KIO 1855/16 WYROK dnia 18 października 2016 r.

Sygn. akt: KIO 1855/16 

WYROK 

z dnia 18 października 2016 r.  

Krajowa  Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Jolanta Markowska 

Protokolant:   

Paweł Puchalski  

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  14  października  2016  roku  w  Warszawie  odwołania 
wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  3  października  2016  r.  przez 
wykonawcę:  Skanska  S.A.,  ul.  Gen.  Józefa  Zajączka  9,  01-518  Warszawa  
w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Zarząd  Dróg  Wojewódzkich  

w Gdańsku, ul. Mostowa 11A, 80-778 Gdańsk, 

orzeka: 

1.  uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: 

a)  unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej; 

b)  powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym: 

-  wezwanie  Konsorcjum:  Trakcja  PRKiI  S.A.,  Przedsiębiorstwo 

Eksploatacji  Ulic  i  Mostów  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  lidera  w  Warszawie  do 

uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunku udziału 

w  postępowaniu  w  zakresie  dysponowania  osobami  zdolnymi  do 

wykonania zamówienia (pkt 6.1.3 oraz  7.2.4 SIWZ), 

-  wezwanie  Konsorcjum:  Trakcja  PRKiI  S.A.,  Przedsiębiorstwo 

Eksploatacji  Ulic  i  Mostów  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  lidera  w  Warszawie  do 

złożenia  dodatkowych  szczegółowych  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1 

Pzp, 

2.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie; 

3.  kosztami  postępowania  obciąża  zamawiającego:  Zarząd  Dróg  Wojewódzkich  

w Gdańsku, ul. Mostowa 11A, 80-778 Gdańsk,

i: 

1)  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  20 000  zł  00  gr 

(słownie:  dwadzieścia  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę: 

Skanska S.A., ul. Gen. Józefa Zajączka 9, 01-518 Warszawa tytułem wpisu od 

odwołania, 

2)  zasądza kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) 

od zamawiającego Zarząd Dróg Wojewódzkich w Gdańsku, ul. Mostowa 11A, 

80-778 Gdańsk

na rzecz wykonawcy Skanska S.A., ul. Gen. Józefa Zajączka 

9, 01-518 Warszawa stanowiącą koszty poniesione z tytułu wpisu od odwołania. 

 
 
Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 
publicznych (Dz. U. z

2015 r., poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 
do Sądu Okręgowego w Gdańsku.  
 

……………………………… 

Sygn. akt: KIO 1855/16 

Uzasadnienie 

Zamawiający,  Zarząd  Dróg  Wojewódzkich  w  Gdańsku  prowadzi  postępowanie 

o udzielenie  zamówienia publicznego  w trybie przetargu nieograniczonego na „Rozbudowę 
drogi  wojewódzkiej  nr  222  na  odcinku  Gdańsk  -  Starogard  Gdański".  Ogłoszenie  
o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  w  dniu  11 
lutego 2016 roku pod numerem 2016/S 029-046259. 
 

Wykonawca,  Skanska  S.A.  z  siedzibą  w  Warszawie,  wniósł  odwołanie  wobec 

czynności wyboru jako najkorzystniejszej - oferty Konsorcjum w składzie: Trakcja PRKil S.A., 
Przedsiębiorstwo  Eksploatacji  Ulic  i  Mostów  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  lidera  w  Warszawie, 
zwanego dalej „Konsorcjum Trakcja". 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 

2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. 2015 roku, poz. 2164) ze zm.), zwanej dalej 
„Pzp”, w brzmieniu obowiązującym w dacie opublikowania ogłoszenia o zamówieniu, tj.: 

  art.  7  ust.  1  Pzp,  poprzez  prowadzenie  postępowania  w  sposób  naruszający  zasadę 

uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, 

  art.  24  ust.  2  pkt  3  i  art.  24  ust.  4  Pzp,  poprzez  zaniechanie  wykluczenia  Konsorcjum 

Trakcja z postępowania i uznania jego oferty za odrzuconą pomimo złożenia w ofercie  
nieprawdziwych  informacji  odnośnie  spełniania  warunku  udziału  w  postępowaniu  
w zakresie dysponowania osobami zdolnym do wykonania zamówienia, 

  art.  24  ust.  2  pkt  4  w  związku  z  art.  7  ust.  1  Pzp,  poprzez  zaniechanie  wykluczenia 

Konsorcjum Trakcja wobec niewykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu  
w  zakresie  dysponowania  osobami  zdolnym  do  wykonania  zamówienia,  
a w konsekwencji zaniechanie odrzucenia tej oferty, 

  art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty 

Konsorcjum Trakcja, pomimo że oferta zawiera rażąco niską cenę, 

  art.  90  ust.  1  i  3  Pzp,  poprzez  błędne  uznanie,  że  wyjaśnienia  Konsorcjum  Trakcja  

w  zakresie  elementów  mających  wpływ  na  cenę  oferty  zostały  sporządzone  w  sposób 
rzetelny  i  że  Konsorcjum  wykazało,  iż  cena  jego  oferty  nie  ma  znamion  ceny  rażąco 
niskiej, 

  art. 89 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 7 ust. 1 Pzp w związku z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 15 

ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji 
(Dz. U. 2003.153.1503 t.j.), poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Konsorcjum Trakcja, 
pomimo  że  złożenie  tej  oferty  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w  rozumieniu 
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z uwagi na fakt, że ww. oferta zawiera 

usługi oferowane poniżej kosztów ich świadczenia, a także zawiera ceny jednostkowe na 
poziomie, który świadczy o ich oderwaniu od realiów rynkowych. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

  unieważnienia  czynności  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  oraz  powtórzenia  czynności 

badania i oceny ofert, a w rezultacie: 

  wykluczenia  Konsorcjum  Trakcja  z  postępowania  i  uznania  tej  oferty  za  odrzuconą, 

względnie: 

  odrzucenie oferty Konsorcjum Trakcja, 

  wyboru jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego, 

Zarzut  złożenia  przez  Konsorcjum  Trakcja  w  treści  oferty  nieprawdziwych  informacji 

mających wpływ na wynik postępowania.

Odwołujący  wskazał,  że  zgodnie  z  treścią  pkt.  6.1  SIWZ,  o  udzielenie  zamówienia 

mogą  ubiegać  się  wykonawcy  niepodlegający  wykluczeniu  z  powodu  niespełnienia 
warunków, o których mowa w art. 24 ust. 1 Pzp i spełniający warunki, o których mowa w art. 
22  ust.  1  Pzp  dotyczące  między  innymi  dysponowania  osobami  zdolnymi  do  wykonania 
zamówienia.  Stosownie  do  treści  pkt.  6.1.3  SIWZ,  wykonawca  miał  wykazać,  że  w  trakcie 
realizacji  zamówienia  dysponować  będzie  osobami  legitymującymi  się  doświadczeniem  
i  kwalifikacjami  zawodowymi  określonymi  w  tabeli.

  Kierownik  budowy  powinien  posiadać 

doświadczenie  na  stanowisku  Kierownika  budowy  przy  realizacji  1  przedsięwzięcia 
polegającego na budowie lub przebudowie drogi publicznej klasy nie niższej niż G, w tym co 
najmniej jednego kontraktu o wartości robót nie mniejszej niż 30 000 000,00 PLN netto lub 
posiadać  doświadczenie  na  stanowisku  Kierownika robót  branży  drogowej  przy  realizacji  1 
przedsięwzięcia polegającego na budowie lub przebudowie drogi publicznej klasy nie niższej 
niż G, w tym co najmniej jednego kontraktu o wartości robót nie mniejszej niż 50 000 000,00 
PLN  netto.  Kierownik  robót  drogowych  powinien  posiadać  doświadczenie  na  stanowisku 
Kierownika  robót  branży  drogowej  lub  Kierownika  budowy  lub  Inspektora  nadzoru  branży 
drogowej przy realizacji 1 przedsięwzięcia polegającego na budowie lub przebudowie drogi 
publicznej  klasy  nie  niższej  niż  Z+,  w  tym  co  najmniej  jednego  kontraktu  o  wartości  robót 
branży drogowej nie mniejszej niż 25 000 000,00 PLN netto. 

Zamawiający  nie  dopuścił  możliwości  przedstawienia  tej  samej  osoby  do  pełnienia 

kilku  funkcji  (więcej  niż  jednej)  z  wymienionych  w  tabeli,  a  wskazane  w  ofercie 
doświadczenie  powinno  obejmować  tylko  te  zadania,  które  określają  wymagania 
Zamawiającego. 

Zgodnie  z  treścią  pkt.  7.2.4  SIWZ,  dla  oceny  spełniania  warunków  udziału  

w postępowaniu,  wykonawcy powinni byli przedłożyć  wykaz osób, które będą uczestniczyć  
w wykonaniu zamówienia („Potencjał kadrowy"), na formularzu zgodnym z treścią załącznika 

nr  6  do  Rozdziału  II,  wraz  z  informacjami  na  temat  zakresu  wykonywanych  przez  nie 
czynności, uprawnień, kwalifikacji zawodowych i doświadczenia niezbędnych dla wykonania 
zamówienia,  wymaganymi  dla  oceny  spełniania  warunku,  o  którym  mowa  w  pkt  6.1.3 
Instrukcji dla Wykonawców. 

W  trakcie  wyjaśnień  dotyczących  treści  SIWZ  w  przedmiotowym  postępowaniu,  na 

pytanie  nr  23  o  treści:  „W  nawiązaniu  do  postanowienia  pkt.  6.1.3  SIWZ  prosimy  
o  wyjaśnienie  i  potwierdzenie,  że  osoby  wskazane  do  pełnienia  funkcji  kierownika  budowy 
i  kierownika  robót  winny  posiadać  wskazane  w  tym  postanowieniu  SIWZ  doświadczenie 
przez  cały  okres  trwania  przedsięwzięcia  opisanego  w  warunku.  Obecne  brzmienie  tego 
postanowienia  SIWZ  pozwala  uznać,  iż  wykonawca  może  wykazać  dysponowanie  osobą, 
która pełniła funkcję kierownika budowy/robót jedynie przez krótki okres czasu, co nie wydaje 
się  być  uzasadnione  biorąc  pod  uwagę  skalę  zamówienia  będącego  przedmiotem 
niniejszego  postępowania  przetargowego",  Zamawiający  w  dniu  17.03.2016r.  wyjaśnił,  że: 
„Zamawiający  potwierdza,  iż  osoby  wskazane  do  pełnienia  funkcji  kierownika  budowy 
i  kierownika  robót  winny  posiadać  wskazane  w  pkt  6.1.3  SIWZ  doświadczenie  przez  cały 
okres trwania przedsięwzięcia opisanego w warunku". 

Z  treści  oferty  złożonej  przez  Konsorcjum  Trakcja  wynika,  że  na  potwierdzenie 

spełnienia ww. warunku w zakresie potencjału kadrowego, przedłożono wypełniony załącznik 
nr  6  do  Rozdziału  II  SIWZ,  w  którym  -  jako  kierownika  budowy  -  wskazano  p.  M.A.. 
Równocześnie  Konsorcjum  Trakcja  złożyło  oświadczenie,  że  spełnia  warunki  udziału  w 
postępowaniu. Wykazując doświadczenie p. M.A., Konsorcjum Trakcja podało, iż posiada on 
doświadczenie 

jako 

kierownik 

robót 

branży 

drogowej 

zdobyte  

w ramach zadania: „Budowa obwodnicy m. Szubina", a ponadto, że posiada doświadczenie 
na  stanowisku  kierownika  robót  branży  drogowej  przy  realizacji  1  przedsięwzięcia 
polegającego na budowie drogi publicznej klasy nie niższej niż Z o  wartości robót powyżej 
40.000.000,00 zł PLN netto, a wartość całego kontraktu wyniosła 50.900.000,00 zł netto. 

Z  analizy  umowy  Skanska  S.A.  z  Generalną  Dyrekcją  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  

w  Warszawie  z  dnia  06.10.2004  r.,  jak  również  z  referencji  z  dnia  21.02.2007  r. 
wystawionych dla Skanska przez GDDKiA Oddział w Bydgoszczy  wynika, iż roboty na tym 
zadaniu  rozpoczęto  dnia  03.11.2004 r.  Z  informacji  GDDKiA  Oddział  w  Bydgoszczy  z  dnia 
06.09.2016  r.  udzielonej  w  ramach  dostępu  do  informacji  publicznej  wynika,  że  p.  M.A.  w 
ramach  kontraktu  „Budowa  obwodnicy  m.  Szubina"  był  kierownikiem  robót  drogowych  w 
rozumieniu  prawa  budowlanego  w  okresie  od  27.12.2004  r.  do  30.06.2006  r.  Ponadto,  p. 
M.A.  został  zatrudniony  w  Skanska  S.A.  po  dniu  rozpoczęcia  robót  na  przedmiotowej 
inwestycji,  to  jest  w  dniu  08.11.2004  r.  Roboty  drogowe,  za  które  odpowiedzialny  na  tym 
kontrakcie miał być p. M.A., rozpoczęły się znacznie wcześniej.  

Mając na względzie powyższe, nie można uznać, że p. M.A. był kierownikiem robót 

drogowych  na  zadaniu  „Budowa  obwodnicy  m.  Szubina"  od  początku  do  końca  realizacji 
tego przedsięwzięcia budowlanego, a zatem Konsorcjum Trakcja nie spełnia w tym zakresie 
warunku  udziału  w  postępowaniu.  Odwołujący  podkreślił,  że  kontrakt  ten  jest  jedynym 
przedsięwzięciem  wskazanym  w  ofercie  Konsorcjum  na  potwierdzenie  spełnienia  warunku 
sformułowanego w punkcie 6.1.3 SIWZ, wymaganego od Kierownika budowy.  

W  ocenie  Odwołującego,  wskazanie  w  ofercie,  iż  osobą  posiadającą  wymagane  

w SIWZ doświadczenie zawodowe w zakresie warunku dotyczącego kierownika robót branży 
drogowej jest p. M.A. przy jednoczesnym oświadczeniu, iż oferta Konsorcjum Trakcja spełnia 
warunki  udziału  w  postępowaniu,  stanowi  złożenie  nieprawdziwych  informacji  mających 
wpływ na wynik postępowania przetargowego. 

Zgodnie  z  ugruntowanym  orzecznictwem  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  które  dotyczy 

nieprawdziwych  informacji  w  ofercie  i  które  analizuje  przepis  art.  24  ust.  2  pkt  3  Pzp, 
w  kontekście  postanowień  tzw.  „dyrektywy  klasycznej",  dla  wykluczenia  wykonawcy  na 
konieczne jest stwierdzenie, iż: 

wykonawca złożył nieprawdziwe informacje; 

stanowiło to poważne wprowadzenie w błąd zamawiającego, gdyż informacje te miały 

lub mogły mieć wpływ na wynik postępowania, 

wykonawca  działał  z  zamiarem  podania  nieprawdziwych  informacji  w  celu 

wprowadzenia zamawiającego w błąd lub nastąpiło to w wyniku niedbalstwa wykonawcy. 

W  zakresie  nieprawdziwych  informacji  dyrektywa  klasyczna  odwołuje  się  do  winy 

wykonawcy,  jednakże  nie  sposób  przyjąć,  że  wina  zawężona  jest  tu  wyłącznie  do  winy 
umyślnej  (w  zamiarze  bezpośrednim  czy  ewentualnym).  Przeciwnie,  pojęcie  to  obejmuje 
każdą  postać  winy,  w  tym  również  niedbalstwo  wykonawcy,  jak  słusznie  wskazała  Izba  
w wyroku KIO 1/16. 

Kwestię należytej staranności wykonawców w zakresie oświadczeń składanych wraz 

z ofertą w postępowaniu przetargowym niewątpliwie należy analizować mając na względzie 
treść  art.  355  §  2  Kodeksu  cywilnego,  znajdującego  zastosowanie  poprzez  odesłanie 
zawarte  w  art.  14  Pzp.  Konsorcjum  Trakcja  nie  dochowało  wymaganej  od  niego  jako 
profesjonalnego uczestnika obrotu gospodarczego staranności w działaniu i co najmniej na 
skutek  niedbalstwa  złożyło  nieprawdziwą  informację  w  zakresie  potencjału  kadrowego 
wymaganego przez Zamawiającego. Wykonawca ten uczestniczył w pięciu postępowaniach 
przetargowych  ogłoszonych  w  tym  roku  przez  Zamawiającego,  w  których  warunek  udziału  
w  postępowaniu  w  zakresie  potencjału  kadrowego  został  sformułowany  i  wyjaśniony 
analogicznie,  jak  w  tym  postępowaniu.  Zatem  nie  może  być  mowy  o  błędnej  interpretacji 
SIWZ i odpowiedzi przez wykonawcę. 

Skoro  p.  M.A.  został  zatrudniony  w  Skanska  po  rozpoczęciu  robót  na  wskazanym 

kontrakcie,  a  dodatkowo  zaczął  pełnić funkcję kierownika  budowy  niemal  dwa  miesiące  po 
rozpoczęciu 

robót, 

to 

nie 

można 

powiedzieć, 

ż

e 

informacja 

w 

ofercie  

o  spełnianiu  warunków  udziału  w  postępowaniu  jest  informacją  prawdziwą,  co  miało 
bezpośredni wpływ na wynik prowadzonego postępowania.  

W  ocenie  Odwołującego,  podpisując  składane  oferty  p.  M.A.  powinien  weryfikować 

prawdziwość  składanych  w  nich  oświadczeń  tym  bardziej,  iż  jedno  z  nich  dotyczyło  jego 
samego. Pan M.A. wiedział, w jakim okresie pełnił funkcję kierownika robót branży drogowej 
na  tym  kontrakcie  i  powinien  ocenić,  że  doświadczenie  zdobyte  w  ramach  „Budowy 
obwodnicy  m.  Szubina"  nie  spełnia  postawionego  w  niniejszym  postępowaniu  warunku. 
Pomimo tego p. M.A. podpisał tak sformułowaną ofertę. 

Jednocześnie,  ustawa  Pzp  nie  przewiduje  możliwości  sanowania  nieprawdziwej 

informacji i obowiązku wzywania wykonawcy, który przedstawił informacje nieprawdziwe do 
złożenia informacji niewadliwych. 

Zarzut złożenia  przez Konsorcjum  Trakcja  oferty  zawierającej  rażąco  niską  cenę  oraz 

niezasadnego przyjęcia przez Zamawiającego wyjaśnień Konsorcjum w zakresie ceny 

oferty za rzetelne i udowodnione.

Za  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  Zamawiający  przewidział  wynagrodzenie 

kosztorysowe. Z uwagi na powyższe, zgodnie z pkt. 18 SIWZ - Opis sposobu obliczenia ceny 
oferty,  Zamawiający  wymagał,  aby  cena  oferty  została  wyliczona  w  oparciu  o  Kosztorysy 
ofertowe  na  formularzach  Kosztorysów  Ofertowych.  Kosztorysy  ofertowe,  składane  wraz  z 
ofertą  należało  sporządzić  metodą  kalkulacji  uproszczonej  ściśle  według  kolejności  pozycji 
wyszczególnionych  w  nich  pozycji.  Wykonawca  miał  określić  ceny  jednostkowe  netto  oraz 
wartości  netto  dla  wszystkich  pozycji  wymienionych  w  Formularzach  kosztorysów 
ofertowych. 

W  postępowaniu  oferty  złożyło  11  wykonawców.  Szacunkowa  wartość  zamówienia 

wynosiła  99.328.179,52  zł  netto.  Cena  oferty  najkorzystniejszej  wyniosła  57.937.962,73  zł 
netto  i  była  o  41,67%  niższa  od  szacunkowej  wartości  zamówienia  i  o  29,42%  niższa  od 

ś

redniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.  

Pismem z dnia 05.09.2016 r. na podstawie art. 90 ust. 1 Pzp Zamawiający zwrócił do 

Konsorcjum  Trakcja  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. 

Ze  względu  na  utajnienie  złożonej  informacji  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny 

Odwołujący  nie  mógł  się  zapoznać  z  tymi  wyjaśnieniami.  W  ocenie  Odwołującego, 
następujące okoliczności uzasadniają postawione w odwołaniu zarzuty. 

Analiza  kosztorysu  ofertowego  Konsorcjum  Trakcja  pozwala  przyjąć,  iż  wykonawca  

zaoferował  w  niektórych  pozycjach  kosztorysu  ofertowego  ceny  tak  niskie,  że  nie  da  się 
obronić twierdzenia, że cena tej oferty została skalkulowana w sposób prawidłowy, w oparciu 
o  rynkowe  stawki  i  zawiera  całość  kosztów  wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Zdaniem 
Odwołującego, w ww. ofercie dokonano nieuzasadnionej inżynierii cenowej, pod którą kryje 
się  zamiar  niewykonania  części  przedmiotu  zamówienia  lub  wykonania  niezgodnie  
z założeniami przyjętymi w opisie przedmiotu zamówienia. Odwołujący przedstawił wyciąg z 
kosztorysu  ofertowego  Konsorcjum  Trakcja  wskazujący  wybrane  pozycje  kosztorysu,  które 
budzą  wątpliwości  co  do  rzetelności  ich  skalkulowania  na  każdym  z  odcinków  przedmiotu 
zamówienia. Odwołujący wskazał, co następuje: 

A.

Podbudowa z mieszanki niezwiązanej C90/3 frakcji 0/31.5mm gr. 20cm 

Konsorcjum  Trakcja  skalkulowało  cenę  za  warstwę  podbudowy  z  mieszanki 

niezwiązanej  C90/3 frakcji  0/31,5mm gr.  20  cm w  całym  kosztorysie  ofertowym  w  ten  sam 
sposób,  wyceniając  ją  na  poziomie  4,40  PLN/m2,  co  w  przeliczeniu  na  m3  daje  wartość 
22,00 PLN/m3. 

Cenę ww. pozycji kosztorysowych należy uznać za rażąco niską ze względu na fakt, 

iż nie pokrywa ona nawet ceny materiału wsadowego, jaki należy kupić do wykonania tejże 
warstwy.  W  konsekwencji,  całkowitą  cenę  oferty  Konsorcjum  również  należy  uznać  za 
rażąco niską. 

Analiza  cen  materiałów  dostępnych  na  rynku  wskazuje,  iż  cena  jednostkowa  tony 

materiału  spełniającego  parametry  określone  przez  Zamawiającego  oscyluje  w  okolicy 
44,00-46,00  PLN/t.  Odwołujący  załączył  oferty  uzyskane  z  rynku  na  etapie  oferowania  
w  zakresie ceny mieszanki niezwiązanej 0/31,5 o stopniu przekruszenia C90/3. Przyjmując 
za  miarodajną  najniższą  ofertę  dla  materiału  wsadowego  niezbędnego  do  wykonania 
analizowanej  pozycji  kosztorysowej,  na  poziomie  44,00  PLN/t  (loco  port  w  Gdańsku)  oraz 
gęstość wbudowanej mieszanki równą 2,30 t/m3 uzyskuje się następującą wartość materiału 
w przeliczeniu na m3: 44,0 PLN/t x 2,30 t/m3 = 101,20 PLN/m3. 

Zgodnie  z  kosztorysem  ofertowym  grubość  warstwy  to  20cm,  z  czego  otrzymujemy 

wynikowo  cenę  za  m2  samego  materiału  dla  warstwy  podbudowy  niezwiązanej  C90/3 
gr.20cm: 101,20 PLN/m3 x 0,20m = 20,24 PLN/m2 

Jak wynika z powyższego, sam materiał wsadowy do wykonania warstwy podbudowy 

z mieszanki niezwiązanej C90/3 frakcji 0/31,5mm kosztuje ponad 4-krotnie więcej niż cena 
jednostkowa zaproponowana przez Konsorcjum. Ponadto cena jednostkowa oprócz samego 
materiału  powinna  zawierać  zgodnie  z  SST  D-04.Ó4.02  pkt  9.2 między  innymi  koszt  także 
innych  wymaganych  czynności  (prace  pomiarowe  i  roboty  przygotowawcze,  oznakowanie 
prowadzonych  robót,  itd.)  związane  bezpośrednio  z  wykonaniem  podbudowy  z  mieszanki 
niezwiązanej. 

Ś

redni koszt rozłożenia i zagęszczenia warstwy podbudowy z mieszanki niezwiązanej 

to  około  3,50  PLN/m2.  Odwołujący  załączył  wyciąg  z  umów  podwykonawczych  na 
wykonanie  ww.  asortymentu  robót  dla  tego  Zamawiającego  o  takim  samym  stopniu 
skomplikowania.  Oczyszczenie  i  skropienie  wg  SST  D.04.03.01  to  koszt,  który  można 
skalkulować  na  wartość  około  2,50  PLN/m2.  Odwołujący  przedstawił  kalkulację  własną 
bazującą  na  aktualnej  cenie  materiału  z  SEKOCENBUD  III  kwartał  2016  oraz  cenie 
robocizny i sprzętu kalkulowanej przy założeniu wykonania w siłach własnych. 

Wartość  łączna  tej  pozycji,  nie  wliczając  pozostałych  ww.  składowych  kosztów, 

powinna  wynosić  minimum  26,24  PLN/m2.  Porównanie  jej  do  ceny  zaoferowanej  w  tym 
zakresie  przez  Konsorcjum  (4,40  PLN/m2) jednoznacznie  wskazuje  na  nierzetelną  wycenę 
tej  pozycji  przez  Konsorcjum  Trakcja,  co  przenosi  się  na  nierzetelną  kalkulację  całej  ceny 
oferty. 

Na podstawie powyższej analizy można stwierdzić, że łączne niedoszacowanie oferty 

w zakresie tej pozycji wynosi 5.330.700,65 PLN netto.  

Z  analizy  kosztorysów  ofertowych  Konsorcjum  Trakcja  składanych  w  innych  

prowadzonych  przez  Zamawiającego  przetargach  wynika,  że  cena  jednostkowa 
zaoferowana przez Konsorcjum za ten asortyment robót, wynosiła odpowiednio: 

•

DW 214 Łeba - Białogarda - 30,80 PLN/m2, 

•

DW 188 Człuchów - Debrzno - 23,54 PLN/m2, 

•

DW 222 Gdańsk - Starogard Gdański - 4,40 PLN/m2. 

Odwołujący  załączył  również  oferty  na  mieszankę  niezwiązaną  C90/3  z  postępowań  pod 
nazwą „Budowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 214 na odcinku Łeba - Białogarda wraz z 
budową  obwodnicy  w  m.  Wicko"  oraz  „Rozbudowa  drogi  wojewódzkiej  nr  188  na  odcinku 
Człuchów - Debrzno" oraz ofertę w zakresie kosztów transportu. 

Powyższe  wyliczenie  pokazuje  i  uzasadnia  zdaniem  Odwołującego  zarzut,  

iż wskazana cena jednostkowa została skalkulowana w sposób oderwany do rzeczywistych 
kosztów wykonania, co przesądza za uznaniem za słuszny zarzutu naruszenia art. 90 ust. 1 i 
3  Pzp.  Nierynkowa  kalkulacja  ceny  jednostkowej  tego  asortymentu  robót  przekłada  się  na 
całą  cenę  oferty  w  sposób  oczywisty,  albowiem  niedoszacowanie  tej  pozycji  kosztorysu  
w  odniesieniu  do  cen  rynkowych  wynosi  ponad  5.000.000  złotych.  Potwierdza  powyższe 
także  porównanie  ceny  jednostkowej  wykonania  mieszanki  niezwiązanej  C90/3  frakcji 
0/31,5mm  gr.  20cm  zaoferowanej  przez  wykonawców  zajmujących  pozycje  2-8.  Średnia 
cena  jednostkowa  wyliczona  z  tych  ofert  wynosi:  20,62  PLN/m2,  a  zatem  cena  w  ofercie 
Konsorcjum Trakcja, tj. 4,40 PLN/m2 stanowi jedynie 21,3%. 

B.

Podbudowa z mieszanki niezwiązanej C50/30 frakcji 0/31,5mm gr. zmienna 

Konsorcjum  Trakcja  skalkulowało  cenę  za  warstwę  podbudowy  z  mieszanki 

niezwiązanej  C50/30  frakcji  0/31,5mm  gr.  zmiennej  w  całym  kosztorysie  ofertowym,  w  ten 
sam sposób, niezależnie od grubości warstwy. Roboty te zostały wycenione odpowiednio: 
- gr. 15cm - 3,00 PLN/m2, 
- gr. 20cm - 4,00 PLN/m2, 
- gr. 25cm - 5,00 PLN/m2, 
- gr. 40cm - 8,00 PLN/m2, 
co każdorazowo w przeliczeniu na m3 daje wartość 20,00 PLN/m3. 

Warstwy  z mieszanki niezwiązanej C50/30 frakcji 0/31,5mm zostały zaprojektowane 

zarówno jako ulepszone podłoże zgodnie z SST D.02.03.01.e, jak również jako podbudowa  
z  kruszywa  niezwiązanego,  zgodnie  z  SST  D.04.04.02.  Analizując  zapisy  poszczególnych 
SST należy zauważyć, że parametry materiału C50/30 określono w ten sposób niezależnie 
od  warstwy,  w  której  się  znajduje.  Jest  to  co  do  zasady  ten  sam  materiał.  Analiza  cen 
materiałów  dostępnych  na  rynku  wskazuje,  iż  cena  jednostkowa  tony  materiału 
spełniającego  ww.  parametry  oscyluje  w  okolicy  41,00-43,00  PLN/t.  Odwołujący  załączył 
oferty  uzyskane  przez  Skanska  na  etapie  przygotowania  oferty.  Przyjmując  za  miarodajną 
najniższą  ofertę  dla  materiału  niezbędnego  dla  wykonania  ww.  pozycji  kosztorysu  za  cenę 
41,00 PLN/t (loco Mirowo) oraz gęstość wbudowanej mieszanki równą 2,30 t/m3 uzyskujemy 
następującą  wartość  materiału  w  przeliczeniu  na  m3:  41,00  PLN/t  x  2,30  t/m3  =  94,30 
PLN/m3.  Cena  za  m2  samego  materiału  dla  warstwy  podbudowy  niezwiązanej  C50/30  dla 
każdej  z  występujących  grubości  w  kosztorysie  ofertowym  stanowi  zatem  następującą 
wartość: 
- gr. 15cm: 94,30 PLN/m3 x 0,15m = 14,15 PLN/m2 
- gr. 20cm: 94,30 PLN/m3 x0,20m =18,86 PLN/m2 
- gr. 25cm: 94,30 PLN/m3 x 0,25m = 23,58 PLN/m2 
- gr. 40cm: 94,30 PLN/m3 x 0,40m = 37,72 PLN/m2 

Jak  wynika  z  powyższego,  sam  materiał  wsadowy  do  wykonania  warstwy 

ulepszonego  podłoża  oraz  podbudowy  z  mieszanki  niezwiązanej  C50/30  frakcji  0/31,5mm 
kosztuje  ponad  4-krotnie  więcej  niż  cena  jednostkowa  zaproponowana  przez  Konsorcjum 
Trakcja.  Ponadto,  cena  jednostkowa  oprócz  samego  materiału  powinna  zawierać,  zgodnie  
z przywołanymi wcześniej SST, między innymi koszty dodatkowych niezbędnych czynności 
związanych bezpośrednio z wykonaniem ulepszonego podłoża lub podbudowy z mieszanki 
niezwiązanej.  Średni  koszt  rozłożenia  i  zagęszczenia  warstwy  ulepszonego  podłoża  lub 
podbudowy z mieszanki niezwiązanej C50/30 to około 3,50 PLN/m2. 

Wartość  łączna  tych  pozycji,  nie  wliczając  nawet  pozostałych,  wyżej  wymienionych 

składowych, powinna wynosić minimum: 

dla gr. 15cm: 14,15 + 3,50 = 17,65 PLN/m2 

dla gr. 20cm: 18,86 + 3,50 = 22,36 PLN/m2 

dla gr. 25cm: 23,58 + 3,50 = 27,08 PLN/m2 

dla gr. 40cm: 37,72 + 3,50 = 41,22 PLN/m2 

Porównując ją do ceny zaoferowanej przez Konsorcjum daje to następujące różnice do ceny 
rynkowej w zależności od grubości: 

dla gr. 15cm: 17,65 - 3,00 = 14,65 PLN/m2 

dla gr. 20cm: 22,36 - 4,00 = 18,36 PLN/m2 

dla gr. 25cm: 27,08 - 5,00 = 22,08 PLN/m2 

dla gr. 40cm: 41,22 - 8,00 = 33,22 PLN/m2 

co  jednoznacznie  wskazuje  na  nierzetelną  wycenę  tej  pozycji  przez  Konsorcjum  Trakcja, 
która to cena ma znamiona ceny rażąco niskiej. 

Na podstawie powyższej analizy można stwierdzić, że łączne niedoszacowanie oferty 

w zakresie tej pozycji wynosi 8.040.019,86 PLN netto, co odpowiada sumie powierzchni do 
wykonania na odcinkach A-E pomnożonej przez różnicę pomiędzy minimalną ceną materiału 
a wartością pozycji w kosztorysie ofertowym dla każdej z pozycji.  

Odwołujący  przedstawił  porównanie  ww.  cen  jednostkowych  z  kosztorysów 

ofertowych Konsorcjum Trakcja składanych w równolegle prowadzonych przetargach na taki 
sam przedmiot zamówienia oraz załączył oferty na mieszankę niezwiązaną C50/30 z budowy 
DW188,  z  których  wynika,  że  cena  materiału  loco  budowa  przy  założeniu  transportu 
mieszanki w cenie 0,23 PLN/tkm na budowę wynosi: 

•

DW188 Człuchów - Debrzno - 52,00 PLN/t loco budowa 

•

DW222 Gdańsk - Starogard Gdański – 41 PLN/t loco Mirowo + średnio 13km x 

0,23PLN/tkm = 44,00 PLN/t loco budowa, 
przy  czym  oferta  na  mieszankę  niezwiązaną  C50/30  na  DW  188  nie  uwzględnia 
wynegocjowanego na potrzeby kontraktu rabatu. 

Z  powyższego  porównania  wynika,  iż  cena  materiału  wsadowego  do  wykonania 

mieszanki niezwiązanej C50/30 zaoferowana przez Konsorcjum Trakcja różni się od ceny na 
zadanie  „Rozbudowa  drogi  wojewódzkiej  nr  188  na  odcinku  Człuchów  -  Debrzno"  o  około 
8,00 PLN/t, co przekłada się odpowiednio na ceny jednostkowe warstw gr 15cm i 20cm. 

Biorąc  pod  uwagę  fakt,  iż  ww.  postępowanie  obejmuje  przebudowę  drogi 

wojewódzkiej takiej samej klasy o zbliżonych parametrach technicznych oraz takim samym 
stopniu  skomplikowania  robót  do  wykonania,  cena  jednostkowa  tego  asortymentu  robót 
powinna różnić się jedynie kosztem materiału z dostawą na budowę.  

Nierynkowa  kalkulacja  ceny  jednostkowej  tego  asortymentu  robót  przekłada  się  na 

całą  cenę  oferty  w  sposób  oczywisty,  albowiem  niedoszacowanie  tej  pozycji  kosztorysu  w 
odniesieniu do cen rynkowych wynosi ponad 8.000.000 złotych. 

c.  Podbudowa  z  mieszanki  związanej  spoiwem  hydraulicznym  -  mieszanka  związana 

cementem C3/4 o gr. 18 cm

Konsorcjum  Trakcja  skalkulowało  cenę  za  warstwę  podbudowy  z  mieszanki 

związanej cementem C3/4 o gr. 18 cm w całym kosztorysie ofertowym, w ten sam sposób, 
wyceniając  ją  na  poziomie  5,80  PLN/m2,  co  w  przeliczeniu  na  m3  daje  wartość  32,22 
PLN/m3. Cenę ww. pozycji kosztorysowych, a w konsekwencji całą cenę oferty należy uznać 
za rażąco niską ze względu na fakt, iż nie pokrywa ona nawet ceny materiału wsadowego, 
jaki należy kupić do wykonania tejże warstwy. 

Analiza  cen  materiałów  dostępnych  na  rynku  wskazuje,  iż  cena  jednostkowa  tony 

cementu  spełniającego  ww.  parametry  (CEM  II  32,5)  oscyluje  w  okolicy  235,00-260,00 
PLN/t. Odwołujący załączył oferty uzyskane z rynku na etapie oferowania  w  zakresie ceny 
cementu.  Przyjmując  za  miarodajną  najniższą  ofertę  pochodzącą  od  Lafarge  Kruszywa 
i Beton Sp. z o.o., na poziomie 235,00 PLN/t (loco budowa), gęstość wbudowanej mieszanki 
równą  2,10  t/m3  oraz  procentowy  udział  cementu  w  mieszance  związanej  cementem  C3/4 
około 8%, uzyskujemy wartość cementu w przeliczeniu na m3: 235,00PLN/t x 2,lt/m3 x 8% = 
39,48 PLN/m3 

Zgodnie  z  kosztorysem  ofertowym  grubość  warstwy  to  18cm,  z  czego  otrzymujemy 

wynikowo  cenę  za  m2  samego  cementu  dla  warstwy  podbudowy  z  mieszanki  związanej 
cementem C3/4 gr. 18cm: 39,48 PLN/m3 x 0,18m = 7,11 PLN/m2.  

Jak  wynika  z  powyższego,  sam  cement  do  wykonania  warstwy  podbudowy  

z mieszanki związanej C3/4 kosztuje więcej, niż cena jednostkowa całej pozycji zaoferowana 
przez Konsorcjum. Ponadto, cena jednostkowa oprócz samego materiału powinna zawierać 
zgodnie  z  przywołaną  wcześniej  SST  także  koszty  dodatkowych  czynności,  związanych 
bezpośrednio  z  wykonaniem  warstwy  związanej  cementem.  Średni  koszt  rozłożenia 
i zagęszczenia warstwy związanej cementem, jak już to wykazano w przypadku analizy dla 
pozycji oznaczonej lit. A i B odwołania to około 3,50 PLN/m2. 

Wartość  łączna  tej  pozycji,  nie  wliczając  nawet  pozostałych  składowych,  powinna 

wynosić  minimum  10,61  PLN/m2  (7,11+3,50).  Porównując  ją  do  wartości  zaoferowanej  
w tym zakresie przez Konsorcjum (5,80 PLN/m2) daje to różnicę na poziomie 4,81 PLN/m2, 
co jednoznacznie wskazuje na nierzetelną wycenę tej pozycji, a co za tym idzie - całej ceny 
oferty.  

Jeszcze większe wątpliwości może wzbudzać fakt, iż ta sama warstwa konstrukcyjna, 

tylko  mniejszej  grubości  (15cm)  wyliczona  w  kosztorysie  ofertowym,  tj.  na  odcinku  B  poz. 
36KO,  na  odcinku  C  poz.31KO,  na  odcinku  D  poz.  41KO,  na  odcinku  D  poz.  40KO  ma 
wartość większą (6,43 PLN/m2) niż wartość przedmiotowej warstwy gr. 18cm (5,80 PLN/m2), 
co  świadczy  o  tym,  że  co  najmniej  cena  warstwy  o  grubości  18cm  została  skalkulowana  
w sposób nieprawidłowy, a w konsekwencji - całą cenę oferty. 

Z powyższej analizy wynika, że łączne niedoszacowanie oferty w zakresie tej pozycji 

wynosi  778.830,39  złotych  netto,  co  odpowiada  sumie  powierzchni  do  wykonania  na 
odcinkach  A-D  (161  919,00  m2)  pomnożonej  przez  różnicę  pomiędzy  minimalną  ceną 
cementu  a  wartością  pozycji  w  kosztorysie  ofertowym  dla  tej  pozycji  (10,61  -  5,80  =  4,81 
PLN/m2). 

Odwołujący  przedstawił  analizę  kosztorysów  ofertowych  Konsorcjum  Trakcja 

składanych  w  równolegle  prowadzonych  przetargach  na  taki  sam  przedmiot  zamówienia 
oraz załączył oferty na cement do produkcji mieszanki związanej C3/4 z postępowania pod 
nazwą „Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 188 na odcinku Człuchów - Debrzno", z którego 
wynika, że cena cementu loco budowa wynosi: 

•

DW188 Człuchów - Debrzno - 229,00 PLN/t loco budowa 

•

DW222 Gdańsk - Starogard Gdański - 235,00 PLN/t loco budowa 

Jednocześnie dla porównania Odwołujący wskazał, że cena tony cementu wg Sekocenbud 
(III kw. 2016) wynosi 331,98 PLN/t.  

Z  powyższego  porównania  wynika,  iż  cena  materiału  wsadowego  do  wykonania 

mieszanki  związanej  C3/4  zaoferowana  przez  Konsorcjum  Trakcja  różni  się  od  ceny  na 
zadanie Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 188 na odcinku Człuchów – Debrzno o około 6,00 
PLN/t, co przekłada się odpowiednio na cenę jednostkową warstwy gr. 18cm: 6,00 PLN/t x 
2,lt/m3  x  8%  =  1,01  PLN/m2.  Nierynkowa  kalkulacja  ceny  jednostkowej  tego  asortymentu 
robót  przekłada  się  na  całą  cenę  oferty,  albowiem  niedoszacowanie  tej  pozycji  kosztorysu  
w odniesieniu do cen rynkowych wynosi ponad 700.000 złotych. 

Porównując  cenę  jednostkową  wykonania  mieszanki  związanej  cementem  C3/4  gr. 

18cm  zaoferowaną  przez  wykonawców  zajmujących  pozycje  2-8  również  jednoznacznie 
można stwierdzić, że cena Konsorcjum Trakcja za ten asortyment robót, a co za tym idzie 
cała cena oferty, jest ceną rażąco niską. Średnia cena jednostkowa wyliczona spośród ofert 
zajmujących  pozycje  2-8  wynosi:  14,56  PLN/m2.  Cena  przedmiotowej  pozycji  w  ofercie 
Konsorcjum  Trakcja,  tj.  5,80  PLN/m2  i  stanowi  jedynie  39,8%  wartości  ze  średniej 
pozostałych ofert. 

Sposób  kalkulacji  ceny  jednostkowej  w  pozycjach  KO  wskazuje  na  zamiar 

niewykonania  lub  znacznego  ograniczenia  tych  asortymentów  robót  na  etapie  realizacji 
kontraktu.  Wszystkie  ww.  ceny  jednostkowe  są  bowiem  skalkulowane  znacznie  poniżej 
kosztów  ich  wykonania,  a  w  konsekwencji  należy  stwierdzić,  że  cena  oferty  nie  obejmuje 
wszystkich kosztów niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia. 

Zdaniem Odwołującego, nie przypadkowo rażąco nisko zostały wycenione te pozycje 

KO,  gdyż  są  one  ze  sobą  technologicznie  powiązane  -  nierealna  wycena  robót 
rozbiórkowych w pozycjach 8KO na odcinku A, 8KO na odcinku B, 8KO na odcinku C oraz 
9KO na odcinku D świadczy o zamiarze niewykonania tego asortymentu robót, a co za tym 

idzie niewykonania dolnych warstw konstrukcji nawierzchni, tj. warstw ulepszonego podłoża 
oraz podbudów z mieszanek związanych i niezwiązanych (w zakresie jak określone w tabeli 
na wstępie niniejszego odwołania) zgodnie z dokumentacją projektową, lecz realizacji innego 
rozwiązania technicznego nieobjętego projektem. 

Różnica  pomiędzy  ceną  oferty  Konsorcjum  Trakcja  a  cenami  kolejnych  ofert  jest 

ogromna,  a  wartość  zaniżonych  w  stosunku  do  cen  rynkowych  pozycji  kosztorysowych 
powoduje,  że  oferta  Konsorcjum  Trakcja  -  gdyby  została  właściwie  przygotowana  -  byłaby 
łącznie  o  około  14.000.000,00  PLN  wyższa,  co  spowodowałoby,  że  nie  zostałaby  wybrana 
jako  najkorzystniejsza.  Sztuczne  i  nie  znajdujące  odzwierciedlenia  w  realiach  rynkowych 
ukształtowanie  cen  jednostkowych  dla  wskazanych  w  odwołaniu  asortymentów  robót 
spowodowało obniżenie ceny oferty, umożliwiając pozyskanie zamówienia. 

Odwołujący podniósł dodatkowo, że pozostałe koszty wykonania asortymentów robót 

opisanych w odwołaniu nie mogą znajdować się w żadnej innej pozycji kosztorysu. Pozostałe 
asortymenty  robót,  które  są  powiązane  w  sposób  funkcjonalny  z  omawianymi  pozycjami 
kosztorysu,  nie  zostały  wycenione  w  sposób  znacznie  odbiegający  od  realiów  rynkowych. 
Jednocześnie koszty te nie mogą być skalkulowane w kosztach ogólnych oferty, albowiem te 
zostały określone na jedynie 250.000 złotych. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  iż  wyjaśnienie  merytoryczne  Konsorcjum  Trakcja  

w zakresie elementów oferty mających wpływ na zaoferowaną cenę ma zaledwie 2,5 strony. 
Trudno zatem przyjąć, iż Konsorcjum w sposób właściwy i rzetelny wykazało, iż zaoferowana 
cena oferty nie ma znamion ceny rażąco niskiej. Zamawiający nie powinien przyjmować tak 
skrótowych  wyjaśnień.  Obowiązkiem  wykonawcy  było  przedstawienie  w  sposób 
maksymalnie  szczegółowy,  w  jaki  sposób  skalkulował  cenę  oferty  i  jakie  okoliczności 
wpłynęły na to, że została ona zaoferowana na tak korzystnym poziomie.  

W  ocenie  Odwołującego,  niektóre  z  pozycji  kosztorysowych  oferty  Konsorcjum 

Trakcja winny wzbudzić szczególne zainteresowanie Zamawiającego w kontekście badania, 
czy  cena  tej  oferty  nie  jest  ceną  rażąco  niską.  Z  uwagi  na  przyjęty  w  przedmiotowym 
postępowaniu  sposób  obliczania  ceny  oferty,  jak  również  ustalone  zgodnie  z  umową  na 
potrzeby  wykonania  zamówienia  wynagrodzenie  kosztorysowe,  uprawniony  jest  w  ocenie 
Odwołującego zarzut, że nierzeczywista, nierynkowa i niemająca uzasadnienia biznesowego 
kalkulacja cen jednostkowych ma istotne znaczenie z punktu widzenia oceny całości oferty 
Odwołującego, jako obarczonej rażąco niską ceną i zarzutem czynu nieuczciwej konkurencji.  
W  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  pojęcie  rażąco  niskiej  ceny  uzasadniającej 
odrzucenie  oferty  coraz  części  wiązane  jest  z  pojęciem  rażąco  niskiej  ceny  jednostkowej 
przede  wszystkim  w  przypadku  przyjęcia  w  zakresie  sposobu  rozliczenia  zamówienia 
wynagrodzenia kosztorysowego, tak jak w tym przypadku. 

Wynika to dodatkowo z faktu, że w przypadku wynagrodzenia kosztorysowego cena 

oferty ma charakter szacunkowy, ostateczna cena jest bowiem wynikiem ilości wykonanych 
rzeczywiście robót i wiążących, stałych cen jednostkowych.  

Analiza  wartości  poszczególnych  pozycji  Kosztorysu  ofertowego  jest  także  istotna  

z  punktu  widzenia  podstawy  odrzucenia,  o  której  mowa  w  art.  89  ust.  1  pkt  3  Pzp.  Oferta 
Konsorcjum wypełnia przesłanki czynu nieuczciwej konkurencji opisanego zarówno w art. 3 
ust.  1,  jak  i  w  art.  15  ust.  1  pkt  1  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji.  Opisane 
wyżej  działania  Konsorcjum  Trakcja  wyczerpują  znamiona  czynu  nieuczciwej  konkurencji. 
We  wskazanych  pozycjach  kosztorysu  ofertowego  zaproponowane  ceny  za  wykonanie 
poszczególnych jednostek prac (asortymentów robót) są niewystarczające na pokrycie ceny 
samego  tylko  materiału  koniecznego  do  ich  wykonania.  Manipulowanie  ceną  jednostkową 
powoduje  zaś,  że  wartość  ostatecznie  ustalonego  wynagrodzenia  nie  odpowiada  wartości 
wykonanych  prac.  Nierzeczywiste,  zaniżone  koszty  wykonania  poszczególnych  prac,  które 
nie przekładają się na ich wartość w przypadku wynagrodzenia kosztorysowego powodują, 

ż

e wykonawca kształtuje cenę jedynie w celu uzyskania zamówienia, a nie w odniesieniu do 

zakresu robót jakie powinny być wycenione.  

Na postawie art. 8 ust. 3 Pzp, Odwołujący zastrzegł załączniki określone w grupie II 

załączników  (załączniki  merytoryczne)  jako  tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  rozumieniu 
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 
 
 

Pismem  z  dnia  6  października  2016  r.  wykonawca  Trakcja  PRKiI  S.A.,  zgłosił 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego. 
 

 
Pismem z dnia 11 października 2016 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie. 

Wniósł o oddalenie odwołania. Zamawiający podniósł, że zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 Pzp 
nie  może  być  podnoszony  samodzielnie  lecz  w  związku  z  naruszeniem  innych  przepisów 
ustawy Pzp. W ocenie Zamawiającego, zarzut zaniechania wykluczenia Konsorcjum Trakcja 
z  postępowania  i  zaniechania  uznania  jego  oferty  za  odrzuconą  z  uwagi  na  złożenie 
nieprawdziwych  informacji  co  do  spełniania  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 
dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, jest niezasadny, gdyż złożone 
przez  Konsorcjum  Trakcja  oświadczenie  nie  zawiera  informacji  nieprawdziwych. 
Oświadczenie  o  spełnianiu  warunków  udziału  w  postępowaniu  zostało  sporządzone 
stosownie do treści pkt 6.1.3 SIWZ. Zamawiający oświadczył, iż nie zaprzecza, że w świetle 
postanowień SIWZ, w tym odpowiedzi na pytanie nr 23, kryterium dotyczące doświadczenia 
kierownika  budowy  nie  zostało  spełnione  przez  Konsorcjum  Trakcja,  co  wynika  
z dokumentacji, takiej jak świadectwo pracy oraz polecenie rozpoczęcia robót. Jednakże nie 
ma podstaw do stwierdzenie że  wykonawca złożył nieprawdziwe informacje. Oświadczenie  

o spełnianiu  warunku w zakresie potencjału osobowego zostało sporządzone i załączone do 
oferty w ujęciu takim, jak zostało zawarte w SIWZ. W oświadczeniu wykonawca nie wskazał, 

ż

e doświadczenie p. M.A. obejmuje realizację całości zadania, tj. od daty rozpoczęcia robót 

do 

daty 

ich 

zakończenia. 

Ponadto, 

Odwołujący 

nie 

wykazał,  

ż

e Konsorcjum Trakcja złożyło kwestionowane oświadczenie w sposób celowy, zamierzony 

i w pełni zawiniony. 

Zamawiający nie zgodził się z zarzutem, iż oferta Konsorcjum Trakcja zawiera rażąco 

niską  cenę    w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Zamawiający  wyjaśnił,  że  oszacował 
wartość zamówienia na kwotę 99 328 179,52 PLN (netto). Jednak wycena ta często różni się 
od cen ofert złożonych w postępowaniu, co jest widoczne także w tym przypadku. Dlatego 
też  Zamawiający  powinien  również  opierać  się  na  średniej  cen  złożonych  ofert.  Oferta 
Konsorcjum Trakcja stanowi 70,48% średniej arytmetycznej cen wszystkich ofert i 81% ceny 
oferty Odwołującego.  

W  związku  z  tym  że  cena  oferty  Konsorcjum  Trakcja  wzbudziła  wątpliwości 

Zamawiającego, ww. wykonawca został wezwany do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 
1 Pzp. Złożone wyjaśnienia Zamawiający uznał za wiarygodne. Zamawiający wziął także pod 
uwagę  możliwość  przeszacowania  zamówienia,  o  czym  świadczy  poziom  cen  wszystkich 
ofert  –  średnia  arytmetyczna  tych  cen.  Twierdzenia  Odwołującego,  iż  cena  tej  oferty  jest 
rażąco  niska  nie  zostały  udowodnione.  Odwołujący  porównuje  ceny  jednostkowe  zawarte  
w  złożonej  przez  Konsorcjum  Trakcja  ofercie  do  ceny  z  ofert  złożonych  w  innych 
postępowaniach, co nie stanowi dowodu na wskazaną okoliczność.  

Ponadto,  kategorie  rażąco  niskiej  ceny  należy  odnosić  do  ceny  oferty  za  cały 

przedmiot  zamówienia,  a  nie  do  poszczególnych  jej  składników.  Przeprowadzona  
w  odwołaniu  kalkulacja  odnosząca  się  do  cen  jednostkowych  podbudowy  z  mieszanki 
niezwiązanej  C90/3  frakcji  0/31,5  mm  gr  20cm,  oparta  na  aktualnej  cenie  materiału  
z  SEKOCENBUD  III  kwartał  2016  r.  oraz  cenie  robocizny  i  sprzętu,  kalkulowanej  przy 
założeniu  wykonania  o  siłach  własnych,  wynosi  26,24  zł.  Odpowiednia  cena  jednostkowa  
w  ofercie  Odwołującego  wynosi  15  zł/m2,  co  stanowi  57,16%  ceny  skalkulowanej  
w  odwołaniu.  Powyzsze  potwierdza,  że  przedstawiona  w  odwołaniu  kalkulacja  nie  stanowi 
rzetelnego  odniesienia  do  ceny  oferty  Konsorcjum  Trakcja.  Zamawiający  wskazał  na  także 
inne  pozycje  kosztorysu  ofertowego  Odwołującego,  w  których  Odwołujący  popełnił  tego 
samego typu nieprawidłowości, które zostały przez Odwołującego przemilczane.  

Zamawiający  wskazał  również,  że  nawet  stwierdzenie  rażąco  niskiej  ceny  w  ofercie 

nie  powoduje  automatycznie,  ze  mamy  do  czynienia  z  czynem  nieuczciwej  konkurencji  
w  rozumieniu  art.  89  ust.  1  pkt  3  Pzp.  Odwołujący  nie  udowodnił,  że  złożona  przez 
Konsorcjum Trakcja oferta obejmuje świadczenie poniżej kosztów wytworzenia. Nie wskazał 
też żadnych merytorycznych argumentów na poparcie swoich twierdzeń. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  uwzględniając  dokumentację  postępowania,  dokumenty 

zgromadzone  w  aktach  sprawy  i  wyjaśnienia  złożone  na  rozprawie  przez  strony 
postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje. 

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  wykazał  legitymację  uprawniającą  do  wniesienia 

odwołania, w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp.  

 
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, zgłoszone 

przez  wykonawcę  Trakcja  PRKiI  S.A.  zostało  uznane  przez  Izbę  za  nieskuteczne. 
Przystąpienie  zgłosił  wykonawca  Trakcja  PRKiI  S.A.,  który  nie  jest  samodzielnym 
uczestnikiem  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  Ofertę  w  postępowaniu 
złożyło  Konsorcjum  Trakcja  składające  się  z  dwóch  członków  konsorcjum.  Przystąpienie 
zgłoszone  przez  Trakcja  PRKiI  S.A.  nie  zawiera  żadnej  informacji  czy  choćby  wzmianki 
o tym, że podmiot ten, zgłaszając przystąpienie do postępowania odwoławczego, występuje  
w  charakterze  pełnomocnika/lidera  ww.  konsorcjum.  Dodatkowo,  nie  załączono  do 
przystąpienia  pełnomocnictwa  konsorcjalnego  dla  lidera.  Przystąpienie  nie  spełnia  zatem 
przesłanek, o których mowa w art. 185 ust. 2 i 3 Pzp. Ponadto, pełnomocnicy Spółki Trakcja 
PRKiI  S.A.  zostali  umocowani  wyłącznie  do  reprezentacji  ww.  Spółki,  która  w  treści 
udzielonych  pełnomocnictw  została  wskazana  jako  „Mocodawca”,  a  nie  jako  pełnomocnik 
ww. konsorcjum. 

Izba rozpoznała odwołanie w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, tj. zgodnie  

z art. 192 ust. 7 Pzp.  

Zarzut zaniechania wykluczenia Konsorcjum Trakcja z postępowania na podstawie art. 

24 ust. 2 pkt 3 i pkt 4 oraz uznania oferty Konsorcjum za odrzuconą na podstawie art. 

24 ust. 4 Pzp. 

Izba  ustaliła,  że  Zamawiający  określił  w  SIWZ  (pkt  6.1.3)  warunek  udziału  

w  postępowaniu  w  zakresie  dysponowania  przez  wykonawcę  osobami  zdolnymi  do 
wykonania  zamówienia,  w  tym  osobą  pełniącą  funkcję  kierownika  budowy.  Zamawiający 
wymagał,  aby  osoba  desygnowana  do  pełnienia  funkcji  kierownika  budowy  posiadała 
doświadczenie  na  stanowisku  Kierownika  budowy  przy  realizacji  1  przedsięwzięcia 
polegającego na budowie lub przebudowie drogi publicznej klasy nie niższej niż G, w tym co 
najmniej jednego kontraktu o wartości robót nie mniejszej niż 30 000 000,00 PLN netto lub 
posiadać  doświadczenie  na  stanowisku  Kierownika  robót  branży  drogowej  przy  realizacji 

1  przedsięwzięcia  polegającego  na  budowie  lub  przebudowie  drogi  publicznej  klasy  nie 
niższej  niż  G,  w  tym  co  najmniej  jednego  kontraktu  o  wartości  robót  nie  mniejszej  niż 
50 000 000,00 PLN netto.  

Nie  był  sporny  pomiędzy  stronami  fakt,  że  powyższy  warunek  należy  interpretować 

zgodnie z wyjaśnieniem Zamawiającego zawartym w odpowiedzi z dnia 17 marca 2016 r. na 
pytanie nr 23 jednego z wykonawców, tj. że „osoby wskazane do pełnienia funkcji kierownika 
budowy i kierownika robót winny posiadać wskazane w pkt 6.1.3 SIWZ doświadczenie przez 
cały okres trwania przedsięwzięcia opisanego w warunku". 

Zgodnie z treścią pkt. 7.2.4 SIWZ, w celu wykazania spełniania ww. warunku należało 

przedłożyć  wykaz  osób,  które  będą  uczestniczyć  w  wykonaniu  zamówienia  („Potencjał 
kadrowy"),  na  formularzu  zgodnym  z  treścią  załącznika  nr  6  do  Rozdziału  II,  wraz  
z informacjami na temat zakresu wykonywanych przez nie czynności, uprawnień, kwalifikacji 
zawodowych  i  doświadczenia  niezbędnych  dla  wykonania  zamówienia  wymaganymi  dla 
oceny spełniania warunku, o którym mowa w pkt 6.1.3 SIWZ (Instrukcja dla Wykonawców). 

Konsorcjum  Trakcja  załączyło  do  złożonej  oferty,  na  potwierdzenie  spełnienia  ww. 

warunku  w  zakresie  potencjału  kadrowego,  oświadczenie,  że  spełnia  warunki  udziału  
w  postępowaniu  (str.  10  oferty)  oraz  wykaz  osób  (str.  37  oferty),  w  formie  wypełnionego 
załącznika nr 6 do Rozdziału II SIWZ, w którym wskazano, jako kierownika budowy, p. M.A..  

Wykazując  doświadczenie  p.  M.A.,  Konsorcjum  Trakcja  podało,  że  osoba  ta  pełniła 

funkcję kierownika robót branży drogowej na podstawie umowy o pracę  w zadaniu „Budowa 
obwodnicy  m.  Szubina”.  Wskazano,  że  ww.  osoba  „posiada  doświadczenie  na  stanowisku 
Kierownika robót branży drogowej przy realizacji jednego przedsięwzięcia polegającego na 
budowie  drogi  publicznej  klasy  nie  niższej  niż  Z,  o  wartości  robót  powyżej  40 000 000,00 
PLN  netto”.  Wskazano  jednocześnie  wartość  ww.  zamówienia  w  wysokości  50 900 000,00 
PLN netto i klasę drogi – S.   

Wykonawcą  zadania  nazwanego  w  ofercie  Konsorcjum  Trakcja  jako  „Budowa 

obwodnicy  m.  Szubina",  w  rzeczywistości  Kontraktu  Nr  609  „Budowa  obwodnicy  Szubina  
w ciągu drogi krajowej Nr 5 Bydgoszcz - Poznań od km 64+100 do km 69+835" na podstawie 
umowy z dnia 6 października 2004 roku był Odwołujący -  Skanska S.A. Z treści umowy, jak 
i  referencji  wystawionych  przez  GDDKiA  Oddział  w  Bydgoszczy  wynika,  iż  roboty  na  tym 
zadaniu rozpoczęto w dniu 3 listopada 2004 r. 

Z informacji udzielonej przez GDDKiA Oddział w Bydgoszczy z dnia 6 września 2016 

r.  wynika,  że  p.  M.A.  w  ramach  ww.  kontraktu  był  kierownikiem  robót  drogowych  
w rozumieniu prawa budowlanego w okresie od 27.12.2004 r. do 30.06.2006 r. P. M.A. został 
zatrudniony  na  stanowisku  kierownika  budowy  na  podstawie  umowy  o  pracę  z  dnia  8 
listopada 2004 r. 

Z  przedłożonego  przez  Odwołującego  na  rozprawie  Dziennika  budowy 

prowadzonego dla powyższej inwestycji wynika, że pierwszy wpis dokonany w tym Dzienniku 
budowy  przez  p.  M.A.  został  dokonany  w  dniu  27  grudnia  2004  r.  Pan  M.A.,  składając 
zeznania w charakterze świadka na rozprawie potwierdził okoliczność, że do tego dnia pełnił 
funkcję 

„majstra”, 

a 

formalnie 

mógł 

pełnić 

obowiązki 

kierownika 

robót  

z możliwością wpisania się do Dziennika budowy, wobec braku zgłoszenia zastrzeżeń przez 
Kujawsko-Pomorskiego  Wojewódzkiego  Inspektora  Nadzoru  Budowlanego,  tj.  od  dnia  27 
grudnia  2004  r.  tj.  już  po  rozpoczęciu  robót  drogowych.  Dziennik  budowy  Tom  I  Roboty 
drogowe  -  został  wydany  w  dniu  26  października  2004  r.  Pierwszy  wpis  w  ww.  Dzienniku 
budowy w zakresie robót drogowych został dokonany w dniu 29 października 2004 r. 

Mając na względzie powyższe, nie można uznać, że p. M.A. był kierownikiem robót 

drogowych  na  zadaniu  „Budowa  obwodnicy  m.  Szubina"  od  początku  realizacji  tego 
przedsięwzięcia budowlanego, a zatem należy uznać, że Konsorcjum Trakcja nie wykazało 
spełniania warunku udziału w postępowaniu. Taką ocenę wyraził także sam Zamawiający w 
odpowiedzi na odwołanie, co oznacza de facto przyznanie zasadności zarzutu niewykazania 
spełnienia  przez  Konsorcjum  Trakcja  warunków  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 
dysponowania osobami zdolnym do wykonania zamówienia.  
 

W  ocenie  Izby,  w  ustalonym  stanie  faktycznym  nie  potwierdził  się  jednak  zarzut 

naruszenia  art.  24  ust.  2  pkt.  3  i  art.  24  ust.  4  Pzp,  poprzez  zaniechanie  wykluczenia 
Konsorcjum  Trakcja  z  postępowania  i  zaniechania  uznania  jego  oferty  za  odrzuconą  ze 
względu  na  złożenie  w  ofercie  nieprawdziwych  informacji  mających  wpływ  na  wynik 
postępowania,  odnośnie  spełniania  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 
dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, poprzez  wskazanie w ofercie, 

ż

e osobą posiadającą wymagane doświadczenie zawodowe, wymagane od kierownika robót 

branży  drogowej  jest  p.  M.A.  przy  jednoczesnym  oświadczeniu,  iż  Konsorcjum  Trakcja 
spełnia warunki udziału w postępowaniu.  

W  ocenie  Izby,  interpretacja  art.  24  ust.  2  pkt  3  Pzp  powinna  być  dokonywana  

w kontekście brzmienia art. 45 ust. 2 lit. g dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego 
i  Rady  z  dnia  21  marca  2004  r.  w  sprawie  koordynacji  procedur  udzielania  zamówień 
publicznych  na  roboty  budowlane,  dostawy  i  usługi  (Dz.  U.  UE  L  z  30  kwietnia  2004  r.). 
Zgodnie z tym przepisem, z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia wyklucza się 
wykonawcę, który jest winny poważnego wprowadzenia w błąd w zakresie przekazania lub 
nieprzekazania informacji. Przepis ten wprost odwołuje się do winy wykonawcy, który przez 
złożenie lub niezłożenie informacji poważnie wprowadził w błąd zamawiającego. 

Hipoteza przepisu dyrektywy obejmuje zarówno złożenie, jak i niezłożenie informacji 

wymaganych w postępowaniu o udzielenie zamówienia, przy czym w obu przypadkach ma to 
prowadzić  do  wprowadzenia  w  błąd.  Poważnemu  wprowadzeniu  w  błąd  zamawiającego,  

o  którym  mowa  w  przepisie  dyrektywy,  odpowiada  przesłanka  wpływu  nieprawdziwych 
informacji na wynik postępowania określona w art. 24 ust. 2 pkt 3 Pzp.  

Przepis  art.  45  ust.  2  lit.  g  dyrektywy  2004/18/WE,  w  odróżnieniu  jednak  od 

literalnego brzmienia art. 24 ust. 2 pkt 3 Pzp, wprost odwołuje się do winy wykonawcy, który 
przez  złożenie  lub  niezłożenie  informacji  poważnie  wprowadził  w  błąd  zamawiającego. 
Konieczność  uwzględnienia  tej  przesłanki  przy  stosowaniu  art.  24  ust.  2  pkt  3  Pzp 
potwierdza aktualne orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej i sądów okręgowych. 

W  orzecznictwie  sądów  okręgowych  na  tle  interpretacji  art.  24  ust.  2  pkt  3  Pzp 

z uwzględnieniem art. 45 ust. 2 lit. g dyrektywy 2004/18/WE wyrażane jest także stanowisko,  

ż

e  wykluczenie  może  dotyczyć  wyłącznie  wykonawcy  działającego  z  winy  umyślnej.  

W  szczególności  Sąd  Okręgowy  Warszawa-Praga  w  Warszawie  w  uzasadnieniu  wyroku  
z  19  lipca  2012  r.  (sygn.  akt  IV  Ca  683/12)  wskazał,  że  przepis  ten  ma  zastosowanie  
w  warunkach  celowego,  zawinionego  i  zamierzonego  zachowania  wykonawcy,  podjętego  
z zamiarem podania nieprawdziwych informacji w celu wprowadzenia zamawiającego w błąd 
i wykorzystania tego błędu dla uzyskania zamówienia publicznego. Zdaniem Sądu złożenie 
nieprawdziwej  informacji,  ze  skutkiem  w  postaci  wykluczenia  z  postępowania,  to  czynność 
dokonana  z  winy  umyślnej,  nie  zaś  w  wyniku  błędu  czy  niedbalstwa.  Jeżeli  ze  stanu 
faktycznego  wynika,  że  wykonawca  w  dniu  składania  ofert  działał  w  dobrej  wierze,  nie 
sposób uznać, że jego celem było wprowadzenie zamawiającego w błąd. Z powyższego Sąd 
wywiódł, że nie będzie podstawą wykluczenia nieświadome wprowadzenie w błąd. 

W ocenie Izby,  niewątpliwie wykluczenie wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 

Pzp, z uwzględnieniem treści art. 45 ust. 2 lit. g dyrektywy klasycznej, wymaga przypisania 
wykonawcy  winy.  Wina  może  mieć  postać  winy  umyślnej  (zamiaru  bezpośredniego 
i  ewentualnego)  lub  nieumyślnej  (lekkomyślności  lub  niedbalstwa).  Zatem,  aby  wykluczyć 
wykonawcę  na  podstawie  art.  24  ust.  2  pkt  3  Pzp,  należy  stwierdzić,  że  dany  wykonawca 
złożył  nieprawdziwe  informacje,  co  stanowiło  poważne  wprowadzenie  w  błąd 
zamawiającego,  gdyż  informacje  te  miały  wpływ  lub  mogły  mieć  wpływ  na  wynik 
prowadzonego  postępowania,  a  ponadto,  że  wykonawca  działał  z  zamiarem  podania 
nieprawdziwych  informacji  w  celu  wprowadzenia  zamawiającego  w  błąd  lub  nastąpiło  to  w 
wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa. 

Izba  podziela  pogląd,  iż  kwestię  należytej  staranności  wykonawców  w  zakresie 

oświadczeń  składanych  wraz  z  ofertą  w  postępowaniu  przetargowym  niewątpliwie  należy 
analizować  mając  na  względzie  treść  art.  355  §  2  Kodeksu  cywilnego,  znajdującego 
zastosowanie poprzez odesłanie zawarte w art. 14 Pzp.  

Biorąc  pod  uwagę  dany  stan  faktyczny,  Izba  stwierdziła,  że  w  niniejszej  sprawie 

oświadczenie  o  spełnianiu  warunków  udziału  w  postępowaniu  złożone  przez  Konsorcjum 
Trakcja  nie  zawiera  nieprawdziwych  informacji.  Okoliczność  przeciwna,  tj.  że  ww. 

wykonawca w ogóle nie spełnia warunków udziału w postępowaniu nie została bowiem przez 
Odwołującego udowodniona.  

W  odniesieniu  natomiast  do  treści  zawartej  w  złożonym  przez  Konsorcjum  Trakcja 

wykazie  osób,  Odwołujący  nie  wskazał  wprost  informacji,  tam  zawartej,  która  byłaby 
niezgodną  z  rzeczywistym  stanem  rzeczy.  Fakt,  że  p.  M.A.  posiada  doświadczenie  w 
wykonywaniu  funkcji  kierownika  robót  drogowych  w  zadaniu  „Budowa  obwodnicy  m. 
Szubina”  nie  jest  nieprawdziwy.  Doświadczenie  to  nie  odpowiada  jednak  
w  pełni  wymaganiom  Zamawiającego,  określonym  w  przedmiotowym  postępowaniu  co  do 
wykonywania  obowiązków  kierownika  ww.  robót  od  początku  do  końca  realizacji  danej 
inwestycji. Faktem jest, że Konsorcjum Trakcja nie podało w wykazie powyższej informacji, a 
zatem  nie  można  przyjąć,  że  wykonawca  w  całości  potwierdził  spełnianie  warunku 
wymaganego  przez  Zamawiającego. W tej  sytuacji  Zamawiający  był  zobowiązany  zażądać 
od  wykonawcy  uzupełnienia  tego  dokumentu  (wykazu  osób)  w  zakresie,  w  jakim  złożone 
oświadczenie  nie  zawiera  wymaganej  informacji  potwierdzającej  spełnianie  warunku. 
Nieprawidłowe  działanie  Zamawiającego  w  powyższym  zakresie  nie  może  skutkować 
negatywnie dla wykonawcy. Należy też wskazać, że Odwołujący nie przeprowadził dowodu 
na  okoliczność,  że  wykonawca  pominął  ww.  informacje  dotyczące  okresu  wykonywania 
przez p. M.A. obowiązków kierownika robót branży drogowej na wskazanej inwestycji, mając 

ś

wiadomość pełnego zakresu wymagań w zakresie postawionego warunku.   

Wobec  braku  podstaw  do  stwierdzenia  w  ustalonym  stanie  faktycznym,  

ż

e  Konsorcjum  Trakcja  złożyło  nieprawdziwe  informacje  mające  wpływ  na  wynik 

postępowania,  Zamawiający  ma  obowiązek  wezwać  Konsorcjum  Trakcja  do  uzupełnienia 
wykazu osób („Potencjał kadrowy”) w trybie art. 26 ust. 3 Pzp, bowiem ww. Konsorcjum nie  
wykazało  spełniania  warunku  udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  dysponowania 
odpowiednim potencjałem kadrowym. 

Reasumując  powyższe,  należy  stwierdzić,  że  Zamawiający  w  omówionym  powyżej 

zakresie nie przeprowadził postępowania o udzielenie  zamówienia  w sposób zapewniający 
zachowanie  uczciwej  konkurencji  oraz  równe  traktowanie  wykonawców,  czym  naruszył 
przepis art. 7 ust. 1 Pzp. Wobec niewykazania przez Konsorcjum Trakcja spełniania warunku 
udziału  w  postępowaniu  Zamawiający  ma  obowiązek  wezwać  tego  wykonawcę  do 
uzupełnienia wymaganych dokumentów, stosownie do art. 26 ust. 3 Pzp. 

Zarzut złożenia  przez Konsorcjum  Trakcja  oferty  zawierającej  rażąco  niską  cenę  oraz 

niezasadnego przyjęcie przez Zamawiającego wyjaśnień złożonych przez Konsorcjum 

Trakcja w zakresie ceny oferty za rzetelne i udowodnione, tj. naruszenia art. 90 ust. 1 i 

3 oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 7 ust. 1 Pzp.

W  zakresie  regulacji  zawartych  w  SIWZ  dotyczących  ceny  oferty,  Zamawiający 

postanowił,  że  wynagrodzenie  za  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  nastąpi  w  formie 
kosztorysowej, co zostało wyrażone jednoznacznie we wzorze umowy stanowiącej załącznik 
do  SIWZ.  Zgodnie  z  pkt.  18  SIWZ  -  Opis  sposobu  obliczenia  ceny  oferty.  Zamawiający 
wymagał,  aby  cena  oferty  została  wyliczona  w  oparciu  o  Kosztorysy  ofertowe  na 
przygotowanych formularzach Kosztorysów ofertowych. Kosztorysy ofertowe, składane wraz 
z ofertą należało sporządzić metodą kalkulacji uproszczonej ściśle według kolejności pozycji 
wyszczególnionych  w  nich  pozycji.  Wykonawca  miał  określić  ceny  jednostkowe  netto  oraz 
wartości  netto  dla  wszystkich  pozycji  wymienionych  w  Formularzach  kosztorysów 
ofertowych. 

W postępowaniu wpłynęło do Zamawiającego 11 ofert. Wartość zamówienia została 

oszacowana  przez  Zamawiającego  na  kwotę  99.328.179,52  zł  netto  +  VAT.  Cena  oferty 
Konsorcjum  Trakcja  opiewa  na  wartość  57.937.962,73  zł  netto  i  jest  o  41,67%  niższa  od 
wartości  zamówienia  oraz  o  29,42%  niższa  od  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 
złożonych  ofert.  Powyższe  porównanie  uzasadnia  w  sposób  niebudzący  wątpliwości,  że 
Zamawiający był zobowiązany do wezwania Konsorcjum Trakcja do wyjaśnienia elementów 
oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, w trybie art. 90 ust. 1 Pzp.  

Pismem  z  dnia  5  września  2016  r.  Zamawiający  na  podstawie  art.  90  ust.  1 

Zamawiający  wezwał  Konsorcjum  Trakcja  do  złożenia  wyjaśnień,  w  tym  -  dowodów, 
dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Wezwanie ma charakter 
blankietowy, ogólny, pozostawiający wykonawcy w całości decyzję odnośnie zakresu i formy 
przedstawienia wymaganych informacji. 

Złożone  przez  wykonawcę  wyjaśnienia  (pismo  z  dnia  9  września  2016  r.)  zostały 

zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa.  

Izba  stwierdziła,  że  wyjaśnienia  złożone  przez  Konsorcjum  Trakcja  na  wezwanie 

skierowane przez Zamawiającego w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, ma charakter ogólny, co może 
jednak wynikać z treści wezwania – mającego także charakter bardzo ogólny.  Wykonawca 
wskazał w sposób wybiórczy okoliczności, które miały wpływ na kalkulację ceny oferty, przy 
tym  przedstawił  umowy  o  pracę,  oferty,  w  tym  zawierające  kosztorysy  wykonania  części 
robót, na poparcie swoich wyjaśnień. Zauważyć jednak należy, że część z przedstawionych 
ofert zawiera ograniczenie czasowe w zakresie ich obowiązywania, wobec czego mogły one 
utracić  już  swoją  aktualność.  W  powyższym  zakresie  Zamawiający  powinien  wezwać 
Konsorcjum Trakcja do złożenia dodatkowych wyjaśnień.  

Ponadto  należy  zauważyć,  że  chociaż  co  do  zasady  pojęcie  rażąco  niskiej  ceny 

odnosi się do całości przedmiotu zamówienia, to w uzasadnionych przypadkach obowiązek 
badania oferty w trybie art. 90 ust. 1 Pzp może dotyczyć poszczególnych cen jednostkowych, 
jako  elementów,  które  będą  służyć  do  ustalenia  ostatecznej  ceny.  Zamawiający  powinien 

zbadać ceny kosztorysowe wyraźnie niższe od cen rynkowych, aby wyeliminować możliwość 
zaoferowania  cen  nierealnych,  które  mogą  wpływać  negatywnie  na  ostateczną  realizację 
przedmiotu zamówienia.  

Słusznie zauważył Odwołujący, że Zamawiający nie wezwał Konsorcjum Trakcja do 

wyjaśnienia  wyraźnie  wskazanych  pozycji  kosztorysowych,  poprzestając  na  ogólnym 
wezwaniu do wyjaśnienia elementów mających wpływ na cenę oferty. Także w ocenie Izby 
niektóre  z  pozycji  kosztorysowych,  w  tym  pozycje  zakwestionowane  w  odwołaniu,  winny 
wzbudzić  szczególne  zainteresowanie  Zamawiającego  w  kontekście  badania,  czy  cena  tej 
oferty nie jest ceną rażąco niską. 

W  przypadku  przyjęcia  w  zakresie  sposobu  rozliczenia  zamówienia  wynagrodzenia 

kosztorysowego,  tak  jak  w  tym  przypadku,  oraz  w  odniesieniu  do  oferty,  która  budzi 
wątpliwości,  czy  zaoferowana  cena  nie  nosi  znamion  ceny  rażąco  niskiej  (wyczerpuje 
przesłanki wskazane w art. 90 ust. 1 Pzp),  Zamawiający ma obowiązek zbadania (żądania 
od  wykonawcy  wyjaśnień),  w  szczególności  co  do  elementów  oferty  wycenionych  na 
poziomie  wyraźnie  niższym  od  cen  przedstawionych  w  kosztorysie  inwestorskim  lub  w 
szczególności  w  innych  ofertach złożonych  w postępowaniu. Wynagrodzenie kosztorysowe 
jest bowiem pochodną cen jednostkowych stanowiących podstawę do jego ustalenia, a tym 
samym pochodną (wynikiem) zaniżonych cen jednostkowych zawartych w kosztorysie może 
być rażąco niska cena całej oferty.  

W  ocenie  Izby,  niezbędne  jest  w  powyższym  zakresie  umożliwienie  wykonawcy 

wyjaśnienia  zaoferowanej  ceny,  w  tym  poszczególnych  cen  jednostkowych.  Biorąc  pod 
uwagę  okoliczności  wskazywane  przez  Odwołującego  w  odniesieniu  do  kalkulacji  cen 
jednostkowych: 

- podbudowy z mieszanki niezwiązanej C90/3 frakcji 0/31.5mm gr. 20cm,  
- podbudowy z mieszanki niezwiązanej C50/30 frakcji 0/31,5mm gr. Zmienna, 
-  podbudowy  z  mieszanki  związanej  spoiwem  hydraulicznym  - mieszanka  związana 

cementem C3/4 o gr. 18 cm, 
zawartych  w  kosztorysie  ofertowym  Konsorcjum  Trakcja,  powyższe  ceny  jednostkowe 
powinny  podlegać  szczegółowemu  wyjaśnieniu.  Powyższe  ceny  jednostkowe  mogą  mieć 
bowiem istotny wpływ na realność całej ceny oferty. 

W  ocenie  Izby,  Odwołujący  wykazał  znaczną  różnicę  pomiędzy  cenami 

jednostkowymi oferty Konsorcjum Trakcja, a cenami zawartymi w kolejnych ofertach. Według 
analizy  Odwołującego,  może  ona  powodować,  że  oferta  Konsorcjum  Trakcja  została 
zaniżona o kwotę łącznie około 14.000.000,00 PLN.  

Okoliczności  powyższe  zostały  jednak  wykazane  w  oparciu  o  pozyskane  przez 

Odwołującego  oferty,  w  porównaniu  do  cen  oferowanych  przez  Konsorcjum  Trakcja  w 
podobnych  przetargach  oraz  w  porównaniu  do  cen  przyjętych  w  ofertach  pozostałych 

wykonawców, a także cennika Sekocenbud. Należy wziąć zatem pod uwagę, że Odwołujący 
nie  wykazał  okoliczności,  które  odnosiłyby  się  bezpośrednio  do  warunków  dostępnych 
Konsorcjum  Trakcja.  Odwołujący  nie  wykazał,  że  Konsorcjum  Trakcja,  jako  wykonawca 
działający  w  konkretnych  dostępnych  dla  niego  indywidualnych  warunkach  prowadzonej 
działalności, nie ma możliwości zaoferowania cen na danym poziomie. Z tego względu, dla 
oceny, czy cena oferty Konsorcjum Trakcja jest ceną rażąco niską, konieczne jest uzyskanie 
przez  Zamawiającego  od  tego  wykonawcy  dodatkowych  szczegółowych  wyjaśnień 
dotyczących  realnych  i  konkretnych  podstaw  do  kalkulacji  powyższych  cen  jednostkowych. 
Przedstawione  przez  Odwołującego  analizy  wskazanych  w  odwołaniu  pozycji  kosztorysu 
ofertowego  Konsorcjum  Trakcja,  nie  stanowią  wystarczającego  dowodu  na  potwierdzenie,  

ż

e  cena  oferty  ze  względu  na  te  pozycje  jest  nierealna  i  nieodpowiadająca  możliwościom 

zrealizowania zamówienia w sposób prawidłowy, zgodny z wymaganiami Zamawiającego.  

Odwołujący  nie  wykazał  również  zasadności  twierdzenia  odnośnie  zamiaru 

Konsorcjum Trakcja w zakresie niewykonania części przedmiotu zamówienia lub wykonania 
niezgodnie  z  założeniami  przyjętymi  w  opisie  przedmiotu  zamówienia.  Twierdzenia  w  tym 
zakresie Izba uznała za gołosłowne. 

W  związku  z  powyższym,  Izba  nakazała  Zamawiającemu  powtórzenie  czynności 

wezwania  Konsorcjum  Trakcja  do  złożenia  wyjaśnień,  w  trybie  art.  90  ust.  1  Pzp  we 
wskazanym powyżej zakresie.  
 
 

Izba uznała za niezasadny zarzut naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 89 

ust. 1 pkt 3 w związku z art. 7 ust. 1 Pzp w związku z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 
ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  roku  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  (Dz.  U. 
2003.153.1503 j.t.), poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Konsorcjum Trakcja, z uwagi na 
to,  że  oferta  zawiera  usługi  oferowane  poniżej  kosztów  ich  świadczenia,  a  także  zawiera 
ustalenie  cen  jednostkowych  na  poziomie,  który  świadczy  o  ich  oderwaniu  od  realiów 
rynkowych,  a  tym  samym  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w  rozumieniu  przepisów  
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 

Odwołujący  twierdził,  że  oferta  Konsorcjum  Trakcja  wypełnia  przesłanki  czynu 

nieuczciwej konkurencji opisanego zarówno w art. 3 ust. 1, jak i w art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy  
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 

Zgodnie z dyspozycją przywołanego art. 3 ust. 1 ustawy z dn. 16 kwietnia 1993 r. o 

zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  (tj.  Dz.U.  z  2003  r.  nr  1503  poz.  153  ze  zm.)  (dalej: 
uznk),  czynem  nieuczciwej  konkurencji  jest  działanie  sprzeczne  z  prawem  lub  dobrymi 
obyczajami,  jeżeli  zagraża  lub  narusza  interes  innego  przedsiębiorcy  lub  klienta.  Z  kolei, 
zgodnie  z  art.  15  ust  1  pkt  1  uznk,  czynem  nieuczciwej  konkurencji  jest  utrudnianie  innym 
przedsiębiorcom  dostępu  do  rynku,  w  szczególności  przez  sprzedaż  towarów  lub  usług 

poniżej  kosztów  ich  wytworzenia  lub  świadczenia  albo  ich  odsprzedaż  poniżej  kosztów 
zakupu  w  celu  eliminacji  innych  przedsiębiorców,  wskazując,  że  w  określonych  pozycjach 
kosztorysu ofertowego zaproponowane ceny za  wykonanie poszczególnych jednostek prac 
(asortymentów  robót)  są  niewystarczające  na  pokrycie  ceny  samego  tylko  materiału 
koniecznego  do  ich  wykonania.  Odwołujący  podnosił  zarzut  manipulowania  ceną 
jednostkową  w  ofercie  Konsorcjum  Trakcja,  nie  wyjaśniając  jednocześnie,  na  czym  to 
manipulowanie miało polegać. Odwołujący nie wykazał również, że nastąpiło „przerzucanie 
kosztów  pomiędzy  cenami  jednostkowymi  będącymi  podstawą  wypłaty  wynagrodzenia”,  
a wręcz przeciwnie twierdził, że ze względu na wysokość cen jednostkowych jest to raczej 
niemożliwe. Izba uznała powyższy zarzut za nieudowodniony przez Odwołującego, gdyż nie 
zostało wykazane przez Odwołującego zaistnienie przesłanek, o których mowa w art. 3 ust. 1 
i art. 15 ust. 1 pkt 1 uznk koniecznych do stwierdzenia, że złożenie oferty przez Konsorcjum 
Trakcja stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp. 
 
 

Zarzut  naruszenia  art.  7  ust.  1  Pzp,  poprzez  prowadzenie  postępowania  w  sposób 

naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców  potwierdził 
się,  gdyż  dokonana  przez  Zamawiającego  ocena  oferty  Konsorcjum  Trakcja  zarówno  
w zakresie oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu przez tego wykonawcę, jak i 
w zakresie oceny wyjaśnień złożonych przez Konsorcjum Trakcja na wezwanie w trybie art. 
90 ust. 1 Pzp, narusza wskazane powyżej przepisy ustawy Pzp, co może mieć istotny wpływ 
na wynik postepowania. 

 
Biorąc  pod  uwagę  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania,  Izba  orzekła,  jak  na 

wstępie, na podstawie art. 192 ust. 1 oraz ust. 2 i ust. 3 pkt 1 Pzp. 
 
 
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 
Pzp  oraz  §  3  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  roku  
w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). 

…………………………………….