Sygn. akt: KIO 2316/16
WYROK
z dnia 20 grudnia 2016 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Justyna Tomkowska
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2016 roku odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 grudnia 2016 roku przez wykonawcę Impel
Cleaning Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku z siedzibą w Gdańsku
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
(1) DERSŁAW Sp. z o.o. (2) ELPOSERWIS Sp. z o.o. z siedzibą w Połańcu zgłaszającego
swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. Oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego wykonawcę Impel Cleaning Sp. z o.o.
z siedzibą we Wrocławiu i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego Impel Cleaning
Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Odwołującego - Impel Cleaning Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu na
rzecz Zamawiającego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku z siedzibą
w Gdańsku 4 454 zł 85 gr (słownie: czterech tysięcy czterystu pięćdziesięciu czterech
złotych 85/100 groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z
tytułu wynagrodzenia pełnomocnika oraz dojazdu na rozprawę przed Izbą.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący:
…………………………
sygn. akt KIO 2316/16
UZASADNIENIE
8 grudnia 2016 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie, na
podstawie art. 180 ust. 1 w związku z art. 179 ust 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo
zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.), zwanej dalej
„ustawą Pzp”, odwołanie złożył wykonawca Impel Cleaning Sp. z o.o. z siedzibą we
Wrocławiu, zwany dalej „Odwołującym”.
Postępowanie
o
udzielenie
zamówienia publicznego
w trybie przetargu
nieograniczonego pn.: „Usługa sprzątania terenów zewnętrznych i powierzchni wewnątrz
w budynku Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku przy ul. Wałowej” prowadzi
Zamawiający: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2016/S 146-264838
z dnia 30 lipca 2016 r.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów, które ma
wpływ na wynik postępowania:
art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez naruszenie zasad zachowania uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców;
art. 89 ust. 1 pkt. 2 i 6 ustawy Pzp poprzez zaniechanie przez Zamawiającego
odrzucenia oferty wybranego Wykonawcy: Konsorcjum Dersław Sp. z o.o. (Lider),
Elposerwis Sp. z o.o. (Partner), dalej jako „konsorcjum Dersław” oraz oferty Wykonawcy:
Konsorcjum Clar System SA (Lider), Clar Serwis Sp. z o.o. (Partner), Solcom-Bayard
Sp. z o.o. (Partner), dlaej jako „konsorcjum Clar” - jako niezgodnej z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (dalej „SIWZ”) oraz zawierającej błąd w obliczeniu ceny;
art. 87 ust 1 ustawy Pzp poprzez umożliwienie przez Zamawiającego konsorcjum
Dersław oraz konsorcjum Clar dokonanie korekty ceny, a dokładnie stawek jednostkowych
w sposób nieuprawniony, co przyczyniło się do zmiany uprzednio złożonych oświadczeń woli
wskazanych wyżej Wykonawców, zmieniając tym samym istotne warunki złożonych przez
nich ofert;
art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie przeliczenia ofert obydwu w/w
Wykonawców według metodologii wskazanej przez Zamawiającego w specyfikacji oraz
w odpowiedziach na pytania przy uwzględnieniu stawek jednostkowych zawartych w ich
ofertach dla powierzchni wewnętrznych, co doprowadziłoby do stanu, iż ceny złożone
w ofertach przez konsorcjum Dersław oraz konsorcjum Clar były by wyższe od ceny złożonej
w ofercie Odwołującego;
art. 91 ust 1 ustawy Pzp poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej.
W związku z powyższymi zarzutami Odwołujący wnosił o:
uchylenie czynności wyboru jako najkorzystniejszej w postępowaniu oferty złożonej
przez wybranego Wykonawcę;
nakazanie Zamawiającemu odrzucenia na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 2 i 6
ustawy Pzp - oferty złożonej przez wybranego Wykonawcę: konsorcjum Dersław oraz oferty
konsorcjum Clar - jako niezgodnej z treścią SIWZ oraz zawierającej błąd w obliczeniu ceny;
nakazanie dokonania przez Zamawiającego przeliczenia ofert obydwu w/w
Wykonawców według stawek jednostkowych zawartych w ich ofertach dla powierzchni
wewnętrznych w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp;
nakazanie
Zamawiającemu
dokonania
ponownej
oceny
ofert
i
wybór
najkorzystniejszej oferty.
Odwołujący wskazał, że posiada interes w złożeniu odwołania, ponieważ w razie
uwzględnienia
odwołania
oferta
Odwołującego,
będzie
ofertą
najkorzystniejszą
w przedmiotowym postępowaniu.
W uzasadnieniu podniesiono, że Odwołujący w dniu 28 listopada 2016 r. na
podstawie przekazanego przez Zamawiającego zawiadomienia o wyborze oferty
najkorzystniejszej powziął informację o wyborze oferty najkorzystniejszej. Odwołujący nie
może zgodzić się z zasadnością takich czynności. W ocenie Odwołującego, czynność
dokonana przez Zamawiającego jest bezpodstawna i nie znajduje uzasadnienia w stanie
faktycznym.
Odwołujący stwierdził, iż oferta wybranego Wykonawcy: konsorcjum Dersław oraz
oferta konsorcjum Clar winny zostać odrzucone na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 2 i 6
ustawy Pzp.
W pierwszej kolejności Odwołujący podkreślił, iż w postępowaniu mamy do czynienia
nie z ceną ryczałtową ale z cenami jednostkowymi miesięcznie sprzątania (dotyczy terenów
zewnętrznych), i cenami jednorazowego sprzątania (dotyczy powierzchni wewnętrznych
pionowych i poziomych), za pomocą których Wykonawcy mieli dokonać wyliczenia wartości
całkowitych realizacji zamówienia opisanego przez Zamawiającego w SIWZ.
Zgodnie z treścią Załącznika nr 3 do specyfikacji łączna cena oferty winna zostać
obliczona na podstawie załącznika nr 3A1 (akapit str. 43 SIWZ) przy jednoczesnym
doprecyzowaniu przez Zamawiającego, iż „
Załącznik nr 3A jest częścią oferty.
Niewypełnienie załącznika jest równoznaczne z niezłożeniem przez wykonawcę wymaganej
oferty co będzie skutkowało odrzuceniem oferty, gdyż jego treść nie będzie odpowiadała
treści SIWZ (art. 89 ust 1 pkt 2 ustawy PZP)”
Odwołujący zwrócił na to szczególną uwagę, gdyż właśnie prawidłowe zrozumienie
treści Załącznika 3A oraz wskazanego w nim przez Zamawiającego sposobu obliczenia
ceny, a co za tym idzie prawidłowe zróżnicowanie pomiędzy cenami jednostkowymi
miesięcznie na terenach zewnętrznych a jednorazowymi za sprzątanie powierzchni
wewnętrzne jest kluczowe do zrozumienia błędu dokonanego przez Zamawiającego przy
wyborze oferty najkorzystniejszej. Dokonanie bowiem przez Wykonawców wyliczenia
wartości oferty w sposób inny niż jednoznacznie wskazany przez Zamawiającego
w załączniku nr 3A, choćby tylko w jednym nieprawidłowo przyjętym elemencie kalkulacji
ceny (przyjęcie stawki jednostkowej zamiast jednorazowej), przekłada się w sposób
jednoznaczny na błąd w obliczeniu ceny (wyrok Sądu Najwyższego III CZP 52/11).
Odwołujący wskazał, iż zgodnie z treścią wyroku KIO, sygn. akt KIO 460/16 niezgodność
oferty z treścią SIWZ występuje w sytuacji, gdy treść zobowiązania ofertowego pozostaje
merytorycznie niezgodna z wyartykułowanymi przez Zamawiającego zapisami w SIWZ.
Zapisy SIWZ wraz z Załącznikami: 3, 3A oraz 4 (projekt umowy § 4 ust 2) w zakresie
sposobu obliczenia ceny łącznej były zarówno dla Odwołującego jak i Zamawiającego
precyzyjne, jednoznaczne i nie budzące żadnych wątpliwości.
Jednoznaczna, precyzyjna oraz nie budząca wątpliwości była także treść Załącznika
nr 3A w zakresie powierzchni wewnętrznej, w której Zamawiający do obliczenia ceny
całkowitej wymagał podania przez Wykonawców cen za jednokrotne sprzątnięcie
powierzchni pionowych i poziomych objętych usługą porządkową. Znajduje to potwierdzenie
w odpowiedzi Zamawiającego z dnia 12 sierpnia 2016 r., w której to Zamawiający odsyła
Wykonawców do krotności podanych w harmonogramie usługi. Wskazuje to w sposób
jednoznaczny, iż każdy Wykonawca winien przyjąć, że wyliczenie wartości oferty na cały
okres realizacji usługi dla powierzchni wewnętrznych następuje za pomocą cen
jednorazowych a nie jednostkowych za miesiąc.
Zamawiający miał pełną świadomość różnic pomiędzy stawką jednorazową
sprzątania powierzchni wewnętrznych (jako dowód Odwołujący wskazał na wezwanie
Zamawiającego do złożenia wyjaśnień co do treści oferty) a stawką jednostkową za miesiąc
sprzątania powierzchni zewnętrznych, bowiem samodzielnie dokonał takiego właśnie
podziału w Załączniku 3A. Zamawiający w tabeli w Załączniku 3A przy usłudze na terenie
zewnętrznym - wyraźnie wskazał właśnie cenę jednostkową za miesiąc, zaś w przypadku
rubryki dotyczącej terenu wewnętrznego nie zawarł takiej adnotacji.
Mając na uwadze powyższe argumenty uznać należy, iż SIWZ zawierała
wystarczająco precyzyjny opis sposobu obliczenia ceny. Zgodnie z treścią wyroku KIO z dnia
16 maja 2013 r., sygn. akt KIO 990/13 błędem w obliczeniu ceny jest błąd polegający na
przyjęciu niewłaściwych danych do jej obliczenia wynikających np. z nieprawidłowego
ustalenia faktycznego stanu rzeczy. Zatem błąd w obliczeniu ceny oferty - jak słusznie
podniósł sam Zamawiający - ma miejsce wówczas, gdy Wykonawca oblicza cenę oferty
inaczej, niż zostało to ustalone przez Zamawiającego.
Zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy Pzp treść oferty musi odpowiadać SIWZ. Wykonawca
zatem ma bezwzględny obowiązek przedstawić w ofercie zakres świadczenia, który jest
tożsamy z wymaganiami Zamawiającego, zawartymi w opisie przedmiotu zamówienia.
W rezultacie za rażący błąd w obliczeniu ceny, w rozumieniu przepisu art. 89 ust. 1 pkt 6
ustawy PZp, należy uznać dokonanie przez Wykonawcę kalkulacji ceny ofertowej, która nie
uwzględnia sposobu wyliczenia ceny oferty narzuconego przez Zamawiającego.
Z przepisu art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp wynika, iż Zamawiający odrzuca ofertę,
jeżeli jej treść nie odpowiada treści SIWZ, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
Zarówno treść SIWZ, jak i treść oferty stanowią merytoryczne postanowienia oświadczeń
woli odpowiednio: Zamawiającego, który w szczególności przez opis przedmiotu zamówienia
oświadcza, jakiego świadczenia oczekuje po zawarciu umowy w sprawie zamówienia
publicznego, oraz wykonawcy, który jednostronnie zobowiązuje się do wykonania tego
ś
wiadczenia w razie wyboru złożonej przez siebie oferty jako najkorzystniejszej. Wobec tego,
co do zasady, to porównanie zaoferowanego przez wykonawcę świadczenia z opisem
przedmiotu zamówienia, zawartym w SIWZ, przesądza o tym, czy treść złożonej oferty
odpowiada treści SIWZ — jest z nią zgodna. Art. 82 ust. 3 ustawy Pzp zastrzega przy tym
formę pisemną pod rygorem nieważności dla oferty składanej w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, natomiast definicja oferty wynika z przepisu art. 66 § 1 Kodeksu
cywilnego. Nie budzi również wątpliwości, iż z uwagi na odpłatny charakter zamówień
publicznych, nieodzownym elementem treści oferty jest określenie ceny, za jaką wykonawca
zobowiązuje się wykonać zamawiane świadczenie. Nadto, jeżeli oprócz potwierdzenia
ogólnym oświadczeniem zgodności z opisem Zamawiającego, wymagana jest konkretyzacja
przedmiotu oferty pozwalająca na jego jednoznaczną identyfikację przez wskazanie
konkretnych parametrów usługi, nazwy, modelu, typu itp. - porównanie tak sprecyzowanej
treści oferty z treścią wymagań opisu przedmiotu zamówienia, zawartego w SIWZ,
przesądza o ich wzajemnej zgodności.
Wezwanie przez Zamawiającego w dniu 20.10.2016 r. Wykonawcy: konsorcjum
Dersław oraz konsorcjum Clar do złożenia wyjaśnień dotyczących treści oferty potwierdza, iż
Zamawiający dokładnie w taki sam sposób jak Odwołujący rozumiał treść Załącznika 3A,
a tym samym różnicę w cenie jednostkowej za miesiąc sprzątania powierzchni zewnętrznych
i cenę za jednorazowe sprzątnięcie powierzchni pionowej i poziomej powierzchni
wewnętrznej. Sam bowiem Zamawiający w piśmie skierowanym do konsorcjum Clar wzywa
do wyjaśnienia: „na jakiej podstawie faktycznej Wykonawca dokonał wyliczenia ceny
ofertowej, i tak np. dla wystawy stałej o powierzchni 5.019,52 m2, co daje zgodnie z opisem
przedmiotu zamówienia (6xw tygodniu) średnią powierzchnię do sprzątania w miesiącu tj.
127.639,22 m2. Przyjęta natomiast stawka netto dla sprzątania wystawy stałej w wysokości
3,00 zł za 1m2 netto przeliczona przez Zamawiającego zgodnie z opisem przedmiotu
zamówienia wynosi 11.068.235,21zł brutto za okres trwania całej umowy dla tylko tego
jednego elementu”. Treść tożsama została skierowana przez Zamawiającego do konsorcjum
Dersław, gdzie przy stawce jednostkowej dla sprzątania wystawy stałej w wysokości 1,78 zł
netto, cena brutto za sprzątanie tego tylko jednego elementu wniosła 6.567.152,89 zł.
Przytoczone słowa Zamawiającego w sposób jednoznaczny potwierdzają, że stawka za
sprzątanie powierzchni wewnętrznych pionowych i poziomych jest stawką jednorazowego ich
sprzątnięcia i tak właśnie rozumiał to Zamawiający, a dokonanie innego wyliczenia jest
błędem w obliczeniu ceny. Zatem Odwołujący nie potrafi zrozumieć, i nie może przyjąć jako
prawidłowy stan faktyczny, zaniechań Zamawiającego, polegających na braku ponownego
przeliczenia cen łącznych wg stawek za jednokrotne sprzątanie powierzchni wewnętrznych w
ofertach złożonych przez Wykonawców konsorcjum Clar oraz konsorcjum Dersław.
Oczywistym jest, iż wezwani do złożenia wyjaśnień Wykonawcy, nie przyznają się do
popełnionego błędu w sposobie obliczenia ceny, a tym samym niezrozumieniu treści
Załącznika 3A, tylko będą starali się (co też zrobili w złożonych przez siebie wyjaśnieniach)
pokrętnie wytłumaczyć, iż to Zamawiający nieprawidłowo rozumiał treść Załącznika 3A,
a cena jednorazowa w sumie nie jest ceną jednorazową tylko jednostkową miesięczną.
Zamawiający nie powinien uznać złożonych wyjaśnień, bowiem w ten sposób dokonał
zmiany oświadczenia woli obu firm oraz zmiany istotnych elementów oferty. W świetle art. 89
ust 1 ustawy Pzp powyższe działanie Zamawiającego jest niezgodne z prawem.
Odwołujący wskazał zatem, iż Zamawiający poprzez wyzwanie do złożenia wyjaśnień
co do treści oferty nadużył tej instytucji, a skierowane przez niego wezwania doprowadziły do
faktycznej zmiany stawek jednorazowych podanych przez Wykonawców. W żadnym
przypadku w treści Załącznika 3A nie możemy mówić o dowolności w sposobie obliczania
ceny, a firmy z tak długim doświadczeniem w branży usług porządkowo - czystościowych
doskonale wiedzą jaka jest różnica pomiędzy stawkami jednorazowego sprzątania
a stawkami jednostkowego sprzątania miesięcznie.
Przy prawidłowym wyliczeniu cen jednorazowych za sprzątanie powierzchni
wewnętrznej, ceny ofert wykonawców przestawiałyby się w sposób następujący:
Konsorcjum Dersław:
- wartość oferty wyliczona zgodnie z metodą Zamawiającego:
14 084 746,08 zł (Cena oferty netto)
17 309 138,75 zł (Cena oferty brutto)
- wartość przedstawiona w ofercie:
1 489 542,02 zł (Cena oferty netto)
1 816 365,57 zł (Cena oferty brutto)
Konsorcjum Clar
- wartość oferty wyliczona zgodnie z metodą Zamawiającego:
20 907 490,19 zł (Cena oferty netto)
25 688 288,40 zł (Cena oferty brutto)
- wartość przedstawiona w ofercie
1 652 492,83 zł(Cena oferty netto)
2 004 561,35 zł (Cena oferty brutto)
Niezależnie od powyższego, z wyjaśnień wyżej wymienionych Wykonawców, którzy
zajęli pierwsze i drugie miejsce w rankingu ofert - złożonych w trakcie postępowania -
wynika, że wyliczyli oni wartość usługi właśnie w oparciu o ceny jednostkowe na miesiąc dla
terenu wewnętrznego, a nie jednorazowo. W świetle złożonych ofert przez tych
Wykonawców — nie ma podstaw do akceptacji takiego stanowiska. Z analizy treści ich ofert
nie wynika w żaden sposób, że Wykonawcy dokonali kalkulacji ceny ofertowej właśnie w taki
sposób, jak obecnie - już po otwarciu ofert - przedstawiają w złożonych wyjaśnieniach.
Reasumując, Odwołujący stwierdził, iż na podstawie cen jednostkowych, które zostały
zawarte w ofertach tych Wykonawców - w formularzach cenowych - Zamawiający winien
w takiej sytuacji, w przypadku uznania, iż zachodzi podstawa do zastosowania przepisu art.
87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, przeliczyć ceny oferty brutto wykonawców, zakwestionowane
przez Odwołującego, według tego samego algorytmu — jednolitego dla wszystkich
Wykonawców, czego w postępowaniu zaniechał.
Odwołujący wskazał także, iż zgodnie z treścią uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20
października 2011 r. (sygn. akt III CZP 52/1 oraz III CZP 53/11) obowiązkiem
Zamawiającego jest dokonanie oceny poprawności przedstawionych przez Wykonawców
cen, a o porównywalności ofert w zakresie zaproponowanej ceny można mówić dopiero
wówczas, gdy określone w ofertach ceny, mające być przedmiotem porównania, zostały
obliczone z zastosowaniem tych samych reguł. Odwołujący wskazuje zatem, iż ustawowy
obowiązek Zamawiającego odrzucenia oferty zawierającej błędy w obliczeniu ceny zakłada
wolę ustawodawcy zapewnienia stanu porównywalności ofert z uwzględnieniem reguł
uczciwej konkurencji pomiędzy Wykonawcami.
Wobec powyższego Odwołujący wnosił jak na wstępie.
Na podstawie zebranego materiału dowodowego, tj. treści SIWZ, ofert
złożonych w postępowaniu stanowisk i oświadczeń Stron i Uczestnika postępowania
zaprezentowanych pisemnie i w toku rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył,
co następuje:
Na wstępie ustalono, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy ich, Izba
skierowała odwołanie na rozprawę.
Następnie Izba ustaliła, że Odwołujący − jako wykonawca, którego oferta,
w przypadku potwierdzenia się zarzutów odwołania, może zostać wybrana jako
najkorzystniejsza − spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki korzystania ze
ś
rodków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia, a naruszenie przez
Zamawiającego przepisów ustawy Pzp, w tym zaniechanie wykonania czynności, do których
był zobowiązany, może spowodować poniesienie przez niego szkody, polegającej
nieuzyskaniu zamówienia.
Zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
złożyli wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia – konsorcjum (1)
DERSŁAW Sp. z o.o. (2) ELPOSERWIS Sp. z o.o. z siedzibą w Połańcu.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o oddalenie
odwołania całości. Na rozprawie Zamawiając potrzymał stanowisko wyrażone pisemnie.
Przystępujący przyłączył się do stanowiska Zamawiającego.
Na podstawie zapisów SIWZ Izba ustaliła, że z rozdziału IX (Opis sposobu obliczenia
ceny oferty) wynikały następujące obowiązki dla Wykonawców:
Na cenę oferty składa się cena brutto oferty i jakość usługi zamówienia dla
przedmiotu zamówienia (wzór formularza oferty, stanowi załącznik nr 3 do SIWZ).
Dla potrzeb porównania ofert w postępowaniu każdy z wykonawców winien przyjąć
ż
e usługa będzie świadczona przez okres 23,5 miesięcy tj. od dnia 15.01.2017 roku do dnia
31.12.2018 roku.
Każdy z Wykonawców może zaproponować tylko jedną cenę i nie może jej zmienić.
Nie prowadzi się negocjacji w sprawie ceny.
Łączna cena oferty (netto i brutto) musi być podana w złotych polskich (PLN) z
dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Ceny określone przez Wykonawcę obowiązują
przez cały okres związania ofertą i będą wiążące dla zawieranej umowy – nie mogą ulec
zwiększeniu.
Podana łączna cena brutto oferty powinna zawierać w sobie wszystkie elementy
związane z prawidłową i terminową realizacją zamówienia w tym ewentualne upusty
oferowane przez Wykonawcę.
Załącznik I do OPZ (powierzchnia wewnętrzna pozioma) zawierał opis czynności do
wykonania z określeniem ich częstotliwości wykonywania, załącznik II (Rodzaje
wewnętrznych powierzchni poziomych) zawierał opis rodzaju powierzchni z podaniem ilości
tych powierzchni, załącznik III (Powierzchnia wewnętrzna pionowa) określał rodzaje
powierzchni, opis czynności i częstotliwość ich wykonywania oraz podanie ilości powierzchni,
załącznik nr VIII zawierał Harmonogram sprzątania powierzchni wewnętrznych.
W załączniku nr 3A do SIWZ wykonawcy mieli podać cenę jednostkową za 1m2 za
sprzątanie powierzchni wewnętrznych poziomych i pionowych, przy określonej ilości i rodzaju
tych powierzchni.
W dniu 12 sierpnia 2016 roku Zamawiający udzielił odpowiedzi na następujące
pytanie: „proszę o precyzyjne przedstawienie sposobu wyliczenia ceny dla całego okresu
przedmiotu zamówienia na podstawie cen jednostkowych podawanych przez oferentów w
formularzu cenowym załączniku 3A. Czy cena jednostkowa w załączniku 3A ma być ceną
netto czy brutto? Wątpliwości wykonawcy budzi brak pełnej, jednoznacznej wiedzy ile razy
naliczyć poszczególne wartości jednostkowe w celu wyliczenia całego przedmiotu
zamówienia. W celu precyzyjnego i porównywalnego skalkulowania ceny brutto przedmiotu
zamówienia proponowano uszczegółowienie załącznika 3A.”
Zamawiający stwierdził, że wszystkie ceny jednostkowe w załączniku 3A mają być
cenami netto. Krotność naliczania poszczególnych wartości jednostkowych w celu
precyzyjnego wyliczenia całego przedmiotu zamówienia wynika z tabeli zamieszczonych w
załączniku nr 1 do SIWZ, dlatego też Zamawiający nie dokona zmian załącznika nr 3A.
Zamawiający w dniu 20 października 2016 roku wezwał wykonawców w trybie art. 87
ust. 1 ustawy Pzp do złożenia wyjaśnień jaka jest faktyczna podstawa wyliczenia ceny
ofertowej zgodnej z opisem przedmiotu zamówienia. Przyjęta przez wykonawców stawka
netto dla sprzątania wystawy stałej przeliczona przez Zamawiającego zgodnie z opisem
przedmiotu zamówienia przez okres trwania całej umowy tylko dla tego jednego elementu
przekracza znacząco kwotę wyliczoną dla całej oferty przez wykonawców. Zamawiający w
odpowiedziach na pytania wskazał, że sposób dokonania wyliczenia w załączniku 3A należy
dokonać na podstawie tabel zamieszczonych w załączniku nr 1 do SIWZ stanowiącego OPZ.
Naturalną konsekwencją prawidłowo wyliczonych stawek jednostkowych winna być cena
brutto oferty wskazana w formularzu ofertowym, która powinna być identyczna jak kwota
wynikająca z przemnożenia stawek jednostkowych zawartych w formularzu 3A przez ilość
zamawianej usługi sprzątania zgodnie z treścią załącznika 3A.
Konsorcjum Dersław w wyjaśnieniach zaznaczyło, że cena ofertowa netto za 1m2,
która została wpisana w załączniku 3A jest ceną uwzględniającą krotność usługi w przeciągu
miesiąca. Przeliczenie całkowite winno wyglądać następująco: cena jednostkowa netto za
1m2 pomnożona przez powierzchnię podaną w m2 (kolumna2 tabeli), daje nam wartość
netto za 1 miesiąc, obejmującą daną krotność w miesiącu. Następnie mnożymy otrzymaną
wartość netto w okresie realizacji umowy, która po dodaniu odpowiedniej stawki podatku
VAT daje wartość brutto w okresie realizacji usług.
Konsorcjum Clar w złożonych wyjaśnieniach podało, że podane w ofercie stawki
jednostkowe odnoszą się do sprzątania 1m2 powierzchni za miesiąc, a nie za dzień.
Zamawiający podał poszczególne rodzaje powierzchni, jednak nie wskazał konkretnego
sposobu wyliczenia łącznej ceny ofertowej poprzez określenie konkretnego algorytmu
wyliczeń w zakresie stawki jednostkowej podanej w ofercie wykonawcy. Opis sposobu
obliczenia ceny w rozdziale IX nic na ten temat nie wspomina.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie nie mogło zostać uwzględnione.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść
nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87
ust. 2 pkt 3.
Skład orzekający Izby podziela utrwalony w doktrynie i orzecznictwie pogląd, że
zarówno treść SWZ, jak i treść oferty stanowią merytoryczne postanowienia oświadczeń woli
odpowiednio: zamawiającego, który w szczególności przez opis przedmiotu zamówienia
oświadcza jakiego świadczenia oczekuje po zawarciu umowy w sprawie zamówienia
publicznego, oraz wykonawcy, który jednostronnie zobowiązuje się do wykonania tego
ś
wiadczenia w razie wyboru złożonej przez siebie oferty jako najkorzystniejszej. Wobec tego,
co do zasady, to porównanie zaoferowanego przez wykonawcę świadczenia z opisem
przedmiotu zamówienia zawartym w SIWZ przesądza o tym, czy treść złożonej oferty
odpowiada treści SIWZ. Nie budzi również wątpliwości, że z uwagi na odpłatny charakter
zamówień publicznych, nieodzownym elementem treści oferty jest określenie ceny za jaką
wykonawca zobowiązuje się wykonać zamawiane świadczenie. Jednakże zakres wymaganej
treści oferty ustala Zamawiający przez wskazanie w SIWZ elementów, z których ma się
składać oświadczenie woli wykonawcy. Z tego względu w doktrynie i orzecznictwie
ugruntowany jest również pogląd, że w zakresie zastosowania przesłanki z art. 89 ust. 1 pkt
2 ustawy Pzp mieści się również sporządzenie oferty w inny sposób, niż żądał tego
zamawiający, o ile niezgodność taka dotyczy elementów treści oferty w aspekcie formalnym
i materialnym, choć nie może tu chodzić wyłącznie o niezgodność sposobu spełnienia tych
aspektów (por. J. Pieróg w: Prawo zamówień Publicznych. Komentarz, wyd. C.H. Beck,
Warszawa 2009).
Przy ocenie adekwatności treści oferty do wymagań Zamawiającego określonych
w SIWZ i innych dokumentach składających się na dokumentację postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, uwzględnia się również zawodowy charakter działalności
wykonawcy i zwiększone w związku z tym oczekiwania, co do jego profesjonalizmu,
obejmującego znajomość przepisów prawa i warunków prowadzenia działalności, w tym
realiów danego segmentu rynku.
Z zapisów SIWZ wynika, że Zamawiający zobligował wykonawców do wypełnienia
załącznika 3A nie wskazując jednoznacznie, że do wyliczeń należy przyjąć cenę
jednostkową za czynność sprzątania rozumianą w sposób jednorazowy. W ocenie Izby
możliwe było również przyjęcie założenia, że w załączniku tym można uwzględnić cenę za
miesiąc wykonywanych usług jako cenę jednostkową.
Zapisy SIWZ budziły wątpliwości już w trakcie prowadzonego postępowania, przed
terminem złożenia ofert. Wykonawcy w pytaniach zwracali uwagę, że wątpliwości
wykonawcy budzi brak pełnej, jednoznacznej wiedzy ile razy naliczyć poszczególne wartości
jednostkowe w celu wyliczenia całego przedmiotu zamówienia. W toku prowadzonego
postępowania Zamawiający nie zdecydował się na bliższe wyjaśnienie rozumienia treści
załącznika 3A w zakresie poszczególnych tabel, z których jedne uwzględniały jednostki
przeliczeniowe, w innych natomiast tych jednostek nie ujęto. Wobec powyższego
Zamawiający, po uzyskaniu od wykonawców dodatkowych wyjaśnień co do sposobu
obliczenia ceny po złożeniu ofert, w ocenie Izby podjął prawidłową decyzję o dopuszczalnych
dwóch sposobach wypełnienia załącznika, z których każdy jest prawidłowy i pozwala
uzyskać dane niezbędne do rozliczenia umowy. Choć Zamawiający nie zaprzeczał na
rozprawie, że jego intencją było uzyskanie tabeli wypełnionej w sposób opisany w odwołaniu
przez Odwołującego, to z uwagi na niejednoznaczność postanowień SIWZ negatywnymi
konsekwencjami nieprecyzyjnych zapisów nie mogą zostać obciążeni pozostali wykonawcy.
Oznacza to, na co zwracało uwagę w złożonych wyjaśnieniach konsorcjum Clar, że możliwe
było wskazanie stawki jednostkowej za 1m2 sprzątania powierzchni w rozliczeniu za miesiąc,
a nie za jeden dzień. Podanie stawek miesięcznych nie zostało wprost zakazane, natomiast
podanie stawek dziennych (jednego sprzątania) nie zostało wprost nakazane. Dodatkowo
zauważyć należy, że choć rozdział IX dotyczący sposobu obliczenia ceny odwoływał się do
załącznika nr 3, to odesłanie to było ogólnikowe. Same zaś zapisy Rozdziału IX wskazywały,
ż
e do porównania ofert brana będzie pod uwagę jedynie całkowita cena brutto oferty za 23,5
miesiąca świadczenia usługi.
To do obowiązków Zamawiającego należy określenie w sposób precyzyjny i
jednoznaczny jak należy obliczyć cenę oferty, jakie składowe mają stanowić cenę danej
oferty, jakie jednostki przeliczeniowe i jakie krotności należy przyjąć do działań
matematycznych. W ocenie składu orzekającego Izby w przedmiotowym postępowaniu tej
precyzji w opisie w Rozdziale IX SIWZ zabrakło. Chcąc uczynić zadość zasadom równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, Zamawiający musiał uznać oba sposoby za
dopuszczalne. Obaj zaś wykonawcy wezwani do złożenia wyjaśnień wskazali w jaki sposób
można dokonać prostego przeliczenia celem uzyskania ceny jednostkowej za czynności
sprzątania. Oferty nie zawierały zatem błędów matematycznych, czy też innych błędów,
które usprawiedliwiały zastosowanie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, nie zachodziły więc
podstawy do ich odrzucenia. Izba nie podziela obaw Odwołującego, że niemożliwe będzie
rozliczenie umowy w sposób określony w § 4 ust. 2 umowy. Zamawiający w sposób
określony w wyjaśnieniach będzie mógł dokonać przeliczenia, aby uzyskać ceny
jednostkowe.
Tym samym Izba nie dopatrzyła się w ofertach konsorcjum Dersław i konsorcjum Clar
niezgodności treści tych ofert z zapisami SIWZ oraz błędów w obliczeniu ceny. Złożone
przez Wykonawców dodatkowe wyjaśnienia nie stały w sprzeczności zarówno z treścią
oferty, jak też treścią SIWZ. W ocenie Izby wystosowanie wezwania i złożone wyjaśnienia
nie miały charakteru negocjacyjnego i nie doprowadziły do niedozwolonej zmiany treści
oferty. Wykonawcy dokonali kalkulacji ceny ofertowej przy uwzględnieniu jednej z dwóch
dopuszczalnych interpretacji zapisów SIWZ co do sposobu obliczenia ceny.
Z tych powodów odwołanie podlegało oddaleniu w całości.
Zgodnie z art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi
naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia. W świetle prawidłowego zastosowania przepisów
ustawy Pzp odwołanie nie mogło zostać uwzględnione.
Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji wyroku.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i ust. 10 ustawy
Pzp, a także w oparciu o § 5 ust. 3 pkt 1 i § 5 ust 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238), tj. stosownie do wyniku postępowania, przyznając koszty postępowania Stronie
Zamawiającej.
Przewodniczący:
…………………………