Sygn. akt: KIO 335/16
WYROK
z dnia 21 marca 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Dagmara Gałczewska-Romek
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 marca 2016 r. przez
wykonawcę SYSTRA
S.A., 72-76 rue Henry Farman, 75015 Paryż w postępowaniu prowadzonym przez Miasto
Stołeczne Warszawa, reprezentowane przez Zarząd Transportu Miejskiego w
Warszawie, w imieniu i na rzecz którego działa Metro Warszawskie Sp. z o.o., ul.
Wilczy Dół 5, 02-798 Warszawa
przy udziale:
A. wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Schuessler-Plan
Inżynierzy Sp. z o.o., Schüßler-Plan Ingenieurgesellschaft GmbH, R.S.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Rysy Architekci R.S., ul.
Grzybowska 12/14, 00-132 Warszawa zgłaszających swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie odwołującego
B. wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Biuro Projektów
"Metroprojekt" Sp. z o.o., AMC A.M.C. Sp. z o.o., AMC A.M.C. Sp. z o.o. Sp. K.,
ul. Solińska 19b, 02-142 Warszawa zgłaszających swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża
wykonawcę SYSTRA S.A., 72-76 rue Henry Farman,
75015 Paryż i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
SYSTRA S.A., 72-76 rue Henry Farman, 75015 Paryż tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawcy
SYSTRA S.A., 72-76 rue Henry Farman, 75015 Paryż na
rzecz
Miasta Stołecznego Warszawa, reprezentowanego przez Zarząd
Transportu Miejskiego w Warszawie, w imieniu i na rzecz którego działa Metro
Warszawskie Sp. z o.o., ul. Wilczy Dół 5, 02-798 Warszawa kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego
w Warszawie.
Przewodniczący: …………………………
Sygn. akt: KIO 335/16
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - Miasto Stołeczne Warszawa reprezentowane przez Zarząd Transportu
Miejskiego w imieniu i na rzecz, którego działa Metro Warszawskie Sp. z o.o. prowadzi
w trybie konkursu postępowanie o udzielenie zamówienia na wykonanie „Koncepcji
Architektoniczno - Budowlanej drugiego etapu realizacji odcinka zachodniego II linii metra w
Warszawie (Część I) i Koncepcji Architektoniczno - Budowlanej drugiego etapu realizacji
odcinka
wschodniego-północnego
II
linii
meta
w
Warszawie
(Część
II)".
Ogłoszenie o konkursie zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 24 grudnia 2014 r. pod numerem 2014/S 248-439855.
W dniu 7 marca 2016 roku Odwołujący – Systra S.A. wniósł do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie na działania i zaniechania Zamawiającego polegające na odmowie
udostępnienia prac konkursowych, co uniemożliwiło Odwołującemu weryfikację zgodności
ich oceny z Regulaminem Konkursu.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 8 ust. 1 - 3 z zw. z art. 110 oraz art. 121
ust 3 ustawy PZP poprzez bezpodstawną odmowę udostępniania Odwołującemu prac
konkursowych.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1. unieważnienia czynności przyznania I nagrody
2. udostępnienia Odwołującemu prac konkursowych (wraz z planszami i
wizualizacjami) złożonych przez pozostałych uczestników konkursu dla odcinka
zachodniego (część I).
W uzasadnieniu Odwołujący podniósł, że po zapoznaniu się z wizualizacjami i planami
stanowiącymi element pracy konkursowej złożonej przez Konsorcjum firm: Biuro Projektów
„Metroprojekt" Sp. z o.o. (Lider), AMC A.M.C. Sp. zo.o. oraz AMC A.M.C. Sp. z o.o. Sp.
komandytowa (dalej „Metroprojekt") opublikowanymi w mediach publicznych, Odwołujący
zauważył brak pewnych istotnych elementów, wymaganych przez Zamawiającego. Wskazał
jednakże, że wizualizacje opublikowane przez Zamawiającego stanowią jedynie element
pracy konkursowej. Na jego podstawie nie jest możliwe sformułowanie zarzutu w zakresie
kompletności pracy konkursowej. Jedynie wgląd do całej pracy pozwoli Odwołującemu na
weryfikację, czy praca konkursowa jest kompletna i czy powinna zostać oceniona.
Odwołujący podniósł, że ma interes we wniesieniu niniejszego odwołania, gdyż w przypadku
gdyby po udostępnieniu prac konkursowych, wątpliwości Odwołującego w zakresie
kompletności pracy konkursowej złożonej przez Metroprojekt potwierdziły się - w świetle
oceny sądu konkursowego - praca złożona przez Odwołującego zostałaby oceniona
najlepiej. W związku z tym to Odwołującemu przysługiwałaby I nagroda (zaproszenie do
negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki oraz nagroda pieniężna). Nie zgodził się ze
stanowiskiem Zamawiającego, że skoro przepisy Działu III Rozdział 3 nie referują wprost do
art. 96 ust. 3 oraz art. 8 ust. 1 to udostępnianie prac konkursowych nie jest możliwe.
Zarówno doktryna jak i orzecznictwo przyjmują, że w zakresie udostępniania prac, brak
odwołania do art. 96 ust 3 ustawy PZP oznacza, że prace konkursowe mogą być
udostępniane nawet od momentu ich złożenia. Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 121
ust. 3 ustawy PZP, z zawartością prac konkursowych sąd konkursowy nie może zapoznać
się do upływu terminu ich składania. Przepis ten dotyczy jedynie ograniczenia w zakresie
dostępu do prac członków sądu konkursowego. Jak słusznie podkreśla W. Dzierżanowski w
„Prawo zamówień publicznych Komentarz": Z literalnego brzmienia przepisu można więc
wnioskować, że inne osoby mogą zapoznać się z pracami wcześniej, byleby nie naruszono
przy tym normy ust. 4, zakazującej identyfikacji autora pracy. Problematyczne wydaje się
przy tym rozszerzenie tego zakazu w regulaminie konkursu, gdyż stanowiłoby to
ograniczenie zasady jawności. Ponieważ jednak do konkursu nie stosuje się odpowiednio
przepisu art. 96 ust. 3, wskazującego zdarzenia, po których nastąpieniu jawne stają się
poszczególne dokumenty w postępowaniu, zasada jawności może być konkretyzowana w
regulaminie w sposób umożliwiający respektowanie innych zasad ustawy, w tym zasady
bezstronności i równego traktowania, które mogłyby zostać naruszone, gdyby zawartość
prac była znana przed upływem terminu ich składania. Znajomość zawartości pracy złożonej
przez innego wykonawcę mogłaby bowiem być wykorzystana przy przygotowywaniu pracy
własnej. Autor zauważa, że ustalając reguły udostępnienia prac zamawiający musi mieć na
uwadze wszystkie zasady prawa zamówień publicznych. Nie analizując możliwości
udostępniania prac konkursowych przed upływem terminu ich składania, czy nawet w czasie
ich oceny przez sąd konkursowy, zdaniem Odwołującego nie ulega wątpliwości, że po
ogłoszeniu wyników konkursu nie można mówić o jakimkolwiek konflikcie zasady jawności z
inną zasadą postępowania konkursowego. Zatem w opisanych wyżej okolicznościach
faktycznych, po udostępnieniu wyników oceny prac, nie ma formalnych i materialnych
przeszkód do ich ujawnienia. Przeszkód takich nie wprowadza również sam Zamawiający w
Regulaminie Konkursu”.
Co więcej, zgodnie z brzmieniem art. 8 ust 3 ustawy PZP, zdanie ostatnie: Przepis stosuje
się odpowiednio do konkursu. Odpowiednie zastosowanie art. 8 ust. 3 ustawy PZP do
konkursu oznacza, że uczestnicy konkursu we wnioskach o dopuszczenie do udziału w
konkursie oraz pracach konkursowych mogą korzystać z uprawnienia do zastrzeżenia
tajemnicy przedsiębiorstwa, a jej nieprawidłowe zastrzeżenie będzie powodować taki skutek
jak w postępowaniach o udzielenie zamówienia. Odwołanie się w art. 8 ust. 3 ustawy PZP
bezpośrednio do konkursu, ostatecznie przesądza o jego jawności. Ustawodawca
jednoznacznie wskazał bowiem na ustawowe odstępstwa od tej zasady. Z uzasadnienia
odmowy udostępnienia prac konkursowych wskazanego w piśmie z dnia 3 marca 2016 r. nie
wynika, że uczestnicy konkursu zastrzegli ich elementy jako tajemnicę przedsiębiorstwa.
Zatem w braku jedynej ustawowej przesłanki umożliwiającej odmowę wglądu do prac,
decyzja o odmowie ich udostępniania został podjęta z naruszeniem przepisów prawa.
Odwołujący podniósł także, że Zamawiający błędnie interpretuje powołane przez siebie
przepisy dotyczące konieczności ochrony prac konkursowych w związku z przepisami prawa
autorskiego. W jego ocenie, prawo autora do decydowania o pierwszym udostępnieniu
utworu publiczności, dotyczy sytuacji, w której po raz pierwszy stwarza się możliwość
zapoznania się z dziełem nieograniczonej liczbie osób. Wraz ze złożeniem pracy
konkursowej dochodzi więc do pierwszego udostępnienia utworu - pracy konkursowej -
publiczności. Dalsze przekazywanie utworu uczestnikom konkursu nie stanowi już zatem
pierwszego udostępnienia utworu, a udostępnienie kolejne. Nie podlega ono zatem ochronie
w rozumieniu art. 16 Prawa autorskiego. Nawet, gdyby przyjąć tezę przeciwną, tzn. że udział
w konkursie w rozumieniu przepisów ustawy PZP nie stanowi udostępnienia utworu
publiczności, to także i w takim przypadku nie byłoby możliwości podniesienia przepisu art.
16 Prawa autorskiego jako podstawy odmowy przekazania pracy konkursowej uczestnikom
konkursu. Z kolei prawo autora do nadzoru korzystania z dzieła odnosi si do prawa
decydowania co do ewentualnego dokonywania zmian w utworze lub też co do szczególnych
form udostępniania utworu. Prawo do nadzoru ma zastosowanie w sytuacjach, gdzie np.
podejmowana jest próba zmiany struktury utworu - autor może wtedy wyrazić sprzeciw.
Z całą pewnością uprawnienie to nie ma żadnego związku z kwestii przekazywania kopii
egzemplarzy utworu innym podmiotom ani udostępnianiem utworu do wglądu. Konstrukcja
ochrony majątkowych praw autorskich dotyczy podejmowania wszelkich czynności prawnych
zmierzających do umożliwienia innym podmiotom eksploatacji dzieła i do czerpania przez
twórcę korzyści ekonomicznych związanych z taką eksploatacją. Umożliwienie uzyskania
wglądu do pracy konkursowej - utworu - nie stanowi eksploatacji dzieła. Podjęcie takiej
czynności przez Zamawiającego nie stanowiłoby zatem, zdaniem Odwołującego naruszenia
autorskich praw majątkowych. nad korzystaniem z dzieła nie miałyby zastosowania. Co
więcej wgląd do prac konkursowych nie stanowi żadnego z pól eksploatacji majątkowych
praw autorskich. Na poparcie Odwołujący powołał orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 13 lipca 2012 r. (sygn. akt: KIO 1384/12), które zapadło również w konkursie
prowadzonym przez Zamawiającego, w niemal identycznych okolicznościach faktycznych.
Zdaniem Odwołującego, również postanowienie pkt 4.2.1 Regulaminu konkursu nie może
stanowić podstawy odmowy udostępnienia prac konkursowych. To postanowienie dotyczy
bowiem uprawnień Zamawiającego, co do zasad dysponowania pracami konkursowymi po
rozstrzygnięciu konkursu.
Na podstawie dokumentacji akt sprawy oraz biorąc pod uwagę stanowiska stron i
uczestnika postępowania zaprezentowane w trakcie rozprawy, Izba ustaliła i zważyła
co następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Odwołujący, wbrew twierdzeniom Zamawiającego, legitymuje się interesem we
wniesieniu odwołania, bowiem jest uczestnikiem konkursu, a ponadto na skutek działań
i zaniechań Zamawiającego kwestionowanych w odwołaniu może ponieść szkodę w postaci
braku możliwości uzyskania przedmiotowego zamówienia. Okoliczność, że Odwołujący
złożył do Zamawiającego wniosek o zwrot oryginałów pracy konkursowej wraz ze wszelkimi
kopiami, pozostaje bez znaczenia dla oceny istnienia po jego stronie interesu we wniesieniu
odwołania, skoro niespornym jest, że praca konkursowa nadal pozostaje w posiadaniu
Zamawiającego.
Izba ustaliła, że w dniu 25 lutego 2016 roku Zamawiający poinformował uczestników
konkursu o wynikach konkursu i przyznaniu I nagrody pracy konkursowej złożonej przez
Konsorcjum firm: Biuro Projektów „Metroprojekt" Sp. z o.o. (Lider), AMC A.M.C. Sp. zo.o.
oraz AMC A.M.C. Sp. z o.o. Sp. komandytowa (dalej „Metroprojekt").
W dniu 29 lutego 2016 roku Odwołujący zwrócił się do Zamawiającego o udostępnienie prac
konkursowych wraz z planszami z wizualizacjami, złożonymi przez uczestników konkursu dla
odcinka zachodniego (część I).
W odpowiedzi, pismem z dnia 3 marca 2016 roku, Zamawiający odmówił udostępnienia prac
konkursowych, uzasadniając, że przepisy art. 96 ust. 3 oraz art. 8 ust. 1 ustawy Pzp nie mają
zastosowania do konkursu, bowiem dotyczą one jedynie postępowań o udzielenie
zamówienia, do których nie zalicza się konkursu. Wskazał, że przepisy ustawy Pzp nie
zawierają żadnych uregulowań dotyczących obowiązku udostępnienia prac konkursowych.
Udostępnieniu prac konkursowych sprzeciwiają się przepisy regulujące prawa autorskie
(osobiste i majątkowe). Zamawiający wyjaśnił, że zgodnie z przepisami art. 16 pkt 4 i pkt 5
ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskie i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2016 r.,
poz. 631 z późn. zm.), dalej „Prawo autorskie", twórca ma m.in. prawo do decydowania
o pierwszym udostępnianiu utworu publiczności oraz do nadzoru nad sposobem korzystania
z utworu. Zamawiający powołał się także na postanowienia pkt. 4.2.5 Regulaminu Konkursu,
zgodnie z którym autorzy prac konkursowych, którym przyznano nagrody pieniężne są
zobowiązani do przeniesienia autorskich praw majątkowych do złożonych przez siebie prac.
W jego ocenie przed wypłacaniem nagród pieniężnych Zamawiający nie nabywa praw
autorskich, zatem nie może udostępnić prac konkursowych osobom trzecim. Co więcej,
zdaniem Zamawiającego, treść pkt. 4.2.1. Regulaminu Konkursu, zezwala Zamawiającemu
jedynie na prezentację wszystkich lub wybranych prac konkursowych po Konkursie, a także
ich filmowanie lub reprodukcję i publikację i nie uprawnia Zamawiającego do ich
udostępniania osobom trzecim.
Niespornym między stronami jest, że Zamawiający w wyniku wniesionego odwołania,
udostępnił wszystkim uczestnikom konkursu złożone prace konkursowe. Odwołujący w toku
rozprawy przyznał, że w dniach 15-16 marca 2016 roku zapoznał się z pracą konkursową
złożoną przez „Metroprojekt". Okoliczność ta powoduje, że jedyny zarzut odwołania
dotyczący naruszenia art. 8 ust. 1 - 3 w zw. z art. 110 oraz art. 121 ust. 3 ustawy Pzp przez
bezpodstawną odmowę udostępnienia Odwołującemu prac konkursowych, nie jest już
między stronami sporny.
Istotnie, Zamawiający, w sposób niezgodny z przepisami ustawy Pzp odmówił w dniu
3 marca 2016 roku Odwołującemu wglądu do prac konkursowych po ogłoszeniu wyników
konkursu. Jednakże, potwierdzenie się zarzutu podniesionego w odwołaniu, w sytuacji
faktycznego udostępnienia Odwołującemu prac konkursowych, powoduje że naruszenie
przepisu art. 8 ust. 1- 3 ustawy Pzp pozostaje bez wpływu na wynik postępowania. Zgodnie
zaś z art. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeśli stwierdzi
naruszenie przepisów ustawy które miało lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania.
Za bezzasadne uznać należy żądanie Odwołującego unieważnienia czynności przyznania
I nagrody. Po pierwsze, wskazać należy, że Izba związana jest jedynie zarzutami a nie
żą
daniami zawartymi w treści odwołania. Po drugie, w odwołaniu nie podniesiono żadnego
zarzutu, którego uwzględnienie mogłoby spowodować konieczność unieważnienia czynności
przyznania I nagrody. Uznanie za zasadny zarzutu dotyczącego odmowy udostępnienia prac
konkursowych, nie pociąga za sobą konieczności unieważnienia czynności przyznania
I nagrody a jedynie wywołuje obowiązek uchylenia błędnej czynności Zamawiającego przez
udostępnienie prac konkursowych uczestnikom konkursu, a to żądanie zostało przez
Zamawiającego już zrealizowane.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………....….
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………....….