Sygn. akt:
KIO 749/16
WYROK
z dnia 23 maja 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Marek Szafraniec
Protokolant: Aneta Górniak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 maja 2016 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 maja 2016 r.
przez
wykonawcę:
M.G.
prowadzącą
działalność
gospodarczą
pod
firmą
Centrum
Szkoleniowe
Idea
Group
M.G.
w
Węgrzcach
(32-086), ul. C 11 11 w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Województwo
Małopolskie, ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków
orzeka:
oddala odwołanie,
kosztami postępowania obciąża wykonawcę:
M.G. prowadzącą działalność
gospodarczą pod firmą Centrum Szkoleniowe Idea Group M.G. w Węgrzcach i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
M.G.
prowadzącą
działalność
gospodarczą
pod firmą Centrum Szkoleniowe Idea Group M.G. w Węgrzcach tytułem wpisu od
odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Krakowie.
Przewodniczący: ……………………………
Sygn. akt:
KIO 749/16
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego
na realizację zadania: „Świadczenie usług w zakresie tłumaczeń pisemnych i ustnych
na rzecz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w roku 2016” zostało
wszczęte przez Województwo Małopolskie, zwane dalej Zamawiającym. Ustalona
przez Zamawiającego wartość zamówienia, zgodnie z informacją zawartą w doręczonym
przez Zamawiającego Prezesowi Izby piśmie z dnia 10 maja 2016 r., nie przekraczała kwot
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164), zwanej
dalej ustawą Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszone w Biuletynie Zamówień
Publicznych (2016-84004) w dniu 11 kwietnia 2016 r.
W dniu 4 maja 2016 r. odwołanie wniósł wykonawca: M.G. prowadząca działalność
gospodarczą pod firmą Centrum Szkoleniowe Idea Group M.G. w Węgrzcach, zwana dalej
Odwołującym. Odwołanie zostało wniesione wobec odrzucenia przez Zamawiającego oferty
złożonej przez Odwołującego.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie:
1. „art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy poprzez bezpodstawne odrzucenie oferty Odwołującego,
2. art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 87 ust. 2 pkt 3, art. 87 ust. 1 Ustawy
poprzez niepoprawienie innej omyłki polegającej na niezgodności oferty ze specyfikacją,
niepowodującej istotnych zmian w treści oferty, a zatem zaniechanie czynności,
do których Zamawiający był zobowiązany na mocy ustawy w toku oceny treści oferty
Odwołującego, względnie zaniechanie przeprowadzenia procedury z art. 87
ust. 1 Ustawy, co doprowadziło do bezzasadnego odrzucenia oferty Odwołującego,
bez należytego wyjaśnienia jej treści lub poprawienia błędów możliwych do poprawienia,
zgodnie z przepisami Ustawy”.
Zdaniem Odwołującego ustalony przez Zamawiającego brak w treści złożonej przez niego
oferty ma charakter rzekomy. Obowiązkiem Zamawiającego było zastosowanie normy
wypływającej z art. 87 ust. 2 pkt 3 ) ustawy Pzp i dokonanie poprawy treści jego oferty.
Podnosił on, że wskazana w ofercie została cena za wykonanie całości zamówienia,
którą stanowić miała suma poszczególnych pozycji końcowych z Cennika usług,
stąd „interpretacja oświadczenia Odwołującego wskazuje wprost, iż rzekomy brak jest
tak naprawdę wskazaniem przed Odwołującego ceny 0 zł w zakwestionowanej
przez Zamawiającego pozycji (...) po dokonaniu zliczenia poszczególnych pozycji z Cennika
usług i porównaniu ich z ceną ofertową podaną przez Odwołującego, jedyną kwotą,
jaką można było i należało wpisać w zakwestionowanej pozycji, była kwota 0 zł”.
Uwzględniając podniesione zarzuty, Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz odrzucenia złożonej
przez niego oferty, a następnie dokonania powtórnej czynności badania i oceny ofert,
ewentualnego poprawienia złożonej przez niego oferty.
Skład orzekający Izby wykluczył to, aby spełniona została którakolwiek z przesłanek
odrzucenia odwołania ustanowionych w art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron, na podstawie zebranego materiału
dowodowego, z uwzględnieniem stanowisk stron, skład orzekający Izby ustalił i zważył,
co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179
ust. 1 ustawy Pzp, przysługiwało prawo wniesienia odwołania w postępowaniu o udzielenie
zamówienia prowadzonym przez Zamawiającego.
Izba postanowiła zaliczyć w poczet materiału dowodowego poświadczone za zgodność
z oryginałem dokumenty przekazane przez Zamawiającego na wezwanie Prezesa Izby.
Mając na celu ocenę zasadności zarzutów podnoszonych w odwołaniu Izba ustaliła,
ż
e zgodnie z pkt III.1 Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) przedmiot
zamówienia obejmował świadczenie usług w zakresie tłumaczeń pisemnych i ustnych
na języki europejskie i pozaeuropejskie, podzielone na trzy grupy językowe.
Zgodnie z pkt III.4 SIWZ częstotliwość i liczba tłumaczeń zależeć miała od rzeczywistych
potrzeb Zamawiającego, a ich wykonanie miało być każdorazowo zlecane wykonawcy.
Zgodnie z pkt V SIWZ zamówienie miało być realizowane do dnia 31 grudnia 2016 r. lub
do wyczerpania kwoty wynagrodzenia wskazanego w umowie.
Zgodnie z pkt XI.1 SIWZ na ofertę składać miały się formularz oferty – załącznik nr 1
do SIWZ oraz Cennik usług – załącznik nr 1a do SIWZ.
W pkt XIII SIWZ Zamawiający postanowił, że „Wykonawca jest zobowiązany podać
w Cenniku usług, stanowiącym załącznik nr 1a do SIWZ cenę jednostkową brutto dla każdej
pozycji wymienionej w Cenniku. Następnie cenę jednostkową należy przemnożyć przez ilość
wskazaną w kolumnie 3 i wynik zamieścić w kolumnie 4. Na końcu należy zsumować
wartości z kolumny 4. Zsumowaną wartość należy wpisać w Formularzu oferty, stanowiącym
załącznik nr 1 do SIWZ, w pkt 3 – Cena za wykonanie przedmiotu zamówienia. Wartość ta
będzie stanowić cenę brutto za wykonanie przedmiotu zamówienia, która zostanie
wykorzystana do porównania ofert w celu wyboru oferty najkorzystniejszej i jednocześnie
będzie stanowiła maksymalną wartość umowy. Strony będą rozliczać się na podstawie ceny
jednostkowej, zgodnie z umową.”
Zgodnie z § 8 ust. 1 Wzoru umowy (załącznika nr 7 do SIWZ), wykonawcy będzie
przysługiwało wynagrodzenie ustalone każdorazowo na podstawie Cennika usług,
stanowiącego załącznik nr 2 do umowy po zakończeniu realizacji poszczególnego zlecenia
tłumaczeń.
W świetle zgodnych oświadczeń obu Stron nie było między nimi sporne to, „że Odwołująca
[w złożonej przez siebie ofercie] na drugiej stronie Cennika usług, w tabeli przypisanej
do drugiej grupy językowej i opisanej jako »Tłumaczenie pisemne niepoświadczone«
w pozycji »Tłumaczenia pisemne tryb pilny z języka polskiego na język obcy« nie uzupełniła
tabeli w kolumnie »Cena brutto jednej strony« [kolumna nr 2 Cennika usług] oraz w kolumnie
»Cena pozycji brutto«” [kolumna nr 4 Cennika usług]. Nie było również sporne między
Stronami to, „że suma kwot wpisanych w ostatniej kolumnie każdej z tabel (cena pozycji
brutto) daje łączną kwotę 84 007,29 zł.”, a zatem kwotę wpisaną w Formularzu oferty,
zgodnie z wymogami pkt XIII.1 SIWZ.
W ocenie Zamawiającego fakt niepodania przez Odwołującego ceny w jednej z pozycji
Cennika usług przemawiał za odrzuceniem na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2) ustawy Pzp
oferty złożonej przez tego wykonawcę, o czym poinformował wykonawców pismem z dnia
29 kwietnia 2016 r.
Wobec powyższego Odwołujący wniósł odwołanie.
Izba, kierując się przepisem art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, odwołanie wniesione
przez Odwołującego rozpoznała w granicach zarzutów w nim zawartych i popieranych w toku
postępowania odwoławczego.
Skład orzekający Izby, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz
zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu i podlegających kognicji Izby, doszedł
do przekonania, że sformułowane przez Odwołującego zarzuty nie znajdują oparcia
w ustalonym stanie faktycznym i prawnym, a tym samym rozpoznawane odwołanie,
jako takie, nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 87 ust. 2 pkt 3) ustawy Pzp Zamawiający poprawia w ofercie inne omyłki
polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia,
niepowodujące istotnych zmian w treści oferty. Z przepisem tym koresponduje przepis
art. 89 ust. 1 pkt 2) ustawy Pzp, zgodnie z którym Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść
nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem
art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Stąd też, jeżeli możliwym jest poprawienie treści oferty
w sposób odpowiadający przepisowi art. 87 ust. 2 pkt 3) ustawy Pzp, Zamawiający nie może
odrzucić takiej oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2) ustawy Pzp. W świetle powołanego
przepisu uznać należy, iż warunkiem dokonania zmian w treści oferty, tj. sprostowania
omyłek, jest ustalenie, że elementy podlegające takim zmianom stanowią merytoryczną treść
oferty, zaś ich odniesienie do treści SIWZ pozwala stwierdzić, że są one niezgodne
z jej postanowieniami. Istotnym jest, aby były one wynikiem omyłki, a ich poprawienie
nie powodowało istotnych zmian w treści oferty. Należy przy tym jednakże podkreślić,
iż dokonanie zmian w treści oferty przez zamawiającego musi respektować wytyczne
zawarte w art. 87 ust. 1 zdanie drugie ustawy Pzp, tj. nie mogą być one wynikiem negocjacji
dotyczących złożonej oferty. Tym bardziej czynności te nie mogą prowadzić do zastąpienia
wykonawcy
przez
zamawiającego
w
konstruowaniu
jej
istotnych
elementów.
W przypadku umowy o udzielenie zamówienia cena jest istotnym elementem zobowiązania
wykonawcy mającym swe źródło w zapisach złożonej Zamawiającemu oferty.
W rozpoznawanym przypadku, przedmiotem zamówienia była realizacja usług opisanych
w SIWZ, przy czym każda z usług objętych zamówieniem mogła być realizowana niezależnie
od siebie i w ilości, która na dzień składania ofert nie została jednoznacznie wskazana.
Ujawnione w SIWZ wielokrotności (kolumna 3 Cennika usług) stanowiły wyłącznie
szacowaną przez Zamawiającego ilość i służyły jedynie ustaleniu ceny oferty, która miała
zostać wykorzystana do porównania ofert. Tym samym cena oferty w ujęciu SIWZ stanowiła
jedynie sumę odpowiedniej wielokrotności cen jednostkowych – to ceny jednostkowe
stanowić miały podstawę do ustalenia kwoty, która służyła porównaniu ofert, nie odwrotnie.
Stałym elementem, przeniesionym z treści oferty do umowy z Zamawiającym
(przez powielenie Cennika usług zaczerpniętego z oferty złożonej Zamawiającemu), miały
być ceny jednostkowe, które to ceny miały stanowić podstawę dla ustalenia wynagrodzenia
należnego wykonawcy za zlecone, w miarę potrzeb Zamawiającego, do zrealizowania usługi.
W takich właśnie okolicznościach Odwołujący nie określił w żaden sposób ceny za jedną
z usług (tłumaczenia pisemne tryb pilny z języka polskiego na język obcy w drugiej grupie
językowej) objętych zamówieniem – w ofercie brak takiej ceny, podczas gdy zgodnie
z pkt XIII.1 SIWZ powinna ona zostać przez Odwołującego wyraźnie wskazana. Stan ten
ocenić należało ocenić za brak w treści oferty, który w okolicznościach tej sprawy nie mógł
zostać usunięty na drodze procedury opisanej w art. 87 ust. 2 pkt 3) ustawy Pzp.
W tym przypadku (niewskazanie ceny usługi, której wycena i realizacja jest niezależna
od innych usług objętych tym samym zamówieniem) konieczne byłoby wprowadzenie
do treści oferty złożonej przez Odwołującego nowych postanowień (określenie jednostkowej
ceny w ofercie), wykreowanie ich – postulowana przez Odwołującego zmiana,
nie byłaby poprawieniem zaistniałej omyłki, ale uzupełnieniem treści oferty będącej
niedopuszczalną w świetle przepisu art. 87 ust. 1 ustawy Pzp jej zmianą. Podobnie Izba
w jednej z przywoływanych przez Odwołującego spraw: KIO 385/11, KIO 386/11,
KIO 393/11, KIO 406/11 (str. 39 uzasadnienia). W tym też kontekście dostrzeżenia
wymagało to, że przywoływane przez Odwołującego orzeczenia Izby odnosiły się do innych
stanów faktycznych (w szczególności dotyczyły one zagadnienia możliwości poprawienia
zapisów kosztorysu w zamówieniach na roboty budowlane), co tezy w nich zawarte czyniło,
co do zasady, nieadekwatnymi do przedmiotu sporu w rozpoznawanej sprawie.
Jak to wskazała Izba w sprawie KIO 1736/14: „Zastosowanie dyspozycji art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp jako podstawy odrzucenia oferty wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego znajduje szerokie omówienie w doktrynie, jak tez orzecznictwie
sadów okręgowych i Izby. Reasumując opisywane tam interpretacje normy wynikającej
z ww. przepisu wskazać należy, iż rzeczona niezgodność treści oferty z SIWZ musi mieć
charakter zasadniczy i nieusuwalny (ze względu na zastrzeżenie obowiązku poprawienia
oferty wynikające z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp); dotyczyć powinna sfery niezgodności
zobowiązania zamawianego w SIWZ oraz zobowiązania oferowanego w ofercie,
tudzież polegać może na sporządzeniu i przedstawieniu oferty w sposób niezgodny
z wymaganiami SIWZ (z zaznaczeniem, iż chodzi tu o wymagania SIWZ dotyczące sposobu
wyrażenia,
opisania
i
potwierdzenia
zobowiązania/świadczenia
ofertowego,
a wiec wymagania, co do treści oferty, a nie wymagania co do jej formy również tradycyjnie
zamieszczane w SIWZ); a także możliwe być winno wskazanie i wykazanie na czym
konkretnie niezgodność ta polega – co i w jaki sposób w ofercie nie jest zgodne z konkretnie
wskazanymi, skwantyfikowanymi i ustalonymi fragmentami czy normami SIWZ.”
W rozpoznawanym przypadku Odwołujący nie podał w treści przedstawionej przez siebie
oferty ceny jednej z usług. Kierując się przytoczonym tu poglądem oraz dokonanymi
ustaleniami, Izba uznała, że w rozpoznawanej sprawie, nie zostało wykazane,
aby Zamawiający dopuścił się naruszenia przepisu art. 87 ust. 2 pkt 3) ustawy Pzp,
a w konsekwencji również art. 89 ust. 1 pkt 2) ustawy Pzp.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba, działając na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp,
orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9
i 10 ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania, oraz w oparciu o przepisy
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………………