KIO 2293/16 KIO 2295/16 WYROK dnia 9 stycznia 2017 roku

Sygn. akt:  

KIO   2293/16 

KIO   2295/16 

WYROK 

z dnia 9 stycznia 2017  roku 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Ewa Kisiel 

Protokolant:             Aneta Górniak 

po rozP. na rozprawie, w W., w dniu 4 stycznia 2017 roku odwołań wniesionych do Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej: 

A.  w dniu 5 grudnia 2016 r. przez wykonawcę 

I.F.S. Sp. z o.o. z siedzibą w W.,  

B.  w  dniu  5  grudnia  2016  r.  przez

  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  

o udzielenie zamówienia jako Konsorcjum firm: 

1. Z.U.P. Sp. z o.o. z siedzibą w K., 

2. I.C. Sp. z o.o. z siedzibą we W., 

w postępowaniu prowadzonym przez 

Zamawiającego P.I. S.A. z siedzibą w W., 

przy udziale: 

A.  wykonawcy 

Z.U.Z.  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  P.,    zgłaszającego  przystąpienie  do 

postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 2293/16 po stronie Zamawiającego,  

B.  wykonawcy 

I.F.S.  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  W.,  zgłaszającego  przystąpienie  do 

postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 2295/16  po stronie Zamawiającego 

orzeka: 

A)  Oddala  odwołanie  wykonawcy  I.F.S.  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  W.  (sygn.  akt  KIO 

B)  Oddala

 odwołanie wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia 

jako  Konsorcjum  firm: 

1.  Z.U.P.  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  K.,  2.  I.C.  Sp.  z  o.o.  z 

siedzibą we W.

 (sygn. akt KIO 2295/16).  

Kosztami 

postępowania 

obciąża 

Odwołujących: 

wykonawcę 

I.F.S. 

Sp.  

z  o.o.  z  siedzibą  w  W.  (sygn.  akt  KIO  2293/16)  oraz  wykonawców  wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako  Konsorcjum  firm: 

1.  Z.U.P.  Sp.  z  o.o.  z 

siedzibą w K., 2. I.C. Sp. z o.o. z siedzibą we W.

 (sygn. akt KIO 2295/16) i: 

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę 

30  000  zł  00  gr 

(słownie:  trzydzieści  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  w  częściach  równych  po 

15 000  zł  00  gr  (słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  przez:  wykonawcę 

I.F.S. Sp. z o.o. z siedzibą w W. (sygn. akt KIO 2293/16) oraz wykonawców wspólnie 

ubiegających się o udzielenie zamówienia jako Konsorcjum firm: 

1. Z.U.P. Sp. z o.o. z 

siedzibą w K., 2. I.C. Sp. z o.o. z siedzibą we W. (sygn. akt KIO 2295/16), tytułem 

wpisów od odwołań. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych  (  Dz.  U.  z  2015  r.  poz.  2164  ze  zm.  )  na  niniejszy  wyrok - w  terminie  7  dni  od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w W.. 

Przewodniczący:      …………………………… 

Sygn. akt: KIO 2293/16 

Sygn. akt: KIO 2295/16 

UZASADNIENIE 

P.I.  S.A.  z  siedzibą  w  W.  (dalej:  „Zamawiający”  lub  „PKP”),  na  podstawie  przepisów 

ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych    (t.j.  Dz.  U.  z  2015  r.  poz. 

2164)  –  zwanej  dalej  "ustawą"  lub  "Pzp"  –  prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego 

postępowanie o udzielenie zamówienia na świadczenie usług utrzymania w czystości taboru 

kolejowego. 

Szacunkowa wartość przedmiotowego zamówienia jest wyższa od kwot wskazanych 

w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11. ust.  8 Pzp. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  o  numerze  2016/S  197-355498  zostało  opublikowane  w 

Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 12 października 2016 r. 

24  listopada  2016  r.  -  na  podstawie  art.  92  ust.  2  Pzp  -  Zamawiający  poinformował 

wykonawców, w tym wykonawców: I.F.S. Sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej: „Odwołujący” lub 

„I.F.”)  oraz  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako 

Konsorcjum  firm:  1.  Z.U.P.  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  K.,  2.  I.C.  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  we  W. 

(dalej: „Odwołujący” lub „Konsorcjum  ZUP”), o wyborze ofert najkorzystniejszych w ramach 

zadania numer 2 i 3 w prowadzonym postępowaniu . 

KIO 2293/16 

W dniu  5 grudnia  2016 r.  wykonawca  I.F. -  w  zakresie  części  2 -  wniósł  do  Prezesa 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie  od  niezgodnych  z  prawem  czynności  i  zaniechać 

Zamawiającego, polegających na: 

• 

zaniechaniu  odrzucenia  oferty  wykonawcy  Z.U.Z.  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  P.  (dalej: 

„ZUZ”), 

• 

zaniechaniu  odrzucenia  oferty  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia jako Konsorcjum firm: J. Sp. z o.o. i J.2 Sp. z o.o. z siedzibą w S. (dalej: 

„Konsorcjum J.”), 

• 

dokonaniu czynności wyboru oferty najkorzystniejszej. 

Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów: 

1.  art.  89  ust.  1  pkt  4  i  6  Pzp  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  Pzp,  przez  zaniechanie  czynności 

odrzucenia oferty złożonej przez ZUZ w postępowaniu, pomimo że prawidłowa ocena 

wyjaśnień, udzielonych przez wykonawcę potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską 

cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  a  także  błędy  w  obliczeniu 

ceny lub kosztu;

2.  art.  89  ust.  1  pkt  4  i  6  Pzp  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  Pzp,  przez  zaniechanie  czynności 

odrzucenia  oferty  złożonej  przez  Konsorcjum  J.  w  postępowaniu,  pomimo  że 

prawidłowa  ocena  wyjaśnień,  udzielonych  przez  wykonawcę  potwierdza,  że  oferta 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, a także 

błędy w obliczeniu ceny lub kosztu;

3.  art.  7  ust.  1  i  3  Pzp,  przez  naruszenie  zasad  zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz 

równego traktowania wykonawców. 

W związku z powyższym Odwołujący żądał nakazania Zamawiającemu: 

1.  unieważnienia czynność wyboru najkorzystniejszej oferty, 

2.  odrzucenia oferty ZUZ oraz Konsorcjum J. podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 i 6 Pzp i art. 

90 ust. 3 Pzp; 

3.  powtórzenia czynność wyboru najkorzystniejszej oferty. 

W  uzasadnieniu  odwołania  Odwołujący  wyjaśniał,  że  oferty  złożone  przez  ZUZ  oraz 

Konsorcjum J., zawierają rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia 

oraz błędy w obliczeniu ceny lub kosztu. 

W  ocenie  Odwołującego  już  z  prostego  porównania  kwot  zaoferowanego 

wynagrodzenia  przez  ZUZ,  tj.  714.489,80  zł  opcja  brutto  i  Konsorcjum  J.,  tj.:  820.132,50  zł 

opcja  brutto  oraz  sumy  jaką  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie 

zamówienia,  tj.:  1.578.937,00  zł  opcja  brutto  wynika,  że  wysokość  ceny  z  ofert  tych 

wykonawców  jest  o  ponad  50%  niższa  od  szacowanej  przez  Zamawiającego  wartości 

zamówienia  w  postępowaniu,  co  stanowi  samoistną  przesłankę  do  przyjęcia  domniemania 

rażącego zaniżenia ceny przez wykonawców i do wdrożenia postępowania z art. 90 ust. 1 i 

1a Pzp.  

Z  uwagi  na  podejrzenie  złożenia  ofert  zawierających  rażąco  niską  cenę  oraz 

wątpliwości  PKP  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami  określonymi  w  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  (dalej:  „SIWZ” 

lub  „specyfikacja”),  Zamawiający  wszczął  wobec  wykonawców:  ZUZ  oraz  Konsorcjum  J. 

procedurę  uzyskania  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  w  zakresie  zaoferowania  rażąco 

niskiej ceny lub kosztu w stosunku do przedmiotu zamówienia na podstawie art. 90 ust. 1 i 

1a PZP, w szczególności w zakresie: 

• 

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań 

technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla 

wykonawcy,  oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z 10.10.2002 r. o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 ze zm.);

• 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;

• 

wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu 

społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;

• 

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;

• 

powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Odwołujący  wskazywał,  że  z  treści  wezwania  Zamawiającego  oraz  przepisu  art.  90 

ust. 1 PZP wynika jednoznacznie, że oprócz wyjaśnień, wykonawca ma również obowiązek 

przedstawić  dowody  potwierdzające,  iż  cena  oraz  koszty  zostały  skalkulowane  prawidłowo. 

Nie wystarczą zatem same oświadczenia wykonawcy. Odwołujący wyjaśniał, że wyjaśnienia 

ogólnikowe,  lakoniczne,  niewypełniające  treści  wezwania,  należy  uznać  takie  wyjaśnienia, 

które  wskazują  na  okoliczności  wpływające  na  cenę,  ale  nie  ukazujące  sposobu  tego 

wpływu,  jak  również  nie  potwierdzające,  że  okoliczności  te  mają  charakter  szczególny  i 

indywidualny  dla  tego  konkretnego  wykonawcy.  W  świetle  art.  90  ust.  1  Pzp  dowody  są 

niezbędne na potrzeby weryfikacji oświadczeń złożonych przez wykonawcę. 

Odwołujący 

podnosił, 

ż

e 

wykonawcy 

udzielili 

odpowiedzi 

na 

wezwanie 

Zamawiającego do wyjaśnień — ZUZ w dniu 7 listopada 2016 r., a Konsorcjum J. w dniu 9 

listopada 2016 r. 

W  ocenie  Odwołującego  wykonawcy  ZUZ  oraz  Konsorcjum  J.  nie  podołali 

obowiązkowi,  wynikającemu  z  art.  90  ust.  2  Pzp,  a  złożone  przez  nich  wyjaśnienia  wręcz 

potwierdzają  ocenę,  że  ich  oferty  zawierają  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia.  Przedstawione  w  ofercie  i  wyjaśnieniach  wykonawców  sposoby 

obliczenia  ceny  świadczą  o  rażącym  zaniżeniu  cen,  co  wyklucza  rzetelne  i  zgodne  z 

oczekiwaniami  Zamawiającego  wykonanie  zamówienia.  Ponadto,  złożone  wyjaśnienia  - 

niepoparte  żadnymi  dowodami,  są  lakoniczne  i  nie  przedstawiają  analizy  kluczowych 

aspektów cenotwórczych, związanych z realizacją zamówienia. 

Z  kolei  przyjęcie  przez  Zamawiającego  wyjaśnień,  które  są  niepełne  lub  niejasne 

stanowi naruszenie art. 90 ust. 3 PZP. 

Następnie  Odwołujący  odnosił  się  szczegółowo  do  wyjaśnień  złożonych  przez  ZUZ 

oraz Konsorcjum J..  

W opinii  Odwołującego oferta  ZUZ  nie jest  właściwie  skalkulowana  i  zawiera  rażąco 

niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Szacunkowa  wartość  zamówienia  w  zakresie  zadania  2  ustalona  przez 

Zamawiającego  z  należytą  starannością  wynosiła  1.578.937,00  zł  opcja  brutto.  ZUZ  złożył 

ofertę z najniższą ceną opiewającą na 714.489,80 zł opcja brutto - cena ta była o 55% niższa 

od wartości szacunkowej zamówienia. 

Zdaniem  Odwołującego,  biorąc  pod  uwagę  przedmiot  i  specyfikę  zamówienia  oraz 

relację  ceny  zaoferowanej  przez  ZUZ  do  wartości  szacunkowej  zamówienia,  wątpliwe  jest, 

aby  wykonawca  zrealizował  umowę  zgodnie  z  wytycznymi  SIWZ  bez  poniesienia  strat 

finansowych. 

ZUZ  w  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego  z  dnia  4  listopada  2016  r.  do 

złożenia  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów,  w  trybie  art.  90  ust.  1  i  1a  PZP,  w  ocenie 

Odwołującego,  nie  udzieliło  wyczerpujących  wyjaśnień  w  zakresie  elementów  oferty 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  W  świetle  złożonych  przez  ZUZ  wyjaśnień  nie  jest 

możliwe przyjęcie, że wykonawca wykazał, że cena oferty nie jest rażąco niska, tj. nie obalił 

on  domniemania  rażąco  niskiej  ceny.  Zasadnicze  znaczenie  dla  takiego  twierdzenia  mają 

następujące  okoliczności:  ogólny  charakter  wyjaśnień  oraz  brak  załączenia  jakichkolwiek 

dowodów,  które  potwierdzałyby  istnienie  okoliczności,  które  zdaniem  ZUZ  miały  wpływ  na 

obniżenie  ceny,  jak  też  brak  wskazania  w  jakim  zakresie  okoliczności  te  wpłynęły  na 

obniżenie ceny oferty. 

Odwołujący wyjaśniał, że ZUZ w złożonych wyjaśnieniach wskazał ogólnie, iż posiada 

wieloletnie doświadczenie w wykonaniu usług utrzymania w czystości taboru kolejowego, co 

pozwoliło  wykonawcy  wypracować  szczególnie  wydajne  i  oszczędne  metody  sprzątania, 

oraz  wysokie  rabaty  na  specjalistyczne  środki  chemiczne  oraz  urządzenia  niezbędne  do 

sprzątania  taboru.  Wykonawca  nie  przedstawił  dowodów  potwierdzających  istnienie 

okoliczności, które zdaniem ZUZ miały wpływ na obniżenie ceny, jak też nie wskazał w jakim 

zakresie okoliczności te wpłynęły na obniżenie ceny oferty. 

Wykonawca  wskazał  również,  że  wykonuje  prace  związane  z  czyszczeniem  taboru 

we  wszystkich  punktach  czyszczeń  objętych  częścią  nr  2  postępowania,  co  pozwala  na 

optymalny  dobór  wykorzystania  czasu  pracy  pracowników.  Z.U.Z.  nie  wyjaśniły  jednak  w 

jakim stopniu okoliczność ta wpływa na kalkulację ceny. 

Załącznik nr 1 do pisma z dnia 7 listopada 2016 r. „Szczegółowe zestawienie kosztów 

wykonania  usługi  utrzymania  w  czystości  taboru  kolejowego”  zawiera  wyłącznie  kwoty, 

składające  się  na  całkowitą  cenę  usługi.  Zestawienie  to  nie  wskazuje,  które  koszty  zostały 

obniżone z uwagi na okoliczności wskazane w treści pisma i o jaką kwotę. 

W  ocenie  Odwołującego  informacje  przekazane  przez  ZUZ  są  lakoniczne,  nie 

pozwalają  na  ustalenie,  czy  cena  została  obliczona  prawidłowo,  a  w  konsekwencji  nie 

stanowią wiarygodnego wyjaśnienia poziomu zaoferowanej ceny. 

Odwołujący  twierdził,  że  wykonawca  nie  uwzględnił  w  kalkulacji  ceny  oferty kosztów 

wynikających  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym,  które 

będą  musiały  być  poniesione  celem  świadczenia  usług  zgodnie  z  wymogami  postawionymi 

przez Zamawiającego. 

ZUZ  wskazał,  że  podstawą  zatrudnienia  pracowników  realizujących  usługi 

czyszczenia  będzie  umowa  o  pracę.  Ze  względu  na  to,  że  zgodnie  z  harmonogramem 

(Załącznik  nr  8  do  SIWZ  -  Projekt  umowy  -  Załącznik  nr  7  do  umowy  -  harmonogram 

czyszczenia)  zdecydowana  większość  usługi  czyszczeń  pociągów  realizowana  będzie  w 

porze nocnej, wykonawca w kalkulacji oferty powinien uwzględnić dodatek za prace w porze 

nocnej. 

Zgodnie z art. 151

 § 1 Kodeksu pracy („KP”) pora nocna obejmuje 8 godzin między 

godzinami  21:00  a  7:00.  Pracownikowi  wykonującemu  pracę  w  porze  nocnej  przysługuje 

dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki 

godzinowej  wynikającej  z  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę.  W  stosunku  do 

pracowników  wykonujących  pracę  w  porze  nocnej  stale  poza  zakładem  pracy  dodatek,  o 

którym  mowa  wyżej,  może  być  zastąpiony  ryczałtem,  którego  wysokość  odpowiada 

przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej (art. 151

 § 1 i 2 KP). 

Wysokość  wynagrodzenia  pracownika  zatrudnionego  w  pełnym  miesięcznym 

wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia. Od 1 

stycznia  2017  r.  minimalna  płaca  wyniesie  2000  zł  brutto  (vide:  rozporządzenie  Rady 

Ministrów  z  dnia  9  września  2016  r.  w  sprawie  wysokości  minimalnego  wynagrodzenia  za 

pracę  w  2017  r.).  Celem  wyliczenia  całkowitego  kosztu  zatrudnienia  pracownika,  jaki 

poniesie  wykonawca  kwotę  minimalnego  wynagrodzenia  należy  powiększyć  o  20,01%. 

Pracodawca poniesie zatem koszt w wysokości 2400,20 zł. 

Przy  czym  przy  obliczaniu  wysokości  wynagrodzenia  pracownika  nie  uwzględnia  się 

dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej (art. 6 ust. 1 i ust. 5 pkt 4 ustawy z dnia 

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008) 

w  brzmieniu  obowiązującym  od  dnia  1  stycznia  2017  r.).  Innymi  słowy  dodatek  nocny  nie 

mieści  się  w  minimalnym  wynagrodzeniu  2000,00  zł  brutto  pracownika  lecz  jest  wypłacany 

dodatkowo. 

W  opinii  Odwołującego  prawidłowe  wyliczenie  wynagrodzenia  pracownika 

pracującego w godzinach nocnych przedstawia się następująco: 

• 

2000 zł: 168 h (liczba godzin pracy w miesiącu) = 11,90 zł/h 

• 

11,90 zł/h x 20% (dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej) = 2,38 

zł (dodatek do 1 h pracy w porze nocnej) 

• 

1 h pracy w porze nocnej wyniesie zatem 14,28 zł;

W  zależności  od  liczy  godzin  pracy  w  porze  nocnej  całkowita  kwota  wynagrodzenia 

pracownika powinna być odpowiednio zwiększona. 

Odwołujący  twierdził  również,  że  pozycje  kalkulacyjne:  koszt  wywozu  śmieci  oraz 

koszt  wynajmu  pomieszczeń  są  znacznie  niedoszacowane  i  nierynkowe.  Nie  jest  możliwe 

wykonanie zamówienia za przedstawione w wyjaśnieniach kwoty. 

Przykładowo  można  wskazać  koszty  wywozu  śmieci  w  Gorzowie  Wlkp.  Zgodnie  z 

kalkulacją  zawartą  w  wyjaśnieniach  w  pozycji  tej  ZUZ  wskazały  50  zł/miesiąc.  Stawka  ta 

obejmuje  koszt  pomieszczeń  oraz  odpadów.  Jedynym  podmiotem,  który  w  Gorzowie  Wlkp. 

zajmuje  się  gospodarką  odpadów  jest  Związek  Celowy  Gmin  M6.  Zgodnie  z  cennikiem 

Związku 

Celowego 

Gmin 

M6, 

dostępnym 

na 

stronie 

internetowej 

(http://www.zcg.net.pl/proiektv-zwiazku-celowego-gmin-mg-6/odpadv/tabela-oplat-za-wvwoz- 

odpadow-komunalnvch)  za  odbiór  odpadów  komunalnych  zebranych  i  odbieranych  sposób 

nie selektywny w pojemniku o pojemności 80 I - opłata wynosi 50,00 zł/miesiąc. Pojemnik o 

takiej  pojemności  jest  nieadekwatny  do  zakresy  zadań  realizowanych  w  tej  lokalizacji 

zgodnie  z  wymaganiami  Zamawiającego.  Jest  to  standardowa  pojemność  pojemnika 

stosowanego  na  potrzeby  gospodarstwa  domowego.  Odwołujący  zadeklarował  w  tej 

lokalizacji  pojemnik  o  pojemności  660  l.  Odwołujący  podnosił,  że  koszt  wywozu  śmieci 

będzie zatem wielokrotnie wyższy niż wskazał ZUZ. 

Zdaniem  Odwołującego  ZUZ  nie  uwzględnił  w  kalkulacji  kosztu  środków  higieny 

osobistej  (pakiet  sanitarny),  który  jest  obligatoryjnym  kosztem  podczas  realizacji  usługi. 

Załącznik nr 1 do SIWZ określa zakres: 

• 

czyszczenia  codziennego  -  realizowanego  co  najmniej  raz  na  dobę  w 

przypadku każdego eksploatowanego przez PKP wagonu i zespołu trakcyjnego oraz 

• 

czyszczenia 

pobieżnego 

realizowanego 

w 

przypadku 

każdego 

eksploatowanego przez PKP wagonu, zespołu trakcyjnego odstawianego w danej lokalizacji 

jako stacji zwrotnej, 

-  niezbędne  czynności  realizowane  w  trakcie  obu  czyszczeń,  specyfikę  środków 

czyszczących, a także sposób weryfikacji jakości czyszczenia. 

Odwołujący  wyjaśniał,  że  w  odniesieniu  do  czyszczenia  toalety  -  bez  względu  na 

rodzaj  czyszczenia  -  Zamawiający  wymaga  uzupełnienia  środków  higieny  osobistej  (pakiet 

sanitarny) obejmujące: mydło w płynie, papier toaletowy - 1 rolka, ręczniki - 1 paczka, użycie 

ś

rodka  zapachowego  (odświeżacz  powietrza  w  aerozolu)  (vide:  Załącznik  nr  1  do  SIWZ,  s. 

35  i  42).  W  okresie  realizacji  zamówienia  czyszczeniu  podlega  7573  wagonów.  Należy 

wskazać,  że  większość  wagonów  posiada  dwie  toalety.  Przyjmując  średni  wskaźnik  1,5 

toalety  na  wagon  oraz  ceny,  podane  przez  ZUZ  w  ofercie,  koszt  pakietu  sanitarnego  w 

okresie realizacji zamówienia przedstawia się następująco: 

• 

koszt jednego pakietu sanitarnego po odliczeniu marży ZUZ w wysokości 12% 

wskazanej w wyjaśnieniach wynosi 4,46 zł. Na koszt ten składają się: 

i. 

papier toaletowy - 1 rolka -1 zł; 

ii. 

mydło w płynie lub w kostce - 2 zł; 

iii. 

ręczniki - 1 paczka - 2 zł; 

• 

mnożąc koszt jednego pakietu sanitarnego razy liczbę wagonów i szacunkową 

liczbę  toalet  w  wagonie  otrzymujemy  łączny  koszt  w  wysokości  50.663,37  zł.  Koszt  ten  – 

zdaniem Odwołującego - nie został uwzględniony w kalkulacji. 

Zdaniem  Odwołującego  złożone  wyjaśnienia  potwierdzają,  że  wykonawca  nie 

uwzględnił  w  pozycji  wynagrodzenia  rzeczywistych  i  zgodnych  z  obowiązującym  prawem 

kosztów wykonania zamówienia. 

Następnie Odwołujący  stwierdził,  że  oferta  Konsorcjum  J. również  nie  jest  właściwie 

skalkulowana i zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Szacunkowa wartość zamówienia w zakresie części 2 ustalona przez Zamawiającego 

z należytą starannością wynosiła 1.578.937,00 zł opcja brutto. Konsorcjum J. złożyło ofertę z 

najniższą  ceną  opiewającą  na  820.132,50  zł  opcja  brutto  -  cena  ta  była  o  48%  niższa  od 

wartości szacunkowej zamówienia. 

Biorąc pod uwagę przedmiot i specyfikę zamówienia oraz relację ceny zaoferowanej 

przez  Konsorcjum  J.  do  wartości  szacunkowej  zamówienia,  wątpliwe  jest  zdaniem 

Odwołującego,  aby  wykonawca  zrealizował  umowę  zgodnie  z  wytycznymi  SIWZ  bez 

poniesienia strat finansowych. 

Konsorcjum J. w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego z dnia 4 listopada 2016 r. 

do złożenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, w trybie art. 90 ust. 1 i 1a PZP, nie udzieliło 

w ocenie Odwołującego, wyczerpujących wyjaśnień w zakresie elementów oferty, mających 

wpływ na wysokość ceny. 

W  świetle  złożonych  przez  Konsorcjum  J.  wyjaśnień  nie  jest  możliwe  przyjęcie,  że 

wykonawca  wykazał,  że  cena  oferty  nie  jest  rażąco  niska,  tj.  nie  obalił  on  domniemania 

rażąco  niskiej  ceny.  Zasadnicze  znaczenie  dla  takiego  twierdzenia  mają  następujące 

okoliczności,  tj.  ogólny  charakter  wyjaśnień  oraz  brak  przedstawienia  jakichkolwiek 

okoliczności,  które  miały  wpływ  na  obniżenie  ceny  oraz  w  jakim  zakresie  okoliczności  te 

wpłynęły na obniżenie ceny oferty. 

Odwołujący  podnosił,  że  wykonawca  w  swoich  wyjaśnieniach  w  ogóle  nie  wskazuje 

na  planowane  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybrane  rozwiązania 

techniczne,  wyjątkowo  sprzyjające  warunki  wykonywania  zamówienia  dostępne  dla 

wykonawcy,  oryginalność  projektu  wykonawcy,  czy  też  pomoc  publiczną,  którą  wykonawca 

wykorzysta na potrzeby realizacji przedmiotowego zamówienia. Wyjaśnienia te nie odwołują 

się  do  jakiejkolwiek  z  okoliczności  wymienionych  przykładowo  przez  ustawodawcę  w  treści 

art.  90  ust.  1  pkt  1  PZP,  a  jedynie  ograniczają  się  do  próby  uzasadnienia  kalkulacji 

planowanych  przez  wykonawcę  kosztów  realizacji  zamówienia,  która  to  kalkulacja  tylko 

potwierdza  zarzut  rażącego  i  niedopuszczalnego  zaniżenia  oferowanej  ceny  przez  tego 

wykonawcę. 

Odwołujący twierdził również, że obligatoryjne elementy zamówienia, takie jak najem 

pomieszczeń,  woda,  prąd,  koszt  odbioru  odpadów,  szkolenia  torowe,  ubrania  robocze  - 

niezbędne do jego prawidłowego wykonania, nie zostały  w ogóle uwzględnione w kalkulacji 

przedstawionej przez Konsorcjum J.. 

Cena  oferty  powinna  obejmować  całkowite  koszty  wykonania  przedmiotu 

ś

wiadczenia,  tj.  wykonania  wszystkich  obowiązków  leżących  po  stronie  wykonawcy 

określonych  w  SIWZ,  w  tym  również  wszystkie  koszty  towarzyszące  wykonaniu  tych 

obowiązków (vide: SIWZ rozdział XIV). Brak powyższych elementów sprawia, że poczynione 

przez wykonawcę założenia co wysokości zaoferowanej ceny są nierealne. 

Istotnym  błędem  w  kalkulacji  oferty  złożonej  przez  Konsorcjum  J.  –  w  opinii 

Odwołującego  -  jest  sposób  wyliczenia  roboczogodzin  przeznaczonych  do  realizacji  usługi, 

polegający  na  braku  uwzględnienia  w  kalkulacji  informacji  zawartych  w  harmonogramach. 

Konsorcjum  J.  w  założeniach  obliczenia  ceny  ofertowej  wskazuje,  że  każdy  wagon 

czyszczony  jest  przez  2  osoby,  co  jest  zgodne  z  treścią  złożonej  oferty.  W  opisie  procesu  

technologicznego świadczenia usługi” wykonawca wskazuje, że do realizacji usługi deleguje 

„brygady”  i  „grupy  pracowników”,  co  wskazuje  bezpośrednio  na  minimum  2-osobowy  skład 

pracowników  delegowanych  do  czyszczenia.  Również  w  „Opisie  wewnętrznego  systemu 

kontroli jakości”, wykonawca zadeklarował nadzór w każdej lokalizacji. 

Dobowy  czas  realizacji  usługi  w  poszczególnych  lokalizacjach  na  podstawie 

dokumentacji przetargowej wynosi: 

• 

Poznań-21 godzin(od 10.20 do 7.00 rano dnia następnego); 

• 

Ostrów Wielkopolski - 4 godziny (od 22.50 do 3.00 dnia następnego); 

• 

Gorzów Wielkopolski - 4,5 godziny (13.30 - 14.30 oraz 22.00 — 01.30); 

• 

Zielona Góra - 10 godzin (10.50 - 17.00 oraz 22.00 - 02.00). 

Stosując  założenia  ujęte  w  wyjaśnieniach,  przyjęte  przez  Konsorcjum  J.  wyliczenie 

kosztu roboczogodziny przedstawia się następująco: 

• 

Łącznie  dobowo  do  realizacji  usługi  przyjęte  zostało  39,5  godzin.  Mając  na  uwadze 

zadeklarowane  przez  wykonawcę  2  osoby  delegowane  do  czyszczenia  wagonów  - 

powinno być minimum 79 roboczogodzin w ciągu doby. 

• 

Wyliczenia konsorcjum J. według założeń i przedstawionej koncepcji w wyjaśnieniach 

z  dnia  09.11.2016,  ilość  dni  w  okresie  realizacji  zamówienia  wynosi  172.  Mnożąc  tę 

wartość razy 79 roboczogodzin otrzymujemy 13.588 roboczogodzin w okresie trwania 

zamówienia.  Z  kolei  13.588  roboczogodzin  w  okresie  trwania  zamówienia 

pomnożonych razy 16,76 zł, tj. koszt jednego pracownika wskazany w wyjaśnieniach 

złożonych przez Konsorcjum J. daje kwotę 227.734,88 zł. 

• 

Wyliczenia  konsorcjum  J.  według  kalkulacji  przedstawionej  w  wyjaśnieniach  z  dnia 

09.11.2016  W  okresie  realizacji  zamówienia  Zamawiający  wymaga  1055  czyszczeń 

codziennych.  Mnożąc  tę  kwotę  razy  33,53  zł  -  koszt  pracy  dwóch  osób 

przypadających  na  jeden  wagon  czyszczenia  codziennego  otrzymujemy  całkowity 

koszt w wysokości 35.374,15 zł. 

• 

W okresie realizacji zamówienia Zamawiający wymaga 6518 czyszczeń  pobieżnych. 

Mnożąc  tę  kwotę  razy  16,76  zł  -  koszt  pracy  jednej  osoby  na  jeden  wagon 

czyszczenia pobieżnego otrzymujemy całkowity koszt w wysokości 109.241,68 zł. 

• 

Łącznie  konsorcjum  J.  niedoszacowawało  83.119,05  zł.  Kwota  ta  powinna  zostać 

dodatkowo  powiększona  o  15%  narzut  kosztów  ogólnozakładowych  i  10%  narzut 

kosztów pośrednich doliczanych w kalkulacji do każdej roboczogodziny. 

Celem  potwierdzenia  powyższych  wyliczeń  w  ocenie  Odwołującego  zasadne  jest 

podanie przykładu Poznania: 

• 

Czyszczeń codziennych: 1008 x (1 godzina x 2 osoby);

• 

Czyszczeń pobieżnych: 2351 x (1 godzina x 1 osoba);

• 

Łączna  liczba  godzin  na  obydwa  rodzaje  czyszczeń  w  okresie  realizacji 

zamówienia: 4367 roboczogodzin. 

• 

4367  roboczogodzin  dzielone  przez  172  dni  realizacji  zamówienia  daje 

wynik 25,3 roboczogodzin dziennie. 

Odwołujący wskazywał, że zgodnie z harmonogramem sprzątanie w P. odbywa się 21 

godzin  na  dobę,  wykonawca  J.  przeznacza  na  tę  czynność  25,3  roboczogodzin.  Zgodnie  z 

ofertą wykonawcy, każdy  wagon ma by sprzątany przez 2 osoby, w tym osoby sprzątające, 

koordynatorzy  i  nadzór.  Usługa  w  sposób  oczywisty  nie  może  być  w  ten  sposób 

zrealizowana, gdyż jak wynika z powyższych obliczeń na każdej zmianie pracowałaby tylko 1 

osoba,  co  jest  niezgodne  ze  złożoną  ofertą.  Wyjaśnienia  złożone  przez  Konsorcjum  J. 

potwierdzają  zatem,  że  wykonawca  popełnił  błąd  w  założeniach  kalkulacji  usługi,  a  cena 

oferty jest rażąco niska. 

Zdaniem  Odwołującego  brak  dostatecznych  wyjaśnień  powinien  skutkować 

odrzuceniem oferty przez Zamawiającego w oparciu o art. 90 ust. 3 Pzp i art. 89 ust. 1 pkt 4 i 

6  Pzp.  Pomimo,  że  ZUZ  oraz  Konsorcjum  J.  nie  obaliły  domniemania  rażąco  niskiej  ceny, 

Zamawiający zaniechał odrzucenia oferty, naruszając art. 90 ust. 3 Pzp i art. 89 ust. 1 pkt 4 i 

Pzp. 

Ponadto Odwołujący twierdził, że PKP naruszyło art. 7 ust. 1 i 3 Pzp, który nakazuje 

Zamawiającemu przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia w 

sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie  wykonawców 

oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.  

Zamawiający zaniechał odrzucenia ofert zawierających rażąco niską cenę lub koszt w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  a  także  błędy  w  obliczeniu  ceny  lub  kosztu  oraz 

dokonał wyboru, jako najkorzystniejszej oferty, której realizacja zgodnie z wytycznymi SIWZ 

bez  poniesienia  strat  finansowych  jest  wysoce  wątpliwa.  W  ocenie  Odwołującego  takie 

działania  Zamawiającego  są  sprzeczne  z  przepisami  Pzp  i  stanowią  naruszenie  jednej  z 

naczelnych  zasad  prawa  zamówień  publicznych  -  zasady  uczciwej  konkurencji. 

Jednocześnie uniemożliwiają one Zamawiającemu uzyskanie zamówienia na warunkach dla 

niego najkorzystniejszych. 

W  dniu  9  grudnia  2016  r.  do  Izby  w  formie  pisemnej,  ze  strony  wykonawcy  ZUZ, 

wpłynęło 

zgłoszenie 

przystąpienia 

do 

postępowania 

odwoławczego 

po 

stronie 

Zamawiającego. 

W dniu 20 grudnia 2016 r. do Izby - ze strony ZUZ - wpłynęło pismo procesowe wraz 

z dowodami w postaci załączników do pisma.  

W  toku  rozprawy  Zamawiający  złożył  pisemną  odpowiedź  na  odwołanie,  w  której 

wnosił  o  oddalenie  odwołania  w  całości  jako  niezasadnego.  Również  ZUZ  złożył,  w  formie 

pisemnej kolejne pismo procesowe. 

KIO 2295/16 

W  dniu  5  grudnia  2016  r.  Konsorcjum  ZUP  wniosło  do  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  –  w  zakresie  zadania  nr  3  -  odwołanie  od  niezgodnych  z  przepisami  ustawy 

Pzp czynności podjętych przez Zamawiającego oraz zaniechań w postępowaniu, tj. od: 

• 

zaniechania  ujawnienia  i  udostępnienia  całości  oferty  (Załącznik  —  „Opis  procesu 

technologicznego”  oraz  Załącznik  -  „Opis  wewnętrznego  systemu  kontroli  jakości’’)  i 

wyjaśnień  złożonych  przez  I.F.  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp  w  celu  ustalenia  czy 

oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  w 

postępowaniu;

• 

czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w postępowaniu. 

Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów: 

1.  art. 96 ust. 3 Pzp w zw. z art. 8 ust. 1-3 Pzp, art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 

1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  (Dz.U.  nr  153,  poz.  1503  z  późn.  zm. 

(„u.z.n.k.”)  oraz  art.  7  ust.  1  PZP,  poprzez  ograniczenie  dostępu  do  informacji 

związanych  z  postępowaniem  o  udzielenie  zamówienia,  skutkujące  zaniechaniem 

ujawnienia  i  udostępnienia  całości  oferty  oraz  wyjaśnień  złożonych  przez  I.F.  w  celu 

ustalenia czy oferta wykonawcy zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu 

zamówienia,  w  sytuacji,  gdy  zastrzeżenie  części  oferty  i  wyjaśnień  I.F.,  dotyczących 

ceny jako tajemnicy przedsiębiorstwa było niezasadne i nieudowodnione;

2.  art.  7  ust  1  i  3  Pzp  w  zw.  z  art.  93  ust.  1  pkt  4  Pzp  poprzez  prowadzenie 

postępowania  z  naruszeniem  zasad  zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz  równego 

traktowania wykonawców. 

Odwołujący wnosił o: 

1.  uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu: 

a)  odtajnić część oferty, tj. Załącznik - „Opis procesu technologicznego” i Załącznik - 

„Opis  wewnętrznego  systemu  kontroli  jakości”  oraz  wyjaśnienia  złożone  przez 

I.F. na podstawie. art. 90 ust. 1 Pzp; 

b)  unieważnić czynność wyboru najkorzystniejszej oferty w postępowaniu; 

c)  powtórzyć  czynność  badania  i  oceny  ofert  oraz  wyboru  oferty  najkorzystniejszej 

w postępowaniu. 

W  uzasadnieniu  odwołania  Odwołujący  wyjaśniał,  że  d

ecyzja  Zamawiającego  o 

wyborze  oferty  najkorzystniejszej  w  postępowaniu  jest  wadliwa  z  uwagi  na  naruszenie  przez 

Zamawiającego przepisów Pzp. 

Zdaniem  Odwołującego  Zamawiający  naruszył  art.  96  ust.  3  Pzp  w zw.  z  art.  8  ust.  1-3 

Pzp,  art.  11  ust.  4  u.z.n.k.  i  art.  7  ust.  1  Pzp,  przez  ograniczenie  dostępu  do  informacji 

związanych  z  postępowaniem  o  udzielenie  zamówienia.  Wyjaśniał,  że  I.F.  zastrzegło  treść 

załączników  do  złożonej  oferty  -  „Opis  procesu  technologicznego”  oraz  „Opis  wewnętrznego 

systemu  kontroli  jakości”  jako  tajemnicę  przedsiębiorstwa.  Ponadto,  przed  dokonaniem 

wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  Zamawiający  wezwał  I.F.  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

rażąco  niskiej  ceny  stosownie  do  art.  90  ust.  1  Pzp,  dotyczących  elementów  oferty  mających 

wpływ  na  wysokość  ceny.  I.F.  złożyło  dokument,  który  w  całości  zastrzegło  jako  tajemnicę 

przedsiębiorstwa. 

W  ocenie  Odwołującego  zastrzeżenie  załączników  do  oferty  oraz  wyjaśnień  I.F., 

dotyczących  ceny  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa  było  niezasadne  i  nie  udowodnione. 

Zamawiający w niniejszym postępowaniu, nie dokonał merytorycznej oceny wyjaśnień I.F. pod 

kątem  wystąpienia  przesłanek,  skutkujących  możliwością  pozostawiania  ich  w  poufności. 

Zamawiający  nie  zbadał  wystarczająco  dokładnie,  czy  wybrany  w  procedurze  wykonawca 

skutecznie  zastrzegł,  iż  całość  jego  wyjaśnień  dotyczących  zaoferowanej  ceny  stanowi 

tajemnicę przedsiębiorstwa. 

W  opinii  Odwołującego  dokonane  zastrzeżenie  było  niezasadne,  a  wybrany  w 

postępowaniu  wykonawca  I.  nie  udowodnił,  dlaczego  informacje  zawarte  w  wyjaśnieniach 

dotyczących  ceny  oferty  miałyby  być  w  całości  utajnione.  I.F.  poprzestało  wyłącznie  na 

stwierdzeniu,  że  zastrzeżone  informacje  dotyczą  informacji  handlowych  i  organizacyjnych 

przedsiębiorstwa,  których  ujawnienie  godziłoby  w  jego  interes.  Jednocześnie  wykonawca  nie 

załączył  żadnych  dowodów,  które  potwierdzałyby,  iż  złożone  wyjaśnienia  mają  dla  niego 

wartość  gospodarczą.  Zdaniem  Odwołującego  Zamawiający  niesłusznie  uznał  przedstawione 

wyjaśnienia za wystarczające. 

W szeregu orzeczeń Krajowa Izba Odwoławcza prezentuje pogląd, że przez wykazanie, 

iż informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu 

nieuczciwej konkurencji, należy rozumieć przedstawienie konkretnych okoliczności i dowodów 

na ich poparcie. 

W  przypadku  informacji  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość 

ceny,  I.F.  nie  udowodniło,  iż  podjęto  w  stosunku  do  takich  informacji  niezbędne  działania  w 

celu zachowania ich poufności. Należy zauważyć, że I.F. nie przedstawiło żadnych dowodów na 

to,  że  informacje  dotyczące  ceny  oferty  mają  dla  niego  wartość  gospodarczą,  techniczną, 

technologiczną czy organizacyjną. Stwierdziło jedynie, że podjęło stosowne kroki zmierzające 

do  zachowania  ich  w  poufności.  Miało  się  to  odbyć  poprzez  wprowadzanie  klauzuli  o 

zachowaniu tajemnicy przedsiębiorstwa w umowach o pracę.  

I.F.  złożyło  zatem  wyjaśnienia  w  zakresie  konieczności  zastrzeżenia  informacji,  jednak 

wyjaśnienia te nie są wystarczające dla uznania, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę 

przedsiębiorstwa,  ponieważ  nie  przedstawiło  ono  dowodów  na  potwierdzenie  swoich 

wyjaśnień.  Odwołujący  twierdził,  że  I.F.  nie  wykazał  Zamawiającemu  dlaczego  w  ramach 

niniejszego  postępowania  przetargowego  ujawnienie  zastrzeżonych  informacji  mogłoby 

wyrządzić mu szkodę i w czym tę szkodę upatruje. 

W  ocenie  Odwołującego  analiza  uzasadnienia  I.F.,  zawartego  w  piśmie  z  dnia  2 

listopada 2016 r. oraz 10 listopada 2016 r., prowadzi do wniosku, że wyjaśnienia złożone przez 

tego wykonawcę nie zawierały jakichkolwiek informacji które wypełniałyby dyspozycję definicji 

tajemnicy  przedsiębiorstwa.  Uzasadnienie  było  lakoniczne,  ogólne  i  zawierało  informacje 

możliwe do złożenia de facto w każdym postępowaniu o udzielenie zamówienia. 

W  rezultacie  bezpodstawnego  ograniczenia  dostępu  do  informacji  związanych  z 

postępowaniem  o  udzielenie  zamówienia,  Zamawiający  zaniechał  ujawnienia  i  udostępnienia 

Odwołującemu  całości  wyjaśnień  złożonych  przez  I.  w  celu  ustalenia  czy  oferta  tego 

wykonawcy zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W  ocenie  Odwołującego  utajnione  informacje  mogły  mieć  wpływ  na  przyznanie  I.F. 

przez  Zamawiającego  aż  20%  punktów  za  kryteria  pozacenowe,  czyli  aż  1/5  wysokości 

wszystkich możliwych punktów do otrzymania w postępowaniu. 

Naruszenie art. 8 ust. 1 i 3 Pzp przez zaniechanie odtajnienia oferty I. może mieć istotny 

wpływ  na  wynik  postępowania.  Ustalenie,  że  Zamawiający  wbrew  przepisom  Pzp  zaniechał 

uznania  za  bezskuteczne  zastrzeżenia  informacji  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa  może 

doprowadzić  do  konieczności  nakazania  Zamawiającemu  dokonania  tej  czynności.  Powyższe 

umożliwi  innym  wykonawcom  skuteczne  skorzystanie  ze  środków  ochrony  prawnej  w  takim 

zakresie, w jakim nie mogli skorzystać z nich wcześniej.  

Następnie Odwołujący wskazywał, że PKP naruszyło art. 7 ust. 1 i 3 Pzp, który nakazuje 

Zamawiającemu  przygotowanie  i  przeprowadzenie  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w 

sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz 

zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości. 

Zamawiający  naruszył  zasady  zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz  równego 

traktowania wykonawców poprzez rozstrzygnięcie postępowania pomimo tego, że cena oferty 

I.F.,  jako  oferty  najkorzystniejszej  przewyższała  kwotę  jaką  Zamawiający  przeznaczył  na 

finansowanie  zamówienia.  Jednocześnie  należy  zauważyć,  że  w  zakresie  zadania  nr  1 

postępowanie zostało unieważnione z tej właśnie przyczyny. 

Działanie  Zamawiającego  należy  uznać  za  dowolne  i  sprzeczne  z  zasadami  uczciwej 

konkurencji.  Prowadzi  ono  do  wypaczenia  procedury,  jaką  jest  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  i  dlatego  takie  przypadki  naruszania  zasady  uczciwej  konkurencji 

powinny  być  kontrolowane  i  sankcjonowane  ze  szczególną  starannością.  Działanie 

Zamawiającego, musi zostać ocenione negatywnie. 

Celem  prowadzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  jest 

umożliwienie  wydatkowania  środków  publicznych  w  sposób  przejrzysty  i  maksymalnie 

efektywny.  Cel  ten  pozwala  osiągnąć  sformalizowana  procedura,  która  z  jednej  strony 

umożliwia  szerokiemu  gronu  potencjalnych  wykonawców  wziąć  udział  w  postępowaniu,  np. 

poprzez preferowanie procedury przetargu nieograniczonego, z drugiej strony - ma za zadanie 

zapewnić równe warunki udziału w postępowaniu dla wszystkich wykonawców. Naruszenie tej 

procedury  przez  zamawiającego  -  oprócz  oczywistego  naruszenia  interesów  wykonawców 

ubiegających się o zamówienie — obraca się także przeciwko samemu Zamawiającemu. 

W  dniu  7  grudnia  2016  r.  do  Izby,  w  formie  pisemnej  -  ze  strony  I.F.

wpłynęło 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.  

W  toku  rozprawy  Zamawiający  złożył  pisemną  odpowiedź  na  odwołanie,  w  której 

wnosił  o  oddalenie  odwołania  w  całości  jako  niezasadnego.  Również  I.F.  złożył  pismo 

procesowe.  

Uwzględniając  treść  dokumentacji  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

przekazanej przez Zamawiającego, dowody oraz stanowiska i oświadczenia stron oraz 

przystępujących  złożone  w  pismach  procesowych  i  na  rozprawie,  Izba  ustaliła  i 

zważyła, co następuje. 

Na  wstępie  Krajowa  Izba  Odwoławcza  stwierdza,  że  Odwołujący  legitymują  się 

uprawnieniem do korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi przepis art. 179 

ust.  1  Pzp,  według  którego  środki  ochrony  prawnej  określone  w  ustawie  przysługują 

wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w 

uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia 

przez Zamawiającego przepisów niniejszej ustawy.  

Izba  nie  podziela  stanowiska  prezentowanego  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  2295/16  

przez Zamawiającego oraz I.F., którzy twierdzili, że Odwołujący nie ma interesu w uzyskaniu 

zamówienia  ani  nie  może  ponieść  szkody  w  związku  z  hipotetycznym  naruszeniem 

przepisów  ustawy  Pzp  przez  Zamawiającego,  albowiem  jego  oferta  przewyższa  kwotę  jaką 

Zamawiający  zamierza  przeznaczy  c  na  sfinansowanie  zamówienia  i  jednocześnie 

Zamawiający nie może zwiększyć tej kwoty do ceny oferty Odwołującego. 

 Izba  wskazuje,  że  wykonawca  Konsorcjum  ZUP  złożył  ofertę  w  ramach 

prowadzonego  postępowania  (część  trzecia),  która  w  przypadku  uwzględnienia  zarzutów 

odwołania, w świetle obowiązujących kryteriów oceny ofert, być może, mogłaby być uznana 

za  najkorzystniejszą.  Zatem  Odwołujący  wykazał  w  ten  sposób,  że  może  ponieść  szkodę 

w związku  z zarzucanymi  Zamawiającemu  naruszeniami  przepisów  ustawy  Pzp,  gdyż 

pozbawiony został możliwości uzyskania odpłatnego zamówienia publicznego, na co mógłby 

w przeciwnym razie liczyć. 

Izba  nie  podziela  argumentacji  prezentowanej  przez  Zamawiającego  i  wykonawcę 

I.F.,  zasadzającej  się  na  tym,  że  Odwołującemu  nie  przysługuje  prawo  do  skorzystania  z 

ś

rodka ochrony prawnej w postaci odwołania, bowiem Odwołujący nie może ponieść szkody, 

z  uwagi  na  to,  że  jego  oferta  przewyższa  kwotę  którą  Zamawiający  może  przeznaczyć  na 

sfinansowanie zamówienia, a zatem brak jest możliwości zawarcia z Odwołującym umowy. 

Po  pierwsze  Izba  wskazuje,  że  okoliczność  podnoszone  przez  Zamawiającego 

pozostają bez wpływu na ziszczenie się przesłanek w zakresie badania interesu wykonawcy 

do skorzystania ze środka ochrony prawnej. Po drugie Izba wskazuje, że interes wykonawcy 

w uzyskaniu danego zamówienia jest badany z uwzględnieniem terminu złożenia odwołania. 

Po  trzecie  twierdzenia  Zamawiającego,  że  nie  może  zwiększyć  kwoty,  którą  zamierzał 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  są  jedynie  jego  oświadczeniem,  które  może 

podlegać  zmianie,  z  uwagi  chociażby  na  zmianę  okoliczności,  związanych  z  możliwością 

uzyskania dodatkowych środków. Tym samym na obecnym etapie nie można kategorycznie 

wykluczyć,  że  niemożliwym  jest  rozstrzygnięcie  postępowania  na  korzyść  Odwołującego,  a 

następnie zawarcia z nim ważnej umowy.  

Jedynie dodatkowo i na marginesie Izba zwraca uwagę, że  w omawianym przypadku 

Zamawiający  dopiero  w  odpowiedzi  na  odwołanie  wskazał,  że  nie  posiada  możliwości 

zwiększenia kwoty, którą zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Wobec tego 

w terminie składania odwołania, Odwołujący nie mógł wiedzieć, że Zamawiający nie będzie 

mógł  dokonać  zwiększenia  kwoty  przeznaczonej  na  sfinansowanie  zamówienia.  Powołana 

powyżej  argumentacja  Izby  jest  zbieżna  z  argumentacją  wyrażoną  w  uzasadnieniu  wyroku 

Izby z dnia 7 marca 2016 r. o sygn. akt KIO 184/16. 

Wobec  uznania,  że  Odwołujący  w  obu  sprawach  posiadają  interes  w  zakresie 

skorzystania  ze  środka  ochrony  prawnej  w  postaci  odwołania.  Izba  kolejno  zbadała 

zasadność  zgłoszonych  zarzutów  w  obu  sprawach  i  uznała,  że  nie  zasługują  one  na 

uwzględnienie. 

KIO 2293/16 

Izba,  dokonując  oceny  zarzutów  podniesionych  w  odwołaniu  w  oparciu  o 

zgromadzony  w  sprawie  materiał  dowodowy,  stwierdziła,  że  zarzuty  w  zakresie  naruszenia 

przez Zamawiającego przepisów Pzp opisane w odwołaniu nie potwierdziły się. 

Z  ustaleń  Izby  wynika,  że  w  ramach  prowadzonego  postępowania  Zamawiający 

podzielił zamówienie na trzy zadania, z których zadanie nr 2 dotyczyło świadczenia usługi na 

terenie  Z.Z..  Zamawiający  ustalił  wartość  zamówienia  netto  z  prawem  opcji  na  kwotę 

1 287 406 zł, co stanowi kwotę 1 578 937,47 zł brutto. 

W  ramach  zadania  nr  2  do  Zamawiającego  wpłynęły  oferty  trzech  wykonawców, 

opiewające na następujące kwoty brutto (z prawem opcji): 

1.  ZUZ    

–    714 489,80 zł. 

2.  Konsorcjum J.  

–    820 132,50 zł. 

3.  I.F.  

– 1 094 055,06 zł. 

Kwota  jaką  Zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  była 

taka  sama,  jak  wartość  szacunkowa  wraz  z  należnym  podatkiem  VAT  i  wynosiła 

1 578 937,47 zł brutto. 

Zamawiający  pismami  z  dnia  4  listopada  2016  r.,  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp, 

wezwał  wszystkich  wykonawców,  którzy  złożyli  oferty  w  ramach  zadania  nr  2  -  do  złożenia 

wyjaśnień  treści  złożonej  oferty,  tj.  świadczenia  usługi  utrzymania  w  czystości  taboru 

kolejowego  na  terenie  Z.Z.  w  związku  z  faktem  iż  cena  lub  kwota  lub  ich  istotne  części 

składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą 

wątpliwości  zamawiającego  co  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami  określonymi  przez  Zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów. 

Zamawiający  wskazał,  że  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów 

dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny  lub  kosztu,  w 

szczególności: 

1.  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla 

wykonawcy,  oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość 

przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za 

pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3–5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. 

o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  Nr  200  poz.  1679  z  2004  r.  Nr  240 

poz. 2407 oraz z  2005 r. Nr 157, poz. 1314); 

2.  pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

3.  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;

4.  wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

5.  powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Na podstawie dokumentacji postępowania Izba ustaliła, że w wyznaczonym terminie 

wszyscy wezwani wykonawcy złożyli wyjaśnienia wraz z przedstawieniem sposobu kalkulacji 

poszczególnych grup kosztów, występujących w rozpoznawanym postępowaniu. 

W toku rozprawy do Izby złożono następujące dowody: 

1.  Harmonogram  czyszczenia  taboru  kolejowego  –  Załącznik  do  umowy  Nr  CRU-

K/C/25/2015,  ważny  od  dnia  11.12.2016  r.  do  11.03.2017  r.  Punkt  czyszczenia: 

Ostrów Wlkp. 

2.  Harmonogram czyszczenia składów w st. Ostrów Wlkp. 

3.  Wyciągi z umów: m. in.: 4) Umowa nr KW/2016/200 zawarta ze spółką K.W. na usługi 

kompleksowego  utrzymania  w  czystości  pojazdów  kolejowych  m  in.  w  punktach 

czyszczeń  Poznań  i  Ostrów  Wlkp.;  5

)  Umowa  nr  KIZ01.21.62.2016.CS/3  zawarta  z 

PKP  S.A.  na  świadczenie  usługi  sprzątania  w  budynkach  dworców  kolejowych  i  na 

terenach  do  nich  przyległych  m.  in.  Dworzec  Poznań  Główny;  Umowa  nr 

KIZ01.21.65.2016.CS/3  zawarta  z  PKP  S.A.  na  świadczenie  usługi  sprzątania  w 

budynkach  dworców  kolejowych  i  na  terenach  do  nich  przyległych  m.  in.  Dworzec 

Gorzów Wlkp.  

Przytaczając,  zgodnie  z  wymaganiami  art.  196  ust.  4  Pzp,  przepisy  stanowiące 

podstawę  prawną  zapadłego  rozstrzygnięcia,  a  których  naruszenie  przez  Zamawiającego 

zarzucał  Odwołujący, wskazać należy, iż z dniem 28 lipca 2016 r. brzmienie art. 90 ustawy 

uległo zmianie w wyniku wejścia w życie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy 

– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020).  

W świetle znowelizowanej treści przepisu art. 90 ust. 1 Pzp,  jeżeli zaoferowana cena 

lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub 

wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym 

złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 

oszczędności 

metody 

wykonania 

zamówienia, 

wybranych 

rozwiązań 

technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia 

dostępnych  dla  wykonawcy,  oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy, 

których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego 

wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3–5 ustawy z dnia 

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. 

poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265);

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu 

społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;

powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Natomiast  według  art.  90  ust.  1a  Pzp,  w  przypadku  gdy  cena  całkowita  oferty  jest 

niższa o co najmniej 30% od: 

1.  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej 

arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert,  zamawiający  zwraca  się  o 

udzielenie  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z 

okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;

2.  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej  z  uwzględnieniem  okoliczności,  które  nastąpiły  po  wszczęciu 

postępowania,  w  szczególności  istotnej  zmiany  cen  rynkowych,  zamawiający 

może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Wobec  tego  Izba  uznała,  że  przepis  art.  90  ust.  1  Pzp  stanowi  generalną  zasadę, 

wskazującą  na  podstawę  wystąpienia  przez  Zamawiającego  do  konkretnego  wykonawcy  z 

żą

daniem udzielenia wyjaśnień, odnoszących się do podejrzenia wystąpienia w jego ofercie 

rażąco niskiej ceny lub kosztu. Jego treść wręcz zobowiązuje Zamawiającego do zwrócenia 

się  do  wykonawcy  o  udzielenie  wyjaśnień  oraz  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  jeżeli  cena  lub  koszt  oferty,  lub  ich  istotne  części  składowe  w 

opinii  Zamawiającego,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i 

budzą  jego  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami  sformułowanymi  przez  Zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów. Wobec  tego  wskazać  należy,  że  obowiązek  żądania  wyjaśnień  jest  w  pełni 

zależny  od  Zamawiającego  i  występuje  w  przypadku,  gdy  Zamawiający  oceniając  oferty 

wykonawców  poweźmie  wątpliwości  co  całej  ceny  lub  koszt  oferty,  lub  ich  istotnych  części 

składowych. 

Niezależnie  od  dyspozycji  art.  90  ust.  1  Pzp  ustawodawca  uszczegółowił  wskazaną 

generalną zasadę występowania z żądaniem wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny, przez 

regulacje  zawarte  w  art.  90  ust.  1a  Pzp,  wskazując  na  szczególne  przypadki,  w  których 

żą

danie złożenia wyjaśnień może być konieczne. Należy podkreślić, że ww. przepis w pkt 1) 

nakłada na Zamawiającego obowiązek zwrócenia się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, 

natomiast w pkt 2) istnieje taka możliwość. Te szczególne przypadki ustawodawca odniósł do 

wartości  matematycznie  przeliczanych,  pozostawiając  jednak  zamawiającym  możliwość  ich 

oceny w konkretnym przypadku. 

Treść art. 90 ust. 1 a Pzp odnosi się bowiem do szczególnej okoliczność, jaka może 

ś

wiadczyć o rażąco niskiej cenie, tj. gdy: 

1.  cena  całkowita  danej  oferty  jest  niższa  o  co  najmniej  30%  od  wartości  zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert;

2.  cena  całkowita  danej  oferty  jest  niższa  o  co  najmniej  30%  od  wartości  zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  zaktualizowanej  z 

uwzględnieniem  okoliczności,  które  nastąpiły  po  wszczęciu  postępowania,  w 

szczególności istotnej zmiany cen rynkowych. 

Z  powyższego  wprost  wynika  różnice  na  poziomie  minimum  30%,  występujące  w 

cenie całkowitej oferty należy odnosić: w stosunku do wartości zamówienia powiększonej o 

należny podatek od towarów i usług, średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert 

oraz  do  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania. 

Izba  wyjaśnia,  że  jeśli  mówimy  o  różnicy  w  stosunku  do  wartości  zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług  należy  wziąć  pod  uwagę  szacunkową 

wartość  zamówienia  (bez  podatku  od  towarów  i  usług),  ustaloną  z  należytą  starannością 

przed wszczęciem postępowania zgodnie z przepisami art. 32 i nast. ustawy Pzp. Zatem jest 

to  wartość,  którą  Zamawiający  przyjął  na  etapie  przygotowania  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia publicznego dla ustalenia zasad i progów, na jakich dane postępowanie ma być 

prowadzone.  Następnie,  dla  celów  porównywalności  z  ceną  ofertową,  ustaloną  wartość 

przedmiotu zamówienia (podstawowego, ewentualnie części zamówienia) należy, zgodnie z 

przywołaną regulacją ustawy, powiększyć o należny podatek od towarów i usług.  

W ocenie Izby nie wymaga szerszego komentarza sytuacja związana z odnoszeniem 

się  do  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert,  gdyż  Zamawiający  w  tym 

przypadku  powinien  dokonać  porównania  matematycznego  ceny  ofertowej  do  średniej  cen 

złożonych w postępowaniu ofert.  

Zaś co do kwestii wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i 

usług,  zaktualizowanej  z  uwzględnieniem  okoliczności,  które  nastąpiły  po  wszczęciu 

postępowania  to  Izba  zwraca  uwagę  na  treść  opinii,  wydanej  przez  Urząd  Zamówień 

Publicznych,  w  której  stwierdzono:  „(…)  zauważyć  należy,  że  ustawodawca  wprowadził  w 

tym  zakresie  nowy  instrument  służący  badaniu,  czy  cena  ofertowa  nie  jest  rażąco  niska. 

Ustawodawca, wskazując na wartość zamówienia z całą pewnością miał na myśli – tak jak to 

ma miejsce w przypadku regulacji zawartej w art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp – szacunkową 

wartość  zamówienia  bez  podatku  od  towarów  ustaloną  z  należytą  starannością  przed 

wszczęciem  postępowania  na  podstawie  art.  32  i  nast.  ustawy  Pzp,  którą  zamawiający  dla 

celów  porównywalności  ma  obowiązek  powiększyć  o  należy  podatek  od  towarów  i  usług. 

Wartość  ta  jako  punkt  wyjścia  powinna  być  brana  pod  uwagę  przez  zamawiającego,  który 

zdecyduje  się  dokonać  jej  aktualizacji  w  trakcie  trwania  procedury  udzielenia  zamówienia 

publicznego.  Aktualizacja  tej  wartości  sprowadza  się  do  wzięcia  pod  uwagę  przez 

zamawiającego  zmian  zachodzących  w  gospodarce,  w  szczególności  istotnej  zmiany  cen 

rynkowych,  z  którymi  możemy  mieć  do  czynienia  w  szczególności  w  trakcie  długotrwałej 

procedury  udzielania  zamówienia  publicznego,  kiedy  od  szacunku  wartości  zamówienia  do 

oceny ofert upłynął znaczny okres, w czasie którego nastąpiła znacząca zmiana sytuacji na 

runku  towarów  i  usług,  czy  też  powyższe  jest  wynikiem  nagłej  zmiany  w  tym  zakresie,  nie 

wynikającej z upływu czasu”.  

Izba  podziela  również  wnioski  płynące  z  przywołanej  powyżej  opinii  UZP,  w  której 

stwierdzono:  „Wszystkie  wskazane  wyżej  mierniki  nie  mają,  zgodnie  ze  znowelizowanymi 

przepisami ustawy Pzp, charakteru automatycznego i bezwzględnego do zastosowania, tzn. 

wypełnienie  się  którejkolwiek  ze  wskazanych  okoliczności  (różnica  30%  w  cenie  oferty 

badanej  w  stosunku  do  któregokolwiek  ze  wskazanego  wyżej  mierników)  nie  powoduje 

konieczności każdorazowego wezwania wykonawcy do wyjaśnień podejrzenia rażąco niskiej 

ceny.  W  każdym  bowiem  przypadku  zamawiający  indywidulanie  powinien  dokonać  oceny, 

czy  określona  okoliczność,  w  stanie  faktycznym  konkretnej  sprawy,  skutkuje  powstaniem 

owego podejrzenia. W przypadku miernika wynikającego z art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp, 

związanego  z  wartością  zamówienia  powiększoną  o  wartość  podatku  VAT  i  średnią 

arytmetyczną  wszystkich  ofert  złożonych  w  postępowaniu,  kiedy  wartość  oferty  odbiega  o 

minimum 30% od tych mierników zamawiający może nie korzystać  z procedury  żądania od 

wykonawców  wyjaśnień,  jeżeli  wskazane  rozbieżności  wynikają  z  okoliczności  oczywistych, 

które nie wymagają wyjaśnienia. Oczywistość takich okoliczności oznacza, że wiadomość o 

nich  rozwiewa  wszelkie  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia 

zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów.  Z  sytuacją  taką  będziemy  mieli  do  czynienia  przykładowo  kiedy  wartość 

zamówienia  ustalona  przez  zamawiającego  przed  wszczęciem  postępowania  została 

przeszacowana,  tj.  ustalona  na  znacząco  wyższym  poziomie  niż  wynikałoby  to  z  realiów 

rynkowych  a  złożone  w  postępowaniu  oferty  potwierdzają  tę  sytuację.  Z  podobną  sytuacją 

mamy  do  czynienia  w  przypadku  miernika,  o  którym  mowa  w  art.  90  ust.  1a  pkt  2  ustawy 

Pzp. Przepis ten daje zamawiającemu prawo a nie obowiązek wystąpienia do wykonawcy z 

żą

daniem  wyjaśnienia  podejrzenia  rażąco  niskiej  ceny,  jeżeli  uzna  to  za  stosowne  w 

określonych realiach. Z taką sytuacją możemy mieć do czynienia przykładowo, kiedy wartość 

zamówienia  ustalona  przez  zamawiającego  przed  wszczęciem  postępowania  straciła  na 

swojej  aktualności  po  wszczęciu  postępowania,  w  szczególności  na  etapie  składania  ofert, 

kiedy  zamawiający  dokonuje  ich  badania  i  oceny”.  (opinia  Urzędu  Zamówień  Publicznych 

zmieszczona  na  stronie  internetowej  https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/interpretacja-

przepisow/pytania-i-odpowiedzi-dotyczace-nowelizacji-ustawy-prawo-zamowien-publicznych-

2/badanie-razaco-niskiej-ceny-oferty-po-nowelizacji) 

Przekładając  powyższe  na  stan  faktyczny  sprawy  Izba  po  zbadaniu  całokształtu 

materiału  dowodowego  zgromadzonego  w  sprawie  nie  stwierdziła  wypełnienia  się 

przesłanek, opisanych w art. 89 ust. 1 pkt 4 i 6 Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp, skutkujących 

koniecznością odrzucenia ofert wykonawców: ZUZ oraz Konsorcjum J.. 

Na  wstępie  Izba  zwraca  uwagę  na  wyjaśnienia  Zamawiającego,  opisane  w 

odpowiedzi na odwołanie. Zamawiający w treści pisma stwierdził: „ (…) dokonał znacznego 

przeszacowania  wartości  zamówienia  w  zakresie  części  2  przedmiotu  zamówienia  -  tj. 

ś

wiadczenie usług utrzymania w czystości taboru kolejowego na terenie Z.Z.. 

Zamówienie  zostało  podzielone  na  3  zadania,  z  których  zadanie  nr  2  dotyczyło 

ś

wiadczenia usługi na terenie Z.Z.. Zamawiający ustalił wartość zamówienia netto z prawem 

opcji na kwotę 1 287 406 zł (co stanowi 1 578 937,47 zł brutto}. 

Zamawiający  dokonał  szacowania,  które  polegało  na  wyliczeniu  liczby  wagonów 

kursujących  we  wszystkich  uruchamianych  pociągach  w  nowym  rozkładzie  jazdy  z 

podziałem  na  lokalizacje,  w  których  te  wagony  będą  czyszczone.  Założono  jedno 

czyszczenie  każdego  wagonu  na  każdy  dzień  jego  kursowania  (wzięto  pod  uwagę 

rzeczywiste  terminy  kursowania  z  zarysu  rozkładu  jazdy  2016/2017).  Rodzaj  wykonanego 

czyszczenia  zależał  od  zaplanowanego  w  zarysie  rozkładu  jazdy  czasu  postoju  składu  na 

stacji  docelowej,  długości  relacji,  stopnia  jego  zabrudzenia  oraz  innych  czynników.  W 

związku  z  tym,  w  wybranych  lokalizacjach  rozdzielono  łączną  liczbę  czyszczeń  na 

czyszczenia  codzienne  i  pobieżne.  Zakres  czyszczenia  codziennego  obejmuje  czyszczenie 

blisko 80 elementów wyposażenia wagonu min. drzwi wejściowe, osygnalizowanie pociągu, 

okna, ramy okienne, półki bagażowe, grzejniki i ich obudowy, wyświetlacze elektroniczne. W 

ramach czyszczenia codziennego wykonuje się również wodowanie i odfekalnianie wagonu. 

Podczas  szacowania  Zamawiający  zakładał  realizację  czyszczenia  codziennego  w  pełnym 

zakresie  tj,  wraz  z  odfekalnianiem.  Czyszczenie  pobieżne  ma  bardzo  ograniczony  zakres 

gdyż  obejmuje  około  35  elementów  wyposażenia  wagonu.  W  ramach  czyszczenia 

pobieżnego  czyści  się  te  elementy,  z  którymi  podróżni  mają  bezpośredni  kontakt.  Podczas 

czyszczenia  pobieżnego  nie  wykonywane  są  czyszczenia  elementów,  które  zajmują 

najwięcej czasu przeznaczonego na czyszczenie np. mycie okien, ścianek, grzejników wraz 

z  obudowami.  Zakres  czyszczenia  pobieżnego  nie  zawiera  również  czynności  wodowania  i 

odfekalniania. 

Dla  oszacowania  przyjęto  poziom  cen  dla  danej  lokalizacji  z  ówcześnie 

obowiązujących  umów.  W  lokalizacjach,  w  których  nie  wykonywano  jakiegoś  rodzaju 

czyszczenia  w  ramach  ówczesnych  umów,  a  w  postępowaniu  zaplanowano  nowy  rodzaj 

czyszczenia  wyliczono  cenę  jako  stosunek  ceny  czyszczenia  pobieżnego  do  codziennego 

lub  odwrotnie  z  lokalizacji  w  ramach  Zakładu,  w  której  były  wykonywane  oba  rodzaje 

czyszczenia. 

Szacowanie  odbyło  się  31  sierpnia  2016  roku  na  podstawie  zarysu  rozkładu  jazdy 

2016/2017.  W  związku  z  tym,  iż  posługiwano  się  zarysem  rozkładu  jazdy,  w  którym  ilość 

uruchamianych  pociągów,  ich  zestawienie  oraz  lokalizacje,  w  których  odbywa  się 

czyszczenie  są  planem,  a  nie  ostateczną  wersją  Zamawiający  był  świadomy  ryzyka  zmian 

tych  parametrów.  Mimo  powyższego  ryzyka  przyjęto,  iż  oszacowanie  powinno  być 

najbardziej jak to możliwe precyzyjne i oddające najszerszy zakres usług. 

Zamawiający po zatwierdzeniu kwot oszacowania przez Zarząd i Radę Nadzorczą, a 

przed  wszczęciem  postępowania  dokonał  modyfikacji  zakresu  zamówienia,  które  to 

modyfikacje wpływały na jego wartość. Dokonano dwóch istotnych zmian: 

• 

w  ramach  Z.Z.  Zamawiający  zobowiązał  się  do  zapewnienia  usługi  usuwania 

nieczystości  płynnych  z  wagonów  z  zamkniętym  obiegiem  (odfekalnianie)  we 

własnym zakresie; w zależności od stawek jednostkowych za czyszczenie codzienne 

udział kosztu usługi odfekalniania w tych cenach wacha się od blisko 24% do 32%; 

• 

ze  względu  na  zmiany  w  kolejnych  wersjach  rozkładu  jazdy  dokonano  zmiany 

proporcji  rozkładu  czyszczeń  codziennych  względem  pobieżnych;  dla  przykładu: 

pierwotnie zakładano, iż w Ostrowie Wielkopolskim będzie czyszczone 80% taboru w 

ramach  czyszczenia  codziennego  a  20%  w  ramach  czyszczenia  pobieżnego;  po 

zmianach w rozkładzie jazdy ustalono podział czyszczeń w proporcji 5% czyszczenia 

codzienne,  95%  czyszczenia  pobieżne;  zmiana  ta  powoduje  spadek  wartości 

czyszczenia dla stacji Ostrów Wielkopolski o 43%. 

Same  tylko  powyższe  dwie  zmiany  spowodowały  realne  zmniejszenie  wartości 

szacunkowej wartości zamówienia o 354 943,56 zł brutto. 

Z  uwagi  na  obowiązujące  u  Zamawiającego  wewnętrzne  procedury  związane  z 

zatwierdzaniem  kwot  oszacowania  przez  ograny  Spółki,  oraz  konieczność  pilnego 

uruchomienia postępowania, pomimo wskazanych wyżej zmian w zakresie zamówienia, nie 

dokonywano  już  zmiany  w  szacowaniu  wartości  zamówienia  pozostawiając  je  na 

dotychczasowym poziomie”. 

Powyższe  wyjaśnienia  zostały  podtrzymane  przez  Zamawiającego  w  roku  rozprawy. 

Z argumentacji przedstawionej przez Odwołującego wynikało również, że nie kwestionuje on 

tego, iż wartość zamówienia w zadaniu nr 2 została przeszacowana, gdyż w toku rozprawy 

wskazał:  „Odwołujący  nie  kwestionuje  słuszności  argumentacji  Zamawiającego,  dotyczącej 

szacowania  zamówienia,  zgadzając  się  z  tym,  że  wartość  jest  przeszacowana.  Natomiast 

biorąc  pod  uwagę  przepisy  Pzp  to  po  wszczęciu  postępowania  Zamawiający  nie  miał  już 

możliwości zmiany tej wartości”.  

W  związku  z  powyższym  Izba  stanęła  na  stanowisku,  że  skoro  w  rozpoznawanej 

sprawie  wartość  szacunkowa,  powiększona  o  należny  podatek  VAT,  została  w  znacznym 

stopniu  przeszacowana,  to  nie  jest  ona  wielkością  niemiarodajną  i  nie  może  stanowić 

właściwego  punktu  odniesienia,  służącego  stwierdzeniu,  czy  oferty  wykonawców  ZUZ  i 

Konsorcjum J., zawierają rażąco niskie ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W ocenie Izby podkreślenia wymaga, że wartości ofert, złożonych w postępowaniu w 

ramach  zadania  nr  2    są  do  siebie  zbliżone  (  ZUZ  –  714  489,80  zł.,  Konsorcjum  J.  –    

820 132,50  zł.,  I.F.  –  1 094 055,06  zł.)  co  wysoce  uprawdopodabnia,  że  odzwierciedlają 

realny,  rynkowy  poziom  wartości  zamówienia.  Powyższe  potwierdza  także    argumentacja 

Zamawiającego,  który  porównał  koszty  wskazywane  przez  tych  wykonawców  z  kosztami, 

ponoszonymi  przez  Zamawiającego,  w  ramach  realizacji  czyszczenia  taboru  siłami 

własnymi. Analiza  porównawcza  doprowadziła  Zamawiającego  do  wniosku,  że  czyszczenia 

realizowane  przez  Zamawiającego  siłami  własnymi  są  porównywalne  pod  względem 

kosztowym  z  usługami  świadczonymi  przez  ZUZ  i  Konsorcjum  J..  Zamawiający  podał,  że 

ś

redni  jednostkowy  koszt  czyszczenia  wagonu  w  Zakładzie  Centralnym  wyniósł  w 

analizowanym  okresie  53,32  zł.  Natomiast  dla  poszczególnych  wykonawców  jednostkowy 

koszt czyszczenia wagonu wynosił odpowiednio: ZUZ - ok. 44 zł, Konsorcjum J. – ok. 41,40 

zł.  

W  związku  z  tym,  Izba  uznała  za  słuszne  i  prawidłowe  działanie  Zamawiającego, 

który  korzystając  z  posiadanej  wiedzy  o  poziomie  kosztów,  ponoszonych  w  Zakładzie 

Centralnym przyjął, że przedstawione przez ZUZ i Konsorcjum J. wyjaśnienia nie odbiegają 

w  sposób  znaczący  od  wydajności  osiąganej  obecnie  w  Zakładzie  Centralnym,  co  sprawia, 

ż

e wyjaśnienia te są wiarygodne i wystarczające. 

Oceniając treść wyjaśnień, złożonych przez wykonawców ZUZ oraz Konsorcjum J. na 

podstawie art. 90 ust. 1 Pzp Izba przede wszystkim zwraca uwagę na treść wezwania z dnia 

4  listopada  2016  r.,  wystosowanego  przez  Zamawiającego,  które  miało  charakter  ogólny  i 

praktycznie  ograniczało  się  do  powielenia  treści  przepisu  art.  90  ust.  1  Pzp.  W  jego  treści 

Zamawiający nie wskazał jakie były powody i okoliczności, które wzbudziły jego wątpliwości 

co  do  realności  cen,  zaoferowanych  przez  wykonawców  ZUZ  oraz  Konsorcjum  J..  Zatem  z 

treści  tak  skonstruowanego  wezwania  nie  sposób  z  całą  pewnością  wywieść,  który  z 

elementów ceny i dlaczego - czy też cena jako całość - budził wątpliwości Zamawiającego.  

Wobec  tego  nie  dziwi  fakt,  że  w  odpowiedzi  na  blankietową  treść  wezwania 

Zamawiającego,  wyjaśnienia  wykonawców  ZUZ  i  Konsorcjum  J.  mają  charakter  ogólnych  i 

nie odnoszą się szczegółowo do poszczególnych kwestii, gdyż Zamawiający nie wskazał ich 

szczegółowo w treści wezwania. Jednakże przy tym podkreślenia wymaga, że w złożonych 

wyjaśnieniach  ZUZ  wprost  twierdził,  że  zaoferowana  przez  niego  cena  jest  ceną  właściwie 

skalkulowaną i nie jest wartością rażąco niską. Ponadto wyjaśniał, że cena została obliczona 

na  podstawie  rzeczywistych  kosztów  zatrudnienia  w  oparciu  o  wartość  minimalnego 

wynagrodzenia za pracę (jeden etat: 2000,00 zł brutto + składki ZUS 20,01 % = 2400,20 zł), 

zużycia  materiałów,  kosztów  wody  i  odfekalniania,  wywozu  śmieci  oraz  kosztów  najmu  – 

szczegółowe wyjaśnienia zawiera tabela (załącznik nr 1 – Szczegółowe zestawienie kosztów 

wykonania usługi utrzymania w czystości taboru kolejowego). ZUZ dodatkowo wskazywał, że 

posiada  wieloletnie  doświadczenie  (chyba  największe  w  kraju)  w  wykonywaniu  usług 

utrzymania w czystości taboru kolejowego, co pozwoliło wypracować szczególnie wydajne i 

oszczędne metody sprzątania oraz wysokie rabaty na specjalistyczne środki chemiczne oraz 

urządzenia niezbędne do sprzątania taboru. Ponadto wyjaśniał, że we wszystkich punktach 

czyszczeń objętych zadaniem nr 2, tj. w P., Zielonej Górze, Ostrowie Wlkp. I Gorzowie Wlkp. 

Wykonuje  prace  związane  z  czyszczeniem  taboru  na  rzecz  innych  przewoźników  bądź 

utrzymaniem  czystości  dworców  bądź  okolic  dworców  PKP  i  pomieszczeń  biurowych,  co 

pozwala  ZUZ  optymalnie  dobierać  wykorzystanie  czasu  pracy  pracowników. W ocenie  ZUZ 

jest  to  bardzo  ważny  czynnik  „około”  cenotwórczy,  gdyż  pozwala  na  elastyczne 

dostosowanie  się  do  bardzo  zróżnicowanych  godzin  czyszczeń  taboru  P.I..  Wraz  z 

wyjaśnieniami zawartymi w piśmie z dnia 7 listopada 2016 r. ZUZ przekazał Zamawiającemu, 

w formie załącznika nr 1, powołane powyżej, „Szczegółowe zestawienie kosztów wykonania 

usługi  utrzymania  w  czystości  taboru  kolejowego”.  W  treści  zestawienia  wykonawca 

przedstawił  szczegółowe  dane  oraz  poszczególne  grupy  kosztów  w  odniesieniu  do 

określonego punktu czyszczeń. 

Nie  bez  znaczenia  jest  również,  że  w  złożonych  wyjaśnieniach  ZUZ  wskazywał,  że 

ceny  wszystkich  ofert,  złożonych  w  ramach  zadania  nr  2,  znacznie  odbiegają  od  wartości, 

która  Zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  która  jest  taka 

sama jak wartość szacunkowa powiększona o należny podatek VAT i wynosi 1 578 937,47 zł 

brutto.  Zdaniem  Izby  z  powyższego  należy  wywieść,  że  ZUZ  w  złożonych  wyjaśnieniach 

wskazywał,  że  zaoferowana  przez  niego  cena  jest  ceną  rynkową,  podobnie  jak  pozostałe 

zawarte w ofertach Konsorcjum J. oraz I. Facilitty. 

Izba  nie  podzieliła  także  stanowiska  Odwołującego,  który  twierdził,  że  ZUZ  w 

kalkulacji kosztów nie uwzględnił kosztów wynikających z przepisów prawa pracy i przepisów 

o ubezpieczeniu społecznym oraz kosztu środków higieny osobistej w zakresie czyszczenia 

codziennego i pobieżnego. 

Izba  w  tym  zakresie  podziela  stanowisko  prezentowane  przez  Zamawiającego  oraz 

ZUZ, którzy zgodnie twierdzili, że z wyjaśnień wykonawcy wynika, że w cenie złożonej oferty 

uwzględnił  on  wszystkie  wymagane  przez  Zamawiającego  koszty,  w  tym  również  koszty, 

wynikające  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  ubezpieczeniu  społecznym  oraz  koszty 

ś

rodków higieny osobistej w zakresie czyszczenia codziennego i pobieżnego. 

Izba uznała za wiarygodne wyjaśnienia ZUZ, odnoszące się do kosztów osobowych, 

gdyż  z  treści  załącznika  nr  1  do  złożonych  wyjaśnień  (opisanego  powyżej)  wynika,  że  ZUZ 

zamierza  zatrudnić  nowe  osoby  w  ilości  19  etatów  (suma  zatrudnienia  ilość  etatów). 

Powyższe zostało również  potwierdzone w toku rozprawy przez ZUZ. Ponadto wykonawca 

powoływał się na tzw. „efekt synergii”, gdyż posiada pracowników z innych kontraktów, którzy 

mieliby  wykonywać  usługi  na  rzecz  Zamawiającego.  Powyższe  pozwoliło  ZUZ 

zoptymalizować zarządzanie zasobami ludzkimi, bowiem w takim przypadku wykonawca jest 

w  stanie  efektywniej  zarządzać  czasem  pracy,  nie  uchybiając  przy  tym  urlopom,  a  w 

konsekwencji  ma  to  wpływ  na  znaczne  zmniejszenie  kosztów  pracowniczych.  Twierdzenia 

ZUZ,  powołane  powyżej,  znajdują  odzwierciedlenie  w  treści  załącznika  nr  1  do  wyjaśnień 

oraz z złożonych dowodach w formie wyciągów z umów (pkt 5 i 6), które co prawda zostały 

zawarte już po terminie składania ofert, ale z ich treści wprost wynika, że są realizowane od 

01.11.2016  r.  (§  2  Termin  realizacji  zamówienia).  W  związku  z  tym  Izba  stanęła  na 

stanowisku, że ZUZ był uprawniony do uwzględnienia ich treści przy sporządzaniu kalkulacji. 

W toku rozprawy ZUZ oświadczył, że koszty dodatku w porze nocnej zostały ujęte dla każdej 

z lokalizacji w tabeli a pozostałe koszty w pkt 7.  

W  zakresie  kwestii  tzw.  „pakietów  sanitarnych”  Izba  nie  podziela  argumentacji 

prezentowanej  przez  Odwołującego,  który  twierdził,  że  w  SIWZ  Zamawiający  zawarł 

wymaganie,  dotyczące  założenia  przez  wykonawcę  nowej  rolki  papieru.  Z  powyższego 

Odwołujący  wywodził,  że  uzupełnieniu  w  pakietach  sanitarnych  może  podlegać  jedynie 

mydło. Pozostałe produkty mają być produktami nowymi.  

W  toku  rozprawy  Zamawiający  złożył  wyjaśnienia  o  następującej  treści:  „Dla 

przykładu  podaje,  że  jeżeli  chodzi  o  papier  toaletowy  to  kierownicy  pociągów  w  przypadku 

zgłoszenia  są  zobowiązani  uzupełnić  papier, który  jest  w  ich  posiadaniu  a  zatem  nierzadko 

zdarza  się,  że  toaleta  nie  wymaga  uzupełnienia  papieru.  Ponadto  Zamawiający  zawraca 

uwagę,  że  nie  można  czynić  założenia,  że  w  każdym  wagonie  są  dwie  toalety,  ponieważ 

wagony  bez  przedziałowe  posiadają  tylko  jedną  toaletę.  Zaś  co  do  ręczników  to 

Zamawiający twierdził, że nie wymagał za każdym razem włożenia do bindy całego kompletu 

nowego  ręczników  a  celem  było  jedynie  ich  uzupełnienie  do  pełnej  wartości.  Zatem  skoro 

część  ręczników  będzie  się  znajdowała  w  urządzeniu  to  należy  je  tylko  uzupełnić.  Inne 

postępowanie  byłoby  zwyczajnie  nieracjonalne.  W  związku  z  tym  Zamawiający  uznał,  że 

przyjęcie  przez  Przystępującego  kosztów  związanych  z  pakietami  sanitarnymi  na  poziomie 

jednej toalety jest jak najbardziej dopuszczalne i racjonalne”. 

Zdaniem 

Izby 

analiza 

postanowień 

siwz 

przy 

uwzględnieniu 

wyjaśnień 

Zamawiającego  prowadzi  do  odmiennych  wniosków,  niż  te,  powoływane  przez 

Odwołującego.  Otóż  w  treści  załącznika  nr  1  (str.  42)  w  kolumnie  „środki  higieny  osobistej 

pakiet  sanitarny”  Zamawiający  podał  m.  in.:  „(…)  uzupełnienie  papieru  toaletowego  (na 

uchwycie  „roboczym”  założona  nowa  rolka  papieru,  do  podajnika  na  ręczniki  papierowe 

włożona jedna paczka ręczników (…)”. W ocenie Izby z powyższego nie sposób wywieść, że 

w  pakietach  sanitarnych  za  każdym  razem  uzupełnieniu  może  podlegać  jedynie  mydło, 

natomiast  pozostałe  produkty  mają  być  produktami  nowymi.  W  kontekście  wyjaśnień 

Zamawiającego,  przeczy  temu  stwierdzenie  „uzupełnienie  papieru  toaletowego”,  które  w 

ocenie  Izby  należy  rozumieć  w  ten  sposób,  że  nową  rolkę  papieru  należy  założyć  tylko 

wówczas,  gdy  produkt  wymaga  uzupełnienia.  Zgodzić  się  należy  z  Zamawiającym,  że 

całkowicie  nieracjonalne  i  nieekonomiczne  byłoby  uzupełnianie  papieru  toaletowego,  który 

wcześniej  już  został  uzupełniony  w  np.  ramach  tzw.  sprzątania  w  biegu.  Analogiczną 

argumentację należy zastosować do uzupełniania ręczników papierowych w toaletach. 

W zakresie przyjęcia przez ZUZ nierynkowych cen kosztu wywozu śmieci oraz kosztu 

najmu pomieszczeń Izba uznała twierdzenia Odwołującego za gołosłowne, gdyż Odwołujący 

poza własnymi twierdzeniami nie przedstawił żadnych dowodów w tym zakresie. 

Odnosząc się zaś do zarzutów w stosunku do wyjaśnień złożonych przez Konsorcjum 

J.  Izba  wskazuje,  że  wykonawca  wraz  z  pismem  z  dnia  9  listopada  2016  r.  złożył 

szczegółową, kilkustronicową kalkulację usługi w której przedstawił określone grupy kosztów  

dla poszczególnych punktów czyszczeń. 

W  omawianym  zakresie  Izba  w  pełni  podziela  stanowisko  prezentowane  przez 

Zamawiającego,  wyrażone  w  odpowiedzi  na  odwołanie,  któremu  w  toku  rozprawy 

Odwołujący  nie  zaprzeczył.  Zamawiający  twierdził,  że  „wszystkie  obligatoryjne  koszty 

wchodzące  w  skład  usługi  czyszczenia  taboru  zostały  ujęte  w  otrzymanych  wyjaśnieniach. 

Koszty związane z najmem pomieszczeń nie są kosztem obligatoryjnym, gdyż Zamawiający 

w  dokumentacji  przetargowej  nie  wskazał  na  konieczność  zapewnienia  przez  wykonawcę 

pomieszczeń.  Ponadto  prąd  i  woda  wykorzystywane  do  procesu  czyszczenia  mogą  być 

pobiera  bezpośrednio  z  wagonów/członów  pociągu,  za  co  Wykonawca  nie  jest  obciążany 

dodatkowymi kosztami. Zamawiający uznał, że we wskazanych wyjaśnieniach koszt odbioru 

odpadów  został  uwzględniony  w  kosztach  wybierania  nieczystości  z  w  wagonów  z 

zamkniętym  obiegiem.  Zamawiający  uznał,  że  oferent  niefortunnie  nazwał  tę  kategorię,  ale 

wartości wskazane w kategorii są zgodne z potencjalnymi ponoszonymi za odbiór odpadów. 

Zamawiający  uznał,  że  we  wskazanych  wyjaśnieniach  koszt  szkoleń  pracowników  i  ubrań 

roboczych został uwzględniony w kosztach wynagrodzeń”. 

W  związku  z  powyższym  Izba  uznała,  że  nie  potwierdziły  się  zarzuty,  dotyczące 

zaniechania odrzucenia oferty ZUZ oraz Konsorcjum J. podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 i 6 Pzp 

i art. 90 ust. 3 Pzp. W konsekwencji nie potwierdził się również zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 

Pzp. 

KIO 2295/16 

Izba rozpoznała zarzut naruszenia art. 96 ust. 3 Pzp w zw. z art. 8 ust. 1- 3 Pzp w zw. 

z art. 11 ust. 4 u.z.n.k oraz art. 7 ust. 1 Pzp. W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał 

dowodowy Izba uznała, że zgłoszone zarzuty w całości nie potwierdziły się. 

Zgodnie  z  wymaganiami  art.  196  ust.  4  Pzp,  Izba  przytacza  przepisy  stanowiące 

podstawę prawną zapadłego rozstrzygnięcia, a których naruszenie Zamawiającemu zarzucał 

Odwołujący. 

Na  wstępie  wyjaśnić  należy,  że  treść  art.  8  ust.  1  Pzp  formułuje  zasadę  jawności 

postępowania o udzielenie zamówienia.  

Wyjątek  od  powyższej  zasady  wprowadza  art.  8  ust.  3  Pzp,  który  stanowi,  że  nie 

ujawnia  się  informacji  stanowiących  tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  rozumieniu  przepisów  o 

zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji,  jeżeli  wykonawca  nie  później  niż  w  terminie  składania 

ofert lub wniosków o dopuszczenie udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one 

udostępniane oraz wykazał, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. 

Wykonawca nie może zastrzec informacji, o których mowa  w art. 86 ust. 3, co oznacza, że 

wykonawca  nie  może  zastrzec  nazwy  (firmy),  adresu  oraz  informacji  dotyczących  ceny, 

terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofercie. 

W świetle art. 11 ust. 4 ustawy u.z.n.k. przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się 

nieujawnione 

do 

publicznej 

wiadomości 

informacje 

techniczne, 

technologiczne, 

organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą co do 

których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. 

Wobec  tego,  aby  określoną  informację  uznać  za  tajemnicę  przedsiębiorstwa,  muszą 

zostać spełnione łącznie następujące warunki: 

informacja 

ma 

charakter 

techniczny, 

technologiczny, 

organizacyjny 

przedsiębiorstwa lub inny posiadający wartość gospodarczą 

informacja nie została ujawniona do wiadomości publicznej, 

podjęto w stosunku do niej niezbędne działania w celu zachowania poufności. 

Zgodnie  z  art.  96  ust.  3  Pzp  protokół  wraz  z  załącznikami  jest  jawny.  Załączniki  do 

protokołu  udostępnia  się  po  dokonaniu  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  lub  unieważnieniu 

postępowania, z tym że oferty udostępnia się od chwili ich otwarcia, oferty wstępne od dnia 

zaproszenia  do  składania  ofert,  a  wnioski  o  dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu  od 

dnia poinformowania o wynikach oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu. 

Izba  wskazuję,  że  zgodnie  z  wyrażoną  w  art.  8  ust.  1  Pzp  zasadą  postępowanie  o 

udzielenie  zamówienia  jest  jawne.  Wobec  tego,  wyjątki  od  tej  zasady  winny  być  ściśle 

uzasadnione,  a  wykonawcy  z  daleko  posuniętą  ostrożnością  powinni  decydować  o 

zastrzeżeniu  poszczególnych  informacji  w  ofercie  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa. 

Podkreślić należy, że tajemnicą przedsiębiorstwa nie mogą być objęte wszystkie informacje, 

jakie  zostaną  za  takie  uznane  przez  podmiot,  który  nimi  dysponuje.  Podmiot  ten  musi  być 

przygotowany na uzasadnienie wartości tych informacji, a przede wszystkim ich wyjątkowego 

charakteru, jaki uzasadnia konieczność ich utajnienia już na etapie składania ofert. 

Biorąc  pod  uwagę  powyższe  wskazać  należy,  że  treść  przepisu  art.  8  ust.  3  Pzp,  w 

przypadku  zamiaru  zastrzeżenia  przez  wykonawcę  określonych  informacji  zawartych  w 

ofercie, z uwagi na zawartą w nich tajemnicę przedsiębiorstwa, nakłada na wykonawcę, już 

na etapie składania oferty, obowiązek zadeklarowania jakie dokumenty i w jakim zakresie są 

objęte  ww.  tajemnicą.  Podkreślić  należy,  że  jednocześnie  ze  złożeniem  oświadczenia 

wykonawca  powinien  wykazać,  że  zastrzeżone  informacje,  spełniają  łącznie  wszystkie 

przesłanki  wymienione  w  przepisie  art.  11  ust.  4  u.z.n.k.  Zatem  niezbędne  jest  nie  tylko 

sprecyzowanie  rodzaju  informacji,  ale  przede  wszystkim  wykazanie  przez  wykonawcę,  iż 

posiada ona konkretną wartość gospodarczą oraz, że wykonawca podjął działania mające na 

celu zachowanie w poufności takiej informacji. 

Rolą  Zamawiającego  w  takim  przypadku  jest  przeprowadzenie  każdorazowo 

indywidualnego badania, odnoszącego się do każdego z dokumentów zastrzeżonych. Celem 

weryfikacji  powinno  być  rozstrzygnięcie  kwestii,  czy  spełnione  zostały  wszystkie  przesłanki 

konieczne do uznania określonych informacji za tajemnicę przedsiębiorstwa.  

Przekładając  powyższe  na  stan  faktyczny  sprawy  stwierdzić  należy,  że  w 

rozpoznawanej  sprawie  osią  sporu  jest  rozstrzygnięcie  kwestii,  związanej  tym,  czy 

wykonawca  I.F.,  w  toku  prowadzonego  postępowania  wykazał,  że  zastrzeżone  przez  niego 

informacje, stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy u.z.n.k.? Izba stanęła 

na  stanowisku,  wykonawca  I.F.  w  sposób  prawidłowy  wykazał,  że  zastrzeżone  przez  niego 

informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. 

Na wstępie wskazać należy, że ocenie Izby w ramach postępowania odwoławczego, 

podlegała  prawidłowość  czynności  Zamawiającego,  polegającej  na  ocenie  tego,  czy 

wykonawca  I.F.,  w  toku  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  wykazał  Zamawiającemu, 

czego  wymaga  art.  8  ust.  3  Pzp,  że  zastrzeżone  przez  niego  informacje  posiadają  walor 

tajemnicy przedsiębiorstwa, a tym samym zasługują na ochronę. 

W  ocenie  Izby  wykonawca  I.F.  w  złożonych  wyjaśnieniach  wykazał,  że  informacje 

zawarte  w  zastrzeżonych  dokumentach,  tj.:  część  oferty:  Załącznik  -  „Opis  procesu 

technologicznego”  i  Załącznik  -  „Opis  wewnętrznego  systemu  kontroli  jakości”  oraz 

wyjaśnienia  złożone  przez  I.F.  na  podstawie.  art.  90  ust.  1  Pzp,  spełniają  wszystkie 

przesłanki  konieczne  do  skutecznego  zastrzeżenia  ich  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa.  Po 

pierwsze  wskazać  należy,  że  informacje  zawarte  w  tych  dokumentach  są  informacjami  o 

metodologii realizacji  zamówienia, a także zawierają wyjaśnienia dotyczące kalkulacji ceny. 

W tym miejscu przywołać należy wyjaśnienia wykonawcy I.F. złożone w toku rozprawy, który 

twierdził,  „że  jest  wykonawcą  „korporacyjnym”,  dlatego  też  w  poszczególnych  krajach 

funkcjonują  odrębnie  specyficzne  dokumenty  w  postaci  opisu  pewnych  procesów  i 

wykonawca,  który  chciał  się  ubiegać  o  usługę  sprzątania  musiał  wytworzyć  również 

specyficzne  procedury,  które  zostały  zawarte  w  opisach,  dlatego  też  jest  to  unikatowe 

rozwiązanie charakterystyczne dla tego wykonawcy. Dodatkowo Przystępujący wyjaśnia, że 

w poszczególnych postępowaniach zamawiający precyzują różne wymaganie i każdorazowo 

wykonawca dostosowuje dokumenty do tych wymagań. Tak też jest w tym przypadku”.  

Odnosząc się zaś do zastrzeżenia, jako tajemnicy przedsiębiorstwa, treści wyjaśnień 

udzielonych  na  wezwanie  w  trybie  art.  90  ust.  1  Pzp  Izba  stwierdziła,  że  wyjaśnienia  I.F., 

zawierają  nie  tylko  informacje  w  zakresie  sposobu  kalkulacji  ceny  ofertowej,  ale  również 

szereg  innych,  szczegółowych  informacji,  chociażby  takich,  jak  informacje,  związane  z 

dostawami poszczególnych materiałów, a także informacje o podwykonawcach. 

W  związku  z  powyższym  Izba  stwierdziła,  że  zastrzeżone  przez  I.F.  informacje  bez 

wątpienia  mają  dla  wykonawcy  wartość  gospodarczą.  Tym  samym  ujawnienie,  opisanych 

powyżej  informacji,  stwarzałoby  możliwość  ich  wykorzystania  przez  konkurencję,  co  bez 

wątpienia naraziłoby wykonawcę I.F. na poniesienie szkody.  

Po  drugie,  w  złożonych  wyjaśnieniach  wykonawca  I.F.  podał,  że  zastrzeżone  przez 

niego  informacje  nie  zostały  ujawnione  do  wiadomości  publicznej  i  podjęto  w  stosunku  do 

nich niezbędne działania  w celu zachowania poufności

W omawianym  zakresie powoływał 

się na klauzule, zawierane w umowach o pracę, a także na związanie umową o zachowaniu 

w  poufności,  zawartą  ze  spółką  A.,  która  została  przekazana  Zamawiającemu  wraz  z 

wyjaśnieniami z dnia 10 listopada 2016 r.  Powyższe wyjaśnienia Izba uznała za wiarygodne 

i  przekonywujące.  W  szczególności,  że  Odwołujący  w  toku  rozprawy,  poza  własnymi 

twierdzeniami,  nie  przedłożył  żadnego  dowodu,  wskazującego  na to,  iż  opisywane  powyżej 

informacje są informacjami ogólnodostępnymi w sferze publicznej.

Podsumowując  Izba  potwierdziła  prawidłowość  czynności  Zamawiającego,  który 

uznał,  że  wykonawca  I.F.  w  terminie  zakreślonym  przez  art.  8  ust.  3  Pzp  wykazał,  że 

informacje  zawarte  w  informacje  zawarte  w  zastrzeżonych  dokumentach,  tj.:  część  oferty: 

Załącznik  -  „Opis  procesu  technologicznego”  i  Załącznik  -  „Opis  wewnętrznego  systemu 

kontroli  jakości”  oraz  wyjaśnienia  złożone  przez  I.F.  na  podstawie.  art.  90  ust.  1  Pzp, 

spełniają  wszystkie  przesłanki  konieczne  do  skutecznego  zastrzeżenia  ich  jako  tajemnicy 

przedsiębiorstwa. 

W związku z tym Izba nie dopatrzyła się naruszenia przez Zamawiającego przepisu 

art. 96 ust. 3 Pzp w zw. z art. 8 ust. 1- 3 Pzp w zw. z art. 11 ust. 4 u.z.n.k oraz art. 7 ust. 1 

Pzp. 

Uwzględniając  powyższe,  na  podstawie  art.  192  ust.  1  i  2  Pzp  orzeczono  jak  w 

sentencji. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 

ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, oraz w oparciu o 

przepisy § 3 pkt 1 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 

2010  r.  w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów 

kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). 

Przewodniczący: …………………………..