Sygn. akt: KIO 1669/17
WYROK
z dnia 24 sierpnia 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant:
Edyta Paziewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2017 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 sierpnia 2017 r. przez
Wykonawcę – ABP Bus & Coach Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka
komandytowa
z siedzibą w Słupsku przy ul. Kowalskiej 1 (76-200 Słupsk) w postępowaniu
prowadzonym przez
Zamawiającego – Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej
w Kaliszu, ul.
Wrocławska 193-195 (62-800 Kalisz)
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnić czynności z dnia 3
sierpnia 2017 r. polegające na odrzuceniu oferty ABP Bus & Coach Sp. z o.o. sp. k.
i wyborze oferty Volvo
Bus i nakazuje powtórzyć czynność oceny ofert z
uwzględnieniem oferty ABP Bus & Coatch Sp. z o.o. sp. k.
Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego – Centralny Ośrodek Szkolenia Służby
Więziennej w Kaliszu i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr. (słownie:
piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Wykonawcę ABP Bus & Coach
Sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Słupsku tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od Zamawiającego – Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby więziennej w
Kaliszu na rzecz Wykonawcy
– ABP Bus & Coatch Sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Słupsku
kwotę 18.600 zł 00 gr. (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy)
tytułem zwrotu kosztów strony poniesionych w związku z wpisem od odwołania i
wynagrodzeniem pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 z
późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dn
ia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Kaliszu.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. Akt: KIO 1669/17
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego –
Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu na dostawę autobusu
turystycznego o liczbie miejsc siedzących minimum 47 (nr ref.: 1/kw/17), ogłoszonym w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 28.04.2017r., 2017/S 083-162001, wobec
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej (Volvo Bus Corporation) oraz odrzucenia oferty
własnej, Wykonawca ABP Bus & Coach Sp. z o.o. sp. k. z/s w Słupsku wniósł w dniu 8
sierpnia 2017 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1669/17).
Informację o wyniku powtórzonej oceny oferty Zamawiający przekazał Odwołującemu
mailem w dniu 3 sierpnia 2017 r.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp popr
zez bezpodstawne odrzucenie oferty Odwołującego
pomimo braku jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia niezgodności tej oferty z siwz;
art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp poprzez odrzucenie oferty Odwołującego mimo tego, że nie
zawiera ona rażąco niskiej ceny ani kosztu, a Odwołujący złożył pełne i kompletne
wyjaśnienia na wezwanie Zamawiającego;
względnie, art. 90 ust. 1 Pzp poprzez zaniechanie wezwania Odwołującego do
uzupełnienia wyjaśnień w takim zakresie w jakim budziły one wątpliwości
Zamawiającego;
4. art. 91 ust. 1 Pzp poprzez dokonanie wyboru oferty Volvo Bus Corporation z
naruszeniem przepisów Pzp.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienia czynności odrzucenia oferty
Odwołującego oraz dokonania badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty złożonej przez
Odwołującego.
W uzasadnieniu Odwołujący wskazał na podjętą wcześniej w postępowaniu czynność
odrzucenia jego oferty dokonaną na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp pismem z dnia 27.06.2017
r., której podstawą było stwierdzenie przez Zamawiającego, że wyjaśnienia składane w
zakresie wysokości ceny nie zostały potwierdzone dowodem wskazującym na wycenę
autobusu turystycznego, będącego przedmiotem zamówienia albowiem dotyczą innej
kategorii pojazdów. Odwołujący wniósł odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt
KIO 1344/17
), po czym Zamawiający unieważnił czynność odrzucenia oferty i przystąpił do
ponownego badania, kierując do Odwołującego wezwania w pismach z dnia 17.07.2017 r.
oraz 24.07.2017 r., na które Odwołujący odpowiedział.
Pismem z dnia 03.08.2017 r. Zamawiający poinformował o odrzuceniu oferty Odwołującego
wskazując na jej niezgodność z siwz oraz rażąco niską cenę.
Niezgodność z siwz.
Odwołujący sprzeciwia się argumentacji Zamawiającego dotyczącej klasyfikacji autobusów, z
której wywiódł, iż oferowany autobus nie spełnia wymogów siwz, gdyż nie jest autobusem
turystycznym. Zamawiający opierał się na załączniku nr 4 do Rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w spraw
ie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z
dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach z dnia
27.09.2003r.). Zgodnie z tabelą nr 1 tego załącznika autobusy dzielą się funkcjonalnie na:
miejskie, międzymiastowe, turystyczne, szkolne oraz inne i mają być homologowane w
kategorii M2 lub M3.
Kategorie te znajdują się w Dyrektywie 97/27/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
22.07.1997r. Zgodnie z załącznikiem I do tej dyrektywy, pkt 2.1.2., do pojazdów silnikowych
k
ategorii M2 lub M3 zalicza się autobus lub autokar, który został zaprojektowany i
zbudowany do przewozu pasażerów w pozycji siedzącej lub w pozycji siedzącej i stojącej.
Natomiast klasy autobusów wskazane zostały w tym samym załączniku I w poz. 2.I.2.I.3.I.
dla pojazdów o pojemności powyżej 22 pasażerów poza kierowcą:
■
klasa I: pojazdy posiadające miejsca stojące w celu umożliwienia częstej wymiany
pasażerów;
■
klasa II: pojazdy przeznaczone głównie do przewozu pasażerów siedzących oraz z
miejscami stojącymi w przejściu oraz ewentualnie w miejscu o powierzchni nie
większej niż powierzchnia zajmowana przez dwa podwójne siedzenia;
■
klasa III: pojazdy przeznaczone wyłącznie do przewozu pasażerów siedzących.
Powyższa klasyfikacja powielona została w Regulaminie nr 107 Europejskiej Komisji
Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy
dotyczące homologacji pojazdów kategorii M2 lub M3 w odniesieniu do ich budowy ogólnej.
Zgodnie z pkt 1.1. Regulamin ten znajduje zastosowanie do wszystki
ch jednopokładowych,
dwupokładowych, sztywnych lub przegubowych pojazdów kategorii M2 lub M3. Z punktu
2.1.1.2. wynika z kolei, że „klasa II” to pojazdy przeznaczone zasadniczo do przewozu
pasażerów siedzących, o konstrukcji umożliwiającej przewóz pasażerów stojących w
przejściach lub na powierzchni nie większej niż powierzchnia przeznaczona dla dwóch
siedzeń podwójnych, natomiast punkt 2.1.1.3. stanowi, iż „klasa III” to pojazdy przeznaczone
wyłącznie do przewozu pasażerów siedzących.
Istotna kwestia uregu
lowana została w punkcie 2.1.1.4. powyższego Regulaminu, zgodnie z
którym:
„Pojazd może być zaliczony do więcej niż jednej klasy. W takim przypadku dany
pojazd może uzyskać homologację w każdej klasie, do której został zaliczony.”
Nie ma zatem większych różnic technicznych pomiędzy klasą II, a III pojazdów
autobusowych, a dany pojazd może należeć jednocześnie do II i III klasy. Pojazd
zaoferowany Zamawiającemu przez Odwołującego posiada właśnie homologację zarówno w
III jak i w II klasie.
Odwołujący wyjaśniał już Zamawiającemu w piśmie z dnia 24.07.2017r., że autobusy Iveco
CBCW3/00 mogą być produkowane w różnych podrodzajach, które zostały wyszczególnione
w wyżej wspomnianym załączniku nr 4 do Rozporządzenia. W zależności od wersji w jakiej
jest przygotowyw
any, autobus ten może zostać zaklasyfikowany jako autobus klasy II
(funkcjonalnie międzymiastowy) jak i klasy III (funkcjonalnie turystyczny). Jednoznaczne
określenie przypisanej kategorii funkcjonalnej znajduje się w dokumencie COC (europejski
certyfikat
zgodności), który dostarczany jest do każdego wyprodukowanego autobusu.
Zamawiający odwołuje się w swej argumentacji do ogólnie dostępnych informacji
handlowych przytaczając przykładowo odnalezioną w serwisie „YouTube” wypowiedź
przedstawiciela Iveco - pan
a Marcina Fica, który nazwał autobus Crossway Pro „typowym
autobusem międzymiastowym”. W odniesieniu do tej argumentacji Odwołujący wskazuje, że
tego typu wypowiedzi charakteryzują się bardzo niskim poziomem precyzji i są raczej
ogólnymi informacjami. Pan Fica miał namyśli jedynie to, że autobus Crossway Pro
najczęściej jest zamawiany jako autobus międzymiastowy, jednakże z uwagi na brak
zasadniczych różnic konstrukcyjnych i homologację zarówno w klasie II jak i III, może on być
również produkowany i dostarczany jako autobus turystyczny.
Należy wyraźnie zaznaczyć, że o klasie autobusu nie decyduje organ rejestracyjny. Zasady
klasyfikacji ustalone są powołanymi powyżej dokumentami normatywnymi, na podstawie
których wydawana jest homologacja oraz europejski certyfikat zgodności wystawiany przez
producenta. Dokument ten, stanowiący podstawę rejestracji pojazdu, określa jego kategorię,
klasę, normę emisji spalin i pozostałe podstawowe dane.
Cena rażąco niska.
W postępowaniu złożono trzy oferty z cenami: 1.105.770,00 zł, 1.129.036,68 zł, 920.040,00
zł (oferta Odwołującego). Średnia tych cen wynosi 1.051.616 zł i w odniesieniu do niej oferta
Odwołującego odbiega o 13%, co już wskazuje na rynkowy poziom ceny. Zamawiający
wezwał raz Odwołującego do złożenia wyjaśnień, w odpowiedzi na które Odwołujący złożył
kompletne i wyczerpujące wyjaśnienia, adekwatne do przedmiotu zamówienia oraz treści
wezwania, przedstawiając dowody bezpośrednio odnoszące się do przedmiotu oferty
(dotyczyły tego samego typu autobusu). Zamawiający w oparciu o Informację z Centralnej
Ewidencji Pojazdów i Kierowców uznał, iż autobus CBCW3/00 Crossway, dostarczony
innemu odbiorcy został zakwalifikowany do autobusu międzymiastowego. Odwołujący
podniósł, iż na tej podstawie Zamawiający nie mógł wnioskować o tym, jaki autobus zostanie
mu dostarczony.
Odwołujący od początku, co potwierdzał w wyjaśnieniach, zamierza dostarczyć autobus w
pełni zgodny z opisem przedmiotu zamówienia. Zamawiający raz powołuje się na
niezgodność oferty z opisem przedmiotu zamówienia, a następnie z tego wywodzi wniosek o
cenie rażąco niskiej. Odwołujący wyjaśnia, że jedynie część dowodów, składanych posiłkowo
(faktury zakupu), nie odnosi się bezpośrednio do przedmiotu oferty, a pozostałe
bezpośrednio wskazują na cenę oferty Odwołującego. Odwołujący nie uchyli się od złożenia
wyjaśnień, zatem jeżeli Zamawiający nadal miał wątpliwości, których nie ujawnił w
pierwszym wezwaniu, powinien był wezwać Odwołującego ponownie do złożenia wyjaśnień.
Odrzucenie oferty Odwołującego albowiem nie zawiera ona ceny rażąco niskiej, a złożone
wyjaśnienia były wyczerpujące, tym samym nie mogły ziścić się przesłanki odrzucenia
wskazane w art. 89 ust. 1 pkt 4 lub art. 90 ust. 3 Pzp.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc w niej o oddalenie w całości
podnoszonych zarzutów i przedstawił dowody mające wskazywać na poprawność jego
oceny, w tym wydruk ze strony Izby Gospodarczej Komunikacji Miejskiej (zawierające
informacje o klasyfikacji autobusów w klasach I-III oraz A i B i podziale funkcjonalnym
autobusów na miejskie, podmiejskie/międzymiastowe, turystyczne, szkolne, o szczególnym
przeznaczeniu), wydruki ze stron producentów autobusów (Volvo, Mercedes, Solbus, Man),
oferty i informacje handlowe, informacja techniczna Instytutu Transportu Samochodowego.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst
jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.), w brzmieniu po nowelizacji
dokonanej ustawą z
dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do
oceny wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 Ustawy, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Odwołującego szkody
w wyniku kwestionowanych czynności/zaniechań Zamawiającego. Odwołujący, jako
Wykonawca zainteresowany uzyskaniem zamówienia, którego oferta została odrzucona,
miał w momencie wnoszenia odwołania, interes w zakwestionowaniu działań
Zamawiającego, które mogą doprowadzić do wyboru oferty konkurencyjnej (droższej), a
przede wszystkim
pozbawiają Odwołującego realnej szansy na uzyskanie tego zamówienia.
W świetle powyższego Izba uznała, że spełnione zostały przesłanki materialno-prawe do
merytorycznego rozpoznania zarzutów.
Na podstawie dokumentacji postępowania, w tym oferty Odwołującego, jego wyjaśnień
złożonych w toku postępowania, treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz)
oraz stanowisk stron prezentowanych na rozprawie i złożonych dowodów, Izba dokonała
ustaleń faktycznych stanowiących podstawę do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie
podniesionych zarzutów.
Rozstrzygając o zarzutach Izba miała na uwadze stan faktyczny ustalony na dzień
dokonania czynności odrzucenia oferty Odwołującego, wynikający zarówno z treści oferty jak
i wyjaśnień złożonych Zamawiającemu przez Odwołującego w pismach z dnia 13.06.2017 r.,
22.06.2017 r., 19.07.2017 r. oraz 24.07.2017 r.
Zasadniczo do uznaniu oferty Odwołującego za niezgodną z treścią siwz i zawierającą
rażąco niską cenę doprowadziły ustalenia Zamawiającego, mające wskazywać, iż
zaoferowany autobus typ CBCW3/00
Crossway Pro jest autobusem międzymiastowym.
Zamawiający dokonał opisu przedmiotu zamówienia w załączniku nr 1 do siwz, co
poprzedzone zostało dialogiem technicznym, który dostarczył wiedzy Zamawiającemu co do
potrzeby wskazan
ia w opisie przedmiotu zamówienia na autobus turystyczny. Zamawiający
oczekiwał dostawy autobusu fabrycznie nowego, wyprodukowanego w 2017 r.,
turystycznego o liczbie miejsc siedzących minimum 47, kategorii M
klasa III. W załączniku
określone zostały szczegółowe wymagania dotyczące silnika; układu przeniesienia napędu,
zawieszenia, układu kierowniczego i jezdnego; nadwozia; systemu bezpieczeństwa; innych
cech funkcjonalnych i wyposażenia pojazdu. Zamawiający na rozprawie wyjaśniał, iż musiał
zrezygnować z części wyposażenia dla tego typu autobusów (WC, kabina do spania dla
kierowców) z uwagi na kwotę środków, jaką dysponuje.
Zamawiający w związku z odwołaniem wniesionym w dniu 30 czerwca 2017 r. na czynność
odrzucenia oferty ABP Bus & Coach Sp. z o.o. sp.
k., pismem z dnia 11.07.2017 r. uznał, iż
zachodzi konieczność wyjaśnienia dodatkowych okoliczności i przywrócił wykonawcę do
postępowania w celu ponownego dokonania czynności badania i oceny ofert. W związku z tą
informacją Wykonawca w dniu 12.07.2017 r. cofnął odwołanie (sygn. akt KIO 1344/17).
Zamawiający pismem z dnia 24 lipca 2017 r. wezwał Odwołującego na podstawie art. 87 ust.
1 Ustawy do wyjaśnienia wątpliwości, jakie Zamawiający powziął analizując złożone w trybie
wyjaśnień rażąco niskiej ceny faktury, z których wynika, iż pod symbolem „CBCW30/00” kryje
się model autobusu o nazwie Crossway Line. Ponadto, Zamawiający wskazał na pozyskane
informacje z Systemu Informatycznego Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców o
pojazdach CBCW3/00, zakwalifikowa
nych do autobusów międzymiastowych prosząc o
potwierdzen
ie, że oferowany bus marki IVECO Bus typ CBCW3/00 model Crossway Pro jest
autobusem turystycznym. Zamawiający odniósł się również do wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej
ceny
i
podanej
informacji
o
zaoferowaniu
autobusu
turystycznego
„średniopokładowego”, a nie „wysokopodłogowego”, prosząc o wyjaśnienie takiego podziału,
gdyż w przepisach występuje podział na autobusy miejskie, międzymiastowe i turystyczne.
Pismem z dnia 24.07.2017 r. Odwołujący złożył wyjaśnienia wskazując w nich, iż dodatki
typu Pro, Line oraz Pop
stosowane w oznaczeniu autobusów Iveco służą zróżnicowaniu
autobusu na poziomie wersji, wariantu oraz przeznaczenia. W konsekwencji pod typem i
modelem CBCW3/00 mogą występować autobusy z różnym oznaczeniem. Ponownie
potwierdził, iż autobus zaoferowany jest autobusem turystycznym, kategorii M3 i klasy III.
Podział autobusów na wysokopodłogowe i średniopodłogowe stosowany ma być umownie w
branży autobusowej.
Wyjaśnienia dotyczące wysokości ceny Odwołujący składał pierwotnie w piśmie z dnia
22.06.2017 r. wraz z dowodami (informacja producenta z 21.06.2017 r., oferta handlowa,
faktury sprzedaży autobusów CBCW3/00, umowa dostawy autobusu). Następnie, ponownie
na wezwanie Zamawiającego z dnia 17.07.2017 r. o przedstawienie oryginału dokumentu:
„informacja producenta” oraz przesłanie pełnomocnictwa dla osoby podpisującej ten
dokument. Odwołujący w piśmie z dnia 19.07.2017 r. wskazał na fizyczną niemożliwość
złożenia oryginału będącego w posiadaniu osoby przebywającej za granicą i przedłożył
oświadczenie producenta podpisane przez osobę umocowaną o tożsamej treści.
Jednocześnie zauważył, iż Zamawiający w siwz nie żądał złożenia w ofercie dokumentów
potwierdzających, że oferowane dostawy spełniają wymagania i nie może takich żądań
kierować do Wykonawcy. W złożonym w imieniu producenta oświadczeniu dyrektor
sprzedaży odpowiedzialny za rynek polski potwierdził cenę autobusu zaoferowanego i
spełniającego wszystkie wymagania określone w siwz.
Zamawiający w piśmie z dnia 03.08.2017 r. (informacja o odrzuceniu oferty Odwołującego)
wskazał w uzasadnieniu obu przesłanek odrzucenia wskazanych w art. 89 ust. 1 pkt 2 i 4
Ustawy,
na wspólną podstawę faktyczną wynikającą z ustalenia braku spełnienia wymagania
dostawy autobusu turystycznego
o liczbie miejsc siedzących min. 47, kategorii M3 klasy III
(opisany w załączniku nr 1 do siwz). Zamawiający zgodnie z własnymi potrzebami wymaga
dostawy autobusu turystycznego, tj. jako autobus konstrukcyjnie i wyposażeniowo
przeznaczony wyłącznie do przewozu pasażerów siedzących, na długich trasach, przy
zapewnieniu wygodnych warunków jazdy, dobrej widoczności oraz m.in. dużej przestrzeni
bagażowej. Zamawiający ustalił w oparciu o ogólno dostępne informacje handlowe (strona
internetowa producenta, wypowiedź przedstawiciela), iż stanowiący przedmiot oferty autobus
marki IVECO Bus typ CBCW3/00 model Crossway Pro jest produkowany jako
międzymiastowy, a nie turystyczny. IVECO posiada w swojej ofercie pojazdy w grupie
autobusów turystycznych o nazwach handlowych Magelays i Evadys. Zaoferowane przez
pozost
ałych dwóch wykonawców autobusy Mercedes Tourismo RH oraz Volvo 9700 są
typowymi pojazdami z segmentu autobusów turystycznych. Zamawiający wygenerował
raport z Systemu Informatycznego Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, z którego
wynika
, iż autobusy CBCW3/00 Crossway zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury
z dnia 27.09.2003 .
w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z
dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach (Dz. U. z 2016
r.,
poz. 1088) należą do podrodzaju „autobus międzymiastowy”, a żaden z tych pojazdów nie
został zakwalifikowany, jako podrodzaj „autobus turystyczny”. Zamawiający uznał, iż
w
ykonawca zaoferował autobus z segmentu autobusów międzymiastowych, doposażony
do poz
iomu minimalnych wymagań zamawiającego.
W powiązaniu z powyższym Zamawiający uznał cenę za rażąco niską, gdyż została złożona
na pojazd z innego segmentu handlowego. W jego ocenie, złożone wyjaśnienia i dowody nie
odnoszą się do kalkulacji ceny autobusu turystycznego, co jednocześnie wskazuje, iż
wykonawca zamierza dostarczyć przedmiot zamówienia nieodpowiadający wymaganiom
zamawiającego. Tym samym wykonawca potwierdził realność ceny autobusu
międzymiastowego. Prawdopodobnie cena ta nie jest rażąco niska w tym segmencie
autobusów. Nie można natomiast odnieść tych wartości do ceny autobusu turystycznego.
Dlatego też zamawiający uznał, że wykonawca nie sprostał ciążącemu obowiązkowi
udowodnienia realności swej ceny w rozumieniu art. 90 ust. 2 ustawy i złożona oferta
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o jego oddalenie.
Uwzględniając powyższe Izba zważyła.
Odwołanie podlega uwzględnieniu w zakresie obu podstaw decyzji o odrzuceniu oferty
Odwołującego. Przedstawione na rozprawie dowody potwierdzały, iż oferta na dostawę
autobusu Iveco typ CBCW3/00 Crossway Pro
odpowiada wymaganiom Zamawiającego, w
tym w zakresie
spornego warunku dostawy autobusu turystycznego. Zamawiający
odrzuc
ając ofertę Odwołującego kierował się informacjami, które pochodziły z innych źródeł,
niż oferta i wyjaśnienia samego Wykonawcy, wnioskując z nich, iż zaoferowany autobus
(który faktycznie dopiero zostanie wyprodukowany) nie spełnia jego wymagań. W niniejszej
spraw
ie nie budziło zastrzeżeń Izby to, że Zamawiający weryfikował informacje wynikające z
oferty i wyjaśnień, co jest działaniem poprawnym, natomiast wnioski, do jakich doszedł
Zamawiający były nieprawidłowe. Przede wszystkim Zamawiający w sposób dowolny
dokon
ał oceny oferty Odwołującego uznając, iż autobus spełniający wszystkie
wyspecyfikowane w siwz parametry minimalne (w części przekraczając je) nie jest
autobusem turystycznym, chociaż jak sam wskazał, nie ma legalnej definicji autobusu
turystycznego. Przyjm
ując zatem, co nie jest oczywiste, a do czego Izba odniesienie się
poniżej, iż nie ma legalnej definicji autobusu turystycznego, Zamawiający nie mógł nadawać
na etapie oceny ofert nowego rozumienia pojęcia autobus turystyczny, z pominięciem
zapisów siwz, w tym informacji o wymaganej ilości miejsc siedzących oraz pozostałym
wyposażeniu.
Odnosząc się zatem szczegółowo do obu podstaw odrzucenia oferty Odwołującego, na
wstępie należy zauważyć, iż słusznym było wskazanie w odwołaniu na brak możliwości
jednoczesnego upatrywania w tym samym elemencie oferty podstawy do uznania oferty za
niezgodną z siwz i jednoczesne wywodzenie z tej okoliczności podstawy wniosku o
zaoferowaniu rażąco niskiej ceny. Sam Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie oraz
stanowisku prezento
wanym na rozprawie przyznał, iż zaoferowana cena może nie być
rażąco niska dla autobusu międzymiastowego. Jeżeli zatem Zamawiający uznał, iż
wykonawca zaoferował autobus międzymiastowy (co stanowiło o niezgodności oferty z siwz),
to nie mógł jednocześnie przyjąć, że cena jest rażąco niska. Zasadnym w tej sytuacji byłoby
jedynie
przyjęcie, że zachodzi niezgodność oferty z siwz i ograniczenie podstawy odrzucenia
oferty do art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy.
W niniejszej sprawie nie było jednak uzasadnienia do tego, aby przyjąć, iż oferta
Odwołującego nie odpowiada wymaganiu wskazującemu na konieczność zaoferowania
autobusu turystycznego.
Przedłożone na rozprawie dowody obu stron prowadzą do wniosku,
iż autobus turystyczny klasy III przeznaczony jest wyłącznie do przewozu pasażerów
siedzących, konstrukcyjnie i wyposażeniowo przeznaczony jest do przewozu pasażerów na
długich trasach przy zapewnieniu wygodnych warunków jazdy, m.in. umożliwia dobrą
widoczność, ma duże pomieszczenie bagażowe, często klimatyzację, wc, barek, a nawet
miejsca do spania (dowód od Zamawiającego – informacja techniczna Instytutu Transportu
Samochodowego, str. 2). W sposób mniej opisowy autobus turystyczny został określony w
aktach normatywnych powołanych przez Odwołującego, tj. Polskiej Normie PN-S-47010
Pojazdy drogowe, Autobusy, wymagania podstawowe,
w której w pkt. 1.2.1.3 autobus klasy
III autobus turystyczny jest autobusem
o konstrukcji przeznaczonej wyłącznie do przewozu
pasażerów siedzących. Ta sama norma w pkt 1.2.1.2 opisuje autobus klasy II autobus
międzymiastowy, jako o konstrukcji przeznaczonej głównie do przewozu pasażerów
siedzących, umożliwiającej przewóz pasażerów stojących w przejściu (1.2.4) i/lub przestrzeni
do stania o powierzchni podłogi nie przekraczającej powierzchni przeznaczonej dla dwu
podwójnych siedzeń. Również w aktach przyjętych na podstawie umowy międzynarodowej
(o charakterze nieustawodawczym)
– regulaminie nr 107 Europejskiej Komisji Gospodarczej
Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG/ONZ) – Jednolite przepisy dotyczące
homologacji pojazdów kategorii M2 i M3 w odniesieniu do ich budowy ogólnej, w definicjach
przyjętych dla celów regulaminu wskazano na definicję pojazdu (pkt 2.1 „pojazd” oznacza
pojazd kategorii M2 lub M3 w zakresie określonym w pkt 1 powyżej): klasa I (pkt 2.1.1.1 –
pojazdy, w konstrukcji których przewidziano przestrzeń dla pasażerów stojących,
umożliwiającą częste przemieszczanie się pasażerów); klasa II (2.1.1.2 – pojazdy
przeznaczone zasadniczo do przewozu pasażerów siedzących, o konstrukcji umożliwiającej
przewóz pasażerów stojących w przejściach lub na powierzchni nie większej niż
powierzchnia przeznaczona dla dwóch siedzeń podwójnych); klasa III (2.1.1.3 – pojazdy
przeznaczone wyłącznie do przewozów pasażerów siedzących). Pojazd może być zaliczony
do więcej niż jednej klasy. W takim przypadku dany pojazd może uzyskać homologację w
każdej klasie, do której został zaliczony.
Z przywołanych aktów prawnych wynika więc, iż definicja pojazdu turystycznego istnieje na
poziomie ogólnej charakterystyki konstrukcji pojazdu, w którym można przewozić wyłącznie
osoby siedzące. Stąd, istotnym dla oceny zgodności ofert z siwz, poza ustaleniem, czy
przestrzeń autobusu została przystosowana do przewozu wyłącznie pasażerów siedzących,
były pozostałe wymagania Zamawiającego opisane w siwz, między innymi przywołane w
piśmie Instytutu elementy wyposażenia i konstrukcji (WC, przestrzeń bagażowa,
klimatyzacja). Ocena tych elementów nie budziła kontrowersji, gdyż Wykonawca zaoferował
autobus dostosowany do minimalnych wym
agań, lub nawet je przekraczając (moc silnika
wyższa o 29%, ilość miejsc siedzących - 51, pojemność bagażnika – 5,7 m3, zbiornik paliwa
większy o 43%, klimatyzacja 32kW, szyba przednia z filtrem UV, monitory 19 calowe,
siedzenia turystyczne wyposażone w siatki i stoliki). W tym stanie faktycznym treść oferty
potwierdzała, iż zaoferowany autobus stanowi autobus turystyczny spełniający wszystkie
wyspecyfikowane w opisie przedmiotu zamówienia wymagania dostosowane do potrzeb i
możliwości finansowych Zamawiającego.
Pozostało zatem odnieść się do ustalenia Zamawiającego, iż zaoferowany autobus marki
IVECO nie był dotychczas rejestrowany jako autobus turystyczny, co miało podważać
oświadczenie Wykonawcy. Na wstępie należy zauważyć, iż Zamawiający przewidział w siwz
czas na wyprodukowanie autobusu (5 m-
cy) do czego sam referował na rozprawie, a zatem
żaden z autobusów zaoferowanych zapewne w momencie złożenia oferty jeszcze nie został
wyprodukowany. Miało to ten skutek, iż oświadczenia wykonawców o spełnianiu warunków
przez oferowany przedmiot dostawy mogły być weryfikowane wyłącznie w oparciu o
dokumenty wskazujące na ich istotne elementy konstrukcyjne, pozwalające ustalić, iż
pojazdy zaliczone są dla klasy III (M3), jako autobusy turystyczne, a także ewentualnie
p
otwierdzające ich specyfikację techniczną (których Zamawiający nie wymagał wraz z
ofertą). Zamawiający ustalił w oparciu o informacje powszechnie dostępne (raport z Systemu
Informatycznego Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, dotyczący autobusu
CBCW3
/00 Crossway), iż pojazd ten był dotychczas kwalifikowany, jako autobus
międzymiastowy. Przeciwko takiemu ustaleniu Odwołujący przedłożył dowody, dotyczące
autobusu CBCW3/00 (opisanym w homologacji nr e8*2007/46*0085*15):
oświadczenie o danych i informacjach o pojeździe niezbędnych do rejestracji i ewidencji
pojazdów dla autobusu opisanego jako międzymiastowy (oświadczenie z 02.02.2017) oraz
turystyczny (oświadczenie z 05.02.2015);
świadectwo homologacji EC (e8*2007/46*0085*15) dla pojazdów IVECO Bus występujących
pod markami handlowymi: Crossway, Recaro, Arway, Crossway H, Evadys H), wraz z
dokumentem informacyjnym, w którym w pkt 13 Przepisy szczególne dla autobusów i
autokarów wskazane zostały klasy pojazdu M3/II i alternatywnie M3/III;
świadectwa zgodności EC dla pojazdu z podaną klasą pojazdu M3/III i liczbą miejsc
siedzących/stojących - 45/0 – nr pojazdu 11102793 oraz dwa świadectwa zgodności dla
pojazdu M3/II, z liczbą miejsc siedzących/stojących - 48/23 (nr pojazdu 11370883 oraz nr
pojazdu 11370885).
Przeprowadzone na rozprawie dowody z tych dokumentów prowadzą do wniosku, iż pojazdy
CBCW3/00 uzyskały homologację w klasie M3/II i M3/III, zgodnie z którą wystawione zostały
świadectwa zgodności, dla pojazdów wyłącznie z miejscami siedzącymi i takich, w których są
dodatkowo miejsca stojące. Powyższe znajduje umocowanie w przepisach znormalizowanych
dopuszczających zaliczenie danego pojazdu do więcej niż jednej klasy. W związku z
powyższym wyjaśnienia Odwołującego były wiarygodne i należało uznać, iż zaoferowany
pojazd typy CBCW3/00 zostanie dostarczony, jako
autobus turystyczny z ilością miejsc
siedzących większą od wymaganej jako minimalna, spełniający wszystkie parametry
zadeklarowane w ofercie. Oczekiwanie przez Zamawiającego na etapie składania wyjaśnień,
iż taki pojazd został już zarejestrowany wykraczało poza opis sposobu weryfikacji zgodności
oferowanego przedmiotu z wymaganiami Zamawiającego i w świetle przeprowadzonych
dowodów nie mogło budzić wątpliwości.
Jedynie na marginesie można wskazać, iż także pojazdy marki Mercedes Tourismo
(zaoferowane) w raportach generowanych ze strony Ministerstwa Cyfryzacji występują jako
autobusy turystyczne i międzymiastowe (dowód: wygenerowane raporty z dnia 09.08.2017r. i
18.08.2017 r.).
Podsumowując, Izba uznała, iż stwierdzenie braku zaoferowania dostawy autobusu
turystycznego stało w sprzeczności z treścią oferty i wyjaśnieniami Wykonawcy, a dodatkowe
ustalenia jakie prowadził Zamawiający faktycznie wskazują, iż autobus Iveco Bus typ
CBCW3/00 może być oferowany, jako autobus turystyczny dostosowany do przewozu
wyłącznie osób siedzących. Tym samym Izba uwzględniła odwołanie, gdyż odrzucenie oferty
Odwołującego wpływało na wynik postępowania, a Zamawiający zobowiązany został do
przywrócenia oferty Odwołującego do oceny.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w kwocie 15.000,00 zł. oraz koszty strony
wykazane rachunkiem złożonym przed zamknięciem rozprawy poniesione w związku z
wynagrodzeniem pełnomocnika.
Przewodniczący: ……………………….