Sygn. akt KIO 1790/19
WYROK
z dnia 27
września 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Marek Koleśnikow
Protokolant:
Klaudia Ceyrowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25
września 2019 r. w Warszawie odwołania
wniesion
ego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 września 2019 r. przez
wykonawcę REAGO TRAINING spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie, ul. Chełmżyńska 180, 04-464 Warszawa w postępowaniu prowadzonym
przez
Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum z siedzibą w Krakowie, ul. św.
Anny 12, 31-
008 Kraków
przy udziale wykonawcy
Simedu Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Zielonej Górze, ul. Żeromskiego 10 lok. 4, 65-066 Zielona Góra zgłaszającego swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 1790/19 po stronie
zamawiającego
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego REAGO TRAINING spółka z ogra-
niczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Chełmżyńska 180, 04-464
Warszawa i:
zalicza
w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę REAGO TRAINING
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul.
Chełmżyńska 180, 04-464 Warszawa tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 i 2215) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia
jego dor
ęczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Krakowie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt KIO 1790/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum z siedzibą w Krakowie przy
ul. św. Anny 12, 31-008 Kraków wszczął postępowanie na dostawy w trybie przetargu
nieograniczonego
na zamówienie pn. »„Dostawa symulatorów do ultrasonografii,
gastroenterologii i bronchoskopii (trenażery szkoleniowe), dla potrzeb Mobilnego Centrum
Symulacji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, odpowiednio w odniesieniu od jednej do
dwóch części zamówienia”, numer sprawy: 141.2711.53.2019«.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 3.07.2019 r. pod nrem 2019/S 126-307823.
Postępowanie jest prowadzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 i 2215) zwanej dalej w skrócie
Pzp lub ustawą bez bliższego określenia.
2019 r. zamawiający poinformował o:
wyborze najkorzystniejszej oferty wykonawcy Simedu Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Zielonej Górze, ul. Żeromskiego 10 lok. 4, 65-066
Zielona Góra;
wykluczeniu
wykonawcy
REAGO
TRAINING
spółka
z
ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Chełmżyńska 180, 04-464
Warszawa;
odrzuceniu oferty wykonawcy REAGO TRAINING spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Chełmżyńska 180, 04-464
Warszawa, gdyż została złożona przez wykonawcę wykluczonego z udziału w pos-
tępowaniu o udzielenie zamówienia lub niezaproszonego do składania ofert – art. 89
ust. 1 pkt 5 Pzp.
13.09.2019 r. wykonawca REAGO TRAINING spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie, ul. Chełmżyńska 180, 04-464 Warszawa (dalej odwołujący),
zgodnie z art. 182 ust. 1 pkt 1 Pzp, wniósł do Prezesa KIO odwołanie w zakresie części nr 1
na wykluczenie i odrzucenie oferty
odwołującego w części nr 1 zamówienia, tj. symulatora do
ultrasonografii
– 1 sztuka oraz symulatora do ultrasonografii z modułem kardiologicznym – 1
sztuka.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 24 ust. 1 pkt 16 Pzp przez jego zastosowanie jako podstawy wykluczenia
odwołującego z postępowania, podczas gdy nie zachodzą okoliczności wskazane
w przepisie, co nie pozwala na wykluczenie
odwołującego;
2) art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp przez jego zastosowanie jako podstawy wykluczenia
odwołującego z postępowania, podczas gdy nie zachodzą okoliczności wskazane
w przepisie, co nie pozwala na wykluczenie
odwołującego;
3) art. 24 ust. 5 pkt 4 Pzp przez jego zastosowanie jako podstawy wykluczenia
odwołującego z postępowania, podczas gdy nie zachodzą okoliczności wskazane
w przepisie, co nie pozwala na wykluczenie
odwołującego;
4) art. 89 ust. 1 pkt 5 Pzp przez odrzucenie
oferty odwołującego, mimo że nie zachodzi
przesłanka jej odrzucenia;
5) art. 92 ust. 1 pkt 2 i 3 Pzp
przez niedopełnienie obowiązku uzasadnienia prawnego
i faktycznego decyzji o wykluczeniu o
dwołującego.
W ramach postępowanie dowodowego odwołujący wniósł o dopuszczenie i prze-
prowadzenie dowodu z następujących dokumentów:
(i)
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej SIWZ) na okoliczność ustalenia
przedmiotu zamówienia, kryteriów oceny ofert oraz możliwości wykluczenia
wykonawcy,
(ii) zestawienia ofert
na okoliczność ustalenia ofert złożonych w postępowaniu,
(iii)
oferty odwołującego wraz z wypełnionym formularzem JEDZ,
(iv)
wezwań kierowanych przez odwołującego do Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
(dalej
„PZ”) na okoliczność wykazania, że pomiędzy stronami toczy się spór co do
zasadności odstąpienia przez PZ od umów zawartych z odwołującym oraz
naliczenia kar umownych,
(v)
korespondencji mailowej między zamawiającym a PZ na okoliczność ustalenia
działań, które zamawiający podjął w celu wykazania przyczyn i innych okoliczności
rozwiązania przed czasem umów między odwołującym a PZ oraz odszkodowania
z tego tytułu,
(vi)
zestawienia wybranych zamówień publicznych zrealizowanych przez odwołującego
w latach 2017-2019
, listów referencyjnych oraz zaświadczenia CAE na okoliczność
uwiarygodnienia rzetelności i zdolności odwołującego do wykonania zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz:
unieważnienie czynności oceny ofert w zakresie czynności wykluczenia
odwołującego z postępowania i odrzucenia oferty odwołującego;
2) nakazanie
zamawiającemu ponowienia czynności badania i oceny ofert z uwzględ-
nieniem
oferty odwołującego;
zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa prawnego, zgodnie z wykazem kosztów
przedstawionych podczas rozprawy.
Argumentacja
odwołującego
I.
Odwołujący złożył ofertę pisemną w odniesieniu do części nr 1 ww. Zamówienia, tj.
symulatora do ultrasonografii
– 1 sztuka oraz symulatora do ultrasonografii z modułem
kardiologicznym
– 1 sztuka.
Oprócz odwołującego ofertę złożyła również spółka Simedu sp. z o.o. z siedzibą
w Zielonej Górze (dalej spółka Sim).
Oferta cenowa odwołującego okazała się znacznie korzystniejsza. Różnica to aż
459.036 zł, co stanowi istotną wartość, zważywszy, że kwota przeznaczona na realizację
zamówienia w tej części wynosi 1 044 758,54 zł netto.
Ponadto
odwołujący zarzucił, że do chwili obecnej zamawiający nie poinformował
odwołującego o jakichkolwiek uwagach czy wątpliwościach dotyczących oferty
odwołującego, w tym w szczególności nie wezwał odwołującego do złożenia jakichkolwiek
wyjaśnień w tej sprawie.
II.
Pismem z 4.09.2019 r.
zamawiający zawiadomił odwołującego wykluczeniu
odwołującego z udziału w postępowaniu i odrzuceniu oferty odwołującego.
Dowody
na stwierdzenie ww. okoliczności:
[4] Zawiadomienie o wykluczeniu
odwołującego i odrzuceniu oferty z 4.09.2019 r.
Zamawiający jako podstawę prawną wykluczenia i odrzucenie oferty odwołującego
wskazuje art. 24 ust. 1 pkt 16 i pkt 17 oraz art. 24 ust. 5 pkt 4 Pzp.
Zamawiający zarzuca odwołującemu, że w treści JEDZ złożonego wraz z ofertą
odwołujący podał nieprawdziwe informacje odnośnie podstawy wykluczenia z art. 24 ust. 5
pkt 4 Pzp.
Zamawiający twierdzi, że odwołujący zataił przed zamawiającym informację, że PZ
złożył skuteczne oświadczenie o odstąpieniu w całości od dwóch umów i naliczeniu kar
umownych datowane na 15.02.2018 r.
, ponieważ przedmiot obu umów nie został
dostarczony w całości i w wyznaczonym nawet dodatkowym terminie na realizację umów.
III.
Zamawiający wprost w treści zawiadomienia o wykluczeniu (drugi akapit od góry, na
stronie nr 3 zawiadomienia) przyznaje (cytując przepisy i wyroki KIO, że wykluczenie
wykonawcy
z postępowania na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 4 Pzp jest dopuszczalne w nas-
tępujących okolicznościach:
a)
„jedynie w przypadku kumulatywnego spełnienia wszystkich przesłanek określonych
w art. 24 ust. 5 pkt 4 Pzp
)”,
b) ww
. przesłanki wykluczenia „(...) nie mogą być rozumiane dowolnie. Zamawiający
nie może opierać się wyłącznie na fakcie, że doszło do rozwiązania wcześniejszej
umowy z
wykonawcą. Zamawiający musi ponadto wykazać, że do rozwiązania
umowy (zasądzenia odszkodowania) doszło z powodu niewykonania lub
nienależytego wykonania umowy przez wykonawcę, a zatem musi wykazać czego
konkretnie wykonawca
nie zrobił lub jakiego obowiązku nie wykonał. Ponadto
zamawiający zobowiązany jest wykazać, że niewykonanie lub nienależyte
wykonanie miało miejsce w istotnym stopniu, co oznacza, że zamawiający
zobligowany jest wykazać, że wykonywanie miało charakter uporczywy, nawet jeśli
niedociągnięcia nie były znaczące” – wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 26 marca
2018 r., sygn. akt KIO 454/18,
c) „wykluczenie jest dopuszczalne, jeżeli wykonawca wykazywał znaczące lub
uporczywe niedociągnięcia w spełnianiu istotnego wymogu w ramach wcześniejszej
umowy w sprawie zamówienia publicznego” – art. 57 ust. 4 lit. G Dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/EU z 26 lutego 2014 r. w sprawie
zamówień publicznych,
d)
sformułowanie „w istotnym stopniu” należy odnosić zarówno do zakresu umowy, jak
i do wykonywania umowy ze znaczącym naruszeniem jej postanowień, np. do
znaczących wad produktu, które spowodowały jego niezdatność do użytku zgodnie
z przeznaczeniem
– wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 26 marca 2018 r. sygn. akt
KIO 454/18.
IV.
Odwołujący w całości kwestionuje twierdzenia zamawiającego na temat okoliczności
prawnych i faktycznyc
h wskazanych w zawiadomieniu o wykluczeniu, które uzasadniałyby
wykluczenie i odrzucenie oferty
odwołującego zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 16 i pkt 17 oraz art.
24 ust. 5 pkt 4 Pzp.
Są one całkowicie bezpodstawne i sprzeczne z rzeczywistym stanem rzeczy.
Od
wołujący wskazał, że z PZ zawarł trzy umowy (a nie dwie umowy, jak błędnie
wskazuje
zamawiający), a PZ złożył oświadczenie o odstąpieniu jedynie odnośnie części,
a nie całości zamówienia. Najistotniejsze jest jednak to, że skuteczność odstąpienia i na-
lic
zenia kar umownych jest przedmiotem sporu między stronami, o czym zamawiający nie
wspomina.
20.07.2018 r.
odwołujący zakwestionował w całości skuteczność i zasadność
odstąpienia od umów zawartych z PZ i podnoszonych w związku z tym przez niego
roszczeń. 3.10.2018 r. odwołujący złożył wniosek o zawezwanie do próby ugodowej.
Nigdy nie doszło do zasądzenia żadnego odszkodowania, w tym kar umownych od
odwołującego. Co prawda PZ naliczył kary i potrącił je z wynagrodzenia, jednak sprawa ta
jest przedmiotem sporu.
Dowody
na stwierdzenie ww. okoliczności:
Wezwanie do zapłaty z 20.07.2018 r. oraz wniosek o zawezwanie do próby ugodowej
z 3.10.2018 r. skierowane do PZ.
Wobec tego, stan wiedzy
odwołującego na chwilę składania oświadczenia JEDZ nie
uzasadniał w żaden sposób ani konieczności, ani możliwości zaznaczenia w formularzu, że
odwołujący podlega wykluczeniu.
W ocenie
odwołującego oświadczenie odwołującego w formularzu, że odwołujący
podlega wykluczeniu ze względu na rozwiązanie umów z PZ lub zasądzenie odszkodowania
byłoby niezgodne z prawdą.
Formularz JEDZ
nie zawierał miejsca na wskazanie innych okoliczności, np. czy
wszystkie dotychczasowe umowy o zamówienie publiczne były wykonywane bez zastrzeżeń
lub czy wykonawca w chwili składania oferty jest w sytuacji sporu odnośnie wykonywania
takich umów.
Dowody
na stwierdzenie ww. okoliczności:
[6] Formularz JEDZ
Mimo przeciwnych twierdzeń zamawiającego odwołujący nie mógł ujawnić informacji
o sporze dotyczącym PZ, korzystając z procedury „samooczyszczenia”. Procedura ta
bowiem może mieć zastosowanie „wyłącznie w przypadku, gdy jednoznacznie i ponad
wszelką wątpliwość stwierdzono, że rozwiązanie umowy o zamówienie publiczne wynikało
z przyczyn leżących po stronie wykonawcy, który nie kwestionuje swojej winy związanej
z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy” – tak w wyroku KIO z 14 czerwca
2019 r., syn. akt KIO 988/19.
Zamawiający twierdzi, że odwołujący miał wiedzę, że zachodzą wobec odwołującego
ww. podstawy wykluczenia z art. 24 ust. 5 Pzp, a mimo to
odwołujący nie ujawnił tej
okoliczności w oświadczeniu JEDZ, a tym samym zachodzą wobec odwołującego podstawy
wykluczenia, na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 Pzp.
Odwołujący podkreśla, że nigdy nie działał z zamiarem wprowadzenia zamawiającego
w błąd. Zakładając nawet czysto teoretycznie, że odwołujący nie informując o tym, że jest
w sporze z PZ
wprowadził obecnego zamawiającego w błąd (czemu odwołujący stanowczo
zaprzecza), to
zamawiający w żaden sposób nie wykazał, co jest niezbędne dla
zastosowania art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp
, czy przedstawienie informacji nastąpiło w wyniku
lekkomyślności lub niedbalstwa i co najbardziej istotne, czy była to informacja mogąca mieć
wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w tym postępowaniu i czy był to
wpływ istotny. Zacytowanie przepisu nie może być uznane za wykazanie podstawy
wykluczenia. Takie działanie zamawiającego w podobnych okolicznościach zostało uznane
za naruszenie ww. przepisów ustawy Pzp (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 12 maja 2017
r., sygn. akt KIO 741/17, 746/17.
Swoje twierdzenia odnośnie umów z PZ, zamawiający opiera wyłącznie na twierdzeniu
tego PZ, co wprost wynika z zawiadomienia o wykluczeniu (strona 3, pierwszy akapit od
góry) oraz z korespondencji mailowej znajdującej się w aktach postępowania.
Dowody
na stwierdzenie ww. okoliczności:
Korespondencja mailowa między P. J. i O. L. i B. ze strony zamawiającego oraz B. Ł.
ze strony PZ.
Zamawiający nie wskazał jakie dokumenty źródłowe analizował przed podjęciem decyzji
o wykluczeniu.
Zamawiający nie wskazał konkretnych postanowień umownych, które
odwołujący miałaby rzekomo naruszyć. Jak wynika z akt postępowania udostępnionych
odwołującemu, poza ww. wymianą korespondencji, zamawiający nie podjął żadnych innych
starań w celu ustalenia okoliczności dotyczących wykonywania umów zawartych przez
odwołującego z PZ, w celu ustalenia czy spełnione są przesłanki wykluczenia określone
w art. 24 ust. 5 Pzp
. Ani jednostronne świadczenie zamawiającego o odstąpieniu, ani
informacja, że w ocenie prawnika tego zamawiającego (!) odstąpienie było skuteczne nie
może być utożsamiane z rozwiązaniem umowy.
Nawet gdyby teoretycznie przyjąć, że wcześniejsze umowy z PZ zostały skutecznie
rozwiązane (co odwołujący stanowczo kwestionuje), zamawiający nie wykazał w żaden
sposób pozostałych przesłanek z art. 24 ust. 5 Pzp, w tym, że do rozwiązania doszło z po-
wodu niewykonywania lub nienależytego wykonywania umowy w istotnym stopniu. Zgodnie
z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z 8 stycznia 2018 r., sygn. akt KIO 2711/17,
podtrzymanym w pełni w wyroku z 14 czerwca 2019 r. (sygn. akt KIO 988/19) „to rolą
zamawiającego jest zebranie dowodów świadczących o wystąpieniu wszystkich przesłanek
określonych w art. 24 ust. 5 pkt 4 Pzp, łącznie i uzasadnienie każdej z nich”.
Zamiast tego,
zamawiający wielokrotnie kwalifikuje swoje twierdzenia na temat
powoływanych przez siebie faktów, w tym okoliczności kluczowych w sprawie używają
zwrotów takich jak „w ocenie” lub „w opinii” zamawiającego. Takie zachowanie wskazuje na
to, że zamawiający nie jest w posiadaniu jakichkolwiek dowodów, które mogłyby potwierdzić
twierdzenia
zamawiającego w sposób bezsporny i obiektywny.
Zamawiający nigdy nie zwrócił się o wyjaśnienie kwestii dotyczącej umów z PZ do
odwołującego. Zamawiający twierdzi, że nie miał takiego obowiązku bowiem w tym
przypadku to
odwołujący mógł i powinien był skorzystać z możliwości samooczyszczenia,
zgodnie z art. 24 ust. 8 i 9 Pzp.
W ocenie
odwołującego takie twierdzenie zamawiającego przeczy uznanej interpretacji
przepisów art. 25 ust. 5 Pzp. Zgodnie z tą interpretacją wykazanie przesłanek wykluczenia
na podstawie ww. przepisu jest obowiązkiem zamawiającego nie wykonawcy.
Okoliczności pozyskania informacji o umowach odwołującego z PZ nie jest jasna. Można
jednak przypuszczać, że tę informację zamawiający pozyskał od innego uczestnika
postępowania w sprawie zamówienia tj. spółki Sim, która wraz z odwołującym uczestniczyła
w postępowaniu z PZ. Tym bardziej wobec oczywistego konfliktu interesów zamawiający
powinien był wykazać się szczególną starannością w wyjaśnieniu okoliczności faktycznych
w sprawie.
V.
Na zakończenie odwołujący nie będąc do tego zobowiązany na tym etapie
postępowanie, ale działając w trosce o efektywność postępowania oraz w celu wykazania
swojej rzetelności i zdolności do należytego wykonania zamówienia, wyjaśnia co następuje:
Odwołujący w latach 2017-2019 zrealizował należycie i bez zastrzeżeń wiele zamówień
publicznych dla
zamawiających takich jak WUM w Warszawie, Centrum Zdrowia Dziecka
w Warszawie, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Śląski Uniwersytet Medyczny
w Katowicach, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, itp., co potwierdzają listy referencyjne
wystawione przez
zamawiających.
Dowody na stwierdzenie ww. ok
oliczności:
[8] Wykaz wybranych dostaw zrealizowanych przez
odwołującego dla różnych
zamawiających w latach 2017-2018 wraz z kopią listów referencyjnych
Spór w sprawie wykonywania umów na rzecz PZ wynikł przede wszystkim z niejasności
odnośnie do specyfikacji zamówienia odnośnie do wymaganej ilości elementów zapasowych,
za które to niejasności odwołujący nie ponosi odpowiedzialności. Szacunkowa wartość
elementów zapasowych wynosi ok. 1-2% całkowitej wartości zamówienia (wartość ta była
znikoma w stosunku d
o wartości towarów objętych zamówieniem i jej podanie nie było
wymagane przez
zamawiającego). Odwołujący dostarczył towary wskazane w treści umów.
W żadnym przypadku brak elementów zapasowych nie uniemożliwiał ani nie ograniczał
możliwości korzystania z przedmiotu zamówienia zgodnie z jego przeznaczeniem. Przy
normalnym, średnim stopniu zużycia dostarczone towary były gotowe do wielomiesięcznego
użytkowania. Ilość elementów zapasowych nie została jasno określone w SIWZ, a PZ
doprecyzował swoje wymagania w tym zakresie już po podpisaniu umów. Odwołujący nie
mógł przewidzieć konieczności dostawy w takim wymiarze, jako że wymagana przez
zamawiającego ilość elementów zapasowych stanowiła zapas wielokrotnie większy niż
zwyczajowy.
Odwołujący również wskazał na różnice w organizacji realizacji umów z PZ oraz
zamówienia będącego przedmiotem tego postępowania. W przypadku umów z PZ
odwołujący korzystał z usług podwykonawców i nie miał wystarczających narzędzi prawnych
i organizacyjnych, aby zapewnić dostawę elementów zapasowych w ilości określonej przez
PZ
po zawarciu stosownych umów. W przypadku przedmiotowego zamówienia odwołujący
jest bezpośrednim i wyłącznym dystrybutorem oferowanych towarów, co zapewnia większą
elastyczność w realizacji zamówienia.
Dowody na stwi
erdzenie ww. okoliczności:
Zaświadczenie z CAE z 18.10.2018 r.
Odwołujący wskazuje na powyższe okoliczności, aby wykazać, że nawet gdyby
teoretycznie przyjąć, że odwołujący nienależycie wykonał część umów z PZ, naruszenie
takie nie dotyczyło istotnego wymogu PZ, a z uwagi na różnice w organizacji realizacji
zamówień, takie naruszenie nie powinno mieć istotnego wpływu na decyzję PZ w przed-
miotowej sprawie.
Odwołujący deklaruje pełną transparentność i gotowość przedstawienia wszelkich
okoliczności i wyjaśnienia wszelkich wątpliwości dotyczących umów z PZ.
Jednocześnie odwołujący wskazuje, powołując się na wcześniej cytowany wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej z 14 czerwca 2019 r., że mając na względzie wskazówki
przedstawione w preambule do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
zamówień publicznych, „instytucje zamawiające powinny mieć możliwość wykluczania tych
oferentów, którzy przy wykonywaniu wcześniejszych zamówień publicznych wykazali
poważne braki w odniesieniu do spełnienia istotnych wymogów, jak również, że drobne
nieprawidłowości mogą prowadzić do wykluczenia wykonawcy jedynie w wyjątkowych
okolicznościach. Stosując fakultatywne podstawy wykluczenia [jak to ma miejsce w przed-
miotowej sprawie], instytucje zamawiające powinny zwracać szczególną uwagę na zasadę
proporcjonalności”.
Odwołujący przesłał w terminie kopię odwołania zamawiającemu 13.09.2019 r. (art. 180
ust. 5 i art. 182 ust. 1-4 Pzp).
Zamawiający przesłał w terminie 2 dni kopię odwołania innym wykonawcom 16.09.2019
r. (art. 185 ust. 1 in initio Pzp).
r. wykonawca złożył Prezesowi KIO pismo o zgłoszeniu przystąpienia do
postępowania toczącego się w wyniku wniesienia odwołania po stronie zamawiającego.
Przystępujący przekazał kopie przystąpienia zamawiającemu i odwołującemu (art. 185 ust. 2
Pzp).
Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie do czasu zamknięcia rozprawy 24.09.2019
r. (art. 186 ust. 1 Pzp). Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron, na podstawie dokumentacji
postępowania, wyjaśnień oraz stanowisk stron zaprezentowanych podczas rozprawy –
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający Izby stwierdził, że odwołanie nie jest zasadne.
Izba stwierdza, że nie zachodzą przesłanki określone w art. 189 ust. 2 Pzp, których
zaistnienie skutkowałoby odrzuceniem odwołania.
W ocenie Izby
odwołujący wypełnił łącznie przesłanki zawarte w art. 179 ust. 1 Pzp, to
jest
odwołujący wykazał posiadanie interesu w uzyskaniu rozpoznawanego zamówienia oraz
odwołujący wykazał wystąpienie możliwości poniesienia szkody przez odwołującego.
Izba ustaliła, że stan faktyczny postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
(postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz informacje zawarte
w ogłoszeniu o zamówieniu) nie jest sporny.
Izba postanowiła dopuścić jako dowód, dokumentację postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego przekazaną przez zamawiającego, potwierdzoną za zgodność
z oryginałem.
Izba wzięła pod uwagę dowody złożone przez:
A)
odwołującego:
dowód O1 – pismo PZ z 26.07.2019 r. na wykazanie, że PZ nie udziela informacji
o poprzednim zamówieniu;
dowód O2 – korespondencja e-mailowa z PZ, który to dowód wskazuje na
częściowy odbiór fantomów przez PZ;
B)
zam
awiającego:
dowód Z1 – sporządzony przez zamawiającego wykaz zakresu niezrealizowanych
umów odwołującego z PZ;
C)
przystępującego:
4 i 5)
dowód P1 – załącznik A do oferty odwołującego oraz dowód P2 – pismo
„Equipment overview”, gdzie na str. 4 dowodu P1 odwołujący wystąpił o przyznanie
odwołującemu dodatkowych 10 punktów za specjalne cechy, których urządzenie
odwołującego nie posiada – możliwości dokonywania pomiarów bez odrywania rąk
od sondy (pedał nożny);
dowód P3 – pismo dotyczące fantomu zaoferowanego przez odwołującego dla UM
Wrocław, gdzie odwołujący złożył ofertę z funkcjonalnością sinienia ust fantomu
rodzącej, przez co fantom ten stracił gwarancję, gdyż odwołujący wprowadził bez
zgody producenta taką funkcjonalność i jest to dowód na nierzetelność
odwołującego, nie tylko w stosunkach z PZ.
Izba nie wzięła pod uwagę dowodów P2 i P3 złożonych przez przystępującego, gdyż
dowody te były sporządzone w języku obcym, a przystępujący nie złożył do nich (ani nawet
do ich fragmentów) tłumaczeń. Ponadto nie miał znaczenia dowód Z1 złożony przez
zamawiającego, gdyż zamawiający sporządził tabelarycznie wykaz niewłaściwie
zrealizowanych umów przez odwołującego w stosunkach z PZ, ale zamawiający nie wykazał
na podstawie jakich dokumentów sporządził ten wykaz.
W ocenie Izby, zarzut pierwszy naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 16 Pzp
– przez jego
zastosowanie jako podstawy wykluczenia
odwołującego z postępowania, podczas gdy nie
zachodzą okoliczności wskazane w przepisie, co nie pozwala na wykluczenie odwołującego,
zarzut drugi naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp
– przez jego zastosowanie jako podstawy
wykluczenia
odwołującego z postępowania, podczas gdy nie zachodzą okoliczności
wskazane w przepisie, co nie pozwala na wykluczenie
odwołującego oraz zarzut trzeci
naruszenia art. 24 ust. 5 pkt 4 Pzp
– przez jego zastosowanie jako podstawy wykluczenia
odwołującego z postępowania, podczas gdy nie zachodzą okoliczności wskazane w prze-
pisie, co nie pozwala na wykluczenie
odwołującego – nie zasługują na uwzględnienie.
Izba stwierdza
, że »między Uniwersytetem Medycznym w Łodzi [PZ] a Reago Training
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie [odwołującym] istnieje konflikt wynikający z odstąpienia
przez uczelnię w części od umów […]« – cytat ze złożonego przez odwołującego dowodu O1
akapit 2 wiersz 1-
3 od góry. Ponadto zamawiający na str. 5 w ust. 3 lit. b SIWZ przewidział
dodatkowe podstawy wykluczenia wykonawców, o których mowa w art. 24 ust. 5 pkt 4 Pzp.
Przepis art. 24 ust. 5 pkt 4 Pzp brzmi »Z postępowania o udzielenie zamówienia
zamawiający może wykluczyć wykonawcę […] który, z przyczyn leżących po jego stronie, nie
wykonał albo nienależycie wykonał w istotnym stopniu wcześniejszą umowę w sprawie
zamówienia publicznego lub umowę koncesji, zawartą z zamawiającym, o którym mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1-
4, co doprowadziło do rozwiązania umowy lub zasądzenia
odszkodowania«. Dlatego zamawiający musiał zareagować na informacje o konfliktach z po-
przednimi zamawiającymi powstałych ze względu na wykonanie poprzednich umów. W pos-
tępowaniu także było wymagane złożenie przez wykonawców JEDZ, gdzie odwołujący na
str. 12 w zagadnieniu
»rozwiązanie umowy przed czasem, odszkodowania lub inne
porównywalne sankcje« na pytanie »Czy wykonawca znajdował się w sytuacji, w której
wcześniejsza umowa w sprawie zamówienia publicznego, wcześniejsza umowa z pod-
miotem zamawiającym lub wcześniejsza umowa w sprawie koncesji została rozwiązana
przed czasem, lub w której nałożone zostało odszkodowanie bądź inne porównywalne
sankcje w związku z tą wcześniejszą umową?« udzielił odpowiedzi przeczącej, ale – co
choćby wynika z części IV odwołania – PZ złożył odwołującemu oświadczenie o odstąpieniu
od części zamówienia i naliczył kary umowne, które są surogatem zasądzenia
odszkodowania. Wynika z tego, że odwołujący podlega wykluczeniu z postępowania na
podstawie art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 Pzp, które to przepisy brzmią: »Z postępowania o udzie-
lenie zamówienia wyklucza się […] (16) wykonawcę, który w wyniku zamierzonego działania
lub rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji,
że nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału w postępowaniu lub obiektywne
i niedyskryminacyjne kryteria, zwane dalej „kryteriami selekcji”, lub który zataił te informacje
lub nie jest w sta
nie przedstawić wymaganych dokumentów; (17) wykonawcę, który w wyniku
lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd zama-
wiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia«.
Należy także podnieść, że odwołujący nie skorzystał z możliwości tzw.
samooczyszczenia czyli wskazaniu zamawiającemu o podstawach do wykluczenia bądź
ewentualnego wykluczenia, ale również wskazaniu jakie środki podjął wykonawca aby
w przysz
łości nie mogły zaistnieć podobne sytuacje. Jako że deklaracje o samooczyszczeniu
nie są sformalizowane to odwołujący mógł w sposób nieograniczony opisać konfliktową
sytuację z PZ i wykazać wszelkie czynności jakie mają zabezpieczyć odwołującego przed
z
aistnieniem podobnego sporu w przyszłości. W opisie działań samooczyszczających
wykonawca nie musi oświadczać o swoim zawinieniu, a nawet może wykazać wyłączne
zawinienie drugiej strony sporu
, oczywiście jeżeli jest to zgodne z prawdą. W ocenie działań
odw
ołującego musi się brać pod uwagę, że zaistnienie konfliktu między PZ a odwołującym
miało miejsce już półtora roku temu, a odwołujący jeszcze nie wykonał żadnych znaczących
kroków prawnych przez np. wniesienie sprawy do sądu, co daje możliwość obecnemu
zam
awiającemu poczytywania, że odwołujący godzi się z nałożeniem na odwołującego kar
umownych i odstąpienia od umowy przez PZ.
W związku z tym Izba nie może przychylić się do zarzutu naruszenia przez
zamawiającego art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 oraz art. 24 ust. 5 pkt 4 Pzp.
W ocenie Izby, zarzut czwarty naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 5 Pzp
– przez odrzucenie
oferty odwołującego, mimo że nie zachodzi przesłanka jej odrzucenia – nie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba stwierdza, że odwołujący nie wykazał, aby zamawiający dokonał odrzucenia oferty
odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 Pzp. Zamawiający wykluczył odwołującego
i na podstawie art. 24 ust. 4 Pzp uznał ofertę odwołującego za odrzuconą, ale nigdzie nie
powoływał się na przepis art. 89 ust. 1 pkt 5 Pzp. Dlatego, zdaniem Izby, zarzut naruszenia
art. 89 ust. 1 pkt 5 Pzp nie może zasługiwać na uwzględnienie.
W ocenie Izby, zarzut
piąty naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 i 3 Pzp – przez niedopełnienie
obowiązku uzasadnienia prawnego i faktycznego decyzji o wykluczeniu odwołującego – nie
zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdza, że 4.09.2019 r. zamawiający poinformował wykonawców o wykluczeniu
wykonawcy [
odwołującego] oraz o uznaniu tej oferty [oferty odwołującego] za odrzuconą. Na
początku pisma zamawiający powołał się na art. 92 ust. 2 i 3 Pzp, które to przepisy brzmią
»Zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców o […] (2) wykonawcach,
którzy zostali wykluczeni, (3) wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, powodach
odrzucenia oferty
, a w przypadkach, o których mowa w art. 89 ust. 4 i 5, braku
równoważności lub braku spełniania wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności –
podając uzasadnienie faktyczne i prawne«. Ponadto zamawiający poinformował, że cyt.
»zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy PZP ofertę Wykonawcy wykluczonego uznaje się za
odrzuconą«, a powołany przepis art. 24 ust. 4 Pzp brzmi »Ofertę wykonawcy wykluczonego
uznaje się za odrzuconą«.
Zamawiający w uzasadnieniu prawnym przywołał trzy przepisy będące dla
zamawiającego podstawą do wykluczenia odwołującego cyt. w zapisie oryginalnym »art. 24
ust. 1 pkt. 16) i pkt. 17) oraz art. 24 ust. 5 pkt. 4) ustawy PZP«.
Izba wskazuje, że brak jest unormowania wskazującego jak zamawiający powinien
sporządzać uzasadnienie prawne i jak powoływać się na odpowiednie przepisy. Izba
stwierdza, że powołanie się w uzasadnieniu prawnym na odpowiednie przepisy jest
wystarczające, tak jak tego dokonał zamawiający. Jedynie o powoływaniu się na przepisy
stanowią uregulowania »Zasad techniki prawodawczej« stanowiącej załącznik do
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „zasad
techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2016 r. poz. 283), ale zasady te obowiązują tylko
sporządzających projekty aktów prawodawczych i tylko podczas sporządzania projektów
tych aktów. Dlatego nie można kategorycznie stwierdzić, że wskazanie przepisów
z nieznacznym odstąpieniem od kanonu zawartego w § 57 ust. 3 zasad techniki
prawodawczej mogło wprowadzić w błąd odwołującego do tego stopnia, że uprawniałoby
odwołującego do stwierdzenia, że zamawiający nie dopełnił obowiązku zawarcia
uzasadnienia prawnego w informacji o decyzji o wykluczenia
odwołującego. § 57 ust. 3
zasad techniki prawodawczej brzmi »Punkt oznacza się cyframi arabskimi z nawiasem
z
prawej strony, z zachowaniem ciągłości numeracji w obrębie danego artykułu albo ustępu,
a przy powoływaniu – skrótem „pkt” bez względu na liczbę i przypadek oraz cyframi
arabskimi bez nawiasu«.
Ponadto zamawiający w dalszej części pisma na prawie 5 stronach maszynopisu zawarł
uzasadnienie faktyczne wykluczenia odwołującego z postępowania. Zamawiający wskazał
tam czego wymagał na podstawie przepisów prawnych i postanowień specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, a także zamawiający przytoczył orzecznictwo Krajowej Izby
Odwoławczej i komentarze oraz zamawiający wskazał na treści oferty wykonawcy
[odwołującego], które spowodowały, że zamawiający odrzucił tę ofertę.
Dlatego Izba musi stwierdzić, że zarzut naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 i 3 Pzp nie może
z
asługiwać na uwzględnienie.
Zamawiający – podczas prowadzenia postępowania – nie naruszył wskazanych przez
odwołującego przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych.
Z powyższych względów oddalono odwołanie, jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
Przewodniczący:
………………………………