Sygn. akt: KIO 595/19
WYROK
z dnia 15 kwietnia 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Bartosz Stankiewicz
Protokolant:
Marcin Jakóbczyk
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2019 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 kwietnia 2019 r. przez
wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Przedsiębiorstwo
Budowy Dróg i Mostów „Wapnopol” Sp. z o.o. z siedzibą w Płońsku przy ul. Młodzieżowej
3 lok. 32 (09-
100 Płońsk) – Lider konsorcjum oraz A. N. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Transportowo-Handlowe „Wapnopol” z siedzibą w
Glinojecku przy ul. Nadrzecznej 12 (06-450 Glinojeck)
– Partner konsorcjum w postępowaniu
prowadzonym przez zam
awiającego – Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w
Ciechanowie z
siedzibą w Ciechanowie przy ul. Gostkowskiej 83 (06-400 Ciechanów)
przy udziale wykonawcy
– Transpol Lider Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Łojewie pod
numerem 70 (88-
101 Inowrocław) zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
Umarza postępowanie odwoławcze w części dotyczącej zaniechania wezwania
wykonawcy
– Transpol Lider Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Łojewie o udzielenie wyjaśnień w
zakresie rażąco niskiej ceny [zarzut zawarty w pkt 1 ppkt 5) odwołania] oraz w części
dotyczącej odrzucenia oferty odwołującego [zarzuty zawarte w pkt 2 ppkt od 1) do 6)
odwołania], z powodu uwzględnienia odwołania w tej części oraz wobec niewniesienia
s
przeciwu wobec tej czynności przez uczestnika postępowania odwoławczego, który
przystąpił do postępowania po stronie zamawiającego.
Uwzględnia odwołanie w części dotyczącej zarzutów wskazanych w pkt 1 ppkt 1)
odwołania tj. w związku z uznaniem przez zamawiającego, że wykonawca – Transpol Lider
Sp. z o.o. Sp. k.
z siedzibą w Łojewie spełnia warunki udziału w postępowaniu w zakresie
zdolności technicznej i zawodowej oraz w pkt 1 ppkt 2) odwołania tj. w związku z
niewykluczeniem wykonawcy
– Transpol Lider Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Łojewie z
udziału w postępowaniu mimo tego, że wykonawca ten wprowadził zamawiającego w błąd
przy przedstawieniu informacji o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu i nakazuje
zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w postepowaniu,
wykluczenie wykonawcy
– Transpol Lider Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Łojewie z udziału w
postępowaniu oraz dokonanie powtórnego badania i oceny ofert w postępowaniu.
W pozostałym zakresie oddala odwołanie.
4. Kosztami
postępowania obciąża zamawiającego Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych
Sp. z o.o. w Ciechanowie i:
4.1. zalicza
w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia: Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów „Wapnopol” Sp.
z o.o.
z siedzibą w Płońsku oraz A. N. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Przedsiębiorstwo Transportowo-Handlowe „Wapnopol” z siedzibą w Glinojecku tytułem
wpisu od odwołania;
zasądza od zamawiającego Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Sp. z o.o. w
Ciechanowie
, na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwa Budowy Dróg i Mostów „Wapnopol” Sp. z o.o. z siedzibą w Płońsku
oraz A. N.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo
Transportowo-
Handlowe „Wapnopol” z siedzibą w Glinojecku, kwotę 13 600 zł 00 gr
(słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. - Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Płocku.
Przewodniczący: …………………………….
Sygn. akt: KIO 595/19
U z a s a d n i e n i e
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Ciechanowie zwane dalej:
„zamawiającym”, prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. - Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.), zwanej dalej: „Pzp” pn.
„Budowa kwatery składowania odpadów innych niż obojętne i niebezpieczne - kwatery B
wraz z infrastrukturą techniczną i obiektami towarzyszącymi w miejscowości Wola
Pawłowska gmina Ciechanów” (nr referencyjny postępowania: 1/ZRB/2019), zwane dalej
„postępowaniem”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 4 marca 2019 r., pod numerem 520881-N-2019.
Szacunkowa wartość zamówienia, którego przedmiotem są roboty budowlane, jest
niższa od kwot wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11
ust. 8 Pzp.
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: Przedsiębiorstwo
Budowy Dróg i Mostów „Wapnopol” Sp. z o.o. z siedzibą w Płońsku – Lider konsorcjum oraz
A. N.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Transportowo-
Handlowe „Wapnopol” z siedzibą w Glinojecku zwani dalej: „odwołującym” w dniu 2 kwietnia
2019 r. wni
eśli odwołanie wobec następujących czynności zamawiającego:
1) z dnia 28 marca 2019 r. w postaci wyboru oferty wykonawcy Transpol Lider Sp. z o.o.
Sp.k. z siedzibą w Łojewie zwanego dalej: „przystępującym” jako oferty najkorzystniejszej, w
tym zaniechania wykluczenia tego wykonawcy w postępowaniu;
2) z dnia 29
marca 2019 r. w postaci odrzucenia oferty odwołującego w postępowaniu.
W związku z powyższym odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie
następujących przepisów:
W zakresie wyboru oferty
przystępujacego jako najkorzystniejszej, w tym zaniechania
wykluczenia tego wykonawcy z
postępowania:
1) art. 24 ust. 1 pkt 12 oraz ust. 4 w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 1 Pzp, art. 25a ust. 1 pkt. 1, art. 7
ust. 1 i 3 Pzp w zw. z § 2 ust. 4 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia z dnia 26 lipca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1126) oraz art. 26 ust. 2 Pzp
poprzez błędne uznanie, iż przedłożone przez przystępującego referencje potwierdzają
spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, mimo
tego, że w rzeczywistości przedmiotowe referencje w swojej treści poświadczają nieprawdę,
a przystępujący nie spełnia warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności
technicznej lub zawodowej, a co za tym idzie podlega on wykluczeniu z przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, a jego oferta nie może zostać wybrana
jako najkorzystniejsza;
2) art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 Pzp w zw. z art. 25a ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 i 3 Pzp oraz art. 26
ust. 2 Pzp poprzez niewykluczenie przystępującego z udziału w postępowaniu, mimo tego,
że wykonawca ten w wyniku zamierzonego działania wprowadził zamawiającego w błąd przy
przedstawieniu informacji, że spełnia warunki udziału w postępowaniu przedkładając
referencje poświadczające nieprawdę;
3) art. 26 ust. 3 i art. 7 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 2, art. 21 ust. 1b pkt 2 Pzp poprzez
zaniechanie wezwania przystępującego do przedłożenia dokumentu jednoznacznie
potwierdzającego, że przystępujący jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w
wysokości co najmniej 9.000.000,00 zł, mimo że dokumenty załączone przez tego
wykonawcę na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu dotyczącego
sytuacji ekonomicznej i finansowej nie
potwierdzają, iż przystępujący posiada aktualną
polisę, w ramach której jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie
prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia w wysokości co najmniej
9.000.000,00 zł;
4) art. 26 ust. 3 i art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 2, art. 21 ust. 1b pkt 2 Pzp poprzez
bezpodstawne uznanie, iż przedkładając informację Banku Spółdzielczego w Inowrocławiu z
dnia 15 marca 2019 roku -
przystępujący wykazał spełnienie warunku udziału w
postępowaniu w zakresie sytuacji ekonomicznej lub finansowej dotyczącej zdolności
kredytowej, mimo tego, iż z przedłożonej przez wykonawcę informacji nie wynika, iż posiada
on bezwarunkową zdolność kredytową co do kwoty 3.000.000,00 zł;
5) art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez
zaniechanie wezwania przystępującego do jednoznacznego, wyczerpującego i
przekonywującego wykazania braku rażąco niskiej ceny w jego ofercie, mimo tego, iż cena
zaoferowana przez przystępującego jest o 36,65% niższa od wartości niniejszego
zamówienia powiększonego o podatek VAT.
2. W zakresie odrzucenia oferty odwołującego:
1) art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 3, art. 24aa ust. 1, art. 7 ust. 1, 2 i 3 Pzp poprzez wskazywanie
przez zamawiającego, iż nie otrzymał on od odwołującego dokumentu w postaci
oświadczenia dotyczącego miejsca składowania wywożonego gruntu - oświadczenia o
miejscu składowania gruntu, mimo tego, iż odwołujący złożył te oświadczenie wraz z ofertą;
2) art. 26 ust. 3 Pzp w zw. z art. 26
ust. 2 Pzp, art. 25 ust. 1 pkt. 2 Pzp poprzez błędne
niewezwanie odwołującego do złożenia (uzupełnienia) oświadczenia dotyczącego miejsca
składowania wywożonego gruntu - oświadczenia o miejscu składowania gruntu, skoro
zamawiający uznał, że oświadczenie to nie zostało złożone wraz z ofertą;
3) art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez błędne uznanie przez
zamawiającego, iż oświadczenie o miejscu składowania gruntu stanowi treść oferty w
rozumieniu przepisów Pzp;
4) art. 36 ust. 1 pkt. 5 i 5
a Pzp, art. 29 ust. 1, art. 22 ust. 1a i 1b poprzez nienależyte i
sprzeczne określenie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia zwanej dalej: „SIWZ” w
jakim celu ma zostać złożone oświadczenie o miejscu składowania gruntu, co wypływa na
ocenę, iż odwołujący nie powinien z tego tytułu ponosić negatywnych konsekwencji w
postaci odrzucenia oferty;
5) art. 92 ust. 1 pkt. 2 i 3 Pzp poprzez dokonanie przez zamawiającego uzasadnienia
odrzucenia oferty odwołującego w sposób wewnętrznie sprzeczny, wskazujący, iż sam
zamawiający nie zna natury i charakteru wymaganego oświadczenia o miejscu składowania
gruntu, wskazując, iż stanowi ono z jednej strony potwierdzenie spełnienia warunków udziału
w postępowaniu, a z drugiej strony potwierdzenie braku przesłanek wykluczenia - co w
całokształcie nie powinno rodzić negatywnych konsekwencji w stosunku do odwołującego w
postaci odrzucenia z tego powodu jego oferty;
6) art. 89 ust. 1 pkt 1 Pzp w zw. z art. 14 Pzp w zw. z art. 5 Kodeksu cywilnego poprzez
odrzucenie oferty odwo
łującego z błahej, nieistotnej przyczyny, od której powstania w istotny
sposób przyczynił się zamawiający przygotowując SIWZ, który zawiera sprzeczne informacje
w zakresie charakteru przedmiotowego oświadczenia, przy czym za odrzuceniem oferty
odwołującego nie przemawiają żadne uzasadnione racje z perspektywy zasad i celów
zamówień publicznych, co w konsekwencji takie zachowanie zamawiającego należy
potraktować jako nadużycie prawa podmiotowego.
Zgodnie z dyspozycją art. 180 ust. 3 Pzp odwołujący wniósł o uwzględnienie
odwołania i nakazanie zamawiającemu:
unieważnienia wyboru oferty przystępującego jako oferty najkorzystniejszej w
postępowaniu;
wykluczenie przystępującego z udziału w postępowaniu;
unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego;
dokonania ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem faktu, że oferta
odwołującego jest prawidłowa i jako taka nie powinna podlegać odrzuceniu;
wyboru oferty odwołującego jako oferty najkorzystniejszej.
Jeśli chodzi o interes we wniesieniu odwołania odwołujący podniósł, posiada takowy,
gdyż w wyniku działań zamawiającego jego interes może doznać uszczerbku oraz może
ponieść realną szkodę. Ponadto odwołujący wyjaśnił, że w przypadku prawidłowego
działania zamawiającego polegającego na wykluczeniu przystępującego i nieodrzucania jego
oferty,
to właśnie jego oferta zostałaby wybrana jako oferta najkorzystniejsza. Powyższe
okoliczności, zdaniem odwołującego, niezbicie dowodzą naruszenia interesu odwołującego
w uzyskaniu zamówienia i stanowią wystarczającą przesłankę do skorzystania przez niego
ze środków ochrony prawnej przewidzianych w art. 179 Pzp.
Jego zdaniem
w sytuacji udowodnienia, że zamawiający dokonał czy też zaniechał
dokonania czynności wbrew Pzp, normalnym następstwem w okolicznościach danej sprawy
jest poniesienie lub możliwość poniesienia szkody przez wnoszącego odwołanie (wyrok KIO
z dnia 17 maja 2013 r. o sygn. akt KIO 1002/13, wyrok KIO z dnia 8 kwietnia 2011 r. o sygn.
akt KIO 662/11).
Następnie odwołujący wskazał, że podzielić należy pogląd wyrażony w
orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, iż dla wykazania interesu w rozumieniu art. 179
ust. 1
Pzp wystarczy wykazanie zagrożenia, potencjalnej możliwości prowadzącej do takiego
rozwoju sytuacji w dalszym przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
że wynik danego postępowania wpłynie na sytuację podmiotu odwołującego (wyrok KIO z
dnia 11 stycznia 2013 r. o sygn. akt KIO 2863/12).
Ponadto według twierdzenia
odwołującego nieprawidłowe dokonanie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie
jego oferty
, która realnie - przy istnieniu wiarygodnych przesłanek obligujących
z
amawiającego do wykluczenia przystępujacego wskazanych w odwołaniu - mogłaby zostać
uznana za najkorzystniejszą, oznacza że potencjalne stwierdzenie naruszenia w tym
zakresie przepisów Pzp pozbawia odwołującego możliwości uzyskania zamówienia i
podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz wykonywania (wyrok Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 3 lipca 2018 r. o sygn. akt KIO 1194/18), co powoduje, że
o
dwołujący ma wyraźny interes we wniesieniu niniejszego odwołania.
W zakresie
zarzutu wprowadzenia zamawiającego w błąd odwołujący na wstępie
wskazał, że podążając za stanowiskiem Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 23 maja
2018 r., sygn. akt: IV CSK
448/17, iż zawężenie pojęcia „wybór najkorzystniejszej oferty”
tylko do oceny złożonych ofert pod kątem kryteriów ustalonych przez zamawiającego w
SIWZ, nie znajduje oparcia w wykładni funkcjonalnej i systemowej Pzp. Odwołujący się od
wyboru najkorzystnie
jszej oferty (art. 180 ust. 2 pkt 6) może kwestionować tę czynność
zamawiającego zarówno dlatego, że wybrana oferta nie jest najkorzystniejsza w świetle art.
i art, 2 pkt 5 Pzp, jak i dlatego, że oferta powinna była podlegać odrzuceniu lub składający
ją podmiot - wykluczeniu z postępowania. W związku z tym w zakresie podważanej przez
odwołującego czynności zamawiającego w postaci wyboru oferty przystępującego jako oferty
najkorzystniejszej odwołujący miał prawo podnosić zarzuty dotyczące zaniechania przez
zamawiającego wykluczenia tegoż wykonawcy z udziału w postępowaniu.
Odnosząc się do najistotniejszej kwestii w kontekście czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty odwołujący wskazał, że przystępujący w celu potwierdzenia
spełnienia warunków udziału dotyczących zdolności zawodowej lub technicznej posłużył się i
przedstawił zamawiającemu referencje, których treść nie odzwierciedla rzeczywistości.
Odwołujący z całą stanowczością podkreślił, iż przystępujący nie uczestniczył w budowie
kwatery składowiska w ramach dokonanej w latach 2014-2015 modernizacji i rozbudowy
składowiska odpadów w Bladowie. Zdaniem odwołującego jedyną prawdziwą okolicznością
wynikającą z referencji przedłożonych przez przystępującego jest fakt, iż spółka Limba Sp. z
o.o. była w przywołanej inwestycji generalnym wykonawcą. Jednakże przystępujący nie był
w przedmiotowej inwestycji podwykonawcą. Zaznaczył przy tym, że w zakresie budowy
kwatery można wyróżnić trzy podstawowe zakresy robót: roboty ziemne i odwodnienia,
uszczelnienie oraz od
gazowanie. Podwykonawcami realizującymi w ramach wykonywanych
robót budowalnych kwatery składowiska byli:
- w
zakresie robót ziemnych i odwodnienia: Zakład Usług Transportowych i Robót Ziemnych
B. L.
, Banino Rębiechowo;
- w zakresie uszczelnienia: Elikopol BK sp. z o.o. Bielsko-
Biała;
- w zakresie instalacji odgazowania: P.U.H. Trans-Kop-
Pióro J. C. Jaworzno.
W związku z tym – w ocenie odwołującego – nie ma obiektywnej możliwości, aby
przystępujący wykonał w przywołanej inwestycji roboty budowalne w postaci kwatery
składowiska. Niniejszy fakt potwierdza dowód w postaci oświadczenia Przedsiębiorstwa
Komunalnego w Tucholi sp. z o.o. z siedzibą w Tucholi, który to podmiot był zamawiającym
we wskazanej w referencjach inwestycji. Poza tym kolejnym dowodem,
iż przystępujący nie
realizował budowy kwatery składowiska na rzecz Przedsiębiorstwa Komunalnego w Tucholi
sp. z o.o. są załączone do odwołania referencje z dnia 28 stycznia 2016 r. wystawione przez
Limba sp. z o.o. i potwierdzające, że w zakresie istotnej części robót przy kwaterze
składowania prace wykonywał podwykonawca P.U.H. Trans-Kop-Pióro J. C. Jaworzno, a co
za tym idzie nie przystępujący.
Poza tym odwołujący podniósł, że fakt, iż przystępujący nie wykonał robót budowlanych na
które powołuje się w referencjach przedłożonych zamawiającemu wynika również z
okoliczności, iż tuż przed złożeniem oferty przystępujący poszukiwał podmiotów, które
udostępnią mu zasoby, w tym referencje w zakresie budowy kwatery składowiska, gdyż sam
takiego doświadczenia nie posiadał.
Zważając na powyższe odwołujący jednoznacznie wskazał, że przystępujący wprowadził
zamawiającego w błąd posługując się i świadomie przedkładając referencje poświadczające
nieprawdę. Wobec tego, w tym przypadku bezsprzecznie została wyczerpana dyspozycja
wynikająca z normy objętej art. 24 ust. 1 pkt. 16 Pzp, z której wynika, że z postępowania o
udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawcę, który w wyniku zamierzonego działania lub
rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że
nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału w postępowaniu lub obiektywne i
niedyskryminacyjne kryteria, zwane dalej „kryteriami selekcji”, lub który zataił te informacje
lub nie jest w stanie przedstawić wymaganych dokumentów.
W
tym kontekście odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 23 marca
2018 r. o sygn. akt KIO 456/18, w którym zostało podkreślone, że wspólną przesłanką
stwierdzenia, że zastosowanie znajdzie sankcja połączona z wyczerpaniem hipotezy art. 24
ust. 1 pkt 16 i 17 Pzp jest wprowadzenie zamawiającego w błąd, które polega na
przedstawieniu przez wykonawcę nieprawdziwych informacji, czyli zaistnienia sprzeczności
pomiędzy treścią dokumentu złożonego przez wykonawcę, a rzeczywistością. Stan ten
zaist
nieje, gdy przedstawione zostaną informacje niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy,
który ma znaczenie dla danego postępowania. Na skutek podania takich informacji
zamawiający zostaje wprowadzony w błąd, czyli nabiera mylnego wyobrażenia o stanie
faktyczny
m lub też skutkuje to po jego stronie brakiem jakiegokolwiek wyobrażenia o nim.
Tym samym odwołujący stanął na stanowisku, że w niniejszym kontekście przystępujący nie
może powoływać się na kwestię lekkomyślności, czy też nie świadomości tego, iż
przedłożony dokument nie znajduje odzwierciedlenia w rzeczywistości. Według
odwołującego z całą pewnością przystępujący, a konkretniej jego przedstawiciele musieli być
świadomi faktu, iż wykonawca ten nie realizował budowy składowiska odpadów o wartości
przekraczaj
ącej 3.000.000,00 zł. W związku z tym działania przystępującego były świadome i
miały na celu wprowadzenie zamawiającego w błąd. Potwierdza to również okoliczność, iż
do ostatniej chwili wykonawca ten poszukiwał możliwości uzyskania referencji od innych
po
dmiotów z branży. Wobec tego w ocenie odwołującego w tym wypadku zastosowanie
powinien mieć art. 24 ust. 1 pkt. 16 Pzp. Jednak w przypadku odmiennego zdania Izby,
odwołujący z daleko posuniętej ostrożności procesowej podnosi również zarzut ewentualny
wypełnienia przez przystępującego dyspozycji art. 24 ust. 1 pkt. 17 Pzp.
W konkluzji tego zarzutu odwołujący stwierdził, iż przystępujący - po pierwsze nie wykazał
warunków udziału w postępowaniu, a po drugie podlega wykluczeniu z postępowania z
powodu
świadomego wprowadzenia zamawiającego w istotny błąd, wynikający z
przedłożenia dokumentu poświadczającego nieprawdę. Wobec zaistniałych okoliczności
czynność zamawiającego w postaci wyboru najkorzystniejszej oferty nie ma prawa się ostać.
Stąd koniecznym jest unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty.
Co do zarzutu dotyczącego niepotwierdzenia przez przystępującego spełnienia
warunków udziału w postępowaniu w związku ze złożoną polisą ubezpieczeniową
odwołujący wyjaśnił, że w ramach warunków udziału dotyczących sytuacji ekonomicznej lub
finansowej zamawiający wymagał, aby wykonawcy wykazali, iż posiadają ubezpieczenie od
odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzenia działalności związanej z przedmiotem
zamówienia. Dalej zamawiający wskazał w SIWZ, iż o zamówienie mogą się ubiegać
wykonawcy posiadający ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w zakresie
prowadzonej działalności gospodarczej na sumę ubezpieczeniową nie niższą niż
9.000.000,00 zł. Natomiast przystępujący przedłożył zamawiającemu polisę ubezpieczenia
OC, w której na łączną sumę ubezpieczenia 10.000.000,00 zł ubezpieczonych jest łącznie 4
podmiotów, w tym przystępujący.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z wyrokami KIO z 28 października 2011 r. o sygn. akt: KIO
2222/11; KIO 2223/11 oraz z 10 maja 2013 r. o sygn. akt: KIO 896/13 w przypadku
posłużenia się w zamówieniach publicznych polisą grupową, obejmującą kilka podmiotów, z
których tylko jeden składa ofertę, z dokumentu tego winno wynikać jednoznacznie i
bezspornie, iż dany wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej na
wymaganą przez zamawiającego minimalną sumę gwarancyjną. „Równocześnie za
niezgodne z istotą celu polisy jako potwierdzenia zdolności ekonomicznej Wykonawcy byłoby
przyjęcie, iż prawidłowym jest ubezpieczenie, w którym kilka czy kilkanaście podmiotów
objętych jest jedną łączną sumą gwarancyjną spełniającą wymóg SIWZ, konkurując między
sobą w zakresie ochrony ubezpieczeniowej, podczas gdy Zamawiający wymagał, aby to
Wykonawca był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej na określoną przez
Zamawiającego kwotę” (KIO 2154/11). W ocenie odwołującego zbiorowy charakter polisy
przedstawionej przez przystępującego nie pozwala zatem jednoznacznie ustalić sposobu
objęcia go ochroną ubezpieczeniową. Tymczasem zamawiający powinien mieć pewność, że
wykonawca posiada ubezpieczenie z sumą gwarancyjną na wymaganą przez niego kwotę.
Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem odwołującego, przystępujący nie wykazał, że posiada
wymaganą polisę. Zamawiający nie wezwał przystępującego do przedłożenia dokumentów
potwierdzających, że jest ubezpieczony na kwotę 9.000.000,00 zł. Narusza to zasadę
równego traktowania wykonawców, ponieważ zamawiający jest zobowiązany zapewnić, że
wszystkie wymagania SIWZ są egzekwowane w sposób jednakowy od wszystkich
wykonawców. Zważywszy, że przystępujący nie wykazał spełniania jednego z warunków
udziału w postępowaniu, powinien zostać wykluczony z postępowania, a jego oferta
odrzucona.
Ponadto odwołujący wyjaśnił, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
polisa OC ma na celu potwierdzenie sytuacji ekonomicznej wykonawcy uczestniczącego w
postępowaniu, a wspólna polisa z innym podmiotem tego warunku nie potwierdza, gdyż nie
dotyczy indywidualnej sytuacji wykonawcy. Przyjęte stanowisko oznacza, iż przystępujący
nie m
ógł przedstawić wspólnej polisy OC z innym podmiotem niebiorącym udziału w
postępowaniu.
Jeśli chodzi o zarzut niewykazania przez przystępującego zdolności kredytowej
odwołujący podniósł, że zamawiający w zakresie warunków udziału w postępowaniu w
postaci sytuacji ekonomicznej lub finansowej wymagał również wykazania przez wykonawcę,
iż posiada on środki własne lub dostęp do kredytu w wysokości minimum 3.000.000,00 zł.
Przy czym zamawiający wymagał, aby do oferty dołączyć informację banku lub spółdzielczej
kasy oszczędnościowo-kredytowej potwierdzającej wysokość posiadanych środków
finansowych lub zdolność kredytową wykonawcy, w okresie nie wcześniejszym niż 1 miesiąc
przed upływem terminu składnia ofert. Natomiast przystępujący przedstawił zamawiającemu
informację z Banku Spółdzielczego w Inowrocławiu z dnia 15 marca 2019 roku, z której
wynika, iż wykonawca posiada zdolność kredytową do kwoty 3.000.000,00 zł. Jednakże jak
dalej zostało wskazane w przedmiotowej informacji - ewentualne udzielenie kredytu bądź
gwarancji może nastąpić pod warunkiem dokonania prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu
oraz spełnienia innych warunków określonych przez bank.
W tym wypadku odwołujący wskazał, iż przedmiotowa informacja przedłożona przez
przystępującego zawiera dodatkowe warunki, od których spełnienia bank uzależnia
ostateczną decyzję kredytową. Zauważył, iż za „zdolność kredytową” - w nauce prawa i
orzecznictwie -
uznaje się „rzeczywistą możliwość zwrotu kredytu na tle art. 70 ustawy Prawo
bankowe,
przesądzającego, że przedmiotem kredytowania mogą być wyłącznie środki
pieniężne, to trwała dyspozycja do zapłaty (spłaty kredytu zgodnie z umową). Klient banku
ma zdolność kredytową wówczas, gdy istniejące w dniu jej weryfikacji okoliczności
uzasadniają graniczącą z pewnością realizacji prognozę, że kredytobiorca w całym okresie,
na jaki umowa kredytu została zawarta, będzie w stanie sprostać obowiązkowi dokonywania
spłat, a z upływem tego okresu będzie mógł zwrócić kredyt i uregulować należności uboczne
por. B. Zetlweger, Kreditwiirdigkeitsprufung..., s. 12). W podobny sposób wypowiedział się
SN przyjmując, że zdolność kredytową ma każdy podmiot, którego stan majątkowy oraz
bieżąca i przewidywana w przyszłości efektywność gospodarowania zapewnia wypłacalność,
gwarantującą zwrot kredytu wraz z należnymi odsetkami w ustalonym w umowie terminie
(wyrok SN z dnia 18 czerwca 1997 r., 11 CKN 207/97, Pr.Bank. 1998, nr 1, s. 57)”. (vide:
Komentarz do art. 70 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U.02.72.665),
[w:] F. Zoll (red.), A. Adamek, K. Bit ner-
Przybylska, M. Brożyna, M. Chudzik, A. Frań, 1.
Karasek, K. Kohutek, K. Korus, R. Kwaśnicki, J. Lachner, J. Molis, M. Olczyk, K. Płończyk, P.
Podlasko, M. Porzycki, A. Rataj, D. Rogoń, M. Rusinek, M. Spyra, T. Spyra, S. Szuster, P.
Tereszkiewicz, A. Wacławik, F. Wejman, M. Wyrwiński. Prawo bankowe. Komentarz, Tom I i
II, Zakamycze,2005.). W świetle powyższego odwołujący uznał, iż z przedłożonej przez
przystępującego opinii banku nie wynika, iż bank ten zweryfikował już możliwości spłaty
kredytu przez wykonawcę i jest gotowy uznać jego zdolność kredytową na sumę, co najmniej
3.000.000,00 zł jak wymagał tęgo w SIWZ zamawiający. Bank wprost wskazał, iż
„ewentualne udzielenie kredytu bądź gwarancji może, nastąpić pod warunkiem dokonanie
prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu oraz spełnienia innych warunków określonych
przez bank”. Bank nie wskazał w swej opinii, iż w przypadku niezaakceptowania
przedłożonego przez przystępującego zabezpieczenia spłaty - jeśli takie zabezpieczenie
zostałoby w ogóle przedłożone - udzieli wykonawcy kredytu na kwotę co najmniej
3.000.000,00 zł. W sytuacji, w której zabezpieczenie wykonawcy nie zostałoby
zaakceptowane - c
zego wykluczyć nie można - nie otrzymałby on kredytu w wymaganej
wysokości. Na podstawie przedłożonej przez przystępującego opinii bankowej, innego
wniosku
– zdaniem odwołującego – wysnuć nie sposób. Ponadto odwołujący nadmienił, że
niniejsze stanowisko ma
swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów powszechnych (np.
wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 2007-10-16, X Ga 158/07/za).
Zważając na powyższe odwołujący doszedł do wniosku, iż przystępujący nie wykazał
spełnienia warunków udziału w postępowaniu także w zakresie sytuacji ekonomicznej lub
finansowej. W konsekwencji również z tego powodu powinien on podlegać wykluczeniu.
P
rzystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił
wykonawca
– Transpol Lider Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Łojewie.
Na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron i uczestnika postępowania
odwoławczego w dniu 12 kwietnia 2019 r., zamawiający złożył oryginał odpowiedzi na
odwołanie, w której częściowo uwzględnił odwołanie tj. w zakresie pkt 1 ppkt 5) oraz pkt 2
ppkt 1)-6),
natomiast w pozostałym zakresie wniósł o oddalenie odwołania.
P
rzystępujący na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron i uczestnika postępowania
odwoławczego oświadczył, że nie wnosi sprzeciwu wobec uwzględnienia w części odwołania
natomiast
w pozostałym zakresie wniósł o oddalenie odwołania. Złożył także oryginał
swojego pisma procesowego, w którym w zakresie zarzutów nieuwzględnionych wniósł o
oddalenie odwołania oraz podał uzasadnienie faktyczne i prawne dla swojego stanowiska.
Krajowa Izba
Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony i
uczestnika postępowania, ustaliła i zważyła co następuje.
Na wstępie Izba ustaliła, że odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez z
amawiającego przepisów Pzp może spowodować poniesienie przez
niego
szkody polegającej na utracie możliwości uzyskania zamówienia. Nie została
wypełniona także żadna z przesłanek ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania,
wynikających z art. 189 ust. 2 Pzp.
Wobec spełnienia przesłanek określonych w art. 185 ust. 2 i 3 Pzp, Izba dopuściła do
udziału w postępowaniu odwoławczym, jako uczestnika wykonawcę Transpol Lider Sp. z o.o.
Sp. k.
z siedzibą w Łojewie, zwanego nadal: „przystępującym”.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z:
dokumentacji nadesłanej w dniu 8 kwietnia 2019 r. przez zamawiającego do akt sprawy
w tym
w szczególności z treści:
- SIWZ;
oferty przystępującego;
- dokumentu o nazwie referencje z dnia 19 sierpnia 2015 r. wystawionego przez Limba
Sp. z o.o.
i złożonego na potwierdzenie spełnienia warunku udziału w postępowaniu w
zakresie zdolności technicznej i zawodowej;
- polisy nr 912700152379
złożonej na potwierdzenie spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w zakresie sytuacji ekonomicznej lub finansowej;
informacji z Banku Spółdzielczego w Inowrocławiu z dnia 15 marca 2019 r. także
złożonej na potwierdzenie spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie
sytuacji ekonomicznej lub finansowej;
pisma z dnia 28 marca 2019 r. stanowiącego informację o wyborze najkorzystniejszej
oferty w postępowaniu;
dokumentów załączonych do odwołania w tym w szczególności: pisma z dnia 29 marca
2019 r. Przedsiębiorstwa Komunalnego w Tucholi sp. z o.o. z siedzibą w Tucholi oraz
referencji z dnia 28 stycznia 2016 r. udzielonych przez Limba Sp. z o.o. na rzecz PUH
„Trans-Kop-Pióro" J. C.;
złożonych przez odwołującego na posiedzeniu:
dokumentu w postaci oświadczenia z dnia 8 kwietnia 2019 r. złożonego przez pana Z.
N.;
dokumentu w postaci „Zestawienia faktur zapłaconych przez Wykonawcę
Podwykonawcom (dalszym podwykonawcom) wg. Stanu na dzień 29-05-2015 w PLN”;
- d
okumentu w postaci wiadomości mailowej z dnia 9 kwietnia 2019 r. od Pani M. J.;
dokumentu pt. „Protokół z kontroli zgrzewów z kanałem centralnym metodą
ciśnieniową”;
dokumentu w postaci wiadomości mailowej Griltex Polska Sp. z o.o. z dnia 11 kwietnia
2019 r. wraz z treścią dokumentu pn. „Plan i Warunki Realizacji Wykonania Kwatery
Folia, PEHD Załącznik do Dziennika Budowy”;
złożonych przez przystępującego na rozprawie:
dokumentu w postaci oświadczenia z dnia 4 kwietnia 2019 r. złożonego przez pana A.
S.;
dokumentu w postaci oświadczenia z dnia 4 kwietnia 2019 r. złożonego przez panią K.
K.;
- dokumentu w postaci informacji z dnia 9 kwietnia 2019 r. udzielonej przez
przedstawiciela Adler Brokers Group Sp. z o.o. dotyczącej złożonej przez
przystępujacego polisy OC;
- dokumentu w postaci informacji z dnia 10 kwietnia 2019 r. udzielonej przez
przedstawicieli Banku Spółdzielczego w Inowrocławiu dotyczącej złożonej przez
przystępujacego informacji w zakresie zdolności kredytowej.
W
związku z uwzględnieniem odwołania w części dotyczącej zarzutów wskazanych w
pkt 1 ppkt 5) [zarzut dotyczący zaniechania wezwania przystępujacego o udzielenie
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny] i pkt 2 ppkt 1)-6) [zarzuty dotyczące odrzucenia
ofert
y odwołującego] odwołania oraz wobec niewniesienia sprzeciwu wobec tej czynności
przez
przystępujacego Izba umorzyła odwołanie w zakresie ww. zarzutów i skierowała na
rozprawę odwołanie w zakresie pozostałych zarzutów tj. w zakresie zarzutów wskazanych w
pkt. 1 ppkt 1)-
4) odwołania.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz zakres zarzutów
podniesion
ych w odwołaniu Izba uznała, że odwołanie w części zasługuje na uwzględnienie.
W zakresie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub
zawodowej, opisanego w rozdziale V ust. 1 pkt. 2 lit. c1) SIWZ,
zamawiający wymagał
wykazaniem
się przez wykonawców wykonaniem min. jednej roboty budowlanej podobnej,
której przedmiotem było co najmniej jedno zadanie polegające na wykonaniu robót
budowlanych obejmujących wykonanie kwatery składowiska odpadów komunalnych innych
niż niebezpieczne i obojętne wraz z infrastrukturą techniczną, o pojemności kwatery
minimum 100.000 m3 i wartości robót minimum 3.000.000,00 zł brutto. Na dowód spełnienia
tego
warunku wykonawcy mieli obowiązek przedstawić zamawiającemu wykaz
zrealizowanych robót budowlanych wraz z załączeniem dowodów, czy te roboty budowalne
zostały wykonane należycie. Przy czym dowodami o których mowa, miały referencje bądź
inne do
kumenty wystawione przez podmiot, na rzecz którego roboty budowalne były
wykonane.
Następnie po otwarciu ofert w postępowaniu, okazało się, że przystępujący wskazał w
oświadczeniach wstępnych, iż samodzielnie spełnia warunki udziału w postępowaniu. Jego
oferta zawiera
ła najkorzystniejszy bilans w zakresie ustanowionych kryteriów oceny ofert.
Wobec tego z
amawiający działając na podstawie art. 26 ust. 2 Pzp wezwał przystępujacego
do przedłożenia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w
postępowaniu oraz brak przesłanek wykluczających wykonawcę z postępowania. W wyniku
tego wezwania
przystępujący w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w
postępowaniu przedłożył m. in. wykaz robót oraz referencje wystawione przez Limba Sp. z
o.o. z sie
dzibą w Warszawie. Z przedłożonych przez wykonawcę ww. dokumentów wynikało,
że przystępujący wykonał w okresie od 1 września 2014 r. do 31 marca 2015 r. w ramach
zadania „Rozbudowa i modernizacja składowiska odpadów w Bladowie, Gmina Tuchola”
budowę nowej kwatery wraz z odgazowaniem. Ponadto w referencjach zostało stwierdzone,
iż w ramach przedmiotowych prac wykonano:
1) kwaterę składowania odpadów o powierzchni ok 2 ha i pojemności 252 500 m3,
2) system odgazowania,
3) system drenażu nad foliowego.
War
tość wykonanych przez przystępującego prac miała według referencji wynosić 3.147.250
zł netto.
Jeśli chodzi o warunki udziału w postępowaniu dotyczące sytuacji ekonomicznej lub
finansowej wykonawców to zamawiający:
- w rozdziale V ust. 1 pkt 2) lit. b1) SIWZ
podał wymóg posiadania ubezpieczenia OC z tytułu
prowadzonej działalności gospodarczej na kwotę 9.000.000,00 zł;
w rozdziale V ust. 1 pkt 2) lit. b2) SIWZ podał wymóg posiadania środków własnych lub
zdolności kredytowej w wysokości minimum 3.000.000,00 zł.
Na potwierdzenie spełnienia ww. warunków przystępujący złożył:
- polis
ę nr 912700152379;
- informacj
ę z Banku Spółdzielczego w Inowrocławiu z dnia 15 marca 2019 r.
Przechodząc do meritum uzasadnienia Izba w pierwszej kolejności odniosła się
zbiorczo
do zarzutów wskazanych w pkt 1 ppkt 1) i 2) odwołania, a następnie oddzielnie do
zarzutów wskazanych w pkt 1 ppkt 3) oraz ppkt 4) odwołania.
W ocenie Izby z
amawiający w tak ustalonym stanie sprawy powinien wykluczyć
przystępujacego z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 Pzp. Zgodnie z
przywołaną regulacją zamawiający wyklucza z postępowania wykonawcę:
który w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził
zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia
warunki udziału w postępowaniu lub obiektywne i niedyskryminacyjne kryteria, zwane dalej
„kryteriami selekcji”, lub który zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić
wymaganych dokumentów (pkt 16) oraz
który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w
błąd zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez
zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia (pkt 17).
Celem powyższych przepisów jest ochrona zamawiającego przed nieuczciwym jak również
nieprofesjonalnym działaniem wykonawców, którzy decydując się na udział w postępowaniu
winni dołożyć należytej staranności w weryfikacji składanych dokumentów, szczególnie tych,
które otrzymują od osób trzecich.
Izba wskazuje,
że przepis art. 24 ust. 1 pkt 16 Pzp zawiera w swojej treści kilka elementów,
których spełnienie jest wymagane do stwierdzenia jego naruszenia. Po pierwsze należy
wykazać, iż wykonawca miał wprowadzić zamawiającego w błąd; po drugie wprowadzenie
za
mawiającego w błąd było wynikiem podania nieprawdziwych informacji związanych z
przesłankami wykluczenia wykonawcy z postępowania, spełniania warunków udziału w
postępowaniu lub w wyniku zatajenia określonych informacji; po trzecie należy wykazać, że
działanie wykonawcy było wynikiem zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa.
Podstawa wykluczenia określona w art. 24 ust. 1 pkt 16 Pzp może być zastosowana wtedy,
gdy wykonawca zamierza wprowadzić zamawiającego w błąd, a więc jego działanie cechuje
wina
umyślna, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Zamiar bezpośredni
występuje wtedy, gdy wykonawca chce wprowadzić zamawiającego w błąd, natomiast
zamiar ewentualny
wtedy, gdy nie chce, ale przewidując możliwość wprowadzenia w błąd,
godzi się na to. Poza tym ta podstawa wykluczenia może być zastosowana także wtedy, gdy
działanie wykonawcy charakteryzuje rażące niedbalstwo. Nie jest to już wina umyślna, lecz
kwalifikowana postać winy nieumyślnej zakładająca, że osoba podejmująca określone
działania powinna przewidzieć ich skutki. Od zwykłej winy nieumyślnej różni się tym, że
przewidzenie było tak oczywiste, iż graniczy z celowym działaniem.
Z kolei ustawodawca w art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp
wskazuje, iż wykluczenie wykonawcy
następuje w przypadku, gdy spełnione są następujące przesłanki: po pierwsze zostanie
wykazane, iż wykonawca przekazał w toku postępowania przetargowego informacje
wprowadzające zamawiającego w błąd; po drugie działanie takie było wynikiem co najmniej
lekkomyślności lub niedbalstwa wykonawcy; po trzecie takie działanie winno mieć istotny
wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia. Podstawa wykluczenia określona w art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp może być
zastosowana wtedy, gdy działanie wykonawcy cechuje wina nieumyślna. Należy brać pod
uwagę obydwie postaci winy nieumyślnej, czyli niedbalstwo i lekkomyślność. Z niedbalstwem
mamy do czynienia wtedy, gdy podejmująca działania osoba nie przewiduje skutków swoich
działań, chociaż powinna i mogła je przewidzieć. Natomiast lekkomyślność występuje wtedy,
gdy dana osoba przewiduje skutki swoich działań, ale bezpodstawnie przypuszcza, że ich
uniknie.
Wykazanie wykonawcy niedbalstwa czyli
niedołożenia należytej staranności przy podawaniu
zamawiającemu wprowadzających w błąd informacji należy mieć na uwadze art. 355 § 1 kc,
zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach
danego rodzaju (należyta staranność). Przypisanie określonej osobie niedbalstwa jest
uzasadnione ty
lko wtedy, gdy osoba ta zachowała się w określonym miejscu i czasie w
sposób odbiegający od właściwego dla niej miernika należytej staranności (por. uzasadnienie
wyroku Sądu Najwyższego z 10 marca 2004 r., sygn. akt IV CK 151/03). Przy czym wzorzec
należytej staranności ma charakter obiektywny i abstrakcyjny, jest ustalany niezależnie od
osobistych przymiotów i cech konkretnej osoby, a jednocześnie na poziomie obowiązków
dających się wyegzekwować w świetle ogólnego doświadczenia życiowego oraz konkretnych
ok
oliczności (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 23 października 2003 r., sygn.
akt V CK 311/02)
. Dodatkowo w stosunku do profesjonalistów miernik ten ulega
podwyższeniu, gdyż art. 355 § 2 kc precyzuje, że należytą staranność dłużnika w zakresie
pr
owadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu
zawodowego charakteru tej działalności. Za takiego profesjonalistę należy również uznać, co
do zasady, wykonawcę ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego. Należyta
s
taranność profesjonalisty nakłada na wykonawcę, który składa ofertę, dokumenty i
oświadczenia we własnym imieniu, aby upewnił się, czy deklarowany w nich stan rzeczy
odpowiada rzeczywistości. Podkreślić należy, że pojęcie należytej staranności implikuje
el
ement działania, podejmowania pewnych czynności, jakich można się spodziewać od
uczestnika obrotu profesjonalnego.
Przenosząc powyższe rozważania na analizowany stan faktyczny wskazać należy, iż
spełnione zostały przesłanki wynikające zarówno z art. 24 ust. 1 pkt 16 jak i 17 Pzp. Izba
wzięła w tym zakresie pod uwagę następujące okoliczności.
Odwołujący załączył do odwołania oraz przedłożył na posiedzeniu niejawnym z udziałem
stron i uczestnika postepowania szereg dokumentów z różnych źródeł, które podważały
zgodność ze stanem faktycznym dokumentów złożonych przez przystępującego na
okoliczność spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i
zawodowej
. Nie wszystkie z nich w ocenie Izby zasługiwały na oparcie się na nich, stąd też
Izba nie wszystkie z nich
uznała za wystarczające jednak wskazuje to, że odwołujący nie
pozostawał bierny przy popieraniu dwóch pierwszych zarzutów i starał się – co z pewnością
nie było proste – rzetelnie przedstawić swoje stanowisko. Szczególnie Izba wzięła tu pod
uwagę dołączone do odwołania pismo z dnia 29 marca 2019 r. pochodzące od
zamawiającego na inwestycji w Bladowie tj. Przedsiębiorstwa Komunalnego w Tucholi Sp. z
o.o., na którą powoływał się przystępujący przy spełnianiu ww. warunku, a w której zawarte
zostało stwierdzenie, że „Firma Transpol Kopalnia Kruszywa Z. P. z siedzibą w Łojewie 70,
101 Inowrocław nie brała udziału w modernizacji naszego składowiska”. Wskazany w tej
informacji przedsiębiorca tj. Transpol Kopalnia Kruszywa Z. P. z siedzibą w Łojewie jak
ustaliła Izba był poprzednikiem prawnym przystępującego. Cytowana powyżej informacja
pochodząca od Przedsiębiorstwa Komunalnego w Tucholi Sp. z o.o. jest jednoznaczna i nie
pozostawia żadnych wątpliwości. Nie można założyć, że stanowi ona przypuszczenie lub
zawiera stwierdzenia warunkowe
. Posiłkowo poparta została także innym dokumentem
przedstawionym przez odwołującego na posiedzeniu tj. oświadczeniem z dnia 8 kwietnia
2019 r. kierownika Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Bladowie
pana Z. N.
, z którego także w sposób jednoznaczny wynika, że poprzedniczka prawna
przystępujacego nie brała udziału na tej inwestycji.
Natomiast przystępujący swoją argumentację oparł właściwie wyłącznie na złożonych w
postępowaniu referencjach z dnia 19 sierpnia 2015 r. wystawionych przez Limba Sp. z o.o.,
które zostały podpisane przez pana ówczesnego zastępcę Dyrektora ds. Realizacji tego
podmiotu oraz na złożonym na rozprawie oświadczeniu z dnia 4 kwietnia 2019 r. złożonego
przez pana A. S.
, który podpisał się na przedmiotowym oświadczeniu jako były Dyrektor ds.
Realizacji w firmie Limba. Okoliczność wykonania przez firmę Limba Sp. z o.o. inwestycji w
Bladowie była bezsporna miedzy stronami niemniej dowody przystępujacego sprowadzały
s
ię de facto do stanowiska jednej osoby i mimo tego, że – jak podał na rozprawie zarówno
odwołujący i przystępujący – Limba Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie jest obecnie w stanie
upadłości przez co uzyskanie od niej informacji może być utrudnione to jednak Izba stanęła
na stanowisku, że przystępujący powinien dysponować innymi dokumentami
potwierdzającymi jego udział na inwestycji w Bladowie w zakresie wymaganym w warunku tj.
np. umową lub protokołami ze współpracy. Przystępujący takich dokumentów nie przedstawił
opierając się wyłącznie na ww. oświadczeniach.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba uznała, że przystępujący przedstawił zamawiającemu
wprowadzające w błąd informacje, które zostały podważone w oparciu o dowody
przedstawione przez
odwołującego, i które to informacje poskutkowały podjęciem przez
zamawiającego czynności w postaci uznania spełnienia przez przystępującego warunków
udziału w postępowaniu i uznaniem jego oferty za najkorzystniejszą. W ocenie Izby, choć
o
dwołujący miał trudności z dotarciem do dowodów potwierdzających rzeczywisty stan
rzeczy i tym samym pełnym sformułowaniem zarzutów, podniósł wszystkie elementy
konieczne dla jego uwzględnienia.
W konkluzji dla tej części argumentacji podniesionej przez odwołującego Izba stwierdziła, że
w niniejszej sprawie o
dwołujący wykazał, że przystępujący co najmniej w wyniku rażącego
niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że spełnia
warunek udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej. W związku
z t
ym poprzez niewykluczenie przystępujacego z postępowania zamawiający naruszył
dyspozycję zawartą w art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 Pzp. W konsekwencji stwierdzonych naruszeń
na uwzględnienie zasługiwał także zarzut naruszenia art. 24 ust.1 pkt 12 Pzp, ponieważ w
związku z potwierdzeniem naruszenia ww. przepisów, przystępujący nie spełnił także
warunku udziału w postepowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej.
Tym samym Izba nakazała: unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w
postepowaniu, wykluczenie
przystępującego z udziału w postępowaniu oraz dokonanie
powtórnego badania i oceny ofert w postępowaniu.
Jeśli chodzi o zarzut podniesiony w pkt 1 ppkt 3) odwołania Izba uznała, że
przedmiotowy zarzut należy oddalić.
Izba ustaliła, że przystępujący przedstawił w toku postępowania w zakresie ubezpieczenia
OC polisę nr 912700152379, z której wynika, że suma ubezpieczenia z tytułu przedmiotowej
polisy wynosi 10
000 000 zł „na jeden i wszystkie przypadki”.
Mając na uwadze argumentację zawartą w odwołaniu oraz stanowisko przystępującego
zawarte w jego piśmie procesowym oraz dowód złożony przez przystępujacego na rozprawie
Izba uznała, że stanowisko przystępującego zasługuje na aprobatę.
Izba przyjęła za własną argumentację przystępujacego zawartą w jego piśmie procesowym,
że suma ubezpieczenia w wysokości 10.000.000 zł „na jeden i wszystkie przypadki”
oznacza, że każdy z ubezpieczonych, w tym również przystępujący, posiada ochronę
ubezpieczeniową na ww. wartość. Innymi słowy, każdemu ze współubezpieczonych
podmiotów niepodzielnie przysługuje ubezpieczenie OC na kwotę 10.000.000 zł. Natomiast
stanowisko odwołującego jakoby przystępujący nie posiadał wymaganego w SIWZ
ubezpieczenia nie znajduje potwierdzenia w treści złożonej polisy. Gdyby bowiem
rzeczywiście suma ubezpieczenia dla poszczególnych podmiotów (ubezpieczonych) była
ograniczona kwotowo lub procentowo to nie ulega wątpliwości, że informacja o takiej klauzuli
w zakresie podlimitów sumy gwarancyjnej byłaby zawarta wprost w dokumencie
ubezpieczenia. Z takim przypadkiem nie mamy jednak do czynienia w niniejszej sprawie. W
treści SIWZ nie było natomiast wyłączenia możliwości posługiwania się przez wykonawców
polisą grupową w celu potwierdzenia spełniania warunku udziału w postępowaniu
dotyczącego zdolności ekonomicznej i finansowej.
Na aprobatę zasługiwało także przytoczone przez przystępującego twierdzenie zawarte w
wyroku Izby z dnia 1 marca 2018 r. o sygn. akt KIO 171/18, w którym Izba uznała, że W
pierwszej kolejności Odwołujący podniósł, że z ww. polisy OC wynika objęcie
ubezpieczeniem kilku podmiotów, z których tylko jeden bierze udział w postępowaniu.
Wywiódł, że z dokumentu nie wynika wyraźnie, iż wykonawca jest objęty ochroną
ubezpieczeniową na kwotę zgodną z SIWZ i nie konkuruje on z podmiotami objętymi
wspólnym ubezpieczeniem w zakresie tej ochrony ubezpieczeniowej na wymaganą SIWZ
kwotę. Zarzut okazał się chybiony. Rzeczywiście z polisy OC wynikało że
współubezpieczonymi są Polski Rejestr Statków S.A., PRS Shanghai Vessel Inspection
C
ompany Ltd., UAB „POLSKI REJESTR STATKÓW KLAIPEDA", z których jedynie P.R.S.
S.A. był członkiem konsorcjum przystępującego. Powyższe nie oznaczało jednak, że z
dokumentu nie wynika, iż przystępujący jest ubezpieczony na kwotę wymaganą w SIWZ. W
polisie wsk
azano bowiem, że suma gwarancyjna wynosi 10.500.000 USD na jeden i
wszystkie przypadki ubezpieczeniowe. Biorąc powyższe pod uwagę Izba stwierdziła, że
każdy z ubezpieczonych, a więc i Polski Rejestr Statków pozostawał ubezpieczony na całą
sumę gwarancyjną 10.500.000 USD, przekraczającą wymaganą wysokość. Dostrzec
należało, że w treści polisy nie sformułowano żadnych podlimitów sumy gwarancyjnej
stanowiącej jej ograniczenie względem poszczególnych współubezpieczonych. Wbrew zaś
stanowisku odwołującego, z treści warunku nie wynikało ograniczenie, zgodnie z którym
wykonawca musiał posiadać ubezpieczenie OC na sumę gwarancyjną, o którą nie mógł
konkurować z innymi współubezpieczonymi. Wobec powyższego zarzut okazał się chybiony.
Analogiczne stanowisko zostało wyrażone w wyrokach Izby z 19.11.2013 r. sygn. akt KIO
2592/13, a także w przywoływanym przez samego odwołującego wyroku KIO z 12.02.2015 r.
sygn. akt KIO 179/15.
Powyższą argumentację potwierdza także dowód złożony przez przystępującego na
rozprawie w postaci informacji z dnia 9 kwietnia 2019 r. udzielonej przez przedstawiciela
Adler Brokers Group Sp. z o.o. Z informacji tej jednoznacznie wynika, że suma gwarancyjna
w wysokości 10 mln zł i podlimity dla poszczególnych klauzul nie są ograniczone kwotowo
ani procentowo w odniesieniu do ubezpieczonego
– w tym wypadku przystępującego – i w
przypadku zaistnienia wypadku objętego ochroną w ramach ww. polisy odszkodowanie może
zostać wypłacone do wysokości ustalonej sumy gwarancyjnej.
Podobnie Izba uznała, że oddaleniu podlega zarzut wskazany w pkt 1 ppkt 4)
odwołania.
Izba ustaliła, że na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu określonego w
rozdziale V ust. 1 pkt 2) lit. b2) SIWZ,
przystępujący przedłożył informację z Banku
Spółdzielczego w Inowrocławiu z dnia 15 marca 2019 r., w której ww. bank potwierdził
posiadanie przez przystępujacego zdolności kredytowej w kwocie wskazanej przez
zamawiającego w treści SIWZ.
W ocenie Izby z treści złożonego przez przystępującego dokumentu wynika bezpośrednio,
że Bank Spółdzielczy w Inowrocławiu dokonał oceny zdolności kredytowej przystępującego
na kwotę 3.000.000,00 zł. Natomiast sformułowanie zawarte w drugim akapicie informacji z
dnia 15 marca 2019 r., zgodnie z którym „ewentualne udzielenie kredytu bądź gwarancji
może nastąpić pod warunkiem dokonania prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu oraz
spełnienia innych warunków określonych przez Bank” w żaden sposób nie podważa oceny
zdolności kredytowej dokonanej przez bank w tym samym dokumencie. Treść przepisów
reg
ulujących postępowanie o udzielenie zamówienia nie wymaga, aby wykonawcy uzyskali
od banku promesę udzielenia konkretnego kredytu. Informacja o zdolności kredytowej nie
jest równoznaczna z przyrzeczeniem udzielenia kredytu, a dotyczy wyłącznie oceny, że dany
podmiot jest zdolny do spłaty kredytu w określonej wysokości.
Izba w całej rozciągłości przyjęła tezy z orzeczeń wskazanych w piśmie procesowym
przystępujacego tj. z wyroku z dnia 2 sierpnia 2012 r. o sygn. akt KIO 1542/12, z wyroku z
dnia 21 września 2017 r. o sygn. akt KIO 1185/17 oraz wyroku z dnia 10 stycznia 2013 r. o
sygn. akt KIO 2841/12. W ostatnim ze wskazanych powyżej wyroków Izba stwierdziła, że
Niezasadny jest także zarzut niewykazania przez drugiego wykonawcę wymaganej zdolności
kredytowej
z uwagi na sformułowanie użyte w oświadczeniu banku o możliwości udzielenia
kredytu pod warunkiem ustanowienia prawnego zabezpieczenia tego kredytu. Warunek
zabezpieczenia kredytu nie niweczy poświadczenia o posiadaniu zdolności kredytowej i jest,
jak wyni
ka z doświadczenia, rutynowo wpisywany przez banki.
Powyższą argumentację potwierdza także dowód złożony przez przystępującego na
rozprawie w postaci informacji z dnia 10 kwietnia 2019 r. udzielonej przez przedstawicieli
Banku Spółdzielczego w Inowrocławiu. Z informacji tej jednoznacznie wynika, że informacja
z dnia 15 marca 2019 r. stanowi potwierdzenie zdolności kredytowej przystępującego w
rozumieniu art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r.,
poz. 2187 ze zm.) zgodn
ie z którym przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do
spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp orzeczono jak w
sentencji. Zgodnie bowiem z treścią art. 192 ust. 2 Pzp Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Potwierdzenie ziszczenia się zarzutu
postawionego
w odwołaniu powoduje, iż w przedmiotowym stanie faktycznym została
wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp tj.
stosownie do wyniku sprawy
oraz zgodnie z § 3 pkt. 1 i 2 lit. b oraz § 5 ust. 2 pkt. 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972) zaliczając na poczet
niniejszego postępowania odwoławczego koszt wpisu od odwołania uiszczony przez
odwołującego oraz zasądzając od zamawiającego na rzecz odwołującego koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia
pełnomocnika na podstawie rachunku złożonego przez odwołującego na rozprawie.
Przewodniczący: …………………………….