Sygn. akt: KIO 2429/20
WYROK
z dnia 9 listopada 2020 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodn
iczący: Katarzyna Prowadzisz
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 listopada 2020 roku, w Warszawie,
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu w dniu 25 września 2020 roku
przez
wykonawcę G. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą HOLSTER HPE
Polska G. S.
z siedzibą w Kielcach
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Skarb Państwa – Komendę Główną
Policji w Warszawie
przy udziale
wykonawcy WORSKS 11 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Katowicach
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt
KIO 2429/20 po stronie
Zamawiającego
orzeka:
Uwzględnia odwołanie.
Nakazuje Zamawiającemu unieważnienie postępowania o udzielnie zamówienia
publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na
Zakup i dostawę
000 szt. ręcznych miotaczy pieprzu o pojemności 75 ml na podstawie art. 93 ust.
1 pkt 7 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Kosztami postępowania obciąża wykonawcę WORSKS 11 spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Katowicach i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę G.
S.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą HOLSTER HPE Polska G.
S.
z siedzibą w Kielcach tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od wykonawcy WORSKS 11 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Katowicach na rzecz wykonawcy G. S. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą HOLSTER HPE Polska G. S. z siedzibą w Kielcach
kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione tytułem wpisu od
odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 roku, poz. 1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………………………………
Sygn. akt: KIO 2429/20
U Z A S A D N I E N I E
Zamawiający – Skarb Państwa – Komenda Główna Policji w Warszawie – prowadzi
postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
Zaku
p i dostawę 18.000 szt. ręcznych miotaczy pieprzu o pojemności 75 ml.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 14 sierpnia 2020 roku pod numerem 2020/S 157-381678.
września 2020 roku działając na podstawie art. 180 ust. 1 i 4 ustawy Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 roku, poz. 1843 ze zm.; dalej: „Pzp” lub „ustawa”)
Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności Zamawiającego w przedmiotowym
postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego polegających na:
dokonaniu wyboru oferty wykonawcy Works 11 sp. z o.o. (dalej jako: „Wykonawca"
lub „ Works") mimo, że powinna podlegać ona odrzuceniu,
zaniechaniu odrzucenia oferty Wykonawcy, jako oferty której treść nie odpowiadała
treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej jako: „SIWZ") określonej w
rozdziale VII pkt 2.4. SIWZ oraz pkt 8.2) Specyfikacji Technicznej stanowiącej
załącznik nr 2 do SIWZ, tj. w sytuacji nie przedstawienia przez Wykonawcę
zaświadczenia niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości,
potwierdzającego, że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji technicznej
przedmiotu zamówienia, posiadającego siedzibę na terytorium RP,
zaniechaniu odrzucenia oferty Wykonawcy, jako oferty zawierającej rażąco niską
cenę,
ewentualnie:
zaniechaniu wykluczenia wykonawcy Works z udziału w Postępowaniu, pomimo,
że Wykonawca ten w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił
w wyjaśnieniach z dnia 7 września 2020 r. informacje wprowadzające w błąd
Zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez
Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia - m.in. w zakresie
dotyczącym rzeczywistych kosztów poniesionych przez Wykonawcę na realizację
całego zamówienia,
nieprawidłowym skorygowaniu przez Zamawiającego w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy
w ofercie Wykonawcy innej omyłki polegającej na niezgodności oferty ze
Specyfikacją i umożliwienia tym samym temu Wykonawcy dokonania nieuprawnionej
zmiany treści oferty w zakresie ceny oferowanego przedmiotu zamówienia,
zaniechaniu wyboru oferty Odwołującego, jako oferty najkorzystniejszej w
Postępowaniu,
oraz ewentualnie (z daleko posuniętej ostrożności)
zaniechaniu (ponownego) wezwania Wykonawcy do uzupełnienia dokumentu
wymaganego postanowieniami rozdziału VII pkt 2.4. SIWZ oraz pkt 8.2) Specyfikacji
Technicznej stanowiącej załącznik nr 2 do SIWZ tj. zaświadczenia niezależnego
podmiotu uprawnionego do kontroli jakości, potwierdzającego, że dostarczone
produkty
odpowiadają
specyfikacji
technicznej
przedmiotu
zamówienia,
posiadającego siedzibę na terytorium RP.
Odwołujący zarzucił Zmawiającemu:
1) naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy przez zaniechanie
odrzucenia oferty wykonawcy Works w sytuacji, w której treść oferty tegoż
Wykonawcy nie odpowiadała treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia,
gdyż złożone przez Wykonawcę zaświadczenie niezależnego podmiotu
uprawnionego do kontroli jakości, mające potwierdzać, że dostarczone produkty
odpowiadają specyfikacji technicznej przedmiotu zamówienia nie spełniało wymogów
zawartych w rozdziale VII pkt 2.4. SIWZ oraz pkt 8.2) Specyfikacji Technicznej
stanowiącej załącznik nr 2 do SIWZ, gdyż podmiot, który je wydał nie posiada
siedziby na terytorium RP,
a tego wymagały postanowienia specyfikacji w brzmieniu
nadanym im przez Zamawiającego w dniu 20 sierpnia 2020 r.,
ewentualnie
2) naruszenie art. 26 ust. 3 ustawy przez zaniechanie wezwania (ponownie) wykonawcy
Works do uzupełnienia dokumentu wymaganego postanowieniami SIWZ
tj. zaświadczenia niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości,
potwierdzającego, że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji technicznej
przedmiotu zamówienia, posiadającego siedzibę na terytorium RP.
3) naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 i art. 7 ust. 1 ustawy przez
zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Works w sytuacji, w której jego oferta
zawierała rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a Wykonawca
pomimo wezwania nie wykazał, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny,
ewentualnie:
4) naruszenie art. 24 ust. 1 pkt 12 i 17 ustawy w zw. z art. 24 ust. 4 ustawy przez
zaniechanie wykluczenia wykonawcy Works, pomimo, że Wykonawca ten w wyniku
lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił w wyjaśnieniach z dnia 7 września 2020
r. informacje wprowadz
ające w błąd Zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ
na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia - m.in. w zakresie dotyczącym rzeczywistych kosztów poniesionych
przez Wykonawcę na realizację całego zamówienia, a tym samym przez zaniechanie
odrzucenia jego oferty,
5) naruszenie
art. 87 ust. 2 pkt 3 PZP poprzez nieprawidłowe skorygowanie przez
Zamawiającego w ofercie Wykonawcy omyłki polegającej na niezgodności oferty
ze Specyfikacją i umożliwienie tym samym temu Wykonawcy dokonania
nieuprawnionej zmiany treści oferty w zakresie ceny oferowanego przedmiotu
zamówienia,
6) naruszenie art. 91 ust. 1 PZP w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy
przez wybór oferty
wykonawcy Works jako najkorzystniejszej w Postępowaniu, podczas gdy to oferta
Odwołującego była ofertą najkorzystniejszą w Postępowaniu i niepodlegającą
odrzuceniu.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie niniejszego odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności dokonanej przez Zamawiającego w dniu 15 września 2020
r. pole
gającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej w Postępowaniu -
oferty wykonawcy Works,
odrzucenia złożonej przez wykonawcę Works oferty jako oferty zawierającej rażąco
niską oraz jako oferty, której treść nie odpowiadała treści Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia (postanowieniom rozdziału VII pkt 2.4. SIWZ oraz pkt 8.2)
załącznika nr 2 do SIWZ pt. „Specyfikacja techniczna") w brzmieniu nadanym im
przez Zamawiającego w dniu 20 sierpnia 2020 r. ewentualnie nakazanie
Zamawiającemu wykluczenia z Postępowania wykonawcy Works z uwagi na fakt, że
w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił on w wyjaśnieniach informacje
wprowadzające w błąd Zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje
podejmowane przez Zamawiającego w Postępowaniu, a tym samym w związku z
wykluczeniem Wykonawcy nakazanie Zamawiającemu odrzucenia oferty tego
Wykonawcy, lub ewentualnie: nakazanie ponownego wezwania Wykonawcy w trybie
art. 26 ust. 3 ustawy
do przedłożenia dokumentu wymaganego postanowieniami
SIWZ tj. z
aświadczenia niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości,
potwierdzającego, że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji technicznej
przedmiotu zamówienia, posiadającego siedzibę na terytorium RP,
dokonania powtórnego badania i oceny ofert złożonych w Postępowaniu,
z uwzględnieniem wyłącznie oferty Odwołującego,
uznania oferty Odwołującego - jako oferty najkorzystniejszej i złożonej - jako jedyna -
w sposób prawidłowy i skuteczny oraz wybór tej oferty, jako oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł o obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania i zasądzenie na
rzecz Odwołującego kwoty 18.600,00 zł, stanowiącej uzasadnione koszty Odwołującego
poniesione z tytułu wpisu od odwołania: w wysokości 15.000,00 zł - tytułem wpisu od
odwołania oraz w wysokości 3.600,00 zł z tytułu kosztów zastępstwa (wynagrodzenia
pełnomocnika) oraz o zobowiązanie Zamawiającego do złożenia na rozprawie dokumentów
otrzymanych od firmy Works przed ogłoszeniem Postępowania (w styczniu oraz w lipcu
2020 r.), na podstaw
ie których Zamawiający dokonał szacowania wartości zamówienia.
Odwołujący podniósł, że posiada interes we wniesieniu odwołania ponieważ jako
jedyny wykonawca -
złożył w Postępowaniu przetargowym ofertę niepodlegającą
odrzuceniu, to w sytuacji, w której Zamawiający nie dokonałby w dniu 15 września 2020 r.
ww. niezgodnych z przepisami u
stawy czynności, wówczas Odwołujący stałby się jedynym
wykonawcą biorącym udział w Postępowaniu, z którym Zamawiający mógłby zawrzeć
umowę. Ponieważ jednak Zamawiający podjął czynności, które pozostają w sprzeczności
z przepisami u
stawy i do których podjęcia nie był uprawniony na podstawie przepisów
ustawy
a w konsekwencji w sposób nieuprawniony dokonał wyboru oferty Works, w sytuacji,
w której oferta złożona przez tego Wykonawcę winna zostać odrzucona w oparciu o przepis
art. 89 ust. 1 pkt 2 lub art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy
, ewentualnie Wykonawca ten podlegał
wykluczeniu na postawie art. 24 ust. 1 pkt 12 i 17 ustawy brak wykluczenia wykonawcy
Works z udziału w Postępowaniu i w konsekwencji zaniechanie odrzucenia złożonej przez
tegoż Wykonawcę oferty grożą możliwością wyrządzenia szkody Odwołującemu,
polegającej na utracie zamówienia w ramach Postępowania, co wyczerpuje przesłankę
do wniesienia odwołania, wskazaną w art. 179 ust 1 ustawy. Odwołujący jest wykonawcą
biorącym udział w postępowaniu, oferta Odwołującego na dzień wniesienia odwołania
pozostaje sklasyfikowana na drugiej pozycji w rankingu ofert, tuż za ofertą wykonawcy
Works, niewątpliwie posiada więc interes i co najważniejsze realną możliwość uzyskania
zamówienia. Na skutek niezgodnych z prawem czynności Zamawiającego polegających
na zaniechaniu odrzucenia oferty wykonawcy Works i/lub wykluczenia go z udziału
w Postępowaniu, Odwołujący został pozbawiony możliwości uzyskania przedmiotowego
zamówienia publicznego. Możliwość poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez
Zamawiającego przepisów ustawy wyraża się także koniecznością konkurowania
z wykonawcą, który nie spełnił warunków udziału w postępowaniu, a zatem pozbawieniem
Odwołującego statusu jedynego wykonawcy. Konsekwencją powyższego jest pozbawienie
Odwołującego potencjalnego zysku związanego z realizacją przedmiotowego zamówienia
publicznego, co niewątpliwie stanowi szkodę.
Odwołujący następująco uzasadnił przedstawione w odwołaniu zarzuty:
Odwołujący wskazał następujący stan faktyczny – w dniu 14 sierpnia 2020 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2020/S 157-381678 zostało opublikowane
ogłoszenie o zamówieniu, którego przedmiotem jest „Zakup i dostawa 18.000 szt. ręcznych
miotaczy pieprzu o pojemności 75 ml", a Postępowanie prowadzone jest przez
Zamawiającego pod nr postępowania 136/Cut/20/AK. W dniu 17 sierpnia 2020 r. Odwołujący
na podstawie art. 38 ust. 1 ustawy
zwrócił się do Zamawiającego o wyjaśnienie treści
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej: SIWZ), zadając Zamawiającemu
pytanie czy skoro SIWZ
wymaga, aby atest PZH lub inny atest na mieszankę stosowaną
w ręcznych miotaczach pieprzu został wydany tylko i wyłącznie przez akredytowane
laboratoria na terenie Polski to czy
w związku z powyższym wymaganiem zaświadczenie
niezależnego podmiotu uprawniającego do kontroli jakości, potwierdzające, że miotacze
pieprzu odpowiadają określonym normom lub specyfikacji technicznej także powinno być
wydane przez ośrodek certyfikujący posiadający akredytowane laboratorium na terenie
Polski?
W odpowiedzi udzielonej przez Zamawiającego w dniu 20 sierpnia 2020 r. znak pisma:
FZF6439/20, Zama
wiający wyjaśnił, wymaga aby zaświadczenie, o którym mowa
w Rozdziale VII punkt 2.4 SIWZ oraz w punkcie 8.D Specyfikacji technicznej, stanowiącej
załącznik nr 2 do SIWZ, było wydane przez ośrodek certyfikujący na terenie Polski,
uprawniony do kontroli jakości. Wyjaśnił także, że wymaganie posiadania akredytowanego
laboratorium dotyczy tylko instytucji wydających atest higieniczny na mieszankę pieprzową,
o którym mowa w punkcie 8.1) Specyfikacji technicznej. Końcowo Zamawiający wskazał,
że powyższe wyjaśnienia treści SIWZ są wiążące dla stron postępowania.
Odwołujący w dniu 27 sierpnia 2020 r. złożył ofertę, zgodnie z którą cena oferty brutto
wyniosła: 418.500 zł (cena jednostkowa wyrobu: 23,25 zł brutto), a końcowy termin realizacji
zamówienia wskazany w Rozdziale V SIWZ skrócony został przez Odwołującego o 30 dni.
Dodatkowo do oferty przedłożył wszystkie wymagane postanowieniami SIWZ dokumenty,
w tym zaświadczenie niezależnego podmiotu uprawniającego do kontroli jakości,
potwierdzające, że miotacze pieprzu odpowiadają określonym normom lub specyfikacji
technicz
nej wydane przez ośrodek certyfikujący na terenie Polski tj. Wojskowy Instytut
Techniczny Uzbrojenia Ośrodek Certyfikacji z siedzibą w Zielonce w dniu 19 sierpnia 2020 r.
Wykonawca Works złożył swoją ofertę także w dniu 27 sierpnia 2020 r., nie wskazując
j
ednak w formularzu ofertowym „ceny oferty brutto", a jedynie podając, że cena jednostkowa
brutto za jedną sztukę wyrobu wynosi 19,43 zł brutto, a zamówienie zostanie przez
Wykonawcę zrealizowane do 31 października 2020 r. Dodatkowo do oferty Wykonawca
prze
dłożył tłumaczenie przysięgłe zaświadczenia podmiotu uprawniającego do kontroli
jakości, potwierdzające, że miotacze pieprzu odpowiadają określonym normom lub
specyfikacji technicznej wydane jednak w dniu 2 maja 2019 r. przez ośrodek certyfikujący na
terenie Niemiec.
W dniu 28 sierpnia 2020 r. Zamawiający przekazał informację z otwarcia ofert. Zgodnie z nią
w postępowaniu zostały złożone dwie oferty:
Oferta nr 1 złożona przez Odwołującego z ceną oferty brutto: 418.500 zł (cena
jednostkowa wyrobu:
23,25 zł brutto) i końcowym terminem realizacji zamówienia
skróconym o 30 dni w stosunku do końcowego terminu realizacji zamówienia (30
listopada 2020 r.),
Oferta nr 2 złożona przez wykonawcę Works, która w formularzu ofertowym zawierała
jedynie cenę jednostkową brutto za jedną sztukę wyrobu: 19,43 zł brutto (bez łącznej
ceny oferowanego przedmiotu zamówienia) oraz końcowy termin realizacji
zamówienia: do 31 października 2020 r.
Jednocześnie Zamawiający poinformował, że kwota, którą zamierza przeznaczyć
na realizacj
ę zamówienia wynosi 540.000,00 zł brutto.
Następnie, ponieważ oferta złożona przez Wykonawcę (część A formularza oferty) nie
została wypełniona przez Wykonawcę w sposób prawidłowy, Zamawiający poinformował
Wykonawcę, iż na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy poprawia w ofercie Works inną
omyłkę polegającą na niezgodności oferty z SIWZ polegającą na błędnym zapisie ujętym
przez Wykonawcę w formularzu oferty część A w zakresie wartości dostawy i w tym też
zakresie:
w rubryce „Lista pozycji" podrubryce „Cena jednostkowa" zamiast wpisanej przez Works
wartości Netto: 15,80 PLN oraz Brutto: 19,43 zł, Zamawiający wpisał Netto: 284.400,00 PLN
oraz Brutto: 349.812,00 PLN,
w rubryce „Kryteria" podrubryce „Wartość" zamiast wpisanej przez Works wartości Netto:
80 PLN oraz Brutto: 19,43 zł, Zamawiający wpisał Netto: 284.400,00 PLN oraz Brutto:
349.812,00 PLN.
Ponadto, z uwagi na fakt, że cena wskazana przez Wykonawcę była o ponad 30% niższa
od wartości zamówienia ustalonej przez Zamawiającego przed wszczęciem postępowania,
Zamawiający działając na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy, w dniu 4 września 2020 r. wezwał
Wykonawcę do udzielenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny, w tym do złożenia
dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu wykonania przedmiotu zamówienia.
W odpowiedzi złożonej przez Wykonawcę w dniu 7 września 2020 r. Works poinformował
Zamawiającego, że zgadza się na poprawienie oczywistej omyłki polegającej na wpisaniu
ceny jednostkowej ręcznego miotacza pieprzu zamiast ceny całej dostawy 18.0000 szt.
w sposób wynikający z pisma Zamawiającego z dnia 4 września 2020 r., jak również
wskazał, że producent ręcznych miotaczy pieprzu zaoferował cenę jednostkową w wysokości
EUR za sztukę, co przekłada się na 59.220,00 EUR za cała dostawę. Koszt transportu
to kwota 700 EUR, a więc łączne koszty poniesione na realizację całego zamówienia
kształtują się na poziomie 59.920,00 EUR. Works wyjaśnił także, że jego marża wynosi 10%
i jest ona wynikiem dostarczenia Policji w 2019 r. 10.869 szt. ręcznych miotaczy pieprzu,
dzięki czemu odpada koszt badań, a nakład pracy pracowników Works jest niższy, gdyż
część zamówienia polegająca np. na opracowaniu etykiety została już wykonana przy okazji
dostawy w 2019 r.
Z
uwagi na brak przedłożenia przez Wykonawcę dokumentu, wymaganego postanowieniami
specyfikacji (rozdziału VII pkt 2.4. SIWZ oraz pkt 8.2) załącznika nr 2 do SIWZ pt.
„Specyfikacja techniczna") Zamawiający pismem z dnia 9 września 2020 r. na podstawie art.
26 ust. 3 ustawy
wezwał Wykonawcę do złożenia zaświadczenia niezależnego podmiotu
uprawniającego do kontroli jakości, potwierdzającego, że miotacze pieprzu odpowiadają
określonym normom lub specyfikacji technicznej wskazując, że zamiast przedmiotowego
zaświadczenie zostało złożone jedynie tłumaczenie przysięgłe takiego zaświadczenia
na język polski, a nie samo zaświadczenie. W odpowiedzi na powyższe wezwanie,
Wykonawca przedłożył takowe zaświadczenie, jednakże wydane przez ośrodek certyfikujący
na terenie Niemiec, a nie Polski.
Pomimo
jak podał Odwołujący przedmiotowego uchybienia ze strony Wykonawcy,
Zamawiający poinformował wszystkich wykonawców o wyborze najkorzystniejszej oferty
w postaci oferty złożonej przez wykonawcę Works pismem z dnia 15 września 2020 r. znak:
FZF-7112/20.
W zakresie zarz
utu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Odwołujący podał, że treść
oferty Wykonawcy nie odpowiadała treści SIWZ.
Zamawiający naruszył przepis art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy, który stanowi, że Zamawiający
odrzuca ofertę wykonawcy, gdy jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Mimo, że oferta złożona przez Works spełniała przesłanki
do odrzucenia oferty, o których mowa w przepisie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy, to Zamawiający
przedmiotowej oferty nie odrzucił, co więcej dokonał wyboru tej oferty - jako ofertę
najkorzystniejszą. Z całą pewnością w realiach sprawy w ocenie Odwołującego doszło
do złożenia przez Wykonawcę oferty, która nie odpowiadała wymaganiom Zamawiającego
zawartym w posta
nowieniach SIWZ, a dokładnie w: rozdziale VII pkt 2.4. SIWZ, który
nakładał na Wykonawcę obowiązek przedłożenia wraz z ofertą zaświadczenia niezależnego
podmiotu uprawnionego do kontroli jakości, potwierdzającego, że dostarczone produkty
odpowiadają specyfikacji technicznej przedmiotu zamówienia, oraz pkt 8.2) załącznika nr 2
do SIWZ pt. „Specyfikacja techniczna", zgodnie z którym dodatkowym wymaganiem
Zamawiającego było legitymowanie się przez Wykonawcę zaświadczeniem niezależnego
podmiotu uprawniającego do kontroli jakości, potwierdzającym, że miotacze pieprzu
odpowiadają określonym normom lub specyfikacji technicznej przy czym wymaganiem
Zamawiającego wynikającym z postanowień SIWZ o treści ostatecznie ukształtowanej przez
Zamawiającego w dniu 20 sierpnia 2020 r. było to. żeby ww. zaświadczenie zostało wydane
przez ośrodek certyfikujący na terenie Polski. W udzielonych wykonawcom wyjaśnieniach
Zamawiającego z dnia 20 sierpnia 2020 r. Zamawiający podkreślił, że powyższe wyjaśnienia
treści SIWZ są wiążące dla Stron postępowania. Oczywistym jest przy tym fakt,
że odpowiedzi na pytania udzielane przez Zamawiającego stanowią integralną część
postanowień SIWZ. Pogląd ten jest ugruntowany w orzecznictwie Krajowej Izby
Odwoławczej i sądów okręgowych, a co za tym idzie, zarówno Zamawiający, jak
i wyko
nawcy, są nimi związani (tak przykładowo wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11
czerwca 2018 r. sygn.: KIO 929/18).
Odwołujący podał, że mimo udzielonych przez Zamawiającego wyjaśnień z dnia 20 sierpnia
2020 r., wykonawca Works wymaganego zaświadczenia nie przedłożył. Nie tylko
początkowo wraz z ofertą załączył tłumaczenie przysięgłe zaświadczenia (a nie samo
zaświadczenie), to później na wezwanie Zamawiającego skierowane do Wykonawcy w trybie
art. 26 ust. 3 ustawy złożył co prawda zaświadczenie sensu stricte, jednakże w dalszym
ciągu nie spełniające wymogów SIWZ, wydane przez ośrodek certyfikujący na terenie
Niemiec (tj. MPA Hannover). Co istotne w ocenie Odwołującego w przedmiotowym
Postępowaniu certyfikat ten był jednym dokumentem składanym w toku Postępowania,
z którego wynikało i który potwierdzał, że oferowany przedmiot zamówienia spełnia
wymagania określone Specyfikacji Technicznej, stanowiącej załącznik nr 2 do SIWZ
tj. że oferowany przedmiot zamówienia spełnia wyszczególnione w nim parametry
te
chniczne i wymagania Zamawiającego. Tym samym był dokumentem kluczowym z punktu
widzenia przedmiotowego Postępowania, gdyż tylko na jego podstawie możliwa była ocena
czy przedmiot oferty jest zgodny z postanowieniami specyfikacji czy też nie. Potwierdza
t
o bezpośrednio sformułowanie, jakiego użył Zamawiający w rozdziale VII pkt 2.4. SIWZ oraz
pkt 8.2) Specyfikacji technicznej, które wymagało, by ośrodek certyfikujący potwierdził,
że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji technicznej przedmiotu zamówienia.
Brak przedłożenia tego dokumentu powodował że na etapie oceny ofert nie była możliwa
weryfikacja spełnienia przez zaoferowane miotacze określonych norm oraz wymagań
zawartych SIWZ. Z tego powodu oferta Wykonawcy, który takiego dokumentu nie złożył
w ocenie Odwołującego powinna zostać bezwzględnie odrzucona.
Ponadto, w postanowieniach rozdziału VII pkt 2 SIWZ, Zamawiający m.in. wskazał że w celu
wykazania, że oferowane dostawy spełniają wymagania, wykonawca składa wraz z ofertą
zaświadczenie niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości, potwierdzające,
że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji technicznej przedmiotu zamówienia.
Przy czym dokumenty wymienione w rozdziale VII pkt 2 SIWZ, jako dokumenty
potwierdzające spełnianie przez oferowane dostawy wymagań określonych przez
Zamawiającego, są w znaczeniu zarówno materialnym, jak i formalnym, treścią oferty.
Oświadczenia i dokumenty, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy (potwierdzające
spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych
przez zamawiającego) odnoszą się bezpośrednio do właściwości przedmiotu przyszłego
zobowiązania wykonawcy (przedmiotu zamówienia) i dlatego co do zasady są również
w znaczeniu zarówno materialnym, jak i formalnym, częścią oferty rozumianej jako
oświadczenie woli wyrażające zobowiązanie do określonego wykonania zamówienia.
W wyroku z dnia 28 października 2016 r., sygn. KIO 1946/16, Krajowa Izba Odwoławcza
odnosząc się do oświadczeń i dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy,
stwierdziła, że w ramach wymaganego od wykonawcy sposobu potwierdzenia treści oferty
mieści się również oparte na art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy żądanie przez Zamawiającego
oświadczeń lub dokumentów potwierdzających spełnianie jego wymagań (określonych
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia) przez oferowane dostawy (zob. także wyrok
z dnia 1 sierpnia 2016 r., sygn. KIO 1276/16).
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej
dokumenty potwierdzające spełnianie przez oferowane dostawy wymagań określonych przez
Z
amawiającego należy rozpatrywać jako kwalifikowaną formę potwierdzenia zgodności
oferowanego
świadczenia
z
wymaganym
przez
Zamawiającego.
Oznacza
to, że zadeklarowana przez wykonawcę treść oferty musi znaleźć potwierdzenie
w dok
umentach składanych przez wykonawcę w celu potwierdzenia spełniania przez
oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez
Z
amawiającego. W konsekwencji brak takiego potwierdzenia jest podstawą do odrzucenia
oferty jako niezgodnej z
treścią SIWZ. Co prawda jeżeli wykonawca nie złożył oświadczeń
lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy,
lub innych dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, albo oświadczenia
lub dokumenty są niekompletne, zawierają błędy lub budzą wskazane przez zamawiającego
wątpliwości, wówczas na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Zamawiający wzywa
do ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania wyjaśnień w terminie przez
siebie wskazanym. Za wątpliwości co do treści oświadczeń lub dokumentów, o których mowa
w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy
nie można uznać sytuacji, gdy wykonawca na wezwanie składa
dokument, którego treść przeczy wymaganiom określonym przez Zamawiającego w opisie
przedmiotu zamówienia. W takim przypadku niedopuszczalne jest również wezwanie
wykonawcy na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy
do złożenia, innego dokumentu, który
potwierdziłby, że oferowany przedmiot zamówienia spełnia wymagania określone przez
zamawiającego w opisie przedmiotu zamówienia. Takie działanie zamawiającego byłoby
niedopuszczalne również na gruncie art. 87 ust. 1 zdanie drugie ustawy, ponieważ
prowadziłoby do niedopuszczalnych negocjacji z wykonawcą dotyczących treści złożonej
oferty, a w konsekwencji zmiany jej tre
ści. Oświadczenia i dokumenty potwierdzające
spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych
przez Z
amawiającego odnoszące się bezpośrednio do właściwości przedmiotu przyszłego
zobowiązania wykonawcy (przedmiotu zamówienia), co do zasady są bowiem w znaczeniu
zarówno materialnym, jak i formalnym, częścią oferty rozumianej jako oświadczenie woli
wyrażające zobowiązanie do określonego wykonania zamówienia.
Przepis art. 26 ust. 3 czy 4 ustawy
służy wyjaśnieniu niezrozumiałej dla Zamawiającego
treści oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy,
a nie zmianie treści dokumentu. Jak słusznie zauważono w uzasadnieniu wyroku z dnia
13 września 2010 r. sygn. akt KIO 1863/10, nie można wyjaśnieniami przywrócić sobie
możliwości ponownego uzupełnienia wadliwie złożonego dokumentu.
Mając na uwadze powyższe Odwołujący stanął na stanowisku, że przedłożone przez
Wykonawcę dokumenty, nawet pomimo wezwania Zamawiającego do ich uzupełnienia,
nie potwierdziły spełnienia przez oferowane dostawy wymagań określonych przez
Z
amawiającego w Specyfikacji Technicznej. W konsekwencji brak takiego potwierdzenia jest
podstawa do odrzucenia oferty jako
niezgodnej z treścią SIWZ.
Co istotne, zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izb
y Odwoławczej w aktualnym stanie
prawnym warunki udziału w postępowaniu oraz brak podstaw do wykluczenia muszą być
spełnione na dzień składania ofert (nawet jeśli wraz z ofertą nie są wymagane inne
dokumenty oprócz oświadczenia o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu) i muszą
trwać przez cały okres postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Podobnie
wezwanie do uzupełnienia brakujących lub błędnych dokumentów na podstawie art. 26 ust. 3
ustawy nie stanowi podstawy do stwierdzenia możliwości zmiany daty spełniania wymogów -
jest
to tylko dodatkowy termin na przedstawienie prawidłowego dokumentu (por. wyrok KIO
z dnia 22 sierpnia 2019 r. sygn. KIO 1551/19).
Powyższe oznacza i potwierdza zarazem, że
oferta Wykonawcy winna zostać bezwzględnie odrzucona, bowiem Wykonawca nie był i nie
jest w stanie spełnić omawianego wymogu i legitymować się omawianym zaświadczeniem
wydanym przez ośrodek certyfikujący na terenie Polski na dzień składania ofert.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy oraz
zarzutu ewentualnego naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 w zw. z art. 24 ust. 4 ustawy.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający naruszył przepis art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy, który
obliguje Zamawiającego do odrzucenia oferty wykonawcy, która zawiera rażąco niską cenę
lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Dodatkowo przepis art. 90 ust. 3 ustawy
(stanowiący kolejną, samoistną przesłankę odrzucenia oferty) nakazuje Zamawiającemu
odrzucenie oferty wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena
wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niska cenę lub
koszt w sto
sunku do przedmiotu zamówienia. Obie ww. przesłanki mają w ocenie
Odwołującego miejsce w realiach niniejszej sprawy, co jednak zostało pominięte przez
Zamawiającego.
U
dzielone przez Works wyjaśnienia z dnia 7 września 2020 r. są całkowicie nierzetelne,
a nadto posiadają wiele rozbieżności. Odwołujący zwraca w tym miejscu uwagę,
że ww. pismem, Wykonawca poinformował Zamawiającego, że producent ręcznych miotaczy
pieprzu zaoferował cenę jednostkową w wysokości 3,29EUR za sztukę, co przekłada się na
59.220,00 EUR za cała dostawę, a koszt transportu to kwota 700 EUR. Wobec powyższego,
w ocenie Wykonawcy łączne koszty poniesione na realizacje całego zamówienia kształtują
się na poziomie 59.920,00 EUR. Dodatkowo, Works w piśmie z dnia 7 września 2020 r.
wyjaśnił także, że jego marża wynosi 10% i jest ona wynikiem dostarczenia Policji w 2019 r.
10.869 szt. ręcznych miotaczy pieprzu, dzięki czemu odpada koszt badań, a nakład pracy
pracowników Works jest niższy, gdyż część zamówienia polegająca np. na opracowaniu
etykiety została już wykonana przy okazji dostawy w 2019 r. Analiza ww. wyjaśnień
nakazywała Zamawiającemu uznać je za niewiarygodne, a tym samym uznać,
że Wykonawca nie sprostał spoczywającemu na nim ciężarowi dowodu w zakresie
wykazania, że cena oferty została skonstruowana w sposób zapewniający należytą
realizację zamówienia, co prowadzić winno do ustalenia, że w mocy pozostaje domniemanie,
że zaoferowana cena jego oferty jest ceną rażąco niską.
Świadczą to tym następujące okoliczności:
- z
ałączona do pisma oferta producenta wyrobu dotyczy wyrobu o pojemności 60 ml
(potencjalnie tańszych), a przedmiotem dostaw ręcznych miotaczy pieprzu do Policji są
wyroby o pojemności 75 ml (potencjalnie droższych). Przedmiotowej wątpliwości
Zamawi
ający jednak nie wyjaśnił,
- z
wyjaśnień złożonych przez firmę Works wynikało, że jedynymi kosztami związanymi
z realizacją przedmiotowego zamówienia są zakup wyrobu oraz koszt jego dostawy
z Niemiec do siedziby Wykonawcy, a przecież oczywistym jest, że poza ww. kosztami
dochodzą koszty tj. koszt zatrudnienia pracowników odpowiedzialnych za realizację tego
zamówienia, obejmujące m.in. kontrolę jakości wyrobu na miejscu, po przyjęciu towaru, jego
przepakowanie, przeliczenie ilości, koszt dostawy 18.000 szt. ręcznych miotaczy pieprzu
do Zamawiającego, koszt dokonania czynności odbiorczych - te wszystkie koszty z całą
pewnością będzie musiał ponieść Wykonawca, a nie zostały one ujęte w złożonych przez
niego wyjaśnieniach,
- d
okonując kalkulacji ceny Wykonawca winien uwzględnić w niej także tzw. współczynnik
reklamacji, w ocenie Odwołującego na poziomie co najmniej 5%. Przedmiotowy wniosek
wynika z doświadczenia Odwołującego, który współpracuje z Policją od 1994 r. i od przeszło
20 lat dostarcza do Zamawiającego ręczne miotacze pieprzu. Z jego wiedzy i doświadczenia
wynika, że nie było w historii współpracy z Policją przypadku, żeby nie została zgłoszona ani
jedna reklamacja tego typu wyrobu w ramach danej dostawy (niezależnie od tego,
kto dostarczał Policji przedmiotowy wyrób), a to z uwagi chociażby na fakt, że jest to produkt,
który działa w bardzo dużej amplitudzie temperatur, użytkowany jest przede wszystkim
w trakcie interwencji, podczas których niejednokrotnie dochodzi do uszkodzeń produktu,
rozszczelnień, zejścia z niego ciśnienia. Powyższe prowadzi do wniosku że każdy
racjonalnie działający wykonawca musi uwzględnić w oferowanej cenie tzw. współczynnik
reklamacji,
- d
odatkowo Wykonawca sam przyznał, że poza kosztami związanymi z realizacją
przedmiotowego zamówienia, jakimi są zakup wyrobu oraz koszt jego dostawy z Niemiec
do siedziby Wykonawcy, kosztem tym jest także nakład pracy pracowników Works, który
co prawda jest niższy (gdyż część zamówienia polegająca np. na opracowaniu etykiety
została już wykonana przy okazji dostawy w 2019 r.), ale w dalszym ciągu on występuje,
co jednak nie zostało uwzględnione w złożonych wyjaśnieniach; dlatego Odwołujący uważał,
że brak podania tego kosztu - nakładu pracy pracowników Works (przy jednoczesnym
potwierdzeniu, że taki koszt istnieje) powoduje, że należy uznać złożone przez Wykonawcę
wyjaśnienia za zbyt ogólnikowe i nieprzekonywujące,
- ni
ezależnie od powyższego Odwołujący bazując na swoim ponad 20-letnim doświadczeniu
we współpracy z Zamawiającym, w którym to okresie dostarczył Policji kilkaset tysięcy
ręcznych miotaczy pieprzu wskazał, że dokonując kalkulacji cenowych przedmiotowego
wyrobu należy uwzględnić następujące składniki niezbędne do rzetelnej kalkulacji ceny
miotacza tzw. składniki cenotwórcze oferty: - Koszt produkcji, - Koszt etykiety, - Koszt
opakowania zbiorczego, - Koszt pakowania na paletach, -
Koszt kontroli jakości, - Koszt
dodatkowej et
ykiety na każde opakowanie zbiorcze, która musi zawierać zgodnie z
wymogami SIWZ: Ilość sztuk w opakowaniu, Łączna waga brutto, Data pakowania, Data
przydatności do użytku, Skład chemiczny, Instrukcja użytkowania, Informacje ostrzegawcze
przy czym Odwołujący podał, że tej etykiety nie mógł na tym etapie posiadać Wykonawca, -
Koszt opakowania zbiorczego (przy tym zamówieniu jest to około 360 kartonów po ok. 2 zł
szt.), -
Koszt dokumentów - Atest PZH (koszt ok. 4500 zł) i Certyfikat zgodności (odnowienie
ok. 15
00 zł), - Transport do Zamawiającego (ok. 4 palety, podstawowa cena w firmie
kurierskiej, ok. 1000 zł lub transport na własną rękę z Katowic do siedziby Zamawiającego, -
Wymiany reklamacyjne (obsługa reklamacji, wysyłka towaru do producenta, wymiana itp.) -
Transport do Zamawiającego w przypadku realizacji reklamacji, - Koszt utylizacji miotaczy
poreklamacyjnych. Odwołujący podał, że z całą pewnością więc znajdujące się na liście
Wykonawcy zaledwie dwie pozycje wchodzące w skład kosztów realizacji przedmiotu
zamówienia należy uznać za całkowicie i bezsprzecznie niewiarygodne,
- p
onadto, Wykonawca oświadczył, że część zamówienia polegająca np. na opracowaniu
etykiety została już wykonana przy okazji dostawy w 2019 r., ale przedmiotowej okoliczności
nie udo
wodnił - do czego obligował go przepis art. 90 ust. 1 ustawy (stanowiący,
że obowiązkiem wykonawcy jest nie tylko udzielenie wyjaśnień, ale także złożenie dowodów,
dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu). Dodatkowo, Wykonawca założył, że opracowana
etykie
ta zostanie użyta do realizacji przedmiotu zamówienia, a przecież zgodnie
z postanowieniami SIWZ (por. pkt 6 ppkt 2) Specyfikacji Technicznej - Znakowanie)
„Ostateczna treść i szata graficzna napisów zostaną (dopiero - przyp. autora) uzgodnione
przed pier
wszą dostawą miotaczy dla Policji". Powyższe pokazuje, że nie ma i nie było
na etapie składania ofert ustalonego wzoru takiej etykiety, a wszelkie kwestie z nią związane,
w tym ustalenie szaty graficznej i końcowego wyglądu tej etykiety będą dopiero przedmiotem
ustaleń z Zamawiającym, nie można więc przyjąć, że Wykonawca mógł całkowicie pominąć
ten koszt w swojej kalkulacji. Wręcz przeciwnie, biorąc pod uwagę historyczne
uwarunkowania i doświadczenia wykonawców (którzy od wielu lat dostarczą Policji miotacze
pieprzu), etykiety te wielokrotnie się zmieniały. Miało to związek m.in. ze zmianą logo
Zamawiającego, zmianą tzw. dyrektywy aerozolowej regulującej wymagania dotyczące
wymaganego oznakowania produktów aerozolowych (co powoduje bezwzględny obowiązek
zmi
any etykiety, tak aby spełniała wszystkie wymagania, posiadała poprawne piktogramy lub
ostrzeżenia). Co więcej, produkcja etykiet na postępowania w kolejnych latach (z
wyprzedzeniem) może być ryzykowna z uwagi na brak pewności, czy dotychczasowe
parametry
techniczne nie zostaną zmienione przez Zamawiającego w kolejnym
postępowaniu. Wystarczy bowiem, że zmianie uległaby wymagana pojemność lub rozmiar,
skład chemiczny, wymogi dotyczące instrukcji użytkowania, miotaczy - wówczas należałoby
przygotować etykietę od podstaw. Mając powyższe na względzie Odwołujący podał,
że rzetelne i należyte ustalenie kosztów realizacji zamówienia musiało uwzględnić koszt
wykonania nowej etykiety, na wypadek gdyby Policja nie z
aakceptowała etykiety z 2019 r.,
z wyjaśnień Wykonawcy wynika jedynie, że taka etykieta została „opracowana", a zatem,
że odpada nakład pracy pracowników Wykonawcy ja jej przygotowanie. Całkowicie zostało
pominięte jednak to, że poza opracowaniem takiej etykiety dochodzą jeszcze dodatkowo
koszty takie jak
: wydrukowanie etykiet, koszt transportu, naklejenie etykiet na gotowy wyrób.
Wykonawca nie uwzględnił jednak powyższych kosztów w swoich wyjaśnieniach, a tym
samym czasu potrzebnego na przyklejenie (nasienie) takich etykiet na 18 000 szt. miotaczy
pieprzu
przez pracowników Wykonawcy (oraz kosztów pracowniczych - roboczogodziny na
w
ykonanie omawianych czynności),
- h
istorycznie oferowane przez wykonawców ceny za realizację tożsamego przedmiotu
zamówienia kształtowały się następująco:
W tym miejscu w odwołaniu znajduje się tabela
Wykonawca nie wyjaśnił z czego wynika, tak znaczące obniżenie zaoferowanej ceny
realizacji zamówienia. Zasadnym wydaje się zobowiązanie Zamawiającego do złożenia na
rozprawie dokumentów otrzymanych od firmy Works przed ogłoszeniem Postępowania (w
styczniu oraz w lipcu 2020 r.)
na podstawie których Zamawiający dokonał szacowania
wartości zamówienia. Odwołujący bowiem (oraz Wykonawca) zostali poproszeni w ww.
terminach przez Zamawiającego o wskazanie szacunkowej wartości dostawy ręcznych
miotaczy pieprzu w ilości ok. 30.000 szt. (w styczniu 2020 r.) oraz w ilości ok. 15.000-20.000
szt. (w lipcu 2020 r.). W oparciu o złożone przez wykonawców w odpowiedzi na powyższe
zapytania oferty ilościowo-jakościowe, Zamawiający oszacował wartość przedmiotu
zamówienia. Odwołujący jest przy tym przekonany, że firma Works wskazała dużo wyższą
cenę, aniżeli ta zawarta w złożonej przez nich ofercie, co potwierdza, że w ramach
Postępowania Wykonawca złożył ofertę z rażąco niską ceną (gdyż nie zaistniały żadne
okoliczności, które w tak krótkim okresie czasu mogłyby doprowadzić do spadku ceny
ręcznych miotaczy pieprzu).
K
oszty realizacji zamówienia zostały wyliczone przez Wykonawcę w sposób nierzetelny,
a nadto posiadają wiele rozbieżności, które zostały wskazane powyżej. Niezależnie od tego,
złożone wyjaśnienia nie obaliły domniemania, że oferta złożona przez Wykonawcę zawiera
rażąco niską cenę. W tym miejscu Odwołujący wskazuje, że wyjaśnienia, składane w trybie
art. 90 ust. 1 ustawy
muszą być szczegółowe i wyczerpujące. Jeżeli są ogólnikowe
i lakoniczne (tak jak w tym przypadku) -
wówczas przyjmuje się, że w ogóle nie zostały
złożone. Wyjaśnienia muszą pozwalać na rozwianie wątpliwości, że zaoferowana cena
wynika z realnego oszacowania warunków w stosunku zakresu prac. Jeżeli wyjaśnienia są
na tyle ogólne, że nie można uznać, iż wykonawca przedłożył wyjaśnienia i dowody dające
podstawę do dokonania oceny, czy cena jest rażąco niska, to na mocy art. 90 ust. 3 ustawy
Z
amawiający jest zobowiązany do odrzucenia oferty takiego wykonawcy. Wykonawca
bowiem w wyjaśnieniach powinien w sposób przekonujący wskazać, jakie czynniki
zadecydowały, że mógł zaoferować cenę ofertową w podanej wysokości, a temu wymogowi
w realiach niniejszej sprawy Wykonawca
z całą pewnością nie sprostał. Jak przy tym wynika
z orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej - oferta podlega odrzuceniu, w sytuacji, gdy
złożone wyjaśnienia są niepełne i nie pozwalają z całą pewnością uznać ceny oferty
za realną, za którą dany wykonawca może w sposób prawidłowy zrealizować zamówienie
(wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 22 stycznia 2018 r., sygn. akt KIO 13/18). Z treści
złożonych przez wykonawcę wyjaśnień powinno bezspornie wynikać, że cena zaoferowana
przez wykonawcę jest ceną wiarygodną i porównywalną w stosunku do cen obowiązujących
na rynku za realizację zamówień publicznych takich samych lub zbliżonych, a także
że realizacja tego zamówienia nie będzie poniżej kosztów przedsiębiorcy. Wykonawca może
w wyjaśnieniach podać inne niż żądał zamawiający obiektywne czynniki oraz złożyć inne
niż żądał zamawiający dowody mające wpływ na cenę oferty. Podkreślić należy, że celem
art. 90 ustawy
jest wyeliminowanie z postępowania oferty wykonawcy, który proponuje
realizację przedmiotu zamówienia na warunkach nierealnych, niemożliwych do spełnienia.
Mając na względzie naczelną zasadę systemu zamówień publicznych, tj. zasadę równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, zamawiający nie może dopuścić
do powierzenia realizacji zamówienia wykonawcy, którego oferta nie zapewnia jego
właściwego wykonania (KIO 1844/14). Dla zakwalifikowania oferty do dalszego
postępowania nie jest zatem wystarczające złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień
wskazujących, że cena oferty nie jest nierealistyczna. Zaistnienie po stronie wykonawcy
obiektywnych czynników wpływających na obniżenie ceny oferty powinno być udowodnione.
Wykonawca, który składa wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny powinien wskazać,
co spowodowało obniżenie ceny, jak również to, w jakim stopniu wskazany czynnik wpłynął
na jej obniżenie (zob. wyrok KIO 2659/12). Ocena złożonych przez wykonawcę wyjaśnień
oraz dowodów stanowi podstawę do uznania bądź nie, że oferta zwiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Z chwilą otrzymania żądania wyjaśnień
na wykonawcy ciąży obowiązek udowodnienia, że zaoferowana przez niego cena nie jest
rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Ciężar dowodu braku w ofercie rażąco
niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia spoczywa na wykonawcy, który jest
obowiązany wskazać obiektywne czynniki mające istotny wpływ na wysokość ceny oferty.
W przypadku kosztów pracy, ich wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być jednak
niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5
ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (ale z całą pewnością taki koszt istnieje i
musi zostać przez wykonawcę podany). Dlatego zamawiający odrzuca zarówno ofertę
wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień, jak również ofertę, co do której dokonana ocena
wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Ponieważ decyzja o odrzuceniu oferty musi być
poprzedzona zwróceniem się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, odrzucenie
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy
może nastąpić tylko po uzyskaniu wyjaśnień
od wykonawcy i dokonaniu oceny tych wyjaśnień (art. 90 ust. 3 Pzp). Wykonawca jest
obowiązany złożyć wyjaśnienia, które w sposób nie budzący wątpliwości pozwolą
na ustalenie, czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Takie stanowisko zostało wyrażone w wyroku IV Ca 1299/09 Sądu Okręgowego
w Warszawie.
Dlatego mając na uwadze wskazany przez Odwołującego stan faktyczny niniejszej sprawy,
a także konkretne i przejrzyste wnioski płynące z ww. orzecznictwa Krajowej Izby
Odwoławczej oraz sądów powszechnych, nie sposób uznać, że w realiach niniejszej sprawy
Wykonawca obalił domniemanie zastosowania przez niego rażąco niskiej ceny.
Powyższe uzasadnia więc alternatywnie zgłaszaną przez Odwołującego podstawę
odrzucenia oferty wykonawcy Works, tj. art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy lub art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy.
Ewentualnie, mając na uwadze uwagi poczynione
powyżej, Odwołujący wskazuje, że Zamawiający naruszył przepis art. 24 ust. 1 pkt 12 i 17
ustawy
, który stanowi, że z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się
wy
konawcę, który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje
wprowadzające w błąd Zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje
podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Nie powinno
budzić przy tym wątpliwości, że w złożonych przez Wykonawcę wyjaśnieniach doszło
do przedstawienia informacji wprowadzających Zamawiającego w błąd, mogących mieć
istotny wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia. Do informacji tych należą bowiem m.in. dane dotyczące rzeczywistych kosztów
realizacji przedmiotowego zamówienia.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy - d
okonanie zmiany treści
oferty w zakresie ceny.
Bez wątpienia zasadą wynikającą z przepisów ustawy jest brak możliwości dokonywania
zmian w treści złożonej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oferty
po upływie terminu wyznaczonego do składania ofert. Od tej zasady ustawa przewiduje dwa
wyjątki: pierwszy - dotyczy trybu dialogu konkurencyjnego, drugi - możliwości poprawiania
przez zamawiającego omyłek określonych w art. 87 ust. 2 ustawy. Stosownie do treści
przepisu art. 87 ust. 2 ustawy
zamawiający poprawia w ofercie: 1) oczywiste omyłki
pisarskie, 2)
oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych
dokonanych poprawek, 3)
inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją
istotnych warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty. Brzmienie
tej regulacji nie pozostawia w
ątpliwości co do braku swobody Zamawiającego w zakresie
poprawienia omyłki, chyba że można ją zaliczyć do katalogu określonego w przywołanym
wyżej przepisie. Poprawienie przez Zamawiającego oczywistych omyłek pisarskich oraz
rachunkowych nie wymaga uzyskania zgody wykona
wcy. Wykonawca może nie wyrazić
zgody na poprawienie przez Z
amawiającego innych omyłek polegających na niezgodności
oferty z SIWZ
, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty.
Ustawa
nie zawiera definicji oczywistej omyłki pisarskiej. Pojęcie to było wielokrotnie
definiowane w orzecznictwie sądów okręgowych i Krajowej Izby Odwoławczej. Oczywistą
omyłką pisarską, jest niezamierzona niedokładność nasuwająca się każdemu, bez
przeprowadzania dodatkowych ustaleń. Może to być błąd literowy, widoczne niezamierzone
opuszczenie wyrazu, czy inny błąd, wynikający z przeoczenia lub innej wady procesu
myślowo- redakcyjnego, a niespowodowany uchybieniem merytorycznym. Oczywistą omyłką
pisarską jest nie tylko taka omyłka, która wynika z treści formularza ofertowego, ale również
taka, którą można zidentyfikować na podstawie porównania pozostałych dokumentów
stanowiących treść oferty. Istotne jest przy tym żeby w wyniku poprawienia oczywistej omyłki
p
isarskiej nie zmieniła się treść oferty rozumianej jako treść oświadczenia woli wykonawcy.
W realiach sprawy jednak doszło do nieprawidłowego skorygowania przez Zamawiającego
w ofercie Wykonawcy łącznej ceny jego oferty brutto, a tym samym poprawienie tej wartości
w sposób, jaki nie wynikał z treści złożonej przez Wykonawcę oferty. Odwołujący podał, że
Wykonawca wskazał w formularzu ofertowym cenę jednostkową brutto za jedną sztukę
miotacza pieprzu w kwocie 19.43 zł brutto. Działanie matematyczne polegające na
przemnożeniu tej ceny i ilości oferowanego przedmiotu zamówienia daje nam jednak inną
cenę, aniżeli ta finalnie wskazana przez Zamawiającego. W ocenie Odwołującego całkowita
cena oferty brutto Wykonawcy wynosiła bowiem 349.740,00 zł (19,43 x 18.000 = 349.740)
a nie 349.812.00 zł - jak poprawił Zamawiający. Poprawienie tej „innej omyłki polegającej
na niezgodności oferty ze specyfikacją" spowodowało dokonanie nieuprawnionej
i niedopuszczalnej zmiany treści oferty w zakresie ceny oferowanego przedmiotu
zamówienia.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy - w
ybór oferty wykonawcy Works
jako najkorzystniejszej.
Mając na uwadze, że doszło do naruszenia przez Zamawiającego przepisów wskazanych
we wcześniejszych zarzutach należy jednocześnie uznać, że Zamawiający naruszył art. 91
ust. 1 ustawy
dokonując wyrobu oferty Works jako oferty najkorzystniejszej.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 26 ust. 3 ustawy - zaniechanie wezwania
Wykonawcy
do uzupełnienia dokumentu. Odwołujący podał, że zadeklarowana przez
wykonawcę treść oferty musi znaleźć potwierdzenie w dokumentach składanych przez
wykonawcę w celu potwierdzenia spełniania przez oferowane dostawy, usługi lub roboty
budowlane wymagań określonych przez zamawiającego. W konsekwencji brak takiego
potwierdzenia jest podstawą do odrzucenia oferty jako niezgodnej z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Dlatego brak przedłożenia przez Wykonawcę
zaświadczenia niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości mającego
potwierdzać, że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji technicznej przedmiotu
zamówienia, posiadającego siedzibę na terytorium RP o którym mowa w rozdziale VII pkt
2.4. SIWZ oraz pkt 8.2
Specyfikacji Technicznej stanowiącej załącznik nr 2 do SIWZ,
powodował że na etapie oceny ofert nie była możliwa weryfikacja spełnienia przez
zaofe
rowane miotacze określonych normom lub wymagań zawartych SIWZ i z tego powodu
oferta Wykonawcy, który takiego dokumentu nie złożył powinna zostać bezwzględnie
odrzucona (tym, bardziej, że Wykonawca był już raz wzywany do przedłożenia
ww. dokumentu). Z dal
eko posuniętej ostrożności, na wypadek gdyby Izba uznała,
że Zamawiający winien ponownie wezwać Wykonawcę do przedłożenia tego certyfikatu
wydanego przez podmiot mający siedzibę na terytorium Polski (choć bezsprzecznie
wezwania, o których Odwołujący wskazuje, że Zamawiający zaniechał wezwania Works
do przedłożenia przedmiotowego dokumentu, a tym samym naruszył przepis art. 26 ust. 3
ustawy.
Mając na uwadze całokształt wskazanych powyżej okoliczności wniesienie odwołania jest
uzasadnione i konieczne.
W świetle przedstawionych wyżej argumentów Zamawiający
powinien zostać zobowiązany do unieważnienia czynności polegającej na wyborze
najkorzystniejszej oferty, a następnie do wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 1
pkt 12 i 17 ustawy, ewentualnie odr
zucenia złożonej przez niego oferty, jako oferty
zawierającej rażąco niską cenę oraz oferty sprzecznej z postanowieniami SIWZ, jak również
jako oferty, której treść po terminie składania ofert została w sposób nieuprawniony
zmieniona.
Po przeprowadzeniu rozpra
wy z udziałem Stron oraz uczestnika postępowania
odwoławczego na podstawie zebranego materiału w sprawie oraz oświadczeń
i stanowisk Stron K
rajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
I.
Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi
art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 1986 ze zm.;
dalej: „Pzp” lub „ustawa”), skutkujących odrzuceniem odwołania. Odwołanie zostało złożone
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 25 września 2020 roku oraz została przekazana
w ustawowym terminie kopia odwołania Zamawiającemu, co Strony potwierdziły
na posiedzeniu z ich udziałem.
II.
Izba ustaliła, że zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust 1 ustawy– Środki
ochrony prawnej o
kreślone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy, uczestnikowi
konkursu, a także innemu podmiotowi jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego
zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów niniejszej ustawy - to jest posiadania interesu w uzyskaniu
danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody.
III.
Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 192 ust 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ
lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Izba
dokonawszy oceny podniesionych w odwołaniu zarzutów, biorąc pod uwagę stanowiska
Stron
i uczestnika postępowania odwoławczego przedstawione na rozprawie oraz w pismach
procesowych stwierdziła, że odwołanie jest zasadne.
IV.
Na podstawie art. 191 ust. 2 ustawy
wydając wyrok, Izba bierze za podstawę stan
rzeczy ustalony w toku postępowania. Na podstawie art. 190 ust. 1 ustawy – Strony
i uczestnicy postępowania odwoławczego są obowiązani wskazywać dowody
do stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Dowody na poparcie swych
twierdzeń lub odparcie twierdzeń strony przeciwnej strony i uczestnicy postępowania
odwoławczego mogą przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy. Przepis ten nakłada
na Strony postępowania obowiązek, który zarazem jest uprawnieniem Stron, wykazywania
dowodów na stwierdzenie faktów, z których wywodzą skutki prawne.
Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że postępowanie przed Izbą stanowi postępowanie
kontradyktoryjne, czyli sporne, a z istoty tego postępowania wynika, że spór toczą Strony
postępowania i to one mają obowiązek wykazywania dowodów, z których wywodzą
określone skutki prawne.
Mając na uwadze, że stosunki z zakresu prawa zamówień publicznych mają charakter
cywilnoprawny, powołując w tym miejscu na regulację art. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964
roku
– Kodeks cywilny, zgodnie z którym kodeks reguluje stosunki cywilnoprawne między
osobami fizycznymi i osobami prawnymi, prze
chodząc do art. 6 Kodeksu cywilnego, który
stanowi, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi
skutki prawne
należy wskazać, że właśnie z tej zasady wynika reguła art. 190 ust 1 ustawy.
Przepis art. 6 Kodeksu cywilnego wyra
ża dwie ogólne reguły, a mianowicie wymaganie
udowodnienia powoływanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych
skutków prawnych oraz usytuowanie ciężaru dowodu danego faktu po stronie osoby, która z
faktu tego wywodzi skutki prawne; ei incu
bit probatio qui dicit non qui negat (na tym ciąży
dowód kto twierdzi a nie na tym kto zaprzecza).
Izba wskazuje, że postępowanie odwoławcze jest odrębnym od postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego postępowaniem, które ma na celu rozstrzygnięcie
powstałego pomiędzy Stronami sporu. W trakcie postępowania odwoławczego
to Odwołujący kwestionuje podjęte przez Zamawiającego decyzje w zakresie oceny ofert
i wykonawców w postępowaniu, nie zgadza się z podjętymi czynnościami lub zaniechaniem
określonych działań, tak więc zgodnie z regułą płynącą z art. 190 ustawy to na Odwołującym
ciąży ciężar dowiedzenia, że stanowisko Zamawiającego jest nieprawidłowe. Izba wskazuje
w tym miejscu na wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 19 marca 2009 roku sygn. akt
X Ga 32/09, w którym to orzeczeniu Sąd wskazał między innymi Ciężar udowodnienia
takiego twierdzenia spoczywa na tym uczestniku postępowania, który przytacza twierdzenie
o istnieniu danego faktu, a nie na uczestniku, który twierdzeniu temu zaprzecza (…)
P
onadto, co dla rozpoznania tej sprawy jest niewątpliwie istotne, zgodnie z przepisem art.
190 ust 1a ustawy dotyczącym postępowania odwoławczego, wprowadzającym szczególną
regulację dotyczącą spraw o cenę rażąco niską - ciężar dowodu, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny, spoczywa na: 1) wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną albo
uczestnikiem postępowania odwoławczego; 2) zamawiającym, jeżeli wykonawca, który złożył
ofertę, nie jest uczestnikiem postępowania.
V.
Skład orzekający Izby rozpoznając sprawę uwzględnił akta sprawy odwoławczej,
w skład których zgodnie z par. 8 ust. 1 rozporządzenia z Prezesa Rady Ministrów z dnia 22
marca 2018 roku
w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U.
z 2018 r. poz. 1092 ze zm.) wch
odzą odwołanie wraz z załącznikami oraz kopia
dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub dokumentacja
postępowania w postaci elektronicznej, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma
przekazywane przez Izbę w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba uwzględniła stanowiska i oświadczenia Stron i uczestnika postępowania odwoławczego
złożone ustnie do protokołu.
Izba uwzględniła stanowisko Zamawiającego zawarte w piśmie procesowym z dnia
5 października 2020 roku Odpowiedź na odwołanie. Zamawiający uwzględnił odwołanie
w całości.
W dniu 6 października 2020 roku Izba wydała postanowienie w przedmiocie wezwania
WORSKS 11 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Katowicach (dalej
Works)
do złożenia sprzeciwu co do uwzględnienia przez Zamawiającego w całości zarzutów
przedstawionych w odwołaniu.
W dniu 8 października 2020 roku do Prezesa Izby wpłynął sprzeciw wobec uwzględnienia
przez Zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu.
VI.
Izba ustaliła:
Izba
ustaliła, że w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej: SIWZ)
Zamawiający w Rozdziale VII – Wykaz oświadczeń lub dokumentów jakie mają dostarczyć
wykonawcy, w punkcie 2
– W celu wykazania, że oferowane dostawy spełniają wymagania
Wykonawca składa wraz z ofertą: (…) 2.4 Zaświadczenie niezależnego podmiotu
uprawnionego do kontroli jakości potwierdzające, że dostarczone produkty odpowiadają
specyfikacji technicznej przedmiotu zamówienia.
W Specyfikacji Technicznej
– stanowiącej załącznik nr 2 do SWIZ w punkcie 8 – Wymagania
dodatkowe
w ppkt 2 Zamawiający podał: Zaświadczenie niezależnego podmiotu
uprawnionego do kontroli jakości potwierdzające, że miotacze pieprzu odpowiadają normą
lub specyfikacji technicznej.
W wyjaśnieniach treści SIWZ z dnia 20 sierpnia 2020 roku Zamawiający podał, że
wymaga aby zaświadczenie, o którym mowa w Rozdziale VII punkt 2.4 SIWZ oraz w punkcie
8.2) Specyfikacji technicznej, stanowiącej załącznik nr 2 do SIWZ, było wydane przez
ośrodek certyfikujący na terenie Polski, uprawniony do kontroli jakości. Natomiast
wymaganie posiadania akredytowanego laboratorium dotyczy tylko instytucji wydających
atest higieniczny na mieszankę pieprzową, o którym mowa w punkcie 8.1) Specyfikacji
technicznej.
Pismem z dnia 9 września 2020 roku skierowanym do Works Zamawiający Działając
na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych
(tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą Pzp Zamawiający wzywa do
złożenia dokumentu: zaświadczenie niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli
jakości potwierdzające, że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji technicznej
przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z zapisami Rozdziału VII ust 2, pkt 2.4 SIWZ, w celu wykazania, że oferowane
dostawy sp
ełniają wymagania Zamawiającego, Wykonawca składa wraz z ofertą
zaświadczenie niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości potwierdzające,
że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji technicznej przedmiotu zamówienia.
Wykonawca nie złożył wraz z ofertą wymaganego zaświadczenia a jedynie jego tłumaczenie
na język polski, wykonane przez Wykonawcę i opatrzone elektronicznym podpisem
kwalifikowanym osoby upoważnionej do reprezentowania Wykonawcy. Zgodnie z § 16 ust. 1
rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia
(Dz.U. z 2016 r. poz. 1126, z późn. zm.) dokumenty lub oświadczenia, o których mowa w
rozporządzeniu, sporządzone w języku obcym są składane wraz z tłumaczeniem na język
polski. Tłumaczenie na język polski może dokonać sam wykonawca, ponieważ prawodawca
nie nakłada obowiązku załączania do dokumentu sporządzonego w języku obcym
tłumaczenia sporządzonego przez tłumacza przysięgłego.
Oznacza to, że podstawowe znaczenie dla Zamawiającego ma dokument sporządzony
w języku obcym, a jego tłumaczenie stanowi niejako konsekwencję przedłożenia pierwszego
dokumentu. Stanowi to jednocześnie realizację zasady prowadzenia postępowania w języku
polskim, bowiem
w świetle art. 9 ustawy z dnia z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 z późn. zm.), postępowanie o udzielenie
zamówienia, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, prowadzi się z zachowaniem
formy pisemnej i w języku polskim.
Biorąc powyższe pod uwagę, Zamawiający wzywa Państwa do złożenia dokumentów
potwierdzających, że oferowane dostawy spełniają wymagania Zamawiającego,
tj. Certyfikatu wydanego przez MPA Hannover wra
z z tłumaczeniem na język polski.
W dniu 10 września 2020 roku Works przesłał Zamawiającemu wnioskowany przez
Zamawiającego Certyfikat.
Z
amawiający pismem z dnia 4 września 2020 roku powiadomił Works o poprawie
omyłki działając zgodnie z art. 87 ust. 2 pkt 3 Prawa zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r.,
poz. 1843 z późn. zm.) poprawia w Państwa ofercie inną omyłkę polegającą na niezgodności
oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodującą istotnych zmian
w treści oferty. Powyższe obejmuje zapis ujęty przez Wykonawcę w Formularzu ofertowym
Część A w zakresie wartości dostawy: (…)
Jest (…)
Cena jednostkowa
Wartość
Netto: 284.400,00 PLN
Stawka VAT 23,00 %
Brutto: 349.812,00 PLN
Brutto: 349.812,00 PLN
Konstrukcja tabeli Lista pozycji w F
ormularzu ofertowym A przewidywała przyjęcia jako
jednostkę miały cała odstawę 18.000 tysięcy sztuk ręcznych miotaczy pieprzu.
W konsekwencji tego, pozycja tabeli Cena jednostkowa odnosi się do ceny całej dostawy.
Wykonawca w tej pozycji podał wartości: netto: 15,80 PLN oraz brutto: 19,43 PLN.
Jednocześnie w pkt 3 Formularza ofertowego B, Wykonawca wyszczególnił cenę
jednostkową brutto I sztuki ręcznego miotacza pieprzu w wysokości 1 9,43 zł brutto.
Z tego wynika, że Wykonawca omyłkowo wpisał we wskazanej powyżej pozycji Formularza
ofertowego A, a także w tabeli Kryteria ceny netto i brutto I sztuki ręcznego miotacza pieprzu.
W związku z powyższym, Zamawiający dokonuje poprawki innej omyłki polegającej na
niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodującej
istotnych zmian w treści oferty, w sposób przedstawiony na wstępie. Zmiany zostają
dokonane w oparciu o następujące obliczania:
Cena jednostkowa netto (całej dostawy): 15,80 PLN (cena netto I sztuki miotacza pieprzu) x
sztuk 284.400 00 PLN (cena netto całej dostawy)
Cena jednostkowa brutto (całej dostawy): 284.400 00 PLN (cena netto całej dostawy) x 1,23
(stawka podatku VAT) 349.812 PLN (cena brutto całej dostawy).
(…)
Działając na podstawie art. 90 ust. 1 oraz 1a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. — Prawo
zamówień publicznych (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 z późn. zm..), zwanej dalej ustawą PZP
Zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
l) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy
lub kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od
m
inimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie aft. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia
10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz.
847), bądź innych elementów kształtujących cenę Wykonawcy;
pomocy publicznej u
dzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5) powierzenia
wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Zamawiający wskazuje, że zgodnie z wyżej przywołanym przepisem, jeżeli zaoferowana
cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku
do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego,
w szczególności w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30%
od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszc
zęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. I i 2 ustawy Pzp, zamawiający zobowiązany
jest zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia
ceny lub kosztu.
Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa
na Wykonawcy. Zamawiający odrzuci ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub
jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę lub koszt stosunku do przedmiotu zamówienia.
Works pismem z dnia 7 września 2020 roku w odpowiedzi na pismo Zamawiającego
oświadczył i wyjaśniał, że:
Zgadza się na poprawienie oczywistej omyłki polegającej na wpisaniu ceny
jednostkowej ręcznego miotacza pieprzu zamiast ceny całej dostawy 18 000 szt. ręcznych
miotaczy pieprzu.
Zaproponowana cena jednostkowa ręcznych miotaczy pieprzu w postepowaniu pn.
Zakup i dostawa 18 000 szt. ręcznych miotaczy pieprzu o pojemności 75ml, jest wynikiem
długoletniej współpracy pomiędzy WORKS 11 Sp. z o.o. i Carl Hoernecke Chemische Fabrik
GmbH & Co.
Producent ręcznych miotaczy pieprzu TW 1000 RSG-5 OC zaoferował cenę jednostkową w
wysokości 3,29 € za sztukę co przekłada się na 59 220,00 € za całą dostawę ręcznych
miot
aczy pieprzu w ilości 18 000 szt.
Koszty transportu do siedziby WORKS 11 Sp. z o.o. wyniosą około 700,00 €.
Całkowite koszty poniesione przez WORKS 11 Sp. z o.o. za realizację całego zamówienia
przez Carl Hoernecke Chemische Fabrik GmbH & Co wyniosą wiec około 59 920,00 €.
Marża WORKS 11 Sp. z o.o. wynosi około 10% wartości zamówienia. Tak niska marża jest
wynikiem dostarczenia w 2019 r. do Policji 10 869 szt. ręcznych miotaczy pieprzu. Dzięki
temu przy aktualnym zamówieniu firma nie musi ponosić dodatkowych kosztów związanych
z badaniem miotaczy oraz mieszanki pieprzowej w nich użyte etc.
Nakład pracy pracowników WORKS 11 Sp. z o.o. również jest niższy ponieważ część
zamówienia polegająca np. na opracowaniu etykiety ręcznego miotacza pieprzu również
zo
stała wykonana przy okazji dostawy w 2019 r. i wg naszych założeń, w przypadku
wygrania obecnego postepowania, nakład pracy będzie obejmował wyłącznie zatwierdzenie
przez Zamawiającego już istniejącej etykiety.
Wszelkie informacje dotyczące cen, kosztów transportu oraz marży na produkt stanowią
tajemnicę przedsiębiorstwa WORKS 11 Sp. z o.o.
VII
W zakresie
zarzutów odwołania Izba zważyła:
W zakresie zarzutu naruszenia naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 1
ustawy przez zaniechanie odrzu
cenia oferty wykonawcy Works w sytuacji, w której treść
oferty tegoż Wykonawcy nie odpowiadała treści Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia, gdyż złożone przez Wykonawcę zaświadczenie niezależnego podmiotu
uprawnionego do kontroli jakości, mające potwierdzać, że dostarczone produkty
odpowiadają specyfikacji technicznej przedmiotu zamówienia nie spełniało wymogów
zawartych w rozdziale VII pkt 2.4. SIWZ oraz pkt 8.2) Specyfikacji Technicznej stanowiącej
załącznik nr 2 do SIWZ, gdyż podmiot, który je wydał nie posiada siedziby na terytorium RP,
a tego wymagały postanowienia specyfikacji w brzmieniu nadanym im przez Zamawiającego
w dniu 20 sierpnia 2020 roku, oraz
podniesionego przez Odwołującego zarzutu
ewentualnego naruszenia art. 26 ust. 3 ustawy przez zaniechanie wezwania (ponownie)
wykonawcy Works do uzupełnienia dokumentu wymaganego postanowieniami SIWZ tj.
zaświadczenia niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości, potwierdzającego,
że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji technicznej przedmiotu zamówienia,
posiadającego siedzibę na terytorium RP.
W wyniku podniesienia tego zarzutu Izba poddała ocenie postanowienia SIWZ jakie
nie zostały przez wykonawcę Wroks zrealizowane i jakich brak wypełnienia legł u podstawy
faktycznej podnies
ionego naruszenia prawa przez Odwołującego. Zarzut odnosi się bowiem
do przedstawienia przez Works
Zaświadczenie niezależnego podmiotu uprawnionego
do kontroli jakości potwierdzające, że dostarczone produkty odpowiadają specyfikacji
technicznej przedmiotu
zamówienia (dalej: zaświadczenia) wystawionego przez podmiot
spoza granic Polski, gdy tymczasem Zamawiający okoliczności takiej nie dopuścił
wyjaśnieniami SIWZ z dnia 20 sierpnia 2020 roku.
W ocenie Izby Zamawiający ograniczył w przedmiotowym postępowaniu o udzielnie
zamówienia publicznego konkurencję przez ukształtowanie postanowień SIWZ w sposób
niezgodny z obowiązującymi przepisami oraz ograniczającymi dostęp do zamówienia.
W ramach zamówienia publicznego ofertę może złożyć każdy zainteresowany podmiot,
ten z Polski jak również z Unii Europejskiej ale także z każdego innego państwa na świecie.
Zamawiający natomiast ograniczył konkurencję przez dopuszczenie jedynie do udziału
w postępowaniu podmiotów, które mogą wykazać się posiadaniem zaświadczenia
wystawionego przez „ośrodek certyfikujący na terenie Polski, uprawniony do kontroli jakości”.
Zgodnie z art. 25 ust. 1 w
postępowaniu o udzielenie zamówienia Zamawiający może żądać
od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia
postępowania potwierdzających między innymi spełnianie przez oferowane dostawy, usługi
lub roboty budowlane wymagań określonych przez Zamawiającego, przy czym informację
na temat żądanych dokumentów i oświadczeń Zamawiający wskazuje w ogłoszeniu
o
zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zaproszeniu do składania
ofert.
Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra rozwoju z dnia 26 lipca 2016 roku (tj.
Dz.U. z 2020r. poz. 1282)
w sprawie rodzajów dokumentów jakich może żądać zamawiający
od wykonawcy w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego (dalej: rozporządzenie)
w
celu potwierdzenia, że oferowane roboty budowlane, dostawy lub usługi odpowiadają
wymaganiom określonym przez zamawiającego, zamawiający może żądać w szczególności
(…) zaświadczenia niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości
potwierdzającego, że dostarczane produkty odpowiadają określonym normom lub
specyfikacjom technicznym.
Jednoznacznie zatem wynika z rozporządzenia, że zamawiający
może żądać od wykonawcy dokumentu wystawionego przez podmiot zewnętrzny w stosunku
do wykonawcy, jak również niezależny i upragniony do kontroli jakości – w taki sposób został
określony podmiot uprawniony do wydania zaświadczenia przez prawodawcę. Ustawodawca
ty
m samym nie ogranicza w żaden sposób podmiotu przez określenie zakresu terytorialnego
na jakim podmiot uprawniony do wystawienia dokumentu zaświadczenia działa.
Zgodnie z ust. 3 i 4 ww. paragrafu ustawodawca dopuścił, że wykonawca może zamiast
zaświadczenia złożyć równoważne dokumenty wystawione przez podmioty mające siedzibę
w innym państwie członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także
w
ykonawca, który z przyczyn niezależnych od niego, nie ma możliwości uzyskania
dokumentów zaświadczenia może złożyć inne dokumenty dotyczące odpowiednio
zapewnienia jakości lub środków zarządzania środowiskowego, potwierdzające stosowanie
przez wykonawcę środków zapewnienia jakości zgodnych z wymaganymi normami
zapewniania jakości lub środków zarządzania środowiskowego równoważnych środkom
wymaganym na mocy mającego zastosowanie systemu lub norm zarządzania
środowiskowego. Te powyższe regulacje stanowią realizację zasady równego traktowania
wykonawców. Jednakże i one w żaden sposób nie ograniczają możliwości przedstawienia
dokumentów przedmiotowym z ograniczeniem do zakreślonego przez Zamawiającego
terytorium Polski.
Zamawiający wprowadził natomiast do SIWZ ograniczenie terytorialne, na którym może
znajdować się ośrodek certyfikujący wydający wymagane przez Zamawiającego
zaświadczenie wskazując jedynie do terytorium Polski.
Izba nie może wydanym wyrokiem sanować błędnego postępowania Zamawiającego, a fakt
jest taki, że Zamawiający w sposób nieuprawniony, nie wynikający z żadnych regulacji
prawnych ograniczył krąg podmiotów uprawnionych do wydania zaświadczenia jedynie
do ośrodków certyfikowanych na terenie Polski. Żaden przepis nie nakazuje i nie uprawnia
do takiego ograniczenia w ramach przedmiotowego postępowania o udzielnie zamówienia
publicznego, natomiast wprowadzenie tej regulacji do SIWZ w dniu 20 sierpnia 2020 roku
narusza naczelne zasady Prawa zamówień publicznych. Wykonawcy potwierdzając,
że oferowane dostawy odpowiadają wymaganiom określonym przez Zamawiającego, mogą
przedstawiać zaświadczenia niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości
potwierdzającego, że dostarczane produkty odpowiadają określonym normom lub
specyfikacjom technicznym zarówno z Polski jak i spoza granic Polski, ale także spoza
granic Unii Europejskiej.
Działanie Zamawiającego w sposób zasadniczy naruszyło Prawo zamówień publiczny,
w sposób nieuprawniony ograniczyło krąg podmiotów/wykonawców, którzy mogliby ubiegać
się o przedmiotowe zamówienia jak również mogliby w okolicznościach, gdyby zostali
skutecznie w postępowaniu wybrani realizować zamówienie.
Postanowienia SIWZ kreują
krąg podmiotów zainteresowanych danym postępowaniem o udzielnie zamówienia
publicznego, udziałem w tym postępowaniu tym samym są elementem postępowania, który
w pierwszej kolejności podlega ocenie potencjalnego wykonawcy. Działanie Zamawiającego
ograniczyło konkurencję w przedmiotowym postępowaniu oraz stanowiło naruszenie zasady
równego traktowania wykonawców i nie mogło zostać przez Izbę niezauważone.
Ugruntowanym w orzecznictwie Izby jest, że postanowienia SIWZ, których treść to wynik woli
Zmawiającego (tj. te postanowienia, które Zamawiający wprowadza do treści SIWZ bo chce,
ale nie jest do tego obowiązany a określenie wymagań stanowi przejaw jego woli) muszą
być zawsze oceniane w pryzmacie zasad postępowania o udzielnie zamówienia
publicznego, a ich niezgodne z tymi zasadami uregulowanie w SIWZ nie może zostać
konwalidowa
ne po terminie składania ofert. Przedmiotowe postępowanie odwoławcze oraz
sytuacja jaka zaistniała w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego, gdzie Works
złożył zaświadczenie wydane przez podmiot certyfikujący z terenu Niemiec oraz fakt,
że Zamawiający na etapie badania ofert pominął ukształtowane przez siebie wymaganie
z dnia 20 sierpnia 2020 roku
potwierdzają nieprawidłowość działania Zamawiającego
na etapie kształtowania postanowień SIWZ.
Izba
rozpoznając odwołanie w zakresie zarzutu 1 i podmienionego do niego zarzutu
ewentualnego (jak wskazano wyżej) stwierdziła, że:
- po pierwsze
Zamawiający wyjaśniając treść SIWZ, które to wyjaśnienia są związane
z treścią SIWZ i wiążą wykonawców i Zamawiającego naruszył zasady postępowania
o udzielnie zamówienia publicznego oraz obowiązujące przepis w zakresie dokumentów
jakich może żądać z odniesieniem do nieuprawnionego zakreślenia terytorium kraju,
po drugie, mając na uwadze, że oferty w postępowaniu zostały złożone i otwarte w dniu
28 sierpnia 2020 roku, a 15 września br. Zamawiający dokonał wyboru oferty
najkorzystniejszej.
Izba stwierdziła, że brak możliwości unieważnienia czynności złożenia i otwarcia ofert
uniemożliwia powrót do etapu postępowania o udzielnie zamówienia obarczonego wadą
tj.
modyfikacji postanowień SIWZ. Brak możliwości nakazania przez Izbę unieważnienia
wadliwych czynności Zamawiającego w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego,
powoduje, że postepowanie o udzielnie zamówienia publicznego obarczone jest niemożliwą
do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy
w sprawie zamówienia publicznego (art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy). Wymaga odnotowania w
tym miejscu, że taki stan rzeczy wielokrotnie podnoszony był w orzecznictwie Izby jak
również wielokrotnie był przedmiotem wydawanych przez Izbę Uchwała w ramach
rozpoznania zastrzeżeń do wyników kontroli Prezesa Urzędu Zamówień Publiczny.
Mając powyższe na uwadze Izba nakazała unieważnienie postępowania o udzielnie
zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Zakup
i dostawę 18 000 szt. ręcznych miotaczy pieprzu o pojemności 75 ml.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 i art. 7 ust. 1
ustawy przez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Works w sytuacji, w której jego
oferta zawierała rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a Wykonawca
pomimo wezwania nie wykazał, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny – Izba uznała
zarzut za zasadny.
Izba wskazuje, że w ramach postępowania odwoławczego oceniana jest prawidłowość
czynności Zamawiającego, tj. dokonanej oceny złożonych w postępowaniu wyjaśnień
elementów zaoferowanej ceny oferty. Zamawiający dokonuje czynności oceny zaoferowanej
w postępowaniu przez wykonawcę ceny w oparciu o dostępne mu informacje, które uzyskuje
w wyniku przedstawienia przez wezwanego wykonawcę wyjaśnień – temu służy procedura
wyjaśnienia opisana w art. 90 ustawy.
Wykonawca winien podać Zamawiającemu wszystkie informacje dotyczące kalkulacji
zaoferowanej ceny, w tym informacje dotyczące sposobu kalkulacji ceny oferty,
uwarunkowania w jakich dokonywał tej kalkulacji, szczególne przesłanki warunkujące
przyjęty sposób kalkulacji i inne istotne elementy mające wpływ na wysokość zaoferowanej
ceny taki jak korzystne upusty, sprzyjające w oparciu o konkretne informacji warunki
finansowego, uzyskane specjalne oferty, a dowodzące możliwości zaoferowania cen
obniżonej w stosunku do wartości zamówienia. Wyjaśnienia wykonawcy – informacje jakie
przedstawił wykonawca - powinny umożliwić Zamawiającemu podjęcie decyzji,
co do przyjęcia bądź odrzucenia oferty. Podkreślenia wymaga, że Zamawiający informacje
dotyczące indywidualnych elementów kalkulacji danej ceny jak również okoliczności, które
wpływają na daną kalkulację uzyskuje od danego wykonawcy w wyniku wezwania
do złożenia wyjaśnień w określonym przez Zamawiającego terminie. Tym samym
wykonawca składający wyjaśnienia Zamawiającemu, już w ramach swoich wyjaśnień winien
wskazać na te okoliczności, które stanowiły podstawę dokonanej wyceny, bowiem
na wykonawcy ciąży obowiązek (art. 90 ust. 2 ustawy) wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny. Wymaga także podkreślenia, że wykonawca składający wyjaśnienia
w zakresie elementów zaoferowanej ceny oferty powinien, dla prawidłowości i skuteczności
takich wyjaśnień odnieść się do wszystkich elementów składowych danego zamówienia oraz
wyjaśnić sposób wyceny każdego z elementów jaki musi być uwzględniony w ramach
danego przedmiotu zamówienia. Izba zaznacza, że sposób złożenia wyjaśnień zależy
każdorazowo od wykonawcy, jednakże musi ujmować wszystkie wymagane elementy
zamówienia.
Nadal aktualność swą zachowuje stanowisko wypracowane w dotychczasowym
orzecznictwie Izby i sądów powszechnych wskazujące, że Izba może ocenić i stwierdzić
jedynie czy wyjaśnienia w przedmiocie elementów zaoferowanej ceny były wystarczające,
a ich ocena d
okonana przez Zamawiającego prawidłowa. Konsekwencją utrzymywanej
wykładni przepisów jest słuszne stanowisko w sprawie odnoszące się do konieczności
odrzucenia oferty, w przypadku gdy złożone wyjaśnienia cenowe były zbyt niekonkretne,
lakoniczne i generaln
ie nie wykazywały możliwości zaoferowania przez danego wykonawcę
ceny tak niskiej. Mając na uwadze obecne brzmienie art. 90 ust. 2 ustawy zachowuje swoją
aktualność wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt XXIII
Ga 1293/14), w
którym pokreślono znaczenie staranności wykonawcy w składaniu
wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy, a także wskazano na konieczność uznania,
że cena ofertowa jest ceną rażąco niską, w przypadku braku przedstawienia przez
wykonawcę takich wyjaśnień, które wykażą, że oferowana przezeń cena rażąco niska
nie jest. Podane tezy odnoszące się do wymaganej zawartości i "jakości" wyjaśnień
składanych Zamawiającemu zostały sformułowane przez orzecznictwo jeszcze na gruncie
uprzednio obowiązujących przepisów. Natomiast w obecnie obowiązującym stanie prawnym
ustawodawca właściwie przesądził ich słuszność, wprost wskazując ww. przepisie ustawy,
że to wykonawca powinien wykazać Zamawiającemu, że cena jego oferty lub cena istotnej
części składowej oferty nie jest rażąco niska, i musi to wykazać to na etapie postępowania
o udzielenie zamówienia. Tym samym jak najbardziej aktualna i wymagająca podkreślenia,
jest wyrażana w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej i sądów powszechnych teza
o wymaganej staranności wykonawcy w składaniu wyjaśnień, o których mowa w art. 90
ustawy, a tym samym ryzyku jakie ponosi wykonawca w przypadku uznania, że wyjaśnienia
są niewystarczające do wykazania legalnego charakteru jego ceny.
Izba wskazuje,
że nie istnieje jeden optymalny i powinny kształt czy sposób dowodzenia
okoliczności związanych z kalkulacją ceny dokonanej przez wykonawcę i sposobu
prezentowania okoliczności umożliwiających mu jej zaoferowanie. Sposób wykazania,
że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny zależy od indywidualnych okoliczności sprawy,
zwłaszcza w związku z rodzajem podawanych informacji, będzie można ocenić i przyjąć
konieczny sposób i stopień uwiarygodnienia podawanych danych. Niewątpliwie można
natomiast sformułować jeden generalny postulat, który przy ocenie wyjaśnień wykonawców
powinien być bezwzględnie egzekwowany - wyjaśnienia powinny być konkretne, jasne,
spójne i adekwatne do danego przedmiotu zamówienia. Informacje podawane
w wyjaśnieniach powinny być więc konkretne, tak aby możliwe było ich przynajmniej
przybliżone przełożenie na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, a także możliwa ich
weryfikacja oraz ocena wiarygodności.
Izba uznała, że Zamawiający nieprawidłowo ocenił wyjaśnienia z dnia 7 września 2020 roku,
co potwierdziły w zasadzie odwołanie i argumentacja z rozprawy.
W ocenie Izby wyjaśnień do jakich Works został wezwany w zasadzie nie ma, bowiem
te informacje jakie zostały przedstawione przez Works trudno uznać za jakiekolwiek
wyjaśnienia. Co więcej stanowisko zaprezentowane przez Works w trakcie rozprawy również
potwierdza, że w ramach złożonej Zamawiającemu informacji nie zostały wykazane
wszystkie elementy, składowe zaoferowanej ceny.
Wymaga odnotowania, że w złożonych wyjaśnienia wskazano jedynie cenę sztuki ręcznego
miotacza pie
przu, cenę globalną za zakup 18 000 sztuk i to podaną w euro, jak również
koszt transportu do siedziby Works. Izba dostrzegła, że podane wartości w euro nie zostały
w żaden sposób przeliczone na złotówki i w zasadzie nie jest wiadomym w jakiej kwocie
w złotówkach te wskazane elementy się zamykają. Works w złożonych wyjaśnieniach podał
jeszcze jedną informację, a mianowicie wysokość marży wynoszącą „ok. 10%”.
Jednocześnie wskazuje w wyjaśnieniach „że nakład pracy pracowników jest niższy” jednakże
nawet tego
niższego nakładu pracy nie uwzględnia w złożonych wyjaśnieniach przez
faktyczne podanie jego wartości (wyceny). Izba zgadza się z argumentacją Odwołującego
co do brakującej wyceny wszystkich elementów mających wpływ na wysokość ceny takich
jak np. cena druku etykiet, cena opracowania etykiet, cena oklejenia etykietami czy cena
dostawy do siedziby Zamawiającego wraz z przepakowaniem.
Izba stwierdziła, że argumentacja w Works z rozprawy, że koszt nabycia produktu oraz
wszystkie inne koszty, w tym wykonani
a naklejki, ujęte są w zaoferowanej kwocie
obejmu
jącej dziesięcioprocentowy zysk nie znajduje odzwierciedlenia w złożonych
wyjaśnieniach. Jeżeli bowiem wykonawca Worsk wycenił wykonanie etykiet dla 18 000 sztuk
miotaczy pieprzu, powinien był ją podać. Skoro jej nie podał to nie ma żadnej podstawy
i żądanej logicznej argumentacji, aby na tym etapie postępowania, po wezwaniu do złożenia
wyjaśnień twierdzić, że cenę tą wykonawca Works przedstawił Zamawiającemu. Nie wynika
ona w żaden sposób ze złożonych wyjaśnień, tak samo jak nie wynikają inne ceny
elementów składowych tego zamówienia jak np. cena dostawy do Zamawiającego, cena
projektu etykiety, koszt opakowania zbiorczego oraz koszt etykiety na opakowanie zbiorcze.
W ocenie Izby Zamawiający w nieprawidłowy sposób dokonał oceny złożonych przez Works
wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy, czym naruszył art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust.
ustawy, a w konsekwencji zasady Prawa zamówień publicznych.
W podniesionego zarzutu ewentualnego do powyższego tj. naruszenie art. 24 ust. 1
pkt 12 i 17 ustawy w zw. z art. 24 ust. 4 ustawy przez zaniechanie wykluczenia wykonawcy
Works, pomimo, że Wykonawca ten w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił w
wyjaśnieniach z dnia 7 września 2020 r. informacje wprowadzające w błąd Zamawiającego,
mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu
o udzielenie zamówienia - m.in. w zakresie dotyczącym rzeczywistych kosztów poniesionych
przez Wykonawcę na realizację całego zamówienia, a tym samym przez zaniechanie
odrzucenia jego oferty.
M
ając na uwadze, że Izba uznała za zasadny zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4
w zw. z art. 90 ust. 3 i art. 7 ust. 1 ustawy przez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy
Works w sytuacji, w k
tórej jego oferta zawierała rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a Wykonawca pomimo wezwania nie wykazał, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny wskazany przez Odwołującego jako podstawowy rozstrzyganie o zarzucie
ewentualnym stało się bezprzedmiotowe.
W zakresie zarzutu naruszenie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy
przez nieprawidłowe
skorygowanie przez Zamawiającego w ofercie Wykonawcy omyłki polegającej
na niezgodności oferty ze Specyfikacją i umożliwienie tym samym temu Wykonawcy
dokona
nia nieuprawnionej zmiany treści oferty w zakresie ceny oferowanego przedmiotu
zamówienia – Izba uznała zarzut za niezasadny.
W odniesieniu do tego zarzutu Izba wskazuje, że w odwołaniu brak jest jakiejkolwiek
argumentacji
faktycznej
uzasadniającej
twierdzenie
Odwołującego.
Odwołujący
w uzasadnieniu przedstawia w sposobu bardzo chaotyczny informacje odnoszące się
do błędów jakich skorygowanie jest możliwe na podstawie obowiązujących przepisów,
jednakże w żaden sposób nie odnosi tego do dokonanej przez Zamawiającego za pismem
z dnia 4 września 2020 roku poprawy omyłki w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy. Odwołujący
poprzestaje na stwierdzeniu, że Zmawiający nieprawidłowo skorygował w ofercie wykonawcy
Works łączną cenę jego oferty brutto i w konsekwencji dokonał poprawienia tej wartości
w sposób, jaki nie wynikał z treści złożonej oferty.
Odwołujący w prezentowanym stanowisku nie odniósł się, chociaż w stanie faktycznym
wskazuje na Formularz oferty A do faktycznie podanej tam
wartości jednostkowej netto
i w zasadzie bez żadnego uzasadnienia przyjął, że to cena jednostkowa brutto, która została
podana i w F
ormularzu oferty A i w Formularzu oferty B przez wykonawcę Works stanowi
podstawę przeliczenia ceny globalnej oferty. Pominięcie przez Odwołującego faktu,
że wykonawca miał podać w Formularzu A wartość netto i brutto globalną oferty (tj. zgodnie
z formularzem cena jednostkowa, gdzie jednostką była 1 dostawa w ramach której
dostarczonych miało być 18 000 szt. ręcznych miotaczy pieprzu) powoduje, że w ogóle
nie odnosi się on do podanej wartości netto za 1 szt. ręcznego miotacza pieprzu
w prezentowanym stanowisku. W ocenie Izby Odwołujący przemilczał fakt podania wartości
netto i w oparciu o niepełnie uwzględniony stan faktyczny przedstawił argumentację.
Jednocześnie Odwołujący przywołuje w swojej argumentacji działanie matematyczne oparte
na cenie jednostkowej brutto, która również została podana przez Works. W ocenie Izby brak
odniesienia się Odwołującego do wszystkich zwartych w ofercie Works informacji, w tym
również pominięcie stawki podatku VAT jaka została wskazana w Formularzu oferty A,
a także brak uzasadnienia dla przedstawionego działania matematycznego powoduje,
że Izba zarzutu odwołania nie uwzględniła.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy przez
wybór oferty wykonawcy Works jako najkorzystniejszej w Postępowaniu, podczas gdy
to oferta Odwołującego była ofertą najkorzystniejszą w Postępowaniu i niepodlegającą
odrzuceniu
– Izba uznała zarzut za niezasadny.
Izba nie stwierdzała dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej na podstawie innych,
niż określone w SIWZ kryteriów oceny ofert. Odwołujący nie podniósł żadnych okoliczności
faktycznych wskazujących na nieprawidłowość dokonania oceny ofert w kontekście
ustalonych kryteriów oceny ofert, czyli zastosowania bądź niezastosowania przez
Zamawiającego ustalonych kryteriów oceny ofert.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust.
9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa za
mówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust.
3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący: …………………………………………