KIO 2445/20 WYROK dnia 3 listopada 2020 r.

Sygn. akt: KIO 2445/20 

WYROK 

z dnia 3 listopada 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Luiza Łamejko 

Protokolant:            

Adam Skowroński 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  3  listopada  2020 

r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesione

go  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  28  września  

2020 r. przez 

wykonawcę J. Ż. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Galeria 

Czystości 

J. 

Ż., 

Al. 

Poznańska 

Piła  

w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Piła, Pl. Staszica 10, 64-920 Piła 

przy  udziale  wykonawcy 

Thermbau  Polska  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością 

spółka  komandytowa,  ul.  Młodych  78A,  64-920  Piła  zgłaszającego  przystąpienie  do 

postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

1.  U

względnia odwołanie i nakazuje Gminie Piła unieważnienie czynności odrzucenia 

of

erty  złożonej  przez  wykonawcę  J.  Ż.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod 

nazwą  Galeria  Czystości  J.  Ż.  i  ponowne  dokonanie  badania  i  oceny  ofert, w  tym 

ponowne  wezwanie  wykonawcy  J. 

Ż.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod 

nazwą Galeria Czystości J. Ż. do złożenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny, 

2.  K

osztami postępowania obciąża Gminę Piła, Pl. Staszica 10, 64-920 Piła i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  00  gr 

(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę J. Ż. 

prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Galeria Czystości J. Ż., Al. 

Poznańska 70, 64-920 Piła tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza od Gminy Piła, Pl. Staszica 10, 64-920 Piła na rzecz wykonawcy J. Ż. 

prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Galeria Czystości J. Ż., Al. 

Poznańska  70,  64-920  Piła  kwotę  13  600  zł  00  gr  (słownie:  trzynaście  tysięcy 

sześćset  złotych  zero  groszy)  poniesioną  tytułem  wpisu  od  odwołania  oraz 

wynagrodzenia pełnomocnika.  

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Poznaniu. 

Przewodniczący :  ……………………………… 

Sygn. akt: KIO 2445/20 

U z a s a d n i e n i e 

Gmina  Piła  (dalej:  „Zamawiający”)  prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego 

postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą „Rewitalizacja zabytkowego 

budynku  Szkoły  Podstawowej  nr  1  im.  Stanisława  Staszica  w  Pile  –  odnowienie  elewacji 

budynku  oraz  budowa  platformy  dźwigowej  dla  niepełnosprawnych”.  Postępowanie  to 

prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień 

publicznych  (Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843)

,  zwanej  dalej:  „ustawa  Pzp”.  Ogłoszenie  

o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 26 sierpnia 

r. pod pozycją 578185-N-2020.  

W  dniu 

28  września  2020  r.  przez  wykonawca  J.  Ż.  prowadzący  działalność 

gospodarczą  pod  nazwą  Galeria  Czystości  J.  Ż.  (dalej:  „Odwołujący”)  wniósł  do  Prezesa 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie  od  czynności  Zamawiającego  polegającej  na 

odrzuceniu oferty Odwołującego. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, a także 

naruszenie: 

art. 90 ust. 3 ustawy Pzp w związku z: 

dokonaniem  wadliwej  oceny  wyjaśnień  (w  tym  dowodów),  dotyczących  wyliczenia 

ceny  oferty  złożonej  przez  Odwołującego,  poprzez  nieuzasadnione  i  dowolne  przyjęcie,  że 

argumenty  wskazane  w  piśmie  z  dnia  15  września  2020  r.  poparte  stosownymi  dowodami 

złożone  przez  Odwołującego  nie  wyjaśniają  w  sposób  wystarczający,  iż  zaoferowana  cena 

nie jest ceną rażąco niską, co w konsekwencji skutkowało nieuzasadnionym przyjęciem, że 

oferta  O

dwołującego  zawiera  rażąco  niską  cenę,  podczas  gdy  prawidłowa  analiza  treści 

powołanego  pisma  w  powiązaniu  z  przedłożonymi  dokumentami  w  sposób  oczywisty 

wskazuje,  że  Odwołujący  posiada  realną  możliwość  realizacji  zadania  za  kwotę 

przedstawioną w ofercie przy uwzględnieniu odpowiedniego poziomu zysku, 

błędnym  uznaniem,  że  oferta  Odwołującego  podlega  odrzuceniu  i  zawiera  rażąco 

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, 

zaniechaniem wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu; 

art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp  p

oprzez  błędne  uznanie,  że Odwołujący  nie wykazał  i  nie 

udowodnił,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia; 

art.  90  ust.  1  pkt  1  i  2  ustawy  Pzp 

poprzez  pominięcie i  niedostateczne  rozważenie 

przy  wery

fikacji  ceny  zaoferowanej  przez  Odwołującego  wskazanych  w  tych  przepisach 

czynników,  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  w  szczególności  oszczędności  metody 

wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych  i  wyjątkowo  sprzyjających 

warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla Odwołującego; 

art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo iż 

oferta ta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp oraz art. 90 ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ustawy 

Pzp przez  odrzucenie oferty  Odwołującego,  mimo że czynność ta nie została poprzedzona 

prawidłową  i  należycie  przeprowadzoną  procedurą  wezwania  Odwołującego  do  złożenia 

wyjaśnień dotyczących elementów mających wpływ na wysokość ceny; 

art.  92  ust.  1  pkt  3  ustawy  Pzp  w  zw.  z  art.  7  ust  1  ustawy  Pzp  poprzez 

przedstawienie  uzasadnienia  faktycznego  i  prawnego  odrzucenia  oferty  Odwołującego  

w  sposób  niepełny,  niejasny  i  budzący  wątpliwości  interpretacyjne,  a  w  konsekwencji 

p

rowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia w sposób niezapewniający zachowania 

uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. 

Odwołujący wniósł o: 

uwzględnienie odwołania; 

nakazanie Zamawiającemu: 

(a) 

unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, 

(b) 

unieważnienie czynności obejmującej odrzucenie oferty Odwołującego, 

(c) 

przeprowadzenie  ponownego  badania  i  oceny  ofert,  ewentualnie  wezwania 

Odwołującego  do  złożenia  dalej  idących  wyjaśnień  dotyczących  ceny,  w  tym  dowodów  

w trybie art. 90 ustawy Pzp, 

(d) 

uznania oferty złożonej przez Odwołującego jako najkorzystniejszej; 

zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów postępowania 

odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa przed Krajową Izbą Odwoławczą.  

Odwo

łujący  wyraził  przekonanie,  że  w  swoich  wyjaśnieniach  sprostał  obowiązkowi 

wykazania,  że  cena  nie  ma  charakteru  rażąco  niskiej.  Jak  zauważył  Odwołujący,  do 

wyjaśnień załączono dowody - oświadczenie dostawcy materiałów o posiadanych wysokich 

upustach  na  mat

eriały  renowacyjne,  jak  też  ofertę  cenową  na  dostawę  i  montaż  platformy 

śrubowej  (windy  dla  osób  niepełnosprawnych  zgodnej  z  wymaganiami  Zamawiającego 

wskazanymi w SIWZ i dokumentacji technicznej).   

W  ocenie  Odwołującego,  Zamawiający  miał  możliwość  uznania  wyjaśnień 

Odwołującego  i  z  łatwością  mógł  je  zweryfikować,  zarówno  w  oparciu  o  szczegółowy 

kosztorys stanowiący załącznik do oferty, ale również w oparciu o ww. dowody. Odwołujący 

zwrócił  uwagę  na  okoliczność,  że  wyjaśnienia  zawierały  część  opisową,  wskazującą  na 

główne obszary, gdzie mogło dojść do redukcji kosztów, która  to redukcja w żaden sposób 

nie  zagraża  należytemu  wykonaniu  przedmiotu  zamówienia.  Odwołujący  podał,  że  

w 

wyjaśnieniach  wskazał  opisowo  kilkanaście  elementów,  które  są  głównymi  czynnikami 

wpływającymi  na  cenę  oferty.  Takie  czynniki  to:  upusty  cenowe  w  hurtowniach  na 

specjalistyczne  materiały  budowlane  przeznaczone  do  renowacji  elewacji  marki  Remmers, 

Quik  Mix,  Optolith,  a  przy  tym  oszczędności  osiągnięte  przy  zakupie  materiałów 

renowacyjnych, 

takich  jak  spoiny  terasowe,  kity  do  napraw  cegieł,  farby  do  scaleń 

kolorystycznych czy środki do hydrofobizacji, posiadanie własnej bazy sprzętowej, lokalizacja 

miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w miejscowości Piła (oddalonego o niecałe 5 

km  od  miejsca  wykonania  prac), 

co  bez  wątpienia  redukuje  koszty  związane  

z  zakwaterowaniem  pracowników,  dietami  związanymi  z  pracą  w  delegacji,  dojazdami, 

transportem  materiałów,  sprzętu  czy  osób.  Odwołujący  zauważył,  że  takim  czynnikiem  jest 

również  to,  że  Odwołujący  od  wielu  lat  realizuje  prace  renowacyjne  na  obiektach 

budowlanych,  stosując  nowoczesne  techniki  usuwania  zabrudzeń.  Odwołujący  wskazał,  że 

przedstawił  na  poparcie  powyższych  twierdzeń  dowody  w  postaci  fotografii  wykonanych 

należycie zamówień, w tym dla Gminy Wyrzysk, w której poddano renowacji budynek Urzędu 

Gminy,  przy  czym  zakres  prac  był  identyczny,  jak  w  przypadku  przedmiotowego  budynku 

Szkoły Podstawowej nr 1 im. Stanisława Staszica w Pile. Odwołujący oświadczył, że posiada 

własną  pełną  bazę  sprzętową  niezbędną  do  realizacji  zadania  będącego  przedmiotem 

postępowania  (specjalistyczne  myjki,  agregaty,  rusztowania,  czy  podnośniki).  Co  więcej, 

Odwołujący  od  wielu  lat  świadczy  usługi  specjalistycznego  czyszczenia,  w  tym 

hydropiaskowania na te

renie całej Polski. 

Odwołujący  podniósł,  że  nie  istnieje  jeden  wzorzec  czy  schemat  konstruowania 

wyjaśnień,  bowiem  każdy  z  wykonawców  przygotowując ofertę może przy  wycenie zwrócić 

uwagę  na  inne  aspekty  zamówienia,  każdy  wykonawca  posiada  bowiem  własne  zasady 

polityki  cenowej,  funkcjonuje  w  innych  realiach  polityki  cenowej  własnej  firmy.  Odwołujący 

przywołał  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  12  grudnia  2019  r.,  sygn.  akt  KIO 

Odwołujący stwierdził, ze w przedmiotowym stanie faktycznym Odwołujący pokazał 

w  wyjaśnieniach  w  jaki  sposób  organizacja  jego  przedsiębiorstwa  (co  istotne, 

zlokalizowanego  w  miejscowości  Piła),  doświadczenie  w  realizacji  podobnych  robót,  jak 

również  długoletnia  współpraca z  producentami środków  przeznaczonych do  realizacji  tego 

typu  inwestycji,  pozwala  obniżyć  koszty  wykonania  zamówienia.  Powyższe  potwierdziły 

również  złożony  wraz  z  ofertą  kosztorys  ofertowy  dotyczący  odnowienia  elewacji  budynku  

i  budowy  platformy  dźwigowej  dla  niepełnosprawnych  oraz  wskazane  w  treści  wyjaśnień 

obliczenia stawki brutto w przeliczeniu na 1m

². Dokonując tych obliczeń Odwołujący bazował 

na 

kilkunastoletnim  doświadczeniu  w  realizacji  tego  typu  inwestycji.  Odwołujący  stoi  na 

stanowisku,  że  złożone  przez  Odwołującego  wyjaśnienia  nie  mogły  prowadzić  do  wniosku, 

że  oferta  cenowa  Odwołującego  została  przedstawiona  w  sposób  nierzetelny,  złożonych 

przez  Odwołującego  wyjaśnień  nie  można  uznać  za  lakoniczne  i  gołosłowne,  

a  w  konsekwencji,  nie  mogło  dojść  do  odrzucenia  oferty  Odwołującego  jako  zawierającej 

rażąco niską cenę.  

Odwołujący zwrócił uwagę, że w wezwaniu z dnia 11 września 2020 r. Zamawiający 

zadał  jedynie  ogólne  pytanie  co  do  ceny  oferty  jako  takiej,  nie  formułował  pytań  

o  szczegółowe  składniki  wyceny.  Odwołujący  powołał  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  

z  dnia  23  lutego  2017  r.,  sygn.  akt  KIO  289/17,  zgodnie  z  którym  „niezależnie  od  tak 

rozumianego źródła wątpliwości  zamawiającego spoczywa na nim obowiązek precyzyjnego 

wskazania  okoliczności,  które  wykonawca  winien  wyjaśnić.  Skład  orzekający  nie  podziela 

bowiem zapatrywania, jakoby wezwanie do złożenia wyjaśnień ograniczające się wyłącznie 

do  przytoczenia  przepisu  art.  90  ust.  1  Pzp  rodziło  po  stronie  wykonawcy  obowiązek 

wyjaśnienia  bliżej  nieokreślonych  aspektów,  które  wywarły  wpływ  na  skalkulowanie  ceny 

jego  oferty.  Innymi  słowy,  wezwany  wykonawca,  ze  względu  na  doniosłe  skutki,  jakie 

wywołać  może  procedura  wyjaśniania  rażąco  niskiej  ceny  (odrzucenie  oferty,  następstwem 

czego  jest  brak  możliwości  uzyskania  zamówienia  i  zysku  z  jego  realizacji)  nie  może  się 

domyślać  podstaw  skierowanego  do  niego  wezwania.  Przeciwnie  -  jego  treść  powinna 

wykonawcy pozwolić na dobór odpowiedniej argumentacji i  - ewentualnie - dowodów, które 

łącznie pozwolą przekonać zamawiającego o braku podstaw do odrzucenia oferty z uwagi na 

rażąco  niską  cenę.  Jeżeli  zaś  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień  ma  charakter  ogólnikowy, 

ograniczający  się,  przykładowo,  wyłącznie  do  przytoczenia  treści  przepisu  art.  90  ust.  1 

ustawy Pzp, to zamawiający musi liczyć się z możliwością otrzymania  równie ogólnikowych 

wyjaśnień”.  

Odwołujący,  mając  powyższe  na  uwadze  podniósł,  że  Zamawiający  w  sposób 

nieprawidłowy przeprowadził procedurę wyjaśniającą. Odwołujący wskazał, że Zamawiający 

wzywając  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny  ograniczył 

się  do  przedstawienia  wyliczeń,  które  zobligowały  go  do  wystosowania  wezwania, 

przytoczenia  przepisu  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  pouczenia  o  skutkach  wynikających  

z przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Pzp oraz wskazania formy i terminu udzielenia odpowiedzi. 

Odwołujący  zwrócił  przy  tym  uwagę  na  okoliczność,  że  złożony  przez  Odwołującego  wraz  

z ofertą kosztorys ofertowy, sporządzony według wzoru stanowiącego załącznik nr 7 i 7A do 

SIWZ,  składał  się  z  kilkudziesięciu  pozycji,  wobec  czego  -  przy  tak  ogólnikowym 

sformułowaniu  wezwania  -  Odwołujący  pozbawiony  został  de  facto  możliwości 

szczegółowego  wyjaśnienia  prawidłowości  kalkulacji  ceny  oferty,  którego  Zamawiający 

oczekiwał.  

Odwołujący zauważył, że w informacji o odrzuceniu oferty Zamawiający ograniczył się 

do ogólnikowego stwierdzenia, że odrzuca ofertę, ponieważ zawiera ona rażąco niską cenę. 

Odwołujący  podniósł,  że  Zamawiający  nie  wskazał,  co  miałoby  świadczyć  o  braku 

możliwości prawidłowego wykonania zamówienia, nie podał, co jawi się jako niewiarygodne, 

czy  niedostosowane  do  zamówienia,  bądź,  jakie  stawki  są,  w  jego  ocenie,  nierealistyczne  

i dlaczego końcowa cena oferty zostaje uznana za rażąco niską. Zamawiający nie pytał, ani 

nie  dopytywał  o  kwestie,  które  miałyby  świadczyć  przeciwko  ofercie  Odwołującego. 

Odwołujący stwierdził, że Zamawiający nie podał, na czym opiera swoją negatywną ocenę.  

Za  orzecznictwem  Krajowej  Izby  Odwoławczej Odwołujący  wskazał,  że  cena rażąco 

niska, o której mowa w art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp to cena nierealistyczna, nieadekwatna 

do  zakresu  i  kosztów  prac  składających  się  na  dany  przedmiot  zamówienia.  O  zjawisku 

rażąco  niskiej  ceny  można  mówić  wtedy,  gdy  cena  w  stosunku do  przedmiotu  zamówienia 

będzie  ceną  odbiegającą  od  jego  wartości,  a  różnica  ta  nie  będzie  uzasadniona 

obiektywnymi  względami  pozwalającymi  wykonawcy  bez  strat  i  finansowania  wykonania 

zamówienia  z  innych  źródeł  niż  wynagrodzenie  umowne,  zamówienie  to  wykonać.  Jak 

zauważył Odwołujący, ubieganie się o udzielenie zamówienia stanowi w każdym przypadku 

element  konkurencji,  nie  w  każdym  przypadku  jednakże  złożenie  oferty  z  niższą  ceną 

stanowi  czyn nieuczciwej konkurencji.  Przesłanką zastosowania art.  89 ust.  1  pkt  4  ustawy 

Pzp jest udowodnienie zaniżenia cen w celu eliminacji innych przedsiębiorców z rynku. Tym 

samym,  zdaniem  Odwołującego,  dla  zaistnienia  możliwości  zastosowania  ww.  przepisu 

Zamawiający  musi  mieć  pewność,  że  za  cenę  zaoferowaną  przez  wykonawcę  danego 

zamówienia  nie  da  się  prawidłowo  wykonać  lub  musi  ustalić,  że  skalkulowany  koszt  nie 

umożliwia  pokrycia  wydatków  związanych  z  wykonaniem  jakiegoś  elementu  zamówienia  

w  sposób  prawidłowy.  Odwołujący  zaznaczył,  ze  Zamawiający  nie  może  zastosować 

automatyzmu odrzucenia oferty z ceną rażąco niską - przepis art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp 

ma 

charakter  eliminacyjny  i  musi  być  wykładany  w  sposób  ścisły,  jak  wszystkie  przesłanki 

odrzucenia  ofert,  które  nie  mogą  być  wykładane  sprzecznie  z  celem  ustawy,  którym  jest 

wyłonienie konkurencyjnie wybranego wykonawcy.  

W  ocenie  Odwołującego,  niezależnie  od  nieprawidłowości  wezwania,  Odwołujący 

przekazał  pełne,  szczegółowe wyjaśnienia dotyczące  elementów  oferty mających  wpływ  na 

wysokość  ceny,  odniósł  się  do  wszystkich  czynników  wskazanych  w  wezwaniu  przez 

Zamawiającego  oraz  złożył  stosowne  dowody  na  poparcie  swoich  twierdzeń.  Odwołujący 

podkreślił,  że  okolicznością,  która  nie  pozostaje  bez  znaczenia  jest  korzystanie  

z  przyznanych  Odwołującemu  rabatów.  Owe  rabaty  zostały  wypracowane  przez 

Odwołującego  w  toku  budowania  jego  pozycji  na  rynku  i  stanowią  dowód  na  ścisłą 

współpracę  pomiędzy  kontrahentami.  Zdaniem  Odwołującego,  Odwołujący  potwierdził,  że 

skalkulowana przez niego cena jest rzetelna i gwarantuje wykonanie zamówienia w należyty 

sposób,  bez  obniżenia  jakości  czy  też  terminowości  wykonania  przedmiotu  zamówienia 

przez  wymagany  okres  oraz  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  SIWZ  i  w  umowie,  

a przy tym zapewnia Odwołującemu godziwy zysk.  

Odwołujący  wskazał,  że  w  sytuacji,  w  której  Zamawiający  miał  wątpliwości  co  do 

treści  wyjaśnień,  mógł  ponownie  zwrócić  się  do  Odwołującego  o  złożenie  wyjaśnień.  Jak 

zauważył  Odwołujący,  co do  zasady  brak  jest  wyraźnego  zakazu kilkukrotnego wezwania  - 

przepisy ustawy Pzp nie regulują wprost kwestii dotyczącej tego, ile razy Zamawiający może 

zwracać  się  do  wykonawcy  o  udzielenie  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust  1  i  1a  ustawy  Pzp. 

Odwołujący powołał wyrok Izby z dnia 9 maja 2019 r., sygn. akt KIO 728/19.  

Odwołujący  stwierdził,  że  wykonawcy  biorący  udział  w  postępowaniu  mają  prawo 

oczekiwać,  że  złożone  w  postępowaniu  oferty  zostaną  ocenione  zgodnie  z  wymaganiami 

Zamawiającego  wskazanymi  w  dokumentacji  postępowania,  z  poszanowaniem  wymogów 

stawianych  przez  powszechnie  obowiązujące  przepisy  prawa,  zaś  Zamawiający  wykona 

ci

ążące  na  nim  ustawowe obowiązki  rzetelnego zbadania złożonych ofert, gwarantując  tym 

samym  zabezpieczenie  interesów  uczestników  procesu  udzielania  zamówień  publicznych. 

Ponadto, 

jak  wskazał  Odwołujący,  zasada  równego  traktowania  wykonawców  wskazuje  na 

obowiązek  jednakowego  traktowania  wykonawców,  bez  ulg  i  przywilejów,  zaś  zasada 

zachowania uczciwej konkurencji związana jest z obowiązkami, jakie ustawodawca nakłada 

na  Zamawiającego  w  czasie  przygotowania  i  przeprowadzenia  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia, w tym dokonania starannej oceny złożonych ofert.  

Odwołujący  zauważył,  że  w  art.  92  ust.  1  pkt  3  ustawy  Pzp  wskazano,  że 

Zamawiający  w  ogłoszeniu  o  wyniku  postępowania  przetargowego  powinien  podać 

informacje  o  wykonawcach,  których  oferty  zostały  odrzucone  oraz  powodach  odrzucenia 

oferty. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  prawidłowe  podanie  powodów  odrzucenia  oferty 

wykonawcy  wymaga  uzasadnienia  faktycznego  i  prawnego.  Przepis  art.  92  ust.  1  pkt  3 

ustawy  Pzp,  stanowiący  realizację  zasad  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego,  takich  jak  jawność  postępowania  oraz  równe  traktowanie  wykonawców  

i  zachowanie  uczciwej  konkurencji,  nakłada  na  Zamawiającego  obowiązek  podania 

wykonawcom  podstaw  faktycznych  odrzucenia  oferty,  a  po  stronie  wykon

awcy  kształtuje 

prawo  do  uzyskania  pełnej  i  rzetelnej  wiedzy  na  temat  przyczyn  odrzucenia  oferty. 

Odwołujący podkreślił, że to na podstawie informacji przekazanej zgodnie z art. 92 ust. 1 pkt 

3  ustawy  Pzp  w

ykonawca  po  pierwsze  podejmuje  decyzję,  czy  skorzystać  ze  środków 

ochrony  prawnej,  a  po  drugie  - 

jakie  zarzuty  sformułować  w  odwołaniu  i  w  jaki  sposób 

polemizować  ze  stanowiskiem  Zamawiającego.  To  oznacza,  jak  podał  Odwołujący,  że 

Zamawiający  powinien  dokładnie  opisać  stan  faktyczny,  bowiem  podstawy  faktyczne 

czynności odrzucenia oferty powinny być znane wykonawcom z zawiadomienia przesłanego 

przez Zamawiającego na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. Odwołujący podniósł, że 

w  przedmiotowym  postępowaniu  przekazane  przez  Zamawiającego  uzasadnienie  nie 

obrazowało w sposób wyczerpujący, jakie przyczyny legły u podstaw decyzji Zamawiającego 

tak,  aby  wykonawca  mógł  się  do  wskazanych  przez  Zamawiającego  uchybień  w  pełni 

ustosunkować.  Odwołujący  stwierdził,  ze  Zamawiający  nie  dochował  należytej  staranności  

i  nie  podołał  ciążącym  na  nim  obowiązkom,  czym  naruszył  również  zasady  naczelne 

wskazane  w  art.  7  ust.  1  i  3  ustawy  Pzp.  Odwołujący  wskazał,  dla  oceny  czynności 

odrzucenia  oferty  Odwołującego  istotne  jest,  że  uzasadnienie  faktyczne  odrzucenia  oferty 

zostało oparte na dwóch elementach: streszczeniu wezwania do złożenia wyjaśnień w trybie 

art. 90 ust. 1 ustawy Pzp i stwierdzeniu, że wyjaśnienia powyższe budziły wiele wątpliwości  

i  nie  udowodniły,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Zdaniem  Odwołującego, 

Zamawiający nie przedstawił merytorycznej, zindywidualizowanej oceny oferty Odwołującego 

w  kontekście  rażąco  niskiej  ceny,  nie  sprecyzował  powodów,  dla  których  uznał  ofertę 

Odwołującego za zawierającą rażąco niską cenę i dlaczego uznał, że Odwołujący nie może 

wykonać  za  tą  cenę  przedmiotu  zamówienia.  Odwołujący  podniósł,  że  okoliczność  ta 

utrudnia Odwołującemu podnoszenie zarzutów w celu obrony swojej oferty.  

W  dniu  2  października  2020  r.  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po 

stronie  Zamawiającego  zgłosił  wykonawca  Thermbau  Polska  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością spółka komandytowa. 

W  dniu 

13  października  2020  r.  Zamawiający  złożył  odpowiedź  na  odwołanie 

wnosząc o jego oddalenie w całości jako bezzasadnego.  

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  rozpoznając  złożone  odwołanie  na  rozprawie  

i  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy  wymieniony  w  treści  uzasadnienia,  jak 

również stanowiska stron i uczestnika postępowania zaprezentowane na piśmie i ustnie do 

protokołu posiedzenia i rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje. 

Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  legitymuje  się  interesem  we  wniesieniu  środka 

ochrony prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zakres zarzutów, w sytuacji 

ich  potwierdzenia  się,  wskazuje  na  pozbawienie  Odwołującego  możliwości  uzyskania 

zamówienia  i  jego  realizacji,  narażając  go  tym  samym  na  poniesienie  w  tym  zakresie 

wymiernej szkody.  

Rozpoznając  odwołanie  w  granicach  podniesionych  zarzutów  Izba  uznała,  że 

zaistniały podstawy do jego uwzględnienia.   

Izba  ustaliła,  że  wartość  przedmiotowego  zamówienia  została  oszacowana  przez 

Zamawiającego na kwotę 2 519 364,95 zł, co stanowi równowartość 590 111,95 euro (pkt 2 

Protokołu  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w  trybie  przetargu  nieograniczonego). 

Bezpośrednio przed  otwarciem  ofert  Zamawiający  podał kwotę,  jaką  zamierza przeznaczyć 

na  sfinansowanie  zamówienia  w  wysokości  brutto  3 098 818,89  zł  (pkt  11  Protokołu 

postępowania o udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego).  

W terminie na składanie ofert oferty złożyło pięciu wykonawców: 

- FRAM-

BUD Sp. z o.o. z ceną 3 392 708,88 zł brutto, 

ORLIKON Sp. z o.o. z ceną 2 983 948,81 zł brutto, 

Galeria Czystości z ceną 1 660 509,81 zł brutto, 

- RETRO-

STYL Sp. z o.o. z ceną 3 177 000,00 zł brutto, 

- Thermbau Polska Sp. 

z o.o. Sp. k. z ceną 2 832 689,20 zł (pkt 12 Protokołu postępowania 

o udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego).  

Izba  stoi  na  stanowisku,  że  obowiązkiem  wykonawcy  ubiegającego  się  o  dane 

zamówienie  jest,  oprócz  zaoferowania  przedmiotu  zamówienia  w  pełni  zgodnego  

z  oczekiwaniami  zamawiającego,  zaoferowanie  rzetelnie  skalkulowanej  ceny,  a  w  sytuacji,  

w której powstały w tym zakresie wątpliwości po stronie zamawiającego, wykazanie, że cena 

lub koszt 

są realne i nie zawierają znamion rażąco niskiej/niskiego w stosunku do przedmiotu 

zamówienia.  

W  ocenie  Izby, 

wyjaśnienia  z  dnia  15  września  2020  r.  złożone  w  przedmiotowej 

sprawie  przez  Odwołującego  nie  uzasadniają  obniżenia  ceny  do  tak  niskiego  poziomu  

w  stosunku  do  szacunkowej  wartości  zamówienia  powiększonej  o  VAT,  jak  też  do  średniej 

arytmetycznej  cen  zaoferowanych  w  przedmiotowym  postępowaniu.  W  szczególności, 

wymienione przez Odwołującego czynniki, takie jak posiadane doświadczenie, doświadczeni 

pracownicy, wysokość upusów, czy posiadanie siedziby w Pile, nie mają takiego charakteru, 

aby  samo  ich  wystąpienie  uznać  za  cechy  przynależne  wyłącznie  temu  wykonawcy, 

wyróżniające go od konkurentów.  

Izba stwierdziła jednak, że odrzucenie oferty Odwołującego jako zawierającej rażąco 

niską  cenę  stanowiłoby  w  obecnym  stanie  faktycznym  naruszenie  podstawowych  zasad 

udzielania zamówień publicznych (art. 7 ust. 1 ustawy Pzp). Izba miała bowiem na uwadze, 

że  wezwanie  Zamawiającego  z  dnia  11  września  2020  r.  wystosowane  do  Odwołującego 

miało charakter ogólny – poza wskazaniem na poziom różnic w poszczególnych wartościach 

i  przytoczeniem  przepis

ów  ustawy  Pzp,  Zamawiający  nie  wskazał,  który  element  wyceny 

budzi  jego  wątpliwości.  Istotna  w  przedmiotowej  sprawie  jest  okoliczność,  że  Odwołujący 

załączył  do  oferty  szczegółową  kalkulację  elementów  zamówienia.  Na  tej  podstawie 

Zamawiający  miał  możliwość  wskazania  wykonawcy  zakresu  wyceny,  jaki  budzi  jego 

wątpliwości,  i  na  jakim  powinien  się  skupić  wykonawca  w  wyjaśnieniach.  Tymczasem 

Zamawiający  wątpliwości,  jakie  powziął  po  zapoznaniu  się  z  kosztorysem  złożonym  przez 

Odwołującego,  przedstawił  dopiero  w  odpowiedzi  na  odwołanie.  To  w  odpowiedzi  złożonej  

w  postępowaniu  odwoławczym  Zamawiający  dokonał  analizy  kosztów  materiałów 

budowalnych  niezbędnych  do  realizacji  przedmiotu  zamówienia,  analizy  kosztów  sprzętu 

budowlanego,  jak  też  szczegółowo  odniósł  się  do  złożonych  wraz  z  ofertą  kosztorysów 

wskazując  na  poszczególne  uchybienia  wykonawcy.  W  dokumencie  tym  Zamawiający 

ustosunkował się także do argumentów podniesionych przez Odwołującego w wyjaśnieniach 

z dnia 

15 września 2020 r.   

Izba  miała na  względzie  okoliczność,  że żaden  z  przepisów  ustawy  Pzp  nie udziela 

wprost odpowiedzi na pytanie, ile razy zamawiający może dokonywać wezwania wykonawcy 

do udzielenia wyjaśnień co do realności zaoferowanej ceny oferty. W takiej sytuacji, wobec 

braku  możliwości  oparcia  się  na  wykładni  literalnej,  mającej  pierwszorzędne  znaczenie  

w  systemie  prawa  stanowionego,  należy  zwrócić  się  ku  wykładni  systemowej  

i  celowościowej.  Trzeba  przypomnieć,  że  celem  systemu  zamówień  publicznych  jest 

umożliwienie wydatkowania środków publicznych w warunkach uczciwej konkurencji. Zasady 

uczciwej konkurencji  oraz  równego traktowania wykonawców  stanowią z  mocy  art.  7  ust.  1 

ustawy Pzp jeden z fundamentów systemu zamówień publicznych, stąd też w orzecznictwie 

Izby 

oraz  sądów  powszechnych  ukształtował  się  pogląd,  że  wezwanie  do  wyjaśnienia 

elementów  oferty  mających  wpływ  na  jej  cenę  co  do  zasady  ma  charakter  jednokrotny,  

a  oferta  wykonawcy,  który  zlekceważył  wezwanie  zamawiającego  i  złożył  wyjaśnienia 

ogólnikowe,  nie  odnoszące  się  do  treści  wezwania,  podlega  odrzuceniu  (wyrok  KIO  z  dnia  

13 maja 2014 r., sygn. akt KIO 572/14).  

Orzecznictwo i doktryna dopuszczają jednak możliwość zwrócenia się do wykonawcy, 

który złożył już wyjaśnienia w zakresie elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, 

o dalsze wyjaśnienia w zakresie kosztów, czy założeń przyjętych do kalkulacji. Izba podziela 

wyrażany  w  orzecznictwie KIO  pogląd,  że  możliwość  wezwania do  dodatkowych  wyjaśnień 

zachodzi 

przede  wszystkim  w  dwóch  sytuacjach:  gdy  sam  zamawiający  nie  poinformował 

wykonawcy,  jakie  elementy  oferty  budzą  jego  wątpliwości  co  do  ewentualnego  rażącego 

zaniżenia  ceny,  a  wezwanie  miało  charakter  ogólny,  a  także  gdy  wykonawca  złożył 

wyjaśnienia,  poparł  je  dowodami,  jednak  z  wyjaśnień  tych  jednoznacznie  nie  wynika,  że 

wykonawca zaoferował cenę rażąco niską bądź niektóre elementy wyjaśnień, co do kosztów, 

czy  założeń  kalkulacyjnych  nie  zostały  w  dostateczny  sposób  doprecyzowane  przez 

wykonawcę i mogą budzić wątpliwości zamawiającego (por. m.in. wyrok KIO z dnia 28 marca 

2017  r.,  sygn.  akt  KIO  466/17,  wyrok  z  dnia  23  stycznia  2018  r.,  sygn.  akt  KIO  2474/17,  

KIO 2487/17, wyrok z dnia 29 stycznia 2018 r., sygn. akt KIO 2717/17).  

Izba  n

ie  miała  wątpliwości,  że  w  przedmiotowej  sprawie  zaistniała  podstawa  do 

powtórnego  wezwania  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  z  uwagi  na  zbyt  ogólny 

charakter  wezwania 

wystosowanego  przez  Zamawiającego  w  dniu  11  września  2020  r. 

Podkreślić  należy,  że  Zamawiający,  z  uwagi  na  złożone  wraz  z  ofertą  kosztorysy,  posiadał 

wiedzę  o  kalkulacji  ceny  dokonanej  przez  Odwołującego,  a  zatem  posiadał  podstawy  do 

zadania  wykonawcy  konkretnych  pytań,  zwrócenia  uwagi  na  wątpliwości,  jakie  budzi  

u Zamawiającego złożona kalkulacja. W tym stanie rzeczy, wobec tego, że wykonawca nie 

może  ponosić  negatywnych  konsekwencji  ogólnego  wezwania  do  wyjaśnień,  Izba 

stwierdziła, że Zamawiający winien ponownie wezwać Odwołującego do złożenia wyjaśnień, 

wskazując,  które  elementy  budzą  wątpliwości  Zamawiającego.  Co  za  tym  idzie,  potwierdził 

się zarzut naruszenia przez Zamawiającego wskazanych w odwołaniu przepisów ustawy Pzp 

traktujących  o  ocenie  wyjaśnień  w  zakresie  zaoferowanej  ceny  i  podstawie  do  odrzucenia 

oferty z uwagi na uznanie, że złożone wyjaśnienia potwierdzają rażąco niski charakter ceny.  

Za  zasadny  Izba  uznała  także  zarzut  przedstawienia  uzasadnienia  faktycznego  

i  prawnego  odrzucenia  oferty  Odwołującego  w  sposób  niepełny,  niejasny  i  budzący 

wątpliwości. Izba ustaliła, że w piśmie z dnia 23 września 2020 r. Zamawiający poinformował 

o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  

z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. Zamawiający stwierdził, że oferta Odwołującego zawiera rażąco 

niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Uzasadniając  ww.  czynność 

Zamawiający,  podobnie  jak  w  wezwaniu  z  dnia  11  września  2020  r.,  wskazał  na  różnice 

pomiędzy  ceną  zaoferowaną  przez  Odwołującego,  a  szacunkową  wartością  zamówienia 

powiększoną  o  VAT,  oraz  średnią  arytmetyczną  cen  wszystkich  złożonych  ofert. 

Zamawiający  stwierdził,  że  przedstawione  przez  Odwołującego  wyjaśnienia  uznał  za 

niewiarygodne  i  nieudokumentowane.  Jak  podał  Zamawiający,  przedłożone  wyjaśnienia 

dotyczące  zaoferowanej  ceny  na  wykonanie  robót  budowlano-montażowych  związanych  

z  rewitalizacją  Szkoły  nie  odpowiadają  na  wątpliwości  odnośnie  skalkulowanej  ceny. 

Zdaniem  Zamawiającego,  Odwołujący  nie  przedstawił  żadnych  wiarygodnych  dowodów  na 

to, że za zaoferowaną cenę jest w stanie poprawnie wykonać wszystkie roboty.   

Wskazać  należy,  że  zgodnie  z  art.  92  ust.  1  pkt  3  ustawy  Pzp  zamawiający  ma 

bezwzględny  obowiązek  podania  uzasadnienia  faktycznego  i  prawnego  odrzucenia  oferty. 

Przywołany  przepis,  stanowiący  realizację  zasad  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publiczne

go,  takich  jak  jawność  postępowania  oraz  równe  traktowanie  wykonawców  

i  zachowanie  uczciwej  konkurencji,  nakłada  na  zamawiającego  obowiązek  podania 

wykonawcom  pełnych  podstaw  faktycznych  odrzucenia  oferty,  a  po  stronie  wykonawcy 

kształtuje  prawo  do  uzyskania  wyczerpującej  i  rzetelnej  wiedzy  na  temat  przyczyn  decyzji 

zamawiającego.  Uzasadnienie  faktyczne  odrzucenia  oferty  musi  przedstawiać  wszystkie 

przyczyny, jakie legły u podstaw decyzji zamawiającego tak, aby wykonawca miał możliwość 

ustosunkowania  się  do  wskazanych  przez  zamawiającego  uchybień,  możliwość  obrony 

złożonej oferty. 

W okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy Zamawiający podał przyczyny 

odrzucenia  oferty  Odwołującego  de  facto  w  odpowiedzi  na  odwołanie.  Przyczyn  tych  nie 

można  doszukać  się  w  informacji  z  dnia  23  września  2020  r.  Działanie  takie  stanowi 

naruszenie art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. 

W konsekwencji, naruszony został także przepis 

art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.  

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, orzeczono 

jak w sentencji.  

O kosztach postępowania Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp 

oraz  §  5  ust.  2  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  

w    sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  z  2018  r.,  poz.  972), 

zaliczając w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł uiszczoną przez 

Odwołującego  tytułem  wpisu  od  odwołania  oraz  zasądzając  od  Zamawiającego  na  rzecz 

Odwołującego  uzasadnione  koszty  poniesione  tytułem  wpisu  od  odwołania  oraz 

wynagrodzenia pełnomocnika w łącznej wysokości 13 600 zł.    

Przewodniczący :  ………………………………