KIO 2635/19 WYROK dnia 10 stycznia 2020 r.

Stan prawny na dzień: 03.04.2020

Sygn. akt: KIO 2635/19 

WYROK 

z dnia 10 stycznia 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Ryszard Tetzlaff   

Protokolant:             Piotr Kur  

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  10  stycznia  2020  r.  w  Warszawie 

odwołania 

wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w 24 grudnia 2019 r. przez wykonawcę 

A.  M. 

prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zespół  Projektowo  - 

Inwestycyjny  Kontrapunkt  V  projekt  A.  M.

,  ul.  Zabłocie  39,  30-701  Kraków  

postępowaniu 

prowadzonym 

przez 

Uniwersytet 

Przyrodniczy 

Lublinie,                               

ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin 

orzeka: 

uwzględnia  odwołanie  w  całości  i  nakazuje  Zamawiającemu  unieważnienie 

czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  z  dnia  19.12.2019  r.,  jak  i  nakazuje 

Zamawiającemu  powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  ofert, w  ramach  których 

nakazuje  odrzucenie  oferty:  P.  R. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod 

firmą BAUREN R. P., ul. Świeklańska 12, 44-200 Rybnik na podstawie art. 89 ust.1 

pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 

Prawa zamówień publicznych, z uwagi na potwierdzenie 

się wskazanego wyżej  zarzutu,  jak  również  dokonanie prawidłowego przeliczenia 

punktacji  wykonawcy  R.  G. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą 

Architekt  R.  G.,  ul.  Woronicza  31/266,  02-640  Warszawa,  z  uwagi  na  dokonanie 

błędnego rankingu ofert, co narusza art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 oraz art. 92 ust. 1 

pkt 1 

Prawa zamówień publicznych.    


2.  k

osztami 

postępowania 

obciąża 

Uniwersytet 

Przyrodniczy 

Lublinie,                               

ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin i:    

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę A. M. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zespół  Projektowo  - 

Inwestycyjny  Kontrapunkt  V  projekt  A.  M., 

ul.  Zabłocie  39,  30-701  Kraków 

tytułem wpisu od odwołania, 

2.2. z

asądza od Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 

Lublin  na  rzecz  A.  M. 

prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zespół 

Projektowo - Inwestycyjny Kontrapunkt V projekt A. M.

, ul. Zabłocie 39, 30-701 

Kraków kwotę

00 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero 

groszy) 

stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu zwrotu 

kosztów wpisu oraz wynagrodzenia pełnomocnika.  

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych 

(t.j.  Dz.  U.  z  16  października  2018  r.  poz.  1986  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  

w  terminie  7  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Lublinie.  

Przewodniczący: 

………………………………


Sygn. akt: KIO 2635/19 

U z a s a d n i e n i e 

Postępowanie  o  udzielnie  zamówienia  publicznego  prowadzone  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego  pn.: 

„Opracowanie  dokumentacji  projektowej  zadania  inwestycyjnego 

Stacja  Badawcza  i  Ośrodek  Dydaktyczo-Szkoleniowy  Jeździectwa  i  Hipoterapii  dla 

Uniwersytetu  Przyrodniczego  w  Lublinie  nr  EZ-

p/PNO/54/2019”,  zostało  wszczęte  zostało 

wszczęte  ogłoszeniem  w  Biuletynie  Zamówień  Publicznych  Nr  627186  -  N  -  2019,  data 

zamieszczenia 25.11.2019 r., przez Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 

20-950 Lublin zwany dalej: 

„Zamawiającym” 

W  dniu  19.12.2019  r.  (e-

mailem)  Zamawiający  poinformował  o  wyborze  oferty 

najkorzystniejszej:  BAUREN  R.  P.

,  ul.  Świeklańska  12,  44-200  Rybnik  zwana  dalej: 

„BAUREN  R.  P.”  albo  „Przystępującym”.  Drugą  pozycje  w  rankingu  złożonych  ofert  zajęła 

oferta  R.  G. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firma:  Architekt  R.  G.,  ul. 

Woronicza  31/266,  02-

640  Warszawa.  Trzecią  pozycje    w  rankingu  złożonych  ofert  zajęła 

oferta 

–  A.  M.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zespół  Projektowo  - 

Inwestycyjny  Kontrapunkt  V  projekt  A.  M.

,  ul.  Zabłocie  39,  30-701  Kraków  zwanego  dalej: 

„Zespół Projektowo - Inwestycyjny Kontrapunkt V projekt A. M.” albo „Odwołującym”

W  dniu  24.12.2019  r.  (

wpływ  do  Prezesa  KIO  w  wersji  elektronicznej  podpisane 

podpisem  cyfrowym  za  pośrednictwem  elektronicznej  skrzynki  podawczej  -  ePUAP)  Zespół 

Projektowo - Inwestycyjny Kontrapunkt V projekt A. M. 

wniósł odwołanie na w/w czynność z 

19.12.2019  r. 

Kopie  odwołania  Zamawiający  otrzymał  w  dniu  24.12.2019  r.  (e-mailem). 

Zamawiającemu zarzucił naruszenie:   

1. art. 89 ust. 1 pkt 4 

ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. 

U. z 16 października 2018 r. poz. 1986 ze zm.) zwanej dalej:  „Pzp” oraz art. 90 ust. 3 Pzp 

poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  BAUREN  R.  P.,  pomim

o  że  oferta  zawiera  rażąco 

niską cenę  w stosunku do przedmiotu zamówienia;   

2. art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 Pzp poprzez 

wadliwą  ocenę  złożonych  wyjaśnień  wykonawcy  BAUREN  i  uznanie,  że  wyjaśnienia 

pot

wierdzają,  że  oferta  ww.,  wykonawcy  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia,  a  w  konsekwencji  zaniechanie  odrzucenia  tej  oferty  mimo,  iż 

wykonawca nie złożył wyjaśnień spełniających wymagania określone w art. 90 ust. 1-3 Pzp, 

oferta zawiera rażąco niską cenę  


3. art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez niezapewnieni zachowania zasady uczciwej konkurencji oraz 

równego  traktowania  wykonawców  oraz  dokonanie  wyboru  oferty  najkorzystniejszej                        

w sposób niezgodny z przepisami ustawy.  

4. Art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 Pzp oraz art. 92 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp poprzez nieprawidłowe 

przyznanie  punktacji  wykonawcy  Architekt  R.  G. 

i  błędne  zawiadomienie  o  punktacji  ww. 

wykonawcy.  Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:  

1. Unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej  

2. Dokonania ponownego badania i oceny ofert, przyznania punktacji w sposób prawidłowy 

tj. zgodny z zasadami określonymi w SIWZ, w sposób opisany poniżej.  

3. Odrzucenia oferty BAUREN R. P.  

Pismem z dnia 19.12.2019 r. Zamawiający poinformował o dokonaniu wyboru oferty 

najkorzystniejszej złożonej przez BAUREN R. P. . W toku badania i oceny ofert Zamawiający 

dokonał pismem z 09.12.19 r. wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 

ust.  1a  pkt  1  Pzp,  na  które  wykonawca  przesłał  odpowiedź  dnia  11.12.2019  r.  Treść 

wyjaśnień  wskazuje  w  ocenie  Odwołującego,  że  oferta  powinna  zostać  odrzucona,  gdyż 

zawierająca  rażąco  niską  cenę.  Odpowiedzi  wykonawcy  są  lakoniczne,  ogólnikowe                   

i  w  żaden  sposób  nie  potwierdzają  realności  zaoferowanej  ceny.  Nie  sposób  w  ocenie 

Odwołującego uznać, iż wyjaśnienia w ogóle zostały złożone, jak również nie można było na 

i

ch podstawie przyjąć, że zaoferowana cena pozwala na wykonanie przedmiotu zamówienia. 

Wykonawca nie złożył w ogóle jakichkolwiek dowodów, o które wzywał Zamawiający.  

Zastosowanie przez Zamawiającego wezwania, o którym mowa w art. 90 Pzp wiąże 

się  z  powstaniem  domniemania  rażąco  niskiej  ceny  oferty  wykonawcy  wezwanego  do 

wyjaśnień,  do  którego  obalenia  zobowiązany  jest  wykonawca.  Powyższe  potwierdza 

orzecznictwo, przykładowo SO w W-wie, w wyroku z dnia 14.03.2017 r., sygn. akt: XXIII Ga 

967/16:  „to  nie  skarżący  (na  etapie  przed  KIO  -  odwołujący)  mają  wykazywać,  że  oferta 

konkurenta  jest  rażąco  niska  lecz  odwrotnie  to  oferent  musi  wykazać,  że  jego  oferta  nie 

zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Ciężar  dowodu  spoczywa  na  barkach  tego,  który  oferuje                        

i  rozpoczyna  się  od  momentu  żądania  wyjaśnień  przez  Zamawiającego  i  nie  ulega  on 

modyfikacji  na  etapie  postępowania  zarówno  odwoławczego  jak  i  skargowego”.  Podobnie 

wskazuje KIO, np. w wyroku KIO 2256/17: 

„to na wykonawcy spoczywa obowiązek, że oferta 

t

ego wykonawcy nie zawiera takiej ceny, co wynika z art. 90 ust. 2 Pzp”, czy też w wyroku 

KIO 1903/16.  

Wykonawca BAUREN był więc zobowiązany do udowodnienia, iż zaoferowana cena 

ma  charakter  realny,  znajduje  odzwierciedlenie  w  kosztach,  które  należy  ponieść  w  celu 

realizacji  zamówienia  oraz  iż  zachodzą  po  stronie  tego  wykonawcy  obiektywne  czynniki, 

które  pozwalają  na  obniżenie  ceny.  Wykonawca  nie  sprostał  zaś  ciężarowi  dowodowemu 


składając  ogólne  wyjaśnienia.  Wykonawca  nie  wskazał  w  swoich  wyjaśnieniach  czynników 

obiektywnych,  które  uzasadniałyby  obniżenie  ceny  oferty  do  takiego  poziomu,  natomiast 

powołał  się  na  bardzo  ogólne  okoliczności,  które  nie  mogą  być  uznane  za  wystarczające                 

w kontekście art. 90 ust. 2 i 3 Pzp. Zgodnie z orzecznictwem KIO czynniki obniżające koszty 

powinny  mieć  charakter  obiektywny  i  nie  być  wspólne  dla  pozostałych  wykonawców 

biorących udział w postępowaniu (np. wyrok SO w Rzeszowie sygn. akt I Ca 117/12, wyrok 

SO  Warszawa  Praga  sygn.  akt:  IV  Ca  1299/09  i.in).  Wykonawca 

nie  wskazał  żadnych 

okoliczności  stanowiących obiektywne  podstawy  do  obniżenia ceny.  Złożona kalkulacja nie 

wyjaśnia w jaki sposób zostały obliczone wskazane w niej pozycje np. koszty pracownicze, 

koszty  inwentaryzacji  przed  wykonaniem  projektu.  Wobec  teg

o  oferta  powinna  zostać 

odrzucona, jako że złożone wyjaśnienia nie przekonują, że cena oferty została skalkulowana 

w sposób prawidłowy, a należyte wykonanie zamówienia nie jest zagrożone (z wyroku KIO 

1651/16). W wyroku KIO 722/16 Izba wskazała, że „sytuacja prawna wykonawcy, który złożył 

wyjaśnienia  ogólne,  nieadekwatne  do  wezwania  zamawiającego,  nie  pozwalające  na 

ustalenie,  że  cena oferty  została obliczona prawidłowo jest taka  sama jak sytuacja prawna 

wykonawcy,  który  wyjaśnień  nie  złożył  w  ogóle.  W  obu  przypadkach  oferta  podlega 

odrzuceniu”. Jednocześnie należy wskazać, że na tym etapie nie jest już możliwe sanowanie 

oferty w tym zakresie. Zgodnie bowiem z wyrokiem z 28.07.2017 r., sygn. akt: KIO 1713/17: 

„ponowienie  wezwania  nie  może  stanowić  "ratowania"  oferty,  wówczas  gdy  wykonawca 

składa wyjaśnienia zbyt ogólne, niekonkretne, nierzeczowe, niepoparte faktami, wykonawca 

ma bowiem obowiązek dołożyć wszelkich starań, aby na pierwsze wezwanie zamawiającego 

rzetelnie wyjaśnić  okoliczności,  które  uzasadniają  wysokość ceny  jego oferty.  Zamawiający 

nie  może  wzywać  jednak  wykonawcy  kilkakrotnie  do  uszczegółowienia  i  skonkretyzowania 

ogólnikowych twierdzeń podanych wcześniej, prowadziłoby to bowiem do naruszenia zasady 

uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców,  przez  sugerowanie  wykonawcy, 

jakie wyjaśnienia powinien ostatecznie złożyć”.  

Zamawiający  więc  nieprawidłowo  dokonał  oceny  wyjaśnień,  bez  zachowania 

szczegółowej  skrupulatności.  Zamawiający  przyjął  na  wiarę  zapewnienie  wykonawcy, 

odstępując  od  sformułowanego  wcześniej  żądania  w  zakresie  dowodów.  Przy  ocenie 

wyjaśnień bezwzględnie powinno być egzekwowane, aby wyjaśnienia były konkretne, jasne, 

spójne  i  adekwatne  do  danego  przedmiotu  zamówienia.  Jak  wskazuje  KIO  w  wyroku  KIO 

„stosowana powszechnie beletrystyka polegająca na mnożeniu ogólników o wielkim 

doświadczeniu  wykonawcy,  jego  znakomitej  organizacji  produkcji,  optymalizacji  kosztów, 

wdrożeniu niezwykle nowoczesnych i energooszczędnych technologii (…) przeważnie nic nie 

wnosi  do  sprawy  i 

nie  niesie  informacji  o  żadnych  możliwych  do  uchwycenia  wartościach 

ekonomicznych”.    Obowiązkiem  Zamawiającego,  którego  zaniechał  była  prawidłowa  ocena 


złożonych  wyjaśnień,  tj.  z  uwzględnieniem  okoliczności,  które  dotyczą  tylko  BAUREN,                       

a jednocześnie nie zachodzą w przypadku pozostałych wykonawców.   

Ponadto, Zamawiający dokonał błędnego rankingu ofert. Jak wynika z zawiadomienia 

o wyborze oferty najkorzystniejszej Zamawiający przyznał wykonawcy Architekt R. G. 95,98 

pkt. W kryterium cena wykonawca ten powinien zgodnie z zastosowanym  w SIWZ wzorem 

otrzymać 45,98 pkt, w pozostałych kryteriach zaś powinien otrzymać łącznie 40 pkt, a więc 

razem 85,98 pkt. Zamawiający przyznał natomiast wykonawcy 95,98 pkt. 

Zamaw

iający w dniu 30.12.2019 r. (e-mailem) wraz kopią odwołania, w trybie art. 185 

ust.1  Pzp, 

wezwał  uczestników  postępowania  przetargowego  do  wzięcia  udziału                          

w postępowaniu odwoławczym.  

W  dniu  31.12.2019  r. 

(wpływ  bezpośredni  do  Prezesa  KIO)  P.  R.  prowadzący 

działalność  gospodarcza  pod  firmą  BAUREN  R.  P.  zgłosiła  przystąpienie  do  postępowania 

odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  wnosząc    o  oddalenie  odwołania  w  całości. 

Zgłoszone przystąpienie zostało uznane za nieskuteczne z uwagi na brak przekazania kopii 

przystąpienia Odwołującemu, dalsza argumentacja w dalszej części uzasadnienia.  

W  dniu  10.01.2020  r. 

(wpływ  bezpośredni  do  Prezesa  KIO)  Zamawiający  wobec 

wniesienia  odwołanie  do  Prezesa  KIO  wniósł  na  piśmie,  w  trybie  art.  186  ust.  1  Pzp, 

odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o oddalenie w całości odwołanie. Kopia nie została 

przekazana  Odwołującemu.  Zamawiający  w  toku  oceny  i  badania  ofert  porównał  cenę 

ofertową  Przystępującego  do  wartości  zamówienia  brutto  oraz  do  wartości  średniej 

arytmetycznej wszystkich złożonych ofert. Zamawiający stwierdził, że cena ofertowa nie jest 

rażąco  niska  w  stosunku  do  średniej  arytmetycznej  złożonych  ofert,  jednakże  wypełniając 

obowiązek  ustawowy,  ze  względu  na  to,  że  cena  ofertowa  brutto  oferty  Wykonawcy  była 

niższą  o  30%  od  wartości  zamówienia,  pismem  wezwał  P.  R.  do  złożenia  wyjaśnień  w 

zakresie rażąco niskiej ceny, zgodnie z art. 90 ust. 1 Pzp. Zamawiający w wezwaniu określił 

szczegółowo  żądany  zakres wyjaśnień  w  zakresie rażąco  niskiej  ceny,  oraz  żądał  złożenia 

dowod

ów  dotyczących  wyliczenia  ceny.  Wykonawca  przesłał  pisemne  wyjaśnienia  wraz  z 

dowodami,  dotyczące  wysokości  zaoferowanej  ceny,  jak  również  szczegółowo  wyjaśnił 

powody i elementy mające wpływ na wysokość zaoferowanej ceny za realizację przedmiotu 

zamówienia.  Oceniając  złożone  wyjaśnienia  oraz  dowody  na  ich  poparcie  Zamawiający 

zauważył, że: 

1/  Wykonawca 

w  swoich  wyjaśnieniach  wskazał,  że  na  oszczędność  metody  wykonania 

zamówienia ma wpływ: 

-  posiadanie 

wysoko  wyspecjalizowanej  kadry  uprawnionych  projektantów  z  wieloletnim 

doświadczeniem oraz 


- specjalistyczne i licencjonowane oprogramowanie CAD, inne oprogramowanie graficzne, 

specjalistyczny sprzęt komputerowy, drukujący i laserowe urządzenia pomiarowe, 

wiele obiektów zrealizowanych o podobnym i wyższym stopniu trudności, 

wiele obiektów zrealizowanych na terenie Polski południowej i wschodniej, 

dofinansowanie ze środków unijnych na zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania. 

2/  Wykonawca  jako 

czynnik  świadczący  o  realności  zaproponowanej  przez  niego  ceny 

przedstawił  wykaz  wykonanych  usług  o  zbliżonym  lub  wyższym  stopniu  trudności                              

i  podobnym  charakterze,  które  opisał  w  zakresie  przedmiotu,  kubatury,  ceny  dokumentacji 

projektowej oraz jako dowód załączył referencje ich należytego wykonania. 

Zamawiający  porównał  przedstawione  w  wykazie  ceny  wykonanych  dokumentacji 

projektowych  do  powierzchni  użytkowych  projektowanych  budynków  i  stwierdził,  iż  cena 

ofertowa  wykonania  prz

edmiotu  zamówienia  przez  Wykonawcę  nie  jest  rażąco  niska, 

ponieważ kształtuje się na podobnym poziomie cenowym. Dla przykładu: 

cena  wykonania  dokumentacji  projektowej  dla  Urzędu  Miejskiego  w  Sosnowcu  wynosiła 

258.300,00 zł., powierzchnia użytkowa budynku 3535 m

co po przeliczeniu daje cenę 73,07 

zł/m

-  cena  wykonania  dokumentacji  projektowej  dla  Tenneco  Automotive  Eastem  Europe  sp.                    

z o.o. wynosiła 825.330,00 zł., powierzchnia użytkowa budynku 10181m

 co po przeliczeniu 

daje cenę 81,07 zł/m

Natomiast w ofercie Wykonawcy 

cena ofertowa wynosi 305.409,00 zł., powierzchnia 

użytkowa  budynku,  zgodnie  z  programem  użytkowym  wynosi  3496  m

,  co  po  przeliczeniu 

daje cenę 87,36 zł/m

3/  Wykonawca 

przedstawił  kalkulację  cenową,  w  której  uwzględnił  wszystkie  elementy 

składowe swojej oferty poprzez przedstawienie głównych składników wchodzących w zakres 

przedmiotu  umowy  przypisując  poszczególnym  pozycjom  odpowiednie  wartości  cenowe 

tabela nr 2 z wyjaśnień/. 

W  ocenie  Zamawiającego  poziom  tej  kalkulacji  pozwala  na  pokrycie  kosztów  

zamówienia,  a  więc  pozwala  na  opłacenie  pracy  projektantów,  uzyskanie  odpowiednich 

dokumentów,  pozwoleń,  badanie  geotechniczne,  inwentaryzację,  i  pozostałe  elementy 

wynikające w opisu przedmiotu zamówienia oraz pełnienie nadzoru autorskiego. 

4/  Wykonawca 

oświadczył,  że  koszty  pracy  przyjęte  do  ustalenia  ceny  nie  są  niższe  od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  oraz  minimalnej  stawki  godzinowej  ustalonej  na 

podstawie art. 2 ust 3-

5 ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu 

za  pracę  oraz  rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  10  września  2019r.  w  sprawie 

wysokości  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  oraz  wysokości  minimalnej  stawki 

godzinowej w 2020r. 


Wykonawca 

potwierdził,  że  przedmiot  zamówienia  zrealizuje  bez  udziału 

Podwykonawców,  co  w  ocenie  Zamawiającego  świadczy  o  braku  dodatkowych  kosztów 

wykonania zamówienia. 

Zamawiający  oceniając  wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  złożone  przez 

Wykonawcę  stwierdził,  że  Wykonawca  ustosunkował  się  i  do  wszystkich  pytań  zadanych 

przez Zamawiającego dotyczących: 

a)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych,  

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 

ust. 3-

5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. 

U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005r. Nr 157, poz. 1314); 

b) 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów, 

c)  wynikających  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie, 

d) wynikających z przepisów ochrony środowiska, 

e) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Z  treści  wyjaśnień  Wykonawcy  wynika,  że  wyjaśnienia  też  nie  były  wymijające,  ani 

ogólnikowe,  a  Wykonawca  udzielił    odpowiedzi.  Odniósł  wyjaśnienia  przede  wszystkim  do 

kalkulacji kosztów realizacji zamówienia, odniósł się też do swoich cen i tym samym wykazał 

realność  i  rzetelność  obliczenia  oraz  to  że  taki  poziom  cen  pozwala  mu  na  należyte 

wykonanie umowy, co potwierdził licznymi referencjami załączonymi do wyjaśnień.  

Dodatkowo  Zamawiający,  w  odniesieniu  do  zarzutu  naruszenia  art.  91  ust.  1  w  zw. 

art. 7 Pzp oraz art. 92 ust. 1 pkt 1 Pzp 

poprzez nieprawidłowe przyznanie punktacji Architekt 

R.  G. 

i  błędne  zawiadomienie  o  przyznanej  mu  punktacji,  informuje,  że  przyznał  punkty 

zgodnie  z  kryterium  oceny  ofert  opisanym  w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia. 

Jednakże Zamawiający  stwierdza,  że  w  zawiadomieniu o punktacji  przyznanej Wykonawcy 

R. G. 

punkty zostały prawidłowo przyznane w poszczególnych kryteriach oceny ofert, jedynie 

łączna  suma  punktów  została  nieprawidłowo  zsumowana,  co  stanowi  omyłkę  rachunkową. 

Jednakże nie ma to wpływu na najkorzystniejszej oferty oraz ranking ofert w postępowaniu. 

Zamawiający  podkreślił,  że  Wykonawca  udzielił  na  wezwanie  Zamawiającego  stosownych 

wyjaśnień  oraz  przedstawił  dowody  na  poparcie  swoich  twierdzeń.  W  związku  z  tym  na 

podstawie  art.  90  ust.  3 

Pzp  wyłącznie  negatywna  ocena  wyjaśnień  dokonana  przez 

Zamawiającego,  a  więc  taka  która  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w 

stosunku do przedmiotu zamówienia uprawnia i jednocześnie obliguje do odrzucenia oferty. 

Zamawiający  stwierdza,  że  ocena  wyjaśnień  złożonych  przez  właściciela  pracowni 


projektowej Bauren P. R. dokonana 

przez Zamawiającego nie potwierdziła, że oferta zawiera 

rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. „O tym czy cena jest rażąco niska 

rozstrzyga  Zamawiający  w  odniesieniu  do  konkretnego  przypadku,  w  oparciu  o  posiadane 

materia

ły,  w  szczególności  wyjaśnienia  wykonawcy  i  załączone  przez  niego  dokumenty, 

oceniane w kontekście właściwości przedmiotu  zamówienia” (KIO 422/17). Na konieczność 

indywidualnego  podejścia  przy  badaniu  ceny  wskazuje  wyrok  KIO  354/17  i  379/17,  gdzie 

wskazano,  że  „Zamawiający  każdorazowo  ocenia  wyjaśnienia  ceny  każdego  wykonawcy 

indywidualnie  (...).  Zależnie  od  konkretnej  argumentacji  Zamawiający  może  uznać  ofertę 

droższą za zawierającą rażąco niską cenę” . 

Zamawiający  poddał  badaniu  wyjaśnienia  wykonawcy  zgodnie  z  ustawowymi 

wymag

aniami.  Przedstawione  przez  Wykonawcę  informacje  oraz  dowody  przekonały 

Zamawiającego o niezaktualizowaniu się w stosunku do Wykonawcy przesłanki odrzucenia 

jego  oferty.  Weryfikacja  nastąpiła  z  wymaganą  skrupulatnością  gdyż  w  interesie 

Zamawiającego  nie  jest  udzielenie  zamówienia  podmiotowi  nierzetelnemu,  oferującemu 

realizację  zamówienia  po  rażąco  niskiej  cenie.  W  ramach  oceny  wyjaśnień  Zamawiający 

poddał weryfikacji argumenty przedstawione przez Wykonawcę w piśmie, w tym dokumenty 

potwierdzające  rzetelne  wykonanie  projektów  o  zbliżonym  lub  wyższym  stopniu  trudności                      

i podobnym charakterze za ceny zbliżone do zaoferowanych w niniejszym postepowaniu, co 

potwierdza,  że  są  to  ceny  rynkowe  a  tym  samym  realne.  Powyższe  przekonało 

Zamawiającego,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  w  rezultacie  czego  odrzucenie 

oferty  byłoby  niezgodne  z  przepisami  Pzp,  a  zarazem  powodowałoby      na  realizację 

zamówienia  znacznie  większej  kwoty  środków  publicznych.  Zamawiający  podnosił,  że                       

w niniejszym postępowaniu wartość wynagrodzenia za realizację usług oparta jest na pracy 

intelektualnej  i  w  tej  sytuacji  wartość wynagrodzenia nie zawsze musi  stanowić  miarodajną 

podstawę do stwierdzenia, że cena całkowita oferty zawiera rażąco niską cenę w stosunku 

do przedmiotu zamówienia. 

Pojęcie rażąco niskiej ceny, jak wielokrotnie zaznaczała w swoich wyrokach KIO, jest 

subiektywne  i  nie  zostało  zdefiniowane  w  przepisach  Pzp.  Ustawodawca  nie  przewidział 

również procentowego poziomu, na podstawie którego można byłoby automatycznie uznać, 

że cena oferty jest rażąco niska. Wystąpienie rażąco niskiej ceny należy więc każdorazowo 

rozpatrywać  przy  uwzględnieniu  przedmiotu  zamówienia,  sposobu  jego  realizacji  oraz 

wartości  zamówienia.  Pewnego  rodzaju  „ramy”  ustalenia  rażąco  niskiej  ceny  określił  SO                  

w Katowicach w wyroku z 30.01.2007 r., sygn. akt: XIX Ga 3/07

, w którym orzeczono, iż: „O 

cenie rażąco  niskiej  można mówić wówczas,  gdy  oczywiste jest,  że przy  zachowaniu reguł 

rynkowych  wykonanie  umowy  przez  wykonawcę  byłoby  dla  niego  nieopłacalne.  Rażąco 

niska  cena  jest  to  cena  niewiarygodna,  oderwana  całkowicie  od  realiów  rynkowych. 


Przykładem  może  być  oferowanie  towarów  poniżej  kosztów  zakupu  lub  wytworzenia  albo 

oferowanie usług za symboliczną kwotę”.  

Izba w wyroku z 31.07.2019 r., sygn. akt: 

KIO 1358/19 w kontekście badania rażąco 

niskiej  ceny  zaznaczyła,  że  usługi  nadzoru  archeologicznego  stanowiące  przedmiot 

zamówienia w postępowaniu należy zaliczyć do tzw. „usług miękkich”, w przypadku których 

zasadniczą pozycję kosztową  stanowi  praca osób realizujących takie usługi,  uwzględniając 

ich  kwalifikacje,  wykształcenie  oraz  pozycję  rynkową.  Przy  tym  koszty  materiałów,  koszty 

stałe  oraz  koszty  zewnętrzne  dla  świadczącego  takiego  rodzaju  usługi  mają  marginalne 

znaczenie wobec całej wartości zamówienia. 

Izba  w  pierwszej  kolejności  zaznaczyła,  że  w  przypadku  kalkulacji  ceny  za  usługi 

miękkie  wykonawca  bierze  pod  uwagę  przede  wszystkim  koszty  pracy  osób  realizujących 

ww.  usługi,  które  mogą  być  znacząco  zróżnicowane  dla  poszczególnych  wykonawców  ze 

względu na specyfikę takich kosztów. Jak KIO wskazała w treści uzasadnienia:  „Tego typu 

kosztów nie da się bowiem w sposób jednoznaczny „zweryfikować” i poddać analizie - poza 

kosztami minimalnego wynagrodzenia za pracę. Założenie takie jest bowiem wynikiem faktu, 

iż  przy  kosztach  osobowych  praca  lub  usługa  jest  warta  tyle  na  ile  wycenia  ją  osoba  je 

świadcząca. 

To bowiem ona wie najlepiej, ile jest warta praca którą ma świadczyć - ustawodawca 

zaś w tym zakresie, poza jej minimalną wartością, nie narzuca żadnych średnich stawek lub 

kosztów"

Izba  w  powyższym  wyroku  wskazała  przy  tym,  że  cechą  wspólną  dla  wszystkich 

usług  opartych  na  pracy  intelektualnej  wykwalifikowanej  kadry  jest  problem  z  ustaleniem 

szacunkowej  wartości  takich  usług.  Jest  to  spowodowane  występowaniem  czynników 

całkowicie  niezależnych  od  okoliczności  związanych  z  przedmiotem  zamówienia.  Izba 

przytoczyła przy tym przykładowy katalog takich niezależnych czynników, określony w swoim 

wyroku  z  17.10.2016  r.,  sygn.  akt:  KIO  1737/16: 

„dogodne  dla  wykonawcy  i  osób 

świadczących  usługę  miejsce  realizacji  świadczenia,  zaangażowanie  osób  realizujących                   

w  usługę  w  inne  projekty,  w  tym  projekty  położone  na  zbliżonym  obszarze,  dodatkowe 

dochody uzyskiwane przez osoby przewidziane do świadczenia tego typu usług (zatrudnienie 

w  ramach  innych  stosunków,  świadczenia  emerytalne,  rentowe  itp.),  znajomość  miejsca 

świadczenia  usług  oraz  znajomość  innych  uczestników  procesu  budowlanego,  w  tym 

znajomość  potrzeb  i  specyficznych  oczekiwań  podmiotu  zamawiającego  oraz  potencjał 

wykonawczy  podmiotu,  który  będzie  realizował  roboty  budowlane  i  prace  projektowe.".  Jak 

podkreśliło KIO, wystąpienie takich czynników powoduje trudności zarówno  w oszacowaniu 

ceny  oferty,  jak  i  późniejszej  weryfikacji  cen  zaoferowanych  przez  poszczególnych 

wykonawców.  KIO,  dalej  w  wyroku  z  31.07.2019  r.,  podkreśliła  ponadto,  że  „wyjątkowo 


korzystne  warunki 

czynności  przez  personel  zaangażowany  przez  wykonawcę do  realizacji 

zamówienia  również  stanowią  elementy  niezależne  od  wykonawcy  ubiegającego  się                

o  uzyskanie  zamówienia  publicznego.  Na  ogół  wykonawca  jedynie  akceptuje  propozycje 

stawek  wynagrodzenia  osób,  którymi  będzie  dysponował  przy  realizacji  zamówienia,  a  nie 

„narzuca”  takim  osobom  własne  stawki.  Zdaniem  KIO  taki  sposób  kształtowania  ceny  za 

realizację zamówienia przez personel wykonawcy jest typowy dla usług intelektualnych. Izba 

wskazała przy tym, że w takich okolicznościach „zakres swobody wykonawcy ogranicza się 

zazwyczaj  do  ustalenia  marży,  możliwość  optymalizacji  podatkowej,  redukcji  kosztów 

stałych, co też poszukiwania tańszych podwykonawców lub dostawców”.  

Re

asumując  KIO  w  wyroku  z  31.07.2019  r.  uznała,  że  podstawą  stwierdzenia,  iż 

oferta  na  świadczenie  usług  intelektualnych  zawiera  rażąco  niską  cenę  nie  może  być 

znaczące  zróżnicowanie  wynagrodzenia  za  takie  usługi  w  ofertach  przedstawionych  przez 

poszczególnych  wykonawców.  Choć  jak  przyznała  Izba,  wartość  wynagrodzenia  za  usługi 

miękkie  może  być  zależna  od  kwalifikacji,      oraz  pozycji  rynkowej  osób świadczący  usługi, 

ostatecznie należy stwierdzić, że usługa intelektualna jest warta tle na ile wycenia ją osoba 

świadcząca  takie  usługi.  W  związku  z  powyższym  to  na  ogół  osoby  świadczące  usługi 

intelektualne same decydują, jakie chcą otrzymać wynagrodzenie z tytułu ich realizacji, przez 

co  wykonawca  nie  ma  realnego  wpływu  na  kształtowanie  całkowitej  ceny  ofertowej  w  tym 

zakresie.  Wobec  powyższego,  wykonawca  nie  może  zostać  narażony  na  zarzut  rażąco 

niskiej ceny swojej oferty, tylko z tego względu, że udało mu się znaleźć osoby świadczące 

usługi  intelektualne  za  wynagrodzenie  znacznie  niższe  niż  przez  osoby  świadczące  takie 

usługi w ramach ofert innych wykonawców. 

Zamawiający  wskazuje,  że  Odwołujący  w  swoim  odwołaniu  nie  przedstawił 

konkretnych  informacji  uzasadniających,  że  cena  oferty  Wykonawcy  jest  rażąco  niska. 

Zamawiający stwierdza, że Odwołujący w celu udowodnienia, że oferta zawiera rażąco niską 

cenę,  winien  w  swoim  odwołaniu  przytoczyć  faktyczne  okoliczności  uzasadniające  jego 

wniesienie oraz dowody na ich poparcie. 

W  ocenie  Zamawiającego  odwołanie  nie  spełnia  tych  wymagań.  Odwołujący 

bezskutecznie eksponuje skutki udzielenia lakonicznych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej 

ceny.  Zamawiający  podnosi,  że  odwołanie  jest  lakoniczne  i  nie  zawiera  żadnych  dowodów 

potwierdzających  zarzut  rażąco  niskiej  ceny  pomimo  złożonych  wyjaśnień  przez 

Przystępującego.  W  ocenie  Zamawiającego  Odwołujący  nie  udowodnił  skutecznie 

zasadności  podniesionych  zarzutów,  tym  samym  twierdzenia,  że  oferta  wybranego 

Wykonawcy zawiera cenę rażąco niską. 


Skład  orzekający  Krajowej  Izby  Odwoławczej  po  zapoznaniu  się  z  przedstawionymi 

poniżej  dowodami,  po  wysłuchaniu  oświadczeń,  jak  i  stanowisk  stron  złożonych 

ustnie do pro

tokołu w toku rozprawy, ustalił i zważył, co następuje. 

Skład  orzekający  Izby  ustalił,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek 

skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 Pzp, zaś Odwołujący ma 

interes  w  uzyskaniu 

zamówieniu.  Odwołujący,  którego  oferta  uplasowała  się  formalnie  na 

trzeciej, a de facto 

na drugiej pozycji w rankingu złożonych ofert, w wypadku potwierdzenia 

zarzutów ma szanse na uzyskanie zamówienia.  

Skład  orzekający  Izby,  działając  zgodnie  z  art.  190  ust.  7  Pzp  dopuścił  w  niniejszej 

sprawie  dowody  z: 

dokumentacji  postepowania  przesłaną  przez  Zamawiającego  w  kopi 

potwierdzonej za zgodność z oryginałem.  

Dodatkowo  Izba  zaliczył  w  poczet  materiału  dowodowego  złożony  przez 

Odwołującego na rozprawie: 

1) ma

tryce kalkulacyjną, która ma charter ogólny (ślepy); 

wysokość  stawki  za  umowną  jednostkę  nakładu  pracy  tzw.  j.n.p.  przyjęta  przez  Izby 

Projektowania Budowlanego w dniu 22.10.2018 r.; 

3)  wyciąg  ze  Środowiskowe  Zasady  Wyceny  Prac  Projektowych  Izby  Projektowania 

Budowlanego 

– 2016; 

4)  notatka  służbowa  ze  spotkania  z  PKP  Intercity  S.A.,  dot.  „Wykonanie  kompletnej 

wielobranżowej  dokumentacji  projektowej  modernizacji  pomieszczeń  socjalnych  w  Lublinie 

wraz  z  pełnieniem  nadzoru  autorskiego”  -  27.12.2019  r.  –  dotyczy  kwestii  związanych                          

z sytuacją Odwołującego. 

Izba 

uznała  wniosek  Odwołującego  o  nie  uznanie  zgłoszonego  przystąpienia  za 

skuteczne,  z  uwagi  na  brak  przekazania  kopii  przystąpienia  Odwołującemu.  W  aktach 

postępowania  nie  znajduje  potwierdzenia  skutecznego  przekazania  kopii  przystąpienia 

Odwołującemu.  Jednocześnie  zgłaszający  przystąpienie  nie  dysponował  na  posiedzeniu 

dokumentem  potwierdzającym  skuteczne  przekazanie  kopii  zgłoszonego  przystąpienia 

Odwołującemu.  Z tej  przyczyny,  z  uwagi  na art. 185 ust. 2 zd. 2 Pzp,  Izba  uznała,  że 

zgłoszone  przystąpienie nie  jest  skuteczne.  Izba  zwraca  uwagę,  że  tylko  w  odniesieniu  do 

odwołania istnieje możliwość wezwania do uzupełnienia braków formalnych. 

Przy  rozpoznawaniu  przedmiotowej  sprawy  s

kład  orzekający  Izby  wziął  pod  uwagę 

także pisma procesowe złożone w sprawie, a nadto stanowiska i oświadczenia stron złożone 

ustnie do protokołu.  


Odnosząc  się  do  podniesionych  w  treści  odwołania  oraz  podtrzymanego  na 

posiedzeniu i rozprawie zarzutu stwie

rdzić należy, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.  

Odwołujący sformułował w odwołaniu zarzuty naruszenia przez Zamawiającego: 

1.  art.  89  ust.  1  pkt  4  Pzp  oraz  art.  90  ust.  3  Pzp  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

BAUREN  Renke  Piotr,  pomimo  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę    w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia;   

2. art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 Pzp poprzez 

wadliwą  ocenę  złożonych  wyjaśnień  wykonawcy  BAUREN  i  uznanie,  że  wyjaśnienia 

potwierdzają,  że  oferta  ww.,  wykonawcy  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia,  a  w  konsekwencji  zaniechanie  odrzucenia  tej  oferty  mimo,  iż 

wykonawca nie złożył wyjaśnień spełniających wymagania określone w art. 90 ust. 1-3 Pzp, 

a oferta zaw

iera rażąco niską cenę  

3. art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez niezapewnieni zachowania zasady uczciwej konkurencji oraz 

równego  traktowania  wykonawców  oraz  dokonanie  wyboru  oferty  najkorzystniejszej                        

w sposób niezgodny z przepisami ustawy.  

4. Art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 Pzp oraz art. 92 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp poprzez nieprawidłowe 

przyznanie  punktacji  wykonawcy  Architekt  R.  G. 

i  błędne  zawiadomienie  o  punktacji  ww. 

wykonawcy.   

Izba dokonała następujących ustaleń odnośnie przedmiotowego odwołania: 

W  pierwszej  kolejności  należy  przywołać  stan  faktyczny  wynikający  z  treści 

wniesionego odwołania  oraz odpowiedzi na odwołanie. Istotna jest również treść wezwania  

z  09.12.2019  r.  i  u

dzielonych  wyjaśnień  (12.12.2019  r.)  wskazanych  w  odwołaniu  oraz                     

w  samej  odpowiedzi 

–  z  załączonymi  czterema  referencjami  do  przywołanych                                  

w  wyjaśnieniach  realizacji.  W  ich  ramach  wskazał:  „wzywam  (…)  BAUREN  R.  P.  (…)  do 

złożenia  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny,  zaoferowanej  w  niniejszym 

postępowaniu. 

Ze względu na to, że cena ofertowa brutto Państwa oferty wynosząca 305 409,00 zł 

brutto,  jest  niższą  o  30%  od  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od 

towarów  i  usług,  wynoszącej  516  600,00  zł  brutto  Zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie 

wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  zgodnie  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  dotyczących 

wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie 


art. 2 ust. 3-

5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę 

(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005r. Nr 157, poz. 1314); 

2) pomocy publicznej udzielonej na p

odstawie odrębnych przepisów. 

3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie. 

4) wynikającym z przepisów ochrony środowiska. 

5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Zamawiający informuje, że zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp obowiązek wykazania, 

że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na Wykonawcy. Ponadto Zamawiający 

informuje,  że  zgodnie  z  art. 90 ust. 3 ustawy Pzp Zamawiający odrzuci  ofertę Wykonawcy, 

który  nie  udzieli  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi 

dowodami  potwierdzi,  że  oferta  zawiera  rażąco  niska  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia.  (…)”.  Z  kolei  Wykonawca  udzielił  odpowiedzi  następującej  treści: 

„(…)  1)  Oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  co  umożliwiają  szybkie  i  bardzo 

precyzyjne  wykonanie  zamówienia,  co  znacznie  obniża  koszt  wykonania  dokumentacji 

projektowej w stosunku do konkurencji. 

wysoko 

wyspecjalizowana 

kadra 

upra

wnionych  projektantów 

z  wieloletnim 

doświadczeniem,    

specjalistyczne  i  licencjonowane  oprogramowanie  CAD  7  pełnych  stanowisk  AutoCad   

Architecture  Engineering  &  Construction  Collection  IC;  3  stanowiska  AutoCAD  3D,  6 

stanowisk  ArchiCad;  MS  i  wiele  inny

ch  programów  graficznych,  wraz  z  opracowaniem 

projektów  w  BIM  -  specjalistyczny  sprzed  komputerowy  -  18  stanowisk  i  drukujący  -  4  szt.                   

i plotujący - 2 szt. 

laserowe urządzenia pomiarowe, znacznie przyspieszające pomiary inwentaryzacyjne, 

wiele obiektów zrealizowanych o podobnym i wyższym stopniu trudności, 

wiele obiektów zrealizowanych na terenie Polski południowej i wschodniej. 

dofinansowanie  na  zakup  sprzętu  komputerowego  i  oprogramowania  w  ramach 

Zintegrowanego  Programu  Operacyjnego  Rozwoju  Regionalnego  oraz  Regionalnego 

Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 

Firma Bauren R. P. 

zrealizowała wiele obiektów o wyższej skali trudności i niżej cenie 

(poz.  1,  2  i  3  poniższego  wykazu)  /W  dalszej  części  wymieniono  cztery  pozycje  wykazu 

wykonanych  usług  o  zbliżonym  lub  wyższym  stopniu  trudności  i  podobnym  charakterze:  1) 

na rzecz Przedsiębiorstwa Remontowo Budowlanego „ERBUD” sp. z o.o.  ul. Podmiejska 7, 

44-207 Rybnik, Inwestor: Gmina Kędzierzyn-Koźle, powierzchnia użytkowa budynku -  3.709 

m

,  cena  421.890,00  PLN  (termin 

–  15.12.2015  r.  –  30.05.2017  r.);  2)  na  rzecz  Urzędu 

Miasta  w  Sosnowcu, 

powierzchnia  użytkowa  budynku  –  3.535  m

,  cena  258.300,00  PLN 


(15.09.2016 r. 

– 31.12.2016 r.); 3) Urząd Miasta Radomska, powierzchnia użytkowa budynku 

–  2.874m

,  cena  232.963,00  PLN  (08.06.2015  r. 

–  08.01.2016  r.);  4)  Tenneco  Automotive 

Eastern  Europe  Sp.  z  o.o.,  ul.  Bojkowska  59  B,  44-100  Gliwice, 

powierzchnia  użytkowa 

budynku 

– 3496m

, cena 

– 825. 330,00 PLN (06.12.2017 r. – 18.07.2019 r.)/  

Informuje,  że  koszty  pracy  -  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  są  niższe  od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  oraz  minimalnej  stawki  godzinowej  ustalonej  na 

podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 

10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu 

za pracę (Dz. U Nr 200, poz. 1679, z 2004z nr 240, poz. 2407 oraz 2005r. nr 157, poz. 1314) 

oraz  Rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  10  września  2019  r  w  sprawie  wysokości 

minimalnego wynagrodzenia za pra

cę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 

r. 

Przedstawiam  kalkulację  cenową  na  podstawie  SIWZ,  par  2  wzoru  umowy  oraz 

Programu Funkcjonalno-

Użytkowego:   

Opracowanie 

kompletnej 

dokumentacji 

projektowej 

wielobranżowej  wraz  z  projektem  zagospodarowania terenu 

inwestycji  p.n.  „Budowa  Stacji  Badawczej  i  Ośrodka 

Dydaktyczno-

Szkoleniowego Jeździectwa i Hipoterapii 

Cena  netto 

[zł] 

Cena 

brutto 

[zł] 

uzgodnienie  i  zaopiniowanie  dokumentacji  projektowej  z 

organami 

administracji 

publicznej 

i/lub 

wymaganymi 

rzeczoznawcami,  gestorami  sieci  i  uprawnionymi  instytucjami, 

oraz pełnienie nadzoru autorskiego 

a) 

Wykonanie 

inwentaryzacji 

architektoniczno-instalacyjnej 

części objętej opracowaniem, 

b)  Wykonanie  dodatkowych  badań  geotechnicznych  jeśli 

posiadane  przez  Zamawiającego  nie  będą  wystarczające,  a 

Wykonawca uzna że będą wymagane, 

c)  Opracowanie  i  skoordynowanie  wielobranżowych  projektów 

budowlanych  i  wykonawczych,  w  tym  projektów  wszystkich 

przyłączy  i  sieci  na  podstawie  Programu  Funkcjonalno 

Użutkowego (PFU) wraz z pozyskaniem własnym staraniem i na 

swój  koszt  wymaganych  uzgodnię"  sprawdzeń,  ekspertyz, 

badań,  opinii,  decyzji  i  map  sytuacyjno-wysokościowych  jeśli 

zajdzie  taka  potrzeba  itp.  zgodnie  z  wymaganiami  okr

eślonymi 

przez  obowiązujące  przepisy  prawa.  Opracowanie  powinno 

zawierać również oszacowanie kosztów budowy na poziomie nie 


przekraczającym  16,5  min  zł  brutto  wraz  z  kompletnym 

wyp

osażeniem  specjalistycznym  i  użytkowym  ruchomym  oraz 

wbudowanym. 

Architektura  obiektów  powinna  być  zbliżona  do 

istniejących  budynków  w  otoczeniu  planowanej  inwestycji  i 

zgodna z zapisami MPZP. 

d)  Opracowanie  projektu  zagospodarowania  zieleni  (nasadzenia 

drzew, krzewów, wykonanie trawników wraz z małą architekturą), 

e) 

Opracowanie 

specyfikacji 

technicznej 

wyposażenia 

projektowanych  obiektów  w  urządzenia  niezbędne  do  realizacji 

założonych celów stacji, 

f)  Opracowanie  Specyfikacji  Technicznej  Wykonania  i  Odbioru 

R

obót Budowlanych wszystkich branż, 

g) Opracowanie przedmiarów robót,  

h) Opracowanie kosztorysów inwestorskich, 

i)  Opracowanie  Wartości  Kosztorysowej  Inwestycji  (WKI)  dla 

całej dokumentacji projektowej, 

j)  Opracowanie  informacji  dotyczącej  bezpieczeństwa  i  ochrony 

zdrowia (BIOZ), 

k) Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 

1) Sporządzenie karty informacyjnej przedsięwzięcia i/lub raportu 

o

ddziaływania na środowisko (jeśli wymagany) 

m) Uzyskanie Decyzji o pozwoleniu na budowę 

innych nie wymienionych w tym zapisie umowy a wynikającym z 

opisu przedmiotu zamówienia (PFU) 

Razem: 

2)  Dla  realizacji  przedmiotowych  zadań  projektowych  nie  została  i  nie  zostanie  udzielona 

pomoc publiczna. 

i  4)  Ponadto  nie  dochodzi  do  naruszenia  przepisów:  prawa  pracy  i  przepisów                           

o  zabezpieczeniu  społecznym  obowiązujących  w  miejscu,  w  którym  realizowane  jest 

zamówienie o przepisów prawa ochrony środowiska. 

5) Zadanie zrealizujemy samodzielnie 


Ponadto oświadczam,  że  zaoferowana cena obejmuje wszystkie obowiązki  wynikające  ze 

Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  (SIWZ),  jak  również  w  niej  nie  ujęte,  a  bez 

których  nie  można  wykonać  Zamówienia  oraz  inne  koszty,  które  mogą  wyniknąć  przy 

realizacji  umowy,  w  tym  podatki,  ubezpieczenia,  opłaty  i  wszelkie  inne  należności  płatne 

przez Wykonawcę oraz elementy ryzyka związane z realizacją Zamówienia. 

Nadmieniam również,  że cena mojej oferty tj. 305 409,00 zł brutto, nie odbiega od cen 

rynkowych  podobnych  zamówień,  na  co  wskazuje  m.in.  analiza  cen  ofert  złożonych                     

w przedmiotowym postępowaniu. 

Jedno

cześnie  oświadczam,  że  cena  mojej  oferty  jest  ceną  realną,  adekwatną  do 

przedmiotu zamówienia, obejmującą wszystkie koszty jakie będę musiał ponieść w związku   

z  realizacją  pełnego  zakresu  przedmiotu  zamówienia,  objętego  Specyfikacją  Istotnych 

Warunków  Zamówienia,  zgodnie  z  obowiązującymi  wymogami  prawa oraz  zasadami  sztuki 

zawodowej.(…)”.  Do  dalszych  kwestii  Izba  odniesie  się  w  dalszej  części  w  ramach 

rozpatrywanego zarzutu. 

Biorąc  pod  uwagę  ustalenia  i  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania  (art.  191 

ust.1  Pzp),  oceniając  wiarygodność  i  moc  dowodową,  po  wszechstronnym  rozważeniu 

zebranego materiału (art. 190 ust. 7 Pzp), Izba stwierdziła co następuje.   

Odnośnie  postawionych  w  odwołaniu  dwóch  pierwszych  zarzutów,  które z  uwagi  na 

ich  charakter  wymagają  łącznego  rozpatrzenia,  Izba  uznała,  że  w/w  zarzuty  podlegają 

uwzględnieniu. Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera 

rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Stosownie  do  art.  90 

ust.  1  Pzp

,  jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się 

rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co 

do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi 

przez  zamawiaj

ącego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  Zamawiający  zwraca  się 

udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu, 

szczególności  w  zakresie:  1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych 

rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia 

dostępnych  dla  wykonawcy,  oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których 

wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za 

pracę  ustalonego  na  podstawie  art.  2  ust.  3-5  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r. 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.); 2) pomocy 

publicznej udzielonej na 

podstawie odrębnych przepisów. 3) wynikającym z przepisów prawa 

pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym,  obowiązujących  w  miejscu,  w  którym 


realizowane  jest  zamówienie;  4)  wynikającym  z  przepisów  prawa  ochrony  środowiska;                    

5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. Art. 90 ust. 1a Pzp stanowi, że 

pr

zypadku  gdy  cena  całkowita  oferty  jest  niższa  o  co  najmniej  30%  od:  1)  wartości 

zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed 

wszczęciem  postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa 

w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia;  2)  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktuali

zowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. Zgodnie z art. 90 ust. 2 Pzp obowiązek wykazania, że 

oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na  wykonawcy.  Nadto,  według 

art.  90  ust.  3  Pzp 

Zamawiający  odrzuca  ofertę wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  lub 

jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Na  wstępie  podkreślić  należy,  że  rozstrzygając  sprawę  w  kontekście  przywołanych 

wyżej  przepisów  Izba  bada  nie  tyle  samą  cenę  oferty,  co  czynność  Zamawiającego 

polegającą  na  ocenie  złożonych  przez  wykonawcę  wyjaśnień  i  prawidłowość  decyzji 

o odrzuceniu 

lub też nie oferty tego wykonawcy. Przedmiotem odwołania może być bowiem 

czynność  lub  zaniechanie  Zamawiającego  (art.  180  ust.  1  Pzp).  Rozstrzygnięcie 

przedmiotowej  sprawy  wymagało  niewątpliwe  odpowiedzi  na  pytanie,  czy  na  podstawie 

złożonych  przez  Wykonawcę  wyjaśnień  Zamawiający  był  uprawniony  do  wniosku,  że  cena 

zaoferowana  nie  jest  rażąco  niska.  Zatem  wykazanie  prawidłowości  ceny  musiało  nastąpić 

co  należy  wyraźnie  podkreślić  -  na  etapie  wyjaśnień  składanych  Zamawiającemu, 

natomiast 

niewykazanie  w  tych  wyjaśnieniach,  że  cena  jest  realna,  powoduje  po  stronie 

Zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty.  

Należy  podnieść,  że  istotnie  Zamawiający  nie  narzucał  Wykonawcy  w  samym 

wezwaniu  o

kreślonego  sposobu  wykazywania,  że  zaoferowana  cena  nie  ma  charakteru 

rażąco niskiej, jednakże nie zwalnia to Wykonawcy  z konieczności skutecznego wykazania 

realności zaoferowanej ceny i poparcia tego stosownymi dowodami.   

Wykonawca  przedstawił  określoną  kalkulacje  i  wykaz  podobnych  zamówień 

popartych  referencjami.  Jednakże  w  żaden  sposób  w  przedstawionej  kalkulacji  nie  odniósł 

się do kwestii wynagrodzenia swoich pracowników, które mają charakter kluczowy, brak tam 

informacji o charakterze zatrudnienia, il

ości pracowników skierowanych do realizacji projektu 

i ich udziale godzinowym w kontrakcie np. w ramach lit. c) przedstawionej kalkulacji

. Część 


tych  informacji  znalazła  się  w  ramach  wykazu  osób,  lecz  te  informacje  mają  charakter 

szczątkowy i nie zostały przedstawione we właściwym trybie.  

W następnej kolejności Izba podkreśla, że okoliczności, iż są to usługi „miękkie” nie 

może  zwalniać  Wykonawcę  z  przedstawienia  wiarygodnej  argumentacji,  że  osoby 

zatrudnione,  w  takim  lub  innym  zakresie  będą  realizowały  czynności  wynikające                              

z  przedmiotu  umowy  określonego  przez  Zamawiającego,  za  przyjęte  określone 

wynagrodzenie. 

W  przeciwnym  bowiem  wypadku  Zamawiający  musi  „na  słowo”  przyjąć 

deklarację  danego  Wykonawcę.  Izba  rozumie,  że  Zamawiający  ma  w  swoich  zasobach 

osoby 

z  branży  projektowej,  które  mają  określoną  wiedze,  także  w  zakresie  cen                               

i  wynagrodzenia  za  dane  usługi  projektowe  na  rynku,  lecz  ta  wiedza  jest  o  tyle  konieczna                   

i  potrzebna,  aby 

zweryfikować  to,  co  przedstawił  Wykonawca.  Zamawiający  nie  może 

Wykonawcę  w  tym  zakresie  wyręczać  lub  zastępować,  bo  to  jego  wyjaśnienia,  a  nie 

Zamawiającego.         

Inaczej  mówiąc,  prawidłowości  ceny  oferty  nie  można  wykazywać  poprzez 

powoływanie  się  na  specjalistyczną  wiedzę  Zamawiającego  (co  czynił  Zamawiający  na 

rozprawie). Istnienie po stronie Z

amawiającego takiej wiedzy nie usprawiedliwia odstąpienia 

od  złożenia  wyczerpujących  wyjaśnień,  tylko  bowiem  na  podstawie  ich  treści,  nie  zaś  na 

podstawie  wied

zy  własnej  Zamawiającego,  powinna  być  dokonywana  ocena,  czy  oferta 

podlega  odrzuceniu. 

Izba  w  tym  zakresie  podzieliła  stanowisko  wyrażone  m.in.                                 

w  wyrok KIO z  03.01.2017  r.,  sygn.  akt:  KIO 2391/16; KIO 2392/16: 

„(…)  Zamawiający 

natomiast  w  odpowiedzi  na  odwołanie,  z  enigmatycznych  wyjaśnień  wykonawcy  (….) 

wyprowadził własne uzasadnienie oferowanych cen (….), w istocie bazując na swojej własnej 

wiedzy, a 

nie  na  złożonych  wyjaśnieniach.  (….)  zamawiający,  wbrew  postanowieniom art. 

90 ust. 2  ustawy  Pzp  - 

przejął na siebie obowiązek uzasadnienia prawidłowości ceny oferty 

wykonawcy 

(…) Sam  fakt  uruchomienia  procedury  z art.  90 ust. 1 Pzp  potwierdza,  że 

zamawiający  powziął wątpliwości  co  do  realności  cen  wezwanego  wykonawcy,  które                        

w  konsekwencji,  bez  wyjątku  wymagają  wyjaśnienia  w  myśl  wskazań  danej  normy  i  oceny 

tychże  wyjaśnień.  Zgłoszone  dowody  odnoszą  się  ogólnej  wiedzy  zamawiającego  na 

temat 

kształtowania  się  cen  danych  usług, a nie  do  enigmatycznych  wyjaśnień 

wykonawcy 

(…). Można  rzec,  zamawiający "wyręcza" wykonawcę (….) w  zakresie złożenia 

dowodów na okoliczności zaprzeczenia - rażąco niskiej ceny oferty (…)”. 

Zamawiający  nie  jest  także  uprawniony  do  domniemywania  jakichkolwiek 

okoliczności,  niestanowiących  treści  wyjaśnień,  za  pomocą  których  sam  wykonawca  nie 

opisuje  własnej  sytuacji  i  które  pozostają  nieudowodnione.  Pogląd  ten  jest  wielokrotnie 

powtarzany  w  orzecznictwie  KIO  (wyroki  KIO  o  sygn.  akt:  KIO  267/15,  KIO  2721/15,  KIO 

2813/15, KIO 2785/15, KIO 371/16, KIO 482/16, KIO 484/16, KIO 559/16, KIO 2406/15, KIO 


818/15,  KIO  925/15,  KIO  1410/15,  KIO  1415/15,  KIO  422/17,  KIO  416/17),  a  z  ich  treści 

wynika,  iż  wykonawca,  jako  podmiot  profesjonalnie  zajmujący  się  wykonywaniem  umów 

zawartych w trybie Pzp, powi

nien dołożyć wszelkiej staranności, aby wyjaśnienia w zakresie 

rażąco  niskiej  ceny  były  konkretne,  rzetelne,  zwięzłe  i  zawierające  odpowiednie  kalkulacje,                  

a  nie  ogólne,  uniwersalne,  rozległe,  bez  przywołania  niezbędnych  dowodów.  Podobnie                         

w wyroku KIO o sygn. akt: KIO 1363/13 oraz wyrok KIO o sygn. akt: KIO 239/14. 

Podobnie prawidłowości ceny, mimo złożenia ogólnych i gołosłownych wyjaśnień, nie 

można  wywodzić  z  tego,  że  różnice  między  cenami  poszczególnych  oferty  nie  są  rażąco 

duże  oraz  z  tego,  że  wartość  szacunkowa  zamówienia  została  zawyżona.  Podobnie                        

w wyroku KIO z 11.01.2019 r., sygn. akt: KIO 2637/18. 

Wezwanie  wykonawcy  do  wyjaśnień  powoduje  bowiem  powstanie  po  jego  stronie 

obowiązku  wykazania  realności  i  prawidłowości  kalkulacji  ceny,  poprzez  złożenie 

wyczerpujących  i  popartych  dowodami  wyjaśnień.  Nie  może  więc  być  tak,  że  wykonawca 

składa ogólne  wyjaśnienia,  a następnie w  postępowaniu odwoławczym  twierdzi,  że różnice 

między cenami poszczególnych ofert nie są drastycznie wysokie, a Zamawiający ma wiedzę 

pozwalającą mu uznać, że zaoferowana cena jest realna.  

związku  z  tym  wywody  przedstawione  przez  Zamawiającego,  z  rozprawy,                          

a odnoszące się do braku znaczącej różnicy między zaoferowaną przez niego ceną a cenami 

pozostałych ofert, tudzież że wezwał do wyjaśnień bo wartość szacunkowa była zbyt wysoka, 

nie  mogą  być  argumentem  potwierdzającym  brak  obowiązku  odrzucenia  oferty  ceny,  gdyż 

prawidłowość  ceny  powinna  zostać  wykazana  wyjaśnieniami  składanymi  Zamawiającemu, 

odniesieniu  do  konkretnego  przedmiotu  zamówienia.  Nawet  jeśli  wysokość  ceny  nie 

wynika z nadz

wyczajnych okoliczności, na Wykonawcy spoczywa obowiązek szczegółowego 

wyjaśnienia,  w  jaki  sposób  ją  skalkulował,  jakie  założenia  przyjął  do  kalkulacji  i  co  w niej 

uwzględnił.  

Izba  podkreśla,  że  jeśli  nawet  kwestia  mapy  sytuacyjno  –  wysokościowej,  czy  też 

dodatkowych  badań  geodezyjnych  wydaje  się  nie  mieć  tak  istotnego  znaczenia,  gdyż 

Zamawiający przedłożył aktualne dokumenty do specyfikacji, to kwestia nadzoru autorskiego 

jest  istotna  na  co  wskazywał  na  rozprawie  Odwołujący  (w  ramach  poz.  pierwsza  złożonej 

przez Wykonawcę  kalkulacji).  Niewątpliwie bowiem  generuje ten  nadzór  autorski  określone 

koszty. 

Zamawiający  nie  może  domyślać  się,  czy  też  sam  zakładać  (przy  obowiązkowym 

wymaganym  udziale  Wykonawcy  w  ramach  nadzoru  autorskiego  w  komisjach  odbiorowych                

co tygodniowych naradach technicznych na budowie przedstawicieli Zamawiającego – § 9 

ust. 3 lit. d wzoru umowy

), czy Wykonawca będzie dojeżdżał, czy też zleci jego wykonywanie 

osobie  na  miejscu,  czy  też  będzie  dokonywał  ich  zdalnie.    Podobnie,  w  żaden  sposób 

Wykonawca nie odniósł się do kwestii rzeczoznawców czy będzie korzystał w tym zakresie                   


z sektora prywatnego czy publicznego 

(w ramach poz. pierwsza złożonej przez Wykonawcę 

kalkulacji)

,  czy  BIOZ  będzie  realizowany  na  bazie  dotychczasowych  dokumentów,  czy  też 

będzie sporządzony od początku (w ramach lit. j) złożonej przez Wykonawcę kalkulacji). 

przedstawionym  powyżej  kontekście,  Izba  wskazuje,  że  kwestia  wynagrodzenia 

ryczałtowego  (§  8  ust.  7  wzoru  umowy)  nie  zwalnia  Zamawiającego  z  analizy  przyjętego 

wyliczenia przez Wykonawcę i uzyskanych w tym zakresie wyjaśnień.  Jak bowiem stwierdza 

się  w  wyroku  KIO  z  05.02.2016  r.,  sygn.  akt  KIO  2872/15:  „(…)  w  zakresie  rażąco  niskiej 

ceny oferty 

z wynagrodzeniem ryczałtowym należy zauważyć, że zasadność badania kwestii 

prawidłowości  oszacowania  przez  wykonawcę  kosztów  realizacji  zamówienia  zapobiega 

sytuacjom,  w  których  wybrana  oferta  pomija  wykonanie  istotnych  z  punktu  widzenia 

określenia  ceny  elementów  przedmiotu  zamówienia,  bądź  wycenione  w  niej  zostały 

rozwiązania  konstrukcyjne  (materiały)  znacznie  tańsze  od  oczekiwanych  przez 

zamawiającego.  W  takich  sytuacjach  cena  oferty  wykonawcy  −  nawet  przy  uwzględnieniu 

charakteru  wynagrodzenia,  jakie  miałby  otrzymać  w  następstwie  realizacji  zamówienia  − 

będzie  nosić  znamiona  rażąco  niskiej,  gdyż  w  kwocie  ryczałtu  nie  będą  mieściły  się 

pominięte  w  ogóle,  bądź  ujęte  nieodpowiednio  elementy  mające  składać  się  na  przedmiot 

zamówienia”. W innym orzeczeniu - wyrok KIO z 21 listopada 2017 r., sygn. akt KIO 2347/17: 

„(…)  Takie  uprawnienie  [do  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  –  przyp.  autora]  zamawiający 

posiad

a  nawet  w  przypadku,  gdy  przewidziane  jest  wynagrodzenie  ryczałtowe  dla 

wykonawcy.  (…)  Przyjęcie  stanowiska  przeciwnego  prowadziłoby  de  facto  do 

uniemożliwienia zamawiającemu rzetelnego zbadania realności ceny, w sytuacji, gdy ma ona 

charakter ryczałtowy”

Odnosząc się do wskazanych w wyjaśnieniach w ramach pkt pierwszego elementów 

techniczno  - 

sprzętowych  i  zasobów  Wykonawcy  oraz  w  odpowiedzi  na  odwołanie,  to  nie 

stanowią  one  elementów  różnicujących.  Są  to  typowe  urządzenia  techniczne  oraz  sprzęty 

informatyczne 

oraz  oprogramowanie  którym  operuje  jeśli  nie  każdy  to  zdecydowana 

większość Wykonawców z branży. Jedynym elementem różnicującym może być co najwyżej 

dofinansowanie ze środków unijnych na zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania.  

W tym jednak ostatnim 

wypadku nie załączono dowodu na potwierdzenie tej okoliczności, ani 

nie  wskazano  jaki  wpływ  miała  ta  okoliczność  na  konkurencyjny  charakter  zaoferowanej 

ceny. 

Izba w tym kontekście zwraca uwagę, tj. w zakresie konieczności załączenia dowodów 

do wyj

aśnień za wyrokiem KIO z 29.04.2016 r., sygn. akt: KIO  596/16, że: „W odniesieniu do 

obowiązku  przedstawienia dowodów Izba  wskazuje,  że  obowiązek  ten spoczywa  na 

wykonawcy  w  każdej  sytuacji  powołania  się  na  okoliczności,  w przypadku  których  możliwe 

jest  p

rzedłożenie dowodów.  Poprzestanie  w  takiej  sytuacji  na oświadczeniu  własnym 

wykonawcy  jest  niewystarczające  i  czyni  wyjaśnienia  gołosłownymi.  Mogą  oczywiście 


pojawić  się  w  wyjaśnieniach  takie  okoliczności, w  przypadku  których  złożenie 

dodatkowych 

dowodów nie  jest  niezbędne,  a  samo oświadczenie  wykonawcy  pokazuje 

prawidłowość  kalkulacji  ceny.  Jeżeli  jednak  wykonawca  powołuje  się  na  takie  okoliczności 

jak  szczególnie  niskie  koszty  zakupu  materiałów/środków  potrzebnych  do  wykonania 

zamówienia,  innowacyjną  politykę  czy  dysponowanie  własnym  sprzętem  może  i  powinien 

załączyć  do wyjaśnień  stosowne  umowy,  oferty,  dokumenty wewnętrzne firmy,  które 

potwierdzą  powyższe  okoliczność.”.  Podobnie  w  wyroku  KIO  17.12.2018  r.,  sygn.  akt:  KIO 

W  wezwaniu  z  09.12.2019  r. 

Zamawiający  odniósł  się  do  sankcji  w  wypadku,  gdy 

ocena  złożonych  wyjaśnień  wraz  z  dostarczonymi  dowodami  będzie  niekorzystna  dla 

Wykonawcy: 

„(…)zgodnie  z  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp  Zamawiający  odrzuci  ofertę 

Wykonawcy,  który  nie  udzieli  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze 

złożonymi dowodami potwierdzi,  że oferta zawiera rażąco niska cenę lub koszt w stosunku 

do przedmiotu zamówienia”.  

Izba dodatkowo wskazuje, 

że samo oświadczenie, iż: „koszty pracy - wartość przyjęta 

do  ustalenia  ceny 

nie  są  niższe  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  oraz  minimalnej 

stawki  godzinowej  ustalonej  na  podstawie  art.  2  ust.  3-

5  ustawy  z  dnia  10  października 

2002r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U  Nr  200,  poz.  1679,  z  2004z  nr  240, 

poz.  2407  oraz  2

005r.  nr  157,  poz.  1314)  oraz  Rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  10 

września 2019 r w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości 

minimalnej stawki godzinowej w 2020 r.

, jest zbyt ogólne i niewystarczające gdyż:  „(…) Do 

kosztów  pracy  poza wynagrodzeniem  pracowników wlicza się  m.in.  składki  opłacane  przez 

pracodawcę na ubezpieczenie społeczne pracowników, koszty szkolenia zawodowego oraz 

inne  wydatki  (np.  wydatki  na  odzież  roboczą  -  składniki  kosztów  pracy  zostały  wskazane 

w Rozpo

rządzeniu  Komisji  (WE)  nr  1737/2005  z dnia  21.10.2005  r.,  Dz.  U.UE  L 279/11, 

rysunek  1).  Interpretacja  literalna  mogłaby  wskazywać,  że  wykonawca  obowiązany  jest 

przyjąć do ustalenia ceny tylko wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę (aktualnie też 

minim

alną  stawkę  godzinową).  /tak  też  wyrok  KIO  z  27.01.2015  r.,  sygn.  akt:  KIO  47/15, 

sygn.  akt:  KIO  60/15,  sygn.  akt:  KIO  81/15  -  str.  41,  wyrok  KIO  z  27.02.2015  r.,  sygn. akt: 

KIO 267/15, jak i wyrok KIO z 15.01.2016 r., sygn. akt: KIO 2853/15, sygn. akt: KIO 2870/15 

(za wyrokiem KIO z 24.03.2016 r., sygn. akt: KIO 372/16), choć na gruncie wcześniejszego 

brzmienia  tego  przepisu/.  Zaaprobowanie  takiego  rozumowania  prowadziłoby  jednak  do 

wniosków nie do zaakceptowania na gruncie prawa pracy, mogłoby bowiem powodować, iż 

pracownicy de facto nie otrzymywaliby wynagrodzenia minimalnego (z kwoty tej należałoby 

bowiem  uiszczać  również  zobowiązania  pracodawcy).  W konsekwencji  uzasadnione  jest,                 

w  ocenie  Izby,  zastosowanie  w 

tym  wypadku  wykładni  systemowej  (uwzględniającej 


zobowiązania  pracodawcy  wynikające  z innych  ustaw  m.in.  w  przypadku  zatrudnienia 

pracowników  na  podstawie  umowy  o  pracę  wykonawca  będzie  dodatkowo  zobowiązany 

również do zapłaty tzw. kosztów pracodawcy, tj., części składek na ubezpieczenie społeczne 

i zdrowotne, którą zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie 

ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, ze zm. dalej: „ustawy SUS”) finansuje 

płatnik  składek  (pracodawca)  i związane  z zatrudnianiem  pracowników)  i w  oparciu 

dyrektywę a cohaerentia i a completudine uwzględnić koszty obowiązkowych składek, jakie 

ponosi pracodawca, niezależnie od formy zatrudnienia. Na taką interpretację wskazuje także 

art. 90 ust. 1 pkt 3 

Pzp. /Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe 

wydają  się  rażąco  niskie  w stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i budzą  wątpliwości 

zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie 

wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, 

zamawiający  zwraca  się  o udzielenie  wyjaśnień,  w tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia  ceny  lub  kosztu  m.in.  w 

zakresie  wynikającym  z przepisów  prawa  pracy 

przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane 

jest zamówienie (art. 90 ust. 1 pkt 3 Pzp)./. W zakresie ujęcia obowiązkowych składek Izba 

wskazuje  na  wyrok  z 18.03.2015  r.,  sygn.  akt:  KIO  398/15,  z  09.03.2015  r.,  sygn.  akt:  KIO 

346/15,  czy  też  na  wyrok  z 09.02.2015  r.,  sygn.  akt:  KIO  189/15.  (…)”.  (za  wyrokiem  KIO                 

z 14.06.2017 r., sygn. akt: KIO 1074/17).  

Odnośnie  wykazu  podobnych  projektów  świadczonych  przez  Wykonawcę  oraz 

załączonych  do  niego  referencji,  świadczą  one  o  tym,  że  zostały  zrealizowane  należycie, 

jednakże  nie mogą one w  kontekście przedstawionych powyżej  kwestii,  stanowić  elementu 

przesądzającego  o  rzetelnym  charakterze  wyceny  oferty  wobec  ewidentnych  braków                        

w przedstawionej kalkulacji i w zakresie czynników różnicujących sytuację Wykonawcy.   

Ewentualne  dopytywanie  Przystępującego  w  zakresie  elementów  nie  znajdujących 

się  w  wyjaśnieniach  byłoby  działaniem  sprzecznym  ze  zasadą  równego  traktowania  (art.  7 

ust. 1 Pzp) 

i stanowiłoby de facto, przywracanie terminu. Za wyrokiem KIO z 24.08.2017 r., 

sygn.  akt: KIO 1637, sygn. akt: KIO 1673/17 oraz  wyrokiem  z 27.06.2019 r., sygn.  akt: KIO 

„Izba  naturalnie  pamięta  o  możliwości  wieloetapowego  wezwania  do  wyjaśnień 

(dopytywania), ale także w granicach pierwszych wyjaśnień, a nie ponad je. Izba wskazuje, 

że można wnosić o dowody dodatkowe, a nie dowody, których nie było, gdyż jest to przejaw 

(brak  ich  załączenia  do  wyjaśnień,  czy  też  brak  wskazania)  –  braku  współpracy  ze  strony 

Wykonawcy.  W  przedmiotowym  stanie  faktycznym,  Izba  nie  dopusz

cza  możliwości 

nakazania ponownego wezwania o wyjaśnienia  – tzn. dopytywania (doprecyzowania), gdyż 

byłoby  to ponad  to,  co zostało faktycznie  złożone przez  Odwołującego. Brak wiarygodnych 

wyjaśnień  i  dowodów  –  brak  ich  załączenia  do  wyjaśnień  –  to  brak  współpracy  ze  strony 


Wykonawcy.  Podobnie  w  wyroku  KIO  z  14.06.2016  r.,  sygn.  akt:  KIO  962/16,  czy  też                   

w  wyroku  KIO  z  06.09.2016  r.,  sygn.  akt:  KIO  1598/16.”. W  tym  stanie faktycznym,  z  kolei 

ponowne wezwanie do wyjaśnień Wykonawcy de facto wiązałoby się z koniecznością daleko 

idącego  przebudowania  przedstawionej  kalkulacji  oraz  przedłożeniem  nowych  dowodów 

ponad to co zostało przedstawione przez Wykonawcę wraz z wyjaśnieniami z 12.12.2019 r. 

Podobnie  w  wyroku  KIO  z  29.10.2018  r.,  sygn.  akt:  KIO  2127/18: 

„Ponowne 

wezwanie nie mogłoby prowadzić do zmiany pierwotnych wyjaśnienie, ich przebudowywania 

i przedkładania dowodów, które nie zostały pierwotnie przedstawione (jeśli nie było żadnych 

przeszkód w  tym  zakresie,  a  pierwotne  wezwanie  wprost  wzywało  do  ich  złożenia).                         

W  konsekwencji,  w  przedmiotowym  stanie  faktycznym  takie  ponowne  wezwanie  nie  jest 

dopuszczalne.  Przystępujący był  już  wzywany  do  złożenia dowodów, a kolejne  wyjaśnienia 

skutkowałyby 

daleko 

idącym przebudowaniem pierwotnych 

wyjaśnień, 

zwłaszcza                               

w zakresie tego czego w nich ewidentnie brakuje

. Na co Izba wskazywała powyżej.” Nadto, 

wskazała KIO w wyroku z 25.04.2014 r., sygn. akt: KIO 725/14: „(…) prowadzona procedura 

wyjaśnień nie może usprawiedliwiać uchylania się przez wykonawcę od  złożenia rzetelnych 

wyjaśnień  elementów  oferty  mających  wpływ  na wysokość  ceny.  Brak  rzetelności 

składanych  wyjaśnieniach  nie może  uzasadniać  kolejnych  wezwań  kierowanych 

do 

wykonawcy”.    

Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.   

Odnośnie czwartego zarzutu, Izba uznała w/w zarzut za podlegający uwzględnieniu. 

W  tym  zakresie  bowiem  de  facto 

Zamawiający  przyznał  okoliczności  na  które  wskazywał 

Odwołujący  w  odwołaniu.  Stwierdził  jedynie,  że  w  zawiadomieniu  o  punktacji  przyznanej 

Wykonawcy R. G. 

punkty zostały prawidłowo przyznane w poszczególnych kryteriach oceny 

ofert,  jedynie  łączna  suma  punktów  została  nieprawidłowo  zsumowana,  co  stanowi  omyłkę 

rachunkową. Uznał także nie ma to wpływu na najkorzystniejszej oferty oraz ranking ofert w 

postępowaniu. W ocenie Izby, po pierwsze nie przedstawiono na rozprawie żadnego pisma 

informującego  o  poprawieniu  owej  omyłki  rachunkowej  w  informacji  o  wyborze  oferty 

najkorzystniejszej  z  19.12.2019  r.,  po  drugie  aktualna  treść  tej  informacji  plasuje 

Odwołującego  nie  na  drugiej,  ale  na  trzecie  pozycji  w  rankingu,  jako  skutek  podania  w 

sposób błędny punktacji. Kwestia  że jest to efekt błędnego podsumowania kryteriów oceny 

ofert

,  a  nie  błędnego  przyznania  punktów  w  poszczególnych  kryteriów  jest  bez  znaczenia, 

gdyż sprowadza się do tego samego skutku formalnego.  

Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.   


Jednocześnie wobec potwierdzenia się zarzutu pierwszego, drugiego oraz czwartego, 

skutkuje to także potwierdzeniem się zarzutu trzeciego. 

Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.   

W tym stanie rzeczy, Izba uwzględniła odwołanie na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie 

pierwsze i ust. 2 Pzp oraz orz

ekła jak w sentencji na podstawie art. 192 ust. 3 pkt 1 Pzp.  

O  kosztach  postępowania  orzeczono  stosownie  do  wyniku  sprawy,  na  podstawie 

przepisu  art.  192  ust.  9  i  10    Pzp  w  zw.  z  §  3  pkt  1  lit.  a  i  pkt  2  lit.  b  oraz  §  5  ust.  4 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  

i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 972). Izba uznała wniosek 

Odwołującego o zasądzenie kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł, tj. 

w maksymalnej kwocie  dopuszczonej  przez  w/w 

rozporządzenie  (§  3  pkt  2  lit.  b  w/w 

rozporządzenia). 

Przewodniczący: 

………………………………