Sygn. akt: KIO 294/20
WYROK
z dnia 25 lutego 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Jolanta Markowska
Protokolant:
Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lutego 2020
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 lutego 2020 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie - Konsorcjum: Produkcja Usługi Administracja
PUA Sp. z o.o.
– ZPChr, Przedsiębiorstwo Usług Miejskich PUM Sp. z o. o., ul.
Cegielniana 4, 86-
300 Grudziądz w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Miasto i Gmina Łasin, ul. Radzyńska 2, 86-320 Łasin,
orzeka:
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej oraz powtórzenie czynności badania i
oceny ofert,
kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Miasto i Gmina Łasin,
u
l. Radzyńska 2, 86-320 Łasin, i:
1) zalicza w poczet kos
ztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie - Konsorcjum: Produkcja Usługi
Administracja PUA Sp. z o.o.
– ZPChr, Przedsiębiorstwo Usług Miejskich
PUM Sp. z o. o. w Grudziądzu, ul. Cegielniana 4, 86-300 Grudziądz tytułem
wpisu od odwołania,
zasądza kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych
zero groszy) od zamawiającego: Miasto i Gmina Łasin, ul. Radzyńska 2, 86-
320 Łasin na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie -
Konsorcjum
: Produkcja Usługi Administracja PUA Sp. z o.o. - ZPChr,
Przedsiębiorstwo Usług Miejskich PUM Sp. z o. o., ul. Cegielniana 4, 86-300
Grudziądz stanowiącą koszty poniesione z tytułu wpisu i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Toruniu.
Przewodniczący:
…………………………
Sygn. akt: KIO 294/20
Uzasadnienie
Zamawiający: Miasto i Gmina Łasin prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego
w trybie przetargu nieograniczonego na realizację zadania pn.: „utrzymanie
czystości i porządku w Mieście i Gminie Łasin w okresie od 01.01.2020 do 31.12.2023 r.”
O
głoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
pod nr 2019/S 209 510815 w dniu
29 października 2019 r.
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o zamówienie - Konsorcjum w składzie:
Produkcja Usługi Administracja PUA Sp. z o.o. - ZPChr oraz Przedsiębiorstwo Usług
Miejskich PUM Sp. z o.o.
z siedzibą lidera w Grudziądzu, wnieśli odwołanie od czynności
wyboru w dniu 6 lutego 2020 r. jako oferty najkorzystniejszej
– oferty złożonej przez Zakład
G
ospodarki Komunalnej w Łasinie. Odwołujący zarzucił rażące naruszenie przepisów ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843):
art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp, poprzez brak wnikliwej analizy przedsta
wionej i następnie
uzupełnionej oferty (już po raz drugi w tym samym temacie), zaniechanie wykluczenia
wybranego oferenta ze względu na niewykazanie spełniania warunków udziału
w postępowaniu, w szczególności poprzez:
a)
brak uprawnień do wykonywania działalności regulowanej (RDR) na dzień składania
ofert -
wobec brak wpisu w tym Rejestrze kodów odpadów: 15 0104 - opakowania z metali;
kodu 20 01 23 -
urządzenia zawierające freony (z PSZOK) oraz 20 01 35 zużyte urządzenia
elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 0121, 20 0123 i 20 01 35, których
wymagał Zamawiający, a które są przewidziane do odbioru w ramach realizacji zadania;
b)
brak obligatoryjnego wpisania -
na dzień składania ofert - w Bazie Danych o
Odpadach (BDO) większości kodów odpadów przewidzianych do odbioru i transportu, m.in.
o kodzie
17 09 04 (zmieszane odpady budowlane), 20 01 08 (odpady kuchenne ulegające
biodegradacji) w ilości 80 Mg; 20 0110 (odzież z PSZOK), 20 01 32 (leki inne niż wymienione
w 20 01 31) w ilości 0,24 Mg, 20 01 10 (odzież) w ilości 8 Mg, 16 01 03 (zużyte opony) w
Ilości 160 Mg, 15 01 07 odpady ze szkła (w ilości 18 Mg), 15 01 02 (odpady z tworzyw
sztucznych) w i
lości 60 Mg, 15 01 01 (odpady z papieru i tektury) w ilości 232 Mg czy
wreszcie 15 01 02 (odpady z tworzyw
sztucznych) w ilości 660 Mg; a przez to brak
uprawnień do transportu odpadów, polegających na braku obligatoryjnej rejestracji w BDO w
dziale VlI
(transportujący odpady) większości kodów zw. z realizacją przedmiotu zamówienia,
mających znaczenie dla wykazania spełniania warunki opisanego w punkcie 5.2.1 SIWZ
(aktualne zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów);
art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy, której
treść nie odpowiada treść SIWZ, w szczególności poprzez brak na moment składania ofert
stosownych zezwoleń i uprawnień (w zakresie odbioru i transportu odpadów), na co
wskazano wyżej.
art. 85 ust. 1 pkt 3 Pzp, poprzez dokonanie wyboru najkorzystniejszej oferty po
terminie związania ofertą, który upłynął w dniu 27 stycznia 2020 r., a zarówno sami
wykonawcy ani też na wniosek zamawiającego nie przedłużono okresu związania ofertą
wraz z wniesionym wadium.
Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, jako
spóźnionej, stwierdzenie, że procedura przetargowa zakończyła się wobec wyczerpania się
terminu związania ofertą oraz obciążenie Zamawiającego kosztami wpisu od odwołania oraz
zastępstwa procesowego. Jednocześnie Odwołujący wskazał, że wobec bezprawnego
faktycznego
udzielenia zamówienia od dnia 1.01.2020 r. przez Zamawiającego własnej
jednostce organizacyjnej, tj. ZGK Sp. z o. o. w Łasinie z rażącym naruszeniem przepisów
Pzp, w szczególności wyczerpania znamion opisanych w art. 200 ust. 1 pkt 1 lit.a Pzp oraz
art.
200 ust. 2 pkt 7 Pzp, co miało wpływ na wynik postępowania - Odwołujący zapowiedział
wdrożenie postępowania przed Prezesem Urzędu Zamówień Publicznych celem nałożenia
kary pieniężnej.
Odwołujący wyjaśnił, że w przedmiotowym postępowaniu oferty złożył Odwołujący
oraz Zakład Gospodarki komunalnej Sp. z o.o. w Łasinie.
Do istotnych postanowień SIWZ należał okres realizacji zadania - 48 m-cy; termin
składania ofert – 29.11.2019 r., a także wymagania w zakresie sprzętu i środków
technicznych oraz posiadanych zezwoleń i decyzji. Zgodnie z warunkami udziału w
postępowaniu (punkt XIV 5.2.1.1 i 2 SIWZ), Zamawiający postanowił, że o udzielenie
zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące kompetencji
lub uprawnień do prowadzenia działalności. Ocena spełniania warunku udziału w
postępowaniu miała być dokonana na zasadzie spełnia/nie spełnia. Wg Zamawiającego,
wykonawcą zdolnym do należytego wykonania udzielonego zamówienia jest ten, który
posiada wpis do rejestru działalności regulowanej MiG Łasin oraz posiada aktualne
zezwolenie na transport odpadów. W istocie Zamawiający nie miał innych szczególnych
oczekiwań od wykonawców. Tak więc poza formularzem ofertowym wykonawcy dodatkowo
oświadczali o spełnianiu warunków w części IV JEDZ-a. W ogłoszeniu o zamówieniu
Zamawiający
przewidział
ilości
odpadów
dla
poszczególnych
kodów.
Odwołujący, po zapoznaniu się z konkurencyjną ofertą stwierdził, że decyzja o
wyborze oferty ZGK w Łasinie jest co najmniej przedwczesna, gdyż Zamawiający winien był
odrzucić tę ofertę z uwagi na niespełnianie warunków udziału w postępowaniu. Stało się to
podsta
wą odwołania w sprawie KIO 2610/19. Wyrokiem z dnia 10 stycznia 2020 r. KIO
uwzględniła odwołanie (Odwołującego) i nakazała unieważnienie wyboru najkorzystniejszej
ofert i wezwanie ZGK do uzupełnienia dokumentu potwierdzającego, że wykonawca ten
posiada wp
is do rejestru działalności regulowanej zgodnie z wymaganiami ustawy o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz zezwolenie na transport odpadów zgodnie z
obowiązującą ustawą o odpadach.
Odwołujący podniósł bezczynność Zamawiającego od dnia 10 stycznia 2020 r. – brak
podjęcia czynności związanych z prowadzonym postępowaniem do upływu w dniu
27.01.2020 r. terminu związania ofertą, a własna jednostka organizacyjna, tj. ZGK,
realizowała usługę objętą przedmiotowym postępowaniem bez rozstrzygnięcia
przetargowego ani jakiejkolwiek innej podstawy prawnej wskazanej w BIP.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający wymagał spełnienia na dzień składania ofert
wpisu do rejestru działalności regulowanej. We wpisie ZGK stwierdzono brak uprawnień do
wykonywania działalności regulowanej (RDR) ze względu na brak wpisu w zaświadczeniu o
wykonywaniu działalności regulowanej następujących kodów odpadów: 15 01 04
opakowania z metali; kodu 20 01 23 urządzenia zawierające freony {z PSZOK) oraz 20 01
35 zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 0123 i
20 0135, których wymagał Zamawiający, a które są przewidziane do odbioru w ramach
realizacji zadania.
Od momentu uruchomienia rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty
w opakowaniach i g
ospodarujących odpadami, tj. od 24 stycznia 2018 r. podmioty zajmujące
się transportem odpadów miały 6 miesięcy na złożenie wniosku o wpis do bazy danych o
Odpadach Uzyskanie wpisu w zakresie transportu odpadów (dział VII -transportujący
odpady), co jest b
ardzo istotne, ponieważ zezwolenia na transport wydane na podstawie
„starej" ustawy o odpadach z 27 kwietnia 2001 r., zachowywały ważność na czas na jaki
zostały wydane, nie dłużej jednak niż do czasu upływu terminu złożenia wniosku o wpis do
BDO, tj. do 24 lipca 2018 r.
lub do dnia uzyskania wpisu do rejestru, jeśli wpis nastąpił przed
upływem ww. terminu. Po uzyskaniu wpisu do rejestru BDO podmiot może transportować
wyłącznie odpady wskazane w dziale VII wpisu. Pozostaje to w związku z art. 50 ustawy o
odpadach
, który wymienia transportujących odpady jako tych przedsiębiorców, którzy muszą
złożyć wniosek o wpis do rejestru. W przypadku otrzymania numeru rejestrowego BDO nie
ma już konieczności uzyskiwania zezwoleń na transport odpadów.
Wybrany wykonawca
nie posiada większości wpisanych do wymaganego działu
kodów odpadów, które będzie transportował na terenie Miasta i Gminy Łasin, a których
wykaz podał Zamawiający. Tylko wytwórcy odpadów transportujący własne odpady, a w
skarżonym przypadku tak nie jest, są zwolnieni z uzyskania wpisu do rejestru BDO w
zakresie działu VII.
Zmiana rodzajów i kodów transportowanych odpadów po uzyskaniu numeru
rejestrowego BDO możliwa jest wyłącznie na podstawie złożenia formularza
aktualizacyjnego do BDO.
Wybrany wykonawca wprawdzie -
na żądanie Zamawiającego - przedstawił wpis do
BDO, nie mniej jednak nie zawarł on w dziale VII kodów odpadów, które transportuje. Jest on
podmiotem profesjonalnie wykonującym usługi i obowiązki prawne, które wymagane są od
ponad roku nie są przez niego w żaden sposób wypełnione. Zamawiający natomiast - jak się
zdaje -
nie zauważył tych braków, mimo że żądał spełnienia warunku posiadania decyzji na
transport odpadów. I tak w BDO brakuje m.in. następujących kodów odpadów: 15 01 01
opakowania z pa
pieru i tektury, których wg prognozy Zamawiającego wykonawca ma
przetransportować 232 Mg; 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych, których ma
przewieść 660 Mg; 16 0103 zużyte opony, do przewiezienia - wg założeń zamawiającego -
160 Mg oraz wiele innych kod
ów odpadów.
Wybrany wykonawca uzupełnił brakujące wpisy dopiero w styczniu 2020 r., co
potwierdza zaświadczenie Marszałka woj. Kujawsko-Pomorskiego z 30.01.2020 r.,
zaświadczenie Urzędu MiG Łasin z 03.01.2020 r. Oznacza to, że wybrany wykonawca nie
posiadał ich na dzień składania ofert, a nawet na przewidziany w SIWZ dzień rozpoczęcia
świadczenia usługi. Działalność podmiotu gospodarczego w zakresie odbioru lub odbioru i
zagospodarowania odpadów komunalnych jest ściśle reglamentowana i regulowana, zatem
nie jest możliwe, aby usługami tymi zajmowały się zupełnie przypadkowe i nieprofesjonalne
podmioty, które mimo przychylności Zamawiającego - bez wątpienia tych usług nie powinny
świadczyć.
Maksymalny termin związania ofertą został określony przez ustawodawcę w art. 85
ust. 1 Pzp, zgodnie z którym wykonawca jest związany ofertą do upływu terminu określonego
w SIWZ, jednak nie dłużej niż:
30 dni -
jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w
przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8;
90 dni -
jeżeli wartość zamówienia dla robót budowlanych jest równa lub
przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20 000 000 euro, a dla dostaw
lub usług -10 000 000 euro;
60 dni -
jeżeli wartość zamówienia jest inna niż określona w pkt 1 i 2.
Termin związania ofertą może ulec przedłużeniu. Zgodnie z art. 85 ust. 2 Pzp, wykonawca
samod
zielnie lub na wniosek Zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, z
tym że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania
ofertą, zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o
oznac
zony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni.
Odwołujący podniósł, że termin związania ofertą ma istotne znaczenie w całej
procedurze udzielenia zamówienia. Zgodnie z poglądami doktryny oraz orzecznictwem
Krajowej Izby Odwoławczej, wyboru najkorzystniejszej oferty zamawiający może dokonać
tylko spośród ofert, których termin związania ofertą pozostaje aktualny na dzień
dokonywania wyboru. Również na etapie zawierania umowy należy mieć na uwadze termin
związania ofertą. Co prawda zamawiający może zawrzeć umowę o zamówienie publiczne z
wykonawcą, który nie jest już związany swoją ofertą, w przypadku w którym wykonawca
wyrazi na to zgodę. Jednakże w takiej sytuacji, jeżeli wykonawca odmówiłby zawarcia
umowy, wówczas zamawiający nie może skorzystać z instytucji zatrzymania wadium (o ile
oferta była zabezpieczona wadium), a tym samym traci istotny argument mobilizujący
wykonawcę do zawarcia umowy o zamówienie publiczne.
W niniejszym postępowaniu termin 60 dni związania ofertą upłynął w dniu 27 stycznia
2020 r. i jest on liczony od 28.11.2019 r. tj. od dnia składania ofert.
Odwołujący przytoczył stanowisko UZP, stwierdzające, że „związanie wykonawcy
złożoną przez niego ofertą jest niezbędne dla jej istnienia w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego i oznacza dla wykonawcy pewnego rodzaju stan gotowości do
wyboru oferty najkorzystniejszej, a następnie zawarcia umowy” oraz „Wybór oferty
najkorzystniejszej nastąpić musi w dacie związania z ofertą. Upływ terminu związania ofertą
powoduje
jej wygaśnięcie, wobec czego nie sposób w takiej sytuacji mówić w ogóle o
ofercie, jako wiążącym oferenta oświadczeniu woli o gotowości do zawarcia umowy na
określonych w ofercie warunkach” (por. KIO z 27.07.2015 r sygn. KIO 1470/15).
Pismem z dnia 18 lu
tego 2020 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie.
Wniósł o oddalenie odwołania w całości.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 24 ust 1 pkt 12
Pzp Zamawiający wyjaśnił,
że zgodnie z wyrokiem z dnia 10 stycznia 2020 r. Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO
2610/19) wezwał Zakład Gospodarki Komunalnej w Łasinie Sp. z o.o. na podstawie art. 26
ust. 3 P
zp do uzupełnienia dokumentu potwierdzającego, że wykonawca posiada wpis do
rejestru działalności regulowanej w Mieście i Gminie Łasin w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 13 września
r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz zezwolenia na prowadzenie
działalności w zakresie transportu odpadów, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 14 grudnia
r. o odpadach w zakresie kodów odpadów, które będą podlegały odbiorowi i
transportowi. Zakład Gospodarki Komunalnej w Łasinie Sp. z o.o. przedstawił w
wyznaczonym terminie dokumenty aktualne na dzień ich złożenia. Wypełniony zatem został
obowiązek wynikający z wyroku KIO.
Zamawiający nadmienił, iż zawarty w SIWZ warunek (5.2.1) „wpis do rejestru
d
ziałalności regulowanej w Mieście i Gminie Łasin w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości zgodnie z wymogami ustawy z dnia 13 września
1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach” oraz „zezwolenie na prowadzenie
działalności w zakresie transportu odpadów zgodnie z wymogami ustawy z dnia 14 grudnia
2012r. o odpadach” nie musiało obejmować wszystkich kodów odpadów wymienionych w
opisie przedmiotu zamówienia. Zamawiający wskazał, że ww. wpis do rejestru działalności
regulowanej w Mieście i Gminie Łasin ma być „zgodny z wymogami ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach”, a zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie
transportu odpadów ma być „zgodne z wymogami ustawy o odpadach”.
Zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy o odpadach, podmiot wpisany do rejestru jest
zobowiązany do złożenia Marszałkowi Województwa wniosku o zmianę wpisu w rejestrze
przy użyciu aktualizacyjnego formularza elektronicznego za pośrednictwem indywidualnego
konta w bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, w
przypadku zmiany: 1.
informacji zawartych w rejestrze, 2. zakresu prowadzonej działalności,
wymagającej wpisu do rejestru – w terminie 30 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana.
Na podstawie art. 9ba ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w
przypadku zmiany danych wpisanych do rejestru przedsiębiorca jest obowiązany złożyć
wniosek o zmianę wpisu w rejestrze w terminie 14 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana
tych danych.
W związku z powyższym Zamawiający uznał warunki udziału za spełnione.
Zamawiający wskazał, że nie miał podstaw do odrzucenia oferty Zakładu Gospodarki
Komunalnej w Łasinie Sp. z o.o. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 85 ust.1 pkt 3
Pzp, Zamawiający wyjaśnił, że
t
ermin związania ofertą upływał 14 lutego 2020 r. i uwzględniał okres zawieszenia biegu ww.
terminu o 18 dni, tj. od dnia złożenia odwołania do KIO w dniu 23 grudnia 2019 r. do 10
stycznia 2020
r., kiedy nastąpiło ogłoszenie orzeczenia przez KIO. Zatem pierwotny termin
związania ofertą, który zgodnie z ogłoszeniem o zamówieniu i SIWZ upływał 27 stycznia
r. z mocy art. 182 ust. 6 Pzp wydłużył się do dnia 14 lutego 2020 r. Wyboru wykonawcy
dokonano w dniu 6 lutego 2020r., a więc w terminie związania ofertą. Ponadto, w dniu 13
lutego 2020 r. wniesiono
przedmiotowe odwołanie, które ponownie zawiesza bieg terminu
związania ofertą. W dniu 14 lutego 2020 r. Zakład Gospodarki Komunalnej w Łasinie Sp. z
o.o. złożył pismo przedłużające termin związania ofertą i ważność wadium o kolejne 60 dni.
Krajowa
Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwi
erdziła, że Odwołujący wykazał posiadanie legitymacji uprawniającej do
wniesienia odwołania, stosownie do art. 179 ust. 1 Pzp.
Zgodnie z wyrokiem KIO z dnia 10 stycznia 2020 r. w sprawie o sygn. akt KIO
Izba uwzględniła odwołanie i nakazała Zamawiającemu: „Miastu i Gminie Łasin
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i wezwanie wykonawcy Zakład
Gospodarki Komunalnej w Łasinie Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Łasinie, na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, do uzupełnienia
dokumentu potwierdzającego, że wykonawca ten posiada wpis do rejestru działalności
regulowanej w Mieście i Gminie Łasin w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości zgodnie z wymogami ustawy z dnia 13 września 1996 r. o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz zezwolenia na prowadzenie działalności w
zakresie transportu odpadów zgodnie z wymogami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o
odpadach w zakres
ie kodów odpadów, które będą podlegały odbiorowi oraz transportowi”. W
sprawie KIO 2610/19 KIO ustaliła m.in., że w trakcie postępowania Zamawiający wezwał
Zakład Gospodarki Komunalnej w Łasinie Sp. z o.o. do przedstawienia dwóch ww.
dokumentów, a wykonawca ten takie dokumenty złożył, jednak zakres wpisu nie zawierał
wszystkich kodów odpadów wymienionych w opisie przedmiotu zamówienia. Nie było
sporne, że wybrany wykonawca nie posiada pełnego zakresu wpisu w stosunku do kodów
odpadów przewidzianych do odbioru i transportu w ramach przedmiotowego zamówienia.
Izba wskazała w uzasadnieniu ww. wyroku, że „aktualność powyższych dokumentów
powinna odpowiadać wskazaniu art. 26 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, tj. na
dzień ich złożenia”.
Wobec powyższego Izba stwierdziła, że kwestia zasadności posiadania przez
wykonawcę i przedstawienia Zamawiającemu na potwierdzenie spełniania warunków udziału
w postępowaniu wymaganych dokumentów, tj. wpisu do rejestru działalności regulowanej w
Mieście i Gminie Łasin w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości zgodnie z wymogami ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach oraz zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie
transportu odpadów zgodnie z wymogami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach - w
zakresie kodów odpadów, które będą podlegały odbiorowi oraz transportowi w ramach
przedmiotu zamówienia była już przedmiotem rozstrzygnięcia przez Izbę w postępowaniu
odwoławczym pod sygnaturą KIO 2610/19, czego jednoznacznym wyrazem jest
zobowiązanie Zamawiającego wyrokiem KIO o sygn. akt KIO 2610/19 z dnia 10 stycznia
2020 r. do wezwania wykonawcy
Zakład Gospodarki Komunalnej w Łasinie Sp. z o.o. z
siedzibą w Łasinie do uzupełnienia ww. dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 Pzp.
Wskazana pow
yżej kwestia nie podlegała zatem ponownie rozpoznaniu w niniejszym
postępowaniu odwoławczym. Z tego też względu za spóźnioną należało uznać argumentację
przedstawioną przez Zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie odnośnie interpretacji
warunku
określonego w pkt 5.2.1 SIWZ wskazującą, że wpis do rejestru działalności
regulowanej w Mieście i Gminie Łasin miał być jedynie „zgodny z wymogami ustawy o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach”, a zezwolenie na prowadzenie działalności w
zakresie transportu odpadów ma być „zgodne z wymogami ustawy o odpadach” i mogły być
zmienione odpowiednio w oparciu o przepis art. 59 ust. 1 ustawy o odpadach
– w terminie 30
dni od dnia,
w którym nastąpiła zmiana oraz na podstawie art. 9ba ust. 2 ustawy o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach - w terminie 14 dni od dnia, w którym nastąpiła
zmiana tych danych.
Zgodnie z wyrokiem KIO z dnia 10 stycznia 2020 r. (sygn. akt KIO 2610/19),
Zamawiający wezwał Zakład Gospodarki Komunalnej w Łasinie Sp. z o.o. na podstawie art.
26 ust. 3 Pzp do uzupełnienia dokumentu potwierdzającego, że wykonawca posiada wpis do
rejestru działalności regulowanej w Mieście i Gminie Łasin w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości zgodnie z wymogami ustawy z dnia 13 września
1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz zezwolenia na prowadzenie
działalności w zakresie transportu odpadów, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 14 grudnia
r. o odpadach w zakresie kodów odpadów, które będą podlegały odbiorowi i
transportowi.
Wykonawca
Zakład Gospodarki Komunalnej w Łasinie Sp. z o.o. przedstawił w
wyznaczonym terminie dokumenty: Z
aświadczenie o zmianie danych w rejestrze działalności
regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
Urzędu Miasta i Gminy Łasin z dnia 03.01.2020 r. (nr IBG.6233.1.2.2020) oraz
Zawiadomienie
Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 30.01.2020 r. o
dokonanej aktualizacji w dniu 13 stycznia 2020 r. dla numeru rejestrowego BDO 000047002.
Zamawiający uznał powyższe dokumenty za aktualne na dzień ich złożenia, co
zdaniem Zamawiającego wypełnia obowiązek wynikający z wyroku KIO.
Izba nie podzieliła powyższego stanowiska Zamawiającego. Izba zważyła, że zgodnie
z treścią art. 25a ust. 1 Pzp, do oferty lub wniosku o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu wykonawca dołącza aktualne na dzień składania ofert lub wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu oświadczenie w zakresie wskazanym przez
zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Informacje zawarte w oświadczeniu stanowią wstępne potwierdzenie, że
wykonawca:
1) nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu;
2) spełnia kryteria selekcji, o których mowa w art. 51 ust. 2, art. 57 ust. 3 i art. 60d ust. 3.
Wskazany wyżej przepis reguluje kwestię tzw. wstępnego potwierdzania spełniania
warunków udziału w postępowaniu, braku podstaw do wykluczenia oraz spełniania kryteriów
selekcji przez wykonawców, które następuje w oparciu o złożone przez wykonawcę
oświadczenie własne.
Jeżeli wartość zamówienia przekracza równowartość kwot, określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp
, to wstępne oświadczenie wykonawcy jest
składane w dokumencie jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia.
Skoro przepis a
rt. 25a ust. 1 Pzp stanowi, że oświadczenia dołączane do oferty lub
do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu winny być „aktualne na dzień
składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu” to nie ulega
wątpliwości, że wstępne potwierdzanie zdolności wykonawcy, w tym warunków udziału w
postępowaniu, musi zachowywać aktualność przez cały okres trwania postępowania. Jak
wynika z opinii Prezesa UZP zamieszczonej na stronie internetowej ww. Urzędu „Aktualność
oświadczeń własnych” winna być zatem rozumiana nie tyle jako aktualność w konkretnym
punkcie na osi czasu (np. dzień składania ofert), ale jako trwający przez całe postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego stan ciągły, którego punktem początkowym może być,
np. termin składania ofert”
Przepisy art. 26 ust. 1 lu
b 2 Pzp stanowią, że oświadczenia lub dokumenty, których
katalog został określony w rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w
postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. z 2016 r., poz. 1126), winny być aktualne na
dzień ich złożenia i mają potwierdzać okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 Pzp.
Zatem o
świadczenia lub dokumenty przekazywane przez wykonawcę na podstawie
wezwania zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 lub 2 Pzp mają stanowić potwierdzenie
wstępnego domniemania o spełnieniu przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu i
braku podstaw do wykluczenia. W konsekwencji u
znać należy, że warunki udziału w
postępowaniu i okoliczność niepodlegania wykluczeniu z postępowania winny być spełnione
przez wykonawcę przez cały okres trwania postępowania o zamówienie publiczne, a nie
tylko w konkretnym dniu (dniu składania ofert lub wniosków, dniu złożenia konkretnego
oświadczenia lub dokumentu etc.).
Biorąc pod uwagę powyższe należy uznać, że oświadczenia lub dokumenty
„aktualne” to takie, które w momencie ich złożenia potwierdzają okoliczność, co do której
wykonawca wcześniej złożył w ofercie wstępne oświadczenie, i która obecnie (aktualnie)
także występuje.
Złożenie przez wykonawcę zamawiającemu takiego oświadczenia lub dokumentu wskazuje,
że stan, o którym ono zaświadcza nie uległ zmianie od dnia składania ofert lub wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu, tj. od momentu złożenia wstępnego oświadczenia
w JEDZ o spełnianiu warunków udziału lub braku podstaw do wykluczenia. Konsekwentnie
należy uznać, że także na gruncie art. 26 ust. 3 Pzp, za prawidłowe należy uznać
uzupełnienie oświadczeń lub dokumentów wystawionych zgodnie z terminami wynikającymi
z ww.
rozporządzenia liczonymi wstecz od daty składania ofert (wniosków), o ile dokumenty
te są aktualne, tj. stan potwierdzony tymi oświadczeniami lub dokumentami nie uległ zmianie
w stosunku do okoliczności wyrażonych w oświadczeniu wstępnym. Dokumenty
przedłożone w odpowiedzi na wezwanie z art. 26 ust. 3 Pzp muszą potwierdzać
prawdziwość złożonego uprzednio przez wykonawcę oświadczenia wstępnego w zakresie
spełniania warunków udziału w postępowaniu, braku podstaw do wykluczenia oraz
spełnienia kryteriów selekcji oraz domniemania niezmienności tych okoliczności pomiędzy
datą składania ofert a datą złożenia tych dokumentów na wezwanie z art. 26 ust. 3 Pzp.
Zgodnie z jednoznaczną opinią Prezesa UZP, „Oświadczenia własne składane na podstawie
art. 2
5a ustawy Pzp oraz ich uzupełnienia z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp muszą być aktualne w
momencie ich złożenia. Za aktualny na gruncie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp oraz art. 26
ust. 3 ustawy Pzp należy uznać taki dokument, który potwierdzać będzie spełnienie
warunków udziału w postępowaniu czy brak podstaw do wykluczenia w chwili jego złożenia
ale także, że ten stan trwa nieprzerwanie przez cały okres postępowania od upływu terminu
składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.”
Powyższa interpretacja jest zgodna z regulacjami dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014
r. w sprawie zamówień publicznych,
uchylającej dyrektywę 2004/18/WE, zwanej dalej „dyrektywą klasyczną” (patrz: motyw 84
dyrektywy klasycznej).
Przepis a
rt. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp stanowi, że z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza się wykonawcę, który nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu
lub nie został zaproszony do negocjacji lub złożenia ofert wstępnych albo ofert, lub nie
wykazał braku podstaw wykluczenia. Złożenie przez wybranego wykonawcę dokumentów
potwierdzających posiadanie wymaganych uprawnień do wykonywania działalności
regulowanej oraz zaświadczenia o wpisie w Bazie Danych o Odpadach (BDO) - w zakresie
kodów odpadów objętym przedmiotem zamówienia - na dzień 3 stycznia 2020 r. oraz na
dzień 30 stycznia 2020 r. jest sprzeczne z treścią oświadczenia złożonego przez ww.
wykonawcę w JEDZ o tym, że spełnia on ww. warunek udziału w postępowaniu. Z treści
złożonych przez wykonawcę Zakład Gospodarki Komunalnej w Łasinie Sp. z o.o.
oświadczeń i dokumentów w postępowaniu wynika, że w momencie złożenia oświadczenia
wstępnego w JEDZ o posiadaniu wymaganych uprawnień wykonawca nie był wpisany w
rejestrze
działalności regulowanej i w Bazie Danych o Odpadach - w zakresie wszystkich
kodów odpadów objętych przedmiotem zamówienia, które, zgodnie z wyrokiem KIO 2610/20
z dnia 10 stycznia 2020 r.,
były konieczne do wykazania spełniania warunku udziału w
postępowaniu, opisanego w punkcie 5.2.1 SIWZ. Zakres uprawnień został zmieniony
(uzupełniony) w toku prowadzonego postępowania. Należy zatem uznać, że wykonawca nie
wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu, co skutkuje wykluczeniem z
postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp.
W ustalonym stanie faktycznym
Izba nie stwierdziła naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2
Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy
Zakład Gospodarki Komunalnej w
Łasinie Sp. z o.o. Podkreślić należy, że brak posiadania przez wykonawcę zezwoleń i
uprawnień w zakresie odbioru i transportu odpadów wymaganych w ramach warunków
podmiotowych dotyczących wykonawcy (warunków udziału w postępowaniu) na gruncie
regulacji zawartych w ustawie Pzp należy oceniać w kategoriach podstaw do wykluczenia
wykonawcy, a nie w zakresie niezgodności treści oferty z treścią SIWZ w rozumieniu art. 89
ust. 1 pkt 2 Pzp.
W danym stanie faktycznym Izba nie stwierdziła również naruszenia przepisu art. 85
ust. 1 pkt 3 Pzp, przez dokonanie wyboru najkorzystniejszej oferty
wykonawcy Zakład
Gospodarki komunalnej w Łasinie Sp. z o.o. po terminie związania ofertą.
Zgodnie z
art. 85 ust. 1 Pzp, wykonawca jest związany ofertą do upływu terminu
określonego w SIWZ, jednak nie dłużej niż 30 dni - jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza
niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, 90 dni - jeżeli
wartość zamówienia dla robót budowlanych jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych
równowartość kwoty 20 000 000 euro, a dla dostaw lub usług -10 000 000 euro, 60 dni -
jeżeli wartość zamówienia jest inna niż określona w pkt 1 i 2. Zgodnie z art. 85 ust. 2 Pzp,
wykonawca samodzielnie lub na wniosek Zamawiającego może przedłużyć termin związania
ofertą, z tym że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu
związania ofertą, zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego
terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni. Podkreślić należy, że wykonawcy
ubiegający się o zamówienie publiczne są traktowani jako profesjonaliści nie tylko w zakresie
rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej, ale także w zakresie znajomości reguł i
procedur obowiązujących na rynku zamówień publicznych.
Określony przez Zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu 60- dniowy termin
związania ofertą, liczony od terminu składania ofert (29 listopada 2019 r.) pierwotnie upływał
w dniu 27 stycznia 2020 r. Termin ten uległ jednak zawieszeniu w momencie wniesienia
odwołania w sprawie o sygn. akt KIO 2610/19, tj. w dniu 23 grudnia 2019 r. do dnia 10
stycznia 2020 r.,
w którym nastąpiło ogłoszenie orzeczenia KIO, tj. o 18 dni. W tych
okolicznościach termin związania ofertą z mocy art. 182 ust. 6 Pzp wydłużył się do dnia 14
lutego 2020 r. Wyboru wykonawcy dokonano w dniu 6 lutego 2020
r., a więc w terminie
związania ofertą.
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak
w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 i ust. 2 oraz ust. 3 pkt 1 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Pzp oraz § 3 pkt 1 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.
Przewodniczący:
…………………………