Sygn. akt: KIO 2584/21
WYROK
z dnia
14 października 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
11 października 2021 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 31 sierpnia 2021 r. przez
Odwołującego K. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowo-
Handlowy K. D. (ul. Zielona 42, 48-130 Kietrz)
w postępowaniu prowadzonym przez
Z
amawiającego Gminę Kietrz (ul. 3 Maja 1, 48-130 Kietrz)
przy udziale Wykonawcy
Przedsiębiorstwo Usługowe "BORBUD" Sp. z o.o. (ul. Wodna
400 Racibórz) zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie Z
amawiającego
orzeka:
1. uw
zględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności odrzucenia
oferty Odwołującego oraz nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert z udziałem
oferty Odwołującego
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego Gminę Kietrz (ul. 3 Maja 1, 48-130
Kietrz) i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego K. D. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowo-Handlowy K. D. (ul. Zielona 42, 48-
130 Kietrz)
tytułem wpisu od odwołania oraz kwotę 3600 złotych (trzy tysiące sześćset
złotych) tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego
zasądza od Zamawiającego Gminy Kietrz (ul. 3 Maja 1, 48-130 Kietrz) na rzecz
Odwołującego K. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowo-
Handlowy K. D. (ul. Zielona 42, 48-130 Kietrz)
kwotę 13600 zł 00 gr (słownie: trzynaście
tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania w postaci wpisu
o
d odwołania oraz kosztów wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 oraz 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019r. - Prawo
Zamówień Publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
P
rzewodniczący: ………..……………………..
Sygn. akt: KIO 2584/21
UZASADNIENIE
Zamawiający Gmina Kietrz prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia, którego
przedmiotem jest: „Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przepompownią ścieków na terenie
Gminy Kietrz - Krotoszyn"
Ogłoszenie o zamówieniu ukazało się w Biuletynie Zamówień Publicznych pod numerem
Odwołujący K. D. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowo-
Handlowy K. D.
wniósł odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
art. 224 ust. 6 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty Odwołującego pomimo iż Odwołujący
udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie a złożone wyjaśnienia odpowiadały wezwaniu i
uzasadniały iż podana w ofercie cena nie jest ceną rażąco niską i potwierdzały, że wezwanie
było zbędne gdyż rozbieżności ceny ofertowej w stosunku do wartości przedmiotu
zamówienia wynikały z okoliczności oczywistych które nie wymagały wyjaśnień,
art. 226 ust. 1 pkt. 8 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo iż jego
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia,
- art. 226 ust. 2 pkt. 1 pop
rzez zbędne wezwanie gdyż rozbieżności polegające w cenie
ofertowej odwołującego i wartości przedmiotu zamówienia były Zamawiającemu znane i
wynikały z okoliczności oczywistych które nie wymagały wyjaśnień,
- art. 224 ust. 2 pkt. 1 ustawy Pzp poprzez zani
echanie powtórzenia uszczegółowionego i
skonkretyzowanego wezwania wyjaśnień jakich oczekuje Zamawiający,
- art. 223 ust. 1 ustawy Pzp -
poprzez zaniechanie wezwania Odwołującego do złożenia
wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty;
- art. 239 ustawy Pzp -
poprzez zaniechanie wyboru oferty Odwołującego jako
najkorzystniejszej, pomimo że Odwołujący zaoferował wykonanie zamówienia za cenę która
nie jest rażąco niską a oferta spełnia wszystkie wymogi formalne określone przepisami Pzp i
postanowieniami SW
Z oraz merytorycznie jest zgodna z treścią SWZ, a w świetle
ustanowionych kryteriów oceny ofert jest ona ofertą najkorzystniejszą w postępowaniu.
- art. 239 ustawy Pzp poprzez dokonanie wyboru jako najkorzystniej
szej oferty złożonej
przez Przedsiębiorstwo Usługowe „BORBUD” sp. z.o.o., pomimo iż oferta złożona przez tę
firmę nie jest ofertą najkorzystniejszą.
Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności wyboru oferty Przedsiębiorstwo Usługowe
„BORBUD” sp. z.o.o., unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego,
powtórzenie czynności badania i oceny ofert w postępowaniu z uwzględnieniem oferty
Odwołującego, dokonanie wyboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej w
wyniku ponownego badania i oceny o
fert, zasądzenie od Zamawiającego zwrotu kosztów
postępowania odwoławczego.
26.08.2021 r. Zamawiający poinformował Odwołującego, że podjął decyzję na podstawie art.
224 ust. 6 i art. 226 ust. 1 pkt. 8 ustawy Pzp o odrzuceniu oferty Odwołującego. Jako
uzasa
dnienie faktyczne odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający podał, że „(...)
złożone wyjaśnienia przez Zakład Usługowo-Handlowy Pana K. D. nie potwierdzają
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymogami zamawiającego
określonymi w SWZ i nie uzasadniają podanej w ofercie ceny, tym oferta zostaje odrzucona
przez Zamawiającego, jako zawierająca rażąco niską cenę”.
Odwołujący nie zgodził się z decyzją Zamawiającego.
Zdaniem Odwołującego Zamawiający podczas badania i oceny oferty Odwołującego pod
względem zaistnienia rażąco niskiej ceny w ogóle nie wziął pod uwagę informacji, jakie na
tym etapie postępowania były mu znane, a które potwierdzały, że zaistniała różnica
pomiędzy ceną ofertową Odwołującego i szacunkową wartością zamówienia wynikała z
okoliczności oczywistych, które nie wymagały wyjaśnień.
W argumentacji Odwołujący podniósł, że Zamawiający na żadnym etapie postępowania
przetargowego nie ujawnił wartości przedmiotu zamówienia. Dopiero w uzasadnieniu
odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający ujawnił rzeczywistą kwotę wartości
zamówienia tj. 1 011766,92 zł., która stanowiła podstawę wezwania Odwołującego.
Kwota brutto jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć sfinansowanie przedmiotu
zamówienia wyniosła 770 000,00 zł. Nie jest jasne, zdaniem Odwołującego, dlaczego
Zamawiający (skoro dokonał oszacowania wartości zamówienia na poziomie 1 011 766,92
zł) zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia tylko 770 000 zł. czyli o 241 766,92 zł -
23,89% mniej niż stanowi kwota wartości przedmiotu zamówienia.
Jeżeli Zamawiający założył, że przedmiot zamówienia można zrealizować za kwotę 770 000
zł., to cena ofertowa nie jest ceną rażąco niską w stosunku do tej kwoty (niższa tylko o 11,95
%) i nie powinna podlegać badaniu na podstawie art. 224 ust 2 pkt. 1 ustawy, gdyż zaistniały
oczywist
e rozbieżności cenowe które nie wymagają wyjaśnień (art. 224 ust.2 pkt. 1).
Średnia arytmetyczna wszystkich ofert wynosi 859 470,69 zł i jest wyższa o 21,12% w
stosunku do oferty Odwołującego.
Biorąc pod uwagę średnią arytmetyczną wszystkich ofert (859 470,69) i kwotę jaką
Zamawiający przeznaczył na sfinansowanie zamówienia (770 000,00 zł) nie ma
zastosowania art. 224 ust. 2 pkt. 1 ustawy Pzp w stosunku do ceny oferty Odwołującego,
gdyż nie jest ona niższa o 30 % ani od wartości jaką Zamawiający przeznaczył na
sfinansowanie zamówienia (prawidłowy szacunek wartości zamówienia) ani od średniej
arytmetycznej wszystkich złożonych ofert.
Odwołujący wskazał także, że skoro Zamawiający jako podstawę sporządzenia kosztorysu
inwestorskiego przyjął przedmiar załączony do dokumentacji przetargowej, to wskazany
z
akres i sposób wykonania zamówienia wynikający z przedmiaru nie odzwierciedla
rzeczywistego wykonania zamówienia zgodnie z dokumentacja projektową i z jego
lo
kalizacją Zamawiający w pozycji nr 5 przedmiaru robót właściwie określił zakres prac do
wykonania,
a następnie w pozycji 39 przedmiaru zdublował czynność wynikająca z pozycji nr
5 przedmiaru.
Jeżeli Zamawiający do szacowania wartości przedmiotu zamówienia przyjął dwukrotną
wartość za tę samą czynność, to tym samym wartość przedmiotu zamówienia została
„sztucznie” zawyżona o jednokrotną wartość tej pozycji. Zamawiający błędnie dokonał
obliczenia wartości zamówienia co stanowi naruszenie art. art. 28 ustawy pzp w związku z
art. 34 ust. 1 ustawy Pzp. Błędnie skalkulowana wartość przedmiotu zamówienia nie może
stanowić podstawy do stwierdzenia, że złożona przez odwołującego cena ofertowa jest o co
najmniej 30% niższa, gdyż po dokonaniu korekty tj. pomniejszenia o wartość z podwójnie
policzonej pozycji okazać się może, że przesłanka na którą powołał się Zamawiający się nie
ostanie (art. 224 ust. 1 pkt 2 ustawy).
Jak wskazał Odwołujący, Zamawiający w wezwaniu z dnia 17.08.2021 r. żądał dowodów w
zakresie wylicze
nia ceny, jednakże nie sprecyzował o jakie dowody chodzi. Dopiero w
uzasadnieniu czynności z odrzucenia oferty odwołującego wymienia te dowody
(szczegółowa kalkulacja ceny, umów lub ofert z kontrahentami, wyliczenia kosztów pracy
pracowników) i sugeruje, że ich nie załączenie było powodem odrzucenia oferty.
Odwołujący stwierdził, że cena ofertowa nie powinna podlegać badaniu na podstawie art.
224 ust 2 pkt. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, gdyż zaistniały oczywiste rozbieżności
cenowe pomiędzy ceną oferty Odwołującego a szacunkową wartością zamówienia które nie
wymagają wyjaśnień (art. 224 ust.2 pkt. 1 - końcowa część przepisu).
Odwołujący wskazał także, że Zamawiający w trybie art. 224 ust.2 pkt 1 ustawy Pzp wezwał
Odwołującego do wyjaśnień zaoferowanej ceny, jednakże pismo to zawierało stwierdzenia
ogólnikowe, nie zawierało nic poza skopiowaną treścią przepisu art. 224 ust. 3 ustawy Pzp,
co dawało olbrzymie możliwości wykorzystania odpowiedzi przeciwko oferentowi.
Zamawiający w wezwaniu ogólnie żądał wyjaśnień dotyczących zgodności z przepisami
d
otyczącymi kosztów pracy, w stosunku do minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę jak również zgodności z
przepisami z
zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego obowiązującymi w miejscu
w którym realizowane jest zamówienie.
Zamawiający w pkt X SWZ określił wymagania w zakresie zatrudnienia na podstawie
stosunku pracy
i wskazał rodzaj czynności, których wykonanie wymaga zatrudnienia na
postawie stosunku pracy prze
z wykonawcę lub podwykonawcę. Wskazane czynności objęły
właściwie cały zakres wykonania zamówienia. Zgodnie z wymogiem Zamawiającego
Odwołujący w ofercie (formularz ofertowy) w pkt. 11 złożył oświadczenie o treści
„Oświadczam, że zgodnie z wymaganiami wskazanymi w rozdziale X SWZ, do realizacji
zamówienia przy czynnościach określonych w SWZ zaangażujemy osoby zatrudnione na
podstawie umowy o pracę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1976 roku -
Ko
deks Pracy.”
Złożone oświadczenie w opinii Odwołującego wypełniało wymóg potwierdzenia, że
zatrudnione osoby na umowę o pracę będą miały zagwarantowaną minimalną stawkę
wynagrodzenia, gdyż podpisanie umowy o wynagrodzeniu poniżej minimalnego
wynagrodzenia
było by niezgodne z przepisami prawa. Złożone oświadczenie i wyjaśnienia
potwierdzają, że przyjęta wartość do ustalenia ceny nie jest niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę.
Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego przyznał, że w wezwaniu „(..,)
nie odnosił się do szczegółowych elementów ceny, gdyż oferta zawierała tylko końcową
cenę całkowitą.” Zamawiający określił taki sposób obliczenia ceny, że w formularzu
ofertowym należało wpisać całkowitą cenę ryczałtową. Brak wymogów co do przedstawienia
sposobu obliczenia ceny ofertowej
oraz brak wymagań co do złożenia dokumentów, na
podstawie których można by się odnieść szczegółowo do elementów wyceny oferty zdaniem
Odwołującego powoduje, że Zamawiający sam pozbawił się możliwości szczegółowej
weryfikacji wyceny poszczególnych czynności realizacji przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wskazał także, że jeśli chodzi o przywołanie w wezwaniu żądania wyjaśnień
dotyczących zgodności z zakresu prawa pracy i Zabezpieczenia społecznego
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie, to jest pojęcie bardzo
pojemne i obejmuje przepisy określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców,
będących stronami stosunku pracy. Zamawiający w wezwaniu nie doprecyzował, o które
regulacje cho
dzi, co uniemożliwiło Odwołującemu szczegółowe wyjaśnienie poruszanego
zagadnienia.
Zamawiający nie wskazał, jakich konkretnie domaga się wyjaśnień i do jakich kwestii
wykonawca miałby się ustosunkować. Podnosi jedynie, iż zaoferowana „cena całkowita
Państwa oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia (...)”. Zapytanie nie
wskazuje w żaden sposób na to, aby Zamawiający dokonał jakiejkolwiek analizy złożonej
przez wykonawcę oferty ani też nie zawiera jakiejkolwiek treści wskazującej na to, które z
elementów złożonej oferty wzbudziły jakiekolwiek wątpliwości Zamawiającego oprócz
zakwestionowanej ceny.
Odwołujący wyjaśnił, że postępowanie z art. 224 ust. 1-6 ma charakter wyjaśniający, a nie
dowodowy i ma na celu utwierdzić Zamawiającego, że dokonana przez niego wstępna ocena
oferty jest prawidłowa lub nie. Jednakże, aby te wątpliwości rozwiać, Wykonawca musi
wiedzieć, które to elementy wzbudziły zastrzeżenia i w jakim kierunku mają iść jego
wyjaśnienia.
Odwołujący uznał wezwanie go na podstawie art. 224 ust. 2 pkt. 1 ustawy Pzp za
bezpodstawne i bezzasadne, gdyż rozbieżności pomiędzy ceną ofertową Odwołującego a
wartością przedmiotu zamówienia wynikały z okoliczności oczywistych, które nie wymagały
wyjaśnień Odwołującego, co spowodowało naruszenie cytowanego przepisu.
Błędna ocena Zamawiającego doprowadziła również do naruszenia art. 224 ust.6 poprzez
odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo iż Odwołujący udzielił wyjaśnień w wyznaczonym
terminie, a złożone wyjaśnienia odpowiadały wezwaniu i uzasadniały iż podana w ofercie
cena nie jest ceną rażąco niską i potwierdzały, że wezwanie było zbędne gdyż rozbieżności
ceny ofertowej w stosunku do wartości przedmiotu zamówienia wynikały z okoliczności
oczywistych, które nie wymagały wyjaśnień, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia
art.
226 ust. 1 pkt. 8 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo iż jego
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do prawidłowo oszacowanej wartości
przedmiotu zamówienia.
Odwołujący sformułował także zarzut naruszenia art. 224 ust. 2 pkt. 1 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie powtórzenia uszczegółowionego i skonkretyzowanego wezwania wyjaśnień
jakich oczekuje Zamawi
ający. Jeżeli zdaniem Zamawiającego złożone wyjaśnienia były nie
wystarczające aby dokonać wyboru najtańszej oferty, to zgodnie z art. 224 ust. 2 pkt. 1
ustawy Pzp powinien powtórnie wezwać Odwołującego do złożenia uszczegółowienia i
uzupełnienia wyjaśnień na podstawie dokładnie sprecyzowanych żądań Zamawiającego.
Zdaniem Odwołującego podana cena ofertowa jest treścią oferty a Zamawiający mający
wątpliwości co jej poprawności i mając na względzie przeprowadzenie postępowania z
należytą starannością był zobowiązany do wezwania Odwołującego na podstawie art. 223
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych do złożenia wyjaśnień w tym zakresie. W opinii
Odwołującego, odrzucenie jego oferty stanowi naruszenie przepisów w tym naruszenie art.
16 ustawy Pzp i tym sam
ym zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, a czynność wybory najkorzystniejszej oferty jaką złożyło Przedsiębiorstwo
Usługowe „BORBUD” sp. z.o.o. została dokonana z naruszeniem art. 239 ustawy Prawo
zamówień publicznych.
Izba ustal
iła i zważyła co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień co do wysokości zaoferowanej
ceny. Odwołujący złożył takie wyjaśnienia. Już z tego faktu wynika, że nie zachodziła
podstawa do odrzuce
nia oferty Odwołującego. Zgodnie z artykułem 226 ust. 4 ustawy Prawo
zamówień publicznych, odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega
oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone
wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. Skoro
Odwołujący złożył wyjaśnienia, jego oferta nie powinna zostać odrzucona.
Treść wezwania do złożenia wyjaśnień co do zaoferowanej ceny, wystosowana przez
Zamawiającego, była ogólna. Z całą pewnością Zamawiający nie wyartykułował w treści
wezwania, aby
Odwołujący złożył kalkulację. Tym bardziej, że - jak wskazał Odwołujący - z
postanowień SWZ wynikało, że Zamawiający oczekiwał złożenia przez Wykonawców
szczegółowej kalkulacji w zakresie realizacji przedmiotu zamówienia, ale dopiero tuż przed
podpisaniem umowy. Zatem brak wyraźnego wskazania w wezwaniu do złożenia wyjaśnień
obowiązku złożenia szczegółowej kalkulacji, nie może negatywnie obciążać Odwołującego,
który nie załączył do wyjaśnień takiej kalkulacji. Zamawiający dopiero w informacji o
odrzuceniu oferty Odwołującego wskazał, że oczekiwał, aby Odwołujący złożył kalkulację
ceny ofertowej. Tymczasem,
jak wskazano powyżej, treść wezwania do złożenia wyjaśnień
nie zawierała takiego żądania.
Słusznie zauważył Odwołujący, że Zamawiający dopiero w treści informacji o odrzuceniu
oferty Odwołującego określił dokumenty, jakich oczekiwał od Odwołującego. Treść wezwania
do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny ograniczała się jedynie do przytoczenia
przepisu ustawy. Jeśli Zamawiający oczekiwał bardziej szczegółowych wyjaśnień, miał
możliwość ponownego wezwania Odwołującego do przedstawienia informacji w bardziej
szczegółowym zakresie, także w zakresie szczegółowego kosztorysu zamówienia.
Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma podnoszona przez Odwołującego
okoliczność, że Zamawiający przewidział na realizację zamówienia kwotę 770 000 złotych,
co stanowi kwotę jedynie o 10% wyższą niż kwota oferowana przez Odwołującego. 770 000
złotych jest to kwota, która odbiega od szacunkowej wartości zamówienia (1 011 766,92
złotych). Zamawiający w trakcie rozprawy unikał odpowiedzi na pytanie, dlaczego pomimo,
że uznał, że kwota 770 000 złotych przewidziana na realizację zamówienia będzie
wystarczająca na realizację zamówienia, a jednocześnie uznał, że cena zawarta w ofercie
Odwołującego, która nieznacznie odbiega od tej kwoty, została przez niego uznana za
rażąco niską. Przyjęcie takiej kwoty na realizację zamówienia oznacza, że również w ocenie
Zamawiającego kwota wynikająca z kosztorysu inwestorskiego jest znacząco
przeszacowana i możliwe jest zrealizowanie zamówienia w cenie znacznie niższej niż
wynikająca z kosztorysu inwestorskiego.
Podnoszona przez Zamawiającego podczas rozprawy z udziałem stron okoliczność, że
Zamawiający najpierw dokonał w budżecie zabezpieczenia kwoty przewidzianej na realizację
zamówienia, a dopiero później oszacował wartość zamówienia (poprzez uzyskanie
kosztorysu inwestorskiego) potwierdza fakt, że Zamawiający uznaje, że możliwe jest
zrealizowanie zamówienia w cenie znacznie niższej niż wynikająca z kosztorysu
inwestorskiego. Należy zakładać racjonalność postępowania Zamawiającego, a z tego
założenia wynika fakt, że Zamawiający zabezpiecza na realizację zamówienia kwotę, która w
jego ocenie jest wystarczająca do zrealizowania zamówienia. W przeciwnym razie, w jakim
celu
Zamawiający organizowałby postępowanie przetargowe, skoro od początku miałby
świadomość, że nie posiada środków, które są wystarczające do zrealizowania zadania?
Ponadto nawet po uzyskaniu wiedzy, że szacunkowa kwota zamówienia jest wyższa od
kwoty zabezpieczonej w budżecie Zamawiającego na realizację zamówienia, Zamawiający
nie zdecydował się na zwiększenie zabezpieczonej kwoty, a zatem należy uznać, że w
dalszym ciągu Zamawiający uznaje, że kwota 770 000 złotych jest ceną realną do
zrealizowania zamówienia. W przeciwnym razie należy uznać, że Zamawiający wprowadza
w błąd wykonawców biorących udział w postępowaniu przetargowym co do rzeczywiście
przeznaczonych środków dla danej inwestycji.
Powyższa okoliczność ma istotne znaczenie tak w kontekście brzmienia artykułu 224 ust. 2
pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, jak również w odniesieniu do podnoszonego
przez Przystępującego argumentu dotyczącego domniemania. Zdaniem Przystępującego w
chwili, gdy Zamawiający wystosuje do wykonawcy wezwanie do złożenia wyjaśnień w
zakresie zaoferowanej ceny powstaje domniemanie rażąco niskiej ceny w ofercie tego
wykonawcy.
Pomijając nawet rozważania co do prawidłowości takiego domniemania, istnieje kilka
okoliczności, które przeczą przyjęciu takiego domniemania. Przede wszystkim okoliczność,
że Zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia kwotę 770 000 złotych i nie zmienił tej
kwoty w budżecie także po otrzymaniu kosztorysu inwestorskiego, a także okoliczność, że
cena oferty Przystępującego jest zaledwie o 20 000 złotych wyższa wskazują na fakt, że
cena zaoferowana przez Odwołującego nie odbiega od cen rynkowych. Wobec istnienia
takich (obiek
tywnych) okoliczności, nie było zasadne automatyczne przyjęcie domniemania
rażąco niskiej ceny w ofercie Odwołującego.
Zgodnie z artykułem 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, Zamawiający
zwraca się o udzielenie wyjaśnień w przypadku, gdy cena całkowita oferty złożonej w
terminie jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny
podatek od towarów i usług, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśnienia. Powyższy przepis wskazuje, że mogą istnieć takie okoliczności,
które wskazują na brak konieczności automatycznego uznania, że zaoferowana cena
wykonawcy jest rażąco niska nawet w sytuacji, gdy cena tego wykonawcy jest niższa o co
najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług.
Niezależnie od powyższych rozważań należy dodatkowo zauważyć, że Odwołujący w treści
wyjaśnień przedstawił okoliczności, które w jego ocenie stanowiły uzasadnienie niższej ceny.
Wskazał na posiadanie własnego sprzętu hurtowni, rabatów. W trakcie rozprawy wskazał
także na okoliczność obiektywną, tj. sąsiedztwo siedziby Odwołującego i placu budowy.
Odwołujący odniósł się także do kwestii zatrudnienia pracowników na podstawie umowy o
pracę. Oświadczenie w tym zakresie zawierała także oferta Odwołującego. Jeśli to
wyjaśnienie było niewystarczające, Zamawiający miał możliwość zadania dodatkowego
pytania, czego zaniechał.
Z całą pewnością nie można uznać, że Odwołujący nie złożył wyjaśnień, a złożone przez
niego wyjaśnienia oraz szereg podniesionych okoliczności uzasadniają przyjęcie, że
zaoferowana przez niego cena jest rażąco niska.
Bez znaczenia pozostaje okoliczność, że inny Wykonawca złożył bardziej szczegółowe
wyjaśnienia na wezwanie Zamawiającego w zakresie zaoferowanej ceny. Wyjaśnienia
Wykonawców nie powinny być porównywane, ale indywidualnie oceniane przez
Zamawiającego pod kątem zadanego przez niego pytania.
Bez znaczenia pozostaje także podnoszony wielokrotnie przez Przystępującego argument,
że Odwołujący jest profesjonalistą i powinien złożyć lepsze wyjaśnienia od tych, które złożył.
Kwestia profesjonalizmu Wykonawców nie powinna być oceniana pod względem długości,
czy szczegółowości wyjaśnień. Profesjonalizm Wykonawców dotyczy raczej realizowanych
przez nich za
dań – dostaw usług, czy realizacji robót budowlanych.
Istotą tej sprawy nie jest profesjonalizm Odwołującego, ale treść zadanego przez
Zamawiającego pytania i uzyskanej pod kątem tak zadanego pytania odpowiedzi. Istotą jest
cały szereg okoliczności w tej konkretnej sprawie (o czym powyżej), które nie zostały przez
Zamawiającego uwzględnione, a które obalały automatyzm przyjęcia, że cena zaoferowana
przez Odwołującego jest rażąco niska.
Bezzasadny jest także argument Przystępującego, że Odwołujący utracił prawo podnoszenia
argumentacji o bezpodstawności skierowanego do niego wezwania o złożenie wyjaśnień w
zakresie rażąco niskiej ceny z uwagi na fakt, że nie wniósł w tym zakresie odwołania.
Przystępujący sam zauważył, że Odwołujący już w treści składanych wyjaśnień
kwestionował zasadność wezwania i wskazywał na okoliczności podniesione później w treści
odwołania.
Czynność odrzucenia oferty Odwołującego nie została dokonana prawidłowo, co oznacza
naruszenie przez Zamawiającego artykułu 226 ust. 1 pkt. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Odwołujący złożył wyjaśnienia i wskazał w nich okoliczności, które w jego ocenie
uzasadniały wysokość zaoferowanej ceny. Jak wskazano powyżej, pytanie Zamawiającego
było ogólne, zatem nie można obciążać negatywnie Odwołującego za brak szczegółowych
wyjaśnień. W sytuacji, gdy Zamawiający miał wątpliwości, powinien je wyjaśnić, a w sytuacji
gdy uznał, że wyjaśnienia nie zawierają dodatkowo wymaganych informacji, powinien
zwrócić się o takie informacje. Pozostawienie niejasności czy niedomówień nie może być
automatycznie uznane za okoliczność, że cena oferty jest rażąco niska. Z uwagi na
wszystkie powyżej wymienione okoliczności, Izba w treści sentencji nakazała unieważnienie
czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz nakazała ponowne badanie i ocenę ofert z
udziałem oferty Odwołującego. Zamawiający jest zatem także uprawniony, w sytuacji gdy
będą istniały wątpliwości, do skierowania do Odwołującego wezwania o dodatkowe
wyjaśnienia w zakresie zaoferowanej ceny, złożenia dowodów, czy kalkulacji na
poszczególne zakresy zamówienia.
Mając powyższe a uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art.
557 oraz art. 574, 575 ustawy z 11.09.2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz.
2019 ze zm.) oraz w oparciu o przepisy §5 pkt 1 oraz §5 pkt 2b), §7 ust. 1 pkt 1)
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437), zaliczając w poczet kosztów
postępowania uiszczony przez Odwołującego wpis od odwołania oraz koszty z tytułu
zastępstwa procesowego pełnomocnika Odwołującego.
Przewodniczący: ………………………..