Sygn. akt: KIO 2752/21
WYROK
z dnia 12
października 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Przemysław Dzierzędzki
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12
października 2021 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 września 2021 r. przez
wykonawc
ę G. K., prowadzącego w miejscowości Dys działalność gospodarczą pod
nazwą G. K., Zakład Transportu Komunalnego
w postępowaniu prowadzonym przez 32 Wojskowy Oddział Gospodarczy w Zamościu
przy udziale wykonawcy C. K.
, prowadzącego w miejscowości Wielkie działalność
gospodarczą pod nazwą P.H.U. EKO-TRANS C. K., zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
uwzględnia częściowo odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i
oceny ofert, w tym wezwanie wykonawcy C. K., prow
adzącego w miejscowości
Wielkie działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. EKO-TRANS C. K. w trybie art.
224 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych do złożenia wyjaśnień, w tym
złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu,
w pozostałym zakresie oddala odwołanie,
3. kosztami
postępowania obciąża 32 Wojskowy Oddział Gospodarczy w Zamościu w
części ½ oraz wykonawcę G. K., prowadzącego w miejscowości Dys działalność
gospodarczą pod nazwą G. K., Zakład Transportu Komunalnego w części ½ i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7.500 zł 00 gr
(słownie: siedmiu tysięcy pięciuset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę G. K., prowadzącego w miejscowości Dys działalność
gospodarczą pod nazwą G. K., Zakład Transportu Komunalnego tytułem
wpisu od odwołania,
zasądza od 32 Wojskowego Oddziału Gospodarczego w Zamościu na rzecz
wykonawcy G. K.
, prowadzącego w miejscowości Dys działalność
gospodarczą pod nazwą G. K., Zakład Transportu Komunalnego kwotę
zł 00 gr (słownie: jednego tysiąca dziewięciuset pięćdziesięciu złotych zero
groszy).
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia
11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………….……….…
Sygn. akt: KIO 2752/21
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający, 32 Wojskowy Oddział Gospodarczy w Zamościu, prowadzi na
podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j.
Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.)
– zwanej dalej „ustawą Pzp” postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest usługa wywozu zmieszanych odpadów
komunalnych, segregowanych odpadów komunalnych z kompleksów wojskowych
zlokalizowanych w rejonie działania 32 WOG Zamość oraz wyposażeniem wskazanych w
opisie przedmi
otu zamówienia kompleksów w pojemniki do składowania zmieszanych
odpadów komunalnych, segregowanych odpadów.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
27 sierpnia 2021 r. nr 2021/BZP 00162316/01.
W dniu 20
września 2021 r. wykonawca G. K., prowadzący w miejscowości Dys
działalność gospodarczą pod nazwą G. K., Zakład Transportu Komunalnego, zwani dalej
„odwołującym”, wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołujący
zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 224 ust. 1 Pzp
przez zaniechanie żądania wyjaśnień od P.H.U. EKO-TRANS C. K.,
w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części
składowych w sytuacji, gdy zaoferowana przez wykonawcę cena lub koszt, lub ich
istotne części składowe, wydają się rażąco niskie,
2) art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty P.H.U. EKO
— TRANS C.
K.
, która to zawiera rażąco niską cenę lub koszt,
3) art. 239 ust. 1 Pzp w zw. z art. art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp przez bezpodstawne dokonanie
wyboru oferty P.H.U. EKO
— TRANS C. K., mimo iż oferta tego wykonawcy winna
podlegać odrzuceniu jako zawierająca rażąco niską cenę lub koszt.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1) uniew
ażnienia czynności wyboru oferty P.H.U. EKO — TRANS C. K. jako
najkorzystniejszej;
2) zbadania i dokonania oceny oferty P.H.U. EKO
— TRANS C. K., a następnie jej
odrzucenia jako zawierającej rażąco niską cenę lub koszt;
3) zbadania i dokonania
oceny oferty Odwołującego, a następnie jej wyboru jako oferty
najkorzystniejszej.
Odwołujący w uzasadnieniu wskazał, że ceny jednostkowe odbioru odpadów
segregowanych oraz biomasy w obu ofertach są jednakowe. Jedyna różnica dotyczy cen
jednostkowych 1 m
wywozu odpadów zmieszanych, tj. odpadów, które stanowią
zdecydowaną większość wszystkich odpadów, które w ramach usługi mają zostać przez
wykonawcę wywiezione. Odwołujący zaoferował cenę jednostkową w wysokości 64,80 zł/m
brutto, natomiast P.H.U. EKO TRANS C. K.
zaoferował cenę jednostkową na poziomie 54,00
zł/m
brutto.
Zdaniem odwołującego, cenę 54,00 zł/m
brutto opadów zmieszanych uznać należy za
rażąco niską, co wynika z kilku czynników. Według odwołującego, punktem odniesienia do
dalszych rozważań winny być wyniki poprzedniego, analogicznego postępowania
ogłoszonego przez zamawiającego, dotyczącego tożsamej usługi, która również miała być
świadczona przez wykonawcę przez 1 rok. W ramach uprzedniego postępowania, w którym
zamówienie zostało udzielone odwołującemu, P.H.U. EKO — TRANS C. K. zaoferował cenę
jednostkową za wywóz 1 m
odpadów zmieszanych na poziomie 64,80 zł/m
brutto.
Dodatkowo
odwołujący wskazywał, że w stosunku do poprzedniego przetargu, P.H.U. EKO
— TRANS C. K. obniżył również cenę jednostkową za wywóz 1 m
odpadów segregowanych
z kwoty 37,80 zł brutto na kwotę 32,40 zł brutto, a cena wywozu 1 m
biomasy uległa
zmniejszeniu z 21,60 zł brutto na 10,80 zł brutto.
Odwołujący argumentował, że ceny wywozu i utylizacji odpadów co roku rosną,
ni
ejednokrotnie kilka razy w ciągu roku. W samym tylko Lublinie w 2021 r., z uwagi na wzrost
kosztów składowania odpadów, stawka opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
obowiązującą w zabudowie wielorodzinnej wzrosła o 1,80 zł/ mieszkańca z kwoty 23,00 zł do
kwoty 24,80 zł miesięcznie. Odwołujący wskazywał, że analogiczne lub nawet wyższe
podwyżki odnotowano w wielu ościennych gminach, np. gminie Niemce, gdzie stawka ta
wzrosła o 3 zł. Ostatnia podwyżka cen przyjęcia do zagospodarowania odpadów
komunaln
ych miała miejsce 1 stycznia 2021 r. Odwołujący argumentował, że podczas
poprzedniego przetargu zarówno zamawiający jak i wykonawcy nie mogli wiedzieć o tej
podwyżce, natomiast przystępując do niniejszego postępowania nowe, wyższe ceny
obowiązywały już od ponad 8 miesięcy. Mimo to P.H.U. EKO — TRANS C. K. obniżył ceny
jednostkowe odbioru odpadów.
Odwołujący zwrócił także uwagę, że na wzrost cen paliw w porównaniu do ubiegłego
roku. We wrz
eśniu 2020 r. średnia cena 1 litra oleju napędowego wahała się pomiędzy 4,30
zł a 4,40 zł. We wrześniu 2021 r. średnia cena waha się pomiędzy 5,30 zł a 5,40 zł za 1 litr.
Nie należy również zapominać o tym, że wynagrodzenie minimalne w 2020 r. wynosiło
00 zł brutto, w 2021 r. 2.800 zł brutto, a od stycznia 2022 r. wynosić będzie 3010 zł
brutto.
Odwołujący wskazywał, że wszystkie powyższe okoliczności są faktami powszechnie
znanymi i nie wymagającymi wiadomości specjalnych, w związku z czym cena
zaproponowana przez P.H.U. EKO
— TRANS C. K. jest rażąco niska i Zamawiający winien
wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień, a następnie powinien ofertę tę odrzucić jako
zawierającą cenę rażąco nisko, gdyż nie istnieją żadne przesłanki uzasadniające obniżenie
cen jednostkowych odbioru odpadów w sytuacji, gdy wszelkie składowe koszty świadczenia
usługi rosną. Odwołujący wskazał, że w realiach niniejszej sprawy, w świetle przytoczonego
orzecznictwa, oczywistym jest, że oferta P.H.U. EKO — TRANS C. K. zawiera rażąco niską
cenę, a wskazanie takiej ceny w ofercie było świadomym działaniem wykonawcy mającym
charakter dumpingu, co stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 15 ust. 1 pkt
1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Zama
wiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania. W
odpowiedzi
i w trakcie rozprawy przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swego
stanowiska.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, zachowując termin
ustawow
y oraz wykazując interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na rzecz zamawiającego
zgłosił przystąpienie wykonawca C. K., prowadzący w miejscowości Wielkie działalność
gospodarczą pod nazwą P.H.U. EKO-TRANS C. K. . Wniósł o oddalenie odwołania.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: protokół, ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia specyfikacji
warunków zamówienia (SWZ), informację z otwarcia ofert, oferty wykonawców,
zawiadomienie o wyborze oferty najkorzystniejszej z 15
września 2021 r., załączniki do
odwołania, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i dokumenty
złożone przez strony i uczestnika postępowania w trakcie posiedzenia i rozprawy,
Krajowa Iz
ba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Stosownie do art. 224 ustawy Pzp:
1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco
niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w
dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda
od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub
kosztu, lub ich istotnych części składowych.
2. W przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30%
od:
1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej
przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych
ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający
zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika
z okolic
zności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowan
ej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu
postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może
zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Stosownie do art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, zamawi
ający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Art. 239 ust. 1 ustawy Pzp stanowi,
że zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę
na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.
Ustalono, że przedmiotem zamówienia jest usługa wywozu zmieszanych odpadów
komunalnych, segregowanych odpadów komunalnych z kompleksów wojskowych
zlokalizowanych w rejonie działania 32 WOG Zamość oraz wyposażeniem wskazanych w
opisie przedmiotu zamówienia kompleksów w pojemniki do składowania zmieszanych
odpadów komunalnych, segregowanych odpadów.
Jak wynikało z pkt III specyfikacji warunków zamówienia (SWZ), przedmiot
zamówienia został podzielony na 8 części, w tym część 4 – obejmowała wywóz odpadów z
rejonu Sekcji Obsługi Infrastruktury Lublin.
W pkt III. 2 ppkt 1) SWZ zamawiający wskazał, że wymaga aby Wykonawca
zatrud
niał pracowników związanych bezpośrednio z realizacją przedmiotu zamówienia na
podstawie umowy o pracę, tj.: kierowców i osób odbierających odpady na podstawie umowy
o pracę.
Ustalono ponadto
, że zamawiający ustalił szacunkową wartość zamówienia w dniu 23
lipca 2021 r.
r. na kwotę 439.778,48 zł netto, w tym dla części nr 4 – 130.177,50 zł netto.
Wartość tę oszacowano na podstawie stawek jednostkowych z dotychczas zawartych umów
oraz zamówień, które zostały powiększone o wskaźnik cen towarów i usług na 2021 r. (pkt
2.3. protokołu postępowania, w aktach sprawy).
W dalszej kolejności ustalono, że do upływu terminu do składania ofert, w zakresie
części 4 zamówienia, do zamawiającego wpłynęły następujące oferty:
I)
oferta odwołującego:
z
a szacunkową cenę ogółem: netto: 127 200,00 zł, brutto: 137 376,00 zł
w tym:
1) szacunkowa cena ogółem – dla wywozu odpadów zmieszanych:
c. netto: 123 000,00 zł
c
. brutto: 132 840,00 zł
w tym:
cena jednostkowa 1 m
wywozu odpadów zmieszanych wynosi:
c. netto: 60,00 zł/m
c
. brutto: 64,80 zł/m
2)szacunkowa cena ogółem – dla wywozu odpadów segregowanych:
c. netto: 4 050,00 zł
c. brutto: 4 374,00 zł
w tym:
cena jednostkowa 1 m
wywozu odpadów segregowanych wynosi:
c. netto: 30,00 zł/1m
c. brutto: 32,40 zł/m
szacunkowa cena ogółem – dla wywozu BIOMASY:
c. netto: 150,00 zł
c. brutto: 162,00 zł
w tym:
cena jednostkowa 1 m
wywozu odpadów BIOMASY wynosi:
c. netto
: 10,00 zł/1m
c. brutto: 10,80 zł/m
II)
oferta przystępującego:
Za szacunkową cenę ogółem: c. netto: 106 700,00 zł, c. brutto: 115 236,00 zł
w tym:
1) szacunkowa cena ogółem – dla wywozu odpadów zmieszanych:
c. netto: 102 500,00 zł
c. brutto: 110 700,00 zł
w tym:
cena jednostkowa 1 m
wywozu odpadów zmieszanych wynosi:
c. netto: 50,00 zł/m
c. brutto: 54,00 zł/m
2)szacunkowa cena ogółem – dla wywozu odpadów segregowanych:
c. netto: 4 050,00 zł
c. brutto: 4 374,00 zł
w tym:
cena jednostkowa 1 m
wywozu o
dpadów segregowanych wynosi:
c. netto: 30,00 zł/1m
c. brutto: 32,40 zł/m
3) szacunkowa cena ogółem – dla wywozu BIOMASY:
c. netto: 150,00 zł
c. brutto: 162,00 zł
w tym:
cena jednostkowa 1 m
wywozu odpadów biomasy wynosi:
c. netto: 10,00 zł/1m
c. brutt
o: 10,80 zł/m
(por. informacja z otwarcia ofert,
w dokumentacji postępowania przekazanej przez
zamawiającego).
Ustalono także, że kwota, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia w zakresie części nr 4 wyniosła 145 000,00 zł brutto (por.
informacja z otwarcia ofert, w aktach sprawy).
Ustalono także, że zamawiający nie kierował do przystępującego wezwania do
wy
jaśnienia ceny (okoliczność niesporna).
W dalszej kolejności ustalono, że zamawiający 15 września 2021 r. zawiadomił
odwo
łującego o wyborze oferty przystępującego jako najkorzystniejszej w zakresie części 4
zamówienia (por. zawiadomienie o wyborze oferty najkorzystniejszej, załącznik do
odwołania).
Ustalono także, w 2020 r. w analogicznym postępowaniu i przy analogicznym
zak
resie świadczenia, przystępujący zaoferował zamawiającemu stawkę za wywóz 1 m
odpadów zmieszanych na poziomie 60 zł netto oraz 64,80 zł brutto. Z kolei odwołujący
zaoferował zamawiającemu stawki na poziomie ubiegłorocznym (por. zawiadomienie o
wyborze ofe
rty najkorzystniejszej z 26 sierpnia 2020r., załącznik do odwołania, w aktach
sprawy).
Ustalono
także, że firma Kom-Eko S.A. w Lublinie w 2020 r. przyjmowała od
wykonawców odpady zmieszane do zagospodarowania w swej instalacji za cenę 590 zł za 1
tonę plus VAT. Od 1 stycznia 2021 r. cena za zagospodarowanie odpadów w tej instalacji
została zwiększona do 680 zł za 1 tonę plus VAT (por. pismo Kom-Eko S.A. z dnia 18
grudnia 2020 r. załączone do odwołania oraz pismo Kom-Eko S.A. z dnia 23 sierpnia 2019 r.,
złożone przez odwołującego na posiedzeniu Izby).
Ustalono ponadto, że rynkowa cena za olej napędowy na moment ofertowania
wynosi
ła ok. 5,40 zł za 1 litr, podczas gdy w ubiegłym roku kształtowała się na poziomie 4,40
zł za 1 litr (por. wydruk ze strony internetowej autocentrum.pl, załączony do odwołania).
Ustalono również, że stawka minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2020 r.
kształtowała się na poziomie 2.600 zł brutto, w 2021 r. wyniosła 2.800 zł brutto, zaś od 2022
r. będzie to 3.010 zł brutto (okoliczność niesporna).
Odwołanie zasługuje częściowo na uwzględnienie.
Zasadny okazał się zarzut naruszenia art. 224 ust.1 ustawy Pzp.
Stwierdzono, że przystępujący za wywóz 1 m
odpadów zmieszanych zaoferował
zamawiającemu stawkę na poziomie 50 zł netto oraz 54 zł brutto, zaś odwołujący – stawkę
na poziomie
60 zł netto oraz 64,80 zł brutto.
Zostało wykazane przez odwołującego, że w 2020 r. w analogicznym postępowaniu i
przy analogicznym zakresie świadczenia, przystępujący zaoferował zamawiającemu stawkę
za wywóz 1 m
odpadów zmieszanych na poziomie 60 zł netto oraz 64,80 zł brutto. Z kolei
o
dwołujący zaoferował zamawiającemu stawki na poziomie ubiegłorocznym. Powyższe
oznaczało, że przystępujący w stosunku do ubiegłego roku znacząco obniżył
zamawiającemu stawki, za jakie gotowy był realizować analogiczną usługę.
Odwołujący wykazał dodatkowo, że w stosunku do 2020 r. nastąpił wzrost niektórych
kosztów realizacji usługi. Po pierwsze udowodniono, że wzrosła stawka minimalnego
wynagrodzenia za pracę. W 2020 r. kształtowała się ona na poziomie 2.600 zł brutto, w 2021
r.
wyniosła 2.800 zł brutto, zaś od 2022 r. będzie to 3.010 zł brutto. Tymczasem zamawiający
w pkt III. 2 ppkt 1) SWZ wskazał, że wymaga aby Wykonawca zatrudniał pracowników
związanych bezpośrednio z realizacją przedmiotu zamówienia na podstawie umowy o pracę,
tj.: kierowców i osób odbierających odpady na podstawie umowy o pracę.
Po drugie,
odwołujący udowodnił również, że firma Kom-Eko S.A. w Lublinie od 2021 r.
podniosła stawki, za jakie gotowa była odbierać od potencjalnych wykonawców odpady
zmieszane do zagospodarowania w swojej instalacji przetwarzania odpadów. W 2020 r.
firma t
a przyjmowała odpady zmieszane do zagospodarowania w swej instalacji za cenę 590
z
ł za 1 tonę plus VAT. Od 1 stycznia 2021 r. cena za zagospodarowanie odpadów w tej
instalacji została zwiększona do 680 zł za 1 tonę plus VAT (por. pismo Kom-Eko S.A. z dnia
18 grudnia 2020 r. załączone do odwołania oraz pismo Kom-Eko S.A. z dnia 23 sierpnia
2019 r.,
złożone przez odwołującego na posiedzeniu Izby).
Odwołujący wykazał także, że przykładowo w Lublinie stawka opłaty za gospodarowanie
odpadami komunalnymi
obowiązująca w zabudowie wielorodzinnej wzrosła o 1,80 zł za 1
mieszkańca, to jest z 23 zł do 24,80 zł. (por. uchwała Rady Miasta Lublin z 29 kwietnia 2021
r. nr 903/XXVIII/2021 r.,
załączona do odwołania).
Odwołujący udowodnił także, że w stosunku do 2020 r. nastąpił wzrost rynkowych cen
paliw. W momencie ofertowania przez wyko
nawców w obecnym postępowaniu rynkowa
cena za olej napędowy wynosiła ok. 5,40 zł za 1 litr, podczas gdy w ubiegłym roku
kształtowała się na poziomie 4,40 zł za 1 litr (por. wydruk ze strony internetowej
autocentrum.pl, załączony do odwołania).
Odwołujący wyjaśnił dodatkowo, że pomimo wzrostu kosztów paliw i wynagrodzenia
pracowników, był w stanie utrzymać oferowaną zamawiającemu ubiegłoroczną stawkę za
wywóz 1 m
odpadów zmieszanych jedynie dlatego, że zmienił odbiorcę
zagospodarowanych
odpadów. Wyjaśnił, że obecnie odbiorcą odpadów, z którym
współpracuje, jest Zakład Zagospodarowania Odpadów w Bełżycach, który jest gotowy
przyjmować odpady zmieszane do zagospodarowania w swej instalacji od odwołującego za
cenę 590,00 zł za tonę. Wskazał, że dotychczasowym odbiorcą odpadów był KOM-EKO S.A.
w Lublinie
, który – jak wykazano - obecnie odbiera odpady do zagospodarowania w swej
instalacji
za stawkę 680,00 zł za tonę.
W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że zamawiający w odpowiedzi na odwołanie ani w
trakcie rozprawy
nie odniósł się do ww. dowodów przedstawionych przez odwołującego. W
tej sytuacji
Izba nie znalazła podstaw aby odmówić im wiarygodności. Argumentacja
zamawiającego przedstawiona w odpowiedzi na odwołanie i na rozprawie ograniczyła się de
facto jedynie do wskazania,
że różnica procentowa między stawkami zaoferowanymi przez
przystępującego i odwołującego nie przewyższyła progu 30%, obligującego zamawiającego
do skierowania wezwania w trybie art. 224 ust. 2 ustawy Pzp.
Odnosząc się do tej
argumentacji Izba stwierdziła, że rzeczywiście różnica między cenami ofertowymi obu
wykonawców, a także różnica między ceną ofertową przystępującego i wartością
szacunkową zamówienia nie przekroczyła tego progu. Dostrzeżenia wymagało jednak, że
od
wołujący nie zarzucił zamawiającemu w odwołaniu naruszenia art. 224 ust. 2 ustawy Pzp,
który stanowi o obowiązku wszczęcia przez zamawiającego procedury wyjaśniającej w razie
przekroczenia
omawianych progów. Na uwagę zasługiwał fakt, że odwołujący zarzucił
zamawiającemu naruszenie art. 224 ust. 1 Pzp, który obliguje zamawiającego do
zainicjowania postępowania wyjaśniającego w przypadku stwierdzenia, że zaoferowana
cena lub istotn
a część składowa ceny wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu
zam
ówienia lub budzą wątpliwości co do możliwości wykonania zamówienia zgodnie z
wymaganiami
określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z przepisów.
Zamawiający nie podważył wiarygodności dowodów przedstawionych przez
odwołującego a do większości z nich nawet w ogóle się nie odniósł. W szczególności nie
wiadomo
było dlaczego zdaniem zamawiającego przystępujący mógł obniżyć w obecnym
postępowaniu stawki za wywóz odpadów zmieszanych w sytuacji wzrostu kosztów
świadczenia usługi. Przystępujący zaś nie stawił się na rozprawę ani nie złożył stanowiska
na
piśmie.
W tej sytuacji, w
obec udowodnionego przez odwołującego faktu wzrostu kosztów
świadczenia usługi w stosunku do ubiegłego roku, obniżenie przez przystępującego stawki
za wywóz 1 m
odpadów zmieszanych, w okolicznościach danej sprawy, powinno wzbudzić
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania zamówienia. Wątpliwości te
powinny
zostać wyjaśnione przez wykonawcę w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego.
Powyższe oznaczało, że została spełniona dyspozycja art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, a
zamawiający przez zaniechanie wszczęcia procedury wyjaśniającej naruszył ww. przepis.
Oddaleniu podlegał zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp przez
zaniechanie
odrzucenia oferty przystępującego, który miał zaoferować cenę rażąco niską w
stosunku do przedmiotu zamówienia. Art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp stanowi, że
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu z
amówienia. Nie było sporne między stronami, że zamawiający nie kierował do
przystępującego wezwania do złożenia wyjaśnień co do elementów oferty mających wpływ
na wysokość ceny lub kosztu w trybie art. 224 ust. 1 ani w trybie art. 224 ust. 2 ustawy Pzp.
Iz
ba podkreśla akcentowany w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości jak również
samej Izby pogląd, że zamawiający nie może automatycznie odrzucić oferty wykonawcy z
powodu zaoferowania przez niego ceny rażąco niskiej, bez umożliwienia mu złożenia
stosownych
wyjaśnień. Europejski Trybunał Sprawiedliwości wyraził pogląd „Art. 29 ust. 5
Dyrektywy Rady 71/305, od stosowania którego Kraje Członkowskie nie mogą odstąpić w
żadnym istotnym stopniu, zakazuje Krajom Członkowskim wprowadzania przepisów, które
wymagają automatycznej dyskwalifikacji ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia,
według kryterium arytmetycznego, zobowiązuje natomiast zamawiającego do zastosowania
procedury analizy ofert, przewidzianej w tej dyrektywie, która daje oferentowi sposobność
przed
stawienia wyjaśnień. (Wyrok ETS z dnia 18.06.1991 r. w sprawie C - 295/89 („Impresa
Dona Alfonsa”). Stanowisko Trybunału znajduje odzwierciedlenie w ustawie Pzp, która
stanowi w art. 224 ust. 1 ustawy Pzp,
że „Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w
zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych”. Zatem
niedopuszczalne jest automatyczne ustalenie przez zamawiającego, iż zaoferowano cenę
noszącą znamiona ceny rażąco niskiej bez umożliwienia wykonawcy złożenia stosownych
wyjaśnień. Nie ulegało zaś wątpliwości, że zamawiający nie wzywał przystępującego do
złożenia wyjaśnień obrazujących sposób kalkulowania ceny (art. 224 ust. 1 i ust. 2 ustawy
Pzp). Zate
m żądanie odrzucenia jego oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
należało ocenić jako przedwczesne.
Tymczasem
odwołujący, niezależnie od postawionego zarzutu zaniechania wezwania do
złożenia wyjaśnień, domagał się w odwołaniu również nakazania zamawiającemu
automatycznego odrzucenia oferty, co jest niedopuszczalne na gruncie ustawy Pzp i
przywołanego orzecznictwa TSUE. Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
podlegał zatem oddaleniu.
Stosownie do art. 553 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.),
o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie
. Orzeczenie Izby, o którym mowa w pkt 1 i 2 sentencji, miało charakter
merytoryczny, gdyż odnosiło się do częściowego uwzględnienia i oddalenia odwołania. Z
kolei orzeczenie Izby zawarte w pkt 3
sentencji miało charakter formalny, gdyż dotyczyło
kosztów postępowania, a zatem było postanowieniem. O tym, że orzeczenie o kosztach
zawarte w wyroku Izby jest postanowieniem przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z 8
grudnia 2005 r. III CZP 109/05 (OSN 2006/11/182). Z powołanego przepisu art. 553 zd. 1
ustawy
Pzp wynika zakaz wydawania przez Izbę orzeczenia o charakterze merytorycznym w
innej formie aniżeli wyrok. Z uwagi zatem na zbieg w jednym orzeczeniu rozstrzygnięć o
charakterze merytorycznym (pkt 1, 2 sentencji) i formalnym (pkt 3
sentencji), całe orzeczenie
musiało przybrać postać wyroku.
Zgodnie z przepisem art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, konkursu lub systemu kwalifikowania wykonawców. W analizowanej sprawie
stwierdzone naruszenie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp
może mieć istotny wpływ na wynik
post
ępowania o udzielenie zamówienia.
W świetle art. 554 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp, uwzględniając odwołanie, Izba może jeżeli
u
mowa nie została zawarta:
a) nakazać wykonanie lub powtórzenie czynności zamawiającego albo
b) nakazać unieważnienie czynności zamawiającego, albo
c) nakazać zmianę projektowanego postanowienia umowy albo jego usunięcie, jeżeli jest
niezgodne z przepisami ustawy.
W konsekwencji Izba nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej
w zakresie części 4 zamówienia, powtórzenie czynności badania i
oceny ofert, w sposób opisany w pkt 1 sentencji.
Wobec powyższego, na podstawie art. 554 ust. 1 pkt 1 i art. 554 ust. 3 pkt 1 i 2
ustawy Pzp, orzeczono jak w pkt 1 sentencji.
Odnośnie żądań, których Izba nie podzieliła, na podstawie art. 554 ust. 2 ustawy Pzp,
orzeczono jak w pkt 2 sentencji. Stosownie do przywoływanego przepisu, w przypadku
uwzględnienia odwołania w części, w sentencji wyroku Izba wskazuje, które zarzuty uznała
za uzasadnione, a które za nieuzasadnione.
Wobec powyższego, na podstawie art. 554 ust. 2 ustawy Pzp, orzeczono jak w pkt 2
sentencji.
Zgodnie z art. 557 ustawy Pzp,
w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 575 ustawy Pzp, strony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący
sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Stosownie do § 7 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r.
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437):
2. W przypadku uwzględnienia odwołania przez Izbę w części, koszty ponoszą:
1) odwołujący i zamawiający, jeżeli w postępowaniu odwoławczym po stronie
zamawiającego nie przystąpił żaden wykonawca albo uczestnik postępowania
od
woławczego, który przystąpił do postępowania po stronie zamawiającego, nie
wniósł sprzeciwu wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów
przedstawionych w odwołaniu w całości albo w części, albo
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, Izba rozdziela:
1) wpis stosunkowo, zasądzając odpowiednio od zamawiającego albo uczestnika
postępowania odwoławczego wnoszącego sprzeciw na rzecz odwołującego kwotę,
której wysokość ustali, obliczając proporcję liczby zarzutów przedstawionych w
odwołaniu, które Izba uwzględniła, do liczby zarzutów, których Izba nie uwzględniła;
2) koszty, o których mowa w § 5 pkt 2, w sposób określony w pkt 1 lub znosi te koszty
wzajemnie między odwołującym i odpowiednio zamawiającym albo uczestnikiem
postępowania odwoławczego wnoszącym sprzeciw.
Jak wskazuje się w piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów
postępowania odwoławczego stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza,
że „obowiązuje w nim, analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za
wynik procesu, według której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę
„przegrywającą” sprawę (por. art. 98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192
ustawy -
Prawo zamówień publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M.
Prawo zamówień publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI.
W analizowanej sprawie odwołanie okazało się zasadne w zakresie jednego zarzutu i
chybione w zakresie drugiego zarzutu. Odpowiedzialność za wynik postępowania ponosił
zatem odwołujący w części 1/2 i zamawiający w części 1/2 . Na koszty postępowania składał
się wpis od odwołania uiszczony przez odwołującego w kwocie 7.500 zł, oraz koszty
poniesione przez zamawiającego z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3.600
zł, ustalone na podstawie rachunku złożonego do akt sprawy (łącznie 11.100 zł).
Odwołujący poniósł dotychczas koszty postępowania odwoławczego w wysokości
7.500 zł tytułem wpisu od odwołania, tymczasem odpowiadał za nie jedynie do wysokości
5.550 zł (11.100 zł x 1/2). Wobec powyższego Izba zasądziła od zamawiającego na rzecz
odwołującego kwotę 1.950 zł (7.500 zł – 5.550 zł), stanowiącą różnicę pomiędzy kosztami
poniesionymi dotychczas przez odwołującego a kosztami postępowania, za jakie odpowiadał
w świetle jego wyniku.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono
stosownie do wyniku postępowania - na podstawie art. 557 oraz art. 575 ustawy Pzp oraz w
oparciu o przepisy § 7 ust. 2 pkt 1 oraz § 7 ust. 3 pkt 1 i 2 w zw. z § 5 pkt 1 oraz pkt 2 lit. b
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący: ………………….…