Sygn. akt KIO 2886/21
WYROK
z dnia
25 października 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Anna Osiecka
Protokolant:
Konrad Wyrzykowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22
października 2021 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwo
ławczej w dniu 29 września 2021 r.
przez R. S. oraz K. S.
– wspólników spółki cywilnej Tronix s.c. R. S. K. S. z siedzibą
w Warszawie w p
ostępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Zarząd Terenów
Publicznych
z siedzibą w Warszawie
przy udziale K. J. oraz P. . -
wspólników spółki cywilnej Aqualine K. J. P. P. s.c. z
siedzibą w Warszawie, zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego
orzeka:
Umarza postępowanie odwoławcze co do zarzutu wskazanego w pkt 1 oraz w pkt 2
odwołania, wobec wycofania przez Odwołującego wyżej wskazanych zarzutów.
Uwzględnia odwołanie w pozostałym zakresie i nakazuje zamawiającemu:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności
badania i oceny ofert, w tym odrzucenie
oferty złożonej przez K. J. oraz P. P. -
wspólników spółki cywilnej Aqualine K. J. P. P. s.c. z siedzibą w Warszawie na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. b) i c) ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Kosztami postępowania obciąża K. J. oraz P. P. - wspólników spółki cywilnej
Aqualine K. J. P. P. s.c.
z siedzibą w Warszawie i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem
tysięcy
p
ięćset
złotych
zero
groszy)
uiszczoną
przez
R.
S.
oraz K. S.
– wspólników spółki cywilnej Tronix s.c. R. S. K. S. z siedzibą w
Warszawie,
tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od K. J. oraz P. P. - wspólników spółki cywilnej Aqualine K. J. P. P. s.c. z
siedzibą w Warszawie na rzecz R. S. oraz K. S. – wspólników spółki cywilnej Tronix
s.c. R. S. K. S.
z siedzibą w Warszawie kwotę 11 100 zł 00 gr (słownie: jedenaście
tysi
ęcy sto złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu wpisu od odwołania w kwocie 7 500 zł oraz wynagrodzenie
pełnomocnika w kwocie 3 600 zł.
Stosownie do art. 579 i art. 580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………………………
Sygn. akt KIO 2886/21
U z a s a d n i e n i e
Zarząd Terenów Publicznych z siedzibą w Warszawie, dalej „Zamawiający”, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie podstawowym z możliwością
negocjacji na wykonanie prac konserwacyjnych
oraz bieżących prac naprawczych instalacji,
urządzeń i automatyki obiektu kubaturowego, zlokalizowanego na Skwerze Hoovera
położonego przy ul. Krakowskie Przedmieście 60 A w Warszawie. Postępowanie
prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.), dalej „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o
zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 28 czerwca
2021 r. pod numerem 2021/BZP 00096416.
W dniu
29 września 2021 r. R. S. oraz K. S. – wspólnicy spółki cywilnej Tronix s.c. R.
S. K. S.
z siedzibą w Warszawie, dalej „Odwołujący”, wnieśli odwołanie, zarzucając
Zamawiającemu naruszenie:
art. 274 ust. 3 ustawy Pzp przez wezwanie wykonawc
ów K. J. oraz P. P. - wspólników
spółki cywilnej Aqualine K. J. P. P. s.c. z siedzibą w Warszawie, dalej „Aqualine”, do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunku w zakresie wiedzy i
doświadczenia w sytuacji, gdy w stosunku do uprzednio złożonych dokumentów nie
zachodziła przesłanka braku ich aktualności;
art. 128 ust. 1 ustawy Pzp przez wezwanie Aqua
line do uzupełnienia dokumentów
potwierdzających spełnienie warunku w zakresie wiedzy i doświadczenia, w sytuacji gdy nie
zostały spełnione przesłanki wezwania, tj. uprzedniego braku złożenia dokumentów,
niekompletności tych dokumentów, ani obarczenia ich błędami;
art. 226 ust. 1 pkt 2) lit. b) i c) ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty
Aqualine,
pomimo że nie spełnia on warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia oraz nie złożył on w przewidzianym terminie podmiotowego środka
dowodowego, potwierdzającego spełnienie tego warunku.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości, nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz powtórzenia czynności
badania i oceny ofert, w tym od
rzucenia oferty złożonej przez Aqualine.
Do postępowania odwoławczego w ustawowym terminie przystąpili po stronie
Zamawiającego wykonawcy K. J. oraz P. P. - wspólnicy spółki cywilnej Aqualine K. J. P. P.
s.c. z siedzibą w Warszawie, dalej także „Przystępujący”.
Zamawiający pismem z dnia 20 października 2021 r. złożył odpowiedź na odwołanie,
wskazując, że uwzględnia odwołanie w części, tj. unieważnienia czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty i odrzucenia
oferty złożonej przez Aqualine.
Przystępujący złożył na posiedzeniu pismo procesowe, wnosząc o odrzucenie
odwołania na podstawie art. 528 pkt 2) ustawy Pzp, ewentualnie, w przypadku
nieuwzględnienia powyższego wniosku, o oddalenie odwołania. Przystępujący złożył także
oświadczenie w przedmiocie sprzeciwu co do uwzględnionych przez Zamawiającego
zarzutów przedstawionych w odwołaniu.
Odwołujący na posiedzeniu oświadczył, iż cofa zarzut wskazany w pkt 1 oraz w pkt 2
odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron oraz uczestnika
postępowania odwoławczego, złożone w pismach procesowych,
jak też podczas rozprawy, Izba stwierdziła, iż odwołanie w zakresie rozpoznawanego
zarzutu
zasługuje na uwzględnienie.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania,
w szczególności z: protokołu postępowania o udzielenie zamówienia, ogłoszenia
o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ofert wykonawców, wezwań
kierowanych do Przystępującego do złożenia dokumentów, informacji Zamawiającego o
wyborze najkorzystniejszej oferty
, unieważnieniu wyboru i dokonaniu ponownego wyboru
najkorzystniejszej oferty
. Izba wzięła również pod uwagę stanowiska wyrażone w odwołaniu,
odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie, piśmie procesowym Przystępującego, a także
oświadczenia i stanowiska stron oraz uczestnika postępowania odwoławczego wyrażone
ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy w dniu 22 października 2021 r.
Uwzględniając powyższe, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 528 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania. Odnosząc się do
wniosku Przystępującego o odrzucenie odwołania w oparciu o art. 528 pkt 2 ustawy Pzp,
skład orzekający postanowił oddalić przedmiotowy wniosek. Izba stwierdziła, że nie
zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi art. 528 pkt 2 ustawy Pzp.
Przystępujący wskazywał, że w chwili wniesienia odwołania oferta Odwołującego nie
była zabezpieczona wadium, a sam Odwołujący nie był związany ofertą. W związku z tym
oferta Odwołującego nie może podlegać ocenie, ani zostać wybrana jako najkorzystniejsza.
Zdaniem Przystępującego, Odwołujący utracił status wykonawcy w przedmiotowym
postępowaniu w chwili, gdy upłynął termin związania ofertą oraz oferta przestała być
zabezpieczona wadium, zatem
odwołanie zostało wniesione przez podmiot nieuprawniony.
Zgodnie z art. 528
pkt 2 ustawy Pzp Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że
odwołanie zostało wniesione przez podmiot nieuprawniony. Krąg podmiotów uprawnionych
do wniesienia odwołania został określony w art. 505 ustawy Pzp, który stanowi, że środki
ochrony prawnej przysługują: wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, a
także organizacjom wpisanym na listę, o której mowa w art. 469 pkt 15 ustawy Pzp, oraz
Rzecznikowi Małych i Średnich Przedsiębiorców - okoliczność bezsporna - odwołanie nie
dotyczy ogłoszenia wszczynającego postępowanie o udzielenie zamówienia lub ogłoszenia o
konkursie oraz
dokumentów zamówienia.
Biorąc pod uwagę tak zakreślony krąg podmiotów, w odniesieniu do Odwołującego,
Izba uznała, że należy on do jednej z wyżej wymienionych kategorii. Niewątpliwie jest
wykonawcą w rozumieniu art. 7 pkt 30 ustawy Pzp, zgodnie z którym przez wykonawcę
należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą
osobowości prawnej, która oferuje na rynku wykonanie robót budowlanych lub obiektu
budowlanego, dostawę produktów lub świadczenie usług lub ubiega się o udzielenie
zamówienia, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego.
O
dwołujący - wspólnicy spółki cywilnej jako osoby fizyczne prowadzące działalność
gospodarczą, posiadając osobowość prawną w imieniu spółki, złożyli ofertę w niniejszym
postępowaniu – zatem są wykonawcą w rozumieniu art. 7 pkt 30 ustawy Pzp.
Wbrew twierdzeniom Przystępującego brak przedłużenia terminu związania ofertą
oraz wadium nie przesądza automatycznie o utracie statusu wykonawcy przez
Odwołującego.
Izba ustaliła, że zgodnie z Rozdziałem 9 pkt 1 SWZ wykonawca jest związany ofertą
od dnia upływu terminu składania ofert do dnia 7 sierpnia 2021 r. Stosownie do Rozdziału 20
pkt 1 SWZ wykonawca jest zobowiązany wnieść wadium na cały okres związania ofertą w
wysokości 8.000 zł. Dalej, Izba ustaliła, że wszyscy wykonawcy, którzy złożyli oferty, wnieśli
wadium w wymaganej wysokości w formie pieniężnej oraz oświadczyli w pkt 8 formularza
ofertowego, iż są związani ofertą od dnia upływu terminu składania ofert do dnia 7 sierpnia
2021 r. Zamawiający 30 lipca 2021 r. dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej. Z
dokumentacji postępowania wynika, iż zwrócił się 9 sierpnia 2021 r. do swojego zespołu do
spraw
finansowych o zwrot wadium poszczególnym wykonawcom. Równocześnie w
dokumentacji postępowania nie znajduje się wniosek od jakiegokolwiek wykonawcy o zwrot
wadium
, ani wezwanie Zamawiającego do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie
terminu związania ofertą. Następnie, Izba ustaliła, że pismem z 15 września 2021 r.
Zamawiający poinformował o unieważnieniu czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, a
ponownego wyboru dokonał 24 września 2021 r.
W ocenie składu orzekającego brak jest podstaw do przyjęcia, iż podmiot
zdefiniowany w art. 7 pkt 30 ustawy Pzp,
będący osobą fizyczną, osobą prawną albo
jednostk
ą organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, który oferuje na rynku
wykonanie robót budowlanych lub obiektu budowlanego, dostawę produktów lub
świadczenie usług lub ubiega się o udzielenie zamówienia, złożył ofertę lub zawarł umowę w
sprawie zamówienia publicznego, z chwilą upływu terminu związania złożoną ofertą
przestaje być wykonawcą mogącym składać środki ochrony prawnej. Podkreślić należy, że
definicja ta nie ogranicza kręgu podmiotów, którym można przypisać status wykonawcy,
wyłącznie do tych, którym termin związania ofertą nie upłynął. Dlatego też pomimo upływu
terminu związania ofertą, okoliczność ta nie stanowi negatywnej przesłanki o charakterze
formalnym, uniemożliwiającej takiemu wykonawcy wniesienie odwołania.
Zgodnie z art. 220 ust. 2 ustawy Pzp Zamawiający określa w dokumentach
zamówienia termin związania ofertą przez wskazanie daty. Zgodnie z art. 281 ust. 1 pkt 11
ustawy Pzp w przypadkach, o których mowa w art. 275 pkt 1 i 2, SWZ zawiera co najmniej
termin związania ofertą. Stosownie do art. 307 ust. 1-4 ustawy Pzp Wykonawca jest
związany ofertą do upływu terminu określonego datą w dokumentach zamówienia, jednak
nie dłużej niż 30 dni od dnia upływu terminu składania ofert, przy czym pierwszym dniem
terminu związania ofertą jest dzień, w którym upływa termin składania ofert. W przypadku
gdy w
ybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą
określonego w dokumentach zamówienia, zamawiający przed upływem terminu związania
ofertą zwraca się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego
terminu
o wskazywany przez niego okres, nie dłuższy niż 30 dni. Przedłużenie terminu
związania ofertą, o którym mowa w ust. 2, wymaga złożenia przez wykonawcę pisemnego
oświadczenia o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą. W przypadku
gdy zamawi
ający żąda wniesienia wadium, przedłużenie terminu związania ofertą, o którym
mowa w ust. 2, następuje wraz z przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest
to możliwe, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą.
Do postępowań o wartości poniżej progów unijnych zastosowanie znajduje
(stosownie do
odesłania zawartego w art. 266 ustawy Pzp) art. 252 ustawy Pzp, zgodnie z
którym Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę w terminie związania ofertą
określonym w dokumentach zamówienia. Jeżeli termin związania ofertą upłynął przed
wyborem najkorzystniejszej oferty, zamawiający wzywa wykonawcę, którego oferta
otrzy
mała najwyższą ocenę, do wyrażenia, w wyznaczonym przez zamawiającego terminie,
pisemnej zgody na wybór jego oferty. W przypadku braku zgody, o której mowa w ust. 2,
zamawiający zwraca się o wyrażenie takiej zgody do kolejnego wykonawcy, którego oferta
zos
tała najwyżej oceniona, chyba że zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania.
Powyższe regulacje umożliwiają dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej, w
stosunku do której upłynął już termin związania ofertą, o ile wykonawca wyrazi na to zgodę.
Upływ terminu związania ofertą nie powoduje utraty możliwości uzyskania zamówienia przez
wykonawcę, tylko brak istnienia po jego stronie obowiązku zawarcia umowy. Natomiast
w
iąże się w zasadzie wyłącznie z negatywnymi konsekwencjami dla zamawiającego, w
którego interesie leży sprawne i profesjonalne przeprowadzenie postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego. Upływ terminu związania ofertą przesądza jedynie o braku istnienia
po stronie wykonawcy obowiązku zawarcia umowy, a po stronie zamawiającego o braku
pewności, co do stabilności oferowanych warunków. Nie oznacza jednak braku możliwości
wyboru oferty najkorzystniejszej
– możliwość ta nadal istnieje, ale jest uzależniona od woli
wykonawcy.
Powyższe potwierdza uzasadnienie projektu do ustawy, gdzie wskazano, że Zawarte
w ustawie rozwiązania prawne w zakresie wyboru najkorzystniejszej oferty wpisują się w
potrzebę zapewnienia bardziej efektywnego prowadzenia postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego. W tym celu w art. 252 została przewidziana podstawowa zasada,
iż zamawiający ma dokonywać wyboru najkorzystniejszej oferty w terminie związania ofertą,
który został określony w dokumentach zamówienia, a więc maksymalnie w terminie 90 albo
120 dni od dnia upływu terminu składania ofert. Upływ terminu związania ofertą nie będzie
stanowił podstawy do odrzucenia oferty wykonawcy, którego oferta otrzymała najwyższą
ocenę, o ile wykonawca ten wyrazi pisemną zgodę na wybór jego oferty w okolicznościach
upływu terminu związania ofertą. W przypadku braku wyrażenia zgody przez wykonawcę,
zamawiający będzie miał obowiązek zwrócenia się o wyrażenie takiej zgody do kolejnego
wykonawcy, którego oferta otrzymała w kolejności najwyższą ocenę. Gdy kolejny
wykonawca wyrazi zgodę na wybór jego oferty, zamawiający nie będzie musiał dokonywać
ponownej oceny ofert opierając się na przeprowadzonej już ocenie, ale będzie mógł taką
ocenę ponownie przeprowadzić, jeżeli uzna to za potrzebne. Proponowane rozwiązanie
pozwoli na uniknięcie ryzyka unieważniania postępowań o udzielenie zamówienia i umożliwi
zawieranie umów w sytuacjach, gdy nie było możliwe dokonanie wyboru oferty
na
jkorzystniejszej w terminie związania ofertą. (Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy
– Prawo zamówień publicznych, Sejm VIII kadencji, druk Nr 3624).
Odnosząc się do argumentacji Przystępującego, że w chwili wniesienia odwołania
oferta Odwołującego nie była zabezpieczona wadium należy wskazać, co następuje.
Zgodnie z art. 98 ust. 1
Zamawiający zwraca wadium niezwłocznie, nie później jednak niż w
termini
e 7 dni od dnia wystąpienia jednej z okoliczności: 1) upływu terminu związania ofertą;
2) zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego; 3) unieważnienia postępowania o
udzielenie zamówienia, z wyjątkiem sytuacji gdy nie zostało rozstrzygnięte odwołanie na
czynność unieważnienia albo nie upłynął termin do jego wniesienia. Stosownie do ust. 2
Zamawiający, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku
zwraca wadium wykonawcy:
1) który wycofał ofertę przed upływem terminu składania ofert;
2) którego oferta została odrzucona; 3) po wyborze najkorzystniejszej oferty, z wyjątkiem
wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza; 4) po unieważnieniu
postępowania, w przypadku gdy nie zostało rozstrzygnięte odwołanie na czynność
unieważnienia albo nie upłynął termin do jego wniesienia. Zgodnie z ust. 3 złożenie wniosku
o zwrot wadium, o którym mowa w ust. 2, powoduje rozwiązanie stosunku prawnego z
wykonawcą wraz z utratą przez niego prawa do korzystania ze środków ochrony prawnej, o
których mowa w dziale IX.
Oznacza to, że złożenie wniosku przez wykonawcę, którego oferta nie została
wybrana
powoduje rozwiązanie stosunku prawnego, nawiązanego przez złożenie oferty,
oraz utratę prawa do korzystania ze środków ochrony prawnej. Ponadto złożenie takiego
wniosku przez wykonawcę skutkuje odrzuceniem jego oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt
14 ustawy Pzp.
Skoro w przedmiotowej sprawie taki wniosek nie został złożony przez
Odwołującego (wadia zostały zwrócone samodzielnie przez Zamawiającego) to nie można
twierdzić, że utracił on prawo do korzystania ze środków ochrony prawnej.
Wobec powyższego wniosek o odrzucenie odwołania został przez Izbę oddalony.
W drugiej
kolejności Izba stwierdziła, że Odwołującemu przysługiwało prawo do
skorzystania ze środka ochrony prawnej, gdyż wypełniono materialnoprawną przesłankę
interesu w uzyskaniu zamówienia, określoną w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp, kwalifikowaną
możliwością poniesienia szkody, będącej konsekwencją zaskarżonej w odwołaniu czynności.
Izba nie podzieliła argumentacji Przystępującego co do braku wykazania interesu
Odwołującego do wniesienia odwołania. Przystępujący podnosił, że oferta Odwołującego nie
może zostać wybrana jako najkorzystniejsza z uwagi na to, że nie jest zabezpieczona
wadium
, a sam Odwołujący nie był związany ofertą w chwili wniesienia odwołania -
w
ykonawca nie może uzyskać przedmiotowego zamówienia, a tym samym ponieść szkody w
wyniku działań, bądź zaniechań Zamawiającego. W ocenie Przystępującego, Odwołujący nie
wykazał interesu w uzyskaniu zamówienia oraz nie wykazał możliwości poniesienia szkody.
Izba wskazuje, że wbrew twierdzeniom Przystępującego, brak pozostania w terminie
związania, o czym już wspomniano powyżej, nie powoduje niemożliwości dokonania jej
wyboru
. Co za tym idzie nie można odmówić takiemu wykonawcy prawa do korzystania ze
środków ochrony prawnej. Odwołujący jest podmiotem dążącym do uzyskania zamówienia
(o czym świadczy sam fakt wniesienia odwołania), a jego oferta może zostać wybrana jako
najkorzystniejsza.
Powyższe potwierdził również wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z
dnia 16 lipca 2014 r., sygn. akt XXIII Ga 924/14,
choć zapadły pod rządami poprzedniej
ustawy,
który orzekł, iż Nie można w prosty mechaniczny sposób przenosić rozwiązań prawa
c
ywilnego na prawo zamówień publicznych w zakresie skutków i konsekwencji upływu
terminu związania ofertą. Z uwagi na tak doniosłe skutki przyjęcia oferty z kodeksu cywilnego
(automatyczne zawarcie umowy) upływ terminu związania ofertą powoduje automatyczny,
bezpowrotny upadek oferty. Jej przyjęcie po upływie terminu związania nie rodzi skutku w
postaci zawarcia umowy, może być jedynie rozważane jako nowa oferta zamawiającego.
Skutek wyboru oferty w rozumieniu pr
awa zamówień publicznych nie jest tak doniosły, tj. nie
powoduje automatycznego zawarcia umowy, brak jest zatem podstaw aby tak doniosły był
również skutek upływu terminu związania ofertą polegający na automatycznym,
bezpowrotnym jej upadku.
Ponadto, Izba
stwierdziła, że postępowanie odwoławcze co do zarzutu wskazanego
w pkt 1 oraz pkt 2
odwołania, podlega umorzeniu, wobec wycofania na posiedzeniu przez
Odwołującego wyżej wskazanych zarzutów.
Izba, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności
zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu, doszła do przekonania, iż w niniejszym
postępowaniu doszło do naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, które miało
wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, a tym
samym, na podstawie art. 554 ust. 1
ustawy Pzp, rozpoznawane odwołanie w pozostałym
zakresie zasługiwało na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że zasadny jest zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 226 ust.
1 pkt 2 lit. b) i c)
ustawy Pzp, zgodnie z którym zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli została
złożona przez wykonawcę niespełniającego warunków udziału w postępowaniu oraz który
nie złożył w przewidzianym terminie oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1, lub
podmiotowego środka dowodowego, potwierdzających brak podstaw wykluczenia lub
spełnianie warunków udziału w postępowaniu, przedmiotowego środka dowodowego, lub
innych dokumentów lub oświadczeń.
Odwołujący podnosił, że z treści warunku udziału w postępowaniu wynika, że
elementem niezbędnym dla projektu referencyjnego było wykazanie, że dana usługa została
wykonana w okresie ostatnich 3 lat przed up
ływem terminu składania ofert i wykonywana
była w sposób ciągły przez minimum 6 miesięcy. Uzupełniona przez Przystępującego usługa
nie była wykonywana przez minimum 6 miesięcy na dzień składania ofert, a okoliczność, że
na dzień uzupełniania dokumentu warunek 6 miesięcy jest spełniony pozostaje bez
znaczenia.
Izba ustaliła, że zgodnie z rozdziałem 14 lit. a) specyfikacji warunków zamówienia,
dalej
„SWZ”, Zamawiający żądał, aby wykonawca wykazał wykonanie lub wykonywanie w
okresie ostatnich trzech (3) lat p
rzed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy w tym okresie co najmniej jednej usługi (w ramach
jednej umowy) polegającej na konserwacji instalacji sanitarnej, wodno-kanalizacyjnej, CO,
klimatyzacji, instalacji
elektrycznej, w obiekcie użyteczności publicznej, wykonywanej w
sposób ciągły przez minimum 6 miesięcy i o wartości nie mniejszej niż 40 000,00 zł brutto.
Wykonane lub wykonywane usługi należy wykazać według załączonego wzoru, który stanowi
załącznik nr 5 do SWZ. UWAGA: Pod pojęciem jedna usługa Zamawiający rozumie jedną
zrealizowaną umowę lub umowę w trakcie realizacji, z zastrzeżeniem, że dla umów w trakcie
realizacji Wykonawca musi w
ykazać usługi wykonane w ramach tej umowy o wartości
określonej w warunku i ciągłości ich wykonywania przez 6 m-cy. W przypadku usług
wykonywanych uznany zostanie zakres już należycie wykonany o wartości brutto nie
mniejszej niż 40 000,00 złotych, przy założeniu, że usługa jest realizowana nieprzerwalnie
przez okres minimum 6
miesięcy na rzecz jednego Zamawiającego, wraz z załączeniem
dowodu, że została wykonana należycie, wydanym nie wcześniej niż 3 miesiące przed
upływem terminu składania ofert. W przypadku usług zakończonych, dowód potwierdzający
ich należyte wykonanie powinien być wystawiony po ich ukończeniu.
Z
ałącznik nr 5 do SWZ zawierał tabelę, składającą się z 6 kolumn, gdzie należało
podać: Zleceniodawcę, Przedmiot Zamówienia Obiekt – nazwa i jego położenie, Datę
wykonania,
Wartość zł brutto oraz Zakres usług (należało wpisać zakres usług
wykonywanych na poszczególnych obiektach potwierdzający spełnienie warunku udziału w
przetargu, określonych w Rozdziale 14 SWZ).
Termin składania ofert ustalono na 9 lipca 2021 r. Przystępujący do oferty załączył
oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu składane na podstawie art.
125 ust. 1 ustawy Pzp
, a następnie na wezwanie Zamawiającego z art. 274 ust. 1 ustawy
Pzp
, w celu potwierdzenia spełnienia warunku udziału w postępowaniu, o którym mowa w
Rozdziale 14 lit. a) SWZ
, złożył wykaz zamówień zawierający jedną usługę, dla Miejskiego
Ogrodu Zoologicznego, załączając równocześnie referencje.
Dalej, Izba ustaliła, że 30 lipca 2021 r. Zamawiający dokonał wyboru oferty
Przystępującego jako najkorzystniejszej. Czynność ta została zaskarżona przez
Odwołującego, który wniósł odwołanie (sygn. akt KIO 2345/21), podnosząc m.in., że treść
referencji przedstawionych przez Przystępującego nie odpowiada rzeczywistemu zakresowi
prac, jakie wykonano zgodnie z zawartymi umowami.
Wskutek cofnięcia przez Odwołującego
zarzutów w stosunku do innego wykonawcy (Amperix) oraz uwzględnienia przez
Zamawiającego całości zarzutów w stosunku do Aqualine, przy braku sprzeciwu Aqualine,
Izba postanowieniem
z dnia 8 września 2021 r. umorzyła postępowanie odwoławcze.
Pismem z dnia 15 września 2021 r. Zamawiający poinformował o unieważnieniu
czynności wyboru najkorzystniejszej oferty i w tym samym dniu wezwał ponownie
Przystępującego na podstawie art. 274 ust. 3 ustawy Pzp do złożenia dokumentów
potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu wskazując, iż z załączonych
do odwołania dowodów wynika, że przedłożone referencje nie spełniają warunku
określonego w Rozdziale 14 lit. a) SWZ. W odpowiedzi, Przystępujący ponownie złożył
wykaz
zamówień, w którym wskazał na inną usługę, realizowaną na rzecz Nowodworskiego
Ośrodka Sportu i Rekreacji, podając okres wykonania 01.03.2021 do 31.12.2021 r. oraz
załączając referencje wystawione przez Dyrektora Nowodworskiego Ośrodka Sportu i
Rekreacji (pismo z dnia 10
września 2021 r.), z których wynika, że Przystępujący w ramach
jednej umowy nr 03/2021 zawartej w dniu 26.02.2021 r.
przez okres 6 miesięcy wykonywał
wskazane w treści tego pisma usługi. Pismem z 22 września Zamawiający zwrócił się do
wystawcy referencji z zapytaniem na jaki okres została zawarta umowa i uzyskał odpowiedź,
że na okres od 1 marca do 31 grudnia 2021 r.
Kwestią sporną pomiędzy Stronami było to, czy w przedmiotowym stanie faktycznym
Przystępujący wykazał spełnienie warunków udziału w postępowaniu określonych w
Rozdziale 14 lit. a) SWZ
, Odwołujący bowiem temu przeczył. W ocenie składu orzekającego
zarzut odwołania w powyższym zakresie potwierdził się.
W pierwszej
kolejności należy wskazać, iż zgodnie z art. 125 ust. 1 i 3 ustawy Pzp do
wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo do oferty wykonawca dołącza
oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziału w postępowaniu
lub kryteriów selekcji, w zakresie wskazanym przez zamawiającego. Oświadczenie, o którym
mowa w ust. 1, stanowi dowód potwierdzający brak podstaw wykluczenia, spełnianie
warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, odpowiednio na dzień składania
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert, tymczasowo zastępujący
wymagane przez zamawiającego podmiotowe środki dowodowe. Stosownie do art. 273 ust.
2 ustawy Pzp
w trybie podstawowym oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1,
wykonawca dołącza do oferty składanej w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu.
Z powyższego wynika wprost, że w postępowaniu prowadzonym w trybie
podstawowym
wykonawca wraz z ofertą składa oświadczenie o spełnieniu warunków udziału
w postępowaniu, potwierdzające spełnianie warunków udziału w postępowaniu na dzień
składania ofert, a zatem warunki udziału w postępowaniu muszą być spełnione na dzień
składania ofert. Oznacza to, że warunki udziału w postępowaniu muszą być spełnione już w
dacie składania ofert - już w tym momencie wykonawca musi posiadać potencjał niezbędny
do realizacji zamówienia (ekonomiczny, finansowy, techniczny, zawodowy, czy też
uprawnienia wymagane przez Zamawiającego i wskazane w SWZ). Natomiast podmiotowe
środki dowodowe (zgodnie z definicją zawartą w art. 7 pkt 17 ustawy Pzp służą
potwierdzeniu braku podstaw wykluczenia, spełniania warunków udziału w postępowaniu lub
kryteriów selekcji, z wyjątkiem oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1) mają
potwierdzić spełnianie warunków udziału w postępowaniu, a składane na wezwanie z art.
274 ust. 1 ustawy Pzp
powinny być aktualne na dzień ich złożenia. Wskazuje na to brzmienie
ww. przepisu
, który nakłada na zamawiającego obowiązek wezwania wykonawcy, którego
oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym terminie podmiotowych
środków dowodowych.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy wskazać, iż istotne i kluczowe dla
rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy jest to, że warunki udziału w postępowaniu muszą być
spełnione już na dzień składania ofert i stan ten musi trwać przez cały okres postępowania o
udzi
elenia zamówienia publicznego. Podmiotowe środki dowodowe w celu potwierdzenia
spełnienia warunków udziału w postępowaniu na wezwanie zamawiającego muszą być
aktualne na dzień ich złożenia, a zatem mogą być datowane na dzień późniejszy niż data
złożenia oferty. Powyższe nie zmienia jednak faktu, że ich treść nie może podważać
prawdziwości złożonego w tym zakresie oświadczenia z art. 125 ust. 1 ustawy Pzp. Ponadto,
wszystkie
podmiotowe środki dowodowe, niezależnie od tego czy są one składane na
wezwanie z art. 128 ust. 1 ustawy Pzp czy na wezwanie z art. 274 ust. 3 ustawy Pzp
, muszą
potwierdzać okoliczności wynikające z oświadczenia z art. 125 ust. 1 ustawy Pzp, które
wykonawca złożył wraz z ofertą.
Zatem a
rgumentacja Przystępującego dotycząca podania błędnej podstawy prawnej
w wezwaniu
kierowanym do niego przez Zamawiającego pozostaje bez znaczenia. Ponadto,
profesjonalista jakim jest wykonawca,
winien czerpać wiedzę co do zakresu wezwania nie z
treści przywołanego przepisu, lecz z treści samego wezwania, gdyż to treść wezwania
determinuje jego prawidłowość, a z treści wezwania z 15 września 2021 r. wprost wynika, że
przedłożone pierwotnie referencje nie spełniają warunku udziału w postępowaniu.
Dodatkowo, n
ależy wskazać, iż czynność Zamawiającego polegająca na wezwaniu do
uzupełnienia dokumentów nie została zaskarżona przez Przystępującego.
Przenosząc powyższe rozważania na stan faktyczny niniejszej sprawy należy
wskazać, że Przystępujący na wezwanie Zamawiającego, złożył wykaz zamówień wraz z
referencjami
, z których wynikało, iż realizacja usługi rozpoczęła się 1 marca 2021 r. (co
potwierdził również wystawca referencji w piśmie kierowanym do Zamawiającego) i wciąż
trwa.
Skoro rozpoczęcie świadczenia usługi miało miejsce 1 marca 2021 r., to na dzień
składania ofert, tj. 9 lipca 2021 r., usługa wykonywana była jedynie przez 4 miesiące i kilka
dni. Z
atem, mimo że na moment uzupełniania dokumentów Przystępujący był w stanie
powołać się na realizację ww. usługi, to nie potwierdził, że w dacie składania oświadczenia z
art. 125 ust. 1 ustawy Pzp,
posiadał doświadczenie w wykonywaniu usługi w sposób ciągły
przez minimum 6 miesięcy. Złożone więc przez Przystępującego dokumenty nie
potwierdzały, że w dacie składania ofert Przystępujący faktycznie legitymował się
wymaganym doświadczeniem zawodowym. Wskazane pierwotnie usługi nie spełniały ww.
w
arunku udziału w postępowaniu, z kolei wskazana następna usługa nie była wykonana
przez minimum 6 miesięcy w dacie składania ofert.
Mając na uwadze powyższe Izba uznała, iż oferta Przystępującego winna podlegać
odrzuceniu z uwagi na nie
spełnienie warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia określonego w Rozdziale 14 lit a) SWZ oraz niezłożenie w przewidzianym
terminie podmiotowego środka dowodowego, potwierdzającego spełnienie tego warunku.
Potwierdził się zatem zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. b) i c) ustawy Pzp.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku na
podstawie art. 575 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący: ………………………………