KIO 2607/22 WYROK dnia 17 października 2022 r.

Sygn. akt: KIO 2607/22 

WYROK

z dnia 17 października 2022 r.  

Krajowa  Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Ewa Sikorska 

Protokolant:   

Wiktoria Ceyrowska

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  17  października  2022  roku  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  3  października  2022  r.  przez 

wykonawcę  J.  K.,  w    postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego  –  Państwowe 

Gospodarstwo  Wodne  Wody  Polskie  Regionalny  Zarząd  Gospodarki  Wodnej  w 

Warszawie

przy udziale wykonawcy 

Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego w Warszawie Spółka 

akcyjna  w  Warszawie, 

zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po 

stronie 

zamawiającego 

orzeka: 

1.  uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  –  Państwowemu  Gospodarstwu 

Wodnemu Wody Polskie Regionalnemu Zarządowi Gospodarki Wodnej w Warszawie – 

unieważnienie  czynności  wyboru  najkorzystniejszej  oferty,  ponowne  wezwanie  wykonawcy 

Przedsiębiorstwo  Budownictwa  Wodnego  w  Warszawie  Spółka  akcyjna  w  Warszawie 

d

o złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny i dokonanie ponownej oceny ofert, 

2.  kosztami  postępowania  obciąża  zamawiającego  –  Państwowe  Gospodarstwo  Wodne 

Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie i: 

2.1. zalicza w poczet 

kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez  wykonawcę J. K. tytułem wpisu od 

odwołania, 

2.2.  zasądza  od  zamawiającego  –  Państwowe  Gospodarstwo  Wodne  Wody  Polskie 

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie – na rzecz  wykonawcy J. K. kwotę 

18  600  zł  00  gr  (słownie:  osiemnaście  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy),  stanowiącą 

koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 roku – Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 14 

dnia od dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

………………………………….. 

Sygn. akt: KIO 2607/22 

Uzasadnienie 

Zamawiający – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Regionalny Zarząd 

Gospodarki  Wodnej  w  Warszawie 

–  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego,  którego  przedmiotem  jest  przeprowadzenie  prac  udrożnieniowych  w  obrębie 

zbiornika  włocławskiego  w  celu  poprawy  bezpieczeństwa  przeciwpowodziowego  na 

obszarach przyległych – lokalizacja Rokicie. 

Postępowanie  prowadzone  jest  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  11  września 

2019  roku 

– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 roku, poz. 1710 ze zm.), zwanej 

dalej ustawą P.z.p. 

W dniu 3 października 2022 roku wykonawca J. K. wniósł odwołanie wobec czynności 

i z

aniechań zamawiającego, polegających na: 

zaniechaniu  odrzucenia  oferty  Przedsiębiorstwa  Budownictwa  Wodnego  w 

Warszawie S.A. (dalej: „PBW” lub „przystępujący”); 

nieprawidłowej  ocenie  złożonych  przez  PBW  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej 

ceny; 

-  ewent

ualnie  zaniechanie  wezwania  PBW  do  złożenia  kolejnych  wyjaśnień 

stanowiących odpowiedź na wątpliwości, jakie zamawiający winien był powziąć. 

Odwołujący postawił zamawiającemu zarzut naruszenia: 

[1] art. 224 ust. 6 w zw. z art. 224 ust. 5 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy P.z.p. 

poprzez  brak  odrzucenia  oferty  PBW  pomimo  tego,  iż  ocena  złożonych  przez  tego 

wykonawcę wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny powinna prowadzić zamawiającego do 

wniosku,  iż  nie  uzasadniają  one  podanej  w  ofercie  ceny,  a  zatem,  iż  oferta  złożona  przez 

PBW zawiera rażąco niską cenę; 

[2] ewentualnie art. 223 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez zaniechanie wezwania PBW do 

złożenia uzupełniających wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. 

Wskazując na  powyższe,  odwołujący  wniósł  o uwzględnienie odwołania i  nakazanie 

zamawiającemu odpowiednio: 

unieważnienia czynności wyboru oferty PBW, 

- odrzucenia oferty PBW, 

- ponownego badania i oceny ofert, 

- ewentualnie 

– wezwania PBW do uzupełnienia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej 

ceny. 

Odwołujący  podniósł,  że  posiada  interes  we  wniesieniu  odwołania,  ponieważ  złożył 

zamawiającemu  ważną  i  niepodlegającą  odrzuceniu  ofertę,  która  będzie  ofertą 

najkorzystniejszą, jeżeli  odrzucona  zostanie oferta PBW.  Skutkiem czynności  i  zaniechania 

po  stronie  zamawi

ającego  jest  nieprawidłowy  wybór  oferty  PBW,  co  może  doprowadzić  do 

powstania  u  odwołującego  szkody,  albowiem  nie  będzie  on  mógł  zrealizować  interesu 

ekonomicznego wynikającego z wykonania zamówienia i otrzymania wynagrodzenia. Zatem 

odwołujący  posiada  w  myśl  art.  505  ust.  1  ustawy  P.z.p.  legitymację  do  wniesienia 

odwołania. 

Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 14 października 2022 roku wniósł o 

oddalenie odwołania. 

Do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  zamawiającego  przystąpił  wykonawca 

Przedsiębiorstwo  Budownictwa  Wodnego  w  Warszawie  Spółka  akcyjna  w  Warszawie. 

Przystępujący poparł stanowisko zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania. 

Izba ustaliła, co następuje: 

Wartość zamówienia: 3 150 000,00 zł, co stanowi równowartość 707 292,98 euro.  

W postępowaniu wpłynęły trzy oferty: 

MARINE SAILOR S.C. Mirosław Jabłoński, Jarosław Bartha; cena: 3 666 384,00 

zł, 

Przedsiębiorstwo  Budownictwa  Wodnego  w  Warszawie  Spółka  akcyjna  w 

Warszawie; cena: 1 771 200,00 zł brutto, 

3.  E

FB Partner J. K.; cena: 2 756 430,00 zł brutto 

Dowód: protokół postępowania o udzielenie zamówienia publicznego 

Pismem  z  dnia  23  sierpnia  2022  roku  zamawiający  wezwał  przystępującego  do 

złożenia wyjaśnień pismem następującej treści: 

Państwowe  Gospodarstwo  Wodne  Wody  Polskie  Regionalny  Zarząd  Gospodarki 

Wodnej  w  Warszawie  (dalej:  zamawiający),  działając  w  oparciu  o  art.  ust.  1  i  ust.  2  pkt  1 

ustawy  P.z.p.,    zwraca  się  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów,  w  zakresie 

wyliczenia ceny lub kosztu, lub i

ch istotnych części składowych, w szczególności w zakresie 

opisanym art. 224 ust. 4 Pzp. 

Z  uwagi  na  fakt,  iż  zaoferowana  całkowita  cena  oferty  jest  niższa  o  35,15  %  od 

średniej  arytmetycznej  celi  wszystkich  złożonych  ofert  w  tej  części  postępowania  oraz  jest 

niższa  od  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania,  złożona  oferta  wydaje  się  rażąco  niska  w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  oraz  budzi  wątpliwości  Zamawiającego  co  do 

możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia,  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w 

dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów.  W  związku  z 

powyższym,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  wyjaśnień,  w  tym  złożenia 

dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  ofertowej,  np.  w  postaci  kalkulacji  ceny  oferty 

uwzględniającej takie elementy jak: koszty robót urządzeń mechanicznych oraz pozostałych 

kosztów niezbędnych do prawidłowego  przedmiotu zamówienia. 

Zgodnie  z  art,  224  ust.  4  ustawy  Pzp,  Wykonawca  zobo

wiązany  jest  złożyć 

wyjaśnienia ceny ofertowej w zakresie: 

a) 

zgodności przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do 

usta  Genia  ceny  nic  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonyc

h    podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10 

października  r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.U.  z  2018  r.,  poz.  2177  oraz  z 

2019r.  poz.  1564)  lub  przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw,  z  którymi  związane  jest 

realizowano zamówienie; 

b) 

zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie. 

Wyjaśnienia  ceny  ofertowej,  zgodnie  z  art.  2z4  ust.  3  ustawy  Pzp  mogą  dotyczyć 

również: 

a) 

zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy; 

b) 

wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  korzystnych  warunków 

dostaw, usług albo związanych z realizacją robót budowlanych; 

c) 

oryginalności  dostaw,  usług  lub  robót  budowlanych  oferowanych  przez 

wykonawcę; 

d) 

zgodności  prawem  w  rozumieniu  przepisów  c  postępowaniu  w  sprawach 

dotyczących pomocy publicznej; 

e) zgodności z przepisami dotyczącymi z zakresu ochrony• środowiska; 

f)  wypełniania  obowiązków  związanych  z  powierzeniem  wykonania  części 

zamówienia podwykonawcy.  

Zamawiający  podkreśla,    że  wyjaśnienia  wraz  z  dostarczonymi  dowodami  powinny   

określać, jakie czynniki spowodowały obniżenie ceny (ewentualne rabaty, upusty, itp.) oraz w 

jakim  stopniu,    dzięki  tym  czynnikom  cena  została  obniżona.  Wyjaśnienia  mogą  dotyczyć 

wszelkich czynników  wpływających  na  wysokość  ceny,  które  wskaże  Wykonawca,  jeżeli  są 

zgodne  z  prawem  oaz  nie  zakłócają  uczciwej  konkurencji.  Zalecane  jest,  aby  Wykonawca 

załączył szczegółową kalkulację ceny ofertowej, o której mowa powyżej. 

Dowód: pismo z 23 sierpnia 2022 roku 

W dniu 29 sierpnia 2022 roku przystępujący udzielił następującej odpowiedzi: 

W  pierwszej  kolejności  zaznaczyć  należy,  że  wartości  poszczególnych  pozycji 

Wykonawca  obliczył  samodzielnie.  Wpływ  na  cenę  określoną  w  naszej  ofercie,  złożonej  w 

powołanym  na  wstępie  postępowaniu,  miały  następujące  obiektywne  czynniki,  o  których 

mowa w art. 224 ust. 1 ustawy z 11.9.2019 r. 

– Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2022 

r. poz. 1710):  

1.  samodzielnie  dysponujemy  całością  sprzętu  niezbędnego  dla  wykonania  prac 

objętych  zadaniem  wraz  z  możliwością  samodzielnego  transportu  na  miejsce  wykonania 

prac  jak  również  zdolności  do  natychmiastowego  uzupełnieni  sprzętu  w  przypadku  awarii 

gdyż  PBW  w  Warszawie  S.A.  posiada  dodatkowy  zestaw  pogłębiarski,  co  eliminuje  ryzyko 

ewentualnych opóźnień; 

2. sprzęt przeznaczony do wykonania zadania cechuje duża wydajność, co pozwala 

na obniżenie kosztów jego pracy poprzez skrócenie czasu realizacji zadania – w załączeniu 

wykaz  sprzętu  –  Załącznik  nr  1,  a  zarazem  eliminuje  konieczność  korzystania  z  usług 

podwykonawców,  nadto  sprzęt  ten  znajduje  się  w  dyspozycji  Wykonawcy,  co  eliminuje, 

ewentualne oczekiwanie na dojazd podwykonawców i ryzyko opóźnienia z tym związanego;  

3.  sprzęt  przeznaczony  do  realizacji  prac  pogłębiarskich  został  zaopatrzony  w 

niezbędny  zapas  paliwa,  zakupionego  odpowiednio  w  dniu  18  lutego  2022  roku  oraz  24 

lutego  2022  roku  za  cenę  4,15  zł  za  litr  oraz  4,15  zł  za  litr,  co  znacząco  redukuje  koszty 

związane  z  prowadzeniem  robót  z  wykorzystaniem  pogłębiarek  zaś  cena  paliwa  stanowi  w 

istocie  kluczowy  czynnik  cenotwórczy-  załącznik  Faktury  zakupowe  paliwa  do  prac 

pogłębiarskich; 

4.  nasza  kadra  jest  wysoko  wykwalifikowana  i  ma  wiedzę  o  specyfice  pracy  na 

terenie,  na  którym  ma  być  realizowane  zamówienie  będące  przedmiotem  powołanego  na 

wstępie  postępowania,  co  sprzyja  obniżeniu  kosztów  robocizny,  nadto  wszyscy  nasi 

pracownicy  pozostają  w  stosunku  pracy  stosownie  do  regulacji  wynikających  z  kodeksu 

pracy; 

5.  nasi  pracownicy  są  doświadczeni  w  przeprowadzaniu  prac,  objętych  niniejszym 

zadaniem,  a  ich  praca  jest  bardzo  dobrze  zorganizowana  i  pozwala  na  oszczędności  w 

czasie  wykonania  zadania,  a  co  za  tym  idzie  pozwala  na  obniżenie  kosztów,  jakie 

musielibyśmy  ponieść,  w  szczególności  pracę  mogą  być  realizowane  w  systemie 

dwuzmianowym  gdyż  pozwalają  na  to  łączące  PBW  w  Warszawie  S.A.  z  pracownikami, 

umowy  o  pracę,  co  znacząco  skraca  czas  realizacji  zlecenia  wpływając  zarazem  na 

obniżenie kosztów wykonania zadania; 

6.  pracownicy  Wykonawcy  nie  muszą  korzystać  z  noclegów  z  uwagi  na  niewielką 

odległość pomiędzy miejscem realizacji zadania a bazą Wykonawcy zlokalizowaną w Płocku, 

jak  również  Wykonawca,  zatrudnia  kompleksowo  niemal  wszystkie  osoby  –  posiadające 

wymagane doświadczenie, wiedzę i umiejętności – niezbędne dla wykonania zadania, w tym 

osoby posiadające uprawnienia nadzorcze;  

7.  posiadamy  doświadczenie  w  prowadzeniu  robót  będących  przedmiotem 

zamówienia, w tym również dla tego samego Zamawiającego, przy jednoczesnym osiąganiu 

zysku; 

8. prace przewidziane w za

mówieniu w istocie nie wymagają nabywania materiałów u 

podmiotów  trzecich,  co  pozwala  nam  skalkulować  cenę  w  sposób  konkurencyjny  przy 

zachowaniu odpowiedniego poziomu zysku i wykorzystaniu zasobów własnych;  

9.  obliczając  kwotę  naszej  oferty  uwzględniliśmy  w  szczególności  marżę,  paliwo, 

koszty  związane  z  transportem  sprzętu  i  osób,  koszty  odpowiedniego  zabezpieczenia  prac 

przez  nadzór,  koszty  obsługi  geodezyjnej  etc.  oraz  odpowiednią  rezerwę  na  wypadek 

wystąpienia  ryzyk,  co  w  przypadku  wyboru  naszej  oferty  pozwoli  nam  zapewnić  ciągłość 

pracy osób i sprzętu. 

Wykonawca  przedkłada  w  załączeniu  faktury  zakupowe  paliwa,  dla  zespołu 

pogłębiarskiego – Załącznik nr 2. Na etapie przygotowania oferty szczegółowo analizowane 

były koszty sprzętu oraz wynagrodzenie pracowników. Przyjęte przez Wykonawcę założenia, 

związane  z  kalkulacją  kosztów  oraz  zamierzonym  sposobem  wykonania  zamówienia 

przekładają się na zaoferowaną cenę. Cena oferty Wykonawcy stanowi bilans sprzyjających i 

dostępnych  warunków  cenotwórczych  wykonania  niniejszego  zamówienia.  Wyjaśniamy,  iż 

cena  zawarta  w  ofercie  została  skalkulowana  w  wyniku  przeprowadzenia  szczegółowej 

analizy i przy uwzględnieniu wszelkich czynników cenotwórczych. Wykonawca wskazuje, iż 

oferowana  cena  nie  odbiega  znacząco  od  cen  rynkowych  aktualnie  występujących  na 

stosunkowo  wąskim  rynku  tego  rodzaju  usług,  przy  wykonywaniu  zamówień  o  podobnym 

charakterze i cechach szczególnych. Świadczyć o tym może m.in. przygotowane zastawienie 

–  stanowiące  załącznik  numer  4  do  niniejszego  pisma  –  obejmujące  listę  prac  podobnych 

realizowanych przez Wykonawcę na rzecz Zamawiającego w latach ubiegłych.  

Zaznaczyć  należy,  iż  Wykonawca,  jako  podmiot,  który  nie  stanowi  konsorcjum 

przedsiębiorstw o dużych rozmiarach, nie generuje wysokich kosztów stałych, co wpływa na 

możliwość  kalkulowania  cen  konkurencyjnych  w  stosunku  do  podmiotów  obarczonych 

wysokimi  kosztami  bieżącej  działalności.  Wymienione  w  niniejszych  wyjaśnieniach  czynniki 

szczególne  decydują  o  zwiększonej  konkurencyjności  Wykonawcy  i  możliwości  złożenia 

najlepszej  oferty  rynkowej 

–  oferty  o  najniższej,  acz  w  pełni  rynkowej  cenie.  Wykonawca 

podkreśla,  iż  skalkulowana  i  zaoferowana  cena  nie  spowoduje  po  jego  stronie  powstania 

straty  przy  uwzględnieniu  określonego  w  dokumentacji  projektowej  zakresu  prac. 

Wykonawca opiera złożoną ofertę na dużym doświadczeniu w prowadzeniu robót będących 

przedmiotem zamówienia. 

Wykonawca, przed złożeniem oferty zapoznał się z uwarunkowaniami terenu, aby w 

sposób optymalny wykorzystać wszelkie uwarunkowania miejscowe. Wykonawca wskazuje, 

że  kwoty  przedstawione  w  ofercie  zostały  przez  nas  wyliczone  prawidłowo,  w  oparciu  o 

informacje  zawarte  w  dokumentacji  przetargowej  oraz  wizję  lokalną  przeprowadzoną  na 

terenie objętym zakresem robót. 

Procedura budowania prze

z nas oferty cenowej na podstawie wymagań określonych 

przez  Zamawiającego,  została  wypracowana  w  wyniku  wieloletniego  doświadczenia  i 

przebiegała wg następującego schematu: 

1. Analiza dokumentacji projektowej i weryfikacja jej w terenie,  

2.  Sporządzenie  oferty  cenowej,  z  jasno  zdefiniowanymi  cenami  jednostkowymi, 

wynikającymi z indywidualnego dla każdego zakresu wyliczenia kosztów. 

Wykonane  przez  nas  wyliczenia  ilości  robót  oraz  ich  cen  jednostkowych  są  na 

każdym  etapie  weryfikowalne.  Opieramy  się  na  rzeczywistych  nakładach  i  kosztach  dla 

robocizny, materiałów i sprzętu.  

Do  realizacji  przedsięwzięcia  przewidujemy  wykorzystanie  głównie  własnych 

środków.  

Zatrudniamy  wysoko  wykwalifikowanych,  doświadczonych  pracowników,  którzy  w 

całości są w stanie obsłużyć sprzęt, niezbędny do realizacji zadania, na umowę o pracę oraz 

posiadamy  własny  sprzęt  specjalistyczny.  Nadto zatrudniani  na  podstawie  umowy  o  pracę, 

pracownicy  PBW  w Warszawie S.A. mogą pracować w  trybie dwuzmianowym  zapewniając 

pełną  obsadę  zespołu  pogłębiarskiego.  Kadra  inżynierska  Wykonawcy  posiada  duże 

doświadczenie  w  tym  zdobywane  podczas  świadczenia  pracy  dla  Zamawiającego,  w 

szczególności zaś posiada duże doświadczenie i rozeznanie, co do lokalnych uwarunkowań 

technicznych  i  organizacyjnych  wykonywa

nia  zamówienia,  co  determinuje  możliwość 

stosowania konkurencyjnych cen albowiem ryzyka, które należałoby wkalkulować w cenę  – 

w tym stanie są w przeważającej mierze wykluczone. 

Mając  na  uwadze  ww.  okoliczności,  zdaniem  Wykonawcy  nieuprawnione  jest 

stwierdzenie, iż cena zawarta w ofercie jest rażąco niska. Odmiennie, wszechstronna analiza 

niniejszych  wyjaśnień  i  załączonych  dokumentów  musi  prowadzić  do  wniosku,  iż 

zaoferowana cena jest w pełni realna i oparta o uwarunkowania rynkowe. 

Przystępujący do wyjaśnień dołączył wykaz kosztów następującej treści: 

WYKAZ KOSZTÓW 

netto    

brutto 

Robocizna  

Sprzęt (w tym drobne materiały  

i paliwo)  

Koszty pośrednie  

Zysk    

Razem  

Do wyjaśnień przystępujący dołączył faktury na zakup paliwa z dnia 18 lutego 2022 

roku w kwocie 101 

090,01 zł oraz z dnia 24 lutego 2022 roku w kwocie 154 584,68 zł. 

Dowód: pismo z dniu 29 sierpnia 2022 roku z załącznikami 

Pismem z dnia 21 września 2022 roku zamawiający poinformował o wyborze  – jako 

najkorzystniejszej 

– oferty przystępującego. 

Izba zważyła, co następuje: 

Odwołanie jest zasadne. 

W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania 

ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 505 ust. 1 ustawy P.z.p. Okoliczność ta nie 

była pomiędzy stronami sporna. 

Zgodnie  z  art.  224  ust.  1  ustawy  P.z.p.,  jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich 

istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub 

budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia 

zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z 

wyjaśnień, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie 

wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  lub  ich  istotnych  części  składowych.  Stosownie  do  ust.  5, 

obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na 

wykon

awcy.  Natomiast  w  myśl  ust.  6,  odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub 

kosztem,  podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie, 

lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub 

kosztu. W myśl art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy P.z.p, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W  ocenie  Izby,  treść  wyjaśnień  ceny  złożonych  przez  przystępującego  w  dniu  29 

sierpnia 2022 r. n

ie wykazuje, by jego oferta nie zawierała rażąco niskiej ceny w stosunku do 

przedmiotu  zamówienia.  Odpowiedź  udzielona  przez  odwołującego  jest  lakoniczna, 

ogólnikowa, a tym samym w żaden sposób nie potwierdza realności zaoferowanej przez ten 

podmiot ceny z

a wykonanie przedmiotu zamówienia.  

Podkreślenia wymaga, iż ciężar dowodu oznacza, że składane wyjaśnienia nie mogą 

ograniczać się do deklaracji wykonawcy co do poziomu ponoszonych przez niego kosztów, 

ale  powinny  zmierzać  do  wykazania,  że  koszty  te  zostały  oszacowane  rzetelnie  i  na 

rynkowym  poziomie  oraz  odpowiadają  wymaganiom  przedmiotu  zamówienia.  Wykonawca 

wezwany  do  wyjaśnień  zobowiązany  jest  również  do  przedstawienia  -  bezpośrednio  w 

odpowiedzi na  wezwanie w trybie art. 224 ust. 1 ustawy P.z.p., dowo

dów potwierdzających 

ponoszone  przez  niego  koszty  i  okoliczności  umożliwiające  ich  obniżenie  o  konkretną 

wartość w stosunku do poziomu rynkowego/oszacowanego przez zamawiającego. 

Przystępujący,  w  odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego,  wskazał  jedynie  wykaz 

kosztów,  niemniej  jednak  nie  przedstawił  żadnego  sposobu  wyliczenia  tych  kosztów. 

Przystępujący  wskazał

okoliczności,  które  w  jego  ocenie  wpływają  na  obniżenie  ceny, 

jednakże  nie  wykazał,  o  ile  umożliwiły  mu  one  obniżenie  ceny  oferty.  Jednocześnie 

podkreślić  należy,  że  takie  okoliczności,  jak:  posiadanie  specjalistycznego  sprzętu, 

wykwalifikowana kadra, posiadane doświadczenie, brak konieczności nabywania materiałów 

u  podmiotów  trzecich  itp.  przysługują  również  innym  wykonawcom  biorącym  udział  w  tym 

postępowaniu, a – mimo to – zaoferowane przez nich ceny były znacznie wyższe.  

Jeśli chodzi zaś o posiadaną w Płocku bazę, Izba zgadza się, że jest to okoliczność 

mogąca  mieć  wpływ  na  obniżenie  ceny  oferty,  niemniej  jednak  przystępujący  nie  wskazał 

konkretnej kwo

ty, o jaką z tego powodu udało mu się obniżyć cenę. 

Przystępujący  w  żaden  sposób  nie  wykazał  wysokości  zarobków  pracowników 

zatrudnionych  w  swoim  przedsiębiorstwie,  jak  również  nie  przedstawił  w  tym  zakresie 

żadnych dowodów. Dowodami takimi mogą być np. zawarte umowy, dokumenty płacowe, a 

w  sytuacji,  gdy  pracownicy  dopiero  mają  być  zatrudnieni  –  złożone  oferty.  Nie  wiadomo 

zatem,  czy  przystępujący  gwarantuje  pracownikom  wynagrodzenie  nie  niższe  niż 

obowiązujące najniższe wynagrodzenie. Należy także przy tym zauważyć, że przystępujący 

w  wyjaśnieniach  poinformował,  że  zatrudnia  wysoko  kwalifikowanych  doświadczonych 

pracowników,  zatem  należy  założyć,  że  wynagrodzenie  przynajmniej  części  personelu  jest 

wyższe  niż  najniższe  wynagrodzenie.  Przystępujący  winien  był  wskazać  wysokość 

wynagrodzenia płaconego zatrudnionym pracownikom tak, aby potwierdzić kwotę wykazaną 

w zestawieniu kosztów.   

Podkreślić  należy,  że  wykonawca,  przystępując  do  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia publicznego musi liczyć się z tym, że zostanie wezwany do złożenia wyjaśnień 

w zakresie zaoferowanej ceny i musi zawczasu gromadzić dowody, które przedstawi wraz z 

wyjaśnieniami. Zaniechania w tym zakresie obciążają wyłącznie wykonawcę. 

Powyższe  stanowisko  zostało  potwierdzone  przez  Krajową  Izbę  Odwoławczą  na  tle 

uprzednio  obowiązującego  art.  90  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  z  2004  r.,  które 

pozostaje  aktualne  również  na  tle  aktualnie  obowiązującego  brzmienia  przepisu  art.  224 

ustawy P.z.p. z 2019 r., m.in. w wyroku z dnia 10 listopada 2017 r. KIO 2256/17, zgodnie z 

którym „To  na  wykonawcy  spoczywa  obowiązek  dowiedzenia,  że zaoferowana przez  niego 

cena  nie  jest  rażąco  niska.  Dlatego  wykonawca  musi  przedstawić  konkretne  przyczyny 

zaoferowania  niskiej  ceny  i  poprzeć  te  wyjaśnienia  stosownymi  dowodami,  co  wynika  z 

zacytowanego  wyżej  art.  90  ust.  1  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 9339 ze zm.)". Analogicznie wypowiedziała się Izba w 

wyroku z dnia 31 października 2016 r. KIO 1903/16: "Według normy zawartej w art. 90 ust. 2 

ustawy  z  dnia 29  stycznia 2004  r.  Prawo zamówień  publicznych  (tej.  Dz.  U.  z  2017  r.  poz. 

1579 ze zm.) obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na 

wykonawcy”. 

Przystępujący  zobowiązany  był  zatem  do  udowodnienia,  iż  zaoferowana  cena  ma 

charakter  realny,  znajduje  odzwierciedlenie  w  nakładach,  które  należy  ponieść  na 

zrealizowanie  przedmiotu  zamówienia  oraz,  iż  zachodzą  po  stronie  tego  wykonawcy 

obiektywne  czynniki,  które  umożliwiają  obniżenie  ceny  oferty  do  zaoferowanego  poziomu. 

Przystępujący  powinien  był  przedstawić  wyjaśnienia  konkretne  i  wyczerpujące,  wraz  z 

dołączeniem dowodów na potwierdzenie podnoszonych twierdzeń i wskazywanych wartości. 

Złożone  przez  przystępującego  wyjaśnienia  pozwalają  na  stwierdzenie,  że  podmiot  ten  nie 

sprostał obowiązkowi wykazania, że cena została wyszacowana prawidłowo. 

Izba,  uznając  argumentację  podniesioną  w  odwołaniu  za  słuszną,  uznała  jednakże, 

że  nakazywanie  zamawiającemu,  by  odrzucił  ofertę  przystępującego  na  tym  etapie 

postępowania,  byłoby  przedwczesne.  Wskazać  należy,  że  –  co  do  zasady  –  wezwanie  do 

złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  zaoferowanej  ceny  powinno  mieć  miejsce  jeden  raz  wobec 

danego  wykonawcy,  niemniej  jednak  z  ugruntowanego  w  tym  zakresie  orzecznictwa 

Krajowej Izby Odwoławczej wynika, że wystosowanie ponownego wezwania do tego samego 

wykonawcy  jest  możliwe  w  sytuacji,  gdy  w  pierwotnym  wezwaniu  zamawiający  nie 

doprecyzował,  jakie  informacje  i  dotyczące  jakich  kosztów  wykonawca  powinien  w 

szczególności  przedstawić.  Jak  wskazała  Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  wyroku  z  dnia  18 

lutego  2016  roku  sygn. akt  KIO  150/16, 

powtórzenie wezwania do złożenia wyjaśnień musi 

wynikać  z  obiektywnych  okoliczności  uzasadniających  uszczegółowienie  wyjaśnień 

złożonych przez wykonawcę na pierwsze wezwanie zamawiającego. Przyjąć zatem należy, 

że  uzasadnieniem  do  skierowania  kolejnego  wezwania  w  trybie  art.  90  ust.  1  P.z.p.,  może 

być  np.  konieczność  rozwinięcia  lub  uszczegółowienia  wyjaśnień  już  złożonych  przez 

wykonawcę  na  pierwsze  wezwanie,  sformułowane  przez  zamawiającego  w  sposób  ogólny, 

oparty na literalnym brzmieniu przepisu, co w praktyce zdarza się bardzo często.  

Analizując treść wezwania z dnia 23 sierpnia 2022 roku Izba doszła do przekonania, 

że wezwanie to jest zbyt ogólne, by wykonawca mógł powziąć wystarczającą wiedzę, jakie w 

szczególności  obszary  zamówienia  interesują  zamawiającego  pod  względem  dokonanej 

wyceny. Przeważającą część wezwania zajmuje przytoczenie treści przepisu art. 224 ust. 4 

ustawy  P.z.p.  Podkreślić  należy,  że  wezwanie  nie  może  być  ogólnikowe.  Zamawiający 

powinien  wskazać,  elementy  oferty,  które  mają  zostać  przez  wykonawcę  wyjaśnione  i 

dowiedzione.  Takie  działanie  wynika  z  art.  224  ust.  1  ustawy  P.z.p.,  który  wymaga,  aby 

zamawiający  zwrócił  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia ceny lub kosztu. Trudno bowiem oczekiwać od wykonawcy składania wyjaśnień i 

przedstawiania dowodów, w sytuacji, gdy zamawiający w wezwaniu nie wskazał elementów 

dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  które  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub 

wynikającymi z odrębnych przepisów. 

W  s

zczególności  krytycznie  należy  ocenić  zaniechanie  żądania  złożenia 

szczegółowej  kalkulacji  ceny  ofertowej.  W  sytuacji,  w  której  zamawiający  nie  dysponuje 

szczegółowym kosztorysem ofertowym, nie jest w stanie zidentyfikować, jakie elementy ceny 

oferty  zosta

ły  przez  wykonawcę  zaniżone.  Informacje  takie  może  powziąć  dopiero  ze 

szczegółowej  kalkulacji.  Zamawiający  w  wezwaniu  przystępującego  określił  złożenie 

szczegółowej  kalkulacji  jedynie  jako  „zalecane”  nie  wymagane.  Stąd  też,  w  ocenie  Izby, 

koniecznym  jest  w

ezwanie  przystępującego  do  złożenia  szczegółowej  kalkulacji  kosztów 

wraz  z  odpowiednimi  wyjaśnieniami  i  dowodami  potwierdzającymi  prawidłowe  wyliczenie 

ceny oferty.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak na wstępie.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 575 ustawy z 

dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych stosownie do wyniku postępowania 

oraz na podstawie § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 

2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich 

rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 

Przewodniczący: 

………………………………