Sygn. akt: KIO 3139/22
WYROK
z dnia 12 grudnia 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Ewa Sikorska
Protokolant:
Tomasz Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 grudnia 2022 roku w Warszawie
odwołania
wniesionego do P
rezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 listopada 2022 r. przez
wykonawcę
Transprzęt
Spółka
z
ograniczoną
odpowiedzialnością
Spółka
komandytowa w Sanoku
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego – Sanockie
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
w Sanoku
przy
udziale
wykonawcy
Czysta
Energia
Polska
Spółka
z
ograniczoną
odpowiedzialnością w Zabrzu, zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 239 i art. 240 ustawy z dnia 11
września 2019 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 roku, poz. 1710 ze zm.)
poprzez ustanowienie kryterium oceny wskazanego w pkt. XXIII specyfikacji warun
ków
zamówienia „Odległość od GPZOS w Sanoku” nie mającego, w warunkach przedmiotowego
zamówienia, związku ani z jakością ani z kosztem usługi, a także ustanowienie niejasnego
kryterium oceny ofert,
2. w pozostałym zakresie zarzuty odwołania umarza,
3. kos
ztami postępowania obciąża wykonawcę Transprzęt Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa w Sanoku i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy), uiszczoną przez wykonawcę Transprzęt
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w Sanoku tytułem
wpisu od odwołania,
3.2. zasądza od wykonawcy Transprzęt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka komandytowa w Sanoku na rzecz zamawiającego – Sanockie Przedsiębiorstwo
Gospodarki Komunalnej
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Sanoku – kwotę
600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do
art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 roku – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 14
dnia od dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie.
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 3139/22
Uzasadnienie
Zamawiający – Sanockie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością w Sanoku – prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest usługa polegająca na zagospodarowaniu
odpadów o kodzie 20 03 07.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września
2019 roku
– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 roku, poz. 1710 ze zm.), zwanej
dalej ustawą P.z.p.
W dniu 28 listopada 2022 r. wykonawca
Transprzęt Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Sanoku (dalej: odwołujący) wniósł odwołanie od niezgodnych z
przepisami ustawy P.z.p. czynności zamawiającego polegających na sprzecznym z ustawą
P.z.p. i ustawą o odpadach sformułowaniu opisu przedmiotu zamówienia a także warunków
udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny ofert, w postępowaniu prowadzonym w trybie
podstawowym, którego przedmiotem jest usługa polegająca na zagospodarowaniu odpadów
o kodzie 20 03 07 (gabary
ty), znak sprawy IDZ.261.1.5.2022, oraz określenia innych
warunków postępowania w sposób, który nie pozwoli na ważne wyłonienie wykonawcy w
postępowaniu.
Wskazanym wyżej czynnościom zamawiającego zarzucam naruszenie:
art. 283 ustawy P.z.p. poprzez ustalenie zbyt krótkiego terminu składania ofert,
uniemożliwiającego, w warunkach postępowania, skorzystanie przez wykonawców ze
środków ochrony prawnej, w celu uzyskania możliwości ubiegania się o zamówienie
publiczne: termin składania ofert upływa dzień po terminie wnoszenia odwołania od
specyfikacji warunków zamówienia (SWZ) przez wykonawców;
art. 83 ustawy P.z.p. poprzez dokonanie analizy po
trzeb i wymagań
nieuwzględniającego możliwości udzielenia zamówienia dającego możliwość osiągnięcia
najlepszego efek
tu środowiskowego i ekonomicznego, w świetle potencjalnego,
najkorzystniejszego dla Zamawiającego wykorzystania rynku,
art. 112, 113 i 14
4 ustawy P.z.p. w zw. z art. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, art. 9e
ust. 1 pkt. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz art. 27 ustawy o
odpadach poprzez ustanowienie przez zamawianego nieadekwatnych do zamówienia
warunków udziału w postępowaniu, nie wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach ani z ustawy o odpadach i w sposób naruszający zasadę swobody
przedsiębiorczości i prowadzenia działalności gospodarczej oraz dyskryminujący małych i
średnich przedsiębiorców; naruszenie związane jest z wymogiem posiadania przez
wykon
awcę zezwolenia w zakresie przetwarzania odpadów wielkogabarytowych o kodzie 20
art. 239 i art. 240 ustawy P.z.p. poprzez ustanowienie kryterium oceny wskazanego w
pkt. XXIII SWZ „Odległość od GPZOS w Sanoku” nie mającego, w warunkach
przedmiotow
ego zamówienia, związku ani z jakością ani z kosztem usługi, a także
ustanowienie niejasnego kryterium oceny ofert, oraz dodatkowo:
naruszenie art. 99 ustawy P.z.p. poprzez:
a)
sformułowanie warunków umowy w ten sposób, że przerzuca się na wykonawcę
odp
owiedzialność za zdarzenia pozostające po stronie zamawiającego poprzez wskazanie,
że ilość odpadów przekazywanych do zagospodarowania wykonawcy będzie określana na
podstawie ważenia odpadu z miejscu jego gromadzenia przez zamawiającego a nie w
miejscu jeg
o przyjęcia przez Wykonawcę, podczas gdy Zamawiający zobowiązany jest do
transportu odpadów do Wykonawcy a (co wynika z SWZ) pojazd od miejsca wyjazdu do
miejsca przekazania wykonawcy może przebyć drogę nawet 170 km a zdarzenia podczas tej
drogi nie są monitorowane przez wykonawcę;
b)
brak wskazania godzin przyjęcia odpadów od poniedziałku do piątku, co może
wskazywać na konieczność całodobowego przyjmowania odpadów przez wykonawcę.
Z ostrożności procesowej, jeżeli interpretacja SWZ mogłaby być inna, odwołujący
podniósł dodatkowo następujące zarzuty:
art. 99 ust. 2 ustawy P.z.p. poprzez opis przedmiotu zamówienia nieproporcjonalny
do wartości i celów zamówienia, którym jest przekazanie odpowiedzialności za odpad i
zapewnienie zagospodarowania odpadów zgodnie z ustawą o odpadach;
art. 99 ust. 4 ustawy P.z.p. poprzez opis przedmiotu zamówienia w sposób
zawężający konkurencję i eliminujący z możliwości ubiegania się o zamówienie wykonawców
dających gwarancje należytego wykonania usługi z postępowania, w szczególności w
sposób dyskryminujący małych i średnich przedsiębiorców;
W związku z powyższym odwołujący wniósł o:
uwzględnienie odwołania w całości,
nakazanie zamawiającemu modyfikację ogłoszenia o zamówieniu i treści specyfikacji
warunków zamówienia w następujący sposób:
1) zmianę pkt. XX.2. SWZ poprzez przedłużenie terminu składania ofert do dnia 20 grudnia
2022 r. do godziny 10:00.
zmianę pkt VIII 1.2) b) SWZ [Warunki udziału w postępowaniu] poprzez nadanie mu
brzmienia:
b)
„posiada aktualną decyzję wydaną przez właściwy organ zgodnie z ustawą z dnia 14
grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r., poz. 699 ze zm.) zezwalającej na
przetwarzanie lub zbieranie od
padów wielkogabarytowych o kodzie 20 03 07 w ilości co
najmniej równej wielkości zamówienia (950 Mg rocznie)
zmianę pkt. IX.5 SWZ [Podmiotowe środki dowodowe] poprzez nadanie mu
brzmienia:
b)
„aktualnej decyzji wydanej przez właściwy organ zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia
2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2022 r. poz. 699 z późn. zm.) zezwalającej na przetwarzanie lub
zbieranie odpadów wielkogabarytowych o kodzie 20 03 07”.
zmianę pkt. XXIII SWZ [Opis kryteriów oceny ofert, wraz z podaniem wag tych
kryte
riów i sposoby oceny ofert] poprzez ustanowienie kryteriów według których możliwe
będą do ustalenia finalne koszty usługi dla Zamawiającego oraz uzyskane korzyści
jakościowe:
propozycja odwołującego:
zmiana pkt. XXIII. 1) 2) poprzez nadanie mu brzmienia:
Wariant 1
„2) odległość od GPZOS w Sanoku waga kryterium
Przez „Odległość od GPZOS w Sanoku” rozumie się odległość miejsca przekazania
odpadów przez Zamawiającego wykonawcy który przejmie odpowiedzialność za odpady w
rozumieniu art 27 ustawy o odpadac
h, od Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów
Segregowanych w Sanoku, ul. Jana Pawła Il 59 (działka 87/6) w. Podkarpackie mierzona po
trasie według dróg publicznych*
Punkty w kryterium „Odległość od GPZOS w Sanoku” zostaną przyznane wg zasady:
Odległość większa od wielokrotności 5 km - minus 1 punkt z 40 punktów; wg sekwencji:
5 km (w jedną stronę) — 40 pkt
10 km (w jedną stronę) — 39 pkt 15 km (w jedną stronę) — 38 pkt s 20 km (w jedną stronę)
— 37 pkt
15 km (w jedną stronę) — 36 pkt
Wariant 2
odległość miejsca przekazania odpadów wykonawcy od GPZOS w Sanoku:
do 15 km (w jedną stronę)- 40 pkt
do 30 km (w jedną stronę)- 30 pkt
do 60 km (w jedną stronę)- 20 pkt
do 90 km (w jedną stronę)- 15 pkt
do 120 km (w jedną stronę)- 10 pkt
do 170 km (
w jedną stronę)- 5 pkt”
zmianę pkt. IV.B.7 SWZ i S4 ust. 4 Umowy poprzez nadanie im treści: „Do rozliczeń
między stronami ilość odpadów przekazanych przez Zamawiającego określana będzie
według pomiaru na legalizowanej samochodowej wadze najazdowej Wykonawcy.”
Doprecyzowanie § 4 ust. 2 wzoru umowy poprzez wskazanie godzin przyjęcia
odpadów przez Wykonawcę od 7:00 do godziny 15:00.
Oraz, w odniesieniu do zarzutów wskazanych w pkt. 5) i 6) odwołania odwołujący wniósł o:
1) zmianę pkt. IV.9 SWZ poprzez nadanie mu brzmienia: „Wykonawca zobowiązany będzie
do odbierania i zapewnienia przet
warzania odpadów zgodnie z obowiązującym prawem”,
3. Zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów odwołania, w tym kosztów
zastępstwa procesowego.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 6 grudnia 2022 roku wniósł o:
Oddalenie odwołanie w zakresie zarzutów nieuwzględnionych przez zamawiającego,
Zasądzenie od odwołującego na rzecz zamawiającego kosztów postępowania, w tym
kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z rachunkiem przedłożonym na rozprawie.
Na posiedzeniu Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 grudnia 2022 roku odwołujący
oświadczył, że podtrzymuje zarzut 4. odwołania i cofa odwołanie w pozostałym zakresie.
Odnosząc się do podtrzymanego zarzutu, odwołujący podniósł, że nie jest jasne (w
zasadzie nie wiadomo), jakiej właściwości nabywanej usługi dotyczą ustanowione przez
zamawiającego kryteria oceny ofert. W szczególności przyjęty przez zamawiającego wzór
oceny ofert: kryterium ceny i odległości nie daje możliwości określenia dla zamawiającego
kosztu usługi. Transport odpadów do miejsca wskazanego przez wykonawcę jest bowiem
obowiązkiem zamawiającego. Transport stanowi zatem znaczną część kosztów nabycia
usługi objętej zamówieniem.
Zamawiający w dokumentach zamówienia przyjął jedną punktację: 40 pkt w odniesieniu
do miejsca przekazania
odpadów, które jest zlokalizowana w odległości do 170 km w jedną
stronę od GPZOS oraz 0 pkt. w przypadku przekroczenia odległości 170 km.
Odwołujący wskazał, że w obszarze o promieniu 170 km odległości od GPZOS jest
kilkanaście instalacji przetwarzających odpady wielkogabarytowe i kilkadziesiąt podmiotów
mogących legalnie przejąć odpad od zamawiającego. Obszar obejmuje całe województwo
podkarpackie, a także część województwa małopolskiego i część województwa lubelskiego
(nie wspominając o terytorium Słowacji i Ukrainy). Kryterium należy zatem uznać za
zastrzeżone dla pozoru, gdyż nie jest dedykowane do rywalizacji o zamówienie między
podmiotami, które rzeczywiście mogłyby być zainteresowane zamówieniem i do których
należy przekazywać odpady zgodnie z zasadą bliskości wynikającą z art. 9 ustawy o
odpadach. Przy dzisiejszych cenach paliw nie sposób również uznać, że z punktu widzenia
Zamawiającego obojętne jest, czy punkt dojazdu zlokalizowany byłby np. o 20 czy 170 km od
GPZOS w jedną stronę. Do kosztów dojazdu pojazdu specjalistycznego należy doliczyć
również koszt jego eksploatacji i koszt zatrudnienia kierowcy
W ocenie odwołującego, tak zastrzeżone kryterium oznacza, że wykonawcy mogą
rywalizować jedynie ceną, przy czym cena za przyjęcie do instalacji odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów nie stanowi jedynego kosztu usługi, ale z uwagi na transport
odpadów po stronie zamawiającego jedynie jego część.
Odwołujący wskazał, że SWZ nie określa przy tym jednoznacznie, co oznacza „docelowe
zagospodarowanie" odpad
u. Sformułowanie potwierdza jedynie dopuszczenie w SWZ
(wzorem dopuszczenia ustawowego) możliwość przekazywania odpadu między podmiotami
uprawnionymi (służy to celowi najlepszego i najefektywniejszego gospodarowania odpadem,
zgodnie z zasadą gospodarki w obiegu zamkniętym). Przykładowo, z odpadów
wielkogabarytowych część surowców może być odzyskiwana, a część składowana.
Aby zatem aby prawidłowo ocenić koszt usługi dla zamawiającego, a także umożliwić
jednoznaczne określenie sposobu obliczenia punktów za odległość punktacja powinna być
przyznawana za odległość od GPZOS do miejsca przejęcia ich w posiadanie przez
wykonawcę (stacji przeładunkowej, instalacji przetwarzania odpadów) oraz być
zróżnicowana w obrębie 170 km. Propozycje rozwiązania odwołujący zawarł w petitum
odwołania.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie stwierdził, że nie zgadza się z zarzutem
naruszenia przez zamawiającego art. 239 i 240 ustawy P.z.p. W ocenie zamawiającego,
przedmiotowe kryterium jest jak najbardziej jasne, precyzyjne i nie bud
zi żadnych
wątpliwości co do jego stosowania.
W pierwszej kolejności zamawiający wskazał, że Kryterium ceny i odległości
zaproponowane przez zamawiającego nie ma na celu określenia przez zamawiającego
finalnych kosztów realizacji usługi. Celem postępowania jest zagospodarowanie odpadów,
co zgodnie z obowiązkiem ustawowym zamawiający jest zobowiązany zrealizować.
Zamawiający podkreśla, że transport nie jest objęty przedmiotem postępowania. Transport
leży po stronie zamawiającego, który w tym zakresie ma możliwości techniczne, jak również
spełnia wymogi formalne uprawniające go do transportu w/w odpadów.
Po drugie, zamawiający wskazał, że zdecydował się na zastosowane kryterium
odległości przy danych parametrach, mając również na uwadze aspekty niezwiązane z ceną,
w tym zaspokojenie potrzeb zamawiającego w związku z udzieleniem zamówienia, a także
przede wszys
tkim zwiększenie liczby potencjalnych wykonawców w celu zagwarantowania
realizacji usługi, z uwzględnieniem zasady konkurencyjności i równego traktowania
wykonawców. Zamawiającemu szczególnie zależy na zleceniu przedmiotowej usługi i jej
należytej realizacji z uwagi na fakt, że zamawiający posiada decyzję na zbieranie odpadów o
kodzie 20 03 07 na daną, konkretną ilość (w ciągu roku i na bazie), której nie może
przekroczyć. Zamawiający nie może „przetrzymywać” odpadów na bazie, ponieważ w
przypadku przekroczenia ilości grozi to naliczeniem kar przez jednostki kontrolujące, np.
WIOŚ, cofnięciem decyzji na zbieranie odpadów. Ponadto w przypadku braku możliwości
odbioru odpadów od mieszkańców (z uwagi na np. przekroczenie ilości) zamawiający
naraziłby się na negatywne opinie społeczeństwa, co może w konsekwencji skutkować
zamknięciem GPZOS.
Zamawiający wskazał, że musi mieć pewność że odpady będą zagospodarowane, nawet
jeżeli będzie musiał dopłacić do transportu w odległości np. 170 km zamiast np. 10 km. Nie
można się przy tym zgodzić z twierdzeniem odwołującego, że transport stanowi znaczną
część kosztów usługi objętej zamówieniem, co wynika z załączonych kalkulacji. Ponadto
koszty te jawią się jako znikome biorąc pod uwagę konsekwencje związane z utratą
zdolności prowadzenia działalności przez zamawiającego w omawianym zakresie. Stąd też,
tak ważne jest uzyskanie jak największego kręgu potencjalnych wykonawców, co uwzględnia
przyjęte kryterium, mając jednocześnie na uwadze położenie zamawiającego (potencjalne
instalacje, które mogłyby przyjąć ilość odpadów wskazaną przez zamawiającego oddalone
są od zamawiającego w odległości około 150 km).
Zamawiający podkreślił, że nie może zgodzić się z twierdzeniem odwołującego, że w
promieniu około 170 km od zamawiającego jest kilkanaście instalacji przetwarzających
odpady wie
lkogabarytowe i kilkadziesiąt podmiotów mogących przejąć odpady od
zamawiającego. Zamawiający ma wiedzę, jak kształtuje się w tym zakresie stan faktyczny i
zaznacza, że w pobliżu znajduje się rzeczywiście wiele instalacji, ale „małych”,
niegwarantujących odbioru odpadów w ilości, która konieczna jest do zagospodarowania
przez zamawiającego. Najbliższe instalacje, które są w stanie przyjąć taką ilość odpadów,
znajdują się w okolicy Mielca, tj. około 150 km od GPZOS w Sanoku.
Zamawiający stwierdził, że przedmiotowe kryterium w żadnym wypadku nie zostało
zastrzeżone dla pozoru, a wyliczenia zamawiającego potwierdzają, że właśnie tak przyjęte
kryterium zapewnia uczciwą rywalizację o zamówienie pomiędzy podmiotami, które
rzeczywiście mogłyby być zainteresowane zamówieniem i do których należy przekazywać
odpady zgodnie z zasadą bliskości wynikającą z art. 20 ustawy o odpadach.
Zamawiający wskazał ponadto, że w zasadzie dodatkowy koszt związany z transportem
Zamawiającego, to właśnie koszt paliwa. Koszty amortyzacji, eksploatacji, a także koszt
pracowników zamawiający i tak ponosi niezależnie od tego czy w przedmiotowym
postępowaniu będzie transportował odpady w odległości 20 - 170 km.
Zamawiający zwrócił również uwagę, że odwołujący z jednej strony kwestionuje
zasad
ności kryterium „odległości” podnosząc, że wykonawcy mogą rywalizować jedynie
ceną, a z drugiej strony sam proponuje takie kryterium jednak z uwzględnieniem innych,
wskazanych przez siebie parametrów, których przyjęcie premiowałoby odwołującego w taki
spos
ób, że w zasadzie wykluczyłoby inne potencjalne podmioty z niniejszego postępowania.
Zamawiający stwierdził, że nie może ograniczyć udziału w postepowaniu wykonawców
których lokalizacja znajduje się w znacznej odległości od GPZOS w Sanoku. Punktacja do
170 km -
40 pkt wynika również m.in. z faktu, że jak już wyżej wskazano najbliższe możliwe
instalacje do przetwarzania odpadów w ilości nie mniejszej niż 950 Mg zlokalizowane są w
odległości 130-150 km od zamawiającego. Na obecną chwilę nie ma możliwości
prze
tworzenia odpadów w odległości około 20-30 km od GPZOS. Przykładowo odwołujący i
tak będzie musiał doliczyć koszty transportu do oferty (które przecież finalnie poniesie
zamawiający), gdyż nie posiada instalacji.
Jednocześnie zamysłem Zamawiającego było unikniecie sytuacji, w której wykonawcy z
dalszych części kraju, np.: z Gdańska zaproponują 700 zł/Mg natomiast wykonawcy
zlokalizowani niedaleko zamawiającego zaproponują 710 zl/Mg. W takim wypadku koszt
transportu byłby rzeczywiście znaczny i zamawiający musiałby również uwzględnić aspekty
organizacyjne związane z czasem pracy kierowców oraz zapewnienie dostarczenia odpadów
we wskazanych godzinach. Przyjęta odległość, która skutkuje otrzymaniem punktów w
pozacenowym kryterium została przyjęta przez zamawiającego, uwzględniając zarówno
szeroki dostęp potencjalnych wykonawców i zasadę równego ich traktowania jak i interes
ekonomiczny zamawiającego (do 170 km możliwy będzie kurs zrobiony przez jednego
kierowcę - minimalizacja kosztów pracowniczych oraz koszty paliwa w stosunku do kosztów
przetwarzania odpadów w dalszym ciągu przedstawiały się będą na marginalnym poziomie).
Izba ustaliła, co następuje:
Zgodnie z rozdz. XXIII SWZ „Opis kryteriów oceny ofert, wraz z podaniem wag tych
kryteriów i sposobu oceny ofert:
1 pkt = 1%
1) Cena /koszt/ - waga kryterium 60%
Kryterium „cena” – punktacja zostanie przyznana zgodnie z poniższym wzorem
P
c
x 60
Odległość od GPZOS w Sanoku waga kryterium 40%
Przez „Odległość od GPZOS w Sanoku” należy rozumie się odległość miejsca docelowego
zagospodarowania odpadów przez Wykonawcę (miejsce przetwarzania/zbierania wskazane
w decyzji na przetwarzanie/zbieranie odpadów) od Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów
Segregowanych w Sanoku, ul. Jana Pawła II 59 (działka 87/6) – woj. podkarpackie mierzona
po trasie według dróg publicznych.
Punkty w kryterium „odległość od GPZOS w Sanoku” zostaną przyznane wg zasady:
odległość miejsca docelowego zagospodarowania odpadów przez Wykonawcę od
Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Segregowanych w Sanoku (działka 87/6) – woj.
podkarpackie do 170 km (w jedną stronę) – 40 punktów,
odległość miejsca docelowego zagospodarowania odpadów przez Wykonawcę od
Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Segregowanych w Sanoku (działka 87/6) – woj.
podkarpackie powyżej 170 km (w jedną stronę) – 0 punktów.
Maksymalna ilość punktów jaką może uzyskać oferta w kryterium „odległość” wynosi 40
punktów.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie podlega umorzeniu w zakresie cofniętym przez odwołującego, na
podstawie art. 568 pkt 1 ustawy P.z.p.
W pozostałym zakresie odwołanie jest bezzasadne i podlega oddaleniu.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania
ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 505 ust. 1 ustawy P.z.p. Okoliczność ta nie
była pomiędzy stronami sporna.
Podniesiony zarzut odnosi się jednego z kryteriów oceny ofert - „Odległości od
GPZOS w Sanoku”, dla którego to kryterium zamawiający ustalił waga 40%.
Kryteria oceny ofert regulowane są w art. 239 i nast. ustawy P.z.p. Zgodnie z art. 239
ust. 1 ustawy P.z.p., zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów
oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia. W myśl art. 240 ust. 1, zamawiający
opisuje kryteria oceny ofert w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Zgodnie z ust. 2, kryteria
oceny ofert i ich opis nie mogą pozostawiać zamawiającemu nieograniczonej swobody
wyboru najkorzystniejszej oferty oraz umożliwiają weryfikację i porównanie poziomu
oferowanego wykonania przedmiotu zamówienia na podstawie informacji przedstawianych w
ofertach. Zgodnie z art. 241 ust. 1, kryteria oceny ofert muszą być związane z przedmiotem
zamówienia. Ust. 2 stanowi zaś, że związek kryteriów oceny ofert z przedmiotem
zamówienia istnieje wówczas, gdy kryteria te dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług,
będących przedmiotem zamówienia w dowolnych aspektach oraz w odniesieniu do
dowolnych etapów ich cyklu życia, w tym do elementów składających się na proces
produkcji, dostarczania lub wprowadzania na rynek, nawet jeżeli elementy te nie są istotną
cechą przedmiotu zamówienia. Zgodnie z ust. 3, kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć
właściwości wykonawcy, w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub
finansowej.
Izba podkreśla, że stosowanie kryteriów oceny ofert – w przeciwieństwie do
warunków – poszerza konkurencję. Mnożenie wymagań technicznych, funkcjonalnych i
jakościowych w postaci warunków ogranicza konkurencyjność postępowania, pozbawiając
wykonawców niespełniających choćby jednego z warunków możliwości złożenia oferty.
Dlatego też wymagania niekonieczne nie powinny stanowić bezwzględnie określonych
wymagań minimalnych. Jednak nie należy z nich rezygnować w ogóle, o ile są uzasadnione,
lecz sformułować w postaci kryteriów oceny ofert. W zależności od tego, jak bardzo
zamawiającemu zależy na spełnieniu poszczególnych wymagań, powinien dać temu wyraz
określając wagi poszczególnych kryteriów. Odpowiednie określenie kryteriów i ich wag przy
jednoczesnym obniżeniu warunków pozwala na wybór oferty zapewniającej najkorzystniejszy
bilans ceny i jakości w warunkach maksymalnie konkurencyjnych.
W rozpoznawanym przypadku zamawiający uzasadnił zakwestionowane w odwołaniu
kryterium koniecznością realizacji zamówienia, którą może zapewnić udział jak największej
ilości wykonawców. Zamawiający podniósł, że zależy mu na jak największym kręgu
potencjalnych wykonawców, przy czym zależało mu także na tym, by wykonawcy ci posiadali
instalacje zlokalizowane w odległości do 170 km. Co istotne, przedmiotem zamówienia nie
jest o
bjęty transport odpadów, która to czynność leży po stronie zamawiającego,
posiadającego decyzję na zbieranie odpadów o kodzie 20 03 07 i dysponującego
odpowiednim sprzętem i zasobem pracowniczym. Zamawiający podniósł, że w tej sytuacji
istotna dla niego jest mo
żliwość wykonania transportu w czasie jednej zmiany pracy.
Jednocześnie zamawiający podniósł, że na obszarze znajdującym się wyznaczonym
promieniu (170 km) znajduje się wiele instalacji, mogących odebrać odpady w ilości
wskazanej przez zamawiającego. Z kolei w odległości bliższej znajdują się jedynie (poza
instalacją odwołującego) mniejsze instalacje, które nie są w stanie odebrać odpadów we
wskazanej ilości.
Izba uznała argumentację zamawiającego za uzasadnioną. Podkreślenia wymaga, że
zamawiający ma prawo sformułować wymagania postępowania w sposób, który najpełniej
scharakteryzuje cel, jaki zamawiający zamierza osiągnąć. Zamawiający uzasadniał ów cel
koniecznością zrealizowania zamówienia nawet w sytuacji, gdy będzie musiał zapłacić
więcej za transport. Za optymalne warunki dla udzielenia zamówienia zamawiający uznał
sytuację, w której w postępowaniu weźmie udział jak największa ilość wykonawców
posiadających instalacje znajdujące się w takiej odległości od GPZOS w Sanoku, która
umożliwi transport odpadów z zachowaniem przyjętej u zamawiającego organizacji pracy.
Analizując sformułowane w odwołaniu uzasadnienie przedmiotowego zarzutu można
zauważyć, że odwołujący podniósł co prawda, że nie wiadomo, jakie właściwości nabywanej
usługi dotyczy kryterium oceny ofert, niemniej jednak dalsza część uzasadnienia, a także
zgłoszone żądania wskazują, że zarzut dotyczy nie kryterium odległości co do zasady, ale
sposobu i ilości przyznawania punktów w tym kryterium. Izba dokonała zatem rozpoznania w
granicach tak podniesionego zarzutu.
Odwołujący podniósł, że w promieniu 170 km znajduje się kilkanaście instalacji i
kilkadziesiąt podmiotów mogących zrealizować zamówienie, co oznacza, że wykonawcy
mogą rywalizować jedynie ceną, zatem zakwestionowane kryterium należy uznać za
zastrzeżone dla pozoru. Izba nie podziela argumentacji odwołującego. W postępowaniu
mogą wziąć udział wszyscy zainteresowani wykonawcy, spełniający warunki udziału w
postępowaniu, w tym również ci, którzy zlokalizowani są w odległości większej niż 170 km.
Przyjęta odległość (170 km) jest optymalna dla zamawiającego ze względu na okoliczności
wskazane wyżej i dlatego jest premiowana maksymalną liczbą punktów. W ocenie Izby
odwołujący, uzasadniając zarzut i zgłaszając żądania dotyczące zmiany punktacji, w istocie
pragnie wykreować sytuację, w której otrzyma najwyższą ilość punktów w
zakwestionowanym kryterium. Faktem jest, że odwołujący posiada instalację zlokalizowaną
w odległości 6 km od GPZOS w Sanoku, zatem, w sytuacji ustanowienia takiej punktacji,
ja
ka została wskazana w odwołaniu, będzie on w uprzywilejowanej pozycji wobec innych
wykonawców.
Izba podkreśla, że podejmowane przez wykonawcę próby ukształtowania zapisów
SWZ w sposób dla niego korzystny są – co do zasady – dopuszczalne. Postulaty wykonawcy
zgłaszane wobec treści SWZ zamawiający może uwzględnić, o ile nie sprzeciwiają się one
celowi, jaki zamawiający pragnie osiągnąć, jak również są zgodne z przepisami ustawy, w
tym, w szczególności, z zawartymi w art. 16 ustawy P.z.p. zasadami prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zgłoszone przez odwołującego żądania
zamawiający uznał za niezgodne z jego potrzebami i oczekiwanym celem postępowania. W
ocenie Izby zamawiający, przyjmując określone w SWZ zasady przyznawania punktów w
ra
mach kryterium „odległości od GPZOS w Sanoku”, nie naruszył przepisów ustawy
wskazanych w odwołaniu.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 575 ustawy z
dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku
postępowania oraz na podstawie § 8 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 9 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………………