Sygn. akt: KIO 3173/22
WYROK
z dnia 19 grudnia 2022 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Irmina Pawlik
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 grudnia 2022 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 listopada 2022 r. przez wykonawcę M. G.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą M. G. Ekodren – Naturalne Systemy
Oczyszczania w Warszawie w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Gminę
Waśniów
orzeka:
umarza postępowanie odwoławcze w zakresie:
zarzutu naruszenia art. 99 ust. 1 w zw. z
art. 16 ustawy Prawo zamówień
publicznych w części dotyczącej pkt 2.1.43-2.1.49, pkt 2.1.55-2.1.57, pkt 2.1.65-
2.1.74 i pkt 2.1.75-2.1.77
odwołania;
zarzutu naruszenia art.
99 ust. 4 w zw. z art. 16 ustawy Prawo zamówień
publicznych w cz
ęści dotyczącej pkt 2.1.96-2.1.105 odwołania;
2. oddala o
dwołanie w pozostałym zakresie;
kosztami postępowania obciąża odwołującego – M. G. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą M. G. Ekodren – Naturalne Systemy Oczyszczania w Warszawie
i:
3.1. zalicza na
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od odwołującego – M. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą M. G. Ekodren – Naturalne Systemy Oczyszczania w Warszawie na rzecz
zamawiającego Gminy Waśniów kwotę 3 899 zł 20 gr (słownie: trzy tysiące
osiemset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych dwadzieścia groszy) stanowiącą koszty
postępowania poniesione przez zamawiającego z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika i dojazdu na rozprawę.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i
580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………….………
Sygn. akt: KIO 3173/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Gmina Waśniów (dalej jako „Zamawiający”) prowadzi postępowanie
w trybie podstawowym na
roboty budowlane pn. „Budowa przydomowych oczyszczalni
ścieków na terenie gminy Waśniów – Etap V” (numer referencyjny: T.2710.56.2022).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia
24 listopada 2022 r. pod numerem 2022/BZP 00458086/01. Do
ww. postępowania
o
udzielenie zamówienia zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. -
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm., dalej „ustawa Pzp”).
Wartość szacunkowa zamówienia jest niższa od progów unijnych, o których mowa w art. 3
ustawy Pzp.
W dniu 29 listopada 2022 r. wykonawca M. G.
prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą M. G. Ekodren – Naturalne Systemy Oczyszczania w Warszawie (dalej jako
„Odwołujący”) wniósł odwołanie wobec treści dokumentów zamówienia, zarzucając
Zamawiającemu naruszenie:
art. 99 ust. 1 w zw. z art. 16 ustawy Pzp poprzez sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia w sposób niejednoznaczny i niepełny, podczas gdy obowiązkiem
Zamawiającego jest doprowadzenie do sporządzenia takiego opisu przedmiotu
zamówienia, który nie będzie wewnętrznie sprzeczny i będzie pozwalał wykonawcy na
prawidłowe sporządzenie oferty oraz będzie przedstawiał rzetelnie wymagania dotyczące
realizacji przedmiotu zamówienia;
2. art. 99 ust. 4 w zw. z art. 16
ustawy Pzp poprzez sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia w sposób utrudniający uczciwą konkurencję, podczas gdy obowiązkiem
Zamawiającego jest sporządzenie takiego opisu przedmiotu zamówienia, który będzie
stanowił wyraz prawdziwych i uzasadnionych potrzeb Zamawiającego, jednocześnie
zgodnych z przepisami;
art. 99 ust. 6 w zw. z art. 16 ustawy Pzp poprzez sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia w ten sposób, że Zamawiający dopuszcza wyłącznie iluzoryczną
równoważność, podczas gdy obowiązkiem Zamawiającego jest doprowadzenie do
takiego opisu przedmiotu zamówienia, gdzie rzeczywiście możliwym będzie
zaoferowanie rozwiązań równoważnych;
4. art. 101 ust. 1 pkt 2 lit. c w zw. z art. 101 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 16 ustawy Pzp poprzez
sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia poprzez odesłanie do normy i wskazanie
w
opisie przedmiotu zamówienia określonych elementów dotyczących realizacji
postanowień normy, podczas gdy wymogi wynikające wprost z właściwej normy są
odmienne
aniżeli uczynił to Zamawiający w opisie przedmiotu zamówienia.
Od
wołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu dokonania
modyfikacji SWZ w sposób zgodny z treścią odwołania.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 101 ust. 1 pkt 2 lit. c w zw. z art. 101 ust. 1 pkt 3
w zw. z art. 16 ustawy Pzp (zarzut nr 4, pkt 2.1.1
– 2.1.11 uzasadnienia odwołania)
Odwołujący wskazał m.in., iż przedmiot zamówienia w sposób jasny musi korespondować z
warunkami określonymi przez normę PN-EN 12566-3+A2:2013. Zdaniem Odwołującego
Zamawiający w sposób nieprawidłowy nawiązuje do ww. normy. Zamawiający wymaga
zgodności urządzeń z ww. normą, jednak wprowadza wymagania niezgodne z tą normą.
Odwołujący zauważył, iż wymagania w zakresie przedmiotowych środków dowodowych są
sprzeczne ze sobą. Na potwierdzenie wymagań Zamawiającego dotyczących
monolityczności zbiorników (bez połączeń spawanych, zgrzewanych, śrubowych, klejonych
itp.) oraz minimalnej pojemności pkt C Projekt techniczny, konieczne jest wykonanie przez
laboratorium notyfikowane dodatkowych bada
ń i pomiarów, które nie są wymagane przez
normę i wykraczają poza jej zakres. Zdaniem Odwołującego Zamawiający bezprawnie
poszerza i modyfikuje postanowien
ia oraz zakres normy, co jest niedozwolone, ponieważ
wypacza cel ustanowienia normy i sens jej stoso
wania. Odwołujący powołał się na motywy
12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca
2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów
budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG oraz art. 8 ww. rozporządzenia.
Podniósł, iż jeżeli oczyszczalnia ścieków jako wyrób budowlany jest zgodna ze
zharmonizowaną normą europejską i posiada oznakowanie CE, może być wprowadzana do
obrotu i stosowana w budownictwie na takich samych zasadach we wszyst
kich państwach
członkowskich. Państwa członkowskie i ich organy nie mogą zmieniać treści norm
zharmo
nizowanych i nie mogą wprowadzać wymagań odmiennych od określonych w tych
normach.
Takie działanie, w ocenie Odwołującego, narusza wspólnotową zasadę
swobod
nego przepływu towarów i wspólnego rynku, a także podstawowe zasady zamówień
publicznych
– uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Norma PN-EN
3+A2:2013 określa tylko te zasadnicze charakterystyki oczyszczalni jako wyrobów
budowlanych,
które w ocenie autorów normy mają znaczenie dla osiągnięcia
najważniejszego skutku w postaci skuteczności oczyszczania oraz gwarantując jednocześnie
odpowi
ednią wytrzymałość urządzenia, wodoszczelność oraz trwałość. Odwołujący wskazał
też, iż takie ukształtowanie wymogów jest wprost niezgodne z orzecznictwem TSUE, w
szczególności wyrokiem z dnia 16 października 2014 r., sygn. akt C-100/13. Odwołujący
wn
iósł o nakazanie Zamawiającemu usunięcia postanowień wymagających monolityczności
oraz minimalnej pojemno
ści.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 99 ust. 6 w zw. z art. 16 ustawy Pzp (zarzut nr 3,
pkt 2.1.12-
2.1.30 uzasadnienia odwołania) Odwołujący podniósł, iż teoretycznie
Zamawiający dopuszcza rozwiązania równoważne, jednakże jest to równoważność pozorna
l
ub niezgodna z obowiązującymi normami. Odwołujący przywołał orzecznictwo Izby
dotyczące sposobu opisywania w SWZ parametrów równoważności i wskazał na
następujące aspekty.
Po pierwsze, w
skazał, iż opis zawarty w Rozdziale 5 lit. c pkt 2) Projektu – część
o
pisowa („Reaktor SBR zaopatrzony w pompy mamutowe ( PCV ) łatwo demontowane i
wyjmowane z
poziomu gruntu bez konieczności opróżnienia zbiorników i wchodzenia do
środka oczyszczalni. Minimalna szerokość włazu do oczyszczalni to 70 cm.”) jest niezgodny
z nor
mą PN-EN 12566-3+A2:2013, która w punkcie 6.1.3. określa wymagania dotyczące
szerokość włazu do zbiornika oczyszczalni: dla zbiorników o pojemności poniżej 6 m3 – nie
mniej niż 400 mm, dla zbiorników o pojemności równej lub większej niż 6 m3 – nie mniej niż
600 mm. Odwołujący wskazał, iż to producent dostosowuje wielkość włazu do swoich
urządzeń i nie ma żadnego technicznego uzasadnienia dla takiego określenia kryterium
równoważności. Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu usunięcia tego punktu z
dokumentu Projekt
– część opisowa.
Po drugie
, Odwołujący wskazał na treść Rozdziału 5 lit. b Projektu – część opisowa
„zbiornik wykonany jest z odpornego na działanie agresywnego środowiska polietylenu,
natomiast mocno użebrowana konstrukcja gwarantuje odporność na działanie sił
gruntowych. Zbiornik oczyszczalni musi być monolityczny jednobryłowy, wykonany z
polietylenu wy
sokiej gęstości PEHD formowanego metodą wytłaczania z rozdmuchem lub
rotomouldingu, zapewniając szczelność i trwałość. Dopuszcza się jako równoważne
zastosowanie zbiornika wykonanego z materiału GRP, żywicy wzmacnianej włóknem
szklanym lub betonu. Nie dopu
szcza się zbiorników zgrzewanych, spawanych lub
skręcanych z uwagi na to, że mogą ulec niekontrolowanemu rozszczelnieniu. Oczyszczalnia
musi
składać się z jednego zbiornika.” Odwołujący podniósł, iż opisane powyżej wymagania
Zamawiającego są niezgodne z normą PN-EN 12566-3+A2:2013, gdyż norma w pkt 6.5
Durability w sposób szczegółowy określa przy użyciu jakich technologii i jakich materiałów
mo
gą być wykonane zbiorniki oczyszczalni. Są to m.in. następujące technologie: formowanie
rotacyjne, formowanie metod
ą rozdmuchu, wytłaczanie, formowanie wtryskowe, formowanie
wtryskowe ze spienianiem
oraz m.in. następujące materiały: beton, stal, polichlorek winylu
PVC-
ustawy Pzp, polietylen PE, tworzywo sztuczne wzmocnione włóknem szklanym (GRP),
polipropylen PP. Norma
dopuszcza stosowanie do produkcji zbiorników m.in. takich
materiałów stal i beton (dopuszczony również przez Zamawiającego) , a w przypadku tych
technologii nie jest możliwe wyprodukowanie zbiorników monolitycznych. Odwołujący
wskazał, iż oczyszczalnie muszą być zgodne z normą PN-EN 12566- 3+A2:2013 pkt. 6.1.1
Postanowienia ogólne: „Oczyszczalnie powinny być konstrukcyjnie stabilne, trwałe,
wo
doszczelne i odporne na korozję” – i w tym zakresie są badane w laboratorium
notyfikowanym zgodnie z zapisami normy PN-EN 12566-3+A2:2013. Dlatego zdaniem
Odwołującego nieuprawnione jest wymaganie Zamawiającego, iż „Nie dopuszcza się
zbiorników zgrzewanych, spawanych lub skręcanych z uwagi na to, że mogą ulec
niekontrolowanemu rozszczelnieniu”, gdyż pozytywny wynik badań wodoszczelności,
wytrzymałości konstrukcji oraz trwałości wykonany zgodnie z zapisami normy PN-EN 12566-
3+A2:2013
przez
laboratorium
not
yfikowane
niezbicie
wyklucza
możliwość
niekontrolowanego rozszczelnienia zbiornika. Skoro bowiem organy upoważnione przez
Komisję Europejską do badania przydomowych oczyszczalni ścieków sprawdzają je pod
wieloma względami, w tym w zakresie wodoszczelności, wytrzymałości konstrukcji oraz
trwałości, to Zamawiający nie ma uprawnień do kwestionowania takich badań,
przeprow
adzonych przez właściwe instytucje, doprowadzając do ograniczenia możliwości
zaoferowania odpowiednich rozwiązań, równoważnych wobec preferowanych przez
Zamawiającego. Powyższe w ocenie Odwołującego prowadzi do naruszenia przepisu art. 99
ust. 6 Pzp. Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania opisu równoważności
w ten sposób, że zostaną dopuszczone wszystkie rozwiązania spełniające wymogi normy
PN-EN 12566-3+A2:2013.
Po trzecie, Odwołujący wskazał na treść Rozdziału 5 lit. a Projektu – część opisowa
„Oczyszczalnie produkowane zgodnie z najnowszą normą PN-EN 12566-3:2005+A2:2013
w technologii SBR. Na potwierdzenie Producent wystawia de
klarację właściwości
użytkowych popartą dokumentami źródłowymi w formie protokołów z badań w zakresie
opisanym w
obowiązującej normie.” Zdaniem Odwołującego wymóg taki jest niezgodny z
normą PN-EN 12566-3+A2:2013, gdyż norma ta w pkt 2 Powołania normatywne
jednoznacznie wskazuje
dokumenty powołane, które należy stosować łącznie z ww. normą, i
które dopuszczają stosowanie technologii m.in. osadu czynnego oraz złoża biologicznego,
tj.: EN 12255-6, Wastewater treatment plants
– Part 6: Activated sludge process
Oczyszczalnie Ścieków Część 6: Proces osadu czynnego, EN 12255-7, Wastewater
treatment plants
– Part 7: Biological fixedfilm reactors, Oczyszczalnie Ścieków Część 7:
Reaktory z błoną biologiczną. Niedopuszczalne jest uniemożliwienie zaoferowania innych
ro
związań, równoważnych, które również zostały dopuszczone przez właściwe normy.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji treści Rozdziału 5 lit.
a
Projektu poprzez opisanie warunków równoważności w zgodzie z obowiązującymi
normami.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 99 ust. 1 w zw. z art. 16 ustawy Pzp (zarzut nr 1),
Odwołujący przedstawił uwagi ogólne dotyczące opisywania przedmiotu zamówienia oraz
przywołał stosowne orzecznictwo. Zdaniem Odwołującego przygotowany przez
Zamawiającego opis przedmiotu zamówienia jest niezgodny z wymogami przewidzianymi
w
przepisie art. 99 ust. 1 ustawy Pzp, tj. został sporządzony w sposób niepełny,
niejednoznaczny, niezgodny z przepisami powszechnie obowiązującymi oraz z normami
właściwymi dla przedmiotu zamówienia. Odwołujący wskazał na poniższe aspekty.
W pierwszej kole
jności (pkt 2.1.43-2.1.49 uzasadnienia odwołania) Odwołujący zwrócił
uwagę, iż Zamawiający nie udostępnił zgłoszeń robót budowlanych. W dokumentach
zamówienia brak jest wyraźnej informacji, że Zamawiający dokonał zgłoszeń robót i nie
został wobec nich złożony sprzeciw. Ponadto podniósł, że istotna jest też data rozpoczęcia
robót podana w zgłoszeniach – roboty budowlane należy rozpocząć przed upływem trzech
lat od
określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia. W przeciwnym razie konieczne jest
ponowne zgłoszenie. Zgłoszenie robót w obecnym stanie prawnym musi być poprzedzone
dokonaniem zgłoszenia wodnoprawnego na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o
zmianie ustawy
– Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1549),
obowiązującej od 9 sierpnia 2022 r.). Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
udostępnienia wszystkich zgłoszeń budowlanych, jako element opisu przedmiotu
zamówienia. Jeżeli Zamawiający nie posiada zgłoszeń, to Odwołujący wniósł o nakazanie
Zamawiającemu wydłużenia terminu składa ofert o czas, w którym Zamawiający uzyska
prawomocne zgłoszenia, udostępni je jako dokumentację postępowania, a przez to możliwe
będzie zapoznanie się z ich treścią i złożenie oferty przy uwzględnieniu właściwych
zgłoszeń. Odwołujący dodał, iż w opisie przedmiotu zamówienia brak jest też informacji, czy
Zamawiający posiada zgłoszenia wodnoprawne (art. 394 ust. 1 pkt 13 Prawa wodnego)
konieczne do prawidłowego wykonania przedmiotu zamówienia. Wśród obowiązków
wykonawcy określonych w PPU nie został wymieniony obowiązek dokonania takich
zgłoszeń. Bez zgłoszeń nie jest jednak możliwe rozpoczęcie robót budowlanych. Jeżeli więc
Zamawiający nie dokonał zgłoszeń, to wykonanie przedmiotu zamówienia nie jest możliwe.
Odwołujący wskazał, iż obowiązek dokonania zgłoszeń wodnoprawnych potwierdzają pisma
PGW Wody Polskie Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej z 8 listopada 2022 r. nr
KUZ.032.152.2022 i KUZ.032.177.2022, oraz pismo Ministerstwa Infrastruktury z 18
listopada 2022 r. nr DGWiŻŚ- 7.0212.36.2022. Z pism tych jednoznacznie wynika obowiązek
dokonania zgłoszeń wodnoprawnych na wykonanie urządzeń wodnych służących do
wprowadzania do ziemi ścieków oczyszczonych w przydomowej oczyszczalni ścieków na
potrzeby zwykłego korzystania z wód. Obowiązek taki dotyczy wszystkich urządzeń,
niezależnie od ich konstrukcji czy technologii stosowanych przez producentów. W przypadku
inwestycji finansowanych przez gminy, a wykonywanych na
rzecz osób prywatnych,
zgłoszeń wodnoprawnych powinny dokonać te osoby – użytkownicy oczyszczalni jako
podmioty korzystające z wód. Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
udostępnienia wszystkich zgłoszeń wodnoprawnych, jako element opisu przedmiotu
zamówienia. Jeżeli Zamawiający nie posiada zgłoszeń, to Odwołujący wniósł o nakazanie
Za
mawiającemu dokonania modyfikacji treści dokumentów zamówienia w ten sposób, że
wskazana zostanie procedura, w jakiej te zgłoszenia mają zostać złożone – aby wykonawcy
mieli świadomość pełnego przedmiotu zamówienia i sposobu wykonania zamówienia.
Jako drug
ą kwestię (pkt 2.1.50-2.1.54 uzasadnienia odwołania) Odwołujący wskazał na
§ 2 ust. 4 wzoru umowy: „Zamawiający może wnieść uwagi do Harmonogramu w terminie 3
dni roboczych od dnia przedstawienia H
armonogramu Zamawiającemu. Wykonawca jest
zobowiązany do niezwłocznego uwzględnienia uwag, o których mowa w zdaniu poprzednim
(modyfikacja Harmonogramu) i przedstawienia Zamawiającemu zmodyfikowanego
Harmonogramu w terminie 3 dni roboczych od dnia wniesien
ia uwag przez Zamawiającego”.
Podniósł, iż nie zostało dokładnie określone, jakie mogą być zmiany do harmonogramu jakie
może wprowadzać Zamawiający – wprost przeciwnie, z treści tego postanowienia wynika, że
Zamawiający ma nieograniczone możliwości w tym zakresie i wszystko musi zostać
zaakceptowane przez
Wykonawcę, gdyż nie ma żadnej procedury odmowy lub braku
akceptacji (poza uzasadnieniem
swojej opinii, której Zamawiający przyjmować nie musi).
Takie postanowienie narusza przepis art. 99 ust. 1 Pzp z uwa
gi na to, że daje
Zamawiającemu prawo do dowolnej zmiany przedmiotu zamówienia, np. poprzez
skumulowanie realizacji w jednym krótkim okresie, podczas gdy Wykonawca przedstawi
harmonogram, w którym realizacja zostałaby odpowiednio rozłożona w czasie. Takie
działanie wpływać by mogło, chociażby, na koszt realizacji przedmiotu zamówienia. Zatem,
świadczenie zawarte w ofercie nie musiałoby być zgodne z tym, co Zamawiający „wymyśli”
na etapie realizacji
przedmiotu zamówienia. Dodatkowo Odwołujący zauważył, iż ww.
postanowienie
w sposób bardzo ogólny wskazuje na to, że wystarczy, aby Zamawiającemu
coś w harmonogramie się „nie podobało”. Użycie tak nieostrego pojęcia daje
Zamawiającemu nieograniczoną możliwość ingerowania w harmonogram, a przez to w
realizację przedmiotu zamówienia (wtedy już – umowy) po zawarciu umowy w sprawie
zamówienia publicznego, co jest niedopuszczalne. Odwołujący wniósł o nakazanie
Zamawiającemu usunięcia z postanowienia § 2 ust. 6 wzoru umowy treści dotyczącej
nieograniczonej możliwości ingerencji w harmonogram zaproponowany przez wykonawcę
lub
wskazania procedury odwoławczej umożliwiającej niewprowadzanie zmian do
harmonogramu wskazywanych przez Zamawiającego.
Następnie (pkt 2.1.55-2.1.57 uzasadnienia odwołania) Odwołujący wskazał, iż zgodnie
z treścią postanowień Działu V rozdział 1 ust. 4 pkt b SWZ, Wykonawca jest zobowiązany do
opracowania i dostarczenia Zamawiającemu, przed podpisaniem umowy, kosztorysu
z
podziałem na poszczególne elementy opracowanego metodą kalkulacji szczegółowej.
Za
uważył, iż Zamawiający przyjął ryczałtowy sposób rozliczenia w umowie (np. § 12 ust. 5
wzoru umowy), dlatego bezzasadne jest wymaganie sporządzenia, przed zawarciem umowy
i mając na uwadze ryczałtowy charakter wynagrodzenia, kosztorysu. Jest to wymaganie
nadmierne i nieprzystające do przedmiotu zamówienia. Odwołujący wniósł o nakazanie
Zamawiającemu usunięcia postanowień Działu V rozdział 1 ust. 4 pkt b SWZ.
Czwartym aspektem wskazanym w uzasadnieniu ww. zarzutu (pkt 2.1.58-2.1.64)
był
wymóg dotyczący złożenia przed zawarciem umowy raportu skuteczności oczyszczania oraz
raportów z badań przydomowych oczyszczalni ścieków oferowanych przez Wykonawcę,
wydanych przez właściwe laboratorium notyfikowane, potwierdzające zgodność oferowanych
przydomowych oczyszcza
lni ścieków z normą PN-EN12566-3 (lub normą równoważną) wraz
ze wskazaniem stron w
raportach potwierdzających zgodność przydomowych oczyszczalni
ścieków z normą PN-EN12566-3 (lub normą równoważną) w zakresie: skuteczności
oczyszczania, wytrzymałości konstrukcji, wodoszczelności, trwałości, przepustowości
nominalnej, zużycia energii elektrycznej w trakcie badań (dział V rozdział 1 ust. 4 lit. a SWZ).
Odwołujący zauważył też, iż zgodnie z postanowieniami działu V rozdział 1 ust. 5 SWZ,
Zamawiający przed zawarciem umowy uprawniony jest do żądania: a. przedłożenia przez
Wykonawcę, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza deklaracji właściwości
użytkowych wydanych przez producenta oferowanych przydomowych oczyszczalni ścieków,
b. dostarczenia przez
Wykonawcę, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza
kompletnej przydomowej oczyszczalni ścieków objętej ofertą Wykonawcy, w celu weryfikacji
spełniania przez oczyszczalnię wymogów określonych w SWZ i Załącznikach nr 1 do SWZ –
„Opis przedmiotu zamówienia” i nr 2 do SWZ – „Projektowane postanowienia umowne”.
Odwołujący wskazał, iż Zamawiający zastrzega sobie możliwość weryfikacji zaoferowanego
przedmiotu zamówienia, de facto w zakresie próbek oraz przedmiotowych środków
dowodowych, nie na etapie
postępowania, gdzie właściwe przepisy Pzp mogłyby mieć
zastosowanie do tych środków dowodowych, lecz już po wyborze oferty najkorzystniejszej.
Przeniesienie ciężaru udowodnienia, że zaoferowane rozwiązanie spełnia wymogi określone
przez Zamawiającego w warunkach zamówienia przeczy również ewentualnej możliwości
odrzucenia oferty na podstawie przepisu art. 226 ust. 1 pkt 5) ustawy Pzp. Poza tym,
chociażby wymóg złożenia kompletnej zaoferowanej oczyszczalni ścieków jest nadmiarowy
– Zamawiający w żaden sposób nie definiuje, co miałoby się stać z taką oczyszczalnią.
Gdyby
miała ona zostać u Zamawiającego, to dla Wykonawcy jest to dodatkowy koszt w
wysokości kilkunastu tysięcy złotych, który być może musiałby ponieść. Dodatkowo
Odwołujący wskazał, iż na podstawie dostarczonej oczyszczalni Zamawiający i tak nie
zweryfikuje, czy spełnia ona wymagania określone w SWZ, ponieważ będzie to „puste”
urządzenie niewłączone do instalacji, więc samo „obejrzenie” urządzenia nie potwierdzi, że
jest ono odporne na zgniecenia
czy wodoszczelne, a także czy spełnia określone warunki w
zakresie skuteczności oczyszczania. Mając powyższe na uwadze, Odwołujący wniósł o
nakazanie
Zamawiającemu dokonania czynności polegającej na usunięciu z postanowień
działu V rozdział 1 ust. 4 lit. a SWZ oraz działu V rozdział 1 ust. 5 SWZ.
Jako piątą kwestię (pkt 2.1.65-2.1.74 uzasadnienia odwołania) Odwołujący wskazał na
okoliczność, iż w opisie przedmiotu zamówienia brak jest informacji o przepustowości
nominalnej dla każdej oczyszczalni i równoważnej liczbie mieszkańców (RLM), rozumianej
jako ładunek substancji organicznych biologicznie rozkładalnych wyrażonych jako wskaźnik
pięciodobowego biochemicznego zapotrzebowania tlenu (BZT5) w ilości 60 g tlenu na dobę
(art. 86 ust. 3 pkt 2 Prawa wodnego).
Odwołujący zauważył, że Zamawiający udostępnił
zestawienie lokalizacji, które zawiera jedynie adresy nieruchomości i numery działek
ewidencyjnych. Kolumna
„Przepustowość nominalna” jest pusta. Projekt techniczny również
zawiera jedynie adresy i numery dzia
łek. Zgodnie z treścią SWZ, Zamawiający wymaga
oczyszczalni o
przepustowości: 0,6 m3/d, 0,9 m3/d, oraz 1,2 m3/d. Taka przepustowość
została też podana w formularzu oferty. Ceny należy jednak zaoferować w podziale na
oczyszczalnie objęte badaniami archeologicznymi, nadzorem archeologicznym oraz
nieobjęte tymi obowiązkami. Wykonawca musi więc wiedzieć, jaka jest projektowana
przepustowość oczyszczalni dla każdej nieruchomości, aby móc przygotować ofertę. Z opinii
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wynika np., że dla działki nr 303 w miejscowości
Dobruchna należy przeprowadzić badania archeologiczne. Nie wiadomo jednak, czy dla tej
działki została zaprojektowana oczyszczalnia o przepustowości 0,6 m3/d, 0,9 m3/d czy 1,2
m3/d. Takie
okoliczności uniemożliwiają rzetelne przygotowanie oferty. W SWZ i formularzu
oferty przewidziano oczyszczalnie o
przepustowości: 0,6 m3/d, 0,9 m3/d, 1,2 m3/d. W pkt 5
projektu technicznego podano pojemność osadnika wstępnego dla oczyszczalni o
przepustowości: 0,9 m3/d, 1,2 m3/d, 1,5 m3/d, 1,8 m3/d. W przedmiarze (Lp. 16 i 17)
podano: 0,9 m3/d (RLM 6
– 137 sztuk), 1,2 m3/d (RLM 8 – 14 sztuk). Z powyższego wynika,
że Wykonawca nie wie, jakich i ile oczyszczalni realnie ma zaoferować – co jest tym
„właściwym” przedmiotem zamówienia Niepewność w tym zakresie świadczy nie tylko o tym,
że opis przedmiotu zamówienia został błędnie przygotowany, ale również prowadzi
bezpośrednio do nieporównywalności złożonych ofert. Odwołujący wniósł o nakazanie
Zamawiającemu doprecyzowania dokumentacji postępowania w ten sposób, że dla każdej
lokalizacji zostanie wskazane, jaka oczyszczalnia
ma zostać zaoferowana (w zakresie RLM
oraz przepustowości).
Szóstą okolicznością mającą świadczyć o niezgodnym z art. 99 ust. 1 ustawy Pzp
opisem
przedmiotu zamówienia (pkt 2.1.75 – 2.1.77 uzasadnienia odwołania) jest
przygotowanie projektu technicznego i STWiORB w
oparciu o nieobowiązujące już przepisy.
Odwołujący wskazał, iż wymienione podstawy opracowania projektu technicznego już nie
obowiązują: Rozporządzenie MŚ z dnia 18 listopada 2014r. w sprawie warunków jakie
należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi oraz w sprawie substancji
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego – uchylone z dniem 2 lipca 2019 r.;
Ustawa Prawo Wodne /Dz.U.z2001r.nr 115+zmianaDz.U.z2001r.nr.154, Dz.U.z2002r. nr
– uchylona z dniem 1 stycznia 2018 r.; Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9
listopada 2004r./Dz. U. nr 257 z 2004r. poz. 2573/ w sprawie określenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych
warunków związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzania raportu
oddziaływania na środowisko – uchylone z dniem 15 listopada 2010 r. Podobnie wskazane w
pkt 3 Projektu technicznego
„Warunki geotechniczne i gruntowo-wodne” Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dn. 8 lipca 2004 r. Dz. U nr 168. poz. 1763. zostało uchylone z dniem
31 lipca 2006 r. Zdaniem Odwołującego zawarte w projekcie technicznym stwierdzenie „
Zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (Dz.U. z 2003 r. Nr
207, poz. 2016 z późniejszymi zmianami) oświadczam, że projekt budowlany przydomowej
oczyszczalni ścieków został wykonany zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami
wiedzy technicznej.” jest nieprawdziwe ponieważ projekt nie został przygotowany zgodnie z
obow
iązującymi przepisami. Przepis art. 20 ust. 4 Prawa budowlanego został uchylony 19
września 2020 r. W odniesieniu do STWiORB Odwołujący wskazał na wymagania
funkcjonalno
– użytkowe: „Zaproponowana oczyszczalnia ścieków winna oczyszczać ścieki
zgodnie z Roz
porządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie
warunków jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w
sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (DZ.U. Nr137 poz.
984).” –rozporządzenie uchylone z dniem 31 grudnia 2014 r. Mając powyższe na uwadze,
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji dokumentacji
postępowania w ten sposób, że opierać się ona będzie wyłącznie na przepisach prawa
obowiązujących, a nie nieaktualnych.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 99 ust. 4 w zw. z art. 16 ustawy Pzp (zarzut nr 2)
Odwołujący przedstawił wywody ogólne (pkt 2.1.78-2.189 uzasadnienia) odnoszące się do
k
westii opisania przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję. Zdaniem Odwołującego Zamawiający nie sporządził opisu przedmiotu
zamówienia w sposób zgodny z przepisem art. 99 ust. 4 ustawy Pzp. Odwołujący powołał się
w szczególności na dyrektywę klasyczną i orzecznictwo KIO, podnosząc, iż aktualny opis
przedmiotu zamówienia, w kwestionowanym zakresie narusza w sposób oczywisty
wskazane powyżej zasady udzielania zamówień publicznych. Wymagania kwestionowane
odwołaniem faktyczne eliminują konkurencyjność postępowania bez merytorycznego
uzasadnienia w
dodatku realnie skazując Zamawiającego na konkretny produkt jednego
producenta.
W tym zakresie Odwołujący po pierwsze (pkt 2.1.90-2.1.95 uzasadnienia) wskazał na
ograniczenie możliwości zmniejszenia zakresu przedmiotu zamówienia. Wskazał, iż zgodnie
z treścią Działu III rozdział 1 ust. 6 lit. b SWZ, „na warunkach określonych w Załączniku nr 2
do SWZ
– „Projektowane postanowienia umowne” Zamawiający dopuszcza zmniejszenie
ilości przydomowych oczyszczalni ścieków, z zastrzeżeniem, że Wykonawca wykona nie
mniej niż 114 przydomowych oczyszczalni ścieków.” Z kolei na podstawie postanowienia §
13 ust. 1 lit. a tiret drugie wzoru umowy,
„Zamawiający może zrezygnować z realizacji
przydom
owych oczyszczalni ścieków w ilości większej niż 37 przydomowych oczyszczalni
ścieków w przypadku uzyskania zgody instytucji odpowiedzialnej za wypłatę i rozliczenie
Dofinansowania
na zmianę wskaźników, do osiągnięcia których Zamawiający jest
zobligowany.
” Odwołujący wskazał, iż poza samą okolicznością, że Zamawiający, de facto,
dopuszcza różne możliwości dotyczące ograniczenia przedmiotu zamówienia, to dodatkowo
jeszcze w sposób nieuprawniony ogranicza uczciwą konkurencję. Nie znając bowiem intencji
Zamawi
ającego na etapie realizacji przedmiotu zamówienia oraz realnych możliwości
realizacyjnych,
Wykonawca musi skalkulować cenę oferty. Przy czym, cena ta musiałaby
zostać określona w następujący sposób: 1) Zamawiający zrealizuje pełny zakres zamówienia
(151 oczyszczalni);
2) Zamawiający zrealizuje pomniejszony o 37 zakres zamówienia (114
oczyszczalni);
3) Zamawiający zrealizuje znacząco pomniejszony zakres zamówienia – np.
80 oczyszczalni. Z
powyższego wynika, że poprzez nieprawidłowo określony przedmiot
zamówienia będzie dochodziło do utrudnienia uczciwej konkurencji, gdyż potencjalni
wykonawcy muszą brać pod uwagę inne okoliczności – każdy będzie przyjmował inną
podstawę do wyliczeń Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności
precyzyjnego sporządzenia opisu przedmiotu zamówienia w zakresie możliwości
ograniczenia przedmiotu zamówienia w sposób bezwzględny, spójny i jednolity we
wszystkich dokumentach zamówienia.
Po drugie (pkt 2.196-2.1.105 uzasadnienia)
, Odwołujący wskazał na energochłonność
oczyszczalni.
Zgodnie z treścią Działu III rozdział 1 ust. 1 lit. b SWZ, „energochłonność
oczyszczalni na poziomie nie wyższym niż 0.15kWh/dobę na 1RLM.” Zwrócił uwagę, iż
oczyszczalnie projektowane są do obsługi określonego zakresu RLM, dla przykładu
1) oczyszczalnia ABC jest przewidziana dla ob
sługi 1-3 RLM, co oznacza, że prawidłowo
będzie funkcjonowała przy obsłudze 1 RLM, 2 RLM i 3 RLM; 2) oczyszczalnia XYZ jest
przewidziana dla obsługi 4-6 RLM, co oznacza, że prawidłowo będzie funkcjonowała przy
obsłudze 4 RLM, 5 RLM i 6 RLM. Pod względem praktycznym, producenci przydomowych
oczyszczalni
ścieków nie produkują oczyszczalni na określoną kolejną liczbę RLM, to
oznacza, że nie ma oczyszczalni na 4 RLM, a kolejną w „rodzinie” jest oczyszczalnia na 5
RLM.
Jest to o tyle istotne, że Zamawiający w ten sposób określając przedmiot zamówienia,
doprowadza do nieporównywalności złożonych ofert i utrudnienia uczciwej konkurencji.
Odwołujący wskazał, iż ta sama oczyszczalnia ścieków będzie mogła zostać zaoferowana z
różnym przelicznikiem energochłonności – w zależności jaką liczbę RLM Zamawiający
przyjmie do oceny. Dla przykładu, oczyszczalnia na 6-8 RLM posiada energochłonność na
poziomie 0.65kWh/dobę. Oznacza to, że dla 6 RLM ta energochłonność, w oparciu o ocenę
Zamawiającego, będzie wynosiła 0,11 kWh/dobę, ale już dla 8 osób będzie to 0,08
kWh/dobę. Mimo, że mówimy cały czas o tej samej oczyszczalni, która ma określoną
energochłonność, bez znaczenia czy użytkuje ją 6 RLM czy 8 RLM. Tym bardziej, że to
właśnie dla całej oczyszczalni bada się energochłonność, a nie w przeliczeniu na 1 RLM.
Może zatem dojść do sytuacji, w której Zamawiający oceni tę samą oczyszczalnię jako
spełniającą wymogi określone przez Zamawiającego (u jednego Wykonawcy), a
jednocześnie oceni jako niespełniającą wymogów określonych przez Zamawiającego (u
innego Wykonawcy).
Odwołujący podkreślił dodatkowo, że nigdy nie są poddawane badaniu
energochłonności oczyszczalnie o przepustowości 1 RLM. Nie mniej istotne jest również to,
że żaden producent na świecie nie posiada w swojej ofercie oczyszczalni o tak małej
przepustowości, czyli 1 RLM. Do badań efektywności oczyszczania (w tym zużyci
energii/energochłonności) producenci przekazują przydomowe oczyszczalnie o różnej
wielkości/przepustowości, zazwyczaj od 3 do 8 RLM które różnią się zasadniczo zużyciem
energii (energo
chłonnością) z powodu: różnej wielkości/przepustowości, różnej średniej ilości
dopływu materiału organicznego (BZT5) – im więcej materiału tym dłużej musi pracować
kompresor zużywając więcej energii, pory roku (temperatury zewnętrznej) w jakim jest
badana
oczyszczalnia (badanie trwa 38 tyg., zimą zużycie energii może wzrosnąć
dwukrotnie),
różnej odległości kompresora od oczyszczalni (im dalej tym większe zużycie
energii).
Wymaganie energochłonności sformułowane przez Zamawiającego narusza zasadę
równego traktowania wykonawców, nie jest to bowiem kryterium w żaden sposób obiektywne
i realnie powiązane z przedmiotem zamówienia. Można co prawda obliczyć zużycie energii
na 1 RLM w oczyszczalni 3 RLM i w oczyszczalni 8 RLM, jednak uzys
kamy w ten sposób
uśrednione wielkości, których nie można ze sobą porównywać właśnie ze względu na
opisane powyżej czynniki. W ocenie Odwołującego wymaganie to faworyzuje wykonawców
o
ferujących urządzenia, których producenci przekazali do badań oczyszczalnie o
najmniejszej
wielkości, o małym dopływie materiału organicznego, badanych w okresie
wiosenno/letnio/jesiennym, gdy występują dodatnie temperatury zewnętrzne. Ponadto, wybór
takiej oferty nie gwarantuje
Zamawiającemu energochłonności na takim samym (najniższym)
poziomie dla całości przedmiotu zamówienia. Zamówienie obejmuje montaż oczyszczalni dla
różnych gospodarstw domowych i różnej wielkości. Oczywistym jest więc, że
energochłonność dla większych oczyszczalni nie będzie taka sama, jak będzie to wynikać z
oferty.
Mając powyższe na uwadze, Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
dokonania modyfikacji dokumentacji postępowania w zakresie energochłonności poprzez
wykreślenie takiego wymogu z dokumentacji postępowania.
Jako trzeci aspekt (pkt 2.1.106-2.1.112 uzasadnienia)
Odwołujący wskazał na
obowiązek wywozu odpadów. Zgodnie z treścią Działu III rozdział 1 ust. 2 lit. k SWZ,
„wykonywania czynności serwisowych przydomowych oczyszczalni ścieków zgodnie
z
warunkami gwarancji wskazanymi w Załączniku nr 2 do SWZ – „Projektowane
postanowienia umowne”, w tym przeprowadzenia nie rzadziej niż raz w roku przeglądu
przydomowych
oczyszczalni
ścieków w zakresie prawidłowości działania oraz
wypompowania pojazdami asenizacyjnymi oraz zagospodarowania (na koszt Wykonawcy)
ścieków z komory osadnika wstępnego, przy czym zobowiązania Wykonawcy wskazane w
lit. j. i lit. k. powyżej mają na celu zapewnienie przydomowym oczyszczalniom ścieków
bieżącej konserwacji rozumianej jako utrzymywanie oczyszczalni w dobrym stanie
tech
nicznym, zabezpieczającym przed szybkim zużyciem i/lub zniszczeniem oraz utrzymanie
oczyszczalni w stanie zgodnym z ich przeznaczeniem.
” Takie określenie warunków
gwarancyjnych istotnie rozszerza
przedmiot umowy poza roboty budowlane i obejmuje także
świadczenie usług odbioru i wywozu nieczystości ciekłych, do czego wymagane jest
zezwolenie, posiadanie odpowiednich pojazdów i sprzętu, zawarcie umowy ze stacją zlewną,
która przyjmie nieczystości, prowadzenie wymaganej sprawozdawczości, której zakres
jeszcze ulegnie rozszerzeniu od 1 stycznia 2023 r.
Jest to zupełnie inny rodzaj usług niż
roboty objęte zamówieniem. Wykonawcy robót budowlanych nie prowadzą działalności w
zakresie
opróżniania zbiorników i osadników oraz transportu nieczystości ciekłych.
Zamawiaj
ący nie wymaga, aby taką działalność prowadzili. Ścieki (osady) gromadzone
przejściowo w osadnikach w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków stanowią
nieczy
stości ciekłe w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o
utrzymani
u czystości i porządku w gminach. W ramach gwarancji wykonawca może być
zobowiązany do usuwania wad, dokonywania napraw, wymiany urządzeń, także do
cyklicznych
przeglądów i sprawdzenia stanu urządzeń, ale odbiór nieczystości wykracza
poza zobowiązania gwarancyjne. Mając powyższe na uwadze, Odwołujący wniósł o
nakazanie
Zamawiającemu dokonania modyfikacji SWZ poprzez wykreślenie wymogu
wskazanego w Dzi
ale III rozdział 1 ust. 2 lit. k SWZ dotyczącego „wypompowania pojazdami
asenizacyjnymi oraz zagospodarowani
a (na koszt Wykonawcy) ścieków z komory osadnika
wstępnego”.
Zamawiający w dniu 12 grudnia 2022 r. złożył pisemną odpowiedź na odwołanie,
w
której wskazał, iż uznaje następujące zarzuty odwołania:
a. zarzut naruszenia art. 99 ust. 1 Pzp w zw. z art. 16 Pzp w pkt. 2.1.66
– 2.1.74,
aktualizując zestawienie tabelaryczne lokalizacji w sposób wskazany w Załączniku nr 1
do Odpowiedzi na odwołanie,
b. zarzut naruszenia art. 99 ust. 1 Pzp w zw. z art. 16 Pzp w pkt. 2.1.75
– 2.1.76,
zobowiązując się do modyfikacji treści dokumentacji projektowej w ten sposób, że
dokumentacja projektowa będzie opierać się wyłącznie na aktualnych przepisach prawa,
c. zarzut naruszenia art. 99 ust. 4 Pzp w zw. z art. 16 Pzp w pkt. 2.1.96 oraz pkt. 2.1.100 -
2.1.105, usuwając równocześnie wymóg energochłonności oczyszczalni na poziomie nie
wyższym niż 0,15 kWh/dobę na 1 RLM,
d. zarzut naruszenia art. 99 ust. 4 Pzp w zw. z art. 16
Pzp w pkt. 2.1.98, precyzując opis
przedmiotu zamówienia w ten sposób, że Zamawiający dopuszcza: - zaoferowanie
urządzenia o dobowej przepustowości nominalnej 1,05m/3 jako równoważnego dla
oczyszczalni o nominalnym przepływie 0,9 m3/dobę, - zaoferowanie urządzenia o
dobowej przepustowości nominalnej 1,35 m/3 jako równoważnego dla oczyszczalni o
nominalnym przepływie 1,2 m3/dobę, pod warunkiem spełnienia pozostałych parametrów
wymaganych w SWZ i załącznikach.
W pozostałym zakresie Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 101 ust. 1 pkt. 2 lit. c. w zw. z art. 101 ust. 1
pkt. 3 w zw. z art. 16 ustawy Pzp (pkt 2.1.1-
2.1.11 odwołania), Zamawiający wskazał, iż
Odwołujący zarzuca niezgodność opisu przedmiotu zamówienia w części dot.
monolityczności i minimalnej pojemności zbiorników z normą PN – EN 12566-3+A:2013, nie
precyzując jednak którego dokładnie postanowienia normy ta niezgodność miałaby dotyczyć.
Należy tymczasem zauważyć, że Norma określa jedynie sposób (procedurę)
przeprowadzenia badań urządzeń do oczyszczania ścieków. Procedura badań zbiorników
oczyszczalni ścieków zgodnie z Normą jest przy tym taka sama, niezależnie od sposobu ich
wykonania. W szczególności bez znaczenia jest czy zbiorniki wykonano jako monolityczne,
skręcane, klejone czy spawane, zakładając ten sam materiał tworzywa z jakiego są
wykonane. Rolą producenta jest precyzyjne określenie zakresu zleconych badań.
Zamawiający wskazał, że na rynku krajowym i europejskim jest wiele urządzeń spełniających
stawiane przez Zamawiającego kryteria w zakresie monolityczności zbiorników i pojemności
minimalnej osadników wstępnych. Zamawiający nie ogranicza się do zastosowania
wyłącznie zbiorników wykonanych z PE. Opis techniczny umożliwia zaoferowanie produktów
równoważnych wykonanych z innych materiałów takich jak beton, GRP czy stal nierdzewna.
Zamawiający zaznaczył, że realizuje inwestycję przydomowych oczyszczalni ścieków po raz
piąty. Celem Zamawiającego jest pozyskanie produktów o odpowiedniej wytrzymałości,
wysokiej jakości wykonania poprzez wyeliminowanie marginesu błędu produkcyjnego jakim
jest łączenie materiału poprzez spawanie skręcanie, klejenie itp. Wskazanie minimalnych
wielkość osadników wstępnych jaką określono w projekcie nie ma zatem na celu
ograniczenie konkurencji a pozyskanie produktów wysokiej jakości. Analiza rynku
potwierdziła, że istnieje co najmniej kilku producentów posiadających urządzenia o
parametrach opisanych w projekcie.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 99 ust. 6 w zw. z art. 16 ustawy Pzp (pkt
1.30 odwołania) Zamawiający podniósł, iż poprzez wprowadzenie postanowień
przytoczonych prz
ez Odwołującego w żaden sposób nie ogranicza dostępu do zamówienia.
Stawiane wymagania definiują minimalne potrzeby Zamawiającego powstałe na przełomie
10 lat eksploatowania przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy Waśniów.
Analiza rynku potwierd
ziła, że istnieje przynajmniej kilku producentów posiadających
urządzenia o parametrach opisanych w projekcie. W zakresie wymogu „Reaktor SBR
zaopatrzony w
pompy mamutowe PCV łatwo demontowalne i wyjmowane z poziomu gruntu
bez konieczności opróżnienia zbiorników i wchodzenia do środka oczyszczalni” Zamawiający
wyjaśnił, iż chce zapewnić mieszkańcom gminy system przeznaczony do samodzielnej
eksploatacji w okresie pogwarancyjnym. Dotychczas zrealizowane oczyszczalnie wymagają
od użytkownika wielu czynności niebezpiecznych w tym wchodzenie do wnętrza
oczyszczalni celem nałożenia węża powietrza co zagraża życiu. Czynność ta dla
bezpieczeństwa musi być wykonywana przez wykwalifikowany serwis, który w okresie
pogwarancyjnym generuje ogromne koszty. Poprzez zastoso
wanie prostych ogólnie
dostępnych rozwiązań z łatwym dostępem do demontowalnych pomp mamutowych
usunięcie usterki jest proste do wykonania. Takie rozwiązanie powinno być standardem przy
produkcji systemów oczyszczania ścieków. W odniesieniu do wymagania „Minimalna
szerokość włazu do oczyszczalni to 70 cm” Zamawiający wskazał, iż w żaden sposób nie
narusza postanowień normy, która w pkt. 6.1.3 określa – jak zauważa sam Odwołujący –
minimalną szerokość dla zbiorników o pojemności do 6m3 tj. 400 mm. Poprzez określenie
minimalnej szerokości włazu 70 cm Zamawiający chce zapewnić swobodny dostęp do
wnętrza oczyszczalni celem zapewnienia prawidłowej obsługi eksploatacyjnej w okresie
gwarancji i pogwaracyjnym. Na dzień analizy rynku przydomowych oczyszczalni ścieków
większość producentów dysponuje takim rozwiązaniem.
W zakresie wymagania
„Zbiornik wykonany jest z odpornego na działanie
agresywnego środowiska polietylenu, natomiast mocno użebrowana konstrukcja gwarantuje
odporność na działanie sił gruntowych. Zbiornik oczyszczalni musi być monolityczny
jednobryłowy, wykonany z polietylenu wysokiej gęstości PEHD formowanego metodą
wytłaczania z rozdmuchem lub rotomouldingu, zapewniając szczelność i trwałość.
Dopuszcza się jako równoważne zastosowanie zbiornika wykonanego z materiału GRP,
żywicy wzmacnianej włóknem szklanym lub betonu. Nie dopuszcza się zbiorników
zgrzewanych, spawanych lub skręcanych z uwagi na to, że mogą ulec niekontrolowanemu
rozszczelnieniu. Oczyszczalnia musi składać się z jednego zbiornika”. Zamawiający wskazał,
iż z uwagi na ciężkie warunki gruntowe panujące na terenie gminy Waśniów Zamawiający
oczekuje zaoferowania oczyszczalni o wysokich parametrach wytrzymałościowych.
Zaostrzenie wymagań co minimalnych parametrów jakie mają spełniać produkty jest zatem
dop
uszczalne. Zamawiający w żaden sposób nie ogranicza możliwości doboru zbiorników w
zakresie materiału z jakiego jest wykonany. Oczekuje się jedynie by oferowane produkty
wykonane były w sposób wykluczając ryzyko rozszczelnienia się, rozkręcenia się czy
roz
klejenia się zbiorników co miało miejsce na wcześniejszych inwestycjach jakie realizował
Zamawiający. Należy zaznaczyć że montowane produkty również spełniały wymagania
Normy a mimo to ulegały niekontrolowanym rozszczelnieniom. Z tego powodu dopuszczenie
wszelkich rozwiązań zgodnych z Normą jest dla Zamawiającego niewystarczającym
kryterium. Produkty wykonane z betonu w kształcie walca z monolityczną dennicą traktuje
się jako w całości monolityczne. Produkcja zbiorników GRP umożliwia wyprodukowanie
zbiorników monolitycznych. Na rynku krajowym i europejskim jest wiele urządzeń
spełniających powyższe wymagania. Zamawiający dopuszcza możliwość zaoferowania
zbiorników wykonywanych w technologii: - formowania rotacyjnego, formowania metodą
rozdmuchu
, wytłaczania, formowania wtryskowego, - formowania wtryskowego ze
spienianiem, z betonu, stali, Polichlorku winylu PVC-U, polietylenu, GRP,PP pod warunkiem,
że produkt finalny powstanie jako monolityczny a nie spawany skręcany ani sklejany.
Z
amawiający wskazał, iż nie ogranicza w żaden sposób możliwości zastosowania technologii
produkcji ani materiałów stosowanych a jedynie oczekuje wyprodukowania produktu o
określonych parametrach.
W odniesieniu do pkt 2.1.27 odwołania Zamawiający dodał, iż realizuje inwestycję
budowy oczyszczalni przydomowych po raz piąty i znana mu jest technologia osadu
czynnego oraz złoża biologicznego. Na podstawie własnych doświadczeń stwierdza się
najlepsze zachowanie oczyszczalni zabudowanych w warunkach naturalnych, rzeczywistych
pracujących w technologii SBR. Nie kwestionuje się innych technologii i ich skuteczności
oczyszczania potwierdzonych w laboratoriach notyfikowanych lecz zauważa się różnicę
w
eksploatacji oczyszczalni podczas jej użytkowania a działania oczyszczalni podczas badań
w laboratorium. Charakterystyka użytkowania instalacji jest odmienna w warunkach
naturalnych od tych w laboratorium notyfikowanym. Oczyszczalnie pracujące w technologii
SBR, dzięki sekwencyjnemu działaniu, cechuje wyjątkowa odporność na niedociążenia
i
przeciążenia dopływu ścieków. Ponadto są to urządzenia o bardzo niewielkim zużyciu
energii elektrycznej. Zamawiający ma prawo wyboru powszechnie dostępnej technologii SBR
licznie stosowanej przez producentów oczyszczalni przydomowych. Nie dopuszcza się
zmiany technologii
oczyszczania ścieków.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 99 ust. 1 w zw. z art. 16 ustawy Pzp Zamawiający
wskazał, iż część odwołania w pkt. 2.1.31 – 2.1.42 stanowi wyłącznie przytoczenie
przepisów prawa lub orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołujący w żadnym z pkt.
nie wskazał ewentualnych braków w opisie przedmiotu zamówienia, niejasności,
niejednoznaczności, czy niezgodności z przepisami powszechnie obowiązującymi lub
normami. Zarzuty odwołania należy zatem uznać w tym zakresie za niesprecyzowane. W
odniesieniu do pkt 2.1.43-
2.1.49 Zamawiający wyjaśnił, że zaświadczenie o braku sprzeciwu
wydano przed 09.08.2022 r
oku, tj. przed wejściem w życie noweli Prawa wodnego
nakazującej obowiązkowe uzyskiwanie zgód wodnoprawnych na budowę urządzeń wodnych
takich jak drenaże studnie chłonne, które są elementem całej oczyszczalni przydomowej.
Zamawiający nie ma więc konieczności posiadania zgłoszeń wodnoprawnych do realizacji
inwestycji. Nie ma konieczności ponownego zgłoszenia robót budowlanych. W zakresie pkt
odwołania Zamawiający wskazał, iż zgodnie z art. 431 ustawy Pzp,
zamawiający i wykonawca wybrany w postępowaniu o udzielenie zamówienia obowiązani są
współdziałać przy wykonaniu umowy w sprawie zamówienia publicznego, w celu należytej
realizacji zamówienia. Przywołane postanowienie wyklucza sygnalizowaną przez
Wykonawcę możliwość „dowolnej zmiany przedmiotu zamówienia, np. poprzez
skumulowanie realizacji w jednym krótkim okresie”. Przytoczone postanowienie ma na celu
zapewnienie dostosowanie realizacji przedmiotu zamówienia do aktualnych potrzeb
Zamawiającego. Odnosząc się do pkt 2.1.55- 2.1.57 odwołania Zamawiający wyjaśnił, że
zgodnie z § 8 ust. 9 Projektowanych postanowień umownych, kosztorys ofertowy wymagany
w z Dziale V
– „Formalności, które muszą zostać dopełnione po wyborze najkorzystniejszej
umowy” Rozdziale 1 – „Wymagania ogólne” ust. 4 lit. a. SWZ stanowić ma bazowy materiał
porównawczy w stosunku do kalkulacji wtórnej przedstawionej we wniosku o waloryzację.
Złożenie kosztorysu nie sposób tym samym uznać za nadmierne i nieprzystające do
przedmiotu zamówienia. Odnosząc się do pkt 2.1.58 - 2.1.64 odwołania Zamawiający
wskazał, iż w trosce o pozyskane środki unijne i środki publiczne, Zamawiający na każdym
etapie Zamówienia czy realizacji inwestycji ma prawo zażądać dowodów w dowolnej formie
potwierdzających, że oferowane produkty są zgodne z przedmiotem zamówienia.
Dotychczasowa praktyka pozwala stwierdzić, że firma której oferta została oceniona jako
najkorzystniejsza dostarczyła produkt o deklarowanych parametrach do weryfikacji.
Zamawiający na podstawie posiadanej dokumentacji technicznej, stanowiącej materiał
dowodowy ma wiedzę, doświadczenie i prawo ocenić zgodność opisu z rzeczywistym
produktem.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 99 ust. 4 w zw. z art. 16 ustawy Pzp Zamawiający
wskazał, iż część odwołania w pkt. 2.1.79 – 2.1.89 jest wysoce ogólna, nie odnosząc się do
opisu przedmiotu zamówienia faktycznie objętego odwołaniem. W szczególności brak jest w
dokumentacji projektowej nazwy produktu czy konkretnego producenta. Na rynku jest
przynajmniej kilka równoważnych produktów. Odnosząc się do pkt 2.1.90-2.1.95 odwołania
Zamawiający podniósł, iż postanowienie Działu III Rozdziału 1 ust. 6 lit. b. SWZ
dopuszczające możliwość ograniczenia ilości przydomowych oczyszczalni ścieków do nie
mniej niż 114 przydomowych oczyszczalni ścieków zostało faktycznie powtórzone w § 13
ust. 1 lit. a. tiret pierwsze. Wbrew stanowisku Odwołującego, postanowienia te nie pozostają
w sprzeczności. Zamawiający zakłada bowiem realizację 151 przydomowych oczyszczalni
ścieków. Mając jednak na uwadze sprzężenie realizacji przedmiotu zamówienia z
zapotrzebowaniem na oczyszczalnie ścieków zgłaszanym przez mieszkańców gminy
Waśniów, planowana przez Zamawiającego ilość zrealizowanych oczyszczalni ścieków
może ulec zmianie. Równocześnie, z uwagi na postanowienia umowy o dofinansowanie, w
szczególności z uwagi na konieczność osiągnięcia określonych w umowie o dofinansowanie
wskaźników, Zamawiający nie może zrealizować mniej niż 114 przydomowych oczyszczalni
ścieków, tj. nie może zrezygnować z więcej niż 37 przydomowych oczyszczalni ścieków (151
– 37 = 114). Wbrew zatem stanowisku Odwołującego, Zamawiający precyzyjnie określił ilość
oczyszczalni ścieków, z realizacji których może zrealizować, bez zmiany wysokości
wynagrodzenia Wykonawcy. Cena ofertowa Wykonawcy powinna zatem zostać
skalkulo
wana w sposób uwzględniający realizację oczyszczalni ścieków w ilości pomiędzy
114 a 188 oczyszczalni, przy czym najbardziej prawdopodobną liczbą oczyszczalni będzie
151, tj. zgodnie z
zapotrzebowaniem zgłoszonym przez mieszkańców na etapie ogłaszania
post
ępowania. Równocześnie Zamawiający zwrócił uwagę, że możliwość zmniejszenia ilości
oczyszczalni ścieków o więcej niż 37 oczyszczalni została powiązana z możliwością zmiany
wysokości wynagrodzenia Wykonawcy za realizację jednostkowej oczyszczalni – por. § 13
ust. 1 lit. g. tiret drugie.
W zakresie pkt 2.1.97 odwołania Zamawiający wyjaśnił, iż urządzenie
należy dobierać na podstawie parametru: dobowy przepływ nominalny wyrażony w m3/dobę.
Projektant na podstawie przekazanych materiałów zaprojektował urządzenia o przepływie
nominalnym 0,9m3/dobę oraz 1,2m3/dobę. Odnosząc się do pkt 2.1.106 odwołania
Zamawiający wskazał, iż zakres gwarancji i serwisu jest uzasadniony potrzebami
Zamawiającego, wynikającymi m.in. z postanowień umowy o dofinansowanie.
Odwołujący na posiedzeniu w dniu 14 grudnia 2022 r. oświadczył, iż cofa zarzut
naruszenia art. 99 ust. 1 w zw. z art. 16 ustawy Pzp w zakresie dotyczącym zgłoszeń robót
budowlanych i zgłoszeń wodnoprawnych (pkt 2.1.43.-2.1.49 odwołania) oraz w zakresie
dotyczącym obowiązku sporządzenia kosztorysu (pkt 2.1.55 -2.1.57 odwołania).
Po przeprowadzeniu rozprawy
z udziałem Stron postępowania odwoławczego, na
podstawie zgromadzonego w sprawie
materiału dowodowego, uwzględniając akta
sprawy odwoławczej, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba
stwierdziła, iż w ustawowym terminie do postępowania odwoławczego nie zgłosił
przystąpienia żaden wykonawca.
Izba stwierdziła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania w całości na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Mając na uwadze zawarte w odpowiedzi na odwołanie oświadczenie Zamawiającego
o
częściowym uwzględnieniu zarzutów odwołania, brak zgłoszenia przystąpień do
postępowania oraz oświadczenie Odwołującego złożone na rozprawie o wycofaniu części
zarzutów odwołania, Izba umorzyła postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu
naruszenia art. 99 ust. 1 w zw. z art. 16 ustawy
Pzp w części dotyczącej pkt 2.1.43-2.1.49,
pkt 2.1.55-2.1.57, pkt 2.1.65-2.1.74 i pkt 2.1.75-2.1.77
odwołania, a także w zakresie zarzutu
naruszenia art.
99 ust. 4 w zw. z art. 16 ustawy Pzp w części dotyczącej pkt 2.1.96-2.1.105
odwołania. Powyższe znalazło odzwierciedlenie w pkt 1 sentencji orzeczenia. Odnosząc się
uzupełniająco do pkt 2.1.65-2.1.74 uzasadnienia odwołania Izba wskazuje, iż Zamawiający
zaktualizował zestawienie tabelaryczne lokalizacji poprzez podanie danych dotyczących
przepustowości nominalnej dla każdej oczyszczalni, wskazując na uznanie argumentacji
odwołania z pkt 2.1.66-2.1.74. Zamawiający pominął pkt 2.1.65, a nadto nie podał danych
dotyczących równoważnej liczby mieszkańców (RLM), których również domagał się
Odwołujący. Uwzględnienie zarzutu formalnie nastąpiło zatem w niepełnym zakresie.
Odwołujący jednak na rozprawie nie podtrzymywał przedmiotowego zarzutu w aspekcie
dotyczącym równoważnej liczby mieszkańców, wobec czego Izba stwierdziła, iż brak było tu
dalsz
ego sporu pomiędzy stronami, a zatem rozstrzygnięcie tej kwestii stało się zbędne. Tym
samym Izba umorzyła postępowanie w odniesieniu do całego zarzutu z pkt 2.1.65-2.1.74.
Pozostałe zarzuty odwołania zostały rozpoznane na rozprawie.
Izba uznała, iż Odwołujący, jako podmiot bezpośrednio zainteresowany ubieganiem się
o udzielenie zamówienia i złożeniem oferty w przedmiotowym postępowaniu wykazał, iż
posiada interes w jego
uzyskaniu oraz może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
Zamawiającego przepisów ustawy, czym wypełnił materialnoprawne przesłanki
dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba dokon
ała ustaleń faktycznych w oparciu o dokumentację postępowania o
udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego, w szczególności SWZ wraz z
załącznikami. Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentów złożonych przez
Odwołującego na rozprawie w postaci wydruku ze strony internetowej www.greenea.com.pl
dotyczącego oczyszczalni biologicznych BioFicient/BioPura, wydruku ze strony internetowej
www.oczyszczalnia.slask.pl
dotyczącego
oczyszczalni
biologicznych
Kingspan
BioFicient/BioPura, karty katalogowej oczyszczalni biologicznej Kingspan BioPura oraz
wyciągu z normy PN-EN 12566-3+A2:2013 wraz z tłumaczeniem, na okoliczności wskazane
przez
Odwołującego, wynikające z treści dokumentów. Przy czym Izb stwierdziła, iż
dokumenty dotyczące oczyszczalni Kingspan nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia,
ponieważ zostały złożone jako dowód na okoliczność, która nie została objęta zakresem
odwołania (o czym w dalszej części uzasadnienia).
Izba orzekając pominęła pismo Zamawiającego z dnia 18 grudnia 2022 r. oraz
załączone do niego dokumenty, ponieważ zostały one złożone już po zamknięciu rozprawy.
Zgodnie z art. 535 ustawy Pzp d
owody na poparcie swoich twierdzeń lub odparcie twierdzeń
strony przeciwnej, strony i uczestnicy postępowania odwoławczego mogą przedstawiać aż
do zamknięcia rozprawy. Wnioskując a contrario twierdzenia i dowody przedstawiane po
zamknięciu rozprawy nie mogą stanowić podstawy rozstrzygnięcia. Wyrok może zostać
wydany wyłącznie w oparciu o stan rzeczy ustalony w toku postępowania (por. art. 552 ust. 1
ustawy Pzp).
Izba nie uwzględniła ponadto zawartego w ww. piśmie wniosku Zamawiającego
o otwarcie rozprawy na nowo. Zgodnie z art. 551 ust. 2 ustawy Pzp Izba otwiera na nowo
zamkniętą rozprawę, jeżeli po jej zamknięciu ujawniono okoliczności istotne dla
rozstrzygnięcia odwołania. Tego rodzaju okolicznościami nie są twierdzenia, które
Zamawiający mógł podnieść na rozprawie, kiedy to udzielono mu dwukrotnie głosu po
wypowiedzi Odwołującego. Nie uzasadniają otwarcia rozprawy na nowo również złożone
p
rzez Zamawiającego wraz z pismem dokumenty, którymi dysponował on wcześniej i które
mógł przedstawić na rozprawie. Zamawiający w toku postępowania odwoławczego nawet nie
sygnalizował potrzeby złożenia takich dokumentów.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz
orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, iż
odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Zarzuty omówione zostały według kolejności
przyjętej w uzasadnieniu odwołania.
Za bezzasadny Izba uznała zarzut naruszenia art. 101 ust. 1 pkt 2 lit. c w zw. z art. 101
ust. 1 pkt 3 w zw. z ar
t. 16 ustawy Pzp poprzez sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia
poprzez odesłanie do normy i wskazanie w opisie przedmiotu zamówienia określonych
elementów dotyczących realizacji postanowień normy, podczas gdy wymogi wynikające
wprost z właściwej normy są odmienne, aniżeli uczynił to Zamawiający w opisie przedmiotu
zamówienia.
Art. 16 ustawy Pzp stanowi, iż zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób: 1) zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców; 2) przejrzysty; 3) proporcjonalny.
Zgodnie z art. 101 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy Pzp prze
dmiot zamówienia opisuje się,
z uwzg
lędnieniem odrębnych przepisów, w jeden z następujących sposobów przez: 2)
odniesienie się do wymaganych cech materiału, produktu lub usługi, o których mowa w art.
, oraz, w kolejności preferencji do: a) Polskich Norm przenoszących normy europejskie,
b) norm innych państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego
przenoszących normy europejskie, c) europejskich ocen technicznych, rozumianych jako
udokumentowane oceny działania wyrobu budowlanego względem jego podstawowych
cech, zgodnie z odpowiednim europejskim dokumentem oceny, w rozumieniu art. 2 pkt
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011
r. ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów
budowlanych i uchylającego dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz.Urz. UE L 88 z
04.04.2011, str. 5
(…). 3) odniesienie do norm, europejskich ocen
technicznych, specyfikacji technicznych i systemów referencji technicznych, o których mowa
w pkt 2, oraz przez odniesienie do wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności, o
których mowa w pkt 1, w zakresie wybranych cech.
Izba ustaliła, iż zgodnie z Działem III Rozdział 1 pkt 1 lit. a SWZ przedmiotem
zamówienia jest budowa, na terenie gminy Waśniów, 151 fabrycznie nowych przydomowych
oczyszczalni ścieków opartych o technologię SBR spełniających wymogi normy PN-EN
12566-3+A2:2013
– „Małe oczyszczalnie ścieków dla obliczeniowej liczby mieszkańców
(OLM) do 50, Część́ 3: Kontenerowe i/lub montowane na miejscu przydomowe
oczyszczalnie ścieków”.
Odwołujący zarzucając naruszenie ww. przepisów podniósł, iż Zamawiający wymaga
zgodności z ww. normą, a jednocześnie poszerza i modyfikuje jej postanowienia i zakres.
Niemniej uzasadniając powyższe w pkt 2.1.1-2.1.11 uzasadnienia Odwołujący poprzestał na
wskazaniu, iż „na potwierdzenie wymagań dotyczących monolityczności zbiorników oraz
minimalnej pojemności konieczne jest wykonanie przez laboratorium notyfikowane
dodatkowych badań i pomiarów, które nie są wymagane przez normę.” Powyższe
stwierdzenie nic za sobą nie niesie. Odwołujący ani nie powołał się na określone wymagania
wynikające z normy, ani nie wskazał z czego wywodzi konieczność wykonania dodatkowych
badań i pomiarów. Na gruncie przedstawionych podstaw faktycznych zarzutu nie jest
możliwe stwierdzenie, że ustalone przez Zamawiającego wymagania nie są zgodne z normą
ani że są one odmienne. Odwołujący nie odniósł się też do twierdzeń Zamawiającego
zawartych w
odpowiedzi na odwołanie, iż norma określa jedynie procedurę przeprowadzenia
badań, która jest niezależna od sposobu wykonania zbiorników. W tym stanie rzeczy tym
bardziej nie
jest możliwe stwierdzenie, że działanie Zamawiającego miałoby utrudniać
wykonawcom dostęp do rynku, naruszać unijną zasadę swobodnego przepływu towarów i
podstawowe zasady systemu zamówień publicznych. Przywołane w odwołaniu orzeczenie
TSUE
nie odnosi się do adekwatnego stanu faktycznego. Izba stwierdziła, iż Odwołujący nie
tyle nie wykazał, co nawet nie uprawdopodobnił, aby Zamawiający wprowadził w OPZ
wymagania niezgodne z
normą, czy też modyfikował jej założenia i rozszerzał zakres. Izba
nie znalazła podstaw do uznania, iż opis przedmiotu zamówienia miałby być sprzeczny z art.
101 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz art. 16 ustawy Pzp.
W
dalszej kolejności należy wskazać, iż za bezzasadny Izba uznała zarzut wskazany
w pkt 2.1.12-2.1.30 uzasadnienia o
dwołania, odnoszący się do opisania warunków
równoważności w sposób niezgodny z ww. normą (zarzut naruszenia art. 99 ust. 6 w zw. z
art. 16 ustawy Pzp).
Zgodnie z art. 99 ust. 5 ustawy Pzp p
rzedmiot zamówienia można opisać przez
wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego
procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego
wykonawcę, jeżeli zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia w wystarczająco
precyzyjny i
zrozumiały sposób, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy ,,lub równoważny''.
Ust. 6 tego przepisu stanowi zaś, że jeżeli przedmiot zamówienia został opisany w sposób, o
którym mowa w ust. 5, zamawiający wskazuje w opisie przedmiotu zamówienia kryteria
stos
owane w celu oceny równoważności.
Rozstrzygając przedmiotowy zarzut należy przede wszystkim wskazać, iż
argumentacja Odwołującego opiera się na nieprawidłowym założeniu, że skoro Zamawiający
zawarł wymóg, aby oczyszczalnia była zgodna z normą PN-EN 12566-3+A2:2013, to
powinien dopu
ścić wszelkie możliwe rozwiązania (w tym materiały i technologie), które
posiadają deklarację zgodności z tą normą. W ocenie Izby Zamawiający jest w pełni
uprawniony, aby oczekiwać dostarczenia produktów zgodnych z normą, ale posiadających
dodatkowo pewne konkretne parametry,
które z perspektywy uzasadnionych potrzeb
Zamawiającego są istotne. Przykładowo może mieć miejsce sytuacja, w której norma określa
minimalny poziom wymagań, który jednak z perspektywy potrzeb jednostki zamawiającej
powinien być wyższy. Podobnie może zaistnieć przypadek, w którym jedynie część
wskazanych w normie technologii czy materiałów będzie uzasadniona do zastosowania w
warunkach charakterystycznych dla danego zamówienia. Siłą rzeczy w takim przypadku
dojdzie do
sytuacji, w której nie wszystkie produkty posiadające deklarację zgodności z
normą, będą mogły zostać zaoferowane w danym postępowaniu. Nie oznacza to jednak, że
mamy do czynienia z naruszeniem przepisów ustawy Pzp, jeśli tylko powstałe w ten sposób
ograniczenie konkurencji znajduje racjonalne, obiektywne uzasadnienie w potrzebach
Zamawiającego.
Odnosząc się do poszczególnych wymagań kwestionowanych przez Odwołującego,
Izba
wskazuje, iż nie podzieliła stanowiska Odwołującego, jakoby wymóg zawarty w pkt 5 lit.
c) ppkt 2 Części opisowej Projektu technicznego (o treści „Reaktor SBR zaopatrzony w
pompy mamutowe (PCV) łatwo demontowane i wyjmowane z poziomu gruntu bez
konieczności opróżnienia zbiorników i wchodzenia do środka oczyszczalni. Minimalna
szerokość włazu do oczyszczalni to 70 cm.”) miał być niezgodny z normą PN-EN 12566-
3+A2:2013 (przy czym jak wynika z uzasadnienia zarzutu
Odwołujący w zakresie ww.
wymogu kwestionował jedynie szerokość włazu). Jak wskazano w odwołaniu, norma ta w
punkcie 6.1.3 przewiduje, iż dla zbiorników o pojemności poniżej 6m3 szerokość włazu ma
być nie mniejsza niż 400 mm, zaś dla zbiorników o pojemności równej lub większej niż 6m3
szerokość włazu ma być nie mniejsza niż 600 mm. Norma zakreśla zatem minimalne,
dopuszczalne parametry w zakresie szer
okości włazu. Zamawiający wymaga włazów
szerszych, a zatem zgodnych z
wymaganiami normy. Niezgodność z normą zachodziłaby
w
przypadku, gdyby Zamawiający wymagał włazów o szerokości mniejszej niż graniczna
wielkość dopuszczona normą. Tutaj jednak Zamawiający wymaga parametrów zgodnych z
normą, ale lepszych jakościowo od zakreślonego minimum. Zamawiający wyjaśnił też czym
uzasadnione jest przedmiotowe wymaganie
– łatwością dostępu podczas serwisowania
urządzeń, w tym nie tylko na etapie objęcia gwarancją, ale i w okresie pogwarancyjnym, co
uznać należy za istotne z perspektywy beneficjentów ostatecznych – mieszkańców.
Odwołujący twierdzeń tych w żaden sposób nie odparł. Z kolei podnoszona na rozprawie
okoliczność, iż według wiedzy Odwołującego średnice 70 cm mają produkty oferowane przez
wykonawcę, który aktualnie realizuje dla Zamawiającego roboty budowlane (IV etap), a
większość produktów dostępnych na rynku ma średnicę 60 cm, nie została wskazana w
odwołaniu. Odwołujący nie wskazywał w omawianym aspekcie, iż opis przedmiotu
zamówienia prowadzi do nieuzasadnionego uprzywilejowania części wykonawców, lecz
poruszał jedynie kwestię niezgodności z normą. Ponadto twierdzenia Odwołującego nie
zostały poparte żadnymi dowodami. Zamawiający zaś zakwestionował je podnosząc na
rozprawie, iż w ramach etapu I i II robót budowlanych montowano oczyszczalnie o średnicy
większej niż 70 cm i były to one oczyszczalnie niż w etapie IV. W tym miejscu podkreślić
należy, iż zgodnie z art. 534 ust. 1 ustawy Pzp strony i uczestnicy postępowania
odwoławczego są obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których
wywodzą skutki prawne. Inicjatywa dowodowa Odwołującego była znikoma, a jego
twierdzenia pozostały gołosłowne, co de facto dotyczy wszystkich zarzutów podniesionych w
odwołaniu.
Za niezasadne Izba uznała również twierdzenia Odwołującego dotyczące pkt 5 lit. b
Części opisowej Projektu Technicznego. W ww. punkcie wskazano następujący parametr
minimalny: „Zbiornik wykonany jest z odpornego na działanie agresywnego środowiska
polietylenu, natomiast mocno użebrowana konstrukcja gwarantuje odporność na działanie sił
gruntowych. Zbiornik oczyszczalni musi być monolityczny jednobryłowy, wykonany
z
polietylenu wysokiej gęstości PEHD formowanego metodą wytłaczania z rozdmuchem lub
rotomouldingu,
zapewniając szczelność i trwałość. Dopuszcza się jako równoważne
zastosowanie zbiornika wykonanego z materiału GRP, żywicy wzmacnianej włóknem
szklanym lub betonu. Nie dopuszcza się zbiorników zgrzewanych, spawanych lub
skręcanych z uwagi na to, że mogą ulec niekontrolowanemu rozszczelnieniu. Oczyszczalnia
mu
si składać się z jednego zbiornika.” Odwołujący kwestionował ww. wymóg wyłącznie w
jednym aspekcie
– wskazując, że norma dopuszcza konkretne technologie i materiały, a
Zamawiający poprzez przedmiotowy wymóg ogranicza możliwe do zastosowania materiały i
tec
hnologie, a zatem nie dopuszcza części produktów zgodnych z normą. Jak wskazano już
powyżej, taka sytuacja nie świadczy per se o naruszeniu przepisów ustawy Pzp. Odwołujący
domagał się dopuszczenia wszystkich rozwiązań spełniających wymogi normy, nie
wykaz
ując, że tak skonstruowany wymóg jest nieuzasadniony, a potrzeby Zamawiającego w
zakresie zapobiegania rozszczelnieniu mogą zostać zaspokojone również w przypadku
dopuszczenia zbiorników niemonolitycznych. Zamawiający wprost w treści Projektu
Technicznego
wskazał dlaczego wymaga zbiorników monolitycznych, a Odwołujący – mając
tego świadomość – poza odwołaniem się do normy nie przedstawił ani argumentów, ani
dowodów, które wykazywałyby, że wymóg postawiony przez Zamawiającego nie jest
obiektywnie uzasadniony
. Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie oraz na rozprawie
wskazał na problemy, z jakimi spotkał się podczas realizacji poprzednich etapów inwestycji,
związane z niekontrolowanym rozszczelnieniem się zbiorników niemonolitycznych, którego
przyczyną miały być specyficzne warunki gruntowe na terenie gminy. Odwołujący twierdzeń
tych nie odparł. Odwołujący nie wykazał się żadną inicjatywą dowodową mimo, iż w świetle
treści dokumentów zamówienia (w szczególności Projektu Technicznego) posiadał wiedzę
dlaczego Zama
wiający wymaga zbiorników monolitycznych i jakie warunki geotechniczne i
gruntowo-
wodne panują na terenie Gminy Waśniów. Również twierdzenia Odwołującego,
jakoby niemożliwe było wyprodukowanie zbiorników monolitycznych z dopuszczonych przez
Zamawiającego materiałów takich jak stal i beton, pozostały gołosłowne.
Podkreślić należy, iż jeżeli Odwołujący uznawał przedmiotowy wymóg za
nieuzasadniony obiektywnymi
potrzebami Zamawiającego, to był w stanie przedstawić
argumentację w tym zakresie i poprzeć ją stosownymi dowodami. Zamiast tego Odwołujący
złożył na rozprawie wydruki dotyczące oczyszczalni Kingspan BioFicient/BioPura, które
zostały przedstawione na okoliczność nie objętą zarzutami odwołania – tj. na zbieżność
kwestionowanego wymogu z opisem ww. oczyszczalni. Podstawy faktyczne zarzutów
odwołania nie obejmowały okoliczności, iż opis przedmiotu zamówienia miałby wskazywać
na konkretny produkt. Odwołujący kwestionował wyłącznie zgodność ww. wymogu z normą
PN-EN 12566-3+A2:2013.
Ponadto nie zostało w żaden sposób wykazane twierdzenie Odwołującego, iż wymóg
wskazany w pkt 5 lit. a
Części opisowej Projektu Technicznego („Oczyszczalnie
produkowane zgodnie z najnowszą normą PN-EN 12566-3:2005+A2:2013 w technologii
SBR.
Na potwierdzenie Producent wystawia deklarację właściwości użytkowych popartą
dokumentami źródłowymi w formie protokołów z badań w zakresie opisanym w
obowiązującej normie.”) miałby być niezgodny z normą, skoro jest to jedna z technologii
dopuszczona normą. Okoliczność, iż norma dopuszcza również inne technologie nie
powoduje, że tak dokonany opis przedmiotu zamówienia narusza przepisy ustawy Pzp.
Odwołujący nie przedstawił żadnej argumentacji, która chociażby wyjaśniałaby różnice w
konkretnych technologiach czy odnosiłaby się do praktyki rynkowej i zakresu zastosowania
poszczególnych rozwiązań. Odwołujący jedynie postawił tezę, że wymóg taki narusza
normę, niemniej nie poparł jej jakimikolwiek dowodami. Zamawiający w odpowiedzi na
odwołanie wyjaśnił dlaczego wymaga technologii SBR, jak i wskazał na powszechną
dostępność tej technologii. Odwołujący twierdzeń tych nie zakwestionował.
Przechodząc do oceny zarzutu naruszenia art. 99 ust. 1 w zw. z art. 16 ustawy Pzp,
Izba stwierdziła, iż nie zasługuje on na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy Pzp przedmiot
zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.
Uwzględniając oświadczenia Zamawiającego i Odwołującego Izba stwierdziła, iż
sporne w zakresie ww. zarzutu pozostały dwa aspekty: kwestia zmian harmonogramu
realizacji zamówienia (pkt 2.1.50-2.1.54 uzasadnienia odwołania) oraz kwestia dotycząca
przedmiotowych środków dowodowych (pkt 2.1.58-2.1.64 uzasadnienia odwołania).
Odnosząc się do pierwszego z ww. aspektów, Izba wskazuje, iż co do zasady podzielić
należy stanowisko zaprezentowane w pkt 2.1.31-2.1.42 „Uwagi ogólne” uzasadnienia
odwołania, dotyczące obowiązku sporządzenia opisu przedmiotu zamówienia w sposób
kompletny i
precyzyjny, umożliwiający sporządzenie oferty, w tym jej prawidłową wycenę.
Niemniej przenosząc te uwagi ogólne Odwołującego na kanwę przedmiotowej sprawy należy
stwierdzić, iż nie są one adekwatne do rozpoznawanego przypadku.
Zgodnie z § 2 ust. 1 projektowanych postanowień umowy (PPU) termin realizacji
przedmiotu umowy został określony na 180 dni od dnia jej zawarcia. W ust. 3 nałożono na
wykonawcę obowiązek przedstawienia Zamawiającemu w terminie 5 dni roboczych od dnia
zawarc
ia umowy harmonogramu realizacji przedmiotu umowy z podziałem na miejscowości
objęte realizacją przedmiotu umowy i wyszczególnieniem lokalizacji adresowych wskazanych
w OPZ.
W § 2 ust. 4 PPU wskazano, że Zamawiający może wnieść uwagi do harmonogramu
w terminie 3 dni roboczych od dnia przedstawienia h
armonogramu Zamawiającemu.
Wykonawca jest zobowiązany do niezwłocznego uwzględnienia uwag, o których mowa
w zdaniu poprzednim (modyfikacja h
armonogramu) i przedstawienia Zamawiającemu
zmodyfikowanego harmonogramu w terminie 3 dni roboczych od dnia wniesienia uwag przez
Zamawiającego.
Zakresem zaskarżenia w odwołaniu objęto § 2 ust 4 PPU – Odwołujący wskazał, iż
wynikająca z niego konieczność uwzględnienia uwag Zamawiającego do harmonogramu bez
procedury akceptacyjnej ze strony wykonawcy
narusza art. 99 ust. 1 ustawy Pzp, dając
Zamawiającemu prawo do dowolnej zmiany przedmiotu zamówienia i nieograniczonej
możliwość ingerencji w harmonogram, np. skumulowania realizacji w krótkim okresie. Izba
nie podzieliła ww. stanowiska Odwołującego, stwierdzając, że zawarta w § 2 ust. 4 PPU
regulacja nie wskazuje na możliwość dowolnej zmiany przedmiotu zamówienia przez
Zamawiającego. Przedmiot zamówienia został szczegółowo opisany w załączniku nr 1 do
SWZ
– Opis przedmiotu zamówienia, zaś projektowane postanowienia umowy (załącznik nr
2 do SWZ) określają warunki realizacji tego zamówienia (por. Dział III Rozdział 1 pkt 3 i 4
SWZ). Kwestie ewentualnej zmian
y przedmiotu zamówienia zostały uregulowane w § 13
PPU i odnoszą się m.in. do możliwości zmniejszenia lub zwiększenia jego zakresu, zmian
lokalizacji adresowych, wprowadzenia rozwiązań zamiennych, etc. Zaskarżony § 2 ust. 4
PPU nie wskazuje na możliwość zmiany przedmiotu zamówienia przez Zamawiającego, w
tym na możliwość zmiany terminu jego realizacji, lecz jedynie na możliwość zgłaszania przez
Zamawiającego uwag do harmonogramu realizacji poszczególnych robót.
Ponadto w
ocenie Izby Odwołujący dokonał interpretacji ww. postanowienia umownego
w sposób wybiórczy, pomijając pozostałe postanowienia umowne, w tym w szczególności
wyrażony w § 3 ust. 3 PPU obowiązek wzajemnego współdziałania (zgodnie z § 3 ust. 3
PPU Strony zobo
wiązują się do ścisłej współpracy w celu należytego wykonania przedmiotu
Umowy, w szczególności osiągnięcia celu realizacji inwestycji). Taki obowiązek
bezpośrednio nakłada na strony umowy także art. 431 ustawy Pzp (zgodnie z którym
z
amawiający i wykonawca wybrany w postępowaniu o udzielenie zamówienia obowiązani są
współdziałać przy wykonaniu umowy w sprawie zamówienia publicznego w celu należytej
realizacji zamówienia), a pośrednio wynika on również z § 354 Kodeksu cywilnego.
Odwołujący oparł swoją argumentację na założeniu złej woli ze strony Zamawiającego, co w
świetle ww. obowiązku współdziałania jest założeniem błędnym. Izba stwierdziła ponadto, iż
w świetle całokształtu postanowień umownych rola Zamawiającego przy kształtowaniu
harmonogramu realizacji
zamówienia ma jedynie charakter wspierający i korygujący, zaś to
wykonawca zobowiązany jest ten harmonogram opracować, zgodnie z przyjętą przez siebie
koncepcją jego wykonania. Okoliczność, że może mieć miejsce sytuacja, w której
Zamawiający zgłosi uwagi do harmonogramu prac (np. z powodu błędów wykonawcy czy
zmian lokalizacji adresowych) nie oznacza, że Zamawiający będzie ingerował w ten
harmonogram
do tego stopnia, by utrudniać czy w sposób nieuzasadniony kumulować pracę
wykonawcy.
Stanowisko Odwołującego jest oparte na niczym nie uzasadnionych
przypuszczeniach, a dodatkowo jest ono niekonsekwentne.
Odwołujący z jednej strony
zakwestionował § 2 ust. 4 PPU, a z drugiej strony nie objął zakresem zaskarżenia § 2 ust. 5
PPU, w którym Zamawiający zastrzegł sobie możliwość wskazania w każdym czasie
miejscowości lub konkretnych lokalizacji adresowych, w których wykonanie przedmiotu
u
mowy będzie miało charakter priorytetowy, co siłą rzeczy może stanowić nawet większą
ingerencję w harmonogram opracowany przez wykonawcę, niż wynikająca z uwag
przekaza
nych w trybie unormowanym w § 2 ust. 4 PPU. Jedynie na marginesie Izba
wskazuje, iż Odwołujący, powołując się na ryzyka związane z nieuzasadnioną ingerencją
Zamawiającego w harmonogram realizacji zamówienia, nie zaproponował żadnego
rozwiązania (np. propozycji postanowień umownych regulujących procedurę akceptacji
zmian harmonogramu)
, które by go satysfakcjonowało, a do którego być może Zamawiający
by się przychylił.
Izba za bezzasadne uznała również stanowisko Odwołującego wyrażone w pkt 2.1.58-
2.1.64 uzas
adnienia odwołania, wskazujące na naruszenie art. 99 ust. 1 w zw. z art. 16
ustawy Pzp z uwagi na
wymóg złożenia przedmiotowych środków dowodowych po wyborze
oferty najkorzystniejszej.
Izba ustaliła, iż Zamawiający w Dziale III „Warunki zamówienia” Rozdziale 7
„Przedmiotowe środki dowodowe” SWZ wskazał, iż nie wymaga złożenia przedmiotowych
środków dowodowych. Ponadto Zamawiający w Dziale VI (na str. 24 SWZ oznaczono
błędnie numer Działu jako V) „Formalności, które muszą zostać dopełnione po wyborze
najkor
zystniejszej oferty” wskazał w Rozdziale 1 „Wymagania ogólne” pkt 4, iż przed
podpisaniem umowy Wykonawca zobowiązany jest do przedłożenia Zamawiającemum.in.
raportu skuteczności oczyszczania oraz raportów z badań przydomowych oczyszczalni
ścieków oferowanych przez Wykonawcę, wydanych przez właściwe laboratorium
notyfikowane, potwierdzające zgodność oferowanych przydomowych oczyszczalni ścieków
z
normą PN-EN12566-3 (lub normą równoważną) wraz ze wskazaniem stron w raportach
potwierdzających zgodność przydomowych oczyszczalni ścieków z normą PN-EN12566-3
(lub normą równoważną) w zakresie: skuteczności oczyszczania, wytrzymałości konstrukcji,
wodoszczelności, trwałości, przepustowości nominalnej, zużycia energii elektrycznej w
trakcie badań. W pkt 5 wskazano zaś, że przed podpisaniem umowy Zamawiający
uprawniony jest do żądania: a) przedłożenia przez Wykonawcę, którego oferta została
wybrana jako najkorzystniejsza deklaracji właściwości użytkowych wydanych przez
producenta oferowanych przydomowych oczyszczalni
ścieków, b) dostarczenia przez
Wykonawcę, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza kompletnej przydomowej
oczyszczalni ścieków objętej ofertą Wykonawcy, w celu weryfikacji spełniania przez
oczyszczalnię wymogów określonych w SWZ i Załącznikach nr 1 do SWZ – „Opis przedmiotu
zamówienia” i nr 2 do SWZ – „Projektowane postanowienia umowne”.
Rozpoznając zarzut Izba stwierdziła, iż niezrozumiałe jest stanowisko Odwołującego,
dlaczego w
jego ocenie kwestia uregulowania w SWZ wymogów związanych ze złożeniem
przedmiotowych środków dowodowych czy dopełnieniem formalności związanych
z
zawarciem umowy miałaby stanowić element opisu przedmiotu zamówienia, do którego
odnosi się art. 99 ust. 1 ustawy Pzp, a którego naruszenie Odwołujący zarzucił. Informacje
tego rodzaju nie stanowią opisu przedmiotu zamówienia. Potwierdza to chociażby treść art.
281 ust. 1 i art. 134 ust. 1 ustawy Pzp, określających obligatoryjne elementy SWZ
w postepowaniach prowadzonych odpowiednio w trybie podstawowym i trybie przetargu
ni
eograniczonego, gdzie wyraźnie rozróżnia się opis przedmiotu zamówienia od informacji
o
przedmiotowych środkach dowodowych (art. 134 ust. 1 pkt 5) i informacji o formalnościach,
jakie należy dopełnić po wyborze oferty w celu zawarcia umowy (art. 134 ust. 1 pkt 19, art.
281 ust. 1 pkt 18). Tym samym art. 99 ust. 1 ustawy Pzp nie znajduje zastosowania w
odniesieniu do kwestionowanych przez Odwołującego elementów SWZ, w związku z czym
za nieadekwat
ny należy też uznać wywód zawarty w pkt 2.1.31-2.142 dotyczący obowiązku
opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący. Zresztą
Odwołujący nie wskazał w ogóle dlaczego zaskarżone postanowienie SWZ miałaby
naruszać art. 99 ust. 1 ustawy Pzp, być niejednoznaczne, niewyczerpujące,
nieuwzględniające okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty.
Poza
umieszczeniem argumentacji dotyczącej przedmiotowych środków dowodowych
w
części uzasadnienia odwołania dotyczącej naruszenia art. 99 ust. 1 w zw. z art. 16 ustawy
Pzp)
, Odwołujący nie wskazał w pkt 2.1.58-2.1.64, jakie konkretnie przepisy ustawy Pzp
działanie Zamawiającego miałoby naruszać i dlaczego. Niewątpliwie nie mamy tu do
czynienia z naruszeniem art. 107 ust. 1 ustawy Pzp,
który może znaleźć zastosowanie do
postępowania prowadzonego w trybie podstawowym zgodnie z odesłaniem zawartym w art.
266 ustawy Przepis ten
wskazuje, że jeżeli zamawiający żąda złożenia przedmiotowych
środków dowodowych, wykonawca składa je wraz z ofertą. Z przepisu tego wynika
fakultatywność żądania przez zamawiającego złożenia przedmiotowych środków
dowodowych.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający w ogóle nie żądał przedmiotowych
środków dowodowych (vide Dział III Rozdział 7 SWZ), a w świetle przepisów ustawy Pzp nie
miał takiego obowiązku. Nie sposób w takiej sytuacji stwierdzić naruszenia po stronie
Zamawiającego. Podobnie nie stoi w sprzeczności z przepisami ustawy Pzp żądanie przez
Zamawiającego dopełnienia określonych formalności po wyborze oferty najkorzystniejszej.
Izba co do zasady
podziela stanowisko Odwołującego, iż jeżeli Zamawiający uważa za
niezbędne przedmiotowe zweryfikowanie oferty za pomocą określonych środków
dowodowych, to powinno to mieć miejsce w toku badania i oceny ofert, aby uniknąć sytuacji,
w której dopiero podczas realizacji zamówienia ujawni się niezgodność zaoferowanego
świadczenia z warunkami zamówienia. Niemniej ustawodawca pozostawił Zamawiającemu
możliwość decyzji, czy takie środki dowodowe faktycznie są niezbędne, czy też za
wystarczające może zostać uznane oświadczenie wykonawcy o zgodności oferty z
warunkami zamówienia, wobec czego ryzyko związane z poprzestaniem wyłącznie na
oświadczeniu wykonawcy złożonym w ofercie obciąża Zamawiającego. Jednocześnie nie
można odmówić Zamawiającemu prawa, aby przed zawarciem umowy zażądał dostarczenia
pewnych
dokumentów związanych z przedmiotem zamówienia, które mają znaczenie dla
właściwej realizacji umowy. Odwołujący poza twierdzeniem, że Zamawiający powinien był
żądać ich wcześniej, nie sprecyzował swojego zarzutu, poprzestając na hasłowych
stwier
dzeniach. Nie wykazał także, aby przedmiotowy obowiązek mógł zostać uznany za
nadmierny, nieproporcjonalny.
Za nieudowodniony Izba
uznała ponadto zarzut naruszenia art. 99 ust. 4 w zw. z art. 16
ustawy Pzp poprzez sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia w sposób utrudniający
uczciwą konkurencję.
Zgodnie z art. 99 ust. 4 ustawy Pzp
zamówienia nie można opisywać w sposób, który
mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków
towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który
charakteryzuje produ
kty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców
lub produktów.
Odnosząc się w pierwszej kolejności do pkt 2.1.90-2.195 uzasadnienia odwołania, Izba
stwierdz
iła, iż Odwołujący nie uprawdopodobnił, że sposób opisania przedmiotu zamówienia
może prowadzić do utrudnienia konkurencji.
W pkt 2.1.92 Odwołujący podniósł, iż o naruszeniu przepisów ustawy Pzp miałaby
świadczyć okoliczność, iż Zamawiający dopuszcza możliwość ograniczenia przedmiotu
zamówienia, jednak Odwołujący w ogóle nie wyjaśnił dlaczego takie uprawnienie
Zamawiającego miałoby pozostawać w sprzeczności z art. 99 ust. 4 ustawy Pzp. Sama
m
ożliwość ograniczenia zakresu zamówienia nie eliminuje określonych wykonawców czy
określonych produktów. Wszyscy wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia,
decydując się na złożenie oferty, mają świadomość, jakie zasady ograniczenia zakresu
zamówienia przyjął Zamawiający. Sytuacja wykonawców jest taka sama i nie dochodzi tu do
uprzywilejowania któregokolwiek z nich.
Z kolei w pkt 2.1.93-9
4 Odwołujący stwierdził, iż wykonawca musi skalkulować cenę
nie znając intencji Zamawiającego i rzeczywistych możliwości realizacyjnych, a przez
nieprawidłowo określony przedmiot zamówienia będzie dochodziło do utrudnienia uczciwej
konkurencji, gdyż oferenci muszą brak pod uwagę inne okoliczności i będą przyjmować inną
podstawę do wyliczeń. Powyższe stwierdzenie nie znajduje uzasadnienia w treści
dokumentów zamówienia. W ocenie Izby treść SWZ wyraża jasno intencje Zamawiającego,
wskazując jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę kalkulując ofertę.
W
Dziale III Rozdział 1 pkt 1 SWZ Zamawiający wskazał, iż przedmiotem zamówienia
jest bud
owa, na terenie gminy Waśniów, 151 fabrycznie nowych przydomowych oczyszczalni
ścieków opartych o technologię SBR. W pkt 6 Zamawiający wskazał, iż na warunkach
określonych w PPU dopuszcza: a) zmianę lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków
w stosunku
do lokalizacji wskazanej w Załączniku nr 1 do SWZ – „Opis przedmiotu
zamówienia”, z zastrzeżeniem pozostawania zmienionej lokalizacji przydomowych
oczyszczalni ścieków w obszarze gminy Waśniów, b) zmniejszenie ilości przydomowych
oczyszczalni ścieków, z zastrzeżeniem, że Wykonawca wykona nie mniej niż 114
przydomowych oczyszczalni ścieków, c) zwiększenie ilości przydomowych oczyszczalni
ścieków, nie więcej jednak niż o 37 przydomowych oczyszczalni ścieków.
W
§ 13 ust. 1 PPU wskazano, iż Strony dopuszczają zmianę Umowy w zakresie i na
warunkach jak niżej:
a.
zmiana lokalizacji adresowych realizacji przedmiotu Umowy, w ten sposób, że: (…) -
Zamawiający może zrezygnować z realizacji przydomowych oczyszczalni ścieków w ilości
większej niż 37 przydomowych oczyszczalni ścieków w przypadku uzyskania zgody instytucji
odpowiedzialnej za wypłatę i rozliczenie Dofinansowania na zmianę wskaźników, do
osiągnięcia których Zamawiający jest zobligowany, (…)
g. zmiany wysokości wynagrodzenia: (…) - poprzez jego odpowiednie podwyższenie
w
przypadku, o którym mowa w lit. a. tiret 2 powyżej, jeśli Wykonawca wykaże, za pomocą
środków dowodowych, w szczególności dokumentów, że zmniejszenie zakresu
przedmiotowego Umowy wpłynęło na jednostkowy koszt realizacji przydomowej oczyszczalni
ścieków zakresie wyższym niż 10% kosztu skalkulowanego na etapie składania ofert.
W świetle treści dokumentów zamówienia intencje Zamawiającego co do zakresu
zamówienia są znane. Zamawiający zakłada wybudowanie 151 fabrycznie nowych
przydomowych oczys
zczalni ścieków. Potwierdza to fakt, iż Zamawiający w OPZ wskazał
51 konkretnych lokalizacji. Jednocześnie dopuszczono możliwość zmniejszenia lub
zwiększenia liczby oczyszczalni o 37, przy jednoczesnym zachowaniu cen jednostkowych
(za określony rodzaj i przepustowość oczyszczalni) wskazanych w ofercie. Tym samym na
warunkach wskazanych w ofercie Zamawiający może ograniczyć liczbę zamawianych
oczyszczalni do 114, co wskazano wprost w
Dziale III Rozdział 1 pkt 6 lit b SWZ (gdzie
dopuszczono
zmniejszenie ilości przydomowych oczyszczalni ścieków, „z zastrzeżeniem, że
Wykonawca wykona nie mniej niż 114 przydomowych oczyszczalni ścieków”). Zamawiający
może też zwiększyć liczbę oczyszczalni do 188 (151 + 37). Ustalenie zakresu zamówienia w
ten sposób wynika z charakterystyki tego zamówienia, gdyż zakres zamówienia jest ściśle
związany z zapotrzebowaniem zgłaszanym przez mieszkańców. Aktualnie zgłoszone
zapotrzebowanie t
o 151 oczyszczalni. Zakres zamówienia jest także warunkowany
założeniami wynikającymi z umowy o dofinansowanie – wskaźnik konieczny do osiągnięcia
w zakresie minimalnej ilości oczyszczalni ścieków został ustalony na poziomie 114
oczyszczalni. Zamawiający ustalił zatem minimalną (114) i maksymalną (188) wielkość
świadczenia, przy czym najbardziej prawdopodobnym jest, że liczba oczyszczalni
niezbędnych do wykonania będzie oscylować w granicach 151. To te właśnie okoliczności
wykonawcy powinni wziąć pod uwagę kalkulując cenę oferty. Podnoszona przez
Odwołującego możliwość zmniejszenia zakresu zamówienia w większym stopniu stanowi
sytuacj
ę ekstraordynaryjną, mogącą mieć miejsce jedynie w przypadku zmiany wskaźników,
do osiągnięcia których Zamawiający jest zobligowany, za zgodą instytucji odpowiedzialnej za
wypłatę dofinansowania, wymagającą zmiany umowy i wiążącą się z podwyższeniem
wynagrodzenia wykonawcy, jeżeli zmniejszenie zakresu zamówienia wpłynie na jednostkowy
koszt realizacji przydomowej oczyszczalni ścieków. Zamawiający wprowadził zatem
mechanizm chroniący interesy wykonawcy, jednak okoliczność tę Odwołujący w swoim
wywodzie
całkowicie pominął. Izba miała też na uwadze, iż Odwołujący nie wskazywał na
abuzywność zawartej w umowie klauzuli, a jedynie na okoliczność, iż taki sposób
ograniczenia zakresu zamówienia utrudniać może uczciwą konkurencję, co jednak nie
zostało w ogóle wykazane. Precyzyjne i prawidłowe konstruowanie podstaw faktycznych
zar
zutów jest bardzo istotne, gdyż Izba jest nimi związana na mocy art. 555 ustawy Pzp i nie
może orzekać wychodząc poza ich zakres.
Izba za niezasadny uznała także zarzut naruszenia art. 99 ust. 4 w zw. z art. 16 ustawy
Pzp w zakresie wskazanym w pkt 2.1.106-
2.1.112 uzasadnienia odwołania.
Odwołujący upatrywał naruszenia ww. przepisu w tym, że Zamawiający w warunkach
gwarancyjnych rozszerzył przedmiot umowy poza roboty budowlane, obejmując także
świadczenie usług odbioru i wywozu nieczystości.
Izba ustali
ła, iż zgodnie z postanowieniami Działu III Rozdział 1 pkt 2 lit. k SWZ w
ramach realizacji przedmiotu zamówienia Wykonawca zobowiązany jest do wykonywania
cz
ynności serwisowych przydomowych oczyszczalni ścieków zgodnie z warunkami gwarancji
wskazanymi w Z
ałączniku nr 2 do SWZ – „Projektowane postanowienia umowne”, w tym
przeprowadzenia nie rzadziej niż raz w roku przeglądu przydomowych oczyszczalni ścieków
w z
akresie prawidłowości działania oraz wypompowania pojazdami asenizacyjnymi oraz
zagospodarowania (
na koszt Wykonawcy) ścieków z komory osadnika wstępnego, przy
czym zobowiązania Wykonawcy wskazane w lit. j. i lit. k. powyżej mają na celu zapewnienie
przydo
mowym oczyszczalniom ścieków bieżącej konserwacji rozumianej jako utrzymywanie
oczyszczalni w dobr
ym stanie technicznym, zabezpieczającym przed szybkim zużyciem i/lub
zniszczeniem oraz utrzymanie oczyszczalni w stanie zgodnym z ich przeznaczeniem.
Rozpozn
ając przedmiotowy zarzut Izba stwierdziła, iż Odwołujący nie przedstawił
żadnego uzasadnienia, dlaczego ustalone przez Zamawiającego wymagania mogłyby
utrudniać uczciwą konkurencję. Sam fakt, że zamówienie, którego głównym przedmiotem są
roboty budowlane,
może obejmować także elementy inne rodzajowo (usługi) nie przesądza,
że mamy do czynienia z naruszeniem przepisów ustawy Pzp. Odwołujący – poza tym, że
kwestionował obciążenia wykonawcy ww. obowiązkiem podnosząc, że wykracza to poza
obowiązki gwarancyjne – nie przedstawił argumentacji wskazującej na ograniczenie
konkurencji. Odwołujący nie wskazywał też, że konieczność wypompowania ścieków w celu
dokonania przeglądu raz w roku jest obowiązkiem nadmiernie utrudnionym. Podnoszona
okoliczność, że opróżnianie zbiorników i osadników czy transport nieczystości wymaga
stosownego zezwolenia, pozostaje o tyle
bez znaczenia, że nie wydaje się być
problematycznym powierzenie tego elementu do realizacji podwykonawcy. Zamawiający
w
treści dokumentów zamówienia nie wprowadzał żadnych ograniczeń w zakresie
dopuszczalnego podwykonawstwa. Argumentacja zawarta w odwołaniu wskazuje raczej na
to, że obowiązek ten jest niewygodny dla wykonawcy, a nie że jego realizacja jest istotnie
utrudniona czy też prowadzi do uprzywilejowania niektórych podmiotów. Możliwość
zaskarżenia w drodze środków ochrony prawnej treści dokumentów zamówienia służy
eliminacji niezgodności z ustawą Pzp, nie zaś udogodnieniu wykonawcy warunków realizacji
zamówienia. Ponadto podnoszona na rozprawie argumentacja, iż zastrzeżenie
kwestionowanego obowiązku przez Zamawiającego nie odpowiada praktyce rynkowej, nie
została poparta żadnymi dowodami. Pozostaje ona też w sprzeczności ze stanowiskiem
Zamawiającego, który na rozprawie podniósł, iż analogiczny obowiązek był nałożony na
wykonawców we wszystkich wcześniejszych czterech etapach robot budowlanych i był
realizowany (a przy tym etapy realizowali różni wykonawcy). Izba podkreśla, iż to rolą
Odwołującego było udowodnić stawiane tezy, niemniej pozostały one gołosłowne.
Biorąc pod uwagę wszystko powyższe Izba stwierdziła, że odwołanie - w części, w
jakiej ni
e doszło do umorzenia postępowania odwoławczego - podlega oddaleniu i na
podstawie art
. 553 ustawy Pzp orzekła jak w sentencji.
O kosztach
postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i 575 ustawy Pzp oraz § 8 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit. a) i b)
Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437), zasądzając od
Odwołującego na rzecz Zamawiającego uzasadnione koszty postępowania poniesione przez
Zamawiającego z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika oraz dojazdu na rozprawę,
udokumentowane złożonymi na rozprawie rachunkami.
P
rzewodniczący: ……………………………….