Sygn. akt KIO 33/22
WYROK
z dnia 24 stycznia 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Andrzej Niwicki
Protokolant: Piotr
Cegłowski
po rozpatrzeniu na rozprawie w dniu 21 stycznia 2022 r. w Warszawie o
dwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 stycznia 2022 r. przez
wykonawcę K. S. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą CLEANER K. S., Bzowo
99A, 86-160 Warlubie
, w postępowaniu prowadzonym przez Gmina Miasto Grudziądz, ul.
Ratuszowa 1, 86-
300 Grudziądz
orzeka:
1. oddala
odwołanie.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę CLEANER K. S., 86-160 Bzowo i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy), uiszczoną przez
odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od odwołującego CLEANER K. S. na rzecz Gminy Miasta Grudziądz
zamawiającego kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt KIO 33/22
Uzasadnienie
Zamawiający: Gmina — Miasto Grudziądz prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie podstawowym na „Utrzymanie czystości i porządku na przystankach
autobusowych, tramwajowych i autobusowo
— tramwajowych na terenie gminy — miasto
Grudziądz” - Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień
Publicznych w dniu 06.12.2021 r. pod numerem 2021/BZP 00301522/01.
Odwołujący : CLEANER K. S., 86-160 Bzowo, wniósł dnia 4 stycznia 2022 r. odwołanie, w
którym zarzuca zamawiającemu naruszenie:
1. art
. 226 ust. 1 pkt. 8 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie czynności odrzucenia oferty
Wykonawcy, pomimo tego, iż cena zaoferowana przez niego w ofercie jest rażąco niska;
2. art. 253 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, poprzez niezgodne z prawem dokonanie czynności
wyboru
jako najkorzystniejszej oferty Wykonawcy, pomimo tego, iż oferta ta winna zostać
odrzucona.
Wnosi o:
1) unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej; 2) odrzucenia oferty
Wykonawcy; 3) dokonania wyboru jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
UZASADNIENIE
Zamawiający w dniu 30 grudnia 2021 r. poinformował o wyborze najkorzystniejszej oferty
Wykonawcy Firmy
Produkcyjno Handlowo Usługową S. S., ul. Dworcowa 14, Grudziądz.
Odwołujący nie zgadza się z wynikami i podnosi zarzuty wskazane na wstępie.
Zgodnie z tym zawiadomieniem za najkorzystniejszą została uznana oferta Wykonawcy
Firmy Produkcyjno Handlowo Usługową S. S., ul. Dworcowa 14, 86-300 Grudziądz.
Po przeanalizowaniu oferty wybranego Wykonawcy, Odwołujący stwierdził, iż zaoferowana
przez tego Wykonawcę cena jest rażąco niska. Zamawiający oszacował przedmiotowe
postępowanie na kwotę 299.827, 12 zł — dowód: szacowanie wartości zamówienia.
Do upływu terminu składania ofert wpłynęły trzy oferty:
1. PHU ARBO K. J.,
Białki 2/5, 82-522 Sadlinki — cena 194.400,00 zł.
2. Firmy Produkcyjno Handlowo Usługową S. S., ul. Dworcowa 14, 86-300
Grudziądz — cena 162.000,00 zł.
3. CLEANER K. S., Bzowo 99A, 86-160 Warlubie
— cena 228.000,00 zł.
Zamawiający dokonał czynności wyjaśnienia ceny przez wezwanie 16.12.2021 r. W
wezwaniu wskazał, iż działając na mocy art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów wyliczenia ceny.
Wykonawca złożył w dniu 18 grudnia 2021 roku oświadczenie, w którym wskazał:
„Działalność gospodarczą prowadzę od ponad 30 lat, przez ten okres nabyłem wiedzę i
oświadczenie w zarządzaniu zasobami kadrowymi i sprzętowymi. Współpracuję z firmami
oferującymi wysokiej jakości materiały eksploatacyjne oraz usługi serwisowe i naprawcze.
Wykonywałem oraz wykonuję usługi i zadania na terenie miasta i gminy Grudziądz jak i na
terenie ościennym, związane z utrzymaniem czystości i pielęgnacji zieleni, których
odbiorcami są spółki jak i firmy prywatne. Przy realizacji zleconych mi zadań wykorzystuję
sprzęt i środki stanowiące moją własność. Ponadto dysponuję własną flotą pojazdów
dostawczych do przewozu sprzętu i materiałów, ciągnikiem komunalnym wraz z osprzętem
do utrzymania traktów pieszo jezdnych w okresie letnim jak i zimowym oraz posiadam kosy
spalinowe i drobny sprzęt potrzebny do wykonywania zleconych, jak i nowych zadań. Na
chwilę obecną siedziba firmy zlokalizowana jest w centralnej części miasta przy ul.
Dworcowej 14, taka lokalizacja umożliwia mi sprawne przemieszczanie się w poszczególne
rejony miasta. Biorąc pod uwagę powyższe mogę zareagować w krótkim okresie czasowym
chociażby na zaistniałe sytuację interwencyjne. Dzięki takiej lokalizacji nie ponoszę
dodatkowych kosztów związanych z logistyką w obrębie powierzonego zadania.
Uwzględniając powyższe przesłanki w kalkulowaniu kosztów realizacji zadania w
przedmiocie „utrzymaniu czystości i porządku na przystankach” podtrzymuję złożoną w
ofercie kwotę brutto na realizację zadania. Realizacja przedmiotowego zadania stworzyła by
dodatkowe szanse na zatrudnienie i pozwoliła by mi na dalszy rozwój firmy dzięki, któremu
mógłbym zwiększać swą konkurencyjność na lokalnym rynku”.
Wykonawca w zasadzie w żaden wymagany sposób nie dokonał wyjaśnienia zaoferowanej
przez siebie w ofercie ce
ny, co istotne nie przedłożył też żadnych dowodów w wyliczenia
ceny
— jakich zażądał Zamawiający. Jak wynika z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp, obowiązek
wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy. Wykonawca
w sprawie nie dokonał tej czynności. Izba i sądy okręgowe wielokrotnie podkreślały w
orzeczeniach, że wyjaśnienia składane w odpowiedzi na wezwanie do wyjaśnień rażąco
niskiej ceny powinny być wyczerpujące i szczegółowe, odnoszące się do konkretnych
okoliczności złożonej oferty, a także zawierać wskazanie konkretnych elementów mających
wpływ na wysokość zaoferowanej ceny (np. wyrok KIO 2185/14; KIO 2712/12, wyrok SO w
Rzeszowie, I Ca 1 17/12; wyrok SO Warszawa-Praga,IV Ca 1299/09; SO w Katowicach XIX
179/13), KIO/UZP 262/09, SO w Warszawie V Ca2214/06, KIO 1049/14 , KIO 2025/14, KIO
W
okolicznościach niniejszej sprawy, Zamawiający nie był by uprawniony do ponownego
wezwania Wykonawcy do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny albowiem ze złożonego przez
Wykonawcę w dniu 18.12.2021 r, oświadczenia w zasadzie nic nie wynika w zakresie
zaoferowan
ej przez niego ceny i nie przedstawił żądanych przez Zamawiającego dowodów
wyliczenia ceny W świetle powyższych okoliczności należy bezwzględnie stwierdzić, iż
zaoferowana przez Wykonawcę cena jest rażąco niska i tym samym oferta wykonawcy
podlega odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt. 8 Pzp.
Na marginesie Odwołujący wskazuje, iż tylko do obsługi przedmiotowego zamówienia jest
niezbędne wykorzystywanie minimum 2 aut dostawczych celem dojazdów pracowników na
przystanki, przewozu niezbędnego sprzętu (mioteł, grabi, dmuchaw do liści, płynów do mycia
wiat, soli drogowej itp.). Powierzchnia Grudziądza to ponad 57 km2 , na której wszędzie są
usytuowane przystanki i trzeba do nich dojechać. W związku z tym szacuje się że średnio
wypada jedno tankowanie samoc
hodu na tydzień. Jest to ok. 70 litrów oleju napędowego.
Mnożąc co przez średnią cenę daje to kwotę około 400 zł za jedno zatankowanie
samochodu. Podliczając koszty samego oleju napędowego: Samochód dostawczy: 4
tankowania w miesiącu — 400zł x 4= 1200 zł brutto na auto, przy 2 pojazdach jest to koszt
2.400 zł miesięcznie. Do tego dochodzą koszty eksploatacyjne pojazdu średnio koło 600 zł
na miesiąc na 2 auta. Należy podkreślić, że zamawiający wymaga posiadania polisy
odpowiedzialności cywilnej, której koszt to ponad 2.500 zł rocznie, dzieląc to na miesiące
wychodzi koszt ponad 200 zł. Są to w zasadzie tylko procentowe składniki składające się na
przedmiot zamówienia, które już generują znaczne nakłady po stronie wykonawców.
II. Zarzut 2. art. 253 ust. I pkt
1 ustawy Pzp, przez dokonanie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty, pomimo tego, iż oferta ta winna zostać odrzucona. Zamawiający
pomimo okoliczności wskazanych dokonał wyboru oferty Wykonawcy, pomimo tego, iż oferta
ta podlegała odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt. 8 ustawy Pzp.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości.:
Jednocześnie na podstawie art. 534 ust. 1 w zw. art. 538 ust. 1 p.z.p., wniósł o dopuszczenie
i przeprowadze
nie dowodu z dokumentu pisma Zamawiającego z dnia 11 grudnia 2020 roku,
znak: KOM-1.271.6.2020 na fakt reali
zacji zamówienia publicznego na utrzymanie czystości i
porządku na przystankach autobusowych, tramwajowych i autobusowo — tramwajowych na
terenie gminy
— miasto Grudziądz w 2021 roku za wynagrodzeniem w takiej samej
wysokości, jak w ofercie wybranej w postępowaniu pod znakiem: 2021/BZP 00301522/01.
UZASADNIENIE
Zamawiający oświadczył, że nie uznaje żadnego z przedstawionych przez Odwołującego
zarzutów i jednocześnie kwestionuje zarówno ich zasadność, jak i wszelkie przedstawione
twierdzenia (oprócz tych, które wyraźnie przyzna) z uwagi na przyczyny przedstawione w
niniejszej Odpowiedzi niżej. W konsekwencji Odwołanie powinno zostać oddalone w całości.
Istotą podniesionego Odwołania jest zakwestionowanie wyboru oferty Wykonawcy, głównie
przez wzgląd na złożone przez niego wyjaśnienia z dnia 18 grudnia 2021 roku stanowiące
odpowiedź na pismo Zamawiającego z 16 grudnia 2021 roku, znak: KOM-1,271.7.2021 (w
aktach postępowania).
W przedmiotowy
m piśmie Zamawiający wzywał do złożenia wyjaśnień odnośnie wątpliwości
co do zaoferowanej ceny, która była niższa o co najmniej 30% od ustalonej przed
wszczęciem postępowania wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od
towarów i usług. Zamawiający wskazuje jednak, że przy ocenie wyjaśnień Wykonawcy
należało uwzględnić kilka dodatkowych czynników.
Po pierwsze, należało zwrócić szczególną uwagę na procedurę ustalania szacowania
wartości przedmiotu zamówienia. Zamawiający w ramach badania rynku zwrócił się do
podmiotów realizujących świadczenia objęte przedmiotem zamówienia o przesłanie
propozycji ofert.
W odpowiedzi Zamawiający otrzymał 3 oferty:
„Dompol P.W.” Sp. z o.o. — o wartości netto 431.481,48 złotych;
CLEANER K. S.
— o wartości netto 246.00
złotych;
F.P.-H.U S. S.
— o wartości netto 222.00 złotych.
Na podstawie przedstawiony
ch propozycji cen, Zamawiający ustalił szacunkową wartość
zamówienia w wysokości 299.827,16 złotych netto, tj. 323.813,23 złotych (pismo w aktach
pos
tępowania).
Należy zwrócić uwagę, że podmioty nr 2 i 3 (tj. Odwołujący i Wykonawca) wzięły następnie
udział w Postępowaniu, przedstawiając oferty przewidujące niższą wysokość wynagrodzenia
za realizację zamówienia. Podmiot nr 1 nie wziął udziału w Postępowaniu.
Zamawiający podkreśla, że nie miał żadnego wpływu zarówno na treść ofert wstępnych
składanych wyłącznie w celu oszacowania wartości zamówienia, jak i na treść ofert
złożonych już w toku Postępowania o udzielenie zamówienia. Co więcej, na etapie
szaco
wania wartości zamówienia Zamawiający nie ma możliwości ingerencji w składane
propozycje polegające np. na pominięciu przy szacowaniu którejkolwiek z ofert, bądź
uzupe
łniania badania ofert o dodatkowe, niewskazywane przez oferentów dane.
Wobec powyższego, przy szacowaniu wartości zamówienia należało również uwzględnić
cenę oferty wstępnej podmiotu nr 1 który zaproponował wartość wynagrodzenia
przewyższającego dotychczasowe stawki w sposób znaczny. Konsekwencją tego działania
było ustalenie wartości przedmiotu zamówienia w wysokości dwukrotnie przewyższającej
wartość wynagrodzenia za realizację przedmiotowego zmówienia w roku 2021 (która
wynosiła 162.000 brutto), ale przewyższającą również kwotę brutto przeznaczoną przez
zamawiającego na sfinansowanie zamówienia (tj. 270.000,00 zł brutto). Gdyby
przedmio
towa oferta wstępna złożona na potrzeby oszacowania wartości przedmiotu
zamówienia zawierała propozycję wynagrodzenia oscylującą w granicach zbliżonych do
pozostałych ofert, wartość przedmiotu zamówienia zostałaby ustalona na dużo niższym
poziomie. W takim przypadku nie można wykluczyć uniknięcia wątpliwości co do
za
proponowania przez oferentów rażąco niskich cen.
Zatem nie ulega wątpliwości, że ustalona w niniejszym postępowaniu wartość zamówienia
jest znacznie zawyżona względem realnych możliwości ekonomicznych jego wykonania. W
istocie bowiem zamówienie będące przedmiotem niniejszego postępowania może zostać
zrealizowane po znacznie niższym wynagrodzeniu.
Drugim czynnikiem, który należało wziąć uwagę przy ocenie wyjaśnień Wykonawcy był fakt,
iż wynagrodzenie za realizację przedmiotu zamówienia w 2021 roku zostało ukształtowane w
wysokości 162.000,00 brutto. Wykonawca, którego ofert została wybrana w niniejszym
postępowaniu zaproponował realizację przedmiotowego zamówienia w tej samej kwocie.
W konsekwencji ocena złożonych przez Wykonawcę wyjaśnień w piśmie z dnia 18 grudnia
2021 roku została dokonana przy uwzględnieniu porównania możliwości realizacji
niniejszego zadania przy poniesieniu kosztów zbliżonych do dotychczasowych. Nawet przy
uwzględnieniu wskazywanych przez Odwołującego w piśmie z 16 grudnia 2021 roku
okoliczności dotyczących ogólnego wzrostu cen i inflacji należy zwrócić uwagę, że
Wykonawca w swoich wyjaśnieniach wskazał na okoliczności, które mogłyby wpłynąć na
zrekompensowanie przedmiotowych kosztów, tj. na ponoszone przez Wykonawcę niższe
kosz
ty logistyki i transportu pojazdów, z uwagi na lokalizację ich bazy w centralnej części
gminy-
miasta Grudziądz. Dla porównania — baza transportowa dotychczasowego
wykonawc
y zlokalizowana była w m. Bzowo, oddalonej od miasta Grudziądz o ok. 13
kilometrów, co znacznie ma wpływ chociażby na ponoszone koszty paliwa dla pojazdów
używanych przy wykonywaniu zadania.
Dowód: pismo Zamawiającego z dnia 11 grudnia 2020 roku, znak: KOM-1.271.6.2020
Uwzględniając powyższe okoliczności Zamawiający powziął przekonanie, że Wykonawca
może wykonać przedmiot zamówienia zgodnie z wymagania i określonymi w dokumentach
zamówienia, dzięki czemu Zamawiający poniesie wydatki na realizację zadania na
dotychczasowym poziomie. Wo
bec powyższego oferta Wykonawcy nie podlegała odrzuceniu
i została uwzględniona przy wyborze.
Mając na uwadze powyższe nie ulega wątpliwości, że wszystkie postawione przez
Odwołującego zarzuty w sprawie są nieuzasadnione i nie po inny skutkować uwzględnieniem
któregokolwiek ze sformułowanych wniosków.
Zał. pismo Zamawiającego z 11 grudnia 2020 roku, znak: K M- .271 .6.2020
W trakcie rozprawy uczestnicy przedstawili stanowiska.
Uwzględniając dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak
również biorąc pod uwagę stanowiska stron przedstawione na piśmie, jak też podczas
rozprawy, Izba stwierdziła, iż odwołanie w zakresie rozpoznawanych zarzutów nie
zasługuje na uwzględnienie.
Odnosząc się do zarzutów i wniosków/żądań odwołania, skład orzekający stwierdza, że nie
podlegają one uwzględnieniu.
Podstawowym uzasadnienie zarzutu odwołania jest kwestionowanie wyboru oferty z uwagi
na treść wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny, złożonych przez wykonawcę na
wezwani
e zamawiającego. Należy przyznać rację odwołującemu, że do wyjaśnień nie
dołączono odrębnych dowodów na poparcie zaprezentowanych informacji. Nie
przedstawiono szczegółowych i wyczerpujących wyliczeń oferowanej ceny, treść wyjaśnień
uznana za niewystarczaj
ącą i ogólną, co powinno skutkować uznaniem, że wykonawca nie
wykazał, iż cena nie jest rażąco niska, w istocie należałoby zatem uznać, że wobec braku
wyjaśnień, oferta podlega odrzuceniu.
Oceniając przedstawiony pogląd odwołania skład orzekający zauważa, że zamawiający był
zobowiązany do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego z uwagi na relację między
ustalon
ą przed wszczęciem postępowania wartością zamówienia, a ceną wykonawcy.
Należy w tym miejscu wskazać, iż Zamawiający w celu oszacowania wartości zamówienia
dokonał rozeznania rynku, w wyniku czego otrzymał trzy propozycje cenowe, w tym jedną
znacząco zawyżoną. Wszystkie ceny nazwane wstępnymi stanowiły podstawę do ustalenia
szacunkowej
wartości zamówienia w wysokości 299.827,16 złotych netto, tj. 323.813,23 zł.
(niesporne).
W toku postępowania Odwołujący i Wykonawca złożyli oferty z niższą niż
wstępnie deklarowaną wysokością, co w warunkach konkurencyjnego obrotu gospodarczego
było zachowaniem naturalnym. W następstwie, wobec ziszczenia ustawowej przesłanki,
zamawiający otrzymał, po uprzednim wezwaniu, wyjaśnienia wykonawcy.
Kolejnym czynnikiem mającym znaczenie w sprawie rozpatrywanej jest fakt, iż
wynagrodzenie za realizacj
ę przedmiotu zamówienia w 2021 roku (poprzednim w stosunku
do stanowiącego przedmiot postępowania) zostało ustalone w wysokości 162.000,00 brutto i
było zrealizowane przez obecnego odwołującego.
A zatem wy
konawca, którego ofert została wybrana w niniejszym postępowaniu
zadeklarował realizację przedmiotowego zamówienia w takiej samej kwocie.
W takim stanie rzeczy
ocena złożonych przez Wykonawcę wyjaśnień została dokonana
przez zamawiającego przy uwzględnieniu porównania możliwości realizacji niniejszego
zadania przy poniesieniu kosztów zbliżonych do dotychczasowych. Nawet przy
uwzględnieniu okoliczności dotyczących ogólnego wzrostu cen i inflacji uzasadnione jest
twierdzenie
, że Wykonawca w swoich wyjaśnieniach wskazał na okoliczności, które mogłyby
wpłynąć na zrekompensowanie kosztów, tj. na ponoszone przez Wykonawcę niższe koszty
logistyki i transportu pojazdów, z uwagi na lokalizację ich bazy w centralnej części gminy-
miasta Grudziądz. Ta zresztą istotna okoliczność została wprost wskazana w złożonych
wyjaśnieniach stanowiąc element ich merytorycznej wartości.
Jak zauważył zamawiający, dla porównania — baza transportowa dotychczasowego
wykonawc
y zlokalizowana była w m. Bzowo, oddalonej od miasta Grudziądz o ok. 13
kilometrów, co ma znaczący wpływ chociażby na ponoszone koszty paliwa dla pojazdów
używanych przy wykonywaniu zadania.
Uzasadnione jest wobec tego
wzięcie pod uwagę faktu, że realna cena za niemal tożsamy
przedmiot zamówienia realizowanego w 2021 r. ma charakter ceny rynkowej
niekwestionowanej przez żadnego z wykonawców. Uwzględniając powyższe zasadne jest
stwierdzenie
zamawiającego, że wykonawca może wykonać przedmiot zamówienia zgodnie
z wymagania i realne jest w tym
świetle, że poniesie on wydatki na realizację zadania na
dotychczasowym poziomie. Wo
bec powyższego przy braku potwierdzenia zaistnienia
przesłanki odrzucenia wybranej oferty postawione zarzuty w sprawie są nieuzasadnione.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono, jak w sentencji, oddalając odwołanie.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art.
575 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.) oraz § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania
(Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………..