KIO 3693/21 WYROK dnia 20 stycznia 2022 r.

Stan prawny na dzień: 09.06.2022

Sygn. akt: KIO 3693/21 

WYROK

z dnia 20 stycznia 2022 r.

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie:

Przewodniczący:     Anna Kuszel - Kowalczyk 

Protokolant:            

Aldona Karpińska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  18  stycznia  2022  r. 

w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  20  grudnia  2021  r.  przez 

wykonawcę M. G. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Produkcyjno 

– Handlowy „Mawips” M. G. z siedzibą w Chełmie  w postępowaniu prowadzonym przez 

Miasto Chełm,

przy udziale wykonawcy 

Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. z 

siedzibą  w  Chełmie  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po 

stronie zamawiającego.

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Zamawiającemu  Miastu  Chełm,  unieważnienie 

czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  oraz  powtórzenie  czynności  badania  i 

oceny  ofert,  w  tym  odrzucenie  oferty  wykonawcy  Miejskie  Przedsiębiorstwo 

Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. z 

siedzibą w Chełmie na podstawie art. 226 ust. 1 

pkt  8  w  zw.  z  art.  224  ust.  6  ustawy 

z  dnia  11  września  2019 r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.);

Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego – Miasto Chełm i:

2.1.  zalicza 

w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego 

M. G. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Produkcyjno 

–  Handlowy  „Mawips”  M.  G.  z  siedzibą  w  Chełmie  tytułem  wpisu  od 

odwołania,

2.2.  zasądza  od  Zamawiającego  –  Miasta  Chełm  na  rzecz  Odwołującego  –  M.  G. 

prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zakład  Produkcyjno  – 

Handlowy  „Mawips”  M.  G.  z  siedzibą  w  Chełmie  kwotę  18  600  zł  00  gr 


(słownie:  osiemnaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy)  stanowiącą 

uzasadnione  koszty  strony  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  oraz 

wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie  do  art.  579  ust.  1  i  580  ust.  1  i  2  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Prawo 

zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2021  r.,  poz.  112  z  późń.  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  

w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia  - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przewodniczący:      ……………………………..   


Sygn. akt: KIO 3693/21 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający Miasto Chełm (dalej jako „Zamawiający”) prowadzi postępowanie o udzielenie 

zamówienia na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych 

(dalej  ustawa  Pzp),  pn.:   

Utrzymanie  zieleni  na  terenie  Miasta  Chełm  w  latach  2021-2022 

(znak postępowania: BZP.271.12.35.2021). Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 

Dzienniku Urzędowym  Unii  Europejskiej  z dnia  25  sierpnia  2021 r.  pod  numerem  2021/S 

W dniu 20 grudnia 2021 r. wykonawca M. G. prowadzący działalność gospodarczą pod 

firmą  Zakład  Produkcyjno  –  Handlowy  „Mawips”  M.  G.  z  siedzibą  w  Chełmie  (dalej  jako 

„Odwołujący”)  wniósł  odwołanie  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  wobec  czynności 

wyboru  oferty  wykonawcy  Miejskie  Przedsiębiorstwo  Gospodarki  Komunalnej  Sp.  z  o.o.  z 

siedzibą w Chełmie (dalej jako MPGK) jako najkorzystniejszej w postępowaniu i zaniechaniu 

odrzucenia oferty tego wykonawcy. 

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie: 

art.  226  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  złożonej 

przez  Miejskie  Przedsiębiorstwo  Gospodarki  Komunalnej  spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością,  pomimo  że  zawiera  ona  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia, czego skutecznie nie zakwestionował wykonawca w swoich 

wyjaśnieniach,  w  szczególności  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

wskazanych poniżej czynności stanowiących istotne części składowe ceny:  

−   mechaniczna pielęgnacja trawników (tabela 1 lp. 1, tabela 2 lp. 1, tabela 3 lp. 

−  pielęgnacja drzew porażonych jemiołą (tabela 1 lp. 13),  
−  pielęgnacja oraz nasadzenia sezonowe, bylinowe na terenach zieleni miejskiej 

(tabela 2 lp. 18),  

−  wszystkich czynności w ramach tabeli wykonanie nasadzeń oraz pielęgnacja 

w  ramach  projektu  „Przebudowa  drogi  krajowej  nr  12  w  granicach 

administracyjnych miasta Chełm” (tabela 4 lp. 1-6).  

art.  224  ust.  5  oraz  6  ustawy  Pzp  w  związku  z  art.  226  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp 

poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  złożonej  przez  Miejskie  Przedsiębiorstwo 

Gospodarki  Komunalnej  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością,  pomimo  że 

złożone przez tego wykonawcę wyjaśnienia pomijają zarówno istotne koszty realizacji 

zamówienia,  jak  i  są  zbyt  ogólne,  a  tym  samym  złożone  wyjaśnienia  wraz  z 


do

wodami  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny,  podczas  gdy  ciężar  tego 

udowodnienia spoczywa na wykonawcy,  

art.  16  pkt  1  ustawy  Pzp  w  związku  z  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp  poprzez  brak 

rzetelnej  i  zapewniającej  zachowanie  uczciwej  konkurencji  weryfikacji  przez 

zamawiającego  wyjaśnień  niskiej  ceny  złożonych  przez  Miejskie  Przedsiębiorstwo 

Gospodarki Komunalnej spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.  

Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: 

uwzględnienie odwołania,  

nakazanie  zamawiającemu  unieważnienia  podjętej  10  grudnia  2021  r.  czynności 

wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty  złożonej  przez  Miejskie  Przedsiębiorstwo 

Gospodarki  Komunalnej  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  oraz  dokonania 

ponownego badania i oceny ofert, 

3)   nakazania 

zama

wiającemu  odrzucenia  oferty  Miejskiego  Przedsiębiorstwa 

Gospodarki Komunalnej spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.  

Odwołujący  wnosił  również  o  zasądzenie  od  Zamawiającego  kosztów  postępowania 

odwoławczego,  w  tym  wpisu  w  wysokości  15  000  zł  oraz  wynagrodzenia  pełnomocnika  w 

wysokości 3 600 zł. 

Uzasadniając zarzuty Odwołujący wskazał: 

Zamawiający  10  grudnia  2021  r.  dokonał  ponownego  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  w 

postępowaniu.  Uczynił  to  pomimo  istotnych  braków  zawartych  w  wyjaśnieniach  wybranego 

wykonawcy.  

Odwołujący wskazał, że przypatrując się treści art. 224 prawa zamówień publicznych widać, 

że  celem  postępowania  wyjaśniającego  cenę  oferty  jest  umożliwienie  zamawiającemu 

dokonania  oceny  czy  badana  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  Zamawiającego  należy  traktować  jako  podmiot  biorący  udział  w  obrocie 

gospodarczym  (choć  dodatkowo  obostrzonym  ustawowo),  który  ma  obowiązek  zadbać,  by 

oferty,  które  przyjmuje  były  wiarygodne  cenowo.  Cel  ten  można  zrealizować  na  różne 

sposoby.  Ich  wspólnym  mianownikiem  jest  wykazanie  zamawiającemu  przez  wykonawcę 

dlaczego jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. 

Odwołujący ocenił, że w  przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia MPGK nie 

zadośćuczyniło  celowi  postępowania  wyjaśniającego.  Nie  udzielono  wielu  informacji  co  do 

faktycznych  kosztów  wykonania  zamówienia,  inne  zaś  podano  w  sposób,  który  w  praktyce 

uniemożliwiał zamawiającemu ich weryfikację. Tym samym Odwołujący uznał, że MPGK nie 

tylko  nie  podołało  ciężarowi  dowodu  w  tym  zakresie,  ale  nawet  w  pozostałym  zakresie 


przedstawione informacje są nierzetelne i nie opierają się na rzeczywistej strukturze kosztów 

tego wykonawcy.  

Odwołujący  stwierdził,  że  obowiązkiem  zamawiającego  w  postępowaniu  o  udzielenie 

zamówienia  jest  nie  tylko  wystosowanie  pisma  z  wezwaniem  do  wyjaśnienia  niskiej  ceny 

oferty  w  przypadku  zajścia  przesłanek  ustawowych.  Jest  nim  również,  a  może  i  przede 

wszystkim weryfikacja złożonych wyjaśnień.  

Zamawiający powinien zbadać czy sposób realizacji zamówienia wskazany w wyjaśnieniach 

jest  zgodny  z  jego  wymogami  określonymi  w  specyfikacji  warunków  zamówienia,  czy 

wskazano  na  wszystkie  istotne  koszty  realizacji  zamówienia,  czy  została  wykazana  ich 

wysokość,  czy  całość  wyjaśnień  jest  spójna,  czy  przyjęte  założenia  co  do  warunków 

realizacji zamówienia są realne.  

Odwołujący  stwierdził,  że  w  niniejszym  postępowaniu,  zamawiający  takiej  weryfikacji  nie 

przeprowadził – inaczej zamawiający musiałby dostrzec choć część uchybień, które zostaną 

wskazane w niniejszym odwołaniu.  Odwołujący przywołał wyrok Izby z dnia 13 lipca 2021 r., 

sygn. akt KIO 1679/21 oraz wyrok z 19 grudnia 2019 r., sygn. akt KIO 2514/19. 

Dalej  Odwołujący  stwierdził,  że  wyjaśnienia  MPGK  nie  są  wyjaśnieniami  pokazującymi 

poziom kosztów tego wykonawcy.  

Odwołujący ocenił, iż przemawia za tym kilka ich cech.  

Po  pierwsze,  MPGK  podaje  założone  koszty  pracownicze  oraz  podaje  (bo  przecież  nie 

wylicza 

–  z  wyjątkiem  kilku  dobrze  opisanych  pozycji)  szacowane  koszty  pracy  sprzętu  i 

zakupu  materiałów.  Do  tego  dodaje  wartość  oferty  podwykonawcy.  To  co  pozostaje  jest 

założone jako zysk. W końcu tak właśnie kalkuluje się zysk z realizacji zamówień. Zgodnie z 

nazwą  wiersza  „zysk  5%”  wykazywany  zysk  rzeczywiście  stanowi  dokładnie  5%  wartości 

oferty  (brutto)  MPGK 

–  1  709  273,72  zł  x  0,05  =  85  463,69  zł.  Odwołujący  wskazał,  że 

wynika z tego jasny wniosek, że przygotowując wyjaśnienia niskiej ceny swojej oferty MPGK 

najpierw  założyło,  że  zysk  będzie  wynosił  5%,  a  następnie  resztę  porozdzielało  pomiędzy 

różne  kategorie  kosztów,  by  całość  „sensownie  wyglądała”.  Odwołujący  stwierdził,  że 

wyjaśnienia  nie  służą  w  żaden  sposób  celowi  ich  złożenia  –  pokazania  kosztów  realizacji 

zamówienia. One nie pokazują tych kosztów, a pokazują jedynie wynik zagadki logicznej „jak 

tu dopasować liczby”, którą rozwiązywali pracownicy MPGK.  

Po drugie, podobnie wygląda tabela z kosztami pracowniczymi. Nie widać żadnego związku 

pomiędzy rzeczywistymi realizowanymi w ramach umowy czynnościami, a założonym przez 

MPGK  procentowym  „wykorzystaniem  w  realizacji  zadania”.  Odwołujący  podał,  że  MPGK 

wskazało  dla  każdej  osoby  „zakres  wykonywanych  czynności”.  Tylko  jedna  osoba  ma 

wskazany  zakres  „ogrodnik”.  Inni  to  kierowcy,  kosiarze  i  pilarze.  Kto  w  takim  razie  będzie 

wykonywał wszystkie czynności typowo ogrodnicze? Sadzenie, pielęgnację drzew i krzewów, 

opryski  chemiczne?  Jeden  ogrodnik,  którego  wykorzystanie  MPGK  oszacowało  na  70%? 


Części tych prac nawet nie wykonuje się samodzielnie, a w zespole. Odwołujący wskazał, że 

z  tabeli  kosztów  osobowych jasno  dla odwołującego wynika,  że  MPGK  nie wskazało osób, 

zakresów  czynności,  czasu  pracy  przy  realizacji  zamówienia  zgodnie  z  realnymi 

uwarunkowaniami  realizacji  zamówienia.  Oparto  się  na  ilości  i  rodzaju  osób  wymaganych 

przez  zamawiającego  w  postawionym  warunku  udziału  w  postępowaniu.  Tak  jakby  MPGK 

przyznawało, że to zamawiający lepiej wie jakie osoby realizujące zamówienie są potrzebne 

do jego realizacji. 

Odwołujący  podniósł  w  kwestii  uznaniowości  rozdzielania  procentów  „wykorzystania  w 

realizacji  zadania”,  że  zasadniczo  w  każdej  kategorii  MPGK  wskazało  trochę  lepiej 

wynagradzanym pracownikom niskie wartości procentowe, a tym gorzej opłacanym wyższe 

wartości.  Tak  jakby  nie  planowano  kto  wykona  wszystkie  przewidziane  w  SWZ  prace 

pielęgnacyjne,  ale  za  to  zaplanowano,  że  przykładowy  pan  A.  N.  będzie  brał  udział  jako 

kierowca w udziale 50% swojego czasu pracy, a pan D. W. 

już tylko 20%.  

Przedstawiając  uwagi  co  do  zawartości  tabeli  kosztów  wynagrodzeń  pracowników 

Odwołujący  wskazał,  że  do  swoich  wyjaśnień  MPGK  załączyło  zasadniczą  tabelę 

zatytułowaną  „Kalkulacja  ceny  zamówienia”,  gdzie  jednakże  koszty  nie  są  kalkulowane,  a 

jedynie przedstawiane w ramach jednej łączne kategorii „wartość brutto bez wynagrodzenia 

pracowników”.  

I tak dla kolejnych pozycji oznacza to m.in.  

Lp.  2  - 

Wykonanie  trawników  dywanowych  siewem  na  gruncie  kat.  III  bez  nawożenia  z 

nawiezieniem  ziemi  urodzajnej  gr.  5  cm,  zakładanie  łąk  kwietnych  –  łączny  koszt  brutto 

zakupu  trawy  i  pracy  sprzętu  ma  wynieść  11  444,76  zł.  Nie  wskazano  oddzielnie  kosztów 

zakupu trawy tj. założeń co do wymaganej do zakupu ilości, ceny trawy, nie wykazano ceny 

jej zakupu za pomocą dowodów (przy powoływaniu się w ogólnej części wyjaśnień na rabaty 

dostawców),  nie  wskazano  jaki  sprzęt  będzie  wykorzystany,  w  jakim  czasie  i  jakie  koszty 

jego pracy przyjęto (w tym koszt paliwa).  

Lp. 4 - 

Karczowanie drzew wraz z usunięciem karpiny na głębokości 40 cm poniżej poziomu 

terenu,  wyróbką  (pocięciem  ściętego  drzewa  na  odcinki  dogodne  do  załadunku  w  miejscu 

wykonywa

nia  robót)  i  wywozem  w  miejsce  wskazane  przez  zamawiającego  na  terenie 

Miasta. Wywóz drewna obejmuje jego załadunek, rozładunek i ułożenie w stosy. Wywożenie 

gałęzi na odległość do 10km  – łączny koszt brutto pracy sprzętu ma wynieść 2 592 zł. Nie 

wskazano 

o  jaki  sprzęt  chodzi  (a  do  wykonania  w  ramach  tej  pozycji  jest  kilka  różnych 

czynności), jakie przyjęto jego wykorzystanie czasowe i koszty jednostkowe.  

Lp. 9 - 

Sadzenie drzew i krzewów liściast. form naturalnych lub piennych na terenie płaskim 

w  gr.  kat. 

IV  z  całkowitą  zaprawą  dołów  śr./głębok.  0.5  m  (materiał  szkółkarski  zapewnia 

Zamawiający)  – tu na  łączny  koszt  brutto określony  jako  (bez  wynagrodzeń)  115 917,11 zł 


składa się, zgodnie ze wskazaniem MPGK: „transport+ załadunek+ magazynowanie+ sprzęt- 

kop

arka”. Jak wskazano wyżej – czy taka wyliczanka = wyliczenie kosztów?  

W  tym  samym  standardzie  przygotowano  również  opis  pozycji  w  tabeli  „Wykonanie 

nasadzeń oraz pielęgnacja w ramach projektu Przebudowa drogi krajowej nr 12 w granicach 

administracyjnych  m

iasta  Chełm”  –  opis  kosztów  każdej  czynności,  niezależenie  od  jej 

rodzaju  zostało  określony  jako  „sprzęt+transport”.  Właśnie  to  obrazuje  jak  mało 

zindywidualizowany  jest  to  opis,  skoro  pasuje  do  wielu  różnorakich  pozycji  sporządzonej 

„kalkulacji”.  

Odwołujący  stwierdził,  że  taki  ogólny  sposób  prezentacji  danych  uniemożliwia  jakąkolwiek 

ich  weryfikację  przez  zamawiającego  inną  niż  samodzielnie  wyliczenie  wszystkich  tych 

kosztów i przyrównanie do kwoty wskazanej przez wykonawcę. O ile w przypadku weryfikacji 

prawidłowo rozpisanych kosztów składowych zamawiający może mieć tylko część informacji 

koniecznych  do  weryfikacji  (np.  może  stwierdzić,  że  koszt  paliwa  jest  w  rzeczywistości 

wyższy  niż  podany  lub  usunięcie  karpiny  wymaga  np.  więcej  niż  20  minut  pracy  sprzętu 

założone  przez  przykładowego  wykonawcę),  o  tyle  tutaj  zamawiający  musiałby  posiadać 

wszystkie te informacje, by rzetelnie zweryfikować wyjaśnienia.  

Dalej Odwołujący wskazał, że w przypadku różnicy w wyliczeniach własnych zamawiającego 

i  kwoty  podanej  p

rzez  wykonawcę  nie  wiadomo  czy  wynika  ona  ze  źle  przyjętego  czasu 

pracy  sprzętu,  jego  kosztu,  pominięcia  części  sprzętu  w  wyliczeniach  itd.,  czy  jest 

uzasadniona  jakimiś  uwarunkowaniami  realizacji  zamówienia.  Odwołujący  stwierdził,  że  w 

niniejszej sprawie 

jasne jest zaś, że zamawiający nie posiada wystarczającej wiedzy w celu 

weryfikacji w ten sposób całych złożonych wyjaśnień.  

Zdaniem Odwołującego prawidłowo przedstawione wyjaśnienia powinny zawierać założenia 

co  do  czasu  wykonania 

poszczególnych  czynności,  czasu  wykorzystania  specjalistycznego 

sprzętu  z  podziałem  na  jego  rodzaj,  kosztu  pracy  tego  sprzętu,  kosztu  materiałów  itp. 

Odwołujący  ocenił,  że  w  niniejszym  postępowaniu  MPGK  jedynie  upozorowało  złożenie 

takich wyjaśnień. 

W  zakr

esie  uwag  co  do  zawartości  tabeli  kosztów  wynagrodzeń  pracowników  Odwołujący 

wskazał,  że  do  swoich  wyjaśnień  MPGK  załączyło  tabelę  z  wypisanymi  dwudziestoma 

pracownikami  przeznaczonymi  do  realizacji  zamówienia  wraz  ze  wskazaniem  ich 

wynagrodzeń, 

zakresem 

wykonywanych 

czynności 

określonym 

procentowo 

„wykorzystaniem w realizacji zadania”. 

Odwołujący  podniósł,  że  po  pierwsze,  MPGK  wykazało  w  ten  sposób  koszty  robocizny  w 

sposób  bardzo  ogólny  –  nie  łącząc  ich  w  żadnej  mierze  z  konkretnymi  czynnościami 

wchodz

ącymi  w  zakres  zamówienia.  W  ten  sposób  zamawiający  nie  ma  prawie  żadnej 

realnej  możliwości  weryfikacji  czy  wykonawca  przyjął  prawidłowe  założenia  co  do  czasu 

pracy  pracowników.  Dobrze  obrazuje  ten  fakt  następujące  założenie  –  gdyby  MPGK 


wskazało  „wykorzystanie  w  realizacji  zadania”  każdego  pracownika  o  10  punktów 

procentowych  niższe  –  to  czy  zamawiający  wiedziałby,  że  dana  ilość  pracowników  jest  za 

mała? Wiedziałby tyle co wie teraz, czyli: „być może te procenty są wystarczające, być może 

nie”.  Te  10  punktów  procentowych  to  jednak  nie  jest  mała  różnica  w  koszcie  realizacji 

zamówienia.  Wystarczy  wskazać,  że  odwrotny  ruch,  czyli  zwiększenie  „wykorzystania  w 

realizacji zadania” każdego pracownika o 10 punktów procentowych doprowadza do tego, że 

koszty wykazywa

ne przez MPGK przekraczają cenę ofertową tegoż wykonawcy. 

Dalej  Odwołujący  wskazał,  że Zamawiający  ma stałe zapotrzebowanie na usługi  z  zakresu 

utrzymania zieleni, jednak to nie znaczy, że jest specjalistą z tego zakresu i ma wiedzę co do 

czasu  realizacji 

wszystkich  czynności  wchodzących  w  zakres  zamówienia.  Na  pewno  ma 

jednak  większą  możliwość  weryfikacji  wybranych  czynności,  co  do  których  łatwiej  określić 

szacunkowy  czas  ich  trwania.  Co  więcej,  odnosząc  się  do  pojedynczych  czynności  można 

sięgnąć  do  publikowanych  katalogów  nakładów  rzeczowych  i  porównać  je  z  informacjami 

przekazywanymi  przez  wykonawcę  co  do  założonych  przez  niego  czasów  realizacji 

poszczególnych czynności, które bezpośrednio przekładają się na skalę kosztów robocizny.  

Po  drugie,  Odwołujący  wskazał,  że  w  przypadku  rozliczenia  kosztorysowego  –  według 

iloczynu  rzeczywiście  zrealizowanych  czynności  i  ich  ceny  jednostkowej  kluczowy  jest 

również  charakter  realności  cen  zaoferowanych  cen  jednostkowych.  Z  oferty  MPGK  nie  da 

się  zaś  wywieść  w  jakim  zakresie  koszty  pracy  zostały  przyporządkowane  do 

poszczególnych czynności, gdyż one nie zostały przyporządkowane.  

Tabela  „kalkulacja  ceny  zamówienia”  nie  odnosi  się  do  wynagrodzeń  pracowników 

przyporządkowanego  do  poszczególnych  czynności.  Można  jedynie  wyliczyć  jaka  jest 

różnica pomiędzy  kolumną  „wartość  brutto  bez wynagrodzenia pracowników”  oraz  kolumną 

„wartość  brutto”  da  ona  jednak  jedynie  wartość,  która  jest  częściowo  kosztami 

wynagrodzenia  pracowników,  częściowo  zyskiem.  Oczywiście  te  proporcje  są  różne  dla 

różnych czynności, z udzielonych wyjaśnień nie wynika jakie.  

Odnośnie braku uwzględnienia kosztów ogólnych przedsiębiorstwa, Odwołujący podniósł, że 

MPGK nie wskazało żadnych ponoszonych kosztów ogólnych działalności przedsiębiorstwa. 

Złożone wyjaśnienia zawierają odniesienia do kosztów pracy (ogólne, jedynie w stosunku do 

całości umowy), do kosztów pracy sprzętu, zakupu materiału (w odniesieniu do konkretnych 

czynności, ale bez podziału między poszczególnymi rodzajami kosztów – w ramach jednego 

worka nazwanego „wartość brutto bez wynagrodzenia pracowników”), ale nie odnoszą się do 

kosztów ogólnych działalności przedsiębiorstwa.  

Jak  wiadomo  funkcjonowanie  przedsiębiorstwa  wiąże  się  z  realizacją  czynności  oraz 

ponoszeniem  wydatków  niezwiązanych  bezpośrednio  z  realizowaniem  zamówień  klientów, 

ale koniecznych dla utrzymania działalności całego przedsiębiorstwa. Są to m.in.:  

− koszty utrzymania nieruchomości (zaplecze, koszty powierzchni biurowej),  


− koszty utrzymania czystości, ochrony,  

− koszty mediów, usług telekomunikacyjnych,  

− koszty zapewnienia wyposażenia biurowego, licencji aplikacyjnych,  

− koszty płac pracowników obsługi administracyjnej, księgowo-kadrowej, służby bhp. 

Odwołujący podał, że MPGK posiada status dużego przedsiębiorstwa, zgodnie z opisem na 

stronie  przedsiębiorstwa:  „Spółka  zajmuje  się  poborem,  uzdatnianiem  i  rozprowadzaniem 

wody,  odprowadzaniem  i  oczyszczaniem  ścieków,  odbieraniem  i  transportem  odpadów 

komunalnych,  przetwarzaniem  odpadów  komunalnych,  unieszkodliwianiem  odpadów 

komunalnych  i  azbestowych  oraz  utrzymywaniem  czystości  i  porządku  w  mieście.  Spółka 

ponadto  administruje  cmentarzem  komunalnym  w  Chełmie  oraz  wykonuje  badania 

laboratoryjne  wody  i  ścieków”.  Koszty  MPGK  rozkładają  się  pomiędzy  kilka  obszarów 

działalności spółki, ale jest jasne, że w pewnej części wiążą się z prowadzeniem działalności 

w zakresie utrzymania zieleni.  

Odwołujący  stwierdził,  że  MPGK  w  żaden  sposób  nie  pokazało  tych  kosztów,  ani  nie 

wskazało  jaką  ich  część  należałoby  przypisać  do  realizacji  niniejszego  zamówienia.  Tym 

samym należy uznać, że przedstawione zamawiającemu wyliczenia nie wykazywały rzetelnie 

kosztów związanych z realizacją zamówienia.  

Dodatkowo,  należy  zwrócić  uwagę,  iż  MPGK  wskazało  na  zysk  na  poziomie  5%  wartości 

zamówienia. Odwołujący nie zna wartości kosztów ogólnych działalności MPGK, ale należy 

założyć, że wynoszą one co najmniej 5% całych kosztów realizacji zamówienia, co oznacza, 

że  wyjaśnienia  te  nie  tylko  są  niewystarczające,  ale  również  wprost  wynika  z  nich  fakt 

zaoferowania przez MPGK ceny rażąco niskiej.  

Odnośnie  brak  uwzględnienia  wybranych  bezpośrednich  kosztów  realizacji  zamówienia, 

Odwołujący wskazał, że MPGK nie tylko nie uwzględniło kosztów ogólnych funkcjonowania 

przedsiębiorstwa,  ale  również  wybranych  kosztów  bezpośrednio  wynikających  z  zakresu 

zamówienia. 

Nie  uwzględniono  przede  wszystkim  dodatkowych  kosztów  wynikających  z  udzielonej 

gwarancji pielęgnacyjnej na nowe nasadzenia drzew, krzewów i wysiew trawników:  

Wykonawca udzieli Zamawiającemu gwarancji pielęgnacyjnej na: 

1) drzewa wynoszącej 36 miesięcy licząc od daty odbioru końcowego lub daty usunięcia wad 

stwierdzonych w czasie odbioru końcowego przedmiotu umowy, 

2)  krzew  i  trawniki  wynoszącej  24  miesiące  licząc  od  daty  odbioru  końcowego  lub  daty 

usunięcia wad stwierdzonych w czasie odbioru końcowego przedmiotu umowy. 

W  żadnym  miejscu  wyjaśnień  nie  wskazano  jakichkolwiek  kosztów,  które  miałyby  wynikać 

dla MPGK z tytułu udzielonej gwarancji, co jest sprzeczne nie tylko ze zdrowym rozsądkiem, 

ale i zasadami wiedzy ogrodniczej.  


Odwołujący  podał,  że  w  normalnych  warunkach  przyjmuje  się,  że  przy  nawet  przy 

odpowiednim  materiale  do  nasadzeń  oraz  prawidłowym  wykonaniu  samych  nasadzeń 

obeschnąć  może  do  5%  ich  ilości.  Nie  da  się  wyeliminować  tej  możliwości.  Nasadzenia 

obejmują  organizmy  żywe,  których  naturalnymi  procesami  nie  jesteśmy  w  stanie  dokładnie 

sterować.  Podobnie  samo  wykonywanie  nasadzeń  jest  codzienną  pracą  zwykłych  ludzi 

(wynagradzanych  zresztą na  poziomie minimalnego  wynagrodzenia lub niewiele wyższym). 

Nie ma tu możliwości uniknięcia błędów, tak jak w pracy każdego. Nie ma też za bardzo pola 

do  ograniczenia  błędów,  gdyż  z  wyjaśnień  MPGK  nie  wynika,  by  podejmowało  tu  jakieś 

specjalne kroki.  

Ponadto Odwołujący wskazał, że należy w tym kontekście zwrócić uwagę na rażąco niskie 

ceny jednostkowe wybranych czynności pielęgnacyjnych zawartych w ofercie MPGK: 

1)Pielęgnacja  drzew  w  ramach  projektu  „przebudowa  drogi  krajowej  nr  12  w  granicach 

administracyjnych  miasta  Chełm”  –  wartość  oszacowano  na  222,11  zł  netto,  MPGK 

zaoferowało 9 zł netto; 

2)  Pielęgnacja  krzewów liściastych  w  ramach  projektu „Przebudowa  drogi  krajowej  nr  12 w 

granicach administracyjnych miasta Chełm” – wartość oszacowano na 21,58 zł netto, MPGK 

zaoferowało 9 zł netto;  

3)  Pielęgnacja  krzewów  róż  w  ramach  projektu  „Przebudowa  drogi  krajowej  nr  12  w 

granicach administracyjnych miasta Chełm” – wartość oszacowano na 13,96 zł netto, MPGK 

zaoferowało 9 zł netto.  

Odwołujący  stwierdził,  że  w  wyjaśnieniach  MPGK  nie  uwzględniono  również  kosztów 

koordynacji  realizacji  zamówienia  i  raportowania.  Odwołujący  wskazał,  że  po  pierwsze, 

oczywiste jest, że realizacja zamówienia tej wielkości wymaga zaangażowania osoby, która 

będzie  koordynowała  prace  poszczególnych  brygad,  dbała  o  dostępność  niezbędnych 

zasobów  sprzętowych  w  czasie,  kiedy  są  one  potrzebne  w  celu  realizacji  zamówienia, 

uzgadniała prace do wykonania z podwykonawcami (jeżeli tacy rzeczywiście będą) itp.  

Po drugie, zamawiający wymaga m.in.:  

−  udziału  w  organizowanych  przez  zamawiającego  objazdach  mających  na  celu  ocenę 

potrzeb;  

−  prowadzenia  na  bieżąco  rejestru  czynności  utrzymaniowych  wykonywanych  w  ramach 

umowy;  

− przygotowania informacji o wykonaniu prac za dany miesiąc stanowiącej załącznik nr 10 do 

umowy.  

Odwołujący  ocenił,  że  żadna  z  osób  wskazanych  w  tabeli  kosztów  wynagrodzeń 

pracowników  nie  ma  określonego  takiego  zakresu  czynności.  Wynika  z  tego,  że  MPGK  w 

żaden sposób nie uwzględniło tych kosztów w swoich wyjaśnieniach.  

Dalej Odwołujący stwierdził, że kolejne koszty nieuwzględnione w wyjaśnieniach to:  


1)  koszty  ubezpieczenia  przedmiotowych  prac (w  szczególności odpowiedzialności cywilnej 

za  szkody  oraz  następstwa  powstałe  z  winy  wykonawcy  i  jego  pracowników  w  trakcie 

prowadzonych  prac  oraz  w  następstwie  nieszczęśliwych  wypadków,  dotyczących 

pracowników wykonawcy i osób trzecich, powstałe w związku z prowadzonymi pracami,  

2)  koszty  obowiązku  wynikającego  ze  standardów  utrzymania  zieleni  na  terenie  miasta 

Chełm:  „Wykonawca  musi  posiadać  własny  numer  telefonu  komórkowego  czynny  w 

godzinach 5.00-

22.00”, 

3)  koszty  wymaganych  uzgodnień  (z  Państwową  Inspekcją  Ochrony  Roślin  i  Nasiennictwa 

przed  opryskami,  z  Rejonem  Energetycznym  Chełm  przed  wyłączeniem  linii  napowietrznej 

na  czas  prowadzenia  wycinki  drzew,  wykonywania  c

ięć  w  koronie  w  sąsiedztwie  tych  linii, 

sporządzenie i uzyskanie zatwierdzenia projektu organizacji ruchu na czas prowadzenia prac 

wykonywanych w pasie drogowym),  

4)  koszty  sporządzenia  sporządzania  codziennie  dokumentacji  fotograficznej  z 

realizowanych  p

rac  przed  ich  rozpoczęciem  oraz  po  ich  wykonaniu,  wraz  z  kosztami 

zapewnienia ciągłego dostępu do niej zamawiającemu,  

5)  koszty  realizacji  usług  w  trybie  interwencyjnym  –  kryterium  oceny  ofert  w  niniejszym 

postępowaniu  jest  czas  wykonania  usługi  o  charakterze  interwencyjnym  od  wystąpienia 

zgłoszenia przez Zamawiającego. MPGK zaoferowało najkrótszy czas wykonania tj. 1 dzień 

roboczy.  Jednocześnie  jednak  MPGK  nie  wskazało  żadnych  dodatkowych  kosztów 

wynikających z tego, że czynności o charakterze interwencyjnym będzie musiało realizować 

z dnia na dzień.  

Odwołujący stwierdził, że powyższe stanowi dodatkowe utrudnienie w realizacji zamówienia 

–  zasoby  konieczne  do  realizacji  prac  interwencyjnych  najprawdopodobniej  zostały  już 

wcześniej  zaplanowane do  innych  prac (racjonalnie zakładając,  że MPGK  planuje  przebieg 

prac  z  odpowiednim  wyprzedzeniem)  i  nie  zawsze  możliwe  jest  ich  łatwe  „odzyskanie”  dla 

realizacji  prac  interwencyjnych  (zobowiązania  wynikające  z  innych  umów,  kończące  się 

terminy  realizacji  innych  czynn

ości  określonych  w  umowie,  brak  możliwości  skorzystania  z 

usług  podwykonawców  w  tak  krótkim  terminie).  Każde  przeorganizowanie  pracy  oznacza 

większe  ryzyko  kar  umownych  i  mniej  efektywne  wykorzystanie  zasobów,  a  wreszcie 

dodatkowy  czas  pracy  koordynatora  (

którego  kosztów  i  tak  nie  uwzględniono  w 

wyjaśnieniach MPGK);  

6)  ryzyko  kar  umownych  - 

kryterium  oceny  ofert  w  niniejszym  postępowaniu  proponowana 

przez  wykonawcę  wysokość kary  umownej  za zwłokę  w  usunięciu wad  stwierdzonych  przy 

odbiorze.  MPGK 

zaoferowało najwyższą wysokość kary tj. 1% wartości prac. Jednocześnie 

jednak MPGK nie wskazało żadnych dodatkowych kosztów wynikających z tego ryzyka, ani 

nie  opisało  żadnych  dodatkowych  środków,  jakie  zostaną  podjęte  w  celu  uniknięcie 


wystąpienia  sytuacji  będącej  podstawą  do  wystawienia  tej  lub  innych  unormowanych  w 

umowie kar umownych.  

Brak  uwzględnienia  jakichkolwiek  innych  kosztów  niż  „frontowe”  czynności  przy  realizacji 

utrzymania  zieleni  wskazuje,  że  MPGK  pomija  istotne  wymogi  zamawiającego  co  do 

w

arunków  realizacji  zamówienia  i  nawet  jeżeli  będą  one  realizowane,  to  nie  zostały  one 

uwzględnione przy kalkulowaniu ceny oferty tego wykonawcy. 

Odnośnie  braku  wykazania  stopnia  rozliczenia  podatku  VAT,  Odwołujący  wskazał,  że 

podsumowanie  wartości  kosztów  ujawnionych  w  wyjaśnieniach  ceny,  nie  jest  prawidłowe  , 

gdyż  pomija  zupełnie  kwestię  podatku  VAT.  MPGK  podsumowało  wartość  poszczególnych 

kosztów do kwoty brutto zapominając, że jej elementem jest podatek VAT (w wysokości 126 

612,87  zł  po  poprawie  omyłki  przez  zamawiającego),  który  nie  stanowi  przychodu 

wykonawcy.  

Pośrednio  z  wyjaśnień  wynika,  że  w  ramach  kosztów  podwykonawstwa  mechanicznej 

pielęgnacji  trawników  podatek  VAT  naliczony  wyniesie  25  822,42  zł.  Pozostawia  to  jednak 

ponad  100  000  złotych  podatku  należnego,  co  do  którego  MPGK  nie  dokonało  żadnych 

wyliczeń  w  jaki  stopniu  zostanie  rozliczony.  Powyższe  wyliczenia  były  konieczne  dla 

wykazania realności ceny w sytuacji, gdy wykonawca rozlicza koszty aż do kwoty brutto ceny 

oferty.  

Odwołujący  stwierdził,  że  kwoty  podatku  naliczonego  nie  ma  w  wykazywanych  kosztach 

wynagrodzeń.  Co  do  zaś  kategorii  „koszty  sprzętu  i  zakupu  materiałów”  to  z  racji  bardzo 

ogólnego ich wykazania oraz braku oparcia się w wyliczeniach na kosztach zakupowych (w 

szczególności  paliwa)  zamawiający  nie  ma  możliwości  samodzielnej  weryfikacji  skali 

odliczenia  podatku  VAT  (gdyby  zamawiający  podjął  się  rzeczywistej  oceny  złożonych 

wyjaśnień).  

Odnośnie istotnych czynników pozwalających na obniżenie ceny oferty Odwołujący wskazał, 

że  MPGK  wskazało  następujące  istotne  czynniki,  które  pozwoliły  temu  przedsiębiorcy  na 

istotne obniżenie ceny oferty w stosunku do cen rynkowych:  

2.  Za  istotne  czynniki,  które  wpłynęły  na  poszczególne  pozycje  kalkulacji  ofertowej 

Wykonawcy należy uznać:  

bliskość do miejsca realizacji zamówienia, 

wysoki  stopień  doświadczenia  w  realizacji  tego  typu  zamówień  pozwalający  znacznie 

obniżyć koszty pracy, 

posiadanie  przez  Wykonawcę  dużej  ilości  własnego,  nowoczesnego  sprzętu,  tj.:  środków 

transportu, specjalistycz

nych narzędzi, 

rabaty udzielone Wykonawcy przez dostawców, 


elastyczną  strukturę  zatrudnienia:  pracownicy  zatrudnieni  na  umowę  o  pracę  wykonują 

również inne zadania w przedsiębiorstwie Wykonawcy (w załączeniu szczegółowa kalkulacja 

wynagrodzeń pracowników biorących udział w realizacji zamówienia). 

3.  Wykonawca  posiada bardzo  duże  doświadczenie  w  realizacji  tego typu  usług.  Świadczy 

usługi utrzymania zieleni dla Zamawiającego już od wielu lat w związku z czym nabył dużego 

doświadczenia  w  realizacji  tego  typu  zamówień.  Wpływa  to  na  sprawniejszą  organizację 

pracy a tym samym znacznie obniża koszty Wykonawcy. 

Odwołujący zauważył, że MPGK w żadnym stopniu nie wykazało zaistnienia tych czynników. 

Odpuszczając tu już kwestię bliskości do miejsca realizacji należy wskazać, że twierdzenia o 

wysokim  stopniu  doświadczenia,  posiadaniu  nowoczesnego  sprzętu,  rabatach  dostawców, 

elastycznej  struktury  zatrudnienia  oraz  sprawniejszej  organizacji  pracy  pozostały  na  etapie 

niczym  niepopartych  twierdzeń.  MPGK  ani  szerzej  nie  opisało  sposobu  wykorzystania  tych 

czynników, ani nie wskazało żadnych dowodów na ich poparcie.  

Tym  samym,  Odwołujący  uznał,  że  MPGK  nie  może  powoływać  się  na  „wysoki  stopień 

doświadczenia w realizacji tego typu zamówień pozwalający znacznie obniżyć koszty pracy”. 

Skoro  zaś  MPGK  nie  może  się  powołać  na  to  „znaczne  obniżenie  kosztów  pracy”  (które 

ewidentnie  założyło  wskazując  do  realizacji  zamówienia  zespół,  który  zamierza 

wykorzystywać  średnio  w  zakresie  niecałych  8  etatów  miesięcznie)  to  należy  uznać,  że 

realne  koszty  pracy,  bez  uwzględnienia  tych  nieudowodnionych  korzyści,  są  znacznie 

wyższe.  

Podobnie wygląda pod kątem logicznym rozumowanie w stosunku do innych czynników. W 

szczególności  Odwołujący  uznał,  że  MPGK  nie  ma  prawa  wykazywać  kosztów  zakupu 

materiałów  po  cenach  niższych  niż  standardowe  skoro  nie  wykazało  rabatów  przyznanych 

przez  dostawców  (które łatwo  zresztą  wykazać  za  pomocą  ofert  czy  wcześniejszych  faktur 

zakupowych).  

Odwołujący wskazał, że koszty wykazywane przez MPGK należy zwiększyć o wartość tych 

niewykazanych  istotnych  czynników.  Z  pewnością  ich  łączna  wartość,  której  znaczenie  tak 

podkreślało  MPGK  jest  większa  niż  5%  wartości  oferty  tego  wykonawcy,  a  więc  założony 

zysk z realizacji zamówienia. 

Odnośnie  oferty  podwykonawcy  Odwołujący  wskazał,  że  istotny  zakres  kalkulacji  ceny 

zamówienia  został  przez  MPGK  wyjaśniony  udziałem  podwykonawcy  w  realizacji 

zamówienia.  Zdaniem  odwołującego  zarówno  treść  oferty,  okoliczności  jej  wykorzystania 

przez  MPGK  oraz  sam  pozio

m  cen  w  ofercie  podwykonawcy  składają  się  na  brak 

przekonujących argumentów za wyjaśnieniami MPGK w tym zakresie.  

Najważniejsza uwaga dotyczy realności samego realizowania przez MPGK prac przy udziale 

podwykonawcy. Odwołujący podał, że oferta MPGK  została  podpisana w  dniu 29  września 

2021  r.  W  jej  treści  MPGK  nie  tylko  nie  określiło  nazwy  i  adresu  planowanego 


podwykonawcy,  ale  również  nie  wskazało  jakiegokolwiek  zakresu  prac,  które  planowało 

powierzyć podwykonawcom.  

Podobnie, w formularzu Jednolitego Euro

pejskiego Dokumentu Zamówienia MPGK udzieliło 

odpowiedzi  przeczącej  na  pytanie:  „Czy  wykonawca  zamierza  zlecić  osobom  trzecim 

podwykonawstwo  jakiejkolwiek  części  zamówienia?”  Tym  samym  jasne  jest,  że  zamiarem 

MPGK  była  samodzielna  realizacja  zamówienia.  Już  jednak  udzielając  odpowiedzi  na 

wezwanie  8  października  2021  r.  MPGK  przedstawił  ofertę  podwykonawcy  na  realizację 

istotnej części zamówienia – wg szacowania o wartości przekraczającej 1/3 wartości całego 

zamówienia. Oczywiste jest przy tym, że zapytanie ofertowe w tej kwestii zostało przekazane 

podwykonawcy odpowiednio wcześniej. 

Odwołujący wskazał, że jedynym zdarzeniem, które rozdziela czas, kiedy MPGK deklarowało 

brak  udziału  podwykonawców,  a  czas,  kiedy  MPGK  tłumaczy  znaczną  część  ceny  swojej 

oferty 

ceną  podwykonawcy,  jest  wysłanie  przez  zamawiającego  wezwania  do  wyjaśnienia 

niskiej ceny oferty.  

Z  powyższego  Odwołujący  wnioskował,  że  MPGK  posłużyło  się  ofertę  podwykonawcy 

jedynie  w  celu  uniknięcia  konieczności  wykazywania  realności  rażąco  niskiej  ceny 

zaoferowanej dla pozycji obejmujących czynność mechanicznej pielęgnacji trawników wraz z 

czynnościami towarzyszącymi.  

Jednocześnie Odwołujący podniósł, że przekazana oferta podwykonawcy po prostu nie jest 

realna,  wiec  jako  taka  trudno  by  wykazywała  realność  ceny  zaoferowanej  przez  MPGK. 

Wskazują  na  to  najlepiej  wycena  tych  czynności  przez  Odwołującego  oraz  wyceny 

pozyskane  przez  Zamawiającego  we  wcześniejszych  zamówieniach  o  podobnym  zakresie 

(w tym wyceny samego MPGK), na których oparto szacowanie.  

Od

wołujący wskazał, ze oferta podwykonawcy: 

− nie zawiera żadnej informacji do kogo jest skierowana,  

− nie zawiera żadnej daty, ani informacji o okresie jej ważności,  

− nie zawiera wskazania czy zawiera ceny netto czy brutto (zgodnie z ustawą o cenach ceną 

jest cena brutto),  

−  nie  zawiera  zobowiązania  do  realizacji  umowy  przy  pomocy  osób  zatrudnionych  na 

podstawie umowy o pracę.  

Odwołujący  ocenił,  że  potwierdza  to  dodatkowo  przypuszczenia,  iż  oferta  ta  została  na 

etapie pisania wyjaśnień niskiej ceny użyta jedynie w celu uniknięcia kalkulowania kosztów 

tych czynności, które wyraźnie przewyższają cenę ofertową MPGK.  

Odnośnie różnicy zakresu zamówienia, Odwołujący podniósł, że  porównując cenę oferty do 

oszacowanej  wartości  zamówienia  należy  mieć  na  uwadze,  że  ta  różnica  jest  jeszcze 

większa, gdyż szacowanie wartości zamówienia nie obejmuje prac polegających na sadzeniu 

290 szt. drzew (czynność „Sadzenie drzew i krzewów liściast.form naturalnych lub piennych 


na terenie płaskim w gr. kat. IV z całkowitą zaprawą dołów śr./głębok. 0.5 m”), które zostały 

dopisane  w  trakcie  trwania  postępowania  do  kosztorysu  w  pozycjach  9,  9  i  14  trzech 

pierwszych  tabel 

–  wartość  tych  dodatkowych  czynności  wedle  szacowania  to  34  800  zł 

netto.  

Ponadto Odwołujący przedstawił uwagi co do wybranych pozycji cenowych MPGK. 

W  zakresie  wskazanej  ceny  ofertowej  MPGK  w  zakresie  pozycji  „Mechaniczna  pielęgnacja 

trawników  mechanicznych:  mechaniczne  koszenie  zieleńców  z  ręczny  dokaszaniem  z 

wygrabieniem,  oczyszczeniem  mechanicznym  lub  ręcznym  przyległych  elementów  pasa 

drogowego: opasek, chodników, jezdni, zatok - zachowaniem zasad określonych w umowie” 

Odwołujący  wskazał,  iż  do  zakresu  tej  usługi  wchodzi  zgodnie  ze  standardami  utrzymania 

zieleni  na  terenie miasta  Chełm  (załącznik  nr  1  do  umowy)  również  wykonanie  poniższych 

obowiązków:  

•  (str.  5 pkt  3)  Koszenie należy poprzedzić  wygrabieniem  trawników  grabiami,  w  celu 

usunięcia  opadłych  liści,  obumarłych  źdźbeł  i  mchu,  zbieraniem  zalegających  na 

trawniku  odpadów  (papier,  folia  itp.)  -  stanowi  to  dodatkowy  element,  wykonanie 

wertykulacji.  

•  (str.  5  pkt  6)  Równocześnie  z  koszeniem  trawy  należy  wykosić  trawę  i  chwasty 

rosnące  przy  słupach  elektrycznych,  oświetleniowych,  sygnalizatorach,  znakach 

drogowych  oraz  innych  elementach  infrastruktury  technicznej  zlokalizowanej  poza 

trawnikami, ale w obrębie danego terenu.  

•  (str.  5  pkt  7)  Jednoroczne  samosiewy  oraz  odrosty  korzeniowe  krzew  i  krzewów 

wyrosłe  na  obszarze  koszonych  trawników  oraz  wśród  krzewów  na  nich 

posadzonych,  winny  być  usuwane  na  poziomie  lub  poniżej  poziomu  gruntu 

równocześnie  z  koszeniem  trawy  lub  niezwłocznie  po  jej  skoszeniu,  a  przed 

wywozem.  

•  (str.  6  pkt  9)  Podczas  koszenia  terenów  zielonych  w  pobliżu  miejsc,  na  których 

zaparkowane  są  samochody,  należy  zabezpieczyć  pojazdy  przed  ewentualnym  ich 

uszkodzeniem bądź zabrudzeniem skoszoną trawą.  

co nie jest możliwe do realizacji w ramach zaoferowanej ceny ofertowej.  

W  zakresie  wskazanej  ceny  ofertowej  MPGK  w  zakresie  pozycji  „Pielęgnacja  oraz 

nasadzenia  sezonowe,  bylinowe  na  terenach  zieleni  miejskiej  -  z  zachowaniem  zasad 

określonych  w  umowie  (materiał  nasadzeniowy  zapewnia  Wykonawca)”  Odwołujący 

wskazał, iż do zakresu tej usługi wchodzi również wykonanie 3 krotnego nasadzenia bylin i 

roślin  jednorocznych  na  rabatach,  donicach,  gazonach,  kwietnikach,  rondach  i  wysepkach 

kierunkowych.  


Zgodnie  z  zał.  nr  6  do  umowy  „Utrzymanie  i  pielęgnacja  zieleni  na  rondach  i  wysepkach 

kierunkowych” pow. terenu z nasadzeniami (bez donic, gazonów, wież i kwietników) = 10996 

m2, ilość roślin do posadzenia = 9160 szt.  

Zgodnie  z  zał.  nr  8  do  umowy  „Utrzymanie  i  pielęgnacja  zieleni  na  rondach,  donicach  i 

kwietnikach” ilość roślin do posadzenia= 10337 szt.  

Odwołujący wyliczył, że w kosztorysie załączonym do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny lp. 18, 

kolumna  "z

akres  obejmujący  wartość  brutto  bez  wynagrodzenia  pracowników"  MPGK 

zaniżyło  ilość  materiału  roślinnego  do  nasadzeń,  tj.  bratki:  3500  szt.,  kapusta:  1000  szt., 

chryzantema  2000  szt.  =  6500  szt.  sadzonek,  których  wartość  określono  na  kwotę  (brutto) 

zł. Co średnio daje: 31250,00 zł : 6500 szt. = 4,81 zł/szt.  

Natomiast wg zał. nr 6 i nr 8 do umowy wymagana ilość to: 19497 szt.  

Stąd,  Odwołujący  ocenił,  że  niedoszacowanie  tego  elementu  wynosi:  uszczuplenie:  19497 

szt. - 

6500 szt. = 12997 zł. x średnia cena sadzonki 4,81 zł/szt. = 62 515,57 zł.  

Do  pielęgnacji  w/w  nasadzeń  (bez  podlewania  w  trakcie  sadzenia),  zgodnie  ze  sztuką 

ogrodniczą, wg. KNR 2-21 t. 0704 do podlewania 100,00m2 kwietników należy zużyć 40,00 

m3 wody.  

Stąd: 10996 m2 x 0,4 m3 = 4386,40 m3 wody - w okresie 12 m-cy pielęgnacji.  

Dalej Odwołujący przedstawił następujące wyliczenia: 

Cena  wody  (bez  dodatkowych  opłat  abonamentowych)  wg  "Cennika  za  zbiorowe 

zaopatrzenie  w  wodę  i  odprowadzenie  ścieków  na  terenie  Miasta  Chełm"  (MPGK) 

obowiązującego  od  01.05.2021  r.  do  30.06.2022  r.  za  1m3  wynosi:  3,21  zł  (brutto).  Zatem 

wartość zużytej wody wynosi: 4386,40 m3 x 3,21 zł/m3 = 14080,34 zł.  

Wartość  (w  kosztorysie  MPGK)  tego  elementu  usługi  wynosi:  84972,24  zł,  w  tym  zakup 

materiału:  31250,00  zł.  Cena  zakupu  sadzonek  winna  wynosić,  w  samym  materiale 

roślinnym:  31250,00  +  62515,57  =  93765,57  zł.  Zatem  cena  tego  elementu  usługi  wynosi 

łącznie (bez robocizny, sprzętu, kosztów zakupu, zysku itp.): woda 14 080,34 zł + sadzonki: 

93 765,57 zł = 107 845,91 zł.  

Różnica to:  107  845,91 –  84  972,24 =  22  873,67 zł  (same materiały  podstawowe bez  w/w 

składowych  ceny).  Jw.  lecz  wykonanie  nasadzeń  oraz  pielęgnacji  w  ramach  projektu 

Przebudowa  drogi  krajowej  S  12  (kosztorys  Lp.  2,  4  i  6:  Pielęgnacja  drzew).  Do  zakresu 

usługi  wchodzi  ponadto  udzielenie  gwarancji  pielęgnacyjnej.  W  okresie  gwarancji 

Wykonawca  zobowiązany  jest  do  wymiany,  na  własny  koszt,  wadliwych  sadzonek  na 

sadzonki o takich samych parametrach, w terminie ustalonym z zamawiającym.  

Zgodnie  z  załącznikiem  nr  13  do  umowy  „Projekt  wykonawczy,  Zieleń  drogowa,  Projekt 

zieleni drogowej" str. 12: "W przypadku wszystkich nasadzeń należy przewidzieć pielęgnację 

oraz gwarancję przynajmniej na okres 36 miesięcy". Zał. nr 12 do umowy D.09.01.01 Zieleń 

drogowa, str. 11-12 ust. 5.4. obejmuje:  


a) odchwaszczanie,  

b) podlewanie wg potrzeb ... ,  

c) nawożenie ... ,  

d) kopczykowanie drzew i krzewów jesienią,  

e) rozgarnięciu kopczyków wiosną i uformowanie misek,  

f) usuwaniu odrostów korzeniowych,  

g) poprawieniu misek,  

h) wymianie uschniętych i uszkodzonych drzew, krzewów,  

i) monitorowanie i wymiana zniszczonych palików i wiązadeł, po 3 latach usuniecie palików,  

j) przycięciu złamanych, chorych lub krzyżujących się gałęzi,  

k) uzupełnieniu ubytków kory ogrodniczej pod drzewami i w skupinach krzewów.  

Wg  KNR  2-

21  Pielęgnacja drzew  i  krzewów  na n/w rośliny,  normatywne  zużycie wody  w  1 

roku pielęgnacji (12 m-cy) wynosi odpowiednio:  

tabela 0701 04: drzew liściaste wynosi 0,40 m3/szt. x 47 szt.= 18,8 m3,  

tabela 0701 01: krzewy liściaste wynosi 0,12 m3/szt. x 3870 szt. = 1548,0 m3,  

tabela 0705 09: róż wynosi0,08 m3/szt. x 3860 szt. = 308,8 m3.  

Łącznie: (tylko w okresie pierwszych 12 m-cy): = 1875,60 m3  

Wartość (samej wody do pielęgnacji w ciągu 36 m-cy): 1875,60 m3 x 3,21 zł/m3 x 3 lata = 18 

062,04 zł.  

Woda do sadzenia wg KNR 2-

21 Sadzenie drzew i krzewów liściastych:  

- tabela 0311 03: drzewa i krzewy wynosi 0,02 m3 x (47 + 3870) = 78,34 m3, 

tabela 0414 09: róże wynosi0,005 m3 x 3860= 19,3 m3  

Wartość wody do sadzenia: 97,64 m3 x 3,21 zł/m3 = 313,42 zł.  

W trakcie trwania 36 m-

cy pielęgnacji wg KNR 2-21 przewidziano:  

tabela 0701 03/4: wymianę uschniętych lub silnie uszkodzonych drzew w ilości 0,06 szt. x 

47 x 3 = 8,4

6 szt. (wartość 1 szt. wg lokalnych szkółek ok. 150,0 zł/szt.) = 1269,00 zł.,  

tabela 0701 01:jw. lecz krzewy w ilości 0,06 szt. x 3870 szt. x 3 = 696,60 szt. x ok. 20,00 

zł/szt. = 13932,00 zł.,  

tabela  0701  03/04:  wymiana  uszkodzonych  lub  brakujących  palików  w  ilości  0,18  szt. 

(zwiększono do 3 szt. wg PT) 0,18 x 47 szt. x 15,00 zł/szt. = 126,90 zł.  

tabela 0705 09:wymiana uschniętych lub uszkodzonych roślin w ilości 0,1 szt. x 3860 szt. x 

ok. 20,00 zł/szt. x 3 = 23160,00 zł.  

Wartość (wody do pielęgnacji, sadzenia, drzew, krzewów, róż i palików do wymiany):  

18062,04 + 313,42 + 1269,00 + 13932,00 + 126,90 + 23160,00 = 56863,36 zł.  

W w/w wyliczeniu ceny nie ujęto wartości kory i taśmy do mocowania.  

Przyjmując (z Kalkulacji ceny oferty stanowiącej załącznik do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny 

przez MPGK) , wartość brutto usługi wynosi, odpowiednio:  


lp. 2: 456,84 zł + lp. 4: 37616,40 zł + 37519,20 zł = 75592,44 zł.  

Odwołujący  stwierdził,  że  w  świetle  powyższych  wyliczeń  na  robociznę  (R)  związana  z 

wy

maganą  36  miesięczną  pielęgnacją  pozostaje:  75592,44  zł  (cena  MPGK)  -  56863,36  zł 

(koszty materiałów niezbędnych do pielęgnacji w okresie 36 m-cy) = 18 729,08 zł : 7777 szt. 

sadzonek = 2,41 zł/szt. : 3 lata (36 m-cy) = 0,80 zł/szt., co jest wartością nieadekwatną do 

cytowanego wyżej zakresu czynności pielęgnacyjnych.  

W  kwestii  celu  zaniżenia,  Odwołujący  odniósł  się  do  często  podnoszonego  przez 

wykonawców  argumentu,  że  prowadzą  działalność  gospodarczą,  więc  nie  mają  żadnego 

interesu  w  oferowaniu  ceny  poniżej  kosztów  realizacji.  Nie  dotykając  samego  zagadnienie 

nadmiernego  optymizmu  czy  niezgodnej  z  warunkami  zamówienia  „optymalizacji”  realizacji 

zamówienia,  Odwołujący  wskazał,  iż  MPGK  jest,  po  pierwsze,  spółką  miejską,  po  drugie, 

świadczy usługi komunalne w szerokim zakresie. Oznacza to, że potencjalnie ma możliwość 

(co nie oznacza, że z takiej możliwości korzysta) przerzucenia kosztów w celu wykazywania 

ich w wyższym stopniu niż rzeczywisty i ustalaniem przez to wyższych cen w tych obszarach 

działalności,  gdzie nie ma konkurencji  lub  jest  ona słaba  (działalność  wodno-kanalizacyjna, 

odbiór  i  przetwarzanie  odpadów),  a  wykazywaniem  ich  w  niższym  zakresie  w  zakresie 

działalności, w której konkurencja jest realna (co dotyczy niniejszego zamówienia).  

Tym  samym,  Od

wołujący  ocenił,  że  niezasadne  są  jakiekolwiek  argumenty  odwołujące  się 

do  twierdzenia,  że  spółka  nie  może  trwale  realizować  zamówień  poniżej  swoich  kosztów. 

Taka możliwość istnieje.  

Odwołujący stwierdził również, że nie mają znaczenia oświadczenia wykonawcy co do tego, 

że  zrealizuje  zamówienie,  choćby  w  trakcie  realizacji  okazało  się,  że  koszty  przekroczyły 

cenę  ofertową.  Praktyka  pokazuje,  że  taki  problem  wykonawcy  często  staje  się  również 

problemem  zamawiającego,  który  musi  walczyć  z  próbami  oszczędzania  na  realizacji 

zamówienia  niezgodnie  z  wymogami  specyfikacji  czy  wręcz  staje  przed  dylematem 

odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy.  

Odnośnie nieprawidłowej weryfikacji wyjaśnień przez zamawiającego, Odwołujący podniósł, 

że  zgodnie  z  art.  16  pkt  1  prawa  zamówień  publicznych  zamawiający  obowiązany  jest 

dokonywać  wszystkich  czynności  w  postępowaniu  w  sposób  zapewniający  zachowanie 

uczciwej  konkurencji  oraz  równe  traktowanie  wykonawców.  W  niniejszym  postępowaniu 

zamawiający nie dochował tej zasady przy weryfikacji wyjaśnień niskiej ceny MPGK.  

Odwołujący wskazał, że złożone przez MPGK wyjaśnienia są nie tylko niepełne, ale również 

błędnie  sporządzone.  Błędy  te  były  możliwe  do  ujawnienia  przez  zamawiającego  w  trakcie 

rzetelnie  przeprowad

zonej  weryfikacji  wyjaśnień.  Odwołujący  stwierdził,  że  brak 

jakiegokolwiek odniesienia się do nich przez zamawiającego wskazuje jasno na naruszenie 

przywoływanej zasady.  


Zachowanie  zasady  zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz  równego  traktowania 

wykonawców jest zaś szczególnie istotne w postępowaniach takich jak niniejsze, w których o 

udzielenie  zamówienia  ubiega  się  podmiot  kontrolowany  przez  zamawiającego  (funkcję 

Zgromadzenia Wspólników MPGK pełni Prezydent Miasta Chełm).  

Odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 23 czerwca 2014 r. (sygn. akt KIO 

1166/14): „Zamawiający nie musi udowodnić, że cena danej oferty jest rażąco niska – byłby 

to dość trudny dowód, a w niektórych okolicznościach wręcz niemożliwy  – ale ma dokonać 

oceny. Jednak ocena t

a musi być rzetelna, oparta na faktach, umotywowana i przekonująca”.  

Zamawiający nie wniósł odpowiedzi na odwołanie.  

Uwzględniając  całość  dokumentacji  z  przedmiotowego  postępowania,  jak  również 

biorąc  pod  uwagę  stanowiska  i  dokumenty  złożone  przez  strony  i  uczestnika 

postępowania,  w  tym  w  trakcie  posiedzenia  i  rozprawy,  Krajowa  Izba  Odwoławcza 

ustaliła i zważyła, co następuje: 

Przystępując  do  rozpoznania  odwołania,  Izba  ustaliła  wystąpienie  przesłanek  z  art. 

505  ust.  1  ustawy  Pzp,  tj.  istnien

ie  po  stronie  Odwołującego  interesu  w  uzyskaniu 

zamówienia  oraz  możliwości  poniesienia  przez  Odwołującego  szkody  w  wyniku 

kwestionowanych czynności Zamawiającego.  

Izba  stwierdziła,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek  ustawowych 

skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp 

Do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  zamawiającego,  zachowując  termin 

ustawowy  oraz  wykazując  interes  w  uzyskaniu  rozstrzygnięcia  na  rzecz  Zamawiającego 

zgłosił  przystąpienie  wykonawca  Miejskie  Przedsiębiorstwo  Gospodarki  Komunalnej  sp.  z 

o.o. z siedzibą w Chełmie (dalej Przystępujący lub MPGK). Wniósł o oddalenie odwołania.  

Izba ustaliła, że: 

Zgodnie  z  protokołem  postępowania  wartość  szacunkowa  zamówienia  wynosi 

882,35  zł.  Zamawiający  wskazał,  iż  na  sfinansowanie  zamówienia  zamierza 

przeznaczyć kwotę 2 125 063,68 zł brutto.

W  postępowaniu  wpłynęło  trzy  oferty,  w  tym  oferta  Przystępującego    z  ceną  –  1  697 

zł  brutto,  oferta Odwołującego  z  ceną  –  1  999  963,34  zł  brutto i  oferta  wykonawcy 


PW Ewa Grzywna - 

Żmuda z ceną 4 497 852,79 PLN9 zł brutto.  

Zamawiający w dniu 5 października 2021 r. wezwał Przystępującego na podstawie art. 

224 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących 

wyliczenia  ceny  istotnych  części  składowych  zaoferowanej  ceny.  Zamawiający  wskazał, 

elementy jakich mogą dotyczyć wyjaśnienia oraz zażądał wyjaśnień co najmniej w zakresie 

zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów oraz zgodności z przepisami z zakresu prawa 

pracy  i  zabezpieczenia  społecznego.  Ponadto  w  wezwaniu  Zamawiający  wskazał,  że 

obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  spoczywa  na  wykonawcy. 

Zamawiający  poinformował  także  wykonawcę  o  podstawach  i  okolicznościach  odrzucenia 

ofe

rty w kontekście wystosowanego wezwania.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie Przystępujący złożył wyjaśnienia w których stwierdził, 

że  Zamawiający  nie  był  zobowiązany  wezwać  Wykonawcę  do  złożenia  wyjaśnień  na 

podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1) ustawy Pzp, poni

eważ w sprawie zachodzi wyjątek, o którym 

mowa w art. 224 ust. 2 pkt 1) ustawy Pzp. W konsekwencji nie zachodzi także podstawa do 

stwierdzenia,  że  cena  oferty  Wykonawcy  jest  ceną  rażąco  niską  oraz  wskazał  istotne 

czynniki, które wpłynęły na poszczególne pozycje kalkulacji ofertowej. Do wyjaśnień załączył 

kalkulację  opartą  na  formularzach  zamawiającego,  kalkulację  osobową,  kopie  umów  na 

podnośniki, oraz ofertę podwykonawcy. 

Zamawiający  w  dniu  10  grudnia  2021  r.  zawiadomił  wykonawców  o  wyborze  jako 

najkorzys

tniejszej  w  postępowaniu  oferty  MPGK.  Oferta  Odwołującego  uplasowała  się  na 

drugiej pozycji.  

Izba zważyła, co następuje: 

Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia 

faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, iż 

odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Zgodnie z art. 16 ustawy Pzp zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie 

o udzielenie zamówienia w sposób: 1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz 

równe  traktowanie  wykonawców.  Zgodnie  z  art.  226  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp   zamawiający 

odrzuca  ofertę,  jeżeli  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia. Wedle art. 224 ust. 6 ustawy Pzp odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną 

lub  koszt

em,  podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym 

terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podane w ofercie 

ceny lub kosztu.

Przywołać  należy  także  art.  224  ust.  1  ustawy  Pzp,  zgodnie  z  którym  jeżeli 

z

aoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w 


stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  dokumentach 

za

mówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy 

wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych 

części  składowych.  Zgodnie  z  ust.  2  tego  przepisu  w  przypadku  gdy  cena  całkowita  oferty 

złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej 

o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  lub 

średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert  niepodlegających  odrzuceniu  na 

podstawie  art.  226  ust.  1  pkt  1  i 

10,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  o 

których mowa w  ust.  1, chyba że rozbieżność  wynika z  okoliczności  oczywistych,  które  nie 

wymagają wyjaśnienia; 2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów 

i  usług,  zaktualizowanej  z uwzględnieniem  okoliczności,  które  nastąpiły  po  wszczęciu 

postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić 

się  o  udzielenie  wyjaśnień,  o których  mowa  w  ust.  1.  Jak  stanowi  ust.  3  wyjaśnienia mogą 

dotyczyć  w  szczególności:  1)  zarządzania  procesem  produkcji,  świadczonych  usług  lub 

metody  budowy;  2)  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  korzystnych  warunków 

dostaw,  usług  albo  związanych  z realizacją  robót  budowlanych;  3)  oryginalności  dostaw, 

usług  lub  robót  budowlanych  oferowanych  przez  wykonawcę;  4)  zgodności  z  przepisami 

dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa 

od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za 

pracę  (Dz.U.  z  2018  r. poz.  2177 oraz  z  2019  r. poz.  1564)  lub  przepisów  odrębnych 

właściwych  dla  spraw,  z  którymi  związane  jest  realizowane  zamówienie;  5)  zgodności  z 

prawem  w  rozumieniu  przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach  dotyczących  pomocy 

publicznej; 6) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, 

obowiązującymi  w miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie;  7) zgodności  z 

przepisami  z  zakresu  ochrony  środowiska;  8)  wypełniania  obowiązków  związanych  z 

powierzeniem  wykonania  części  zamówienia  podwykonawcy.  W  świetle  art.  224  ust.  5 

ustawy  Pzp  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu 

spoczywa na wykonawcy. 

Jak wynika z  powyższych regulacji,  w  sytuacji  gdy zaistnieją przesłanki do  wezwania 

wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  na  podstawie  art.  224  ust.  1  lub  2  ustawy  Pzp, 

wykonawca został ustawowo zobowiązany do wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco 

niskiej  ceny.    Zwrócenie  się  przez  zamawiającego  do  wykonawcy  o  złożenie  wyjaśnień  w 

przedmiocie  rażąco  niskiej  ceny  oznacza  obciążenie  wykonawcy  ciężarem  dowodu  w 

zakresie  wykazania,  że  zaoferowana  cena  nie  jest  rażąco  niska.  Na  powyższe  wskazuje 

wprost  art.  224  ust.  5  ustawy  Pzp.  W

yjaśnienia  wykonawcy  co  do  zasady  muszą  być 


konkretne,  wyczerpujące,  odpowiednio  umotywowane,  rzeczywiście  uzasadniające  podaną 

w  ofercie  cenę,  wykazujące,  że  możliwe  i  realne  jest  wykonanie  zamówienia  za 

zaproponowan

ą  cenę.  Powyższe  wynika  z faktu,  że  to  wyłącznie  na  podstawie  złożonych 

wyjaśnień Zamawiający dokonuje oceny czy oferta  zawiera rażąco niską cenę lub koszt, czy 

też  rażąco  niskie  ich  istotne  części  składowe.  Obowiązkiem  wykonawcy  jest,  aby  w 

odpowiedzi na 

wezwanie wystosowane przez zamawiającego udzielił wyjaśnień dotyczących 

okoliczności,  które  wpłynęły  na  wysokość  zaoferowanej  ceny  w  taki  sposób,  aby  na  ich 

podstawie możliwe było jednoznaczne ustalenie, że cena oferty (odpowiednio koszt, istotna 

część  składowa)  nie  jest  ceną  rażąco  niską.  Efektem  składanych  wyjaśnień  ma  być 

stworzenie  podstaw  do  uznania  przez  zamawiającego,  że  podejrzenie  dotyczące  rażąco 

niskiej  ceny  oferty  nie  było  uzasadnione. Podkreślić  trzeba,  iż  nie  tylko  nieudzielenie 

wyjaśnień w wyznaczonym terminie skutkować będzie koniecznością odrzucenia oferty, ale 

także złożenie takich wyjaśnień, które nie uzasadniają podanej w ofercie ceny (por. art. 224 

ust. 6 ustawy Pzp). 

Dla  rozstrzygnięcia  przedmiotowej  sprawy  istotne  znaczenie  ma  również  ustawowy 

obowiązek złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części 

składowych. Obowiązek ten wynika wprost z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, gdzie jednoznacznie 

wskazano,  iż  „zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów 

zakresie  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  lub  ich  istotnych  części  składowych”,  a 

potwierdzeniem  istnienia  powyższego  obowiązku  jest  również  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp, 

wskazujący na konieczność odrzucenia oferty  „jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami 

nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu”. Konieczność poparcia przedstawianych 

wyjaśnień  dowodami  ma  kluczowe  znaczenie  dla  ich  oceny,  ponieważ  same  wyjaśnienia 

rzadko  kiedy  mogą  być  uznane  za  w  pełni  obiektywne  jako  składane  przez  podmiot 

bezpośrednio  zainteresowany  rozstrzygnięciem.  W  odpowiedzi  na  wezwanie  wykonawca 

zobowiązany jest zatem wyjaśnić w sposób szczegółowy i konkretny, że zaoferowana cena 

gwarantuje  należytą realizację  całego  zamówienia,  uwzględnia wszelkie niezbędne  do  tego 

elementy, jak również wykazać dlaczego był w stanie zaoferować cenę na takim, a nie innym 

poziomie. 

Izba  uznaje  za  spóźnioną  argumentację  Zamawiającego  i  Przystępującego,  iż  brak  było 

podstaw  do  wystosowania  wezwania  do  wyjaśnienia  ceny,  gdyż  rozbieżność  pomiędzy 

wartością  oferty  Przystępującego  ze  średnią  arytmetyczną  cen  wszystkich  ofert 

niepodlegających  odrzuceniu  na  podstawie  art.  226  ust.  1  i  10  wynikała  z  okoliczności 

oczywistych, które  nie wymagają  wyjaśnienia.  Zamawiający  wywodził,  iż taką  okolicznością 

było zawyżenie wartości oferty złożonej przez PW Ewa Grzywna – Żmuda. Argumentacja ta 

stoi  w  sprzeczności z  czynnościami podjętymi  przez Zamawiającego w toku  postępowania. 

Zamawiający działając na podstawie art. 224 ust. 2 ustawy Pzp wezwał Przystępującego do 


złożenia  stosownych  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny 

istotnych części składowych. Tym samym, Zamawiający na etapie badania i oceny ofert nie 

dopatrzył  się  okoliczności  unicestwiających  obowiązek  wezwania  wykonawcy  do  wyjaśnień 

zaoferowanej  ceny.  Co więcej  Zmawiający  skonkretyzował minimalny zakres  oczekiwanych 

wyjaśnień.  Podjęte przez Zamawiającego czynności, tak jak wskazano powyżej wiążą się z 

określonymi  konsekwencjami  dla  wykonawców.  Podobnie  Przystępujący  aktualnie 

powołujący się na okoliczności związane z brakiem podstaw do wystosowania wezwania, nie 

kwestionował  wezwania  w  drodze  postępowania  odwoławczego.  Powyższe  skutkowało 

koniecznością  złożenia  przez  Przystępującego  pełnych  i  wyczerpujących  wyjaśnień 

zaoferowanej  ceny.    W

yjaśnienia  te  ponadto  powinny  być  poparte  dowodami,  konkretne,  i 

rozwiewające  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami określonymi w SWZ lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Izba podzieliła 

stanowisko Odwołującego, iż wyjaśnienia złożone przez Przystępującego nie wypełniały tych 

wytycznych.  W szczególności stwierdzić należy, iż złożone wyjaśnienia są nieweryfikowalne, 

gdyż  Przystępujący  złożył  kalkulację  ceny  analogiczną  do  kalkulacji  ceny  załączonej  do 

oferty,  uzupełniając  ją  jedynie  o  kolumnę  „wartość  brutto  pozycji  bez  wynagrodzenia 

pracowników”  i  kolumnę  „zakres  obejmujący  wartość  brutto  bez  wynagrodzenia 

pracowników”.  Kolumna  dot.  zakresu  w  lakonicznych  sformułowaniach  opisuje  materiały  i 

sprzęt,  które  wykonawca  zamierza  zastosować  do  realizacji  zamówienia.  Słuszne  w  tym 

zakresie były zastrzeżenia Odwołującego, iż nie wskazano jaki sprzęt zamierza zastosować 

Przystępujący,  nie  określono  kosztów  jednostkowych  oraz  nie  opisano  poszczególnych 

elementów mieszczących się w  wycenie danej  pozycji.  Przystępujący nie  wyjaśnił  w  żaden 

sposób  podstaw  kalkulacji  kosztów  pracowników.  MPGK  przedstawił  wyłącznie  przyjęte 

założenia  lecz  w  złożonych  wyjaśnieniach  brak  jest  powiązania  tych  założeń  z  realizacją 

przedmiotu zamówienia i wykazania, iż te założenia są właściwe i słuszne, w szczególności 

w zakresie liczby pracowników czy też poziomu ich zaangażowania w realizację zamówienia. 

Tym  samym,  Zamawiający  nie  miał  podstaw  do  oceny  tych  wyjaśnień  jako  wyjaśnień 

rzetelnych. Co z kolei implikuje niedopuszczalność zadania przez Zamawiającego wyjaśnień 

uzupełniających. 

Tylko 

pierwotne 

złożenie 

wyjaśnień 

konkretnych, 

rzetelnych, 

odpowiadających  na  treść  wezwania  zamawiającego,  a  nadto  popartych  dowodami, 

umożliwia  Zamawiającemu  zwrócenie  się  do  wykonawcy  o  przedstawienie  uzupełniających 

wyjaśnień.  Jeśli  rzetelne  pierwotne  wyjaśnienia  ceny  w  jakimś  aspekcie  wymagają 

przedstawienia  przez  wykonawcę  dodatkowych  informacji,  wówczas  Zamawiający  może 

zwrócić  się  o  doprecyzowanie  poprzednio  złożonych  wyjaśnień.  Wykonawca  składając 

wyjaśnienia zaoferowanej ceny nie może zakładać, iż Zamawiający wystosuje wobec niego 

kolejne wezwanie, lecz winien dążyć do złożenia wyjaśnień pełnych i popartych dowodami. 

Jak  już  wskazano  powyżej,  za  wyjaśnienia  uzasadniające  ponowne  wezwanie  do 


wyjaśnienia  zaoferowanych  cen  nie  mogą  być  uznane  wyjaśnienia  nierzetelne,  a  za  takie 

Izba  uznała  przedstawione  przez  Przystępującego  wyjaśnienia  dotyczące  wyliczenia  cen 

poszczególnych pozycji i w konsekwencji ceny oferty. 

Ponadto,  za  spóźnioną  Izba  uznała  argumentację  zawartą  w  piśmie  Przystępującego,  w 

zakresie w jakim powołuje on się na nowe okoliczności związane np. wykorzystanie nasion i 

ziemi  znajdujących  się  na  stanie  Przystępującego,  opisuje  sprzęt  zastosowany  do 

poszczególnych  prac,  czy  też  zamiar  zastosowania  wody  technologicznej  do  podlewania, 

sposób  nasadzeń.  W  złożonych  Zamawiającemu  wyjaśnieniach  brak  jest  tych  elementów,  

nie mogą więc one stanowić podstawy oceny czynności dokonanej przez Zamawiającego. 

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Izba stwierdziła, iż 

zarzut podniesiony w odwołaniu, tj. naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 

ustawy Pzp poprzez zaniechanie odr

zucenia oferty Przystępującego, w sytuacji gdy złożone 

przez niego wyjaśnienia nie udowadniają, że nie zaoferowano rażąco niskiej ceny, znalazły 

potwierdzenie w  zgromadzonym  w sprawie materiale dowodowym.  Tym samym  potwierdził 

się również naruszenia art. 16 pkt 1 ustawy Pzp, poprzez dokonanie przez Zamawiającego 

oceny  wyjaśnień  Przystępującego  w  sposób  naruszający  zasady  uczciwej  konkurencji  i 

równego traktowania wykonawców.

Należy  podkreślić,  iż  zgodnie  przepisem  534  ust.  1  ustawy  Pzp  postępowanie 

odwoławcze  jest  postępowaniem  kontradyktoryjnym  -  strony  i  uczestnicy  postępowania 

odwoławczego  obowiązani  są  wskazywać  dowody  dla  stwierdzenia  faktów,  z  których 

wywodzą skutki prawne. Ciężar dowodu, zgodnie z art. 6 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 8 

ust. 1 ustawy Pzp 

spoczywa na osobie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne. Ciężar 

dowodu  rozumieć  należy  z  jednej  strony  jako  obarczenie  strony  procesu  obowiązkiem 

przekonania sądu (w tym przypadku Krajowej Izby Odwoławczej), na podstawie wskazanych 

dowodów, o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji 

tego obowiązku, lub jego nieskuteczności, zaś tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny 

dla  strony  wynik  po

stępowania.  Podkreślenia  przy  tym  raz  jeszcze  wymaga,  że  na  etapie 

postępowania  odwoławczego  ciężar  dowodu  rozkłada  się  analogicznie  do  tego  w 

postępowaniu o udzielenie zamówienia art.  224  ust.  5 ustawy  Pzp,  tj.  stosownie o art.  537 

ustawy  Pzp  ciężar  dowodu,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa  na 

wykonawcy który ją złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego 

albo  na  zamawiającym,  jeżeli  wykonawca,  który  złożył  ofertę,  nie  jest  uczestnikiem 

postępowania odwoławczego. Izba podziela pogląd wyrażany w orzecznictwie, iż ustalony w 

ten  sposób  ciężar  dowodu  nie  ma  charakteru  absolutnego  i  nie  zwalnia  jednak 

Odwołującego,  który  podnosi  okoliczności  rażąco  niskiej  ceny,  od  obowiązku  wykazania  i 

udowodnienia okoliczności, które czyni podstawą zarzutu rażąco niskiej ceny, zgodnie z 534 

ust.  1  ustawy  Pzp.  Art. 537  ustawy  Pzp 

nie  może  być  rozumiany  w  ten  sposób,  że 


odw

ołujący  może  poprzestać  na  samych  twierdzeniach  i  przerzucić  na  uczestnika 

postępowania lub zamawiającego ciężar dowodowy.

Powyższe reguły dowodowe doprowadziły Izbę do wniosku, iż zarzut rażąco niskiej ceny w 

ofercie  MPGK,  czyli  samoistnego  naruszenia  prz

ez  Zamawiającego  art.  226  ust.  1  pkt  8 

ustawy  Pzp,  nie  potwierdził  się  i  jako  taki  nie  podlegał  uwzględnieniu,  co  jednak  nie  miało 

wpływu na  kształt  orzeczenia,  gdyż  Izba  podzieliła argumentację  Odwołującego  w zakresie 

zaistnienia podstawy odrzucenia oferty MPGK z art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 5 i 

6  ustawy  Pzp.  Izba  zważyła,  iż  Odwołujący  przedstawił  w  odwołaniu  oraz  w  „zestawieniu 

zaniżeń ceny oferty” szereg wyliczeń i kalkulacji, jednakże nie popartych żadnymi dowodami 

i  stanowiącymi  wyliczenia Odwołującego  wg.  jego  własnych  założeń.  Dostrzeżenia  również 

wymagało,  iż  wyliczenia  Odwołującego  również  ewoluowały,  przedstawiając  coraz  wyższe 

niedoszacowanie  ceny  przez  przystępującego,  co  nie  przydaje  im  waloru  wiarygodności. 

Ponadto  trudno  uznać  oparcie  wyliczeń  np.  na  cenach  ORGBUD  SERWIS  za  realne  i 

rynkowe.  Tym  bardziej,  iż  Odwołujący  wyliczył,  że  np.  wartość  1  m2  mechanicznej 

pielęgnacji trawników (…) powinna wynosić 0,18 zł/m2, gdy sam zaoferował cenę 0,16 zł/m2, 

a więc poniżej kosztów których poziom wyliczył dla Przystępującego.  

Mając  na  uwadze  wszystko  powyższe  Izba  uznała,  że  odwołanie  podlega 

uwzględnieniu i na podstawie art. 553 zdanie pierwsze ustawy Pzp orzekła jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  jego  wyniku  na 

podstawie  art.  557  i  575  ustawy  Pzp  oraz 

§   5  pkt  1  i  2  lit.  a  i  b)  w  zw.  z  §  7  ust.  1  pkt  1 

Rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów 

postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od 

odwołania  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz.  2437),  zasądzając  od 

zamawiającego na rzecz odwołującego koszty postępowania poniesione przez odwołującego 

tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.

Przewodniczący:      ……………………………….………