Sygn. akt: KIO 67/22
WYROK
z dnia 25 stycznia 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Monika Szymanowska
Protokolant:
Marta Słoma
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 stycznia 2022 r.
w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej w dniu 10 stycznia 2022 r. przez
odwołującego Spółdzielnię Socjalną "Jasne, że BUS" w Częstochowie w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego Gminę Miasto Częstochowa
orzeka:
oddala
odwołanie,
kosztami postępowania odwoławczego obciąża odwołującego Spółdzielnię Socjalną
"Jasne, że BUS" w Częstochowie i zalicza na poczet kosztów kwotę 15 000,00 zł
piętnaście tysięcy złotych) uiszczoną tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
14 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
P
rzewodniczący:
…………………………
U z a s a d n i e n i e
wyroku z dnia 25 stycznia 2022 r. w sprawie o sygn. akt: KIO 67/22
Zamawiaj
ący – Gmina Miasto Częstochowa, ul. Śląska 11/13, 42-217 Częstochowa,
prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.: ”Zapewnienie w okresie
od dnia zawarcia umowy do 31.08.2022
r. usług transportu oraz opieki w czasie przewozu
dzieci i uczniów z niepełnosprawnością, zamieszkałych na terenie miasta Częstochowy do
jednostek oświatowych, w tym przedszkoli, punktów przedszkolnych lub oddziałów
przedszkolnyc
h w szkole podstawowej, szkół i ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych
szacuje się, że z transportu i opieki skorzysta około 160 dzieci i uczniów dowożonych do ok.
20 jednostek
oświatowych)”, o ogłoszeniu o zamówieniu publicznym opublikowanym
w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 8 listopada 2021 r. pod numerem 2021/S
216-568766, dalej zwanej
„postępowaniem”.
Postępowanie na usługę, o wartości powyżej kwoty określonej w przepisach
wydanych na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 18 maja 2021 r.
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.)
dalej zwanej „p.z.p.”, jest prowadzone przez
zamawiającego w trybie przetargu nieograniczonego.
W dniu 10 stycznia 2022
r. odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego
w
postępowaniu wniósł wykonawca Spółdzielnia Socjalna "Jasne, że BUS" ul. Okólna
17/19 lok. 165, 42-
218 Częstochowa (dalej zwany „odwołującym”).
W odwołaniu wskazano co następuje: „W związku z wyborem oferty Firmy Alfabus
Kielce na w/w zadanie, na podstawie art 253
Ustawy o Zamówieniach Publicznych składam
protest wobec czynności podjętej przez zamawiającego polegającej na zaniechaniu przez
zamawiającego czynności, do której był on zobowiązany przepisami Ustawy, a mianowicie:
- podania przyczyny odrzucenia oferty Jasne,
że BUS
przesłania na naszą prośbę dokumentów potwierdzających wybór oferty Alfabus Kielce.
W związku z tym, że interes Spółdzielni doznał uszczerbku w wyniku naruszenia
przez
Zamawiającego przepisów Ustawy, żądamy powtórzenia przetargu na w/w zadanie.
Uzasadnienie
: Nie udostępnienie dokumentów stwarza podejrzenie, iż wybrany oferent nie
spełnia warunków, a w szczególności nie posiada wymaganej ilości taboru samochodowego
oraz e
tatów kierowców i opiekunów.”
D
ziałając w imieniu i na rzecz zamawiającego odpowiedź na odwołanie w formie
p
isemnej wniósł pełnomocnik strony wskazując, iż zamawiający wnosi o oddalenie odwołania
w
całości, zgodnie z uzasadnieniem wskazanym w jego piśmie procesowym.
Krajowa
Izba Odwoławcza – po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznani
u się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, konfrontując je z zebranym w sprawie materiałem
procesowym, w tym z dokumenta
cją postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz po wys
łuchaniu oświadczeń i stanowisk złożonych ustnie do
protokołu w toku rozprawy – ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający stwierdził, że odwołanie dotyczy materii określonej w art. 513 p.z.p.
i podlega rozpoznaniu zgodnie z art. 517 p.z.p. Izba st
wierdziła również, że nie została
wypełniona żadna z przesłanek określonych w art. 528 p.z.p., których stwierdzenie
s
kutkowałoby odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od badania meritum sprawy. Ponadto
w ocenie s
kładu orzekającego odwołujący wykazał, że posiada legitymację materialną do
wniesienia środka zaskarżenia zgodnie z przesłankami art. 505 ust. 1 p.z.p.
Izba
– po dokonaniu ustaleń poczynionych na podstawie dokumentacji postępowania
przedstawionej przez zamaw
iającego, biorąc pod uwagę zakres sprawy zakreślony przez
okoliczności podniesione w odwołaniu oraz stanowiska stron złożone pisemnie i ustnie do
protok
ołu – stwierdziła, że sformułowane przez odwołującego zarzuty nie znajdują oparcia
w ustalonym stanie faktycznym i prawn
ym, a tym samym rozpoznawane odwołanie nie
zasługuje na uwzględnienie.
W zakresie zarzutu niewłaściwego uzasadnienia decyzji o odrzuceniu oferty
odwołującego, strona sama na rozprawie przyznała, że zasugerowano się informacją
zamieszczoną na Biuletynie Informacji Publicznej zamawiającego, która zawierała
ograniczone informacje, za
ś właściwe uzasadnienie odrzucenia oferty przekazano
odwołującemu korespondencją elektroniczną. Zgodnie z dokumentacją postępowania,
zamawiający w piśmie z dnia 30 grudnia 2021 r. wskazał odwołującemu, że jego oferta
została odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust. 1 p.z.p., ponieważ
nie została podpisana kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a podpisem zaufanym, co
nie spełnia wymagania art. 63 ust. 1 p.z.p., zgodnie z którym w postępowaniu o udzielenie
zamówienia lub konkursie o wartości równej lub przekraczającej progi unijne ofertę, wniosek
o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub w konkursie,
wniosek, o którym mowa w art. 371 ust. 3, oraz oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust.
, składa się, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej.
W konsekwencji
powyższego Izba stwierdziła, że zarzut braku podania przyczyny
odrzucenia oferty
odwołującego nie znalazł potwierdzenia w materiale procesowym. Na
margine
sie można zaznaczyć, że zamawiający prawidłowo odrzucił tę ofertę, ponieważ gdy
post
ępowanie posiada określoną wartość, czyli przekracza progi krajowe, ustawodawca
zastrzegł dla prawidłowości złożenia oferty – pod rygorem nieważności, konieczność
zachowania form
y elektronicznej, która została uregulowana w art. 78
§ 1 k.c. w zw. z art.
8 ust. 1 p.z.p., na podstawie
którego do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej
wystarcza
złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go
kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Zatem dla zachowania formy elektronicznej
konieczne jest
złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i podpisanie go
kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Chodzi o tzw. bezpieczny podpis elektroniczny
weryfikowany przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. (tak E. Gniewek,
P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 10, Warszawa 2021, Art. 78
k.c.,
Legalis;
por. także Prawo zamówień publicznych. Komentarz., M. Jaworska (red.),
D.
Grześkowiak - Stojek, J. Jarnicka, A. Matusiak, Art. 63 p.z.p., Legalis, gdzie wskazano:
„(…) należy odróżnić kwalifikowany podpis elektroniczny od innych rodzajów podpisów
elektronicznych. Tylko użycie tego pierwszego zapewnia taki skutek jak złożenie
oświadczenia w formie elektronicznej, równoważnej formie pisemnej (art. 78
§ 2 KC).”).
Natomiast brak podpisania oferty
właściwym podpisem – brak zachowania
obligatoryjnej formy elektronicznej
– skutkuje jej odrzuceniem, ponieważ jest to wada, której
nie
można konwalidować. Określony w art. 63 ust. 1 p.z.p. rygor nieważności oznacza, że
niezachowanie
właściwej formy oferty powoduje sankcję nieważności, a tym samym
dochodzi do wypełnienia hipotezy art. 226 ust. 1 pkt 4 p.z.p., więc działanie zamawiającego
było właściwe.
Odwołujący zarzucił również zamawiającemu, że nie przekazano mu dokumentacji
postępowania, w szczególności dokumentów potwierdzających prawidłowość wyboru oferty
wykonawcy Alfa Bus Sp. z o.
o. w Kielcach, którą wybrano jako ofertę najkorzystniejszą. Izba
ustaliła, że wniosek o udostępnienie dokumentacji złożono 5 stycznia 2022 r., zaś
zamawiający przekazał odwołującemu wnioskowane dokumenty 10 i 11 stycznia 2022 r.,
czyli w pierwszy dzień roboczy jednostki zamawiającej od dnia złożenia wniosku (opóźnienia
wynikły także z problemów technicznych w przekazywaniu plików, co zamawiający
udowodnił załączoną do odpowiedzi na odwołanie korespondencją elektroniczną).
O
dwołujący dysponował więc znaczącą częścią dokumentacji w dniu 10 stycznia 2022 r.,
w
którym upływał termin na wniesienie odwołania. Nie można także pomijać, że wniosek
o
dostęp do dokumentów postępowania nie został złożony niezwłocznie po wyborze oferty
najkorzystniejszej, a kilka dni
później.
Niemniej, po otrzymaniu rzeczonej dokument
acji odwołujący postawił wybranemu
wykonawcy zar
zuty, które okazały się bezzasadne. Podważano złożone umowy o pracę,
kiedy jak trafnie
podniósł zamawiający stanowią dokumenty dodatkowe, których nie
wymagano w
postępowaniu na etapie składania ofert. Zamawiający nie postawił żadnych
wymagań dotyczących wymiaru etatu, miejsca zamieszkania kierowców, itd. Nie można
zatem
wyciągać wobec wykonawcy negatywnych konsekwencji z powodu wymogów, których
nie ujęto w SWZ, nawet jeżeli odwołującemu wydały się one zasadne z powodu sposobu
realizacji zamówienia. Obecnie, kiedy nie ma już możliwości zmiany dokumentacji
postępowania, a jej brzmienie ustalone przed terminem na składanie ofert wiąże
zamawiającego, wykonawców i Krajową Izbę Odwoławczą, można wymagać, oceniać
i
ponosić ewentualne negatywne konsekwencje wyłącznie w oparciu o treść jednoznacznie
zawartą w SWZ. Podobnie w zakresie wymaganych zdolności podmiotowych, które
określono w pkt 8 SWZ pt. informacja o warunkach udziału w postępowaniu – jeżeli
odw
ołujący nie jest w stanie wykazać, że zamawiający nieprawidłowo ocenił ofertę
wykonawcy Alfa Bus Sp. z o. o. w Kielcach, czyli na kanwie ustalonych w
arunków
postępowania wadliwie ocenił dokumenty złożone przez tego wykonawcę, to nie ma
podstaw, aby
uznać wybranego wykonawcę za nieposiadającego wymaganego potencjału
podmiotowego. Innymi słowy, wszystkie twierdzenia podniesione przez odwołującego, które
miały stanowić wadę oferty Alfa Bus Sp. z o. o. w Kielcach, a nie były związane
z wymaganiami z
amawiającego opisanymi w SWZ, nie mogły podważyć prawidłowości
c
zynności zamawiającego polegającej na ocenie i badaniu tej oferty, a w konsekwencji
wyborze jej jako najkorzystniejszej.
Zamawiający sprawdza czy spełniono wymagania z SWZ
w oparciu o oświadczenia i dokumenty, których w niej wymagano, składane na wykazanie
warunków w SWZ zawartych, zaś Izba weryfikując czynności zamawiającego
w
postępowaniu odwoławczym także sprawdza czy wykonawca dysponuje np. odpowiednim
zasobem technicznym (16
pojazdami odpowiednimi do realizacji usług) czy prawidłowym
potencjałem kadrowym (16 kierowcami i 16 opiekunami dzieci i uczniów), jedynie zgodnie
z warunkami zawartymi w pkt 8 SWZ - tu odpowiednio pkt 8.3 i 8.4 specyfikacji.
Należy także zaznaczyć, iż postępowanie przed Krajową Izbą Odwoławczą jest
post
ępowaniem kontradyktoryjnym, w którym trzon materiału procesowego i podstawę
r
ozstrzygnięcia stanowią twierdzenia i dowody przedstawione przez strony. Zgodnie z art.
534 ust. 1 p.z.p. strony i uczestnicy
postępowania odwoławczego są obowiązani wskazywać
do
wody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to obowiązek
dostarczenia organowi pro
cesowemu środków, przy pomocy których mógłby on przekonać
s
ię o tym, że przytoczone okoliczności są prawdziwe, zaś z drugiej strony określa, kto ponosi
negatywne konsekwencje braku wywi
ązania się z nałożonego ciężaru dowodowego, czyli
materialnoprawny skutek nieudowodnienia istotnych okoli
czności, z których wywodzone są
skutki prawne. Natomiast odwo
łujący usiłował wywodzić stawiane hipotezy z całokształtu
własnych założeń lub własnej oceny sytuacji, bez wskazania, a następnie udowodnienia
faktów, które mogłyby podważyć ocenę zamawiającego i doprowadzić do odrzucenia
po
dważanej oferty.
Skład orzekający zauważa również, że odwołujący domagał się powtórzenia
przetargu, kiedy w
postępowaniu złożył ważną ofertę jeszcze jeden wykonawca (Ł. O.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Ł. O. Oparka „DVL” w Korczynie), której
prawidłowości nie zaskarżono. Zaoferowana przez tego wykonawcę cena, która przekracza
środki przeznaczonych na realizację zamówienia, co podnoszono na rozprawie, sama w
sobie nie powoduje odrzucenia oferty, ponie
waż zamawiający ma obowiązek rozważenia
zwiększenia swojej kwoty, więc należałoby także udowodnić, że jednostka zamawiająca nie
jest w stanie
zwiększyć środków przeznaczonych na realizację umowy do ceny oferty. Zatem
nawet wyeliminowanie z przetargu wykonawcy Alfa Bus Sp. z o. o. w Kielcach (gdyby
ok
azało się zasadne) nie spowodowałoby konieczności automatycznego unieważnienia
p
ostępowania, a tym samym nie byłoby podstaw do uwzględnienia rozpoznawanego środka
zaskarżenia ze względu na art. 554 ust. 1 pkt 1 p.z.p.
Ponadto nie wskazano w
odwołaniu okoliczności, które Izba mogłaby poddać
subsumpcji pod art. 255 p.z.p.
, który dotyczy przesłanek obligatoryjnego unieważnienia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, pomijając już obowiązek ich
udowodnienia.
Konkludując, skład orzekający stwierdził, że w ustalonym stanie rzeczy nie została
w
ypełniona hipoteza art. 554 ust. 1 pkt 1 p.z.p. – zamawiający w sposób prawidłowy dokonał
odrzucenia of
erty odwołującego i prawidłowo wybrał ofertę najkorzystniejszą, zatem
od
wołanie musiało zostać oddalone.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.
Rozstrzy
gnięcie o kosztach postępowania wydano na podstawie art. 575 p.z.p.
obc
iążając strony kosztami zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania
odw
oławczego z uwzględnieniem § 8 ust. 2 w zw. z § 5 pkt 1 rozporządzenia z dnia
30 grudnia 2020 r. w sprawie sz
czegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania
(Dz. U. z 2020 r. poz. 2437). Iz
ba obciążyła odwołującego, którego odwołanie zostało
oddalone,
kosztami postępowania odwoławczego, na które złożył się uiszczony przez stronę
wpis od odwo
łania.
Przewodniczący:
…………………………