KIO 143/23 WYROK dnia 1 lutego 2023 r.

Sygn. akt: 

KIO 143/23 

WYROK 

z dnia  1 lutego 2023 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Magdalena Rams 

Protokolant:   

Mikołaj Kraska     

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  z  udziałem  stron  w  dniu  30  stycznia  2023  r.,  w  Warszawie, 

odwołania wniesionego  do  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  w  dniu  16 stycznia 2023 r. 

przez 

wykonawcę  M.  P.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą 

HARPAGAN M. P.

, Żytelkowo 35, Białogard, 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego  -  Krajowy  Ośrodek  Wsparcia 

Rolnictwa - 

Oddział Terenowy w Poznaniu,  

orzeka: 

1.  O

ddala odwołanie.  

Kosztami  postępowania  obciąża  wykonawcę  M.  P.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą  pod  nazwą  HARPAGAN  M.  P.,  Żytelkowo  35,  Białogard  i  zalicza 

w 

poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  7  500  zł  00  gr  (słownie: 

siedem 

tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę  tytułem 

wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  579  ust.  1  i  580  ust.  1  i  2    ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  –  Prawo 

Zamówień  Publicznych  (Dz.  U.  z  2022  r.,  poz.  1710  wraz  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  w 

terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący ……………………………. 

Sygn. akt: 

KIO 143/23 

UZASADNIENIE  

W  dniu  13  stycznia  2023  r.  do  Prezesa  Krajowe  I

zby  Odwoławczej  wpłynęło  odwołanie 

wykonawcy  M.  P. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  HARPAGAN  M.  P. 

(dalej  „Odwołujący”)  zarzucając  zamawiającemu  Krajowemu  Ośrodkowi  Wsparcia 

Rolniczego  - 

Oddział  Terenowy  w  Poznaniu  (dalej  „Zamawiający”)  naruszenie  w 

postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na  usługę  wycinki  drzew,  wykonania 

korekty  korony  drzewa  i  nasadzenia  drzew  zastępczych  (dalej  „Postępowanie”)  przepisów 

ustawy Pzp poprzez:  

1)  wadliwe odrzucenie oferty firmy HARPAGAN M. P. na podstawie art.226 ust. 1 pkt 2 

lit. 

c ustawy pzp pomimo tego, iż Odwołujący wykazał spełnienie warunków udziału w 

postępowaniu  na  podstawie  dokumentów  określonych  w  Specyfikacji  Warunków 

Zamówienia;  

naruszenie  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  określonej  w  art.  16 

ustawy  pzp  poprzez  ocenę  oferty  Odwołującego  oraz  oferty  firmy  OGROBUD    w 

dowolny  sposób,  wbrew  postanowieniom  SWZ  z  naruszeniem  zasad  równego 

traktowania  Wykonawców  przy  ocenie  spełnienia  warunku  dysponowania 

o

dpowiednim potencjałem osobowym; 

3)  naruszenie zasad oceny ofert zgodnie z art. 239 ustawy P

zp według kryteriów oceny 

ofert  określonych w SWZ - oferta Odwołującego była ofertą ważną i powinna zostać 

oceniona 

najwyżej  w  ramach  kryteriów  oceny  ofert  (cena  i  termin  wykonania 

zamówienia); 

wezwanie  Odwołującego  do  wyjaśnienia  wykazu  osób  (pismo  z  13.12.2022  r.)  w 

niejasny,  nieprecyzyjny  sposób,  wykraczający  poza  wymagania  określone  w  SWZ, 

pomimo tego, iż Odwołujący wykazał, iż dysponuje pracownikiem do samodzielnego 

wykonywania  prac  konserwatorskich,  restauratorskich  zgodnie  z  art.  37b  ustawy  o 

ochronie zabyt

ków i opiece nad zabytkami.  

Odwołujący  wniósł  o:  unieważnienie  wyboru  najkorzystniejsze  oferty  –  J.  K.  Zakład 

Budowlany  i  Konserwacji  Terenów  Zieleni  OGROBUD  w  Pleszewie,  unieważnienie 

czynności  odrzucenia  oferty  Odwołującego,  nakazanie  przeprowadzenie  ponownej  oceny 

ofert 

z udziałem oferty Odwołującego.  

W  uzasadnieniu  zarzutów,  Odwołujący  wskazał,  że  zgodnie  z  działem  VI  pkt  8  SWZ 

Zamawiający  określił  warunki  udziału  w  postępowaniu  dotyczące  zdolności  technicznej  lub 

zawodowej.  

Zamawiający wymagał, aby  każdy Wykonawca wykazał, iż dysponuje następującymi 

osobami skierowanymi do realizacji zamówienia:  

•  minimum  5  osobami,  które  ukończyły  z  wynikiem  pozytywnym  szkolenie 

dopuszczające do pracy z pilarką zgodnie z §21 rozporządzenia Ministra Środowiska 
z dnia 24 sierpnia 2006r.                        W sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy 
przy  wykonywaniu 

niektórych  prac  z  zakresu  gospodarki  leśnej  (DZ.U.nr. 

161poz.1141)  lub  posiadające  odpowiadające  im  uprawnienia wydane  na  podstawie 
poprzednio obowiązujących przepisów albo odpowiadające im uprawnienia wydane w 
innych Państwach Członkowskich Unii Europejskiej; 

•  minimum  1  osobą,  która  spełnia  wymagania  kierowania  pracami 

konserwatorskimi,  restauratorskimi    ALBO  samodzielnego  ich  wykonywania 
zgodnie z art. 37b ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami  

•  minimum 1 osobą, która posiada uprawnienia inspektora nadzoru terenów zieleni  

Ocena spełnienia przedmiotowego warunku dokonywana będzie na podstawie wykazu osób 

skierowanych  przez  Wykonawcę  do  realizacji  zamówienia  publicznego  stanowiącego 
załącznik nr 4 do SWZ.  

W rozdziale VII cz. B ust. 7 pkt 

2 SWZ Zamawiający wskazał, iż wezwie Wykonawcę, którego 

oferta została najwyżej oceniona do złożenia w wyznaczonym terminie nie krótszym niż 5dni, 
aktualnych na dzień złożenia potwierdzających m.in. spełnienie przez Wykonawcę warunku 
udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub zawodowej - wykazu osób, 
skierowanych  do  realizacji  zamówienia  publicznego  wraz  z  informacjami  na  temat  ich 
kwalifikacji  zawodowych,  uprawnień,  doświadczenia  i  wykształcenia  niezbędnych  do 
wykonywania zamówienia publicznego, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności 
oraz  informacją  o  podstawie  dysponowania  tymi  osobami,  celem  potwierdzenia  spełnienia 
przez Wykonawcę warunku udziału w postępowaniu, o którym mowa w dziale VI pkt. 8 SWZ. 
Wzór wykazu osób stanowi załącznik nr 4 do SWZ   

Wzór  wykazu  osób-  załącznik  nr  4  do  SWZ  zawierał  następujące  kolumny,  które  należało 

wypełnić:  

Imię i Nazwisko  

Zakres 
wykonywanych 
czynności  

Kwalifikacje 
zawodowe  
uprawnienia         ( 
rodzaj i numer 
uprawnień, 
wykształcenie)  

Doświadczenie 
zawodowe  

Podstawa 
dysponowania tymi 
osobami  

Zamawiający  wyjaśnił,  iż  wykazując  wykształcenie  wystarczy  wpisać  przykładowo  „wyższe, 

średnie” a doświadczenie zawodowe należy podać w miesiącach lub latach.  

W  zapisach  SWZ  brak  wymagania  wskazania  w  wykazie  osób  w  ramach  doświadczenia- 

miejsca świadczenia.  

Odwołujący  wskazał,  że  w  przedmiotowym  postępowaniu  zostały  złożone  4  oferty  a  oferta 

Odwołującego w rankingu ofert plasowała się na pierwszym miejscu. Odwołujący zaoferował 

najniższą  cenę  408  240,00zł.  oraz  najkrótszy  wykonania  realizacji  zamówienia  -15  dni.    W 

odpowiedzi  na  wezwanie  z  dnia  28.11.2022r.  do  przedłożenia  dokumentów  podmiotowych 

Odwołujący  przedłożył  wykaz  osób,  w  którym  wykazał  w  szczególności,  iż  dysponuje  na 

podstawie  umowy  zlecenie  konserwatorem  architektury  zabytkowej  z  wyższym  

wy

kształceniem z 4 letnim doświadczeniem.  

Imię  
Nazwisko  

i   Zakres 

wykonywanych 
czynności  

Kwalifikacje zawodowe  
uprawnienia            
( rodzaj i numer 
uprawnień, 
wykształcenie)  

Doświadczenie 
zawodowe  

Podstawa 
dysponowania tymi 
osobami  

M. P.  

konserwator  

Konserwator 
architektury 
zabytkowej, wyższe  

02/KKZAiU/2018  

4 lata  

Umowa zlecenie  

Do wykazu  osób Odwołujący załączył  dyplom  ukończenia przez  M.  P.  studiów  na  kierunku 

leśnictwa  (  I  stopnia)  oraz  zaświadczenie  o  ukończeniu  kursu  konserwacji  zabytków 

architektury i urbanistyki w wymiarze 120 godzin. Celem kursu było teoretyczne i praktyczne 

przygotowanie  do  wykonywania    prac  przy  konserwacji  zabytków  architektury  i  urbanistyki. 

Zaświadczenie  zostało  wystawiona  na  podstawie  §`7  rozporządzenia  Ministra  Edukacji 

Narodowej  z  dnia  18.08.2017r,  w  sprawie  kształcenia  ustawicznego  w  formach 

pozaszkolnych (Dz.U. poz. 1632).  

Pomimo  tego,  iż  Odwołujący  wykazał,  iż  dysponuje  pracownikiem  do  samodzielnego 

wykonywania prac konserwatorskich zgodnie z art. 37b ustawy o ochronie zabytków i opiece 

nad  zabytkami  Zamawiający  pismem  z  dnia  13.12.2022r.  wezwał  Odwołującego    na 

podstawie  art.128  ust.  4  ustawy  pzp  do  wyjaśnienia  złożonego  wykazu  osób,  czy  M.  P. 

ukończył  studia  II  stopnia  (  załączony  odpis  dyplomu  wskazuje  na  studia  pierwszego 

stopnia).   

W  przypadku  odpowiedzi  negatywnej  Zamawiający  prosił  o  uzupełnienie  wykazu  o  n/w 

kwestie:   

Wykazu osób uzupełnionego o 1 osobę, która spełnia wymagania kierowania pracami 

konserwatorskimi albo samodzielnego ich wykonywania zgodnie z art. 37b ustawy o 

ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ze wskazaniem następujących kwestii:   

•  imię i nazwisko,   
•  numer uprawnień,   
•  doświadczenie  zawodowe  (ze  wskazaniem  liczby  miesięcy,  w  którym  osoba  brała 

udział w pracach konserwatorskich lub pracach restauratorskich prowadzonych przy 

tego  typu  zabytkach  wpisanych  do  rejestru 

zabytków  lub  była  zatrudniona przy tych 

pracach w muzeum będącym instytucją kultury ze wskazaniem miejsca świadczenia),  

rodzaj wykształcenia.   

2)  W  przypadku  gdy  Pan  M.  P. 

ukończył  studia  wyższe  Zamawiający  prosił  o 

uzupełnienie wykazu o n/w kwestie:   

•  imię i nazwisko,   
•  numer uprawnień,   
•  doświadczenie  zawodowe  (ze  wskazaniem  liczby  miesięcy,  w  którym  osoba  brała 

udział w pracach konserwatorskich lub pracach restauratorskich prowadzonych przy 

tego typu  zabytkach  wpisanych do rejestru zabytków  lub  była  zatrudniona przy tych 

pracach w muzeum będącym instytucją kultury ze wskazaniem miejsca świadczenia),  

rodzaj wykształcenia.  

W ocenie Odwołującego, wezwanie do wyjaśnienia treści oferty Odwołującego było zbędne i 

nie  do  końca  jasne  ,  szczególnie  w  świetle  wymagań  określonych  w  art.  37  b  ustawy  o 

ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zgodnie z którym:  

1.  Pracami  konserwatorskimi  oraz  pracami  restauratorskimi,  prowadzonymi  przy 

zabytkach  będących  parkami  wpisanymi  do  rejestru  albo  innego  rodzaju 

zorganizowaną  zielenią  wpisaną  do  rejestru  kieruje  osoba,  która  ukończyła  studia 

drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, których program obejmuje zajęcia 

lub grupy zajęć umożliwiające nabycie wiedzy i umiejętności w tym zakresie, ORAZ 

która  po  rozpoczęciu studiów  drugiego stopnia lub po  zaliczeniu szóstego semestru 

jednolitych  studiów  magisterskich,  przez  co  najmniej  9  miesięcy  brała  udział  w 

pracach  konserwatorskich  lub  pracach  restauratorskich  prowadzonych  przy  tego 

rodzaju 

zabytkach  wpisanych  do  rejestru,  lub  była  zatrudniona  przy  tych pracach  w 

muzeum 

będącym instytucją kultury. 

Przepis  ust.  1  stosuje  się  do  osób,  które  samodzielnie  wykonują  prace 

konserwatorskie  oraz  prace  restauratorskie,  prowadzone  przy  zabytkach  będących 

parkami wpisanymi do rejestru albo innego rodzaju zorganizowaną zielenią wpisaną 

do rejestru. 

3.  Prace 

o charakterze technicznym w zakresie, o którym mowa w ust. 1, samodzielnie 

wykonuje 

osoba,  która  posiada  świadectwo  ukończenia  szkoły  średniej  zawodowej 

oraz  tytuł  zawodowy  ALBO  wykształcenie  średnie  lub  średnie  branżowe  i  dyplom 

zawodowy  ALBO 

dyplom  potwierdzający  kwalifikacje  zawodowe,  w  zawodach 

związanych z pielęgnacją zieleni ALBO przez co najmniej 9 miesięcy brała udział w 

tego  rodzaju 

pracach  prowadzonych  przy  zabytkach  wpisanych  do  rejestru  lub  była 

zatrudniona przy tych pracach w muzeum 

będącym instytucją kultury. 

W  ocenie  Odwołującego,  nie  jest  zrozumiałe  w  świetle  art.  37b  ww.  ustawy  dlaczego  -w 

przypadku  nie  posiadania  przez  p.  M.  P. 

studiów  wyższych  II  stopnia  Odwołujący  został 

zobowiązany  do  uzupełnienia  wykazu  osób  o  jedną  osobę,  która  spełnia  wymagania 

określone w art. 37b ww. ustawy ze wskazaniem określonych kwestii a w przypadku, gdy p. 

M.  P. 

ukończył studia wyższe ( przy  czym Zamawiający nie wskazał, czy chodzi o wyższe 

wykształcenie  II  stopnia  )    należy  uzupełnić  wykaz  osób  o  wskazane  kwestie.  Odwołujący 

wskazał,  że  w  obu    przypadkach  Zamawiający  żądał  wskazania  dokładnie  tych  samych 

kwestii: imię i nazwisko, numer uprawnień doświadczenie zawodowe (ze wskazaniem liczby 

miesięcy,  w  którym  osoba  brała  udział  w  pracach  konserwatorskich  lub  pracach 

restauratorskich prowadzonych przy tego typu zabytkach wpisanych do rejestru zabytków lub 

była  zatrudniona  przy  tych  pracach  w  muzeum  będącym  instytucją  kultury  ze  wskazaniem 

miejsca świadczenia),  rodzaj wykształcenia. Porównując „wskazane kwestie” z danymi jakie 

miały być zawarte w wykazie osób  – załącznik nr 4 do SWZ Zamawiający uszczegółowił w 

wezwaniu do wyjaśnienia oferty wymagania dotyczące doświadczenia  w zakresie szerszym 

niż treść SWZ oraz treść art. 37b ww. ustawy.  

Na po

twierdzenie spełnienia wymogu określonego w art. 37b ww ustawy  -  aby co najmniej 

jedna  osoba  przez  9  m-

cy    brała  udział  w  pracach  konserwatorskich  lub  pracach 

restauratorskich prowadzonych przy tego rodzaju zabytkach wpisanych do rejestru lub była 

zatrud

niona  przy  tych  pracach  w  muzeum  będącym  instytucją  kultury  Zamawiającego 

zażądał  wskazania    miejsca  świadczenia,  co  było  niedopuszczalne,  gdyż    taki  wymóg  nie 

został  wcześniej  zawarty  w  SWZ.    Przy  czym  Zamawiający  nie  wyjaśnił  co  rozumie  przez 

„miejsce  świadczenia”,  czy  chodzi  o  określenie  muzeum  w  którym  dana  osoba  była 

zatrudniona,  czy  określenie  innych  zabytków  przy  których    praca  była  świadczona,  czy  o 

określenie    pracodawcy/  zleceniodawcy  na  rzecz  którego  były  wykonywane  prace 

konserwatorskie /restaur

atorskie przy tego typu zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, 

czy chodzi o miejsce podmiotu na rzecz którego Odwołujący wykonywał pracę  przy udziale 

wskazanego w wykazie osób pracownika.  

W  odpowiedzi  na  wezwanie  O

dwołujący  złożył  nowy  wykaz  osób,  w  którym  wskazał,  iż 

dysponuje  na  podstawie  umowy  zlecenie  M.  P.  uprawnionym  do  kierowania  pracami 

konserwatorskimi,  z  wyższym  wykształceniem, z  ogólnym  4 letnim  doświadczeniem,  w  tym 

doświadczeniem 11 miesięcy przy zabytkach.

Imię  

i 

Nazwisk 
o  

Zakres 
wykonywanych 
czynności  

Kwalifikacje  zawodowe  uprawnienia                  
( rodzaj i numer uprawnień,  
wykształcenie)  

Doświadczenie 
zawodowe  

Podstawa 
dysponowania 
tymi  
osobami  

M. P.  

Kierowanie pracami  
konserwatorski 
mi  

przy 

zabytkach 
wpisanych  

do 

rejestru  
zabytków  

Uprawnienia  do  kierowania  pracami 
konserwatorskimi  
02/KKZAiU/2018,wykształce nie 
wyższe  

11 miesięcy przy 
zabytkach, 

lata dośw.  
ogólne   

Umowa zlecenie  

Jednocześnie  Odwołujący  wyjaśnił,  iż  M.  P.  posiada  wyższe  wykształcenie,  ukończone 

studia II stopnia, Wydział Leśny, uprawnienia nr 02/KKZAiU/2018 oraz                        11 

miesięczne  doświadczenie  w  kierowaniu  pracami  konserwatorskimi  przy  zabytkach 

wpisanych  do  rejestru  zabytków  podczas  pracy  w  firmie  HARPAGAN.  Powyższe 

wyjaśnienie/uzupełnienie oferty potwierdziło spełnienie warunku udziału w postępowaniu nie 

tylko w zakresie dysponowania osobą uprawnioną do samodzielnego wykonywania pracami 

konserwatorskimi lub restauratorskimi, 

ale również do kierowania takimi pracami. Przy czym 

w  SWZ  Zamawiający  wymagał  wykazania  tylko  jednego  z  ww.  uprawnień  poprzez  użycie 

alternatywy  rozłącznej    „ALBO”.  Zamawiający  pismem  z  dnia  12.01.2023r.  powiadomił 

Odwołującego  o  wyborze  najkorzystniejszej  oferty  -  firmy  J.  K.  Zakład  Budowlany  i 

Konserwacji Terenów Zieleni oraz odrzuceniu oferty Odwołującego.  

Wykonawca,  którego  oferta  została  uznana  za  najkorzystniejszą  zaoferował  cenę  486 

000,00zł.  tj.  cenę  wyższą  niż  cena  zaoferowana  przez  Odwołującego  408  240,00zł.  oraz 

zaoferował  termin  wykonania  zamówienia  24  dni  tj.  termin  dłuższy  niż  zaoferował 

Odwołujący  -15  dni.  Jako    podstawę  odrzucenia  oferty  Odwołującego  Zamawiający  podał  

art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy Pzp.  

Zamawiający uznał za prawidłowy uzupełniony wykaz osób w zakresie rodzaju posiadanych  

uprawnień  i  liczby  miesięcy  doświadczenia.  Zdaniem    Zamawiającego  złożony  wykaz  osób 

jest  nadal  niekompletny,  gdyż  nie  zawiera  danych  dotyczących  miejsc  świadczenia  prac 

konserwatorskich lub prac restauratorskich, co przesądza o niespełnieniu warunku udziału w 

postępowaniu określonym w  dziale VI pkt. 8 lit. b SWZ.  

Odwołujący  wskazał,  że  decyzja  Zamawiającego  jest  nieprawidłowa  bowiem  Zamawiający 

nie wymagał w treści SWZ, aby Wykonawca wskazał w Wykazie osób „miejsce świadczenia” 

w  odniesieniu  do  doświadczenia  tylko  jednej  z  wymaganych  osób  -  kierującego  pracami 

konserwatorskimi, restauratorskimi lub wykonującego takie prace- co potwierdza treść wzoru 

wykazu  osób-  załącznik  nr  4  do  SWZ.  Zamawiający  wyjaśnił  u  dołu  Wykazu  osób,  iż  w 

kolumnie  „doświadczenie  zawodowe”  należy  wskazać    doświadczenie  w  miesiącach  lub 

latach, natomiast nie odniósł się w żadnym razie do miejsca świadczenia.  

Zdaniem  Odwołującego,  formułując  treść  warunku  rozdziale    VI  pkt.  8  lit.  b  SWZ 

Zamawiający  wymagał  aby,  jedna  z  osób  spełniała  wymagania  kierowania  pracami 

konserwatorskimi, restauratorskimi albo samodzielnego ich wykonywania zgodnie z art. 37b 

ustawy  o  ochronie  zabytków  i  ich  opiece  nad  zabytkami.    Odwołujący  w  odpowiedzi  na 

wezwanie  Zamawiającego  przedłożył  nowy  Wykaz  osób  z  dodatkowym  wyjaśnieniem,  z 

których  w  sposób  nie  budzący  wątpliwości  wynika,  iż  Odwołujący  dysponuje  na  umowę 

zlecenie  pracownikiem,  który  spełnia  wymagania  określone  w    art.37b  ustawy  o  ochronie 

zabytków i ich opiece  tj.   

•  zarówno  w  zakresie  uprawniania  do  kierowania  pracami  konserwatorskimi  oraz 

praca

mi  restauratorskimi    (wykształcenie  wyższe,  drugiego  stopnia,  Wydział  Leśny, 

11  m-

cy  doświadczenia  w  pracach  konserwatorskich  przy  zabytkach  wpisanych  do 

rejestru zabytków )  

•  jak  i  w  zakresie  uprawnienia  do  wykonywania  prac  konserwatorskich  lub  

restauratorskich (

zaświadczenie potwierdzające kwalifikacje zawodowe nr uprawnień  

02/KKZAiU/2018  albo  11  m-

cy  doświadczenia  w  pracach  konserwatorskich  przy 

zabytkach wpisanych do rejestru zabytków)  

W ocenie Odwołującego, czytając nowo złożony Wykaz osób i wyjaśnienia oferty łącznie ze 

znajdującym  się  w  ofercie  Wykazem  Usług  Zamawiający  z  łatwością  mógł  ocenić,  iż 

doświadczenie  zdobyte  przez  M.  P.  w  firmie  HARPAGAN  w  ramach  kierowania  pracami 

konserwatorskimi przy zabytkach dotyczyło usług wskazanych przez Odwołującego w tymże 

Wykazie  Usług,  gdzie  podano  miejsce  wykonywania  poszczególnych  usług  w  parkach 

wpisanych do rejestru zabytków : ZUL ORKAN Białogard ( tereny zabytkowe Warszawa), 17 

WOG  Koszalin,  Gmina  Miasto  Toruń,  24WOG  Giżycko,  PKP  PLK  s.a  Olsztyn.  Jeżeli 

Z

amawiający miał  dalsze  wątpliwości  mógł  wezwać  Odwołującego  do  kolejnych  wyjaśnień. 

Zgodnie z treścią Wykazu osób Odwołujący wskazał w rubryce „doświadczenie zawodowe” 

odpowiednią  liczbę  lat  lub  miesięcy  doświadczenia  w  odniesieniu  do    pilarzy,  osoby  z 

uprawnieniami  do  pracy  przy  pracach  konserwatorskim  lub  restauratorskich  oraz  z 

uprawnieniami „ inspektora nadzoru terenów zieleni”.  

W ocenie Odwołującego nie wiadomo na podstawie jakiego zapisu SWZ Odwołujący nie miał 

wskazać miejsca świadczenia przy doświadczeniu pilarzy i inspektora nadzoru zieleni a miał 

taki  obowiązek  przy  doświadczeniu  osoby  z  uprawnieniami  do  pracy  przy  pracach 

konserwatorskich  lub  restauratorskich.  Skoro  Zamawiający  nie  wymagał,  na  etapie 

ogłoszenia SWZ aby podać w wykazie osób- załączniku nr 4 do SWZ „miejsca świadczenia”, 

przy  doświadczeniu  osoby  z  uprawnieniami  do  pracy  przy  pracach  konserwatorskim  lub 

restauratorskich to nie  mógł już postawić takiego wymagania w piśmie z dnia z 13.12.2023r. 

wzywającym do wyjaśnienia złożonego wykazu usług.   

Odwołujący  wskazał,  że  zarówno  Zamawiający  jak  i  wykonawca  są  związani  treścią 

specyfikacji  warunków  zamówienia,  która  po  terminie    składania  ofert  nie  może  być 

zmieniana,  natomiast  powstałe  wątpliwości  w  zakresie  interpretacji  jej  postanowień,  w  tym 

zawierających określenie warunków udziału w postepowaniu, nie mogą być rozstrzygane na 

niekorzyść  wykonawcy,  bowiem  to  Zamawiający  jej  autorem  tego  dokumentu  i  to  jego 

obciążają  ewentualne  negatywne  konsekwencje  braku  jednoznaczności  postanowień  SWZ.  

Sytuacja,  w  której  treść  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  dopuszczała  możliwość,  aby 

wykonawca  wykazał  się  doświadczeniem,  które  nie  odpowiadało  treści  warunku  udziału  w 

postępowaniu,  zgodnie  z  brzmieniem  zawartym  w  SWZ,  przez  co  Zamawiający  dokonał 

mod

yfikacji  warunku  udziału  w  postępowaniu  po  składaniu  ofert,  jest  niedopuszczalna  w 

świetle przepisów Prawa zamówień publicznych. 

Ponadto 

Odwołujący wskazał,  że  brak  informacji  o „miejscu świadczenia”  w  odniesieniu do 

doświadczenia  kierującego  pracami  konserwatorskimi,  restauratorskimi  lub  wykonującego 

takie  prace  nie  ma  żadnego  znaczenia  dla  możliwości  oceny  spełnienia  warunku 

wymaganych  uprawnień  określonych  w  art.  37b  ustawy  o  ochronie  zabytków  i  ich  opiece. 

Zamawiający  dokonał  oceny  oferty  Odwołującego  oraz  oferty  firmy  OGORBUD  w  sposób 

dowolny, niezgodny z SWZ, naruszający zasadę równego traktowania. Wykonawca, którego 

oferta  została  uznana  za  najkorzystniejsza  podobnie  jak  Odwołujący  przedłożył 

pierwszorazowo  wykaz  osób,  wykazując  tylko  ogólne  doświadczenie    poszczególnych 

pracowników  w  latach, nie  wskazując  miejsca świadczenia.  W  uzupełnionym  wykazie osób 

na wezwanie Zamawiającego firma OGROBUD podała w Wykazie osób, iż dysponuje osobą 

(W. G.

) z wykształceniem wyższym II stopnia i 22 miesięcznym doświadczeniem w Muzeum 

w Nieborowie i Arkadii Pałac Radziwiłłów jako kierownik robót. Jednakże w wykazie tym nie 

wskazano,  iż  zdobyte  doświadczenie  dotyczyło  prac  konserwatorskich  lub  restauratorskich 

zgodnie  z  art.37  ww. 

ustawy.  Z  załączonego  zaświadczenia  z  7.06.2017r.  wynika,  iż  prace 

konserwatorskie w Muzeum  w Nieborowie  i Arkadii Pałac Radziwiłłów były wykonywane od 

18.12.2014 - 24.11.2016r. przez konsorcjum  s

kładające się z 5 Konsorcjantów w tym firmę 

PARK  LEŚNY  W.  G..    Jednakże  z  powyższego  nie  wynika  jaki  był  podział  prac  pomiędzy 

Konsorcjantami i czy prace konserwatorskie lub restauratorskie wykonywane były osobiście 

przez  W.  G.  przez  co  najmniej  9  m-cy.  Po

mimo  takich  braków  informacji  Zamawiający  nie 

widział przeszkód, aby wybrać ofertę firmy OGORBUD jako ofertę najkorzystniejszą. Kierując 

się zasadą równego traktowania Wykonawców taka oferta winna ulec również odrzuceniu.  

Izba ustaliła co następuje: 

Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego 

na  wykonanie 

na  usługę  wycinki  drzew,  wykonania  korekty  korony  drzewa  i  nasadzenia 

drzew zastępczych. 

W SWZ Zamawiający określił m.in. następujące warunki udziału w postępowaniu:  

b) 

dysponują następującymi osobami skierowanymi do realizacji zamówienia: 

•  dysponują  minimum  5  osobami,  które  ukończyły  z  wynikiem  pozytywnym  szkolenie 

dopuszczające do pracy z pilarką zgodnie z 21 rozporządzenia Ministra Środowiska z 

dnia 24 

sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu 

niektórych  prac  z  zakresu  gospodarki  leśnej  (Dz.  U.  Nr  161,  poz.  1141)  lub 

posiadające  odpowiadające  im  uprawnienia  wydane  na  podstawie  poprzednio 

obowiązujących  przepisów  albo  odpowiadające  im  uprawnienia  wydane  w  innych 

Państwach Członkowskich Unii Europejskiej; 

•  dysponują  minimum  1  osobą,  która  spełnia  wymagania  kierowania  pracami 

konserwatorskimi,  restauratorskimi  albo  samodzielnego  ich  wykonywania  zgodnie  z 

art. 37b ustawy o och

ronie zabytków i opiece nad zabytkami; 

•  dysponują minimum 1 osobą, która posiada uprawnienia „Inspektora nadzoru terenów 

zieleni.  

Wskazane  powyżej  osoby  muszą  posiadać  biegłą  znajomość  języka  polskiego.  W 

przypadku,  gdy  wskazana  osoba  nie  posiada  biegłej  znajomości  języka  polskiego, 

Wykonawca jest zobowiązany zapewnić tłumacza(y) języka polskiego, zapewniającego stałe, 

biegle i fachowe tłumaczenie w kontaktach między Zamawiającym a Wykonawcą, na okres i 

dla potrzeb realizacji umowy. 

Ocena spełnienia przedmiotowego warunku dokonywana będzie na podstawie wykazu osób 

skierowanych  przez  Wykonawcę  do  realizacji  zamówienia  publicznego  stanowiącego 

załącznik nr 4 do SWZ. 

W  pkt  9  Zamawiający  wskazał,  że  dokona  oceny  spełnienia  przez  Wykonawców  warunku 

udziału  w  postępowaniu  na  podstawie  informacji  zawartych  w  oświadczeniach  i 

dokumentach wymienionych w Dziale VII. 

W  Dziale  VII  SWZ  Zamawiający  wskazał,  że  w  zakresie  wykazania  spełnienia  warunku 

udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  zdolności  technicznej  lub  zawodowej  Zamawiający 

wymaga złożenia wykazu osób, skierowanych do realizacji zamówienia publicznego wraz z 

informacjami  na  temat  ich  kwalifikacji  zawodowych,  uprawnień,  doświadczenia  i 

wykształcenia  niezbędnych  do  wykonania  zamówienia  publicznego,  a  także  zakresu 

wykonywanych  przez  nie  czynności  oraz  informacją  o  podstawie  dysponowania  tymi 

osobami,  celem  potwierdzenia  spełnienia  przez  Wykonawcę  warunku  udziału  w 

postepowaniu, o którym mowa w Dziale VI pkt 8 SWZ. Wzór wykazu osób stanowi załącznik 

nr 4 do SWZ. 

Izba  ustaliła,  że  w  Załączniku  nr  4  do  SWZ,  Zamawiający  zawarł  wzór  oświadczenia 

dotyczącego  „Wykaz  osób  skierowanych  przez  Wykonawcę  do  realizacji  zamówienia 

publicznego

”.    

Imię i 

Nazwisko  

Zakres 

wykonywanych 

czynności  

Kwalifikacje 

zawodowe 

uprawnienia 

(rodzaj i numer 

uprawnień, 

wykształcenie) 

Doświadczenie 

zawodowe 

Podstawa dysponowania 

tymi osobami 

np. wyższe, średnie 
itp.

podać w 
miesiącach lub 
latach

wpisać np. umowa o pracę, umowa 
cywilnoprawna, umowa o 
współpracy, umowa zlecenie, 
właściciel firmy, pisemne 
zobowiązanie zgodnie z art. 118 
ustawy Pzp. Jeżeli Wykonawca 
polegał będzie na osobach innych 
podmiotów zgodnie z art. 118 ust. 3 
ustawy Pzp zobowiązany jest 
udowodnić Zamawiającemu, iż 
będzie dysponował tymi osobami, w 
szczególności przedstawiając w tym 
celu pisemne zobowiązanie tych 
podmiotów do oddania mu do 
dyspozycji danych osób na okres 
korzystania z nich przy wykonaniu 
zamówienia.                                                                    

Izba ustaliła, że w Postępowaniu zostało złożonych 4 oferty. 

1.  HARPAGAN M. K. 

Żytelkowo 35, 78-200, Białograd, cena 408 240,00, termin 15 dni; 

Usługi  Ogrodnicze  ELITELAS  Sp.  z  o.  o.  LIDER,  Durdy  141,  39-450  Baranów 

Sandomierski,  Usługi  Leśne  i  Ogrodnicze    ELITELAS  Sp.  z  o.o.  Sp.k.,    PARTNER 

Durdy  141,  39-

450  Baranów  Sandomierski,  ELITELAS  Sp.  z  o.o.  PARTNER  Durdy 

450 Baranów Sandomierski, cena 539 000,00, termin 25 dni; 

3.  P.H.U.  ABIES  Sp.  z  o.o.  Zielonka  7,  62-

095  Murowana  Goślina,  cena  497  000,00, 

termin 19 dni; 

4.  J. K. 

Zakład Budowy i Konserwacji Terenów Zieleni OGROBUD ul. Kochanowskiego 

12, 63300 Plewsz, cena 486 000,00, termin 24 dni. 

Wr

az z ofertą, Odwołujący złożył wypełniony załącznik nr 4. W treści załącznika Odwołujący 

podał  następujące  informacje  dotyczące  osoby:  M.  P.,  Konserwator,  Konserwator 

architektury zabytkowej, wyższe, Nr 02/KKZAiU/2018, umowa zlecenia.  

Izba ustaliła, że pismem z dnia 13 grudnia 2022 r. Zamawiający zwrócił się do Odwołującego 

na  podstawie 

art.  128  ust.  4  ustawy  PZP  o  wyjaśnienie  czy  Pan  M.  P.  ukończył  studia 

drugiego  stopnia  (załączony  odpis  dyplomu  wskazuje  na  studia  pierwszego  stopnia).  W 

przypadku odpowi

edzi negatywnej proszę o uzupełnienie wykazu o n/w kwestie: 

1)  Wykaz

u osób uzupełnionego o 1 osobę, która spełnia wymagania kierowania pracami 

konserwatorskimi albo samodzielnego ich wykonywania zgodnie z art. 37b ustawy o 

ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ze wskazaniem następujących kwestii: 

•  imię i nazwisko, 
•  numer uprawnień,   
•  doświadczenie  zawodowe  (ze  wskazaniem  liczby  miesięcy,  w  którym  osoba  brała 

udział w pracach konserwatorskich lub pracach restauratorskich prowadzonych przy 

tego typu zabytkach wpisanych do 

rejestru zabytków lub była zatrudniona przy tych 

pracach  w  muzeum  będącym  instytucją  kultury  ze  wskazaniem  miejsca 

świadczenia), - rodzaj wykształcenia. 

2)  W przypadku gdy Pan M. P. 

ukończył studia wyższe proszę o uzupełnienie wykazu o 

n/w kwestie: 

•  imię i nazwisko, 
•  numer  uprawnień,      doświadczenie  zawodowe  (ze  wskazaniem  liczby 

miesięcy,  w  którym  osoba  brała  udział  w  pracach  konserwatorskich  lub 

pracach  restauratorskich  prowadzonych  przy  tego  typu  zabytkach  wpisanych 

do  rejestru  zabytków  lub  była  zatrudniona  przy  tych  pracach  w  muzeum 

będącym instytucją kultury ze  wskazaniem miejsca świadczenia),  

•  rodzaj wyksztalcenia. 

Izba ustaliła, że Odwołujący w odpowiedz na w/w pismo Zamawiającego złożył następujące 

wyjaśnienia:  „W  odpowiedzi  na  wezwanie  z  dnia  2022.12.13  wyjaśniamy,  że  usługi 

wskazane  w  poprzednim  wykazie  nie  były  wykonywane  w  parkach  wpisanych  do  rejestru 

zabytków.  Wobec  tego  przedkładamy  nowy  wykaz  usług  tj.  zał.  nr  5  wraz  z  dowodami,  że 

usługi te zostały wykonane należycie. 

W odpowi

edzi na wezwanie z dnia 2022.12.13 wyjaśniamy, że pan M. P. posiada ukończone 

studia drugiego stopnia. 

•  imię i nazwisko: M. P. 
•  numer uprawnień: Nr 02/KKZAiU/2018 
•  doświadczenie zawodowe:  11 miesięcy  -  kierowanie pracami  konserwatorskimi przy 

zabytkach wpisanych do rejestru zabytków podczas praca w firmie Harpagan. 

•  wykształcenie wyższe studia drugiego stopnia, Wydział Leśny. 

Izba ustaliła, że pismem z dnia 12 stycznia 2023 r., Zamawiający poinformował wykonawców 

o  wynikach  postępowania.    Jako  najkorzystniejszą  wybrano  ofertę  n/w  wykonawcy  J.  K. 

Zakład  Budowy  i  Konserwacji  Terenów  Zieleni  OGROBUD  ul.  Kochanowskiego  12,  63-300 

Pleszew.  Cena  oferty  brutto:  486.000,- 

zł,  termin  realizacji:  24  dni  kalendarzowych  od  daty 

podpisania umowy. Oferta Odwołującego została odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 

2  lit.  c)  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2021  poz.  1129  ze  zm.)  - 

Zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli  została  złożona  przez  wykonawcę:  który  nie  złożył  w 

przewidzianym terminie oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1, lub podmiotowego 

środka dowodowego, potwierdzających brak podstaw wykluczenia lub spełnianie warunków 

udziału w postępowaniu, przedmiotowego środka dowodowego, lub innych dokumentów lub 

oświadczeń.  Zamawiający  wskazał,  że  w  piśmie  stanowiącym  odpowiedź  na  wezwanie 

Zamawiającego, wykonawca nie wskazał miejsca świadczenia owych prac konserwatorskich 

lub  prac  restauratorskich  (co  zostało  precyzyjnie  wskazane  w  piśmie  do  Wykonawcy),  a 

jedynie podmiot u którego p. M. P. świadczył usługę tzn. firmę Harpagan. Mając na uwadze 

powyższe  podmiotowy  środek  dowodowy  w  postaci  wykazu  osób  pozostaje  nadal 

niekompletny, tym samym warunek udziału w postępowaniu określony w Dziale VI pkt. 8 lit. 

b) SWZ pozostaje nie spełniony a oferta podlega odrzuceniu.  

Izba zważyła co następuje: 

W ocenie Izby zarzuty podniesione w odwołaniu są niezasadne, co skutkowało oddaleniem 

odwołania.  

Zgodnie  z  art.  226  ust.  1  pkt  2  lit.  c)  ustaw  Pzp 

Zamawiający  odrzuca  ofertę, jeżeli  została 

złożona przez wykonawcę, który nie złożył w przewidzianym terminie oświadczenia, o którym 

mowa  w  art.  125  ust.  1,  lub  podmiotowego  środka  dowodowego,  potwierdzających  brak 

podstaw  wykluc

zenia  lub  spełnianie  warunków  udziału  w  postępowaniu,  przedmiotowego 

środka dowodowego, lub innych dokumentów lub oświadczeń.  

Zgodnie  z  art.  37  b  ust.  1  ustawy  o  ochronie  zabytków  i  opiece  nad  zabytkami,  pracami 

konserwatorskimi  oraz  pracami  restaurators

kimi,  prowadzonymi  przy  zabytkach  będących 

parkami  wpisanymi  do  rejestru  albo  innego  rodzaju  zorganizowaną  zielenią  wpisaną  do 

rejestru  kieruje  osoba,  która  ukończyła  studia  drugiego  stopnia  lub  jednolite  studia 

magisterskie,  których  program  obejmuje  zajęcia  lub  grupy  zajęć  umożliwiające  nabycie 

wiedzy  i  umiejętności  w  tym  zakresie,  oraz  która  po  rozpoczęciu  studiów  drugiego  stopnia 

lub po zaliczeniu szóstego semestru jednolitych studiów magisterskich, przez co najmniej 9 

miesięcy  brała  udział  w  pracach  konserwatorskich  lub  pracach  restauratorskich 

prowadzonych przy tego rodzaju zabytkach wpisanych do rejestru, lub była zatrudniona przy 

tych pracach w muzeum będącym instytucją kultury. 

Ponadto  ustawodawca  wskazał,  że  przepis  ust.  1  stosuje  się  do  osób,  które  samodzielnie 

wykonują  prace  konserwatorskie  oraz  prace  restauratorskie,  prowadzone  przy  zabytkach 

będących  parkami  wpisanymi  do  rejestru  albo  innego  rodzaju  zorganizowaną  zielenią 

wpisaną  do  rejestru.  W  ust.  3  przywołanej  regulacji  zostało  wskazane,  że  prace  o 

charakterze  technicznym  w  zakresie,  o  którym  mowa  w  ust.  1,  samodzielnie  wykonuje 

osoba,  która  posiada  świadectwo  ukończenia  szkoły  średniej  zawodowej  oraz  tytuł 

zawodowy  albo  wykształcenie  średnie  lub  średnie  branżowe  i  dyplom  zawodowy  albo 

dyplom  potwierdzający  kwalifikacje  zawodowe,  w  zawodach  związanych  z  pielęgnacją 

zieleni, albo przez co najmniej 9 miesięcy brała udział w tego rodzaju pracach prowadzonych 

przy  zabytkach  wpisanych  do  rejestru  lub  była  zatrudniona  przy  tych  pracach  w  muzeum 

będącym instytucją kultury.  

Izba  wskazuje,  że  określenie  przez  zamawiającego  warunków  udziału  w  danym 

postępowaniu  przetargowym  ma  na  celu  cenę  zdolności  wykonawcy  do  realizacji 

zamówienia,  tak  aby  zminimalizować  ryzyko  nienależytego  wykonania  zamówienia. 

Określając warunki udziału w postępowaniu  o udzielenie zamówienia zamawiający zawsze 

zobowiązany  jest  przestrzegać  zasad  wynikających  z  art.  16  ustawy  Pzp  tj.  zasady 

przejrzystości, proporcjonalności i równego traktowania wykonawców.  Należy podkreślić, że 

w

arunki  udziału  w  postępowaniu  podlegają  w  pierwszej  kolejności  literalnej  wykładni,  która 

polega  na  ustalaniu  znaczenia  tekstu 

przez  odwołanie  się  do  kontekstu  językowego 

terminów, zwrotów czy wyrażeń zawartych SWZ. Innymi słowy, ocena wymagań określonych 

przez  Zamawiającego  w  SWZ  dokonywana  jest  poprzez  ustalenie  językowego  znaczenia, 

sensu  postanowień  opisujących  warunki  udziału  w  postępowaniu.  Dla  zrozumienia  czego 

wymaga  Zamawiający  wystarczająca  jest  znajomość  reguł  sensu  języka.  Jeżeli  na  gruncie 

języka  potocznego  można  przypisać  wyrażeniom  użytym  w  SWZ  kilka  znaczeń,  to  należy 

wybrać  takie  znaczenie,  które  jest  najbardziej  oczywiste.  Zaznaczyć  przy  tym  należy,  że 

j

eżeli określony termin należy do terminów specyficznych w określonej dziedzinie wiedzy lub 

praktyki społecznej, to należy przyjąć  znaczenie, jakie termin ten ma w tej właśnie dziedzinie 

(tzw.  domniemanie  znaczenia  specjalnego). 

W  przypadku  jednak  sporu  pomiędzy 

wykonawcami  i  zamawiającym  dotyczącego  sposobu  rozumienia  wymagań  określonych 

przez Zamawiającego, ustalenie znaczenia zakresu wymagań Zamawiającego odbywa się z 

uwzględnieniem  kontekstu  systemowego  i  funkcjonalnego,  jako  subsydiarnych  narządzi 

służących  odkodowaniu  treści  zwartej  w  SWZ.    Kontekst  systemy  oznacza  zakaz 

przypisywania  postanowieniom  SWZ  znaczenia,  które  prowadziłoby  do  sprzeczności  z 

zasadami systemu zamówień publicznych, określonymi m.in. w art. 16 ustawy Pzp. Kontekst 

zaś  funkcjonalny  oznacza  ustalenie  funkcji  jaką  dane  postanowienie  ma  pełnić  w  procesie 

udzielania zamówienia publicznego.  

Wskazać  dalej  należy,  że  elementem  nierozerwalne  związanym  z  warunkami  zamówienia 

jest 

określenie  przez  Zamawiającego  dokumentów  za  pomocą  których  wykonawca  ma 

wykazać  ich  spełnienie.  Konieczność  sprecyzowania  w  SWZ  zakresu  wymaganych 

dokumentów na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu jest niezmiernie 

ważna dla wykonawców uczestniczących w postępowaniu w kontekście zasady ich równego 

traktowania. 

Przy czym zaznaczyć należy w kontekście warunków udziału w postępowaniu, 

że  to  na  wykonawcy  ciąży  obowiązek  wykazania  ich  spełnienia.  O  ile  więc  rolą 

Zamawiającego  jest  wskazanie  w  SWZ  w  sposób  jasny  i  precyzyjny  warunków  udziału  w 

postępowaniu  i  określenie  formy  dokumentów  jakie  wykonawca  winien  złożyć  na 

potwierdzenie  spełnienia  takich  warunków,  np.  oświadczenie  własne  wykonawcy,  wykaz 

osób, o tyle szczegółowa treść takiego oświadczenia, wykazu musi być sprecyzowana przez 

danego wykonawcę. To bowiem wykonawca analizuje postanowienia SWZ, przepisy prawa, 

doświadczenie osób, które zamierza zaangażować w realizację zamówienia i to wykonawca 

dokonuje  doboru  informacje  niezbędnych  to  wykazania  spełnienia  warunków  udziału  w 

po

stępowaniu.    

W  analizowanym  stanie  faktycznym  spór  pomiędzy  stronami  dotyczył  sposobu  rozumienia 

postanowień  SWZ  dotyczących  warunku  udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  osób 

skierowanych do realizacji zamówienia i wymagania, aby wykonawca dysponował: „minimum 

1  osobą,  która  spełnia  wymagania  kierowania  pracami  konserwatorskimi,  restauratorskimi 

albo  samodzielnego  ich  wykonywania  zgodnie  z  art.  37b  ustawy  o  ochronie  zabytków  i 

opiece  nad  zabytkami

”,  jak  i  zakresu  wymaganych  informacji  w  celu  wykazania  jego 

spełnienia.  W  ocenie  Izby,  Odwołujący  w  sposób  nieprawidłowy  dokonał  interpretacji  w/w 

wymagania.  Ocena  zakresu  wymagań  określonych  przez  Zamawiającego  musi  być 

dokonana przy uwzględnieniu art. 37b ustawy o ochronie zabytków. Zamawiający bowiem w 

sposób  jednoznaczny  wskazał,  że  wykonawca  musi  dysponować  co  najmniej  jedną  osobą, 

które  spełnia  wymagania  kierowania  pracami  konserwatorskimi,  restauratorskimi  albo 

wymagania  dotyczącego  samodzianego  ich  wykonywania.  Zakres  tych  wymagań  został 

określony  przez  ustawodawcę  w  art.  37b  w/w  ustawy.    Z  ust.  1  wynika,  że  pracami 

konserwatorskimi  oraz  pracami  restauratorskimi,  prowadzonymi  przy  zabytkach  będących 

parkami  wpisanymi  do  rejestru  albo  innego  rodzaju  zorganizowaną  zielenią  wpisaną  do 

rejestru  kieruje  osoba,  kt

óra  po  pierwsze,    ukończyła  studia  drugiego  stopnia  lub  jednolite 

studia  magisterskie,  których  program  obejmuje  zajęcia  lub  grupy  zajęć  umożliwiające 

nabycie wiedzy i um

iejętności w tym zakresie, oraz która po drugie, po rozpoczęciu studiów 

drugiego  stopni

a  lub  po  zaliczeniu  szóstego  semestru  jednolitych  studiów  magisterskich, 

przez  co  najmniej  9  miesięcy  brała  udział  w  pracach  konserwatorskich  lub  pracach 

restauratorskich prowadzonych przy tego rodzaju zabytkach wpisanych do rejestru, lub była 

zatrudniona 

przy  tych  pracach  w  muzeum  będącym  instytucją  kultury.  Oba  wymagania 

muszą  być  spełnione  tj.  wymaganie  dotyczące  wykształcenia,  jak  i  doświadczenia.  Z  kolei 

ust.  2  ustawodawca  wskazał,  że  przepis  ust.  1  stosuje  się  do  osób,  które  samodzielnie 

wykonują  prace  konserwatorskie  oraz  prace  restauratorskie,  prowadzone  przy  zabytkach 

będących  parkami  wpisanymi  do  rejestru  albo  innego  rodzaju  zorganizowaną  zielenią 

wpisaną  do  rejestru.  Tym  samym  wymóg  w  zakresie  wykształcenia  oraz  wymaganego 

okresu  doświadczenia  ma  zastosowanie  również  do  osób,  które  samodzielnie  wykonują 

prace konserwatorskie.  

Mając  na  uwadze  powyższe,  Izba  wskazuje,  że  w  celu  wykazania  spełnienia 

kwestionowanego warunku udziału w postępowaniu wykonawca miał obowiązek wykazać, iż 

dysponuje  osobą,  która  posiada  stosowne  wykształcenie  tj.  ukończyła  studia  drugiego 

stopnia  lub  jednolite  studia  magisterskie, 

których program obejmuje zajęcia lub grupy zajęć 

umożliwiające  nabycie  wiedzy  i  umiejętności  w  zakresie  prac  konserwatorskich  i 

restauratorskich  oraz  posiada  odpowiednie  doświadczenia  w  wymiarze  co  najmniej  9 

miesięcy.  Te  same  wymagania  odnoszą  się  do  osoby,  która  samodzielnie  wykonuje  prace 

konserwatorskie  i  restauratorskie.  Tym  samym  należało  rozstrzygnąć  czy  osoba  wskazana 

przez  Odwołującego  w  wykazie  stanowiącym  załącznik  nr  4  do  oferty  tj.  p.  P.  spełnia  ww. 

wymagania. Zdaniem Izby, Odwołujący nie wykazał, że wskazana przez niego osoba spełnia 

wymagania określone w art. 37b ustawy o ochronie zabytków.  

Bezspornym  w  sprawie  jest  to,  że  Odwołujący  złożył  wykaz  osób  wymagany  przez 

Zamawiającego. W pierwotnie złożonym wykazie Odwołujący wskazał wyłącznie, iż Pan  M. 

P. 

posiada  doświadczenia  w  wymiarze  4  lat.  Odwołujący  wskazał  również,  iż  p.  M.  P.  jest 

konserwatorem architektury zabytkowej, posiada wykształcenie wyższe. Odwołujący wskazał 

również nr uprawnień. W żadnym miejscu wykazu Odwołujący nie oświadczył, iż Pan M. P. 

posiada co najmniej  9 miesięcy doświadczenia  przy  pracach  konserwatorskich  lub  pracach 

restauratorskich  prowadzonych  przy  zabytkach  wpisanych  do  rejestru,  lub  był  zatrudniony 

przy  tych  pracach  w  muzeum  będącym  instytucją  kultury.  Podanie  informacji  „4  lata”  w 

rubryce  doświadczenie  nie  może  być  interpretowane  jako  oświadczenie  o  spełnieniu 

wymagania  zawartego  w  art.  37b  ustawy  o  ochronie  zabytków.  Odwołujący  nie  wskazał 

nawet,  że  4  lata  doświadczenia  zawodowego  dotyczy  doświadczenia  określonego  w  SWZ. 

Co 

więcej,  w  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego  z  dnia  13  grudnia  2022  r.,  sam 

Odwołujący potwierdził słuszność powyższego wniosku Izby, precyzując w swoim piśmie, że 

Pan  M.  P. 

posiada  11  miesięcy  doświadczenia  przy  zabytkach,  przy  czym  nie  jest  nadal 

jasn

e czy owe 11 miesięcy jest uwzględnione w 4 latach doświadczenia ogólnego czy jest to 

doświadczenie  dodatkowe.  Zdaniem  Izby  pierwotne  informacje  zawarta  w  wykazie 

Odwołującego były co najmniej nieprecyzyjne. W konsekwencji, już tego powodu nie można 

zgodzić się ze stanowiskiem Odwołującego, że wezwanie Zamawiającego z dnia 13 grudnia 

2022  r.  było  zbędne,  bowiem  pierwotne  złożony  wykazał  potwierdzał  w  pełni  spełnienie 

warunków  udziału  w  postępowaniu.  Zdaniem  Izby,  pierwotnie  złożony  wykaz  zawierał 

informacje nieprecyzyjne, które mogły wprowadzić Zamawiającego w błąd co do faktycznego 

okresu  doświadczenia  przy  zabytkach  posiadanego  przez  p.  M.  P..  Treść  wykazu 

sugerowała, że Pan P. posiada 4 lata doświadczenia przy zabytkach. Wykaz bowiem składa 

się na  potwierdzenie warunków  udziału w  postępowaniu.  Niezależnie od  powyższego,  Izba 

wskazuje,  że  zarzut  Odwołującego  dotyczący  wezwania  Odwołującego  do  złożenia 

wyjaśnień,  błędności  wezwania  oraz  nieprecyzyjnej  treści  wezwania,  jest  zarzutem 

spóźnionym.  Wezwanie  zostało  wystosowane  do  wykonawcy  w  dniu  13  grudnia  2022  r. 

Wykonawca 

udzielił  odpowiedzi  na  wezwanie,  nie  zgłaszał  żadnych  wniosków  co  do  jego 

treści, niejasności czy zakresu wymaganych informacji, Nie skorzystał również, że środków 

ochrony  prawnej  w  tym  zakresie.  Termin  na  wniesienie  odwołania  wobec  treści  wezwania 

czy  samej  czynności  wezwania  należy  liczyć  od  dnia  dokonania  czynności  tj.  od  dnia  13 

grudnia 2022 r., nie zaś od dnia odrzucenia oferty Odwołującego. 

Odnosząc  się  w  dalszej  kolejności  do  zarzut  dotyczącego  braku  obowiązku  wykonawcy 

wskazania  w  wykazie  miejsca  zdobytego  doświadczenia  przez  p.  M.  P.,  Izba  uznała 

argumentację Odwołującego za niezasadną. Po pierwsze, Izba wskazuje, że na wykonawcy 

ciąży  obowiązek  wykazania  spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu.  Po  drugie, 

zgodnie z postanowieniami SWZ, 

Dział VII SWZ, w zakresie wykazania spełnienia warunku 

udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  zdolności  technicznej  lub  zawodowej  Zamawiający 

wymaga

ł złożenia wykazu osób, skierowanych do realizacji zamówienia publicznego wraz z 

informacjami  na  temat  ich  kwalifikacji  zawodowych,  uprawnień,  doświadczenia  i 

wykształcenia  niezbędnych  do  wykonania  zamówienia  publicznego,  a  także  zakresu 

wykonywanych  przez  nie  cz

ynności  oraz  informacją  o  podstawie  dysponowania  tymi 

osobami,  celem  potwierdzenia  spełnienia  przez  Wykonawcę  warunku  udziału  w 

postepowaniu, o którym mowa w Dziale VI pkt. 8 SWZ. Wzór wykazu osób stanowi załącznik 

nr  4 do SWZ. 

Tym samym, Zamawiający wymagał od wykonawcy podania informacji, które 

umożliwią  mu  ocenę  spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu,  a  zatem  ocenę 

spełnienia  wymagań  określonych  w  art.  37b  ustawy  o  ochronie  zabytków.  Zamawiający 

załączył  wzór  oświadczenia,  który  wykonawca  winien  wypełnić  w  sposób  umożliwiające 

weryfikację  posiadanego  doświadczenia.  Izba  nie  zgadza  się  z  Odwołującym,  że  skoro  w 

rubryce  „Doświadczenie  zawodowe”  Zamawiający  nie  wymagał  określenia  „miejsca” 

zdobycia  doświadczenia,  to  zwolnił  niejako  wykonawców  z  obowiązku  precyzyjnego 

określenia jakie doświadczanie posiadają poszczególne osoby. Zdaniem Izby, Zamawiający 

w  sposób  niebudzący  wątpliwości  określił,  że  osoba  wskazana  w  wykazie  musi  spełniać 

wymagania  wynikające  z  art.  37b  ustawy  o  ochronie  zabytków.  Skoro  tak,  to  każdy  z 

wykonawców winien podać w rubryce „Doświadczenie zawodowe” informacje umożliwiające 

weryfikację  tego  warunku.  Art.  37b  ustawy  o  ochronie  zabytków  wprost  odwołuje  się  do 

doświadczenia  przy  pracach  konserwatorskich  lub  pracach  restauratorskich  prowadzonych 

przy  zabytkach  wpisanych  do  rejestru,  lub  zatrudnieniu  przy  tych  pracach  w  muzeum 

będącym  instytucją  kultury.    Aby  móc  zatem  zweryfikować  czy  dana  osoba  ma  stosowne 

doświadczenie,  wykonawca  winien  był  opisać  rodzaj  doświadczenia  posiadanego  przez 

poszczególne  osoby  zawarte  w  wykazie,  z  uwzględnieniem  obowiązku  wykazania,  że 

doświadczenie  obejmuje  swoim  zakresem  zabytki.  Zdaniem  Izby,  wykonawca  mógł  podać 

nazwę zabytków, ich lokalizację. To wykonawca bowiem zna doświadczenie poszczególnych 

osób wskazanych w wykazie i decyduje czy spełniają one wymagania określone w SWZ, a 

jeśli  tak,  to  na  jakiej  podstawie.  Ustalenia  wykonawcy  w  tym  zakresie  winny  znaleźć 

odzwierciedlenie  w  wykazie  z  Załącznika  nr  4,  w  rubryce  „Doświadczenie  zawodowe”. 

Tymczasem  w  analizowanym  stanie  faktycznym  Odwołujący  po  pierwsze,  w  pierwotnym 

wykazie 

zawarł  nieprecyzyjne  informacje.  Po  drugie,  w  odpowiedzi  na  wezwanie 

Zamawiającego  nie  przekazał  informacji  dających  możliwość  weryfikacji  czy  pan  M.  P. 

spełnia wymogi określone w art. 37b ustawy o ochronie zabytków. Stwierdzenie, że pan M. 

P. 

ma  11  miesięcy  doświadczenie  przy  zabytkach  podlega  weryfikacji  ze  strony 

Zamawiającego.  Obowiązkiem  Zamawiającego  jest  szczegółowe  sprawdzenie  czy 

wykonawca spełnia  warunki  udziału w  postępowaniu.  Jako  dysponent  środków  publicznych 

Zamawiający  musi  wykazać  się  szczególną  ostrożnością  w  procesie  wyboru  wykonawcy 

realizującego zamówienie, co wiąże się z badaniem prawdziwości oświadczeń wykonawców. 

Zamawiający  ma  prawo  oceny  i  weryfikowania  treści  otrzymanych  ofert,  jest  to  wręcz  jego 

obowiązek, którego rzetelna realizacja pozwala na przeprowadzenie postępowania w sposób 

uczciwy i zgodny z zasadami równości wykonawców i uczciwej konkurencji. Gdyby przyjąć, 

jak  chciałby  Odwołujący,  że  oświadczenie  Odwołującego  o  11  miesiącach  doświadczenia 

przy zabytkach jest wystarczające dla oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu, 

to  weryfikacja 

Zamawiającego  byłaby  iluzoryczna,  bowiem  ograniczałoby  się  wyłącznie  do 

formalnego  i  „papierowego”  odhaczenia  spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu. 

Tymczasem celem badania dokumentów złożonych przez wykonawców jest weryfikacja czy 

rzeczywiście  posiadają  oni  deklarowane  doświadczenie.  Odwołujący  w  odpowiedzi  na 

wezwanie  Zamawiającego  z  dnia  13  grudnia  2023  r.  nie  wykazał  spełnienia  spornego 

warunku udziału w postępowaniu. Nie wyjaśnił w sposób precyzyjny w jaki sposób spełnione 

są  wymagania  dotyczące  doświadczenia  z  art.  37b  ustawy  o  ochronie  zabytków. 

Oświadczenie  Odwołującego,  iż  doświadczenie  zostało  zdobyte  w  spółce  Harpagan  nie 

stanowi  potwierdzenia  spełnienia  warunku  doświadczenia  z  art.  37b.  Harpagan  to  nie 

instytucja kultury ani zabytek. 

Tym samym, zasadnie Zamawiający uznał, że Odwołujący nie 

wykazał spełnienia warunków udziału w postępowaniu. 

Izba  nie  podziela  stanowiska  Odwołującego,  że  wezwanie  Zamawiającego  było  niejasne  i 

nieprecyzy

jne.  Po  pierwsze,  wykonawca  nie  zgłaszał  żadnych  zastrzeżeń  co  do  treści 

wezwania,  udzielił  odpowiedzi  na  pytania  wystosowane  przez  Zamawiającego.  Po  drugie, 

Odwołujący zupełnie pomija okoliczność, że postępowanie przetargowe adresowane jest to 

podmiotów  profesjonalnie  działających  w  obszarze  objętym  przedmiotem  zamówienia.  Jest 

oczywistym dla Izby, że warunek udziału w postepowaniu musi być czytany łącznie z innymi 

postanowieniami  SWZ  oraz  art.  37b  ustawy  Pzp.  Wykonawca  zatem  winien  posiadać 

niezbędne  informacje/dokumenty,  aby  wykazać  prawdziwość  oświadczeń  składanych 

Zamawiającemu.  Tymczasem  Odwołujący  mając  możliwość  uzupełnienia  braków  z 

pierwotnego  wykazu 

osób,  nie  uzupełnia  takich  informacji  w  sposób  umożliwiający 

weryfikację rzeczywistego doświadczenia p. M. P.. To zdaniem Izby stanowiło wystarczającą 

podstawę do odrzucenia oferty Odwołującego. 

Ponadto  zdaniem  Izby,  nie  ma  żadnych  podstaw  do  przyjęcia  za  zasadne  twierdzeń 

Odwołującego, że Zamawiający miał obwiązek powiązać „doświadczenie przy zabytkach” p. 

M.  P. 

z  doświadczeniem  samego  Odwołującego  wskazanym  w  wykazie  usług.  Nie  jest 

zadaniem Zamawiającego dopasowywanie treści dokumentów złożonych przez wykonawcę i 

domyślanie się czy spełnia on warunki udziału w postępowaniu. To obowiązkiem wykonawcy 

j

est  przekazanie  Zamawiającemu  informacji/dokumentów  niezbędnych  do  potwierdzenia 

posiadanego  doświadczenia.  Ponadto,  z  żadnego  dokumentu  złożonego  przez 

Odwołującego  nie  wynika,  nawet  w  sposób  pośredni,  że  p.  M.  P.  był  rzeczywiście 

zaangażowany  w  realizację  inwestycji  zawartych  w  wykazie  usług  złożonym  przez 

Odwołującego.  Izba  nie  podziela  również  stanowiska  Odwołującego,  że  Zamawiający 

powinien był wezwać Odwołującego do złożenia kolejnych wyjaśnień. Zamawiający, zgodnie 

z  art.  128  ust.  1  ustawy  Pzp 

wezwał  Odwołującego  do  uzupełnienia  pierwotnie  złożonego 

wykazu.  W  odpowiedzi  na  wezwanie  Odwołujący  nie  odpowiedział  na  pytania 

Zamawiającego,  nie  przesłał  informacji  umożliwianych  weryfikację  doświadczenia  p.  P.. 

Zasada jednokrotnego wzywania wykonawców do poprawiania/uzupełnienia dokumentów w 

trybie art. 128 ust. 1 

ustawy Pzp uniemożliwiała wystosowanie kolejnego wezwania.  

Nie  jest  również  zasadny  zarzut  naruszenia  art.  16  ustawy  Pzp  w  zakresie  w  jakim 

Odwołujący  argumentował,  że  Zamawiający  nierówno  traktował  wykonawców  w  toku 

badania i oceny ofert. Izba wskazuje, że zarówno Odwołujący jak i wykonawcy OGROBUD 

zostali wezwani w trybie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp. W tym zakresie, obaj wykonawcy zostali 

jednako potraktowani przez Zamawiającego. Jak wynika z akt postępowania,  Zamawiający 

dokonał  ponownej  oceny  ofert,  na  skutek  odrzucenia  firmy  Harpagan,  a  następnie  na 

podstawie  art.  274  ust.  1  ustawy  Pzp,  wezwał  do  złożenia  podmiotowych  środków 

dowodowych,  w  tym  wykazu  osób  -  załącznik  nr  4  do  SWZ,  służącemu  potwierdzeniu 

spełnienia  warunku  określonego  w  Dziale  VI  pkt.  8  lit.  b)  tiret  drugi  SWZ.  Wykonawca 

przedstawił  dokument,  w  którym  wskazał  Pana  W.  G.  jako  „inspektora  nadzoru  robót  przy 

drzewach,  numer  uprawnień  013/2014,  numer  uprawnień  konserwatorskich  234/06, 

wykształcenie  wyższe,  25  lat  doświadczenia.”  Ze  względu  na  brak  w  wykazie  danych, 

umożliwiających  stwierdzenie  spełnienia  warunku  udziału  w  postępowaniu,  Zamawiający 

zwr

ócił  się  w  sposób  precyzyjny,  wskazując  od  myślników  konkretne  braki  o  uzupełnienie 

wykazu  m. 

in.  o  kwestie:  „doświadczenie  zawodowego  (ze  wskazaniem  liczby  miesięcy,  w 

którym  osoba  brała  udział  w  pracach  konserwatorskich  lub  pracach  restauratorskich 

prowadzonych  przy  tego  typu  zabytkach  wpisanych  do  rejestru  zabytków  lub  była 

zatru

dniona  przy  tych  pracach  w  muzeum  będącym  instytucją  kultury  ze  wskazaniem 

miejsca  świadczenia),  rodzaj  wykształcenia”.  Wykonawca  złożył  dokument  w  wymaganym 

terminie,  przedkładając  ponownie  wykaz  i  uzupełniając  go  o  następujące  informacje:  ilość 

miesięcy  -  22  (18.12.2014  -  24.11.2016  r.)  oraz  miejsce  Muzeum  w  Nieborowie  i  Arkadii 

Pałac  Radziwiłłów.  W  konsekwencji  wykonawca  potwierdził  spełnienie  warunku.  Mając  na 

uwadze  powyższe,  zdaniem  Izby,  Zamawiający  podjął  działania  w  sposób  jednolity  wobec 

obu  wykonawc

ów.  Odwołujący,  jako  jedyny  argument  potwierdzający  podniesiony  zarzut, 

podkreśla,  że  w  uzupełnionym  wykazie  przy  nazwisku  Pana  G.  nie  wskazano,  że  podana 

ilość  miesięcy  dotyczyła  prac  konserwatorskich.  Zdaje  się to  być  oczywiste,  zważywszy  że 

kwestia t

a była przedmiotem pisma w sprawie uzupełnienia.  

Ponadto 

odnosząc się do argumentów Odwołującego o zaniechaniu zbadania  dodatkowego 

dokumentu,  z  k

tórego  wynika  że  Pan  G.  zdobył  wymagane  doświadczenie  jako  członek 

konsorcjum

,  Izba  uznała  twierdzenia  Odwołującego  za  niewykazane.  Izba  wskazuje,  że 

Odwołujący  nie  podjął  żadnej  inicjatywy  dowodowej  w  tym  zakresie,  ograniczając  się  do 

własnych  twierdzeń.  Skoro  Odwołujący  twierdzi,  że  Pan  G.  nie  posiada  stosownego 

doświadczenia, to winien tą okoliczność wykazać poprzez podjęcia inicjatywy dowodowej w 

tym zakresie i złożenie odpowiednich dokumentów, chociażby poprzez zwrócenie się do tych 

określonych  podmiotów  z  wnioskiem  o  udostepnienie  informacji  w  zakresie 

zakwestionowanym przez Odwołującego. Zdaniem Izby nie ma żadnego dowodu w sprawie 

podważającego  prawdziwość  twierdzeń  wykonawcy  OGROBUD  w  zakresie  doświadczenia 

posiadanego  przez  p.  G.  wskazanego  w  wykazie.  Informacje  zawarte  w  wykazie 

potwierdzają  zarówno  wymagany  okres  doświadczenia,  jak  i  wskazują  nazwy  zabytków. 

Sytuacja w tym zakresie Odwołującego i wykonawcy OGROBUD jest odmienna. Odwołujący 

bowiem w treści pisma uzupełniającego wykaz nie wskazał nazw zabytków, instytucji kultury, 

miejsc zdobycia doświadczenia przez p. P., co czynił wykonawca OGROBUD w odpowiedzi 

na  wezwanie  Zamawiającego  do  uzupełnienia  wykazu.  Stąd  też  zdaniem  Izby  zarzut 

Odwołującego jest niezasadny. 

Mając na uwadze powyższe, Izba orzekła jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  stosownie  do  wyniku  na  podstawie  art.  557  oraz  art. 

574 ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 

5 pkt 1 oraz § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020 

r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania 

oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).  

Przewodniczący: ……………………….