KIO 148/23 WYROK dnia 31 stycznia 2023 r.

Sygn. akt: KIO 148/23 

WYROK 

z dnia 31 stycznia 2023 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  

−   w składzie: 

Przewodniczący:      Bartosz Stankiewicz 

Protokolantka:  

Wiktoria Ceyrowska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  30  stycznia  2023  r.  w  Warszawie 

odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Kra

jowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  16  stycznia  2023  r.  przez 

wykonawc

ę  Energokon-Plus  spółkę  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  

w  Sosnowcu  przy  ul. 

Ludwika  Mierosławskiego  3  (41-200  Sosnowiec)  w  postępowaniu 

prowadzonym przez z

amawiającego Gmina Wałbrzych – Miasto na Prawach Powiatu Zarząd 

Dróg, Komunikacji i Utrzymania Miasta w Wałbrzychu z siedzibą w Wałbrzychu przy ul. Jana 

Matejki 1 (58-

300 Wałbrzych) 

przy  udziale  wykonawcy  J.  T. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą 

ELEKTRO-TIM  J.  T.  z  sied

zibą  w  Opatówku  przy  ul.  Rogatka  8A  (62-860  Opatówek), 

zgłaszającego  przystąpienie  do  udziału  w  postępowaniu  odwoławczym  po  stronie 

zamawia

jącego 

orzeka: 

Uwzg

lędnia odwołanie  i  nakazuje zamawiającemu:  unieważnienie  czynności  wyboru 

najkorzyst

niejszej oferty w postępowaniu, odrzucenie oferty złożonej przez wykonawcę J. T. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  ELEKTRO-TIM  J.  T.  z  siedzibą  w 

Opatówku jako zawierającej rażąco niską cenę oraz dokonanie ponownego badania i oceny 

ofert w 

postępowaniu. 

Kosztami 

postępowania  obciąża  wykonawcę  J.  T.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą 

pod 

nazwą 

ELEKTRO-TIM 

J. 

T. 

z 

sied

zibą  

w 

Opatówku,  który  wniósł  sprzeciw  od  uwzględnienia  przez  zamawiającego  zarzutów 

odwołania i: 

2.1. zalicz

a na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie: 

dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę  Energokon-Plus  spółkę  

z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Sosnowcu tytułem wpisu od odwołania; 

2.2.  zas

ądza  od  wykonawcy  J.  T.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą 

ELEKTRO-TIM  J.  T.  z  sied

zibą  w  Opatówku  na rzecz  wykonawcy  Energokon-Plus  spółki  z 

ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Sosnowcu,  kwotę  w wysokości  13  600  zł  gr 

(słownie:  trzynaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy),  stanowiącą  koszty  strony 

poniesione 

z tytułu uiszczenia wpisu od odwołania oraz zastępstwa procesowego. 

Stosownie  do  art.  579  ust.  1  i  580  ust.  1  i  2  us

tawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Prawo 

zam

ówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2022  r.,  poz.  1710  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  –  

w terminie 14 dni od dnia jego do

ręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa 

Krajowej Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

………………………… 

Sygn. akt: KIO 148/23 

U z a s a d n i e n i e 

Gmina  Wałbrzych  –  Miasto  na  Prawach  Powiatu  Zarząd  Dróg,  Komunikacji  

i Utrzymania Miasta w Wałbrzychu, zwana dalej: „zamawiającym” prowadzi postępowanie o 

udzie

lenie  zamówienia  publicznego,  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  11  września 

19 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze zm.) zwanej dalej: 

„Pzp” w trybie podstawowym bez negocjacji pn.: Rozbiórka części budynku użytkowego przy 

ul.  Ludwiga  van  Beethovena  24a  w  Wałbrzychu  (numer  postępowania:  Z123/5902,  znak 

sprawy: DU.260.55.2022), zwane dalej 

„postępowaniem”.  

Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych 

w dniu 15 listopada 2022 r. pod numerem: 2022/BZP 00439763/01.  

Szacunkowa  w

artość  zamówienia,  którego  przedmiotem  są  roboty  budowlane,  jest 

niższa od kwot wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 3 ust. 

3 Pzp.  

W  dniu  16  stycznia  2023  r.  wykonawca  Energokon-Plus  Sp.  z  o.o. 

z  siedzibą  

w  Sosnowcu  (zwany 

dalej:  „odwołującym”)  wniósł  odwołanie  w  ramach,  którego  podniósł 

niezgodność z ustawą czynności (zaniechań) zamawiającego, polegających na:  

-  dokonaniu  wyboru  oferty  wykonawcy  J.  T.

,  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod 

firmą  ELEKTRO-TIM  J.  T.  z  siedzibą  w  Opatówku  (zwanego  dalej  jako:  „ELEKTRO-TIM”) 

jako oferty najkorzystniejszej w postępowaniu;  

- zaniechaniu odrzucenia oferty wykonawcy ELEKTRO-

TIM, zawierającej cenę 475 000,00 zł 

brutto 

–  stanowiącą  cenę  rażąco  niską,  skalkulowaną  poniżej  minimalnych  kosztów 

wykon

ania  zamówienia,  uniemożliwiającą  należyte  wykonanie  zamówienia  bez  ponoszenia 

straty przez wykonawcę. 

W związku z powyższym odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie: 

1) art. 239 ust. 1 Pzp, przez dokonanie wyboru oferty wykonawcy ELEKTRO-TIM jako oferty 

najkorzystniejszej w 

postępowaniu, podczas gdy oferta ww. wykonawcy podlega odrzuceniu 

z powodu rażąco niskiej ceny;  

2)  art  .  226  ust.  1  pkt  8)  Pzp  i  art.  224  ust.  6  Pzp  w  zw.  z  art.  16  pkt  1,  2  i  3  Pzp,  przez 

zaniechanie  odrzucenia  oferty  wykonawcy  ELEKTRO-

TIM  jako  oferty  zawierającej  rażąco 

niską  cenę,  podczas  gdy  treść  udzielonych  przez  ww.  wykonawcę  wyjaśnień  (w 

szczególności,  wobec  braku  przedstawienia  wiarygodnych  dowodów,  zaniżenia  kosztów 

wykonania  zamówienia,  pominięcia  istotnych  kosztów  koniecznych  do  prawidłowego 

wykonania  zamówienia  oraz  wobec  braku  odniesienia  się  do  treści  wezwania 

z

amawiającego)  potwierdza,  że  ww.  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  z  przyczyn 

wskazanych  w  uzasadnieniu 

odwołania,  w  wyniku  czego  doszło  do  zaniechania 

przeprowa

dzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  zapewniający 

zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami 

proporcjonalności i przejrzystości. 

W zw

iązku z powyższym odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu: 

unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;  

- dokonania odrzucenia oferty wykonawcy ELEKTRO-TIM;  

powtórzenia czynności oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej. 

Odwołujący wyjaśnił, że istnienie interesu w uzyskaniu zamówienia po jego po stronie 

wynika z faktu, iż złożył od ofertę w postępowaniu, która to oferta nie podlega odrzuceniu, w 

związku  z  czym ma realną  szansę na  uzyskanie  przedmiotowego zamówienia.  Odwołujący 

wskazał, że w wyniku naruszenia przepisów ustawy interes w uzyskaniu zamówienia doznał 

uszczerbku,  bowiem  z

amawiający  dokonał  wyboru  oferty  złożonej  przez  ELEKTRO-TIM, 

która  z  kolei  podlega  odrzuceniu  (z  powodu  rażąco  niskiej  ceny).  Zważywszy  na  zakres 

podniesionych  zarzutów,  Odwołujący  podniósł,  że  ma  szansę  na  uzyskanie  zamówienia, 

p

onieważ  w  przypadku  uwzględnienia  odwołania,  Izba  może  nakazać  wykonanie  lub 

powtórzenie 

czynności 

z

amawiającego 

lub 

nakazać 

unieważnienie 

czynności 

za

mawiającego zgodnie z żądaniami. Mając na uwadze powyższe, można realnie zakładać, 

że  po  ponownym  badaniu  i  ocenie  ofert  w  wyniku  wykonania  wyroku  Izby,  zamawiający 

dokona  wyboru  oferty  o

dwołującego. Odwołujący wskazał, że w wyniku zasygnalizowanych 

naruszeń ustawy został narażony na szkodę związaną z utratą spodziewanego zysku z tytułu 

realizacji  kontraktu  na  rzecz  z

amawiającego,  które  to  zamówienie  powinno  zostać  jemu 

udzielone jemu. W konsekwencji,  o

dwołujący stwierdził, że może nie uzyskać zamówienia i 

w  ten  sposób  nie  osiągnąć  zysku,  który  planował  osiągnąć  w  wyniku  realizacji 

przedmioto

wego zamówienia (lucrum cessans). 

W  uzasadnieniu 

odwołujący  w  pierwszej  kolejności  odniósł  się  do  zarzutu 

dotyczącego zaniechania odrzucenia oferty ELEKTRO-TIM z powodu rażąco niskiej ceny, a 

argumentację w tym zakresie podzielił w następujący sposób: 

1)  B

rak  udzielenia  odpowiedzi  na  żądanie  przedstawienia  dowodów  w  zakresie  wyliczenia 

ceny 

W  tym  kontekście  odwołujący  wskazał,  że  wyjaśnienia  udzielone  przez  ELEKTRO-

TIM  w  piśmie  z  dnia  12  grudnia  2022  r.  nie  spełniały  podstawowego  wymagania 

wynikającego  z  treści  wezwania  zamawiającego  z  dnia  7  grudnia  2022  r.,  nie  zawierały 

bowiem jakichkolwiek dowodów dotyczących wyliczenia ceny, w tym dowodów określających 

sposób  obliczenia  kosztów  związanych  z:  a)  wykonaniem  przypór  dla  ściany  wschodniej  i 

zachodniej,  

b) 

zabezpieczeniem połaci dachu sąsiedniego wraz z demontażem tego zabezpieczenia,  

c) rozebraniem pokrycia dachowego z papy ora

z transportem i utylizacją papy,  

d) rozszkleniem otworów okiennych oraz transportem i utylizacją szkła,  

e) rozebraniem płyt, schodów, belek i słupów żelbetowych/drewnianych, murów na zaprawie 

cementowo-

wapiennej, płyt żelbetowych prefabrykowanych,  

f)  wy

wozem  materiałów  pochodzących  z  rozbiórki  i  ich  utylizacją,  w  tym  gruzu  (w  ilości  5 

480,64 t) oraz odpadów ogólnobudowlanych i komunalnych (w ilości 140 t),  

g)  demontażem  konstrukcji  stalowych  wraz  z  cięciem  na  elementy  transportowe  oraz 

tra

nsportem złomu samochodem skrzyniowym z załadunkiem i wyładunkiem mechanicznym,  

h) likwidacją przyłączy poprzez ich zaczopowanie,  

i) dostawą gruzu przekruszonego oraz zasypaniem wykopów (gruzem przekruszonym frakcja 

–63mm) – ilość 400 m3,  

j) plantowaniem terenu za p

omocą humusu - gr. 15 cm (1200 m2, tj. 180 m

k) ociepleniem, otynkowaniem oraz pomalowaniem odsłoniętej ściany budynku sąsiedniego 

(o powierzchni 450 m

l) wykonaniem pokrycia z papy, obróbek blacharskich (o powierzchni 100 m

m) wykonaniem mapy powykonawczej. 

Ponadto, wykonawca ELEKTRO-TIM 

– wbrew zobowiązaniu zamawiającego, nie przedstawił 

żadnych dowodów związanych z wyliczeniem ceny oferty. Wyjaśnienia przez ELEKTRO-TIM 

nie były merytoryczne, a ww. wykonawca nie dostarczył żadnego materiału dowodowego do 

s

formułowania  przez  zamawiającego  oceny  zaoferowanej  w  ofercie  kwoty,  za  którą 

w

ykonawca  ma  zamiar  wykonać  przedmiot  zamówienia.  Mało  tego,  sama  forma  wyjaśnień 

(w szczególności sformułowania zawarte na str. 1-2 pisma ELEKTRO-TIM z dnia 12 grudnia 

2022 r. stanowi „plagiat” („inspirację”) wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny składanych 

przez innych wykonawców w innych podobnych postępowaniach. 

2)  Brak 

wykazania  szczególnego,  wyjątkowego  charakteru  warunków  przytoczonych  przez 

ELEKTRO-TIM 

Od

nosząc  się  do  przedstawionych  przez  ELEKTRO-TIM  „wyjaśnień”  odwołujący 

podni

ósł,  że  ww.  wykonawca  nie  udowodnił,  że  okoliczności,  na  które  się  powołuje  mają 

charakter wyjątkowy, niedostępny innym przedsiębiorcom obecnym na rynku. W przypadku 

gdy  wykonawca 

powołuje  się  na  szczególnie  sprzyjające  warunki,  które  mają  uzasadniać 

obniżenie ceny, jest zobowiązany wykazać, że są one niedostępne innym wykonawcom oraz 

wykazać  konkretny  wpływ  tych warunków  na  obniżenie ceny. W  przypadku  zamówienia na 

roboty  rozbiórkowe,  czynniki  takie  jak  maksymalna  mechanizacja  prac  rozbiórkowych  czy 

posiadanie  wykwalifikowanych  pracowników  powinny  być  uwzględnione  w  ofercie  każdego 

wykonawcy,  gdyż  rozbiórki  obiektów  budowlanych  nie  mogą  być  realizowane  bez 

dysponowania  ww.  zasobami.  Ponadto,  wykonawca  ELEKTRO-

TIM  całkowicie  przemilczał 

fakt  istnienia  oko

liczności  wpływających  raczej  na  zwiększenie  kosztów  wykonania 

zamówienia  aniżeli  na  ich  redukcję.  Do  takich  okoliczności  należy  z  całą  pewnością 

odległość  pomiędzy  siedzibą  ELEKTRO-TIM,  a  miejscem  wykonania  zamówienia 

(Wałbrzych,  ul.  Ludwiga  van  Beethovena  24a),  która  wynosi  ok.  223  km  w  jedną  stronę. 

Czas  prze

jazdu  w  jedną  stronę  na  tej  trasie  wynosi  ok.  3  godzin,  a  wykonawca  nie 

uwzględnił w cenie oferty ani kosztów dojazdu pracowników, ani kosztów ich ewentualnego 

zakwaterowania w  okolicy miejsca rozbiórki  (koszty  te  nie  zostały  w  żaden sposób  poparte 

dowodami).  Twierdzenia  jako

by  ww.  koszty  zawarte  zostały  w  kosztach  pośrednich  nie 

zostały  w  żaden  sposób  udowodnione.  Wykonawca  ELEKTRO-TIM  nie  wykazał  w  żaden 

sposób,  w  jaki  sposób  zamierza  poddać  utylizacji  gruz  pochodzący  z  rozbiórki  (nie 

udowodnił,  że  posiada  zezwolenie  na  zagospodarowanie  odpadów  w  postaci  gruzu). 

Przetworzenie  odpadu  w  postaci  gruzu  porozbiórkowego  na  kruszywo  budowlane  wymaga 

bowiem przeprowadzenia stosownych procesów technologicznych (kruszenia) na podstawie 

wymaganej przepisami prawa decyzji administracyjne

j. Zakazane jest kruszenie odpadów w 

miejscu  rozbiórki.  Wykonawca  nie  udowodnił  w  najmniejszym  stopniu,  że  dysponuje 

możliwością  wytworzenia  kruszywa  budowlanego  (w  tym  posiadanie  kruszarki)  w  sposób 

zgodny  z  prawem  (posiadanie  decyzji  na  przetwarzanie  odp

adów)  a  także  nie  wykazał,  że 

ma  możliwość 

sprzedaży 

kruszywa 

pozyskanego 

z 

przetworzenia 

odpadów 

porozbiórkowych.  Ponadto,  wbrew  deklaracjom  zawartym  w  swoich  wyjaśnieniach  – 

wykonawca nie udowodnił, że gruz zostanie przekazany do składowiska położonego jedynie 

14  km  od  placu  budowy  (brak  dowodów).  Ponadto,  wyjaśnienia  pomijają  kwestię  kosztów 

utylizacji gruz

u, ograniczając się jedynie do jego wywozu. 

Brak  wykazania  wpływu  warunków  przytoczonych  przez  ELEKTRO-TIM  na  możliwość 

obniżenia ceny 

Odwołujący  zauważył,  że  wykonawca  ELEKTRO-TIM  nie  udowodnił  jaki  konkretnie 

wpływ na wysokość ceny miały poszczególne okoliczności, na które wykonawca powołał się 

w  swoich  wyjaśnieniach.  Odwołujący  wskazał  za  orzecznictwem  Izby,  iż  wykonawca,  który 

składa  wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  powinien  wskazać,  co  spowodowało 

obniżenie ceny, jak  również to,  w jakim  stopniu wskazany czynnik  wpłynął  na jej  obniżenie 

(zob. wyrok KIO z dnia 18 grudnia 2012 r., sygn. akt KIO 2659/12). Wykonawcy woln

o opisać 

dowolne przyczyny uzasadniające rzetelną kalkulację ceny ofertowej, jednak pod warunkiem, 

że mają one charakter obiektywny, dający się zweryfikować. Tymczasem, ELEKTRO-TIM nie 

podał  żadnych  konkretnych,  możliwych  do  weryfikacji  informacji,  które  pozwalałby  ustalić  o 

jakie konkretnie wartości zoptymalizowano poszczególne czynniki cenotwórcze.  

W  ocenie  odwołującego  czynniki  takie  jak  mechanizacja  prac  poprzez  użycie  maszyn 

wyburzeniowych,  ładujących  i  samochodów  samo  wyładowujących  oraz  posiadanie 

w

łasnego  sprzętu  i  środków  transportu  powinny  być  uwzględnione  w  ofercie  każdego 

wykonawcy,  gdyż  rozbiórki  obiektów  budowlanych  nie  mogą  być  realizowane  bez 

dysponowania  opisanymi  zasobami. 

Co  więcej,  tego  rodzaju  okoliczności  nie  należą  do 

kategorii  faktów  notoryjnych  (niektórzy  wykonawcy  bazują  na  sprzęcie  i  innych  zasobach 

posiadanych  przez  podwykonawców),  a  w  związku  z  tym  powinny  zostać  udowodnione.  Z 

kolei,  posiadanie  własnych  maszyn  i  pojazdów  generuje  koszty  związane  z  amortyzacją, 

leasingiem  oraz  ek

sploatacją,  co  również  powinno  zostać  szczegółowo  wyjaśnione  przez 

wykonawcę ELEKTRO-TIM. 

Brak wykazania istnienia warunków przytoczonych przez ELEKTRO-TIM 

W  konsekwencji,  o

dwołujący  podkreślił,  że  wykonawca  ELEKTRO-TIM  nie 

przedstawił  dowodów  na  istnienie  okoliczności,  które  w  jego  ocenie  miały  mieć  wpływ  na 

wysokość  ceny.  W  szczególności,  wykonawca  nie  udowodnił,  że  dysponuje  własnym 

sprzętem  budowlanym,  koparką  wyposażoną  w  osprzęt  do  wyburzeń,  własne  samochody 

czy  też transport  ponadgabarytowy  umożliwiający  przewiezienie ciężkiego  sprzętu na  teren 

rozbiórki.  

Reasu

mując,  okoliczności  przywołane  w  wyjaśnieniach  nie  zostały  przez  ELEKTRO-TIM  w 

żaden  sposób  udowodnione.  Nawet  gdyby  zostały  udowodnione,  to  nie  przedstawiają  one 

żadnej  wartości  dla  oceny  tej  oferty  w  kontekście  art.  224  ust.  5  Pzp,  gdyż  nie  są  to 

okolicz

ności,  które  w  jakikolwiek  sposób  wyróżniałyby  wykonawcę  ELEKTRO-TIM  na  tle 

pozostałych wykonawców funkcjonujących w tej branży. Nie są to przymioty, które dostępne 

są  wyłącznie  firmie  ELEKTRO-TIM  i  pozwalające  osiągnąć  przewagę  konkurencyjną  tak 

znaczną, aby umożliwiała ona wykonanie zamówienia oraz osiągnięcie zysku z kontraktu. 

Brak wykazania kosztów bezpośrednich dla całości zadania 

a) pracownicy  

Zdaniem  odwołującego  wykonawca  ELEKTRO-TIM  nie  potwierdził  zgodności  zaoferowanej 

ceny z przepisami praw

a dotyczącymi kosztów pracy oraz przepisami z zakresu prawa pracy 

i  zabezpieczenia 

społecznego.  W  szczególności,  wykonawca  ELEKTRO-TIM  nie  wykazał 

zarobków  pracowników zatrudnionych  w  swoim przedsiębiorstwie, mimo  że  zamawiający  w 

wezwaniu  do  złożenia  wyjaśnień  żądał  również  przedstawienia  dowodów  na  poparcie 

wska

zanych  okoliczności.  Zgodnie  z  orzecznictwem  Izby,  dowodami  takimi  mogą  być  np. 

zawarte  umowy  czy  dokumen

ty  płacowe  (wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  14 

stycznia  2021  r.,  sygn.  akt  KIO  3338/2

0).  Wykonawca  nie  złożył  żadnego  dowodu  w  tym 

zakresie.  W  konsekwencji:  nie  udowodniono  z

amawiającemu  jakie  koszty  i  w  jakiej 

wysokości  ELEKTRO-TIM  poniesienie  w  związku  z  oddelegowaniem  pracowników  do 

wykonania zamówienia (a należy podkreślić, że odległość pomiędzy siedzibą wykonawcy a 

lokalizacją  rozbiórki  to  ok.  223  km  w  jedną  stronę,  zaś  czas  dojazdu  w  jedną  stronę 

przekracza 3 godziny. Deklarując wykonanie zamówienia za zaoferowaną cenę wykonawca 

nie wykazał, że cena ta obejmuje koszty delegacji, noclegu bądź dojazdu pracowników. 

b) s

przęt  

W ocenie odwołującego pomimo przedstawionych twierdzeń wykonawca ELEKTRO-TIM nie 

przedstawił  żadnych  dowodów  na  okoliczność  dysponowania  własnym  zapleczem 

sprzętowym  wraz  ze  specjalistycznym  osprzętem  do  prowadzenia  rozbiórek  (koparki, 

koparko-

ładowarki,  młoty  i  nożyce  wyburzeniowe  czy  kruszarka).  W  tym  celu  orzecznictwo 

Izby  dopuszcza  złożenie  wykazu  środków  trwałych,  faktur  czy  umów  leasingu.  Ponadto, 

wykonawca  ELEKTRO-

TIM  nie  wyjaśnił  kosztów  związanych  z  najmem,  leasingiem  bądź 

amortyzacją,  serwisem  i  eksploatacją  ww.  sprzętu  (w  realiach  rynku  budowlanego 

ni

espotykanym  zjawiskiem  jest  brak  kosztów  związanych  z  leasingiem  czy  amortyzacją 

maszyn). Bra

kuje dowodów potwierdzających koszt transportu sprzętu na teren rozbiórki na 

odległość  223  km  w  jedną  stronę  i  223  km  w  drugą  stronę  (nie  wykazano  okoliczności 

dys

ponowania własnym transportem ponadgabarytowym). 

c) t

ransport odpadów oraz materiałów  

W  opinii  odw

ołującego  również  w  przypadku  kosztów  transportu  (kosztów  pracy 

samochodów ciężarowych) w żaden sposób nie wyjaśniono ani nie udowodniono, że koszty 

te 

uwzględniono  w  cenie  oferty.  Wykonawca  nie  potwierdził,  że  dysponuje  własnymi 

samochodami ciężarowymi (brak dowodów) oraz nie wyjaśnił wpływu na cenę oferty kosztów 

związanych z eksploatacją samochodu (poza wynagrodzeniem kierowców i zakupem paliwa 

w cenie 6,10 zł za 1 litr). Nie wiadomo jakie elementy składają się na koszt transportu, nie 

wykazano  kos

ztów  zakupu  paliwa  (którego  ceny  dynamicznie  rosną),  kosztów  serwisu, 

ubezpieczenia i innych. Zadeklarowana przez wykonawcę cena jednostkowa zakupu paliwa 

(olej napędowy) wynosząca 6,10 zł za 1 litr istotnie odbiega in minus od cennika hurtowego 

PKN  Orlen 

S.A.,  gdzie  w  dniu  poprzedzającym  złożenie  wyjaśnień  obowiązywała  cena  6 

542,00 zł za 1 m3 oleju napędowego (tj. 6,54 zł za 1 litr). Powołując się na rzekomo niższe 

od  rynkowych  ceny  zakupu  paliwa  wykonawca  ELEKTRO-

TIM  nie  przedstawił  żadnych 

dowodów,  które  potwierdzałyby  tę  tezę.  W  konsekwencji,  wykonawca  ELEKTRO-TIM  nie 

wyjaśnił  konkretnie  i  wyczerpująco  zarówno  kosztów  pracy  koparki,  koparko-ładowarki  czy 

samochodu ciężarowego. Przede wszystkim zaś, wykonawca ELEKTRO-TIM nie udowodnił 

Zamawiającemu, że rzeczywiście dysponuje możliwością przewiezienia gruzu pochodzącego 

z rozbiórki do składowiska oddalonego od miejsca wykonania zamówienia o zaledwie 14 km, 

która to okoliczność ma decydujące znacznie dla ustalenia kosztów transportu gruzu. 

d) utylizacja odp

adów 

-  gruz 

–  odwołujący  wskazał,  że  wykonawca  ELEKTRO-TIM  gołosłownie  deklarował 

poniesienie  kosztów  utylizacji  odpadów  porozbiórkowych  oraz  kosztów  zakupu  materiałów. 

W szczególności, nie udowodniono zamawiającemu, że ELEKTRO-TIM zamierza zgodnie z 

prawe

m  i  na  warunkach  rynkowych  wykonać  utylizację  gruzu  pochodzącego  z  rozbiórki. 

Twierdzenia  wykonawcy  ELEKTRO-TIM  na  temat  planowanego  dostarczenia  gruzu  do 

nieodległych  składowisk  są  całkowicie  dowolne  i  niepotwierdzone.  Ponadto,  wyjaśnienia 

całkowicie pomijają koszty związane z załadunkiem gruzu do wywiezienia (pozycja „Wywóz 

gruzu”  nie  przewiduje  pracy  ładowarki).  Odwołujący  wyjaśnił,  że  jako  podmiot  posiadający 

doświadczenie  w  realizacji  robót  rozbiórkowych  w  wałbrzyskim  rejonie  Dolnego  Śląska, 

dysponuje 

ofertami od podmiotów zajmujących się zawodowo utylizacją gruzu. Przekrój cen 

oferowanych  w  przedmiotowym  rejonie  za  utylizacj

ę  gruzu  kształtuje  się  na  poziomie  ok. 

580,00  zł  netto  za  1  samochód  ciężarowy  o  ładowności  20  ton.  Tymczasem,  wykonawca 

przyjął w swoich wyjaśnieniach stawkę ok. 207,50 zł netto za 1 auto o ładowności 15 m

 (za 

sam  transport  gruzu),  co  stawi  stawkę  nierealną,  zupełnie  oderwaną  od  rzeczywistych 

kosztów tego rodzaju usług. 

- o

dpady porozbiórkowe oraz komunalne  – jak wyjaśnił odwołujący zgodnie z przedmiarem 

robót  (poz.  8),  przedmiot  zamówienia  obejmuje  transport  i  utylizację  odpadów 

ogólnobudowlanych  i  komunalnych  o  masie  140  ton.  Jak  wynika  z  analizy  cenników 

przedsiębiorstw  zajmujących  się  zagospodarowaniem  odpadów,  koszty  tego  świadczenia 

kształtują się na  poziomie min.  980,00  zł  netto  za 1 tonę. W  wyjaśnieniach  ELEKTRO-TIM 

p

rzyjęto  stawkę  300,00  zł  netto  za  tonę,  która  to  cena  rażąco  odbiega  od  rzeczywistych 

kosztów  zagospodarowania tego rodzaju  odpadów.  Koszt  utylizacji  wyniesie zatem  ok.  137 

200,00 zł, a nie jak twierdzi ELEKTRO-TIM zaledwie 42 000,00 zł. 

e) m

ateriały, w tym wykonanie zasypania miejsc po likwidowanych obiektach budowlanych; 

Odwołujący  wskazał,  że  wykonawca  ELEKTRO-TIM  całkowicie  gołosłownie  opisał  koszty 

związane z zakupem materiałów oraz wykonaniem zasypki wykopów po rozbiórce. Zgodnie z 

dokumentacją  projektową  konieczny  jest  zakup  materiału  zasypowego  do  wykonania 

zasypek  oraz  jego  właściwe  zagęszczenie.  Wykonawca  zadeklarował  gołosłownie  zakup 

kruszywa w cenie 4

5 zł / 1 m

, nie przedstawiając ani cennika, ani dostawcy ww. materiału. 

Biorąc pod uwagę uwarunkowania rynkowe, podana cena jest znacząco zaniżona, a ponadto 

nie  wiadomo  czy  w  cenie  tej  ujęty  jest  koszt  transportu  (stawka  45  zł  /  1  m

  wraz  z 

transportem j

est całkowicie nierealna przy dzisiejszych cenach paliw). 

f) roboty budowlane (wykonawcze): 

W tym aspekcie odwołujący zwrócił uwagę, że zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia w 

postępowaniu, rozbiórce  podlega jedynie  część budynku użytkowego zlokalizowanego przy 

ul.  Ludwiga  van  Beethovena  24a  w  Wałbrzychu.  Pozostała  część  budynku  (sąsiadująca  z 

częścią likwidowaną) musi zostać właściwie zabezpieczona oraz częściowo przebudowana. 

W szcze

gólności, przedmiot zamówienia obejmuje takie świadczenia (czynności) jak:  

A. w

ykonanie przypór dla ściany wschodniej i zachodniej (10 sztuk),  

koszt  na  poziomie  ok. 50  000,00  zł  za całość (po  5  000,00  zł  za każdą  z  podpór),  na  co 

składają się koszty robocizny oraz materiałów,  

B.  ocieplenie,  otynkowanie  oraz  pomalowanie  od

słoniętej  nierozbieranej  części  ściany 

zachodniej  i  wschodniej  budynku 

sąsiedniego  (powierzchnia  450  m

–  koszt  na  poziomie 

m

in. 74 455,00 zł, na co składa się robocizna (min. 100,00 zł za 1 m

, tj. 45 000,00 zł) oraz 

zakup materiałów (29 455,00 zł), w tym:  

− styropian 5 cm (ok. 5 000,00 zł),  

− kołki do styropianu (ok. 900,00 zł),  
− grunt na ścianę pod klej do styropianu (6,00 zł/l, tj. ok. 675,00 zł),  

− klej (4 kg/m

 pod styropian oraz 3 kg/m

do siatki), tj. 3 150 kg (0,92 zł /kg, tj. 2 898,00 zł)  

− siatka 450 m

(2 250,00 zł),  

− narożniki do siatki (1 000,00 zł),  
− grunt pod tynk (780,00 zł), 

− tynk (10 000,00 zł),  
− farba fasadowa (3 000,00 zł)  
− najem rusztowania (0,82 zł za 1 m

za 1 dobę), tj. 369,00 zł x 8 dni = 2 952,00 zł,  

C.  wykonanie  p

okrycia  z  papy,  obróbek  blacharskich  na  stropodachu  części  pozostawionej 

obiektu  (powierzchnia  100  m

–  koszt  na  poziomie  ok.  10  000,00  zł  –  Cenniki  usług 

dekarskich w rejonie Wałbrzycha przewidują stawkę ok. 40,70 zł / m

 za wykonanie poszycia 

dachowego 

z papy. Koszt zakupu materiału (papy termozgrzewalnej) to ok. 10,50 zł / m

. Do 

tego  należy  doliczyć  koszty  materiału  i  robociznę  związaną  z  wykonaniem  obróbek 

blacharskich na stropodachu.  

D.  z

abezpieczenie  połaci  dachu  sąsiedniego  wraz  z  demontażem  tego  zabezpieczenia,  - 

koszt  na  poziomie  min.  10  000,00  zł,  na  co  składają  się  koszty  robocizny  oraz  materiałów 

(wykonawca ELEKTRO-

TIM wyjaśnił jedynie koszty robocizny),  

E. l

ikwidacja przyłączy poprzez ich zaczopowanie, - koszt na poziomie min. 2 000,00 zł, na 

co składają się koszty robocizny oraz materiałów,  

F. p

rzebudowa istniejących schodów na poziomie parteru – zgodnie z rysunkiem nr I-01, w 

związku  z  obniżeniem  podłoża  ze  względu  na  rozbiórkę  progu  istniejące  schody 

przeznaczono do przebudowy. 

G. wykonanie mapy powykonawczej 

– koszt min. 1 000,00 zł. 

W  podsumowaniu  argumentacji  przedstawionej  wobec  oferty  wykonawcy  ELEKTRO-TIM 

odwołujący stwierdził, że dotychczasową część uzasadnienia odwołania należy podsumować 

w ten sposób, że „wyjaśnienia” złożone przez ELEKTRO-TIM są nieprecyzyjne, ogólnikowe, 

nie  odnoszą  się  do  treści  wezwania  oraz  nie  zostały  poparte  żadnymi  dowodami.  Nie  ma 

wątpliwości,  że  na  wezwanie  zamawiającego  wykonawca  ELEKTRO-TIM  odniósł  się  w 

sposób  pobieżny,  pomijając  elementy  wymienione  w  wezwaniu  zamawiającego  oraz  nie 

przedstawił jakichkolwiek wiarygodnych dowodów. 

W  ocenie  odwołującego,  dokonując  analizy  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę 

ELEKTRO-TIM, nie trud

no oprzeć się wrażeniu, iż wyjaśnienia te są zbyt ogólne, by uznać je 

za  wysta

rczające  do  uznania,  że  wykonawca  ten  nie  zaoferował  rażąco  niskiej  ceny  w 

prz

edmiotowym  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  Wykonawca  w  istocie 

nie  od

niósł  się  do  treści  wezwania  zamawiającego,  nie  wskazał  żadnych  szczególnie 

wyjątkowych okoliczności, które miały wpływ na obniżenie ceny, oraz nie podał w jaki sposób 

i  o  jakie  wartości  cena  mogła  zostać  obniżona.  Wykonawca  nie  powołał  się  na  żadne 

okolic

zności,  które  byłyby  wyjątkowe  i  nie  przysługiwały  innym  wykonawcom,  ubiegającym 

się o zamówienie. Wykonawca nie udzielił w istocie odpowiedzi na pytania zadane mu przez 

z

amawiającego. Odwołujący podkreślił, iż wzywając wykonawcę ELEKTRO-TIM do złożenia 

wy

jaśnień  w  kwestii  zaoferowanej  ceny,  zamawiający  bardzo  dokładnie  wskazał,  jakiego 

rodzaju 

wyjaśnień  oczekuje  wraz  z  zaznaczeniem  obowiązku  wykazania,  w  jaki  sposób 

okoliczności  te  będą  miały  wpływ  na  zaoferowaną  cenę.  Wreszcie,  co  również  jest  istotne, 

za

mawiający  wprost  oczekiwał  przedstawienia  dowodów  na  potwierdzenie  okoliczności 

wpływających na obniżenie ceny, na które wykonawca będzie się powoływał. Złożone przez 

wykonawcę  ELEKTRO-TIM  gołosłowne  wyjaśnienia  ceny  oferty,  niepoparte  dowodami 

d

otyczącymi zasadniczych kosztów realizacji zamówienia (w tym kosztów robocizny, kosztów 

pracy  koparki 

wyburzeniowej,  kosztów  utylizacji  odpadów  i  zakupu  materiałów),  nie 

zasługiwały  na  pozytywną  ocenę  zamawiającego.  Tymczasem,  w  orzecznictwie uznaje  się, 

i

ż  zamawiający  nie  może  zastępować  wykonawcy  w  składaniu  wyjaśnień  czy  dowodów 

(wyrok  KIO  z  dnia  3  stycznia  2017  r.,  sygn.  akt:  KIO  2391/16;  KIO  2392/16).  Ustawowe 

pojęcie „wykazania” jest tożsame z pojęciem „udowodnienia", a nie „u p r a w d o p o d o b n i 

e  n  i  a

”.  Oznacza  to,  iż  wykonawca  składający  wyjaśnienia  musi  przedstawić  wszelkie 

dowody,  które  potwierdzą,  że  możliwe  będzie  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  za  cenę 

podaną  w  ofercie.  Jednak  wyjaśnienia  te  i  dowody  muszą  mieć  charakter  obiektywny, 

albowiem  wpros

t  nakazuje  to  norma  z  art.  224  ust.  5  Pzp,  która  ciężar  dowodowy  w  tym 

zakresie przerzuca n

a wykonawcę. 

Reasumując,  odwołujący  stwierdził,  że  skoro  wykonawca  ELEKTRO-TIM  nie  udowodnił 

szeregu  czynników  kosztotwórczych  składających  się  na  koszty  realizacji  zamówienia,  to 

z

amawiający  nie  miał  podstaw  do  uznania,  że  jego  oferta  nie  zawiera  ceny  rażąco  niskiej. 

Wykonawca  nie  przedłożył  żadnych  dowodów  potwierdzających  rzetelność  zaoferowanej 

ceny  (w  szczególności  nie  wykazał  wyjątkowych  okoliczności,  które  miałyby  spowodować 

obniżenie  cen).  W  miejsce  dowodów  (wyraźnie  wskazanych  z  pismach  zamawiającego), 

ELEKTRO-

TIM  powołuje  się  gołosłownie  na  swoje  zaplecze  techniczne,  doświadczenie  i 

możliwości organizacyjne. 

Odwołujący  stwierdził  także,  że  udzielając  odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego 

wystosowane  na  podstawie  art.  224  ust.  1  Pzp  wykonawca  obowiązany  jest  wyjaśnić 

wszystkie istotne elementy kalkulacji ceny, w tym m.in. w odniesieniu do kwestii wskazanych 

przez  zamawiającego  w  treści  wezwania.  Oznacza to,  że  wezwanie  do  wyjaśnienia  rażąco 

niskiej ceny 

nie musi być skonkretyzowane, albowiem wykonawca obowiązany jest wyjaśnić 

wszystkie  istotne  eleme

nty kalkulacji ceny, w tym również elementy wymienione wezwaniu. 

Jest  to  o  ty

le  istotne,  że  w  przypadku  przedmiotowego  zamówienia  publicznego  mamy  do 

czynienia  z  robotami  budowlanymi  opisanymi  wystarczającą  precyzyjnie  w  OPZ  (w  tym 

projekt rozbiórki i przedmiar robót). W tej sytuacji nic nie stało na przeszkodzie wykonawcy 

mogli  pr

zedstawić  szczegółowe wyjaśnienia sposobu kalkulacji  ceny  w oparciu  o wszystkie 

wymagania  z

amawiającego  wyczerpująco  wyspecyfikowane  w  opisie  przedmiotu 

zamówienia.  W  konsekwencji,  wzywając  wykonawcę  ELEKTRO-TIM  do  złożenia  wyjaśnień 

wraz  z  dowodami  w  zakresie  wyliczenia  ceny  oferty  z

amawiający  nie  musiał  powtarzać 

wszystkich  elementów  składających  się  na  opis  przedmiotu  zamówienia,  którego 

ekonomicznym odzwierciedleniem powinna być omawiana cena oferty. Zamawiający nie był 

również  zobligowany  do  wyszczególnienia  w  swoim  wezwaniu  konkretnych  wątpliwości  w 

zakres

ie  ceny  oferty.  Byłoby  to  wszak  niemożliwe  w  świetle  ryczałtowego  charakteru  ceny 

oferty.  To  na  wykonawcach  spoczywał  ciężar  wyjaśnienia  wszystkich  czynników 

wpływających  na  cenę  zaoferowaną  w  zamian  za  wykonanie  zamówienia.  Podsumowując, 

wezwanie do wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny, zawarte w piśmie Zamawiającego 

z dn

ia 7 grudnia 2022 r. w wystarczający sposób określało zakres wyjaśnień oczekiwanych 

od wykonawcy, a w kon

sekwencji złożenie wyjaśnień ogólnikowych, nieodnoszących się do 

wszystkich  istotnych  elementów  kalkulacji  ceny  nie  mogło  prowadzić  do  wykazania  braku 

istnienia ceny rażąco niskiej. 

Ponadto  odwołujący  wyjaśnił,  że  obowiązkiem  zamawiającego  jest  prowadzenie 

postępowania  o  udzielnie  zmówienia  publicznego  z  poszanowaniem  zasad  zamówień 

publicznych  oraz  w  zgodzie  z  obowiązkami  nałożonymi  na  niego  przez  ustawę. 

Podsumowując,  odwołujący  podkreślił,  że  właściwa  ocena  wyjaśnień  złożonych  przez 

wykonawcę  ELEKTRO-TIM  powinna  skutkować  odrzuceniem  wskazanych  ofert,  bowiem 

wyjaśnienia te są ogólnikowe, niekompletne oraz nie odpowiadają wymaganiom wskazanym 

przez  zam

awiającego  (w  szczególności  w  zakresie  elementu  dowodowego).  Z  zarzutami 

omawianymi  wcześniej  koresponduje  zarzut  naruszenia  art.  16  pkt  1,  2  i  3  Pzp,  poprzez 

zaniechanie przeprowadze

nia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sposób 

zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie  wykonawców  oraz 

zgo

dnie  z  zasadami  proporcjonalności  i  przejrzystości,  co  polegało  na  pominięciu  braku 

wiarygodnych  wyjaśnień  oraz  dowodów,  jakie  nie  zostały  złożone  przez  ww.  wykonawców. 

Skoro  zamawiaj

ący  żądał  złożenia  dowodów  wraz  z  wyjaśnieniami,  to  nie  powinien 

premiować  wykonawców,  którzy  takich  dowodów  nie  dostarczyli.  Takie  preferencyjne 

traktowanie  ELEKTRO-

TIM  odbyło  się  bowiem  z  naruszeniem  interesu  pozostałych 

wykonawców, w tym odwołującego. 

W  ramach  post

ępowania  odwoławczego  przystąpienie  po  stronie  zamawiającego 

zgłosił wykonawca J. T. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą ELEKTRO-TIM J. 

T. z sied

zibą w Opatówku. 

Zamawiaj

ący w dniu 25 stycznia 2023 r. przekazał pismo zawierające oświadczenie o 

uw

zględnieniu odwołania.  

W  dniu  27  stycznia  2023  r.  wykonawca 

zgłaszający  przystąpienie  złożył  do  akt 

sprawy pismo procesowe, w 

którym zawarł argumentację dla wniosku o oddalenie odwołania 

w całości.  

Na wstępie ww. wykonawca zaznaczył, że zgodnie z działem XIII pkt. 2 specyfikacji 

warunków  zamówienia (zwanej  dalej jako:  „SWZ”)  i  §  5  pkt.1  projektu umowy zamawiający 

określił  cenę  oferty  w  formie ryczałtu  w  złotych  (PLN)  i  taką  cenę  wykonawcy  zobowiązani 

byli przedstawić w ofercie. Ponadto zamawiający zarówno na etapie składania ofert, jak też 

na  etapie  ich  badania  oraz  w  wezwaniu  do 

zgłaszającego  przystąpienie  nie  wymagał 

z

łożenia  przez  wykonawcę  szczegółowej  kalkulacji.  W  związku  z  tym  brak jest  podstaw  do 

wyciągnięcia  wobec  niego  negatywnych  konsekwencji  z  tytułu  nieprzedstawienia 

szczegółowej kalkulacji zamówienia, co podnosi odwołujący w odwołaniu.  

Zgłaszający przystąpienie wskazał, że treść wezwania skierowanego do niego na podstawie 

art.  224  ust.2  pkt.1  Pzp  z  dnia  7  grudnia 

2022  r.  jest  ogólnikowa,  nie  zawiera  nic  poza 

skopiowaną  treścią  przepisu  art.  224  ust.3  pkt.  4  i  5  Pzp  i  daje  olbrzymie  możliwości 

wykorzysta

nia  odpowiedzi  przeciwko  oferentowi.  Zamawiający  nie  wskazuje,  jakich 

konkretnie  domaga  się  wyjaśnień,  dowodów  i  do  jakich  kwestii  wykonawca  ma  się 

ustosunkować.  Podnosi  jedynie,  iż  zaoferowana  cena  całkowita  oferty  złożonej  w  terminie 

jest  niższa  o  co  najmniej  30%  od  wartości  zamówienia  (…)  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu (…) i zwraca się do zgłaszającego 

przyst

ąpienie o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny w 

zakresie art. 224 ust. 3 pkt 4 i 6 Pzp.  

Jeśli  chodzi  o  zgodność  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  w  stosunku  do 

minimalnego  wynagrod

zenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej  ustalonych  na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu 

za  pracę  jak  również  zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia 

społecznego obowiązującymi w miejscu w którym realizowane jest zamówienie  zgłaszający 

przystąpienie  wyjaśnił,  że  zamawiający  w  dziale  III  pkt.  7  SWZ  określił  wymagania  w 

zakresie 

zatrudnienia  na  podstawie  stosunku  pracy,  i  wskazał  rodzaj  czynności  których 

wykonanie  wymaga  zatrud

nienia  na  postawie  stosunku  pracy  przez  wykonawcę  lub 

podwykonawcę.  Wskazane  czynności  objęły  właściwie  cały  zakres  wykonania  zamówienia. 

W

w.  wykonawca  podniósł,  że  zgodnie  z  wymogiem  zamawiającego  w  ofercie  (formularz 

ofertowy) w pkt. 3 złożył stosowne oświadczenia, które potwierdzają wymóg, że zatrudnione 

osoby  na  umowę  o  pracę  będą  miały  zagwarantowaną  minimalną  stawkę  wynagrodzenia 

gdyż  podpisanie  umowy  o  wynagrodzeniu  poniżej  minimalnego  wynagrodzenia  było  by 

niezgodne z przepisami prawa. Dlatego też stwierdził, że złożone oświadczenia i wyjaśnienia 

złożone zamawiającemu potwierdzają, że przyjęta wartość do ustalenia ceny nie jest niższa 

od  minimaln

ego  wynagrodzenia  za  pracę.  Jeśli  chodzi  o  przywołanie  w  wezwaniu  żądania 

wyjaśnień  dotyczących  zgodności  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego 

obowiązującymi w miejscu w którym realizowane jest zamówienia zgłaszający przystąpienie 

wyjaśnił,  że  pojęcie  to  jest  bardzo  pojemne  i  obejmuje  przepisy  określające  prawa  i 

obowiązki  pracowników  i  pracodawców,  będących  stronami  stosunku  pracy.  W 

szczególności w zakres prawa pracy wchodzą regulacje dotyczące m.in.: powstania, zmiany 

i  ustania  stosunku  pracy,  obowiązków  oraz  uprawnień  pracownika  i  pracodawcy,  czasu 

pracy,  wynagrodzenia  za  pracę,  urlopów  wypoczynkowych,  uprawnień  związanych  z 

urodzeniem dziecka, równego traktowania w zatrudnieniu, rozstrzygania sporów ze stosunku 

pracy.  Natomiast  przepisy  z  zakresu  zabezpieczenia  społecznego  obejmują  ubezpieczenia 

społeczne  (ubezpieczenie  emerytalne,  ubezpieczenia  rentowe,  ubezpieczenie  w  razie 

choroby  i  macierzyństwa,  ubezpieczenie  z  tytułu  wypadków  przy  pracy  i  chorób 

zawodowych).  Zamawiający  w  wezwaniu  nie  doprecyzował  o  które  regulacje  chodzi,  co 

uniemożliwiło  szczegółowe  wyjaśnienie  poruszanego  zagadnienia.  Niemniej  jednak  w 

wyjaśnieniach  (pkt.2  i  9)  wskazał,  że  pracownicy  w  jego  firmie  są zatrudniani  legalnie  przy 

zachowaniu  wynagrodzenia 

przekraczającego  minimalne  stawki  określone  na  podstawie 

ustawy  z  dnia  10 

października  2002  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  oraz 

rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 w sprawie wysokości minimalnego 

wynagr

odzenia  za  pracę  oraz  wysokości  minimalnej  stawki  godzinowej  w  2022  r.  oraz 

wskaza

ł  w  przeprowadzonej  w  wyjaśnieniu  kalkulacji  ceny  ofertowej,  że  stawka  godzinowa 

za pracę wynosi od 30-35 zł/h, co tym samym spełnia wymóg wynikający z przepisów prawa. 

Zgłaszający  przystąpienie wyjaśnił, że sporządzone zapytanie meriti  nie wskazuje  w  żaden 

sposób  na  to  aby  zamawiający  dokonał  jakiejkolwiek  analizy  złożonej  przez  wykonawcę 

oferty ani też nie zawiera jakiejkolwiek treści wskazującej na to, które z elementów złożonej 

oferty  wzbudziły  jakiekolwiek  wątpliwości  zamawiającego  oprócz  zakwestionowanej  ceny. 

Zamawiający  nie  może  przerzucać  na  wykonawcę  obowiązku  doprecyzowania  warunków 

zamówienia  w  taki  sposób,  aby  dały  one  zamawiającemu  możliwość  szczegółowej 

weryfikac

ji  prawidłowości  przedłożonych  ofert  oraz  nie  może  obarczać  wykonawcy 

negatywnymi  konsekwencjami  w  po

staci  odrzucenia  oferty  skoro  nie  sprecyzował  stopnia 

szczegółowości  wyjaśnień,  jakich  oczekuje.  Przeprowadzenie  procedury  sprawdzającej 

opisanej w wezwani

u nie jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że oferta wykonawcy zawiera 

rażąco  niską  cenę  i  podlega  odrzuceniu.  Jest  to  jedynie  etap,  który  powinien  mieć 

zastosowanie,  gdy istnieją uzasadnione  wątpliwości,  co do tego  czy,  oferta zawiera rażąco 

niską  cenę  w  stosunku do  przedmiotu  zamówienia.  Ponadto  wykonawca  zwrócił  uwagę  na 

fakt, 

iż  komisja  przetargowa  powinna  analizować  ofertę  na  podstawie  wszystkich 

dokumentów,  a  nie  tylko  wyjaśnień,  które  będą  miały  charakter  jedynie  pomocniczy  (vide: 

Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie, sygn. akt V Ga 122/10).  

Zdaniem zgłaszającego przystąpienie na szczególną uwagę zasługuje fakt, że zamawiający 

jako  uzasadnienie  faktyczne  wezwania  z  dnia  7  grudnia  2022  r.  poda

ł,  że  szacunkowa 

wartość zamówienia wynosi 1 230 000 zł, a średnia arytmetyczna wszystkich złożonych ofert 

wynosi 978 333,33 zł, to cena ofertowa zgłaszającego przystąpienie jest o 61,38% niższa od 

szacunkowej  wart

ości  zamówienia  oraz  o  51,45%  niższa  od  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich  złożonych  ofert.  Przyjmując,  że  zamawiający  jako  profesjonalista  dokonał 

szacowania wartości zamówienia z należytą starannością zgodnie z art. 28 Pzp na poziomie 

,00  zł  to  dlaczego  zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  realizację  tego 

zamówienia  tylko  600  000,00  zł?  Ten  fakt  potwierdza,  że  szacunek  zamawiającego  został 

„sztucznie”  zawyżony  i  nie  może  stanowić  podstawy  oceny  naszej  ceny  ofertowej.  W  tym 

miejscu ww. wykonawca zaznaczy

ł, że jeżeli zamawiający założył, że przedmiot zamówienia 

można zrealizować za kwotę 600 000 zł, to jego cena ofertowa nie jest ceną rażąco niską w 

stosunku do tej kwoty 

(niższa tylko o 20,83%) i nie powinna podlegać badaniu na podstawie 

art.  224  ust  2  pkt.1  Pzp, 

a  zgodnie  z  tym  przepisem  powinna  stanowić  że  rozbieżność 

cenowa wynika z okoliczn

ości oczywistych które nie wymagają wyjaśnień (art. 224 ust. 2 pkt 

1  Pzp 

–  końcowa  część  przepisu).  W  związku  z  powyższym  przyjmując  błędne  zawyżone 

szacow

anie  wartości  przedmiotu  zamówienia  na  poziomie  1  230  000,00  zł  (naruszenie  art. 

28 Pzp

) a uznając rzetelne oszacowanie wartości 600 000,00 zł jaką zamawiający zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  realizacji  przedmiotu  zamówienia  to  w  żaden  sposób  nie 

można ocenić, że kwota jego oferty może wydawać się rażąco niska w stosunku do rzetelnie 

oszacowanej  kwoty  600  000,00. 

Zgłaszający  przystąpienie  wskazał  również,  że  jeżeli 

z

amawiający  ocenił,  że  zamówienie  można  wykonać  za  kwotę  600  000,00  zł  to  należy 

uznać,  że  ceny  dwóch  pozostałych  oferentów  z  cenami  1  414  500,00  zł  i  1  045  5000  zł  w 

znaczny  sposób  odbiegają  od  wartości  przeznaczonej  na  realizacje  zamówienia,  co  tym 

samym  powod

ują  sztuczne  zawyżenie  średniej  arytmetycznej.  Zgłaszający  przystąpienie 

zaznaczył,  że  cena  ofertowa  oferty  nr  1  jest  o  ponad  dwukrotnie  wyższa  od  kwoty 

przeznaczonej  na  realizacje  z

amówienia  (600  000  zł)  a  oferta  nr  2  jest  wyższa  od 

przeznaczonej kwoty o 445 50

0 zł. Dziwi fakt, że tak wysoko odbiegające cenowo oferty nr 1 

i  2  od  przeznaczonej  kwoty  600  000  nie  budz

iły  wątpliwości  zamawiającego  co  do 

prawidłowości ich kalkulacji i sztucznego zawyżenia w stosunku do cen rynkowych. Dlatego 

stwierdz

ił, że wartość średniej arytmetycznej została „sztucznie” zawyżona przez ceny ofert 

nr  1  i  2  i  tym  samym  nie  może  ona  stanowić  podstawy  oceny  jego  ceny  ofertowej.  Biorąc 

powyższe  pod  uwagę  tj.  „sztucznie”  zawyżoną  średnią  arytmetyczną  wszystkich  ofert  (978 

333,33), kwotę jaką zamawiający przeznaczył na sfinansowanie zamówienia (600 000,00 zł) 

powoduje, że art. 224 ust. 2 pkt.1 Pzp w stosunku do ceny jego oferty nie ma zastosowania 

gdyż nie jest ona niższa o 30 % od wartości jaką zamawiający przeznaczył na sfinansowanie 

zamówienia  (prawidłowy  szacunek  wartości  zamówienia)  i  nie  może  być  porównywana  do 

średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert, gdyż ceny ofertowe dwóch wykonawców 

znacząco odbiegają od cen rynkowych wykonania tego typu robót. 

Przechodząc do złożonych wyjaśnień zdaniem zgłaszającego przystąpienie należało uznać, 

że  w  sposób  wyczerpujący  i  wręcz  nadmierny  w  stosunku  do  treści  wezwania  wykazał,  że 

zaoferowana  przez  niego  cena  nie  spe

łnia  kryterium  ceny  rażąco  niskiej,  a  tym  samym 

gwarantuje  z

amawiającemu  należytą  realizację  przedmiotu  zamówienia.  Podniósł,  że  w 

wyjaśnieniach  zamieścił  wyliczenie  poszczególnych  kosztów  składających  się  na  cenę 

ofertową  podając  koszty:  transportu,  pracy  kierownika  budowy,  pracy  pracowników 

fizycznych  (każda  z  podanych  stawek  wynagrodzenia  za  pracę  jest  zgodna  z  przepisami 

dotyczącymi  kosztów  pracy),  pracy  sprzętu,  paliwa,  zakupu  humusu,  trawy,  styropianu, 

utylizacji innych 

– co niebyło wymagane w wezwaniu. Ponadto wykazał, że posiada maszyny 

i osprzęt burzący co powoduje, że z tytuły wynajmu nie ponosi dodatkowych kosztów. Podał 

również,  że  przeprowadził  z  podmiotami  uprawnionymi  do  utylizacji  wstępne  negocjacje 

kosztów  transportu  przyjęcia  odpadów  nie  nadających  się  do  odzysku,  po  których  uzyskał 

bardzo korzystne stawki za tran

sport utylizację odpadów porozbiórkowych. Wskazał również, 

że posiada ramowe umowy odbioru odpadów rozbiórkowych z renomowanymi uprawnionymi 

odbiorcami.  

Zgłaszający  przystąpienie  podniósł,  że  w  wyjaśnieniu  podał  również,  że  dokonuje  zakupu 

paliwa oraz gaz

ów technicznych na terenie całej Polski na warunkach flotowych, po cenach 

znacznie  niższych,  niedostępnych  dla  odbiorców  detalicznych,  co  ma  istotny  wpływ  na 

obniżenie kosztów realizacji przedmiotu zamówienia. Wskazał na wieloletnie doświadczenie 

w  projekt

owaniu rozbiórce wszelkich obiektów budowlanych o charakterystyce podobnej do 

obiektów objętych zamówieniem, co pozwala na sprawną organizację terminowe wykonanie 

prac  a  tym  samym  n

a obniżenie kosztów  rozbiórki.  Zatem  –  jego  zdaniem  –  udowodnił,  że 

wyliczenie  ceny  ofertowej  jest  realne  i  znajduje  potwierdzenie  w  cenach  rynkowych.  W 

związku ze złożonym wyjaśnieniem i dowodami w postaci złożonych oświadczeń nie można 

przyjąć, że przy wycenie ceny ofertowej pominął jakieś istotne koszty czy też nie odniósł się 

do treści wezwania zamawiającego, co sugeruje odwołujący.  

Odnosząc  się  do  zarzutów  odwołującego  wyjaśnił,  że  zamawiający  nie żądał  ani  na  etapie 

postępowania  przetargowego  ani  w  wezwaniu  z  dnia  7  grudnia  2022  r.  dowodów 

określających  sposób  obliczenia  kosztów  z  w  zakresie  wskazanym  pkt.  II  1.1  Odwołania. 

Zamawiający  również  nie  wymagał  wykazania  szczegółowego,  wyjątkowego  charakteru 

złożonych wyjaśnień, co sugeruje odwołujący w pkt. II 1.2 odwołania. Zamawiający również 

nie  wymagał  wykazania  wpływu  wyjaśnień  na  możliwość  obniżenia  cena  (pkt.  II.1.3 

odwołania)  niemniej  jednak  taki  wpływ  w  wyjaśnieniach  został  wykazany.  Odnosząc  się  do 

pkt.  II  1.4  odwołania  ww.  wykonawca  poinformował,  że  poprzez  złożone  oświadczenia 

udowodnił,  że dysponuje własnym  sprzętem  budowlanym  –  wyburzeniowym.  (brak  żądania 

w  wezwaniu  przez  z

amawiającego).  Ad.  pkt.  II.2.1  pracownicy  –  potwierdził  zgodność 

zaoferowanej  ceny  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  za

bezpieczenia  społecznego 

podając  w  wyjaśnieniu  koszty  pracy  kierownika  budowy  oraz  wynagrodzenie  pracowników. 

Ad. Pkt. II 2.2 sprzęt, pkt. II 2.3 transport odpadów i transport, pkt. II.2.4 utylizacja odpadów, 

pkt. II 2.5 Materiały, pkt. II 2.6 roboty budowlane zgłaszający przystąpienie poinformował, że 

wszystkie te okoliczności zostały przez niego wyjaśnione i potwierdzone w złożonej ofercie i 

wyjaśnieniach  (brak  żądania  w  wezwaniu  przez  zamawiającego).  W  związku  z  powyższym 

nie zg

odził się z wnioskami wynikającymi z pkt. II.3.Wnioski gdyż nie znajdują one żadnego 

potwierdzenia  w  dokumentach  z

amawiającego  i  zgłaszającego  przystąpienie.  (SWZ, 

wezwanie z

amawiającego, złożona oferta, wyjaśnienia). 

Reasumując  ww.  wykonawca  z  całą  stanowczością  uznał,  że  w  sposób  wyczerpujący 

adekwatnie  do  wezwania  z

amawiającego  wykazał,  iż  złożona  przez  niego  oferta  zawiera 

realne  (rynkowe)  koszty  wykonania  prac,  inne  koszty  niezbędne  do  prawidłowego 

zrealizowania  przedmiotu  zamówienia,  jak  i  zakładany  zysk.  W  tym  miejscu  zgłaszający 

przystąpienie raz jeszcze podkreślił, że w przypadku ceny ryczałtowej wykonawcy nie maja 

obowiązku przedstawienia, tak jak tego domaga się odwołujący, szczegółowej kalkulacji dla 

każdej  pozycji  (pracy).  Za  wystarczające  należy uznać  złożenie  kalkulacji  przygotowanej  w 

sposób  sumaryczny,  z  rozbiciem  na  poszczególne  roboty  –  tak  jak  przedstawił  to  w 

wyjaśnieniach.  Zauważył  również,  że  odwołujący  w  żaden  sposób  skutecznie  nie 

zakwestionował  ceny  zaoferowanej  przez  niego  a  zarzuty  odwołujący  formułuje  tylko  w 

stosunku  do  sposobu  złożonych  wyjaśnień.  Jednocześnie  zgłaszający  przystąpienie 

wskaz

ał, że zaoferowana cena na niskim poziomie nie musi się równać cenie rażąco niskiej. 

Dlatego  też  stwierdził  jednoznacznie,  że  jego  cena  ofertowa  jest  ceną  wiarygodną, 

nieodbiegającą od ceny rynkowych i nie stanowi faktu realizacji zamówienia poniżej kosztów 

wytworzenia tej usługi i jest ceną rzetelnie skalkulowaną, co gwarantuje należyte wykonanie 

zamówienia.  W  związku  z  powyższym  stanem  faktyczno–prawnym  stwierdził,  że  cena 

ofertowa zaproponowana przez ni

ego nie jest ceną rażąco niską w stosunku do przedmiotu 

zamówienia i tym samym nie stanowi o zaistnieniu przesłanki z art.226 ust.1 pkt 8 i art. 224 

ust. 6 Pzp. 

Ponadto  kolejnym  pismem  z  dnia  27  stycznia  2023  r.  wykonawca  z

głaszający 

przystąpienie  wniósł  sprzeciw  wobec  uwzględnienia  przez  zamawiającego  w  całości 

zarzutów odwołania oraz o rozpoznanie przez Izbę ww. odwołania. 

Na podstawie dokumentacji przedmiotowego 

postępowania, złożonych dowodów oraz 

bio

rąc  pod  uwagę  stanowiska  stron  i  uczestnika  postępowania  odwoławczego,  Izba 

ustali

ła i zważyła, co następuje: 

Izba 

stwierdziła,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek  skutkujących 

odrzuceniem odwo

łania na podstawie art. 528 Pzp. 

Iz

ba  uznała,  że  odwołujący  posiada  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  może 

ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, czym wypełnił 

materialnoprawne  prz

esłanki  dopuszczalności  odwołania,  o których  mowa  w  art.  505  ust.  1 

Pzp.  

Wobec  sp

ełnienia  przesłanek  określonych  w  art.  525  Pzp,  Izba  stwierdziła 

skuteczn

ość  zgłoszonego  przystąpienia  przez  wykonawcę  J.  T.  prowadzącego  działalność 

gospo

darczą  pod  nazwą  ELEKTRO-TIM  J.  T.  z siedzibą  w Opatówku (zwanego  dalej  jako: 

„przystępujący”),  do  udziału  w  postępowaniu  odwoławczym  po  stronie  zamawiającego.  W 

zwi

ązku z tym ww. wykonawca stał się uczestnikiem postępowania odwoławczego. 

Zamawiaj

ący w dniu 25 stycznia 2023 r. przekazał pismo zawierające oświadczenie o 

uw

zględnieniu odwołania. 

Przyst

ępujący wniósł sprzeciw wobec uwzględnienia przez zamawiającego w całości 

zarzutów odwołania w związku z tym, mając na uwadze dyspozycję określoną w art. 523 ust. 

3 Pzp, Izba rozpozn

ała odwołanie. 

Izba za

liczyła na poczet materiału dowodowego: 

1)  dokumentacj

ę przekazaną w postaci elektronicznej, zapisaną na płycie DVD, złożoną do 

akt sprawy prze

z zamawiającego w dniu 25 stycznia 2023 r., w tym w szczególności: 

- specyfikacj

ę warunków zamówienia (zwaną dalej nadal: „SWZ”) wraz z załącznikami; 

ofertę przystępującego; 

informację z otwarcia ofert; 

-  wezwanie  z  dnia  7  grudnia  2022  r. 

w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  skierowane  do 

przystępującego; 

wyjaśnienia  przystępującego  złożone  pismem z  dnia  12  grudnia  2022 r.  w  odpowiedzi  na 

powyższe wezwanie; 

informację o wyborze oferty z dnia 11 stycznia 2023 r.; 

dokumenty złożone na posiedzeniu przez odwołującego: 

- cennik hurtowych cen paliw PKN Orlen za okres 7 

października – 31 grudnia 2022 r.;  

-  trzy  wydruki  korespondencji  z  poczty  elek

tronicznej  zawierające  oferty  na  utylizację 

odpadów. 

Izba  nie  zaliczyła  na  poczet  materiału  dowodowego  dokumentów  złożonych  przez 

przys

tępującego,  które  obejmowały  umowy  z  pracownikami.  Przystępujący  usiłował  złożyć 

powyżej  wskazane  dokumenty  wraz  z  pismem  procesowym,  ale  zostały  przesłane  w 

formacie,  który  uniemożliwiał  ich  odczytanie,  a  następnie  przesłał  je  podczas  rozprawy. 

Dokumenty  odnos

iły  się  do  okoliczności  związanych  ze  złożonymi  wyjaśnieniami  rażąco 

niskiej  ceny,  do  k

tórych  był  wzywany  przystępujący  i  zostały  przedłożone  w  związku  z 

podniesionym  zarzutem  ra

żąco  niskiej  ceny.  W  związku  z  tym  skład  orzekający  uznał 

przedmiotowe  dokumenty  za  niedopuszczalne  na  tym  etapie.  Wykonawca  wzywany  do 

wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  zobowiązany  jest  do  składania  dowodów  potwierdzających 

złożone  wyjaśnienia  najpóźniej  w  terminie  zakreślonym  przez  zamawiającego  na  złożenie 

wyjaśnień.  W  ocenie  składu  orzekającego  dokumenty  złożone  na  etapie  postępowania 

odwoławczego  w  celu  potwierdzenia  słuszności  złożonych  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny 

przez  wykon

awcę  wzywanego  do  udzielenia  takich  wyjaśnień  nie  mogą  wchodzić  w  skład 

materiału  dowodowego,  a  przez  to  nie  mogą  być  wzięte  pod  uwagę  na  potrzeby 

rozstrzyg

nięcia. 

Izba us

taliła co następuje 

Zgodnie  z  protokołem  postępowania,  szacunkowa  wartość  zamówienia  ustalona 

przez 

zamawiającego wynosiła 1 000 000,00 zł netto (1 230 000,00 zł brutto).

Z  informacji  z  otwarcia  ofert  wynika

ło,  że  w  postępowaniu  złożono  3  oferty. 

Przystępujący zaoferował cenę 475 000,00 zł brutto, odwołujący – 1 045 500,00 zł brutto, a 

trzeci wykonawca 

– 1 414 500,00 zł brutto.  

Przed  otwarciem  ofert 

zamawiający  poinformował,  że na sfinansowanie zamówienia 

zamierza przeznaczyć kwotę w wysokości 600 000,00 zł brutto. 

W  dniu  7  grudnia  2022  r. 

przystępujący  został  wezwany  przez  zamawiającego  do 

złożenia wyjaśnień w zakresie ceny. W treści wezwania zamawiający wskazał: 

Zamawiający  w  celu  ustalenia,  czy  złożona  przez  Wykonawcę  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym 

złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny, w szczególności w zakresie:  

zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na 

podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu za 

pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) lub prżepi5ów odrębnych 

właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;  

zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie. 

Przystępujący  w  zakreślonym  terminie  tj.  w  dniu  12  grudnia  2022  r.,  przedłożył 

zamawiającemu  wyjaśnienia  w  zakresie  wyliczenia  ceny.  Do  wyjaśnień  nie  załączył 

dowodów. 

Zamawiający  w  dniu  11 stycznia  2023 r.  dokonał  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  w 

postępowaniu.  Jako  najkorzystniejsza  została  wybrana  oferta  przystępującego.  Oferta 

odwołującego została sklasyfikowana na drugim miejscu w rankingu. 

T

reść przepisów dotyczących zarzutów:  

- art. 239 ust. 1 Pzp 

– Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów 

oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.; 

-  art.  226  ust.  1  pkt  8  Pzp 

– Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę 

lub koszt w stosunku do p

rzedmiotu zamówienia; 

-  art.  224  ust.  6  Pzp 

–  Odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub  kosztem,  podlega 

oferta  wyko

nawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone 

wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.; 

-  art.  16  pkt  1,  2  i  3  Pzp 

–  Zamawiający  przygotowuje  i  przeprowadza  postępowanie  o 

udzielenie zamówienia w sposób:  

1) zapewn

iający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców; 

2) przejrzysty;  

3) proporcjonalny. 

I

zba zważyła co następuje 

Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz stanowiska stron 

i  uczestnika  postępowania  odwoławczego  Izba  uznała,  że  odwołanie  zasługiwało  na 

uwzg

lędnienie.  

Na 

wstępie  skład  orzekający  zdecydował  się  podkreślić,  że  rozstrzygając  sprawę  w 

kontekście  podniesionych  w  odwołaniu  zarzutów  należało  skupić  się  na  czynności 

zamawia

jącego  polegającej  na  ocenie  złożonych  przez  przystępującego  wyjaśnień  w 

kontekście  treści  wezwania,  a  następnie  prawidłowości  decyzji  o  nieodrzuceniu  oferty  tego 

wykonawcy.  Tym  samym  rozstrzy

gnięcie  przedmiotowej  sprawy  wymagało  odpowiedzi  na 

pytanie,  czy  na  podstaw

ie  złożonych  przez  przystępującego  wyjaśnień  zamawiający  był 

uprawniony  do  wnios

ku,  że  zaoferowana  cena  nie  jest  rażąco  niska.  Ponadto  Izba 

stwierdziła,  że  skierowanie  wezwania  do  wyjaśnienia  ceny  oferty  powoduje  powstanie  po 

stronie wyk

onawcy obowiązku przedstawienia rzetelnych i popartych dowodami wyjaśnień co 

do sposobu kalkulacji 

ceny, przyjętych założeń, uwzględnionych czynników kosztotwórczych 

i innych okolicz

ności mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Jak bowiem wynika 

z 

przepisów art. 224 ust. 5 i 6 Pzp, na wykonawcy spoczywa ciężar wykazania prawidłowości 

ceny,  a  niewy

wiązanie  się  z tego  obowiązku  skutkuje  koniecznością  odrzucenia  oferty.  W 

związku  z  tym  konsekwencją  złożenia  wyjaśnień,  które  nie  pozwalają  stwierdzić,  że 

zaoferowana  cena  jest  realna,  nie  są  wyczerpujące  i poparte  dowodami,  jest  konieczność 

odrzucenia oferty. 

Przechodząc do meritum skład orzekający w pierwszej kolejności odniósł się do treści 

wezwania  z  dnia  7  grudnia  2022  r.  skierowanego  do 

przystępującego  w  związku  z 

wyjaśnieniem  rażąco  niskiej  ceny.  W  wyniku  analizy  tego  wezwania  Izba  stwierdziła,  że 

m

iało ono  dość  wąski  zakres. W tym  miejscu  warto  przypomnieć, że  postępowanie  zostało 

zakwalifikowane rodzajowo jako roboty budowlane. Zgodnie natomiast z art. 224 ust. 4 Pzp 

w 

przypadku zamówień na roboty budowlane lub usługi, zamawiający jest obowiązany żądać 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, co najmniej w zakresie określonym w ust. 3 pkt 4 i 6. W 

wezwaniu  z  dnia 

7  grudnia  2022  r.  zamawiający  wskazał  na  te  czynniki  wpływające  na 

wysoko

ść ceny lub kosztu, które zostały określone w art. 224 ust. 3 pkt 4 i 6 Pzp, tj.: 

zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych 

właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie; 

zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obow

iązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie. 

Przystępujący zwracał uwagę na ogólnikowość wezwania oraz w związku z tym wskazywał 

na 

możliwość  wykorzystania  przeciw  niemu  wyjaśnień  złożonych  w  odpowiedzi  na  tak 

ogólnikowe  wezwanie.  W  ocenie  składu  orzekającego  w  pewnej  mierze  stanowisko 

pr

zystępującego  było  słuszne.  Słuszność  ta  przejawiała  się  w  tym,  że  w  przypadku  dość 

ogólnego  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  wykonawca,  przygotowując 

odpowiedź na takie wezwanie, ma szerokie możliwości co do sposobu wyboru argumentacji 

służącej  obronie  swojej  oferty.  Innymi  słowy  ogólnikowe  wezwanie  daje  wykonawcy  sporą 

elastyczność w zakresie sporządzenia wyjaśnień i składania dowodów w celu wykazania, że 

cena  jego  oferty  nie  jest 

rażąco  niska.  Jednakże  w  okolicznościach  przedmiotowej  sprawy 

powy

ższe stwierdzenie okazało się niewystarczające, ponieważ należało zwrócić uwagę na 

dwie bardzo istotne kwesti

e. Po pierwsze ogólnikowość wezwania i związane tym możliwości 

pozostaj

ące po stronie wzywanego wykonawcy, nie uprawniają go do złożenia jakichkolwiek 

wyjaśnień tj. stanowiących wyłącznie formalną odpowiedź na wezwanie. Po drugie w treści 

wezwania  zamawiający  wyraźnie  wskazał,  że  zwrócił  się  do  przystępującego  o  udzielenie 

wy

jaśnień w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny w szczególności w zakresie 

czynników wskazanych w art. 224 ust. 3 pkt 4 i 6 Pzp.  

W  ocenie  składu  orzekającego  wyjaśnienia  przystępującego  dotyczące  zakresu  wezwania 

by

ły  niewystarczające  przede  wszystkim  w  aspekcie  dowodowym.  Mimo  ogólnikowości 

wezwania, 

nie  można  było  pominąć  faktu  podania  w  ich  treści  zakresu  wymagającego 

wyjaśnienia w tym udowodnienia, który odnosił się do czynników wpływających na wysokość 

ceny lub kosztu

, które zostały określone w art. 224 ust. 3 pkt 4 i 6 Pzp. W odniesieniu do tych 

czynników wyjaśnienia przystępującego obejmowały dwa oświadczenia zawarte w pkt 2 i 9 

na  str.  2-

3  wyjaśnień  z  dnia  12  grudnia  2022  r.,  podanie  stawki  za  roboczogodzinę  oraz 

ryczałtowego  wynagrodzenia  kierownika  robót,  które  zostało  wskazane  w  części  wyjaśnień 

dotyczącej  prac  przygotowawczych.  Powyżej  wskazane  wyjaśnienia  nie  zostały  poparte 

żadnymi  dowodami,  co  w  okolicznościach  przedmiotowej  sprawy  musiało  skutkować 

uznaniem tych wyjaśnień za niewłaściwe.  

Przystępujący  argumentował,  że  zamawiający  nie  wzywał  go  do  złożenia  konkretnych 

dowodów,  niemniej  tego  argumentu  nie  można  było  potraktować,  w  okolicznościach 

niniejszej sprawy, 

jako zwolnienia z obowiązku ich złożenia. Przytoczony powyżej argument 

można było potraktować jako przyznanie pewnej swobody w składaniu dowodów na poparcie 

złożonych wyjaśnień. Zgodnie z orzecznictwem Izby, dowodami takimi mogą być np. zawarte 

umowy czy dokumenty płacowe. Ponadto Izba doszła do przekonania, że przystępujący miał 

świadomość  istotności  i  konieczności  złożenia  dowodów  w  ramach  wyjaśnień,  ponieważ  w 

trakcie  postępowania  odwoławczego,  wnioskował  o  załączenie  na  poczet  materiału 

dowodowego  umów  z  pracownikami.  Na  tym  etapie  tj.  po  upływie  terminu  na  złożenie 

wyja

śnień  oraz  po  wyborze  najkorzystniejszej  oferty  taki  dowód,  w  opinii  składu 

orzekającego,  należało uznać za  spóźniony,  ponieważ odnosił  się  do kwestii  rażąco  niskiej 

ceny, która była wyjaśniana na etapie postępowania przetargowego. Wniosek dowodowy w 

tym zakres

ie zgłoszony przez przystępującego, Izba potraktowała jako pośrednie przyznanie 

przez  tego  wykonawcę,  konieczności  złożenia  dowodów  w  celu  wyjaśnienia  rażąco  niskiej 

ceny  w  zakresie  jego  oferty.  Dodatkowo  skoro 

przystępującemu  udało  się  zebrać  takie 

dowody  na  etapie  post

ępowania  odwoławczego,  to  trudno  nie  uznać,  że  mógł  on  takie 

dowody  przygotować  i  złożyć  na  etapie  wyjaśnienia  ceny,  co  tym  bardziej  podważało 

staranność  przystępującego  przy  składaniu  wyjaśnień  oraz  jego  argumentację  jako  strony 

postępowania. 

Kolejne  argumenty 

przystępującego  odnosiły  się  do  wskazania,  że  zamawiający 

przewidział  wynagrodzenie  ryczałtowe  oraz  nie  wymagał  złożenia  szczegółowej  kalkulacji. 

Okoliczność  określenia  wynagrodzenia  ofertowego  w  formie  ryczałtu  nie  zwalnia 

zamawiającego z obowiązku badania oferty wykonawcy pod kątem rażąco niskiej ceny. Jeśli 

wystąpiły  przesłanki  obligujące  do  wezwania  wykonawcy  w  celu  złożenia  wyjaśnień  w 

zakresie 

rażąco  niskiej  ceny  to  zamawiający  powinien  skierować  wezwanie  do  wykonawcy 

ze  wszystkimi  jego  konsekwencjami.  Co  do 

złożenia  szczegółowej  kalkulacji  Izba  ustaliła 

powyżej,  że  zamawiający  nie  wzywał  do  złożenia  konkretnych  dowodów  lub  określonego 

sposobu 

złożenia  wyjaśnień,  zatem  przystępujący  miał  słuszność,  że  nie  musiał  składać 

szczegółowej  kalkulacji.  Ustalenie  to  jednak  nie  zwalniało  przystępującego,  w 

okolicznościach faktycznych sprawy, z obowiązku złożenia dowodów na poparcie wyjaśnień 

dotyczących rażąco niskiej ceny.  

Osta

tni argument przystępującego dotyczył stosunku ceny złożonej przez niego oferty 

do kwoty przeznaczonej przez zamawiającego na sfinansowanie zamówienia. Przystępujący 

zwrócił uwagę, że cena jego oferty wynosiła 475 000,00 zł, a zamawiający na sfinansowanie 

zamówienia  przeznaczył  kwotę  600 000,00  zł.  Stwierdził,  że  zamawiający  publikując  ww. 

kw

otę  uznał,  że  zamówienie  można  wykonać  za  600 000,00  zł,  a  jego  oferta  jako  jedyna 

mieściła  się  w  tej  kwocie.  Przystępujący  wskazywał,  że  powyższy  fakt  ma  charakter 

oczywistej 

okoliczności, o której mowa w treści art. 224 ust. 2 pkt 1 Pzp in fine, która zwalnia 

zamawiającego  z  konieczności  wezwania  wykonawcy  do  wyjaśnień  jeśli  cena  oferty  jest  o 

%  niższa  od  średniej  arytmetycznej  cen  ofert  lub  szacunkowej  wartości  zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług.  Tym  samym  przystępujący  de  facto 

kwestionował zasadność wezwania z dnia 7 grudnia 2022 r. 

Izba uznała powyżej zaprezentowane stanowisko przystępującego za chybione. Po pierwsze 

jeśli przystępujący chciał kwestionować czynność zamawiającego z dnia 7 grudnia 2022 r. to 

mógł wnieść od niej odwołanie. Aktualnie obowiązujące przepisy przewidują taką możliwość, 

nawet w postępowaniach prowadzonych w tzw. procedurze krajowej.  

Po  drugie 

nie  można  było  pominąć  znacznej  różnicy  pomiędzy  ceną  zaoferowaną  przez 

przystępującego w stosunku do cen podanych przez pozostałych wykonawców składających 

oferty  oraz  do  szac

unkowej  wartości  zamówienia.  Cena  oferty  przystępującego  w  sposób 

znaczący  odbiegała  zarówno  od  średniej  arytmetycznej  ofert  (była  niższa  o  51,45%  od  tej 

średniej),  jak  i  ubruttowionej  szacunkowej  wartości  zamówienia  (niższa  o  61,38%  od  tej 

kwoty)

.  Różnice  te  wskazał  zamawiający  w  wezwaniu  i  nie  były  one  kwestionowane  przez 

przystępującego.  

Po trzecie przepis art. 224 ust. 2 pkt 1 Pzp wskazuje na 

szacunkową wartość zamówienia, a 

nie  n

a  kwotę  jaką  zamawiający  przeznaczył  na  sfinansowanie  zamówienia.  Ustawodawca 

nie  zdefiniowa

ł  pojęcia  szacunkowej  wartości  zamówienia  czy  też  wartości  zamówienia, 

ograniczaj

ąc się do wskazania podstawy jej ustalenia oraz wskazując zakres przedmiotowy. 

Podstaw

ą  ustalenia  wartości  zamówienia  jest  więc  całkowite  szacunkowe  wynagrodzenie 

wykonawcy.  Oznacza  to, 

że  przy  ustaleniu  wartości  zamówienia  niezbędne  jest 

uwzgl

ędnienie wszystkich jego elementów, także ewentualnych świadczeń dodatkowych. W 

przypadku  ustalania  warto

ści  na  roboty  budowlane  konieczne  jest  uwzględnienie  także 

warto

ści  niezbędnych  usług  i  dostaw.  Ponadto  ustawodawca  wymaga,  aby  wartość 

zam

ówienia  ustalona  została  z  należytą  starannością.  Pojęcie  należytej  staranności 

wyst

ępuje  w  art.  355  §  1  k.c.,  w  którym  wskazano,  że  dłużnik  zobowiązany  jest  do 

staranno

ści  ogólnie  wymaganej  w  stosunkach  danego  rodzaju,  a  należytą  staranność 

d

łużnika  w  zakresie  prowadzonej  przez  niego  działalności  gospodarczej  określa  się  przy 

uwzgl

ędnieniu  zawodowego  charakteru  tej  działalności.  Wzorzec  należytej  staranności 

powinien mie

ć charakter obiektywny. Ustalenie wartości zamówienia z należytą starannością 

oznacza  wyb

ór  właściwej  metody  dokonania  takiego  szacunku  oraz  zastosowanie 

adekwatnych  technik  ustalenia  szacunkowego  wynagrodzenia  wykonawcy.  Miar

ą  należytej 

staranno

ści  jest  jej  rzetelność  prowadząca  do  ustalenia  wartości  zamówienia  w  kwocie 

mo

żliwie  najbliższej  cenie  rynkowej  tego  zamówienia.  Podsumowując,  wartość  zamówienia 

powinna  by

ć  jak  najbardziej  zbliżona  do  ceny  rynkowej  tego  zamówienia,  w  najszerszym 

przewidywanym  jego  zakresie  oraz  by

ć  wyrażona  w  kwotach  netto.  W  okolicznościach 

przedmiotowej  sprawy  Izba  nie 

stwierdziła  wątpliwości  co  do  ustalenia  z  należytą 

starannością  szacunkowej  wartości  zamówienia.  Przystępujący  próbował  wywołać  takie 

wątpliwości  wskazując  na  różnice  pomiędzy  wartością  zamówienia,  a  kwotą  przeznaczoną 

na  sfinans

owanie  zamówienia,  która  była  niższa  od  wartości  zamówienia,  a  najbardziej 

zbliżona  do  tej  kwoty  była  jego  oferta.  Przepisy  Pzp  nie  nakazują,  aby  kwota,  jaką 

zam

awiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  była  tożsama  z 

szacunkową  wartością  zamówienia  lub  z  niej  wynikała.  Ustalenie  wartości  zamówienia  jest 

podstawow

ą  czynnością  na  etapie  przygotowania  postępowania  o  udzielenie  zamówienia. 

Czynno

ść  ta  spełnia  przede  wszystkim  funkcję  proceduralną  i  weryfikacyjną  dla 

przygotowywanego 

post

ępowania.  Natomiast  kwota,  jaką  zamawiający  zamierza 

przeznaczy

ć  na  sfinansowanie  zamówienia  to  kwota  wynikająca  aktualnie  z  budżetu 

zamawiaj

ącego,  planu  finansowego  lub  innego  dokumentu  pełniącego  podobne  funkcje 

planistyczne.  Je

st  ona  punktem  odniesienia  dla  stwierdzenia,  czy  istnieją  podstawy  do 

unieważnienia  postępowania  zgodnie  z  art.  255  pkt  3  Pzp,  tj.  w  sytuacji,  gdy  cena 

najkorzystniejszej  oferty  lub  oferta  z  na

jniższą  ceną  przewyższa  kwotę,  jaką  zamawiający 

zamierza  przezn

aczyć  na  sfinansowanie  zamówienia.  Jak  wynika  z  powyższego 

szacunkowa 

wartość  zamówienia  oraz  kwota  przeznaczona  na  sfinansowanie  zamówienia 

mają  różne  funkcje  i  w  stosunku  do  tych  funkcji  należy  je  odnosić,  a  co  najistotniejsze 

przepisy 

Pzp  nie  zabraniają,  by  kwota  przeznaczona  na  sfinansowanie  zamówienia  była 

niższa od wartości zamówienia. 

Reasumując  Izba  uznała,  że  część  argumentacji  odwołującego,  odnosząca  się  do 

braku  złożenia  dowodów  przez  przystępującego  wraz  z  wyjaśnieniami  rażąco  niskiej  ceny 

oka

zała  się  zasadna  i  doprowadziła  od  przekonania,  że  oferta  przystępującego  powinna 

zostać  odrzucona  jako  zawierająca  rażąco  niską  cenę.  Ponadto  Izba  rozstrzygnęła 

zasadność czynności zamawiającego wyłącznie w kontekście treści wezwania, złożonych w 

odpowiedzi  na  n

ie  wyjaśnień  i  związanej  z  nimi  argumentacją  odwołującego,  która  okazała 

się  trafna.  Tym  samym  skład  orzekający  doszedł  do  przekonania,  że  część  argumentacji 

odwołującego,  która  odnosiła  się  do  kosztów  czy  też  pozycji  przedmiaru  robót 

niewskazanych  w  tre

ści  wezwania,  nie  zasługiwała  na  uwzględnienie.  Przy  czym  ta  część 

argumentacji 

odwołującego,  która  okazała  się  zasadna  wystarczyła  do  uznania,  że 

zam

awiający dokonał w dniu 11 stycznia 2023 r. czynności wyboru najkorzystniejszej oferty 

w postępowaniu z naruszeniem art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp oraz w 

zw. z art. 16 Pzp. 

W  zw

iązku  z  powyższym  Izba  uznała,  że  odwołanie  podlegało  uwzględnieniu  i  na 

podstawie  art.  553  zdanie  pierwsze  Pzp  or

zekła  jak  w  sentencji.  Zgodnie  bowiem  z treścią 

art.  554  ust.  1  pkt  1  Pzp,  Izba 

uwzględnia  odwołanie  w  całości,  jeżeli  stwierdzi  naruszenie 

przepis

ów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o 

udzielen

ie  zamówienia.  Potwierdzenie  zarzutów  wskazanych  w odwołaniu  spowodowało,  iż 

w przedmiotowym stanie faktycznym zosta

ła wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej 

w ww. przepisie, poniewa

ż zamawiający w sposób nieprawidłowy dokonał czynności wyboru 

najkorzystniejszej 

oferty  w  postępowaniu,  uznając  za  takową  ofertę,  która  podlegała 

odrzuceniu jako zawierająca rażąco niską cenę.  

O  kosztach  po

stępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  jego  wyniku,  na 

podstawie art. 557 i 575 Pzp oraz 

§ 5 pkt 1 i 2 lit. b) w zw. z § 7 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia 

Prezesa  Rady 

Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów 

k

osztów  postępowania odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu  pobierania 

wpisu  od 

odwołania  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz.  2437),  zaliczając  na 

poczet  post

ępowania  odwoławczego  koszt  wpisu  od  odwołania  uiszczony  przez 

odwołującego  oraz  zasądzając  od  przystępującego  na  rzecz  odwołującego  koszty 

poniesione  z 

tytułu  wpisu  od  odwołania  oraz  zastępstwa  procesowego  (zgodnie  z 

rachunkiem 

złożonym na rozprawie). 

Przewodni

czący: 

…………………………