Sygn. akt: KIO 212/23
WYROK
z dnia 7 lutego 2023 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Justyna Tomkowska
Protokolant:
Adam Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lutego 2023 roku w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowe
j Izby Odwoławczej w dniu 23 stycznia 2023 roku przez
wykonawcę S.K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą AIRON PROTECH
S.K.
z siedzibą w Rzeszowie (Odwołujący)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – „EC1 Łódź - Miasto Kultury”
z siedzibą w Łodzi
przy udziale wykonawcy S.T.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Artplex
S.T. z
siedzibą w Suwałkach, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie Zam
awiającego
orzeka:
1. U
względnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty
Przystępującego Artplex na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w związku z art.
224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp;
2. k
osztami postępowania obciąża Zamawiającego – „EC1 Łódź – Miasto Kultury”
z siedzibą w Łodzi, w następujący sposób:
a.
zalicza w poczet ko
sztów postępowania kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedmiu
tysięcy pięciuset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego – S.K.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą AIRON PROTECH S.K. z
siedzibą w Rzeszowie tytułem wpisu od odwołania,
b.
zasądza od Zamawiającego – „EC1 Łódź - Miasto Kultury” z siedzibą w Łodzi
na rzecz Odwo
łującego – S.K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
AIRON
PROTECH
S.K.
z
siedzibą
w
Rzeszowie
k
wotę
zł 00 gr (słownie: jedenastu tysięcy stu złotych 00/100 groszy) stanowiącą
uzasadnione koszty Strony po
niesione tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 wrz
eśnia 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz.U.2022 r., poz. 1710 ze zmianami) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………………
Sygn. akt KIO 212/23
UZASADNIENIE
Zamaw
iający: „EC1 Łódź - Miasto Kultury” z siedzibą w Łodzi prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego pn „Dostawa wraz z montażem elementów
ekspozycyjnych na potrzeby Centrum Komiksu i Narracji Interaktywn
ej w Łodzi”.
Nr ogłoszenia o zamówieniu : 2022/BZP 00500479.
Dnia 23 stycznia 2023 r. do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie, na
podstawie art. 505 ust 1 w zw. z art. 513 pkt 1 i 2 i art. 515 ust 1 pkt 2 lit a ustawy z dnia 11
września 2019 roku Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze zm.,
dalej
jako „ustawa Pzp”), w prowadzonym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego o
dwołanie złożył wykonawca S.K. prowadzący działalność gospodarczą pod
firmą AIRON PROTECH S.K. z siedzibą w Rzeszowie, dalej jako „Odwołujący”.
Odwołanie złożono od czynności i zaniechań Zamawiającego polegających na:
- wyborze, jako najkorzystniejsz
ej, oferty złożonej przez Wykonawcę: Artplex S.T. z siedzibą
w
Suwałkach (dalej jako „Artplex”),
- zaniechaniu odrzucenia przez Zamawi
ającego oferty Artplex z uwagi na fakt, iż Wykonawca
ten nie u
czynił zadość spoczywającemu na nim obowiązkowi wyjaśnienia ceny swojej oferty
w odpowiedzi na
wezwanie Zamawiającego, skierowane do niego w dniu 10 stycznia 2023 r.
w trybie art. 224 ust 2 ustawy Pzp , a prz
edstawione przez niego wyjaśnienia z uwagi na :
ogólny, zdawkowy i abstrakcyjny charakter, nie odnoszący się do treści wezwania i nie
wy
jaśniające powodów i okoliczności, które pozwoliły na obniżenia ceny oferty, winno zostać
potraktowane jak
o brak wyjaśnień.
Odwołujący zarzucał naruszenie następujących przepisów ustawy Pzp:
ART. 224 UST. 6 I 5 USTAWY PZP W ZW. Z ART. 226 UST. 1 PKT 8 USTAWY PZP
przez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Artplex, w sytuacji, gdy wykonawca ten nie
ucz
ynił zadość ciążącemu na nim obowiązkowi i nie wyjaśnił Zamawiającemu w sposób
konkretny i jednoznaczny sposobu kalkulacji ceny z
łożonej oferty, a tym samym nie obalił
domniemania „rażąco niskiej ceny” jego oferty, co skutkować winno uznaniem,
że wyjaśnienia takie w ogóle nie zostały złożone i tym samym oferta Artplex winna zostać
odrzucona jako zawierająca „rażąco niską” cenę.
ART. 16 PKT 1 USTAWY PZP W ZW. ART. 17 UST. 2 USTAWY PZP Z ART. 239
UST. 1 I 2 USTAWY PZP
przez wybór jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
Wyk
onawcę Artplex, co w związku z faktem, iż powinna ona zostać odrzucona, doprowadziło
do
naruszenia zasad równego traktowania Wykonawców i legalizmu.
Odwołujący wnosił o:
. unieważnienie czynności wyboru jako najkorzystniejszej, oferty złożonej przez
Wykona
wcę Artplex,
. nakazanie Zamawiającemu ponownego badania złożonych w postępowaniu ofert,
3. nakazanie Zama
wiającemu odrzucenia oferty złożonej przez Wykonawcę Artplex.
W dniu 18 st
ycznia 2022 r. Zamawiający dokonał w postępowaniu wyboru jako oferty
najkorzystniejszej
tej złożonej przez Artplex. O fakcie tym Zamawiający (drogą elektroniczną)
poinformował tego samego dnia Odwołującego. Tym samym termin do wniesienia odwołania
został dochowany. Kopia odwołania została prawidłowo przekazana Zamawiającemu,
Odw
ołujący uiścił wpis w wymaganej wysokości na rachunek UZP.
W oce
nie Odwołującego, posiada on interes w uzyskaniu przedmiotowego
z
amówienia w rozumieniu art. 505 ust 1 ustawy Pzp, ponieważ zarówno działania
Zamawiającego, jak i jego zaniechania doprowadziły do wyboru - oferty Wykonawcy Artplex,
pozbawiając tym samym Odwołującego się możliwości uzyskania zamówienia. Odwołujący,
nadal posiada realne szanse na uzyskanie
zamówienia – albowiem, został sklasyfikowany
na drugiej pozycji rankingu
. Uwzględnienie przez Izbę odwołania, doprowadzi do
unieważnienia czynności wyboru oferty złożonej przez Wykonawcę Artplex, a następnie
otworzy Odwołującemu się drogę do uzyskanie zamówienia.
I. ART. 224 UST. 6 I 5 USTAWY PZP W ZW. Z ART. 226 UST. 1 PKT 8 USTAWY PZP
W dniu 5
stycznia 2023 r., podczas otwarcia ofert Zamawiający poinformował –
stosownie do
treści art. 222 ust 4 ustawy Ppzp – że na sfinansowanie zamówienia dysponuje
kwotą 495.758,88 zł brutto. Jednocześnie podczas otwarcia ofert ujawniono,
iż w postępowaniu zostało złożonych 7 ofert.
Zamawiający w toku postępowania celem ustalenia czy oferta Artplex, ale i inne – nie
podlegają obligatoryjnemu badaniu pod kątem ich „rażąco niskiej ceny” zestawił je
z „wartością zamówienia” (powiększoną od podatek od towarów i usług VAT) oraz „średnią
arytmetyczną” złożonych ofert.
W wyniku powyższego działania Zamawiający wezwał do złożenia wyjaśnień
następujące podmioty :
a) PPHU „Master” M.S.,
b) Dreamedia Sp. z o.o.,
c) Artplex S.T.,
d) SERENISSIMA Sp. z o. o,
W treści wezwania do Artplex Zamawiający stwierdził „Cena oferty (342 470,13 zł)
jest niższa o blisko 43,23% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od
towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania, czyli jest niższa od tej wartości
o więcej niż 30%” i w związku z powyższym w piśmie do Wykonawcy z dnia 10 stycznia
2023 r. zakreślił oczekiwaną zawartość składanych wyjaśnień, wskazując m.in. elementy
obligatory
jne tych wyjaśnień oraz zaznaczył, iż ciężar dowodu obciąża wezwanego, dodając,
że:
a) „żąda od Wykonawcy złożenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia
ceny lub jej istotnych części składowych”,
b) „Wykonawca, składając wyjaśnienia odnoszące się do ceny swojej oferty oraz jej istotnych
części składowych, powinien wskazać obiektywne czynniki oraz sposób, w jaki wpłynęły na
obniżenie ceny oferty”,
c) „Wyjaśnienia te powinny być konkretne, jasne, wyczerpujące i rzeczywiście uzasadniające
wi
arygodny charakter ceny złożonej oferty oraz jej istotnych części składowych, a także
przedstawiać dowody wykazujące, że możliwe i realne jest rzetelne wykonanie zamówienia
za zaproponowaną w ofercie kwotę”,
d) „Zamawiający wskazuje na konieczność przedłożenia przez Wykonawcę kalkulacji
cenowych lub i
nnych dowodów, uzasadniających prawidłowość wyliczenia zaproponowanej
ceny oferty”,
e) „Wyjaśnienia oraz dowody, o których mowa w niniejszym piśmie, należy złożyć
Zamawiającemu”.
Tym samym z treści wezwania wynikała po pierwsze konieczność złożenia
konkretnych, rzetelnych wyja
śnień, a po wtóre elementem koniecznym wyjaśnień miały być
dowody,
co Zamawiający podkreślał wielokrotnie. Z drugiej strony Zamawiający w sposób
jednoznaczny zaznaczył, iż „odrzuci ofertę Wykonawcy, na podstawie art. 224 ust. 6 ustawy
Pzp, w przypadku nie udzielenia
wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone
wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadnią podanej w ofercie ceny” zwracając
jednocześnie uwagę, iż ciężar dowodowy spoczywa na Wykonawcy.
Odwołujący dodatkowo nadmienił, iż wykazać, oznacza coś więcej niż tylko wyjaśnić.
Dla owego wy
kazania często nie wystarczą same deklaracje i twierdzenia. Stąd też wymóg
przedłożenia dowodów wyartykułowany w wezwaniu został tak wyraźnie.
Odwołujący zwrócił uwagę na fakt, iż ocena złożonych wyjaśnień winna być zawsze
rozpatrywana przez pryzmat treści skierowanego do Wykonawcy wezwania i przedmiotu
zamówienia, którego dotyczy postępowanie ( wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
6 listopada 2014 r. KIO 2224/14, KIO 2228/14).
Stąd też Odwołujący dokonał szczegółowej analizy treści wezwania oraz zakresu
informacji oczekiwanych przez Zamawiającego w przedkładanych wyjaśnieniach.
Zdaniem Odwo
łującego się brak w składanych wyjaśnieniach, elementów „żądanych”
w wezwaniu, skutkować winien zawsze zastosowaniem przez Zamawiającego art. 224 ust. 6
i 5 ustawy Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
Dodatkowo gdy -
wbrew treści wezwania Zamawiający otrzymuje wyjaśnienia
ogólnikowe, abstrakcyjne i lakoniczne, a także „zapewnienia” nie poparte konkretnymi
danymi i szacunkami, a nade wszystko, gdy w
wyjaśnieniach brak jest informacji
wskazujących, co zadecydowało o możliwości obniżenia ceny do poziomu
zaproponowanego w ofercie, zobligowany jest zastos
ować art. 224 ust. 6 i 5 ustawy Pzp
w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy pzp, albowiem :
a)
nie może on w oparciu o taki materiał dokonać oceny tego czy cena zaproponowana
przez
Wykonawcę jest realna, rzeczywista, czy też przeciwnie „rażąco niska”,
2) nie
otrzymuje wyjaśnień w zakresie zakreślonym wezwaniem.
Szczegółowość składanych wyjaśnień na wezwanie w trybie art. 224 ust 2 pkt 1
ustawy Pzp jest
o tyle istotna, iż w postępowaniu o udzielenie zamówienia ciężar w zakresie
wykazania, że cena oferty nie jest rażąco niska, spoczywa co do zasady na wykonawcy,
który został wezwany do wyjaśnień w tym przedmiocie. Skierowanie wezwania powoduje
powstanie
„domniemania rażąco niskiej ceny oferty”, którą Wykonawca musi obalić, by
utrzymać swoją ofertę w postępowaniu.
Zgodnie z utrwalonym w orzecznict
wie poglądem, który zachowuje aktualność
również na gruncie nowej ustawy Pzp, złożone przez wykonawcę wyjaśnienia w zakresie
ceny oferty lub kosztu, lub ich istotnych c
zęści składowych, winny być konkretne,
wyczerpujące i rozwiewające wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania
prze
dmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia
lub wynikającymi z odrębnych przepisów. To na wykonawcy ciąży obowiązek wykazania,
jakie obiektywne czynniki
pozwoliły mu na obniżenie ceny oferty oraz w jakim stopniu dzięki
tym czynnikom cena oferty
została obniżona (tak wyrok KIO z dnia 23 grudnia 2020 r., sygn.
akt KIO 3095/20).
Powyższe ma bardzo istotne znaczenie, ponieważ to wyłącznie na podstawie
złożonych wyjaśnień Zamawiający dokonuje oceny czy oferta zawiera rażąco niską cenę lub
koszt, czy też rażąco niskie ich istotne części składowe. Efektem składanych wyjaśnień ma
być stworzenie podstaw do uznania przez Zamawiającego, że podejrzenie dotyczące rażąco
niskiej ceny oferty nie było uzasadnione. Nie tylko nieudzielenie wyjaśnień w wyznaczonym
terminie
skutkować będzie koniecznością odrzucenia oferty, ale także złożenie takich
wyjaśnień, które nie uzasadniają podanej w ofercie ceny (art. 224 ust. 6 ustawy Pzp).
P
oprzez „nieudzielenie wyjaśnień”, należy rozumieć także udzielenie wyjaśnień
niekonkretnych, ogólnych, zdawkowych, lakonicznych, nie czyniących zadość treści
wezwania.
W doktrynie („Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany” –
A. Gawrońska – Baran, E. Wiktorowska i inni, WKP 2021) i orzecznictwie ugruntowany jest
pod
gląd, że jeżeli odpowiedź wykonawcy na wezwanie do wyjaśnienia „ceny rażąco niskiej”
nie
zawiera żadnego wytłumaczenia sposobu kalkulacji ceny, żadnego wskazania czynnika
sprzyj
ającego wykonawcy i umożliwiającego zaoferowanie tak niskiej ceny, jak też żadnego
dowodu potwierdzającego przyjętą kalkulację i czynniki sprzyjające, to mamy do czynienia
z wyjaśnieniami o charakterze ogólnikowym. Wówczas Zamawiający nie ma podstaw do
pow
tórnego wzywania wykonawcy do wyjaśnień, lecz powinien odrzucić jego ofertę
np. wyrok KIO 25 września 2018 r., KIO 1827/18, LEX nr 2585656; wyrok KIO z 23 maja
2019 r., KIO 815/19, LEX nr 2691004).
Krajowa Izba Od
woławcza i sądy okręgowe wielokrotnie podkreślały w swoich
orzeczeniach,
że wyjaśnienia składane w odpowiedzi na wezwanie do wyjaśnień rażąco
niskiej ceny powinny być wyczerpujące i szczegółowe, odnoszące się do konkretnych
okoliczności złożonej oferty, a także zawierać wskazanie konkretnych elementów mających
wpływ na wysokość zaoferowanej ceny (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 7 listopada
2014 r., sygn. akt KIO 2185/14; wyrok
Sądu Okręgowego w Rzeszowie, sygn. akt I Ca
117/12; wyrok Sadu O
kręgowego Warszawa-Praga, sygn. akt IV Ca 1299/09; wyrok Sądu
Okręgowego w Katowicach, sygn. akt XIX179/13).
Tym samym nie
jest wystarczające złożenie wyjaśnień rażąco niskiej ceny
wymieniających jedynie wysokość ponoszonych kosztów. Wykonawca, wskazując elementy
oferty mające wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, oprócz ich wymienienia, musi
wskazać również, w jakim stopniu specyficzne, dotyczące tylko tego wykonawcy
okoliczności, wpłynęły na obniżenie ceny oferty, aż do poziomu wskazanego w kalkulacji.
Po
nieważ wyjaśnienia Wykonawcy Artplex z dnia 13 stycznia 2023 r. są ogólne,
lakoniczne, nie
zawierają konkretnych wyliczeń, nie pozwalają na faktyczną ocenę
rzetelności ceny kalkulacji oferty, nie zawierają żadnych dowodów oraz tzw. „obiektywnych
czynników”, pozwalających ustalać ich wpływ na obniżenie ceny oferty oraz co kluczowe,
a co wykaz
ano powyżej nie czynią zadość wezwaniu (nie odpowiadając na jego żądania
w zakresie chociażby obligatoryjnego przedłożenia dowodów), konsekwencją tego winno być
zastosowanie prz
ez Zamawiającego art. 224 ust. 6 i 5 ustawy Pzp, a w konsekwencji art. 226
ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
Wyjaśnienia złożone przez Artplex dnia 13 stycznia 2023 r. składają się z :
a) Części opisowej (składającej się z 3 stron), która zawiera ogólne, lakoniczne
i abstrakcyjnie
stwierdzenia nie posiadające żadnej zawartości merytorycznej dla
Zamawiaj
ącego z punktu widzenia treści skierowanego wezwania,
b) Kalkulacji materiałowo – cenowej (załącznik nr 1 do wyjaśnień),
c) Kalkulacji całkowitego kosztu z wyznaczonym zyskiem (załącznik nr 2 do wyjaśnień),
d) Referencji,
Już wstępna analiza złożonych wyjaśnień pozwala na stwierdzenie, iż Artplex nie
przedstawia w
nich żadnych konkretnych danych, liczb, kalkulacji i elementów, które
wyjaśniają sposób kalkulacji ceny oferty i co kluczowe pokazujący w jaki sposób możliwe
było obniżenie ceny oferty do poziomu zaproponowanego. Wykonawca nie przedstawia
także „czynników obiektywnych” – dostępnych tylko dla niego, które pozwoliły mu tak
znacząco obniżyć cenę oferty. W ocenie Odwołującego przy różnicach w cenach jak
w postępowaniu, informacje takie są kluczowe dla Zamawiającego.
Część opisowa wyjaśnień zawiera jedynie ogólne stwierdzenia, które nie dają
Zamawiającemu, żadnej wiedzy na temat „przyczyn redukcji ceny oferty” :
a
) „Firma ARTPLEX jest mikroprzedsiębiorstwem zatrudniającym 3 pracowników na umowę
o
pracę. Każdy z pracowników jest wynagradzany zgodnie z obowiązującymi przepisami
prawa
zgodnie z ustawą z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 20219 r. poz. 1564) oraz przepisami odrębnych
właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowanie zamówienia. Firma w ostatnim
cza
sie była kontrolowana przez Powiatową Inspekcję Pracy. Kontrola nie wykazywała
żadnych nieprawidłowości jeżeli chodzi o przestrzeganie prawa pracy, przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za
pra
cę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, itp.”, b)
„Struktura firmy wygląda następująco: 1 stanowisko pracy biurowej 2 stanowiska pracy
produkc
ji i montażu Osoba właściciela zakładu wspierająca prace biurowe oraz
produkcy
jne”,
c)
„Oferowana przez Artplex kwota zamówienia nie wynika z oszczędności wpływających na
jakość materiałów, z których będzie składało się zamówienia czy też nie zawarciu istotnych
elementów wymienionych w specyfikacji. Jest ona efektem zmniejszenia kosztów produkcji,
dzięki wyposażeniu firmy w wydajny i niedrogi w eksploatacji sprzęt niezbędny do
wykonania zamówienia (np.: piła dwugłowicowa umożliwiająca cięcie profili aluminiowych
z dwoma różnymi kątami) oraz zatrudnienia osób wykwalifikowanych do jego obsługi”,
d)
„Wieloletnia współpraca wpływa także na uzyskiwanie korzystnych cen na materiały
i
usługi”
e)
„Podsumowując, będąc niewielką firmą, koszty naszej produkcji różnią się od firm
zatrud
niających dużą ilość pracowników. Jednakże, nie ma to wpływu na jakość
wykonywanych mebli ekspozycyjnych”
bez wskazania jednak jaki
chkolwiek konkretnych okoliczności, które pozwoliłyby ocenić
re
alność zaproponowanej ceny, udowodniając jednocześnie Zamawiającemu, iż cena nie
jest „rażąco niska”.
Wykonawca Artplex, choć podnosi w swych wyjaśnieniach, że cena jest „…..efektem
zmniejszeni
a kosztów produkcji, dzięki wyposażeniu firmy w wydajny i niedrogi
w eksploatacji
sprzęt niezbędny do wykonania zamówienia” to jednak
a) nie wskazuje, jak bardzo cena
dzięki temu sprzętowi mogła zostać konkretnie
zredukowana, a także
b) nie przedstawia,
żadnych dowodów, iż w istocie tak jest i sprzęt takowy posiada
(pomimo, iż stosownie do treści art. 224 ust 5 ustawy pzp winien to uczynić).
Idąc dalej Wykonawca stwierdza, że „Wieloletnia współpraca wpływa także na
uzyskiwanie korzystnych cen na materiały i usługi” jednak i tu nie wskazuje jak bardzo, nie
podaje Zama
wiającemu konkretnych wartości tak by ten mógł w istocie ocenić realny wpływ
rabatów czy upustów na kalkulację ceny oferty.
Artplex stwierdza go
łosłownie także : „Podsumowując, będąc niewielką firmą, koszty
naszej produkcji różnią się od firm zatrudniających dużą ilość pracowników”, jednakże –
pomimo
– ciążącego na nim obowiązku (art. 224 ust 5 ustawy Pzp) nie wskazuje jak te
koszty różnią się i jak wpłynęły na obniżenie ceny oferty, wreszcie nie pokazuje kosztów
pracowniczych.
Podsumowując ten fragment analizy wyjaśnień Odwołujący wywodził, że wykonawca
w sposób zupełnie niewykazany powołuje się na „korzystne ceny”, „rabaty”, „wieloletnią
współpracę”, „ niewielką kadrę”, które miały wpłynąć na cenę oferty bez wskazania
jedna
kowoż konkretnie tego wpływu i obszarów w jakich oddziaływały one na cenę oferty.
W świetle treści wezwania i oczekiwań Zamawiającego wyjaśnienia tak
poprowadzone należy ocenić negatywnie. Co ważne także – w kontekście całych wyjaśnień
– wykonawca nie składa, żadnych dowodów, albowiem za takowe nie sposób uznać
referencji,
które nie „wyjaśniają” sposobu konstruowania ceny oferty. Brak dowodów jest
równie istotny z punktu widzenia wezwania Zamawiającego, który wskazał na istotność ich
roli, a także na obowiązek ich złożenia. Zamawiający wyraźnie wskazywał w swym
w
ezwaniu, iż oczekuje czegoś więcej niż „gołosłownych” wyjaśnień, nie popartych dowodami
twierdzeń, a także ogólnikowych tez, których interpretacja jest utrudniona.
Co w
ięcej Zamawiający odrzucił na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy P
zp ofertę Dreamedia Sp. z o.o., stwierdzając w uzasadnieniu,
iż czyni to z uwagi na fakt, iż „…firma Dreamedia Sp. z o.o. udzieliła wyjaśnień na powyższe
wezwanie nie przedkładając jednocześnie żadnych dowodów czy kalkulacji uzasadniających
prawidłowość wyliczenia zaproponowanej ceny. Wykonawca, składając wyjaśnienia
odnoszące się do ceny swojej oferty oraz jej istotnych części składowych, powinien wskazać
obiektywne czynniki o
raz sposób w jaki wpłynęły na obniżenie ceny oferty. Wyjaśnienia
te powinny b
yć konkretne, jasne, wyczerpujące i rzeczywiście uzasadniające wiarygodny
charakter ceny
złożonej oferty oraz jej istotnych części składowych, a także przedstawić
dowody wykazujące, że możliwe i realne jest rzetelne wykonanie zamówienia
za
zaproponowaną kwotę”.
W kon
tekście powyższego niezrozumiała jest dla Odwołującego praktyka, odrzucenia
jednej z ofert z uzasadnieniem na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w zw. z art. 224
ust.
6 ustawy pzp i jednoczesny wybór oferty Artplex z ogólnymi wyjaśnieniami,
w tym z brakiem
jakichkolwiek (żądanych wezwaniem) dowodów na uwiarygodnienie swych
wyjaśnień.
Z kolei załączone do wyjaśnień „kosztorysy” nie tylko są lakoniczne - ale co kluczowe
w świetle przywołanego orzecznictwa - nie „udowodnione” (nie wykazane), a także
uniemożliwiają zdekodowanie elementów składowych cen, ale - co równie istotne - nie
wy
kazują co pod poszczególnymi pozycjami zostało zawarte. W tym kontekście Odwołujący
przytoczy
ł wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 28 czerwca 2021 r., KIO 1197/21,
„wyjaśnienia złożone w postaci opisowej oraz załączony do nich kosztorys nie pozwalają na
uznanie, że cena podana w ofercie jest ceną rynkową, jak też, że obejmuje pełen zakres
zamówienia opisany w SWZ”.
Analizując samą treść wyjaśnień wskazać należy, iż Wykonawca stwierdza najpierw
„Artplex nie musi polegać na podwykonawcach w celu wykonania prac przygotowujących
poszczególne elementy do ich montażu i może skutecznie zredukować koszty produkcji” by
następnie kontynuować „Wpływ na cenę ma także współpraca z regionalna firmą Micro-
Tech, istniejącą na rynku od ponad 10 lat i specjalizującą się w produkcji i obróbce
przedmiotów ze stali i aluminium, która ma swój zakład w bliskim sąsiedztwie. Jest to firma
posiadająca nowoczesny park maszynowy (laser, prasy), własną malarnię proszkową oraz
znakomicie
wyszkoloną kadrę doświadczonych pracowników. Ze względu na szeroką gamę
usług oraz bliskie sąsiedztwo, realizujemy u nich podzespoły najbardziej wymagających
zleceń, co znacznie obniża koszty produkcji”.
Tym samym, skoro jak stwierd
za Wykonawca w wyjaśnieniach Artplex „Wpływ na
cenę ma także współpraca z regionalna firmą Micro-Tech”, by jednocześnie stwierdzać
(w ofercie i wyjaśnieniach) „Artplex nie musi polegać na podwykonawcach w celu wykonania
prac przygotow
ujących poszczególne elementy do ich montażu” to zdaniem Odwołującego:
a) Wątek ten jest wewnętrznie sprzeczny, co już winno poddać Zamawiającemu
w
wątpliwość złożone wyjaśnienia,
b) Nawet jeśli uznać, że wbrew deklaracjom Artplex może korzystać z usług podwykonawcy
– to jednak nie wyjaśnił on w swym piśmie szczegółów z tym związanych (kosztów),
co skutkować winno zastosowaniem art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
Co
więcej, Artplex na koniec swojej części opisowej stwierdza wprost: „Co więcej,
zais
tniała trudna sytuacja gospodarcza spowodowała, że tak jak wiele innych firm
p
rodukcyjnych w Polsce zmagamy się z niewykorzystaniem swoich zdolności produkcyjnych
wskutek spadku popytu. Jest to
gówna przyczyna powstania rażąco niskiej ceny w stosunku
do szacunkowej warto
ści zamówienia ustalonej przez Państwa przed wszczęciem
pos
tępowania”.
Wykonawca sam stwierdza, że jego oferta jest „rażąco niska”.
Załącznik nr 1 to wyspecyfikowany asortyment (Kalkulacja materiałowo – cenowa),
z której Zamawiający nie dowiaduje się konkretnie jakich materiałów i sprzętu użyje
Wykonawca, co
więcej w załączniku zawartych jest wiele nieścisłości i niespójności.
Tytułem przykładu Odwołujący wskazał, iż w zakładce „Inne” ceny jednostkowe
pewnych pozycji są różne od tych samych asortymentów z zakładki „podsumowanie”,
a Wykonawca nie wykazuje z czego to wynika.
Odwołujący przedstawił kilka przykładów
takich niespójności (są to pozycje 2, 3, 4, 7, 9, 10 i 11).
W innym miej
scu Załącznika nr 1 składający wyjaśnienia dla wariantu 1 i 2 „Gablot
st
ojących” dla wariantu 1 wskazuje cenę netto profilu stalowego 40x40 – 111 złotych,
podczas, gdy dla wariantu 2, ten sam profil stalowy 40x40
– to koszt 12 złotych.
Wykonawca w ogóle nie wyjaśnia skąd pojawiają się w jego zestawieniach różnice
dla
poszczególnych części składowych wariantu 1 i 2 „Gablot stojących” (np. usługa cięcia
laserem,
która dla wariantu I wynosi 589,9 złotych netto, a dla wariantu 2 – 370, 26 złotych
netto).
Niewątpliwie taki sposób wyjaśnień nie można nazwać szczegółowymi, konkretnymi,
a nade wszystko tak
imi, które pozwalają Zamawiającemu zdobyć wiedzę o realności
złożonej oferty. Nie wiadomo również skąd dla wariantu 1 i 2 „Gablot stojących” powstały
różnice w tzw. „dodatkach”, które dla wariantu 1 wynoszą 4%, a wariantu 2 – 2%. Zdaniem
Odwołującego okoliczność ta również powinna być w jakiś sposób wyjaśniona, podczas gdy
Wykonawca Artplex
do kwestii tej nie odnosi się.
W Z
ałączniku nr 1 Wykonawca nie odnosi się także do kwestii istotnych: kosztów
mediów, energii elektrycznej, podatków.
Wyjaśniając ceny pozycji „blacha perforowana wraz z usługą cięcia” (zakładka
„Ścianki ekspozycyjne”) brak jest np. wskazania jakiej grubości blachy perforowanej usługa
dotyczy. Wykonawca parametru tego nie podaje, inaczej ni
ż np. czynił to w przypadku
„Gablot”.
Nie wiadomo
także co oznacza enigmatyczna pozycja „elementy nieujęte” i od czego
wskazane
w pozycji tej 10% należy obliczać.
Takie wyjaśnienia – już tylko w tym podstawowym zakresie zawierają braki.
Odwołujący pomija fakt, iż na żaden z tych asortymentów nie przedstawiono dowodu (oferty,
wydruku ze strony internetowej) by uwiarygodnić w sposób nie wymagający specjalnych
zabiegów, że podawane ceny są realne, a materiały można nabyć właśnie za te wartości.
Załącznik 1 i 2 – co jest istotne nie zawierają także kosztów przygotowania przez
Wyko
nawcę „projektów warsztatowych” i „kart materiałowych wszystkich komponentów
wykorzystanych do zbudowania gablo
t oraz ścianek” wymaganych w OPZ: „Wykonawca
przedstawi techniczne, szcze
gółowe projekty warsztatowe (w tym rozrysy na cięcie CNC)
i karty materiałowe wszystkich komponentów wykorzystanych do zbudowania gablot oraz
ścianek przed przystąpieniem do wykonania tych elementów: - rysunki wektorowe, rzuty:
przód, tył, bok, aksonometria, - wszystkie szczegóły rysunku powinny być zwymiarowane
i opisane słownie odnośnie wskazania materiału, - wszystkie otwory, śruby, wkręty (ich ilość),
klejenia, spawy etc. powinny
być uwidocznione na rysunkach i podpisane. - dokumentacja
warsztatowa winn
a uwzględniać szczegóły konstrukcji elementów, rewizje dostępowe,
schemat prowadzenia instalacji. -
rysunki winny uwzględniać detale połączeń, rodzaje
zastosowanych łączników, zawiasów i okuć oraz opis użytych materiałów i ich parametrów. -
dokumentacja wi
nna uwzględniać elementy niezbędne do precyzyjnego wykonania prac,
w tym zawierać szczegółowe wymiary, opisy oraz rysunki detali. – dokumentacja powinna
zawierać opis sposobu transportu elementów” (str. 3 OPZ). „Szczegóły mocowania,
konstrukcji, łączeń itp. Wykonawca ma obowiązek zaprojektować i przedstawić
Zamawiającemu do akceptacji w formie projektu warsztatowego, przed wykonaniem
elementu” (str. 5 OPZ).
W załączniku nr 2 Odwołujący pragnie podkreślić brak wyjaśnienia i brak:
a) ujęcia kosztów opracowania projektów warsztatowych i kosztów ich uzgodnienia
(ujęte w projekcie odwołania),
b) kosztów transportu prototypów do Zamawiającego i ryzyka związanego w przypadku
braku akceptac
ji Zamawiającego,
c)
kosztów załadunku i wyładunku,
d) kosztów złożenia ścianek wystawienniczych na miejscu (u Zamawiającego),
e) jakichkolwiek kalkulacji/wyliczeń dla transportu.
Zamiast
wyjaśniać cenę złożonej oferty i przedkładać na okoliczność tych wyjaśnień
dowody oraz
„okoliczności obiektywne” pozwalające na obniżenie ceny Wykonawca złożył
wraz ze swy
mi wyjaśnieniami „referencje” należytego wykonywania usług, bez wskazania
jaki wpływ i w jakim stopniu realizacje te miały na ukształtowanie ceny oferty w badanym
postępowaniu.
Reasumując zdaniem Odwołującego z wyjaśnień złożonych na wezwanie
Zamawiającego nie wynika żadna konkretna i przydatna wartość i informacja, która
pozwoliłaby na ocenę i przesądzenie, że zaproponowana cena oferty jest realna,
rzeczywista, rynkowa.
Co więcej, w świetle słownikowych definicji nie sposób uznać wyjaśnień złożonych
przez Artplex
za „kompletne” czy nawet „wystarczające”. Niewątpliwie natomiast wyjaśnienia
te wpisują się w definicję pojęć: „ogólne”, „wymijające”, „niekonkretne”, „abstrakcyjne”,
„nierzeczowe”, „lakoniczne” czy „zdawkowe”. Co kluczowe również wyjaśnienia nie
odpowiadają na konkretnie zakreślone w wezwaniu żądania Zamawiającego, który
przedstawił swe oczekiwania wobec ich zawartości.
W s
zczególności:
a) brak j
est w wyjaśnieniach jakiegokolwiek dowodu na potwierdzenie prezentowanych tez
(czego b
ezwzględnie żądał Zamawiający),
b) przedstawione kalkulacje
– z uwagi na ogólność – nie pozwalają na ustalenie realności
zaproponowanej ceny,
c) ma
nkamenty te są szczególnie istotne, jeśli wziąć pod uwagę brzmienie art. 224 ust. 5 i 6
ustawy Pzp,
d) cena o
ferty „jest niższa o blisko 43,23% od wartości zamówienia powiększonej o należny
podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania”,
e) oferty ze zbliżonymi wycenami odrzucono właśnie z uwagi na ich „rażąco niską cenę”.
Zdaniem Odwołującego wyjaśnienia złożone przez Artplex - nie powinny zostać
uznane za wiarygodne. Ich ewidentne braki powinny skutkować odrzuceniem oferty z uwagi
na
treść art. 224 ust 6 ustawy Pzp. Inna decyzja, narusza treść art. 16 pkt 1 ustawy Pzp.
Końcowo Odwołujący zwrócił uwagę na wyrok Sądu Okręgowego XXIII Wydział
Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w sprawie o sygn. SO XIII Zs 81/21. Sąd
oddalił skargę na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 1 czerwca 2021 r.
(o sygn. KIO
1185/21), która uwzględniła zarzuty Odwołującego i w oparciu o treść art. 90
ust 3 starej ustawy
pzp w zw. z art. 89 ust 1 pkt 4 starej ustawy pzp, nakazała odrzucić ofertę
Wykonawcy
– właśnie z uwagi na ogólną, lakoniczną treść złożonych wyjaśnień „w zakresie
rażąco niskiej ceny oferty”, które co równie istotne nie odpowiadały treści żądań
wyartykułowanych w wezwaniu Zamawiającego.
Z
uwagi na wybór oferty Artplex – jako najkorzystniejszej – w postępowaniu,
Odwołujący pragnie poddać ocenie Izby działanie Zamawiającego - w tym - dokonaną przez
niego ocenę złożonych wyjaśnień (z uwzględnieniem wystosowanego wezwania)
i zaniechanie zastosowania w stosunku do oferty Artplex art. 224 ust. 6 i 5 ustawy Pzp
w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy pzp.
Z ostrożności Odwołujący dodał, iż stosownie do ugruntowanej linii orzeczniczej
Krajowej Izby
Odwoławczej i stanowiska doktryny wyjaśnianie „ceny oferty” w trakcie
postępowania odwoławczego (poprzez składanie dodatkowych wyjaśnień, dowodów,
kalkulacji) jest niedopuszc
zalne i spóźnione, a w konsekwencji nie może stanowić
„uzupełnienia” wyjaśnień już złożonych.
ZARZUT NARUSZENIA ART. 16 PKT 1 PZP W ZW. ART. 17 UST. 2 PZP Z ART. 239 UST.
1 I 2 PZP.
Zarzut oparty jest
o naczelne zasady postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego (tj. zasadę równego traktowania wykonawców oraz zasadę legalizmu), jest
zarzutem wynikowym. Z naruszeniem zasad
ogólnych z art. 16 ustawy Pzp będziemy mieć
do czynienia w sytuacji potwi
erdzenia się innych zarzutów wskazanych w odwołaniu, a więc
naruszenia konkretnych norm prawnych
regulujących przedmiotowe postępowanie.
Zasada równego traktowania wykonawców, zabraniająca zamawiającemu
preferowania lub
dyskryminacji któregokolwiek z wykonawców, gwarantuje wykonawcom
równe szanse w dostępie do informacji o zamówieniu i w uzyskaniu zamówienia oraz
przeciwdziała
wykorzystywaniu
pozycji
monopolistycznych
przez
któregokolwiek
z wykonawców. Jak słusznie wskazała KIO w jednym ze swoich orzeczeń: „Obowiązek
równego traktowania oznacza również, by wszystkie wymagania, które zamawiający bierze
pod uwagę na etapie badania oraz oceny złożonych ofert, były znane wykonawcom w chwili
przygotowywania ofert i dotrzymywane
w trakcie prowadzenia postępowania. Zasada
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji stanowi bowiem fundament nie
tylko krajowego, ale
również europejskiego systemu zamówień publicznych” (wyrok KIO
z 12.09.2011 r., KIO 1886/11, LEX nr 964335).
Z kolei zgodnie z wyrażoną w art. 17 ust. 2 Pzp - zasadą legalizmu, zamówienia
udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami Pzp. Tym samym norma
ta znajduje zastosowanie w przypadku dokonania przez z
amawiającego czynności lub
zaniechania
dokonania czynności z naruszeniem przepisu Prawa zamówień publicznych,
kt
óre miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania.
Biorąc pod uwagę argumentację Odwołującego podniesioną w odwołaniu,
w
szczególności treść wcześniejszych zarzutów, jego zdaniem zarzut ten winien być również
uwz
ględniony.
Z uwagi na powyżej przytoczoną argumentację, w ocenie Odwołującego
przedmiotowe o
dwołanie zasługuje w pełni na uznanie.
Po przeprowadzeniu
rozprawy z udziałem Stron i Uczestników postępowania
odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz
oświadczeń, a także stanowisk Stron i Uczestników postępowania, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, odwołanie nie zawierało braków formalnych i mogło zostać rozpoznane
merytorycznie.
Izba ustaliła, że Wykonawca wnoszący odwołanie wykazał interes w korzystaniu ze
środków ochrony prawnej. Wykonawca jest podmiotem, który złożył ofertę
w postępowaniu i jest zainteresowany uzyskaniem zamówienia. Wybór oferty innego
wykonawcy,
którego oferta w ocenie Odwołującego winna być odrzucona godzi
w interesy ekonomiczne
Odwołującego i naraża go na szkodę w postaci utraty zamówienia
i możliwości osiągnięcia zysku z realizacji przedmiotu
Do postępowania odwoławczego zgłoszenie przystąpienia po stronie Zamawiającego
złożył wykonawca S.T. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Artplex S.T. z
siedzibą w Suwałkach (dalej jako „Przystępujacy”). Izba potwierdziła skuteczność
przyst
ąpienia i dopuściła wykonawcę jako Przystępującego.
W przedm
iotowym postępowaniu zgłoszenie przystąpienia złożył również wykonawca
Tronus Polska
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie. Izba
nie dopuściła wykonawcy jako przystępującego i nie uznała skuteczności zgłoszenia.
Wykonawca po pierws
ze w złożonym piśmie zaniechał wskazania strony, do której
przystępuje. Po drugie do zgłoszenia nie dołączono dowodów przekazania kopii zgłoszenia
do Zamawiającego i Odwołującego. Są to braki formalne zgłoszenia, które w procedurze
postępowania odwoławczego nie podlegają uzupełnieniu a czynią takie zgłoszenie
przystąpienia nieskutecznym.
Przystępujący Artplex wnosił o oddalenie odwołania w całości. W przystąpieniu
podni
ósł, że firma Artplex została założona w 2003 roku. Istnieje nieprzerwalnie od 20 lat,
nigdy przez ten okres nie została jej działalność wyrejestrowana lub zawieszona. Jest
czynnym płatnikiem ZUS oraz Urzędu Skarbowego, nie zalega z płatnościami wobec
jakiejkolwiek firmy czy świadczeń pracowniczych. Od samego początku działalności firmy,
ukierunkowano
się na tworzenie i budowę gablot i ekspozycji muzealnych. Przez ten okres
zrealizowano
kilkadziesiąt dostaw różnych rozwiązań począwszy od gablot muzealnych,
różnego typu ścianek wystawienniczych, poprzez aranżację całych wystaw (składających się
z szeregu podzespołów i akcesoriów, które razem stanowią całość). Dostawy obejmowały
instytucje publiczne, muzea na terenie Polski, Litwy, Niemiec oraz Portugalii. Wszystkie
te dostawy niejednokrotnie wymagały tworzenia rysunków technicznych, prototypów i wielu
uzgodnień aby produkt końcowy spełniał oczekiwania Zamawiającego.
Wiele eksponatów wymaga specjalnych warunków przechowywania i ekspozycji,
wiąże się to z budową specjalistycznych gablot muzealnych, w których będą panowały
warunki neutralne wobec
eksponatu. Takie gabloty cechują się różnymi parametrami, takimi
jak regulac
ja wilgotności, specjalistyczne oświetlenie nie tylko o określonej barwie, czy
współczynniku oddawania barw, regulacji natężenia czy sterowania a także odpowiedniego
zamknięcia zgodnych z Rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
odnośnie zabezpieczania zbiorów muzealnych. Niektóre z tych parametrów będą także
istotne przy realizacji gablo
t na potrzeby Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej w Łodzi.
Firma Artplex m
a przeprowadzone badania materiałów na neutralność chemiczną przez
specjalistyczne laboratoria, które zostały potwierdzone odpowiednimi certyfikatami.
W proponowanych gablotach
nie widać zawiasów, zamków, podnośników i innych
elementów (są niewidoczne, czyli ukryte). To rozwiązania, które wypracowano przez
dwadzieścia lat działalności. Firma zaprojektowała i wytłoczyła w tłoczni swój własny profil
aluminiowy, który wykorzystuje w budowie gablot. Głównym atutem Wykonawcy jest
doświadczenie, którego nie można policzyć ale, które ma swoją wartość w chwili realizacji
zleceń. Między innymi w grudniu 2022 r. dostarczono do Muzeum Narodowego w Szczecinie
66 szt. gablot muzealnych wraz z
wyposażeniem na wystawę „Świt Pomorza” wartość
umowy wyniosła 907.673,58 zł.
P
rzystępujący odniósł się do uzasadnienia odwołania:
1. Oferta firmy Artplex została skonstruowana na podstawie wyliczeń materiałowo
koszto
wych z uwzględnieniem wszystkich składowych zawartych w SIWZ wraz z kosztami
projektowani
a, prototypów oraz dostawy i montażu.
2. Zakres rzeczowy obejmujący dostawy, w szczególności ścianki oraz gabloty wersji
I i II, są to produkty niestandardowe (zarazem stanowiące główny człon przetargu). Elementy
te, nie są dostępne jako produkt u żadnego wykonawcy nie tylko w Polsce, ale i na świecie,
dlatego nie można w prosty sposób porównać ceny ich wytworzenia. Istnieje duże ryzyko
rozbieżności w wycenie tych produktów, dlatego Przystępujący uważa, że w realizacjach ma
wielki wpływ doświadczenie i zdobyte umiejętności.
W części opisowej tak jak Wykonawca umiał, starał się jak najszczerzej opisać
firmę, jej strukturę, zasoby maszynowe, wskazał firmy z którymi współpracuje (w większości
przypadków od samego początku istnienia firmy). Wieloletnia współpraca, wpływa na
otrzymywane ceny,
np.: na dostawę szkła, usługę wycinania laserem, pracę prasy czy
malowania proszkowego. Wskazał, iż doświadczenie ma ogromne znaczenie w wycenie
naszych produktów. Jako producent nie bazuje na podwykonawcach (zlecając np.:
wykonanie całych zadań), oczywiście korzysta z podwykonawców, ale w takim zakresie jak
dostawa szkła, profili aluminiowych, blach, wycinania laserowego czy malowania
proszkowego. Nie chodzi o to aby firma
Artplex była producentem szkła czy stali. Bliskość
niektórych z tych firm ma znaczenie, bowiem wpływa to na cenę (koszty transportu,
poświęconego czasu).
Co do argumentacji brak przedstawienia do
wodów na posiadany sprzęt. Firma
Artplex dysponuje następującymi urządzeniami, maszynami (załączono kopie zakupu) :
piła formatowa Felder K700S
piła dwugłowicowa Kaban 1030
- wiertarka Einhel BT-BD 701 z
- wiertarko-frezarka Cormark ZX7032Gz
- przecinarka Bomar 275.230 DGS
- spawarka TIG THF 230
Dalej dod
ano, że do części opisowej zostały dołączone dwa załączniki.
Pierwszy (kalkula
cja materiałowo-cenowa) opisujący i wyszczególniający główne
podzespoły, które zostaną wykorzystane przy budowie ścianek wystawienniczych oraz
gablot typu I i II. Co do
rozbieżności w wyliczeniach profilu stalowego 40x40 dla wariantu I
gabloty 111 zł , natomiast dla wariantu II – 12 zł, to po analizie widać, że cena w pierwszym
przypadku dotyczy kompletu na 1 szt. gablot
y i cenie całkowitej 111 zł, zaś w drugim
przypadku dotyczy mb, gdzie wskazano
w pozycji pierwszej ilość 15,5; w drugiej 12 zł, co
pomnożone daje cenę całkowitą 186 zł. Jest to wszystko w załączonych tabelach.
Dziwi
także fakt, iż zarzuca się Przystępującemu inne wyliczenia kosztów cięcia
laserem i gięcia dla gabloty niskiej a inne dla wysokiej. Są to dwa różne typy gablot i każdy
z nich ma inny wymiar, a w zwi
ązku z tym i inne koszty materiałów. Gdyby firma Airon
spojrzała na wymiary gablot, dostrzegła by różnicę. Pierwsza gablota niska ma wymiary 1,2
m (szerokość) x 0,95m (głębokość) x 0,84 (wysokość) Założono wraz z odpadem
następującą ilość zużytej blachy (1,2+0,95) x 2 boki = 4,3 m2 i taka ilość została wpisana
w tabelę następnie pomnożona przez cenę za 1m2 blachy o gr. 1 mm (137,5 zł) , dało to
kwotę 370,26 zł, następnie kwota ta została podstawiona do wiersza poniżej czyli usługi
cięcia laserem (gięcia) gdzie koszt został określony jako 30% wartości blachy, dało to kwotę
za
usługę 177 zł.
Drugi typ gabloty ma wymiary 0,5
6 (szerokość) x 0,56 (głębokość) x 1,9 wysokość
całkowita wraz z częścią szklaną. Wysokość podstawy, która jest wykonana z blachy wynosi
0,76 m. Przy wyli
czeniach założono, że zostanie zużyte 1,98 m2 blachy pomnożone przez
187 (cena za 1 m2 blachy gr 2mm),
co daje kwotę 370,26 zł. Kwota ta została podstawiona
do wiersza poniżej czyli usługi cięcia laserem (gięcia), gdzie koszt został określony jako 30%
wart
ości blachy, dało to kwotę za usługę 111.08 zł. Odwołujący zdaje się wybierać tylko co
mu pasuje i próbuje zarzucić nierzetelność. Gdyby przeanalizował tabelę, zobaczyłby, że
koszt usługi cięcia laserem (gięcia) w gablocie 1 wynosi 177 zł, a w drugiej 111,08 zł.
W swoich wyliczeniach zarówno w pozycji gablot typu I i II zawsze zakładano taką
pozycję jak dodatki (są to materiały, które mogą lub zostaną użyte, wlicza się tu różnego
rodzaju, śrubki, podkładki i inne drobne elementy, których nie sposób założyć co do jednej
sztuki przy fazie stanowiącą wstępną wycenę) Określa się to jako różny procent
(w tym pr
zypadku 4% i 2%) od całej wartości materiałów przyjętych do kalkulacji.
W przypadku kalkulacji na ścianki dodano pozycję „nie ujęte” i określono ją jako 10%
wartości materiałów (w tej pozycji określono wszystkie prace związane z projektowaniem
warsztatowym
oraz budową prototypów i innych nie ujętych). Oczywiście do końcowej kwoty
zastosowano
ten sam wzór co powyżej, czyli dodano 4 % na drobne materiały. Dodając
te pozycję nie zaniżono wartości poszczególnych cen gablot czy ścianek, wręcz odwrotnie
ceny zost
ały zwiększone. Zamawiający nie zgłosił żadnych uwag, czyli zrozumiał co to za
pozycje. Jak widać firma wyspecjalizowana, niekoniecznie.
Odwołujący przedstawia tabele, która zawiera podsumowanie całkowitej wartości
zamówienia, dopisuje przy niej ceny z tabeli kalkulacja cenowa pozostałych elementów
przedmiotu zamówienia, w której rzetelnie wstawiono ceny akcesoriów i elementów, które
zostaną zakupione a nie wytworzone przez Artplex (między innymi dostępne na rynku ramy
aluminiowe, lamp
y , wózki do transportu itd.). Celowo stworzono 2 tabele, aby pokazać
różnice w cenie zakupu i sprzedaży. Dziwi fakt, iż firma Airon tego nie rozumie albo celowo
próbuje „zakrzywić obraz całej sytuacji”.
W załączniku 2 kalkulacja całkowitego kosztu z wyznaczonym zyskiem, dokonano
podsumowania całości wraz ze wskazaniem kosztów materiałów, robocizny oraz kosztów
transportu i montażu. Odwołujący wskazuje na brak takiej pozycji.
Odwołujący zarzuca, że zamiast wyjaśnić cenę złożonej oferty, przesyłano referencje.
Zdaniem Przystępującego Odwołujący nie zapoznał się z nimi, bo to właśnie w nich można
przeczytać, że jak pisze przedstawiciel Parafii Rzymsko-Katolickiej w Przecznie „ Gabloty
zostały indywidualnie dostosowane do wymogów każdego z pomieszczeń pod względem
funkcjonalności jak i szczegółów konstrukcji i wyglądu. Przy profesjonalnym wykonaniu były
jednocześnie zdecydowanie tańsze od renomowanych firm konkurencyjnych”. W podobnym
stylu są także pozostałe referencje z Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Muzeum
Kinematografii
w Łodzi, Centrum Spotkań Europejskich Świtowid w Elblągu, Urzędu Gminy
i Miasta Raszków, Muzeum Zamkowego w Pszczynie, Urzędu Miejskiego w Łęknicy oraz
Uniwersytetu w Szczecinie.
Wobec teg
o Przystępujący wnosił o oddalenie odwołania w całości.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wskazywał na
niezasadno
ść zarzutów odwołania.
Zamawiający podniósł, że nie zgadza się ze stanowiskiem Odwołującego. W ocenie
Z
amawiającego oferta Artplex nie stanowi oferty zawierającej rażąco niską cenę.
Przystępujący na żądanie Zamawiającego przedstawił szczegółowe kalkulacje cenowe
odpowiadające charakterystyce zamówienia. Kalkulacja cenowa obejmuje wszystkie
elementy składowe zamówienia. W treści swoich wyjaśnień Artplex nie ograniczył się do
złożenia ogólnego zapewnienia, że wykona zamówienie za oszacowaną przez siebie cenę.
Wyjaśnienia są konkretne, ujawniające składniki cenotwórcze, adekwatne do wezwania
Zamawiającego i zawierające wszystkie elementy, których Zamawiający zażądał
w wezwaniu. Przystępujący poparł także swoje twierdzenia szczegółowymi kalkulacjami
cenowymi uwzględniającymi koszty i rodzaj użytych materiałów, koszty robocizny dla
każdego z elementów przedmiotu zamówienia, koszty transportu oraz zakładany zysk wraz
z dowodami. Ze względu na powyższe nie sposób uznać, że złożone przez Przystępującego
wyjaśnienia nie są wystarczające. Zamawiający podkreślił, że w postępowaniu najistotniejsze
są koszty materiałów służących do wykonania przedmiotu zamówienia obejmującego
wykonanie:
1. ścianek ekspozycyjnych,
2. gablot ekspozycyjnych wariant 1 i wariant 2.
Wartość pozostałych kwestionowanych przez Odwołującego pozycji jest marginalna.
Co jed
nak nie zmienia faktu, że również przedłożone kosztorysy zawierają wyceny tych
elementów, np. wyceny zestawów narzędzi, wózków transportowych itp.
Z żadnego przepisu ustawy Pzp nie wynika konieczność przedstawienia dowodów
dotyczących absolutnie wszystkich pozycji kosztowych, nawet tych o pomijalnej wartości.
Przystępujący przedstawił dowody dotyczące wszystkich kluczowych elementów zamówienia
w postaci szczegółowych kalkulacji cenowych. Zamawiający za wyrokiem Izby z dnia 27
stycznia 2022 r. sygn. akt KIO 58/22 wskaz
ał, że „Przystępujący, składając wyjaśnienia,
powołał się na określone okoliczności, właściwe temu wykonawcy. Fakt, iż złożone
wyjaśnienia nie odpowiadają standardom, jakie zdaje się narzucać Odwołujący, nie może
stanowić automatycznie podstawy do stwierdzenia, że cena oferty Przystępującego jest ceną
rażąco niską. Charakterystyczne i dedykowane okoliczności dotyczące realizacji przedmiotu
zamówienia są zindywidualizowane dla każdego wykonawcy. Nie ma bowiem jednego
uniwersalnego wzorca czy to w
zakresie kalkulacji ceny ofertowej, czy też w zakresie treści
składanych wyjaśnień.” Każdy z wykonawców przygotowując ofertę może zwrócić przy
wycenie uwagę na inne aspekty zamówienia, każdy z wykonawców ma własne zasady
polityki cenowej, funkcjonuje w innych realiach polityki ce
nowej własnej firmy, nie bez
znaczenia jest wielkość danego przedsiębiorstwa, czy działa ono w skali makro, czy mikro.
Nie ma jednego katalogu minimalnego ani zakresu maksymalnego zagadnień, do którego
powinien odwoływać się dany wykonawca sporządzając kalkulację ceny oferty (tak w wyroku
KIO z 12 grudnia 2019 r., sygn. akt KIO 2447/19).
„Sposób wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia zależy od indywidualnych
okoliczności sprawy, zwłaszcza w związku z rodzajem podawanych informacji, przedmiotu
zamówienia jak również wezwania Zamawiającego” (wyrok KIO z 12.04.2020, KIO 547/19).
Wreszcie, za orzecznictwem Izby wskazać trzeba, że oceniając wyjaśnienia bierze się pod
uwagę także to, czy wykonawca zignorował wezwanie (np. nie odpowiedział na zadane
pytania), czy też starał się udzielić wyczerpujących wyjaśnień.
Zamawiający dokonał oceny tych wyjaśnień i uznał wyliczenia wykonawcy za
kompl
eksowe i spójne i jako takie same w sobie stanowią dowód. Elementy wykonywane
przez wykonawcę od podstaw są ujęte w wycenie zgodnie z SOPZ (ujęto wszystkie elementy
i nie ma niezgodności z SOPZ). Ujęty jest literalnie każdy dostarczany fizyczny element
wys
tępujący w OPZ, nawet tak drobny jak np. łączniki do ścianek. Nie ma więc podstaw do
kwestionowania tej wyceny, gdyż wykonawca wykazał się szczegółową wiedzą w zakresie
kosztów realizacji przedmiotu zamówienia.
Odnosząc się szczegółowo do postawionego zarzutu naruszenia art. 224 ust. 6 i 5
Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt. 8 Pzp oraz art. 1 6ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 2 i art. 239 ust. 1
i 32 Pzp
Zamawiający zauważył, że:
Zamawiający wie jakich materiałów użyje Wykonawca (niezależnie od rozstrzygnięć
w tym postępowaniu) ponieważ specyfikacja tych materiałów została zawarta w SOPZ.
Żaden z wykonawców nie musiał dostarczać dodatkowej specyfikacji materiałowej.
W wy
jaśnieniach wskazano podstawowy sprzęt, jakim posługuje się wykonawca
(piła dwugłowicowa, lasery i prasy którymi posługuje się firma współpracująca).
Żaden z wykonawców nie musiał wykazywać jakim sprzętem będzie wykonywał zamówienie.
Komisja przetargowa ni
e miała żadnych podstaw do powzięcia wątpliwości w tym zakresie,
ponieważ wyjaśnienia odnoszą się wprost i całkowicie do przedmiotu zamówienia.
W załączniku nr 1 jak i nr 2 do wyjaśnień nie ma żadnych niespójności ani nieścisłości.
Oba załączniki mają inne funkcje – zał. 1 to szczegółowe wyliczenie ceny ofertowej
uwz
ględniające wszystkie komponenty zamówienia a zał. 2 wylicza że wykonawca ma na
z
amówieniu zysk i podaje jaki to jest zysk. Jednak ostatecznie oba załączniki wyliczają cenę
zamówienia zgodną z ceną ofertową (co do grosza). Są więc spójne między sobą, jednak
podają dane w różnym układzie. Odwołujący nie przeanalizował wyjaśnień i przede
wszystkim wyliczeń z zał. 1 i 2 lub z premedytacją podważa ich oczywistą spójność
i zbieżność.
W zał. 1 zakładka „Inne” to kalkulacja cenowa (zgodnie z tytułem) elementów, które
można po prostu nabyć na rynku (nie trzeba ich robić samodzielnie), a zakładka
„podsumowanie” to wartość zamówienia przedstawiona w ofercie (również zgodnie z tytułem
tabeli). W zakładce „Podsumowanie” te same elementy są droższe o około 100%. Wniosek
jest tylko jeden i jest oczywisty: Wykon
awca wykazał, że te elementy sprzedaje
Z
amawiającemu dwa razy drożej niż zamierza je kupić – narzut obejmuje zatem koszty
operacyjne i zarobek.
- Podane przez O
dwołującego różnice mogą wynikać z różnych ilości podanych przy
profilach. W wariancie I jest il
ość 1, a w wariancie 2 jest ilość 15,5. Globalnie ceny tego
materiału w obu wariantach gablot różnią się zatem w znacznie mniejszym stopniu niż
wskazuje O
dwołujący. Poza tym mówimy o kwotach rzędu kilkudziesięciu złotych w całym
zamówieniu – cena profili stalowych nie może zatem mieć znaczącego wpływu na cenę całej
oferty. Biorąc pod uwagę całościową spójność i rzetelność wyjaśnień, Komisja przetargowa
ni
e znalazła podstaw do kwestionowania ww. różnic w cenie profili.
Gabloty w wariancie 1 i 2 różnią się od siebie wymiarami, szczegółami
konstrukcyjnymi i przeznaczeniem. Niezasadn
e jest podważanie różnic w wycenach
elementów tych gablot i gablot jako całości. Tym bardziej, że ceny z wyjaśnień nie odbiegają
zbytnio od wycen z szacowania. W ramach szacowania
wartości zamówienia Zamawiający
otrzym
ał oferty od dwóch firm. Dla wariantu 1 w szacowaniu były kwoty 36 000 zł netto i 44
790 zł netto, a z wyjaśnień wynika kwota 40 000 netto. Dla wariantu 2 w szacowaniu były
kwoty 22 000 zł netto i 34 068 zł netto, a z wyjaśnień wynika kwota 16 750 zł netto.
W wariancie 2 wykonawca w wyjaśnieniach podał mniejszy zysk i mniejszą robociznę niż
w wariancie 1, droższe nieco są zatem materiały. Wycena przedstawiona w wyjaśnieniach
jest wieloaspektowa i uwzględnia różnice między gablotami, a tym samym zawiera pełne
uzasadnienie i wyjaśnienie zaoferowanej ceny w tym zakresie. Wyjaśnić należy,
iż przywołane przez Odwołującego cięcie laserem może się różnić, ponieważ oba warianty
gablot mają zupełnie różne podstawy i co za tym idzie blacha może być inaczej cięta.
- Wykonaw
ca odnosi się do podstawowego podatku, tj. VATu i uwzględnia go
w ofercie w stawce 23%. Brak uwzględnienia kosztów mediów i energii elektrycznej nie budzi
wątpliwości gdyż:
a. te koszty są ujęte po prostu w częściach w każdej wycenianej pozycji;
b. wykonaw
ca zakłada zysk, z którego ma możliwość pokrycia ewentualnych
wzrostów kosztów w/w mediów.
- Brak jest podsta
w żądania by wykonawca w wycenie wskazywał za każdym razem
wszystkie parametry używanych materiałów. Tym bardziej w sytuacji gdy te parametry są
określone w SOPZ a wykonawca zobowiązuje się wykonać zamówienie zgodnie z tym
dokumentem podpisując umowę zgodną z IPU. Elementy, które można kupić np. w sklepach
internetowych (ujęte w zakładce „Inne” w zał. Nr 1) nie odbiegają istotnie od cen
inte
rnetowych, a wykonawcy zajmujący się profesjonalnie daną dziedziną co do zasady
korzystają z upustów pozwalających im nabywać rzeczy taniej niż kupującemu detalicznemu
i jest to fakt powszechnie znany, gdyż jest to jeden z głównych generatorów zysków dla
k
ażdego niemal przedsiębiorcy. Zamawiający podał przykłady ramy aluminiowej srebrnej
oraz lampy wystawienniczej, czy
wózka transportowego wariant 1 (platformowy).
Przygotowanie projektów warsztatowych i kart materiałowych jest obowiązkiem
typowym i towar
zyszącym każdej konstrukcji i stanowi wydatek marginalny. W SWZ ten
obowiązek nie jest rozbudowany – wykonawca musi bowiem dostarczyć przede wszystkim
projekty warsztatowe, które i tak musi wykonać żeby skonstruować ścianki i gabloty. Karty
materiałowe przesyła zazwyczaj producent sprzętu lub dostawca materiału.
Zamawiający podkreślił, że zawarta w ofercie Przystępującego cena skalkulowana
zo
stała w oparciu o realne koszty, a sposób jej kalkulacji powoduje, że również ryzyko
wystąpienia ewentualnej straty z tytułu realizacji zamówienia zostało ograniczone do
minimum. O
dwołujący nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących, że jakikolwiek
eleme
nt jest skalkulowany poniżej ceny rynkowej. Swoją argumentację sprowadza jedynie
do prób znalezienia błędów rachunkowych, formalnych bądź logicznych w wyjaśnieniach.
Zaofero
wana cena nie jest ceną rażąco niską, lecz jest wynikiem rzetelnej wyceny oraz
świadomego działania, zawiera ona wszystkie koszty związane z realizacją całości
za
mówienia.
Podsumowując, w ocenie Zamawiającego cena rażąco niska jest ceną
nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na dany przedmiot
zamówienia, zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów
i w takim
sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie niewystępującą na rynku, na którym
ceny wyznaczane są m.in. poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży
i jej oto
czeniu biznesowym, postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność
i funkcjonowanie uczciwej konkurencji podmi
otów racjonalnie na nim działających.
W tej
sprawie nie zachodzi przesłanka do uznania ceny oferty Przystępującego za rażąco
niską.
Na podst
awie dokumentacji postępowania przesłanej przez Zamawiającego, Izba
ustaliła, że w odwołaniu i odpowiedzi na odwołanie przedstawiono rzeczywisty stan faktyczny
prezentujący przebieg postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i nie zachodzi
konieczność jego powtarzania przez Izbę przy czynieniu ustaleń faktycznych.
Biorąc poczynione ustalenia pod uwagę, Izba uznała, że odwołanie zasługiwało na
uwzględnienie w całości.
Zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp o
bowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
ra
żąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Art. 224 ust. 6 ustawy Pzp stanowi,
że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp z
amawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Natomiast
zgodnie z art. 239 ustawy Pzp
Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia. Najkorzystniejsza oferta to
oferta przedstawiająca najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu lub oferta
z najniższą ceną lub kosztem.
Jak wynika z ugruntowanego orzecznictwa Izby oraz sądów powszechnych za ofertę̨
z rażąco niską ceną należy uznać́ ofertę̨ z ceną niewiarygodną, nierealistyczną
w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień́. Oznacza to cenę̨ znacząco
odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów
wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. W orzecznictwie wskazuje się również,
że o cenie rażąco niskiej można mówić́ wówczas, gdy oczywiste jest, iż przy zachowaniu
reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę̨ byłoby dla niego nieopłacalne.
Analiza przepisów ustawy Pzp prowadzi do wniosku, iż ciężar wykazania, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, który otrzymał
we
zwanie do złożenia wyjaśnień. Tym samym złożone przez wykonawcę wyjaśnienia
w zakresie ceny oferty lub kosztu, lub ich is
totnych części składowych, winny być konkretne,
w
yczerpujące i rozwiewające wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zam
ówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w specyfikacji lub
wyn
ikającymi z odrębnych przepisów. Wykonawca zobowiązany jest wyjaśnić w sposób
szczegółowy i konkretny, że zaoferowana cena gwarantuje należytą realizację całego
zamówienia. To na wykonawcy ciąży obowiązek wykazania, jakie obiektywne czynniki
pozwoliły mu na obniżenie ceny oferty oraz w jakim stopniu dzięki tym czynnikom cena oferty
została obniżona. Wyjaśnienia złożone przez wykonawcę powinny poparte być stosownymi
dowodami.
P
rzenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Izby
Przystępujący składając Zamawiającemu wyjaśnienia nie sprostał ciężarowi dowodowemu
i nie uczynił zadość treści wezwania do złożenia wyjaśnień.
Treść złożonego pisma, zdaniem Izby, w większej części nie spełnia wymogu
wyjaśnień, brakuje tam w zasadzie merytorycznej treści, do której można się odnieść.
Ze
złożonego oświadczenia nie wynika, jakie czynniki pozwoliły Wykonawcy skalkulować
cenę na poziomie podanym w ofercie. Przystępujący powołał się na argumentację właściwą
wielu wykonawcom
(bogate doświadczenie, realizacja innych zamówień o podobnym
charakterze, zatrudnienie
pracowników na podstawie umowy o pracę), bez wskazania
elementów, które właściwe są danemu wykonawcy, a które przełożyć się mogły na obniżenie
ceny ofertowej.
Odwołujący nie kwestionował, że Przystępujący posiada doświadczenie
zawodowe, kt
óre umożliwia mu realizację zamówienia, czy też jest mikroprzedsiębiorcą lub
zatrudnia osoby na podstawie stosunku pracy. Nie
są to jednak w ocenie Izby, co także
celnie podsumowano w
odwołaniu i na rozprawie, czynniki, które przekładają się na
możliwość obniżenia ceny ofertowej, a przynajmniej takich okoliczności wyjaśnieniami nie
wykazano.
Oświadczenia złożone przez Przystępującego w części opisowej wyjaśnień są
ogólnikowe. Wykonawca złożył deklarację, że za cenę podaną w ofercie jest w stanie
zrealizow
ać zamówienie, podczas gdy jego obowiązkiem było wyjaśnienie w jaki sposób
mógł obniżyć cenę do zadeklarowanego poziomu bez uszczerbku dla należytego wykonania
przedmiotu zamówienia. Same deklaracje nie są wystarczające do uzasadnienia poziomu
ceny oferty. W
yjaśnienia zawierają oświadczenia, że cena oferty, w tym cena za materiały,
nie wpłynie na jakość zamówienia, że firma dysponuje wydajnym sprzętem, nie korzysta
z pomo
cy podwykonawców, pozyskuje materiały od lokalnych firm, z którymi współpracuje
od lat.
Dostrzeżenia wymaga, iż zapewnieniom tym nie towarzyszy pogłębiona analiza, że to
właśnie wymienione przez Przystępującego czynniki pozwoliły obniżyć cenę do poziomu
podanego w ofercie. Brakuje
także wykazania w jakim stopniu czynniki te pozwoliły
Przyst
ępującemu obniżyć cenę ofertową. Do wyjaśnień nie dołączono choćby dowodów
potwierdzających, że wymienionym sprzętem Wykonawca dysponuje. Takie dokumenty
dołączone zostały dopiero do zgłoszenia przystąpienia. Izba nie mogła ich wziąć pod uwagę
jako rozstrz
ygających o prawidłowości kalkulacji ceny ofertowej. Przystępujący winien
materiały te przedstawić Zamawiającemu w toku postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego. R
olą Izby jest ocena czynności Zamawiającego, a nie ocena, czy Wykonawca
wykazał, że cena jego oferty nie ma rażąco niskiego charakteru. Ten element powinien być
wykazany Zamawiającemu. Izbie nie jest wiadomym na jakiej podstawie Zamawiający przyjął
za pewni
k, że Przystępujący sprzętem niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia
dysponuje. Oczywi
stym jest, że nie wymaga dowodzenia posiadanie każdej jednostki
sprzętowej, jeżeli jednak Wykonawca składając wyjaśnienia wskazuje, że dysponowanie
określonym zasobem technicznym przekłada się na możliwość obniżenia ceny, to fakt ten
w
inien być wykazany.
N
astępnie Przystępujący podaje, z jakimi firmami współpracuje, korzysta z ich
m
ateriałów i doświadczenia. To umożliwiać ma mu uzyskanie korzystnych cen za materiały
i usługi. Przystępujący wymienia jedynie nazwy firm, nie dołączono jednak do wyjaśnień
żadnej oferty cenowej od którejkolwiek z wymienionych firm, która potwierdzałaby stawki za
materiały i usługi przyjęte w złożonej przez Przystępującego kalkulacji z załączników 1 i 2.
Tym
samym zapewnienia, że taka współpraca przełożyła się na możliwość obniżenia ceny
oferty pozostają pustym zbiorem. Brakuje materiału, który dowodziłby wysokość przyjętych
cen za zakup
materiałów i zakup usług. Przystępujący szeroko rozpisuje się o współpracy
z firmą Micro-Tech, ale nie pokazuje, że współpraca ta przekłada się na możliwość obniżenia
stawek nabycia usług i towarów.
Z
ałączona do wyjaśnień kalkulacja w postaci załączników nr 1 i 2 ma w ocenie Izby
wysoce uproszczony charakter. Wykonawca operuje w niej kwotami nie wy
jaśniając w jaki
sposób kwoty te odpowiadają przyjętym stawkom za poszczególne czynności, czy materiały.
Przystępujący nie wyjaśnia na jakiej podstawie do kalkulacji przyjmuje wysokość podanych
ko
sztów. Z kalkulacji nie wynika przykładowo, dlaczego za blachę perforowaną , czy usługę
cięcia i gięcia blachy przyjęto określone wysokości kosztów. Przystępujący nie przedstawił
żadnych dowodów na okoliczność, że materiały i usługi za podane stawki uzyska. Również
Zamawiający, niezbyt celnie, w odpowiedzi na odwołanie, próbuje wykazać, że w kalkulacji
przyjęto stawki niezaniżone ale z przebiegu rozprawy wynika, że podane przez
Pr
zystępującego koszty Zamawiający odnosi do cen materiałów niekoniecznie spełniających
wymogi opisane w OPZ i SWZ
, co potwierdza materiał dowodowy złożony przez
Odwołującego na rozprawie. Nawet jeżeli przykłady podane przez Zamawiającego
w odpowiedzi na odwołanie mają jedynie charakter kierunkowy, to winno z nich wynika,
że Zamawiający pod względem prawidłowości stawek przeanalizował złożone mu
wyjaśnienia. Jeżeli jednak podane przykłady nie odpowiadają opisowi przedmiotu
zamówienia, trudno doszukiwać się pogłębionej analizy wyjaśnień. To w ocenie Izby
oznacza, że Zamawiającemu nie przedstawiono wystarczającego materiału do oceny,
czy cena oferty nie ma
rażąco niskiego charakteru, a Zamawiający po wniesieniu odwołania
próbuje samodzielnie wykazać, że cena oferty Przystępującego nie została zaniżona.
Zamawiający nie może w tym przedmiocie zastępować Przystępującego.
Izba nie zaprzecza twierdzeniom Zama
wiającego, że „najistotniejsze są koszty
materiałów służących do wykonania przedmiotu zamówienia obejmującego wykonanie:
ścianek ekspozycyjnych, gablot ekspozycyjnych wariant 1 i wariant 2”. Jednakże właśnie
w tych elementach Przystępujący wraz z wyjaśnieniami nie złożył jakichkolwiek dowodów
potwierdzających, że mógł przyjąć ceny za wykonanie powyższych elementów na podanym
poziomie. Owszem,
„kosztorysy zawierają wyceny tych elementów, np. wyceny zestawów
narzędzi, wózków transportowych itp.” ale nie zawierają elementów potwierdzających
prawidłowość przyjętej wysokości wyceny. Izba zgadza się z Zamawiającym, że „Z żadnego
przepisu ustawy Pzp nie wynika konieczność przedstawienia dowodów dotyczących
absolutnie wszystkich pozycji kosztowych, nawet
tych o pomijalnej wartości”, ale kluczowym
błędem złożonych przez Przystępującego wyjaśnień i kalkulacji jest jakikolwiek brak
dowodów potwierdzających wysokość pozycji kosztowych, nie tylko tych o marginalnym
znaczeniu, ale przede wszystkim tych o znaczeniu podstawowym dla wykonania przedmiotu
zamówienia.
A
bstrahując od tego, czy w kalkulacji wymieniono wszystkie elementy wymagane
OPZ do realizacji przedmiotu zamówienia, o których wspomina odwołanie (np. ilość
łączników, koszty pośrednie), to ani wyjaśnienia ani kalkulacja nie dają odpowiedzi, że
przyjęte stawki są możliwe do osiągnięcia. Może i Przystępujący w kalkulacjach ujął
niezbędne elementy, kluczowym było jednak wykazanie Zamawiającemu, że cena tych
kluczowych ele
mentów nie została zaniżona. Tylko na podstawie samych wyliczeń
tabelary
cznych, w ocenie Izby, Zamawiający nie jest w stanie tego sprawdzić. Nie można
uznać, że wyjaśnienia są prawidłowe, ponieważ Wykonawca wskazał w nich osiągnięcie
zysku
i założył rezerwę na nieprzewidziane wydatki. Obowiązkiem Zamawiającego jest
przeanalizowanie,
czy wycena poszczególnych elementów niezbędnych do wykonania
przedmiotu zamówienia jest realna i dlaczego mogła zostać ukształtowana na poziomie
wy
nikającym z oferty. Tymczasem Zamawiający dopiero na rozprawie dowiedział się w jaki
sposób Przystępujący wyceniał elementy niezbędne do wykonania ścianek ekspozycyjnych
i gablot. Co
ciekawe, Zamawiający nie neguje, że prawidłowym sposobem wyceny jest
określenie wartość danego elementu przez podanie ceny, która w zasadzie „wydaje się”
Przystępującemu właściwa za dany element. Jeżeli, jak twierdzi Przystępujący, stała i znana
jest cena za materiały, choć nadal nie wiadomo, czy jest możliwa do osiągnięcia, a następnie
na podst
awie bliżej nieokreślonej zasady Przystępujący przyjmuje cenę za dany element do
kosztorysu
, natomiast różnicę między podaną ceną a ceną materiałów dowolnie dzieli na
koszty robocizny (70%) i
wysokość zysku (30%), to zdaniem Izby taka wycena jest wysoce
dowolna. Pr
zystępujący, bazując jedynie na znanym elemencie ceny za materiały, dowolnie
przyjmuje pozostałe elementy, w tym przede wszystkim wartość końcową elementu, nie
wyjaśniając w żaden sposób, dlaczego przykładowo dla gabloty wariant 2, cena jednostkowa
netto wynosi 8 375,
00 zł, gdy cena materiałów to 4562, 76 zł netto. Owszem, zapłata za
wykonanie przedmiotu zamówienia ma charakter ryczałtowy, nie zwalnia to jednak
Zamawiaj
ącego z analizy, czy założenia kalkulacji są właściwe. Zamawiający przy tak
podanej kalkulacji nie wie
, dlaczego właściwie za element ma zapłacić 8 375, 00 zł netto,
a nie na przykład 10 000, 00 zł netto. Ten sposób wyceny oferty Przystępującego obrazuje
pe
łną dowolność przyjętą przez Wykonawcę. Zamawiający nie może ocenić, czy koszty
podane jako robocizna, rzeczywiście obejmują 70% ceny (od czego???) i co się na nie
sk
łada, czy wszystkie elementy zostały w nich ujęte (koszty pracownicze, koszty pośrednie,
koszty energii, koszty wyna
jmu pomieszczeń). Równie dobrze można przyjąć, że podział
kosztów przyjmie progi 80% i 20%, co w żaden sposób nie zmieni ceny końcowej i przede
wszystkim nie wyjaśni, czy jest ona prawidłowa. Zamawiający zupełnie bezrefleksyjnie
przy
jmuje, że taki sposób wyceny jest właściwy i prawidłowy, skoro bowiem „W zakładce
„Podsumowanie” te same elementy są droższe o około 100%. Wniosek jest tylko jeden i jest
oczywisty: Wykonawca wykazał, że te elementy sprzedaje zamawiającemu dwa razy drożej
niż zamierza je kupić – narzut obejmuje zatem koszty operacyjne i zarobek”. Gdyby
Wykonawca sprzedawał je trzy razy drożej lub taniej a cena materiałów byłaby taka sama,
kalkulacja
również byłaby właściwa? Złożone przez Przystępującego wyjaśnienia nie dają
odpowiedzi na to pytanie
i właśnie z tej przyczyny Izba upatruje w nich błędów i braku
wykazania Zamawiającemu, że cena oferty nie ma rażąco niskiego charakteru. Z kalkulacji
nie wynika przede wszystkim uzasadnienie
wysokości przyjętych kosztów, a ich dowolny
podział, co w ocenie Izby świadczy o nieprawidłowościach tego dokumentu. Owszem,
„Odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących, że jakikolwiek element jest
skalkulowany poniżej ceny rynkowej”, jednak Zamawiający zapomina, że zarzut odwołania
spr
owadzał się do oceny prawidłowości złożonych wyjaśnień, a nie do wykazywania rażąco
niskiej ceny oferty Przystępującego. Tym samym należało ocenić, czy złożone
Zamawiającemu wyjaśnienia są wystarczająco szczegółowe, by w ramach ich analizy
przyjąć zasadność ceny oferty, czego Zamawiającemu nie udało się wykazać.
Za do
wody potwierdzające wysokość ponoszonych kosztów i prawidłowość kalkulacji
nie
mogą być również w ocenie Izby uznane złożone do wyjaśnień referencje pochodzące od
innych Zamawiających. Dokumenty te potwierdzają prawidłowość realizacji zamówień,
unikalność stosowanych rozwiązań, ale nie potwierdzają, że złożona w przedmiotowym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego kalkulacja i wyjaśnienia obrazują
rzeczowość kosztów.
Nie ulega wątpliwości, że bardziej szczegółowe są wyjaśnienia złożone wraz
z przy
stąpieniem do postępowania odwoławczego. Gdyby Przystępujący takie wyjaśnienia
złożył w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, być może nie doszłoby do
zainicjowania pos
tępowania odwoławczego. Tymczasem Zamawiającemu złożono część
opisową wyjaśnień zawierającą ogóle zapewnienia o wykonaniu przedmiotu zamówienia
należycie i kalkulację, z której nie wynika czemu przyjęto stawki w określonej wysokości.
Reasumując, Izba uznała złożone w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego przez Przystępującego wyjaśnienia nie były wyczerpujące i spójne, nie
obraz
owały poszczególnych koszty do poniesienia na wystarczającym poziomie, by
uzasadnić możliwość obniżenia ceny oferty. W ocenie Izby zarzuty odwołania dotyczące
braku
szczegółowości złożonych wyjaśnień zasługiwały na uwzględnienie. Przystępujący nie
uzasadni
ł podanej w ofercie ceny i nie przedstawił wystarczających dowodów na
prawidłowość kalkulacji.
Izba
uznała również, iż Zamawiający naruszył zasady prowadzenia postępowania
wynikające z art. 16 i 17 ustawy Pzp.
W świetle powyższych ustaleń Izba uznała za zasadne zarzuty odwołania i nakazała
Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie
czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty Przystępującego na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w
związku z art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.
O
kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574
oraz art. 557
ustawy Pzp, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. a i b oraz
§ 7 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 6 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020
roku w spr
awie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczan
ia oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020r., poz.
2437 ze zmianami), orzekając w tym zakresie o obciążeniu kosztami Zamawiającego,
przyznając Odwołującemu koszty zastępstwa procesowego w maksymalnej wysokości
dopuszczonej Roz
porządzeniem o kosztach.
Przewodni
czący:
……………………………