sygn. akt KIO 218/23
POSTANOWIENIE
z 31 stycznia 2023 roku
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący:
Ernest Klauz
iński
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron 31 stycznia 2023 roku
w Warszawie, odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 24 stycznia
2023 roku przez
odwołującego: A. K. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą: Firma
Usługowa „AGA” A. K., ul. Energetyków 5, 43-170 Łaziska Górne w postępowaniu
prowadzonym przez z
amawiającego: Zakład Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w
Warszawie, Oddział ZUS w Częstochowie, ul. Dąbrowskiego 43/45, 42-218 Częstochowa,
przy
udziale
wykonawcy
Ulisses
sp.
z
o.o.
SKA
z
siedzibą
w Częstochowie zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
postanawia:
1. Odrzuca odwo
łanie.
2. K
osztami postępowania obciąża odwołującego: A. K. prowadzącą działalność
gospodarczą pod firmą: Firma Usługowa „AGA” A. K., ul. Energetyków 5, 43-170
Łaziska Górne i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000
zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy
z 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1710) na niniejsze postanowienie - w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
d
o Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący ………………………………………………
sygn. akt: KIO 218/23
U z a s a d n i e n i e
Zakład Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Warszawie, Oddział ZUS w Częstochowie,
ul. Dąbrowskiego 43/45, 42-218 Częstochowa (dalej: Zamawiający) prowadzi na podstawie
przepisów ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r.
poz. 1710, da
lej: Pzp) postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego pn.
„Usługa kompleksowego sprzątania i utrzymania czystości
w budynkach biurowy
ch i terenach przyległych do budynków Oddziału ZUS w Częstochowie
oraz Inspektoratów ZUS w Kłobucku, Lublińcu, Myszkowie oraz Biura Terenowego
ZUS w Koniecpolu
”, nr postępowania: 090000/271/4/2022-ZAP. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane 28 października 2023 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
pod numerem 2022/S 209-596299.
24 stycznia 2023 r. wykonawca A. K.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą: Firma
Usługowa „AGA” A. K., ul. Energetyków 5, 43-170 Łaziska Górne (dalej: Odwołujący),
wni
osła
odwołanie
od
niezgodnych
z
przepisami
Pzp
czynności
i zaniechań Zamawiającego podjętych w postępowaniu polegających na:
1. wyborze oferty wykonawcy Ulisses Sp. z o.o. SKA z si
edzibą w Częstochowie (dalej:
Przystępujący) jako najkorzystniejszej – w sposób niezgodny z przepisami ustawy tj.:
a)
naruszający zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, wynikające z art. 16 Pzp,
b)
naruszający regułę wynikającą z art. 17 ust. 2 Pzp,
2. zaniechaniu odrzucenia oferty
Przystępującego, mimo że:
a)
złożenie oferty przez Przystępującego stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, polegający
na przenie
sieniu kosztów wykonania usług na terenach wewnętrznych
do kos
ztów wykonania usług na terenach zewnętrznych w celu sztucznego
obniżenia
wysokości
podatku
VAT
od
ceny
ofertowej
netto,
a
w
konsekwencji do
obniżenia wysokości ceny ofertowej łącznej
(tzw. inżynieria cenowa, czy manipulacja cenowa), co stanowi naruszenie
art. 226 ust. 1 pkt 7 Pzp,
b)
wskazany wykonawca nie wykazał stosownie do art. 224 ust. 5 Pzp, że złożona
przez niego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny,
3. przez zaniechanie odrzucenia oferty
Przystępującego, mimo że oferta ta zawierała
rażąco niską cenę za realizację przedmiotu zamówienia, co stanowiło naruszenie art.
226 ust. 1 pkt 8 Pzp, przy czym
Przystępujący nie złożył wyjaśnień dotyczących
rażąco niskiej ceny, które można by uznać za uzasadniające złożoną ofertę.
13 stycznia 2023 r. Zamawiający poinformował o wyborze oferty Przystępującego jako
najkorzystniejszej
w częściach A, B, C, D i E postępowania. Czynność ta stanowiła podstawę
do wniesienia odwołania.
Zgodnie z art. 515 ust. 1 pkt 1 lit. a Pzp odwołanie wnosi się w przypadku zamówień, których
wartość jest równa albo przekracza progi unijne, w terminie 10 dni od dnia przekazania
informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia, jeżeli
informacja została przekazana przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Tym samym
termin do wniesienia odwołania od czynności wyboru najkorzystniejszej oferty upływał
23 stycznia 2023 r.
Odwołanie zostało wniesione za pośrednictwem systemu epuap 24 stycznia 2023 r.,
o godzinie 2.29.
24 stycznia 2023 r. Odwołujący wniósł do Krajowej Izby Odwoławczej wniosek
o przy
wrócenie terminu do wniesienia odwołania, w którym wskazał:
„W dniu 23 stycznia 2023 r. opracowałem o godzinie 23.06 roboczą wersję odwołania, która
zawierała niemal wszystkie załączniki. O godzinie 23.24 uzupełniłem listę załączników
i miałem opracowaną wersję odwołania, gotową do wysyłki (zawierającą potwierdzenie
wysłania odwołania do Zamawiającego e-mailem oraz potwierdzenie umieszczenia
dokumentów na platformie zakupowej).
Nadmieniam, iż o godzinie 22.54 w dniu 23 stycznia 2023 r. wniosłem do Zamawiającego
na adres e-
mailowy oraz za pośrednictwem platformy zakupowej ZUS odpis odwołania
i załączników.
Jako załącznik do odwołania w platformie Epuap zamieściłem również odwołanie w formacie
PDF podpisane podpisem za
ufanym. Uczyniłem to, bowiem uważam, że forma graficzna
formularza
odwołania (który oczywiście wypełniłem w całości) nie jest dość przejrzysta.
Finalna wersja odwołania w formacie pdf. została przeze mnie podpisana o godzinie 22.50.
Pomimo moich usilnych
starań, o ile podpis odwołania w Epuap kończył się informacją
ze strony b
anku o prawidłowym przebiegu (potwierdzenie e-mail), o tyle w systemie Epuap
każdorazowo ujawniał się komunikat o treści „podpis nieprawidłowy” oraz dalej „stan
podpisu: nieprawidłowy” i „stan certyfikatu prawidłowy”. Podpis realizowałem jak zwykle
tj. podpisem zaufanym poprzez
bankowość elektroniczną. Przez kolejne minuty
podejmowałem próby usuwania załączników, które nie mają pierwszorzędnego znaczenia
dla sprawy, choć pozostają istotne w kontekście tego co opisałem w uzasadnieniu
odwołania. Żadna jednak z prób nie umożliwiła dokonania podpisu i wysłania odwołania
przez Epuap.
Wskazać też muszę, iż 90% załączników pochodziło od zamawiającego – zostały przeze
mnie lub moją klientkę pobrane z platformy zakupowej ZUS.
System Epuap w żaden sposób nie wskazał, który z załączników jest wadliwy, bądź na czym
polega konkretnie problem. Gdyby jakakolwiek instrukcja naprowadzająca mnie na problem
została w systemie zgłoszona, zapewne problem rozwiązałbym przed końcem 23 stycznia
2023 r. Niestety komunika
ty Epuap są wyjątkowo lakoniczne (jak przedstawiono powyżej)
i nie pozwalają na zidentyfikowanie problemu.
Niedochowanie przeze mnie terminu, w żadnej mierze nie jest przeze mnie zawinione. Jako
odwołujący czy pełnomocnik, mam prawo wnieść odwołanie, choćby ostatniego dnia
ustawowego terminu. W sytuacji Odwołującej, Zamawiający dokonał dwóch rozstrzygnięć
postępowań w zbliżonym czasie. Odwołanie w sprawie ZUS oddział w Rybniku
(UZP/BO/MP/1517/2558/23 dot. KIO 165/23), skutecznie i bez
problemowo złożyłem w dniu
19 stycznia br. Od 20 stycznia br. pracowałem nad odwołaniem w sprawie ZUS
Częstochowa. Ze względu na zawiłość sprawy, nie mogłem wcześniej ukończyć odwołania
w tej sprawie. Nadmieniam, że odwołująca ma tylko jednego prawnika, wobec czego nie
m
iałem wsparcia merytorycznego w opracowywanym odwołaniu.
Nadmieniam też, iż pracuję na wszystkich systemach elektronicznych związanych
z wymiarem
sprawiedliwości i administracją publiczną, w tym Portal Rejestrów Sądowych
czy Epuap. Nigdy nie miałem podobnego problemu ze złożeniem wniosku, odwołania
czy pisma jak w niniejszej sprawie. W sprawie tego samego zamawiającego (ZUS), lecz inny
oddział (Rybnik), w dniu 19 stycznia br. wniosłem odwołanie do KIO przez Epuap i od strony
technicznej nie wystąpił przy tym żaden problem. W dniu 23 stycznia br. stosowałem takie
same zasady obsługi Epuap jak wówczas.
Jako pełnomocnik odwołującej nie posiadam specjalistycznej wiedzy technicznej w zakresie
informatyki i wyrażam przypuszczenie graniczące z pewnością, że takiej wiedzy posiadać nie
muszę. Niemniej jednak, dotychczasowe doświadczenie z Epuap, przekonywało mnie,
iż obsługa tej platformy nie sprawia problemów (aż do niniejszej sprawy).
Zaznaczam, iż wniesienie odwołania po terminie nie nastąpiło z mojej winy, czy z mojego
zaniedbania. Skoro byłem w stanie poinformować Zamawiającego o treści odwołania,
dołączając wszystkie załączniki przed terminem, to nic poza względami technicznymi
(niezależnymi ode mnie) nie stało mi na przeszkodzie aby złożyć odwołanie do KIO.
Uważam, że problemy techniczne, w tym brak konkretnej informacji ze strony Epuap
na czym po
lega problem techniczny w danej sprawie, nie może ujemnie wpływać na interesy
m
ojej mocodawczyni. Nie rozumiem również sytuacji, kiedy to dokumenty w formacie pdf.
bez konkretnego powodu nie mogą zostać załączone do odwołania w systemie Epuap.
Załączone przeze mnie dokumenty, wedle mojej oceny – wszystkie – były potrzebne
i uzasadni
one dla tez zaprezentowanych w odwołaniu. Ograniczenie możliwości dodawania
załączników, ogranicza jednocześnie możliwości zgłaszania dowodów, czego nie da się
racjonalnie uzasa
dnić.
O godzinie 00:13 wysłałem na adres e-mail [email protected], następującą wiadomość:
Szanowni Państwo,
w dniu dzisiejszym wystąpiła jak sądzę awaria na Epuapie skutkiem której nie mogłem
wnieść odwołania przez Epuap.
W terminie wysłałem dokumenty do Zamawiającego. Epuap wyświetlił mi informację
o nieprawidłowym podpisie a prawidłowym certyfikacie. Przez godzinę próbowałem to wysłać
bezskutecznie.
19 stycznia, a więc zaledwie kilka dni temu przechodziłem tą samą procedurę
bez problemu, mam ważne konto i podpis odwołania przez bankowość elektroniczną
przechodził bez problemu. W załączeniu poza odwołaniem i wymaganymi dokumentami
przesyłam również potwierdzenie, że przed terminem usiłowałem wysłać wszystkie
dokumenty. Przesyłam też potwierdzenie, że podpisy były (wedle banku) prawidłowo
złożone. Wszystkie załączniki co weryfikowałem mają prawidłowy podpis. Proszę
o uwzględnienie zachowania przeze mnie terminu.
…)
Kolejną wiadomość wysłałem o godzinie 1.14 na adres e-mail: [email protected],
o treści:
Uprzejmie proszę o przywrócenie terminu, ze względu iż nie mogę skutecznie przesłać
odwołania oraz załączników przez Epuap.
Proszę też o przyjęcie odwołania w tej formie. Mój bank potwierdził wszystkie podpisy jako
prawidłowo. Sprawdziłem przed wysłaniem wszystkie załączniki i podpisy były prawidłowe.
Gdyby nie awaria, odwołanie miałbym wysłane o 23.06. Wcześniej wnosiłem odwołania
przez Eupap bez problemu (19.01.23r.) W załączeniu potwierdzenia, że próbowałem wysyłać
od 23.06 dokumenty.
…)
Finalnie, po wielu próbach i usunięciu około 80% załączników (co czyni odwołanie niepełnym
i niezgodnym z moją wolą jak i odwołującej), o godzinie 2.08 w nocy, w dniu dzisiejszym -
odwołanie zostało skutecznie wysłane do Krajowej Izby Odwoławczej. Wysłana wersja nie
zawiera większości dokumentów (załączników) o których napisałem w swoim odwołaniu
(w uzasadnieniu).
Następnie wysłałem też pismo do KIO przez Epuap, zawierające załączniki do odwołania.
Pisma znów nie mogłem opatrzyć podpisem zaufanym, bowiem pojawiał się komunikat
o rzekomo
nieprawidłowym podpisie. W efekcie pismo wysłałem bez podpisu (jest to możliwe
w przypadku
pisma, natomiast odwołania bez podpisu lub z wadliwym podpisem wysłać
przez Epuap się nie da). Pismo wysłano o godzinie 2.30 w nocy.
W dniu dzisiejszym moja aplikantka skontaktowała się z pracownikiem KIO telefonicznie,
przedstawiając niniejszy problem. Pracownik stwierdził w toku rozmowy, a w zasadzie
zapytał – dlaczego w takim razie mecenas nie wysłał odwołania mailem przed północą.
W tym miejscu
wyjaśniam, iż z przepisów taka możliwość nie wynika, po drugie na stronie
internetowej KIO znajduje się informacja:
UWAGA! Informujemy, że powyżej wskazany e-mail nie służy do przesyłania odwołań
oraz przystąpień do postępowania odwoławczego. Odwołania oraz przystąpienia wnoszone
w formie elektronicznej opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym
za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu należy przekazywać wyłącznie
za pośrednictwem Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Izby Odwoławczej,
udostępnionej na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych www.uzp.gov.pl., jak
i bezpośrednio ze strony internetowej epuap.gov.pl.
Po trzecie
– i z mojej perspektywy najważniejsze, aż do upływu terminu wniesienia
odwołania, czyniłem wszystko co było w mojej mocy, aby odwołanie wraz z załącznikami
przes
łać przez Epuap, co potwierdza m.in. rejestr czynności w Epuap.
Konkludując – stoję na stanowisku, iż ze względu na brak mojego zawinienia w wniesieniu
odwołania przez Epuap w terminie, przywrócenie terminu do wniesienia odwołania, oraz
zaliczenie na po
czet odwołania wszystkich dokumentów i załączników jakie przesłałem przez
Epuap i wiadomościami e-mail, pozostaje uzasadnione i konieczne”.
Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej stanowisko Odwołującego Izba uznała, że nie budzi
wątpliwości, że odwołanie zostało wniesione po terminie określonym w art. 515 ust. 1 pkt 1
lit. a Pzp. W konsekwencji zastosowanie ma art. 528 pkt 3 Pzp
zgodnie, z którym Izba
odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że odwołanie zostało wniesione po upływie terminu
określonego w ustawie. Co istotne przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący –
spełnienie przesłanki dotyczącej wniesienia odwołania po terminie obliguje Izbę do jego
odrzucenia. Ustawodawca nie
pozostawił więc do decyzji Izby oceny zasadności
ewentualnego odrzucenia odw
ołania w odniesieniu do przyczyn niedotrzymania terminu.
Żaden przepis ustawy nie przewiduje też odstępstwa od art. 528 pkt 3 Pzp, niezależnie
od tego, czy niedotrzymanie terminu do wniesienia
odwołania spowodowane było
okolicznościami, za które odwołujący ponosi odpowiedzialność. Ustawa Pzp nie przewiduje
więc możliwości przywrócenia terminu do wniesienia odwołania, co z kolei musiało
skutkować oddaleniem wniosku Odwołującego z 24 stycznia 2023 r. jako niemającego
podstaw prawnych.
Odwołujący słusznie wskazał, że miał prawo wnieść odwołanie tuż przed upływem terminu
określonego w art. 515 ust. 1 pkt 1 lit. a Pzp. Odwołujący winien jednak mieć świadomość,
że wniesienie odwołania za pośrednictwem określonych w przepisach środków komunikacji
elektronicznej w
iąże się z pewnym ryzykiem wynikającym z natury tych środków – awaria
czy błędne działanie zawsze może się zdarzyć. Możliwe są również planowe wyłączenia
systemu wynikające z jego obsługi technicznej i konserwacji – wtedy złożenie odwołania
za
pośrednictwem platformy Epuap również może nie dojść do skutku. O ile tego typu
okoliczności występują stosunkowo rzadko, to nie da się ich wykluczyć, co Odwołujący
winien wziąć pod uwagę, szczególnie w obliczu braku prawnej możliwości przywrócenia
terminu do wniesi
enia odwołania.
Podkreślenia wymaga również, że okoliczności, na które powołał się Odwołujący
niekoniecznie le
żały po stronie platformy Epuap. Jak przyznał Odwołujący, nawet on sam nie
miał świadomości który z plików załączonych do odwołania mógł skutkować błędem wysyłki
tego
odwołania. Wiedzy takiej nie ma również Izba. Niezależnie jednak od powodów
nieskutecznego złożenia odwołania w wymaganym terminie istotny w sprawie jest jednak
fakt, że Odwołujący złożył odwołanie po tym terminie.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący ………………………………………………