Sygn. akt: KIO 3439/22
WYROK
z dnia 9 stycznia 2023 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Katarzyna Prowadzisz
Protokolant:
Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie, w Warszawie, w dniu 4 stycznia 2023 roku
roku odwołania
wniesionego do Prezesa Kr
ajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 grudnia 2022 roku
przez wykonawcę GE Medical Systems Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Warszawie
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Wielkopolskie Centrum Onkologii
w Poznaniu
orzeka:
Uwzględnia odwołanie.
Nakazuje Zamawiającemu, w postępowaniu o udzielenie zamówienia pn. „Rozwój
metod medycyny nuklearnej w południowo-wschodniej Wielkopolsce – zakup
aparatury i specjalistycznego wy
posażenia pracowni radioizotopowej”, zamieszczenie
w dokumentacji zamówienia powodów niedokonania podziału zamówienia na części
zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Nakazuje Zamawiającemu uzupełnienie i sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia
w zakresie zadania 2
– Modernizacja, doposażenie wraz z reinstalacją skanera PET-
CT Gemini TF 16
przez podanie wszystkich niezbędnych informacji realizujących
obowiązek jednoznacznego i wyczerpującego opisu przedmiotu zamówienia.
2. Kosztami p
ostępowania obciąża Zamawiającego – Wielkopolskie Centrum Onkologii
w Poznaniu i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
GE Medical Systems Pol
ska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie
tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Zamawiającego – Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu
na rzecz wykonawcy
GE Medical Systems Polska spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem wpisu od odwołania
i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………………
Sygn. akt: KIO 3439/22
U Z A S A D N I E N I E
Zamawiający – Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn. „Rozwój
metod medycyny nuklearnej
w południowo-wschodniej Wielkopolsce – zakup aparatury
i specjalistycznego wyposażenia pracowni radioizotopowej”
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 12 grudnia 2022 roku pod numerem 2022/S 239-688796.
W dniu 22 grudnia 2022 roku
Odwołujący działając na podstawie art. 513 pkt 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2022 poz. 1710
ze zm.; dalej „ustawa”, „PZP”) wniósł odwołanie wobec treści specyfikacji warunków
zamówienia, ogłoszenia o zamówieniu oraz opisu przedmiotu zamówienia w postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego o szacunkowej
wartości przedmiotu zamówienia przekraczającej progi unijne pn. „Rozwój metod medycyny
nuklearnej w południowo-wschodniej Wielkopolsce – zakup aparatury i specjalistycznego
wyposażenia pracowni radioizotopowej”.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu:
1) art. 16 pkt 1 w zw. z art. 91 ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 99 ust. 1 ustawy przez
prowad
zenie postępowania w sposób sprzeczny z zasadą równego traktowania
i uczciwej konkurencji poprzez zaniechanie dokonania podziału zamówienia
na części i tym samym ograniczenie liczby podmiotów uprawnionych do ubiegania się
o udzielenie zamówienia w Postępowaniu;
2) art. 99 ust. 1, 2 i 4 w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 ustawy przez dokonanie opisu przedmiotu
zamówienia w sposób nieuwzględniający wszystkich wymagań i okoliczności
mogących mieć wpływ na treść oferty, w sposób niejednoznaczny i nieprecyzyjny,
a także poprzez odniesienie się do cech usług w sposób nieproporcjonalny do celu
zamówienia oraz w sposób utrudniający uczciwą konkurencję, charakteryzując usługi
dostarczane przez jednego wykonawcę, doprowadzając przy tym do wyeliminowania
innych wykonawców, w tym Odwołującego.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości i nakazanie Zamawiającemu
dokonania zmian w SWZ -
zgodnie z żądaniami wynikającymi z uzasadnienia odwołania.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu zmiany treści SWZ, opisu przedmiotu
zamówienia i treści ogłoszenia o zamówieniu przez:
1) dopuszczenie składania ofert częściowych i wydzielenie zadania nr 1 do odrębnej części
zamówienia oraz zadania nr 2 do odrębnej części zamówienia
alternatywnie
2) całkowitego usunięcia zadania nr 2 z przedmiotowego Postępowania.
Odwołujący podał, że w wyniku naruszenia przepisów ustawy uszczerbku doznał
interes Odwołującego w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia (został on pozbawiony
możliwości złożenia ważnej i konkurencyjnej oferty), a tym samym Odwołujący został
narażony na znaczną szkodę.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podał:
Stan faktyczny
Przedmiotem Postępowania jest zakup aparatury i specjalistycznego wyposażenia pracowni
radioizotopowej. Przedmiot zamówienia został zasadniczo rozdzielony przez Zamawiającego
na dwa zadania:
1) zadanie 1 dotyczy zakupu, dostawy, instalacji, uruchomienia gammakamery
SPECT oraz wyposażenia pracowni izotopowej (laboratorium radiofarmaceutyków)
i przeszkolenie personelu wraz z adaptacją pomieszczeń;
zadanie 2 polega na modernizacji, doposażeniu wraz z reinstalacją posiadanego
przez Zamawiającego skanera PET-CT Gemini TF 16.
Pomimo ww. rozgraniczenia, Zamawiający w rozdziale III ust. 5 SWZ nie dopuścił składania
ofert częściowych, przy czym nie uzasadnił w dokumentach zamówienia niedokonania
podziału zamówienia na części zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy.
Analiza dokumentów przedmiotowego Postępowania pozwala na stwierdzenie w ocenie
Odwołującego, iż Zamawiający nie zachował podstawowych zasad przyświecających
prowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w szczególności
mających odzwierciedlenie w art. 16 pkt 1 ustawy tj. równego traktowania i uczciwej
konkurencji.
Jednocześnie Zamawiający sporządzając opis przedmiotu zamówienia
nie uw
zględnił wszystkich wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na treść oferty.
Zamawiający opisał przedmiot zamówienia w sposób jednoznacznie faworyzujący jednego
z wykonawców, przez co uniemożliwił GE Medical Systems Polska sp. z o.o. złożenie oferty.
S
zczegółowe uzasadnienie zarzutów Odwołujący przedstawia poniżej.
Uzasadnienie zarzutów
W ocenie Odwołującego Zamawiający naruszył zasadę równego traktowania wykonawców
i uczciwej konkurencji
przez zaniechanie dokonania podziału zamówienia na części, gdyż
w ten
sposób ograniczył liczbę podmiotów uprawnionych do ubiegania się o udzielenie
zamówienia w Postępowaniu de facto do jednej firmy.
Jak wskazano w opisie stanu faktycznego Zamawiający zasadniczo rozgranicza przedmiot
zamówienia na dwa zadania. Zadanie pierwsze polega na dostawie do oddziału
Zamawiającego w Kaliszu gammakamery SPECT wraz z pracami budowlanymi
polegającymi na dostosowaniu pracowni izotopowej, które to zamówienie należy wykonać do
dnia 30.11.2023 r. Opis przedmiotowego zamówienia został zawarty w załączniku nr 3 do
SWZ i zawiera się na ponad 100 stronach bardzo szczegółowo charakteryzujących
czynności jakie należy wykonać, w szczególności w zakresie robót budowlanych.
Natomiast zadanie drugie sprowadza się do deinstalacji ponad 12-letniego urządzenia
będącego w posiadaniu Zamawiającego (skanera PET-CT firmy Philips) zamontowanego
aktualnie w oddziale w Poznaniu, jego doposażeniu i zainstalowaniu w innej lokalizacji tj.
w Ośrodku Radioterapii Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Kaliszu.
Odwołujący podał, że przedmiotowe urządzenie od wielu lat jest serwisowane przez jedną
i tą samą firmę - Nucmed sp. z o.o. Zamawiający w ostatnim czasie ogłaszając
postępowania o udzielenie zamówienia na serwisowanie przedmiotowego urządzenia
otrzymy
wał tylko jedną ofertę – firmy Nucmed sp. z o.o., choć kontrakt jest lukratywny i
powinien wzbudzać zainteresowanie tzw. niezależnych serwisów (4.681.000 PLN brutto za 3
letnią usługę).
Zadaniem Odwołującego powyższe tło sprawy ma niebagatelne znaczenie w kwestii
uzasadnienia stawianych zarzutów, bowiem niedopuszczenie składania odrębnych ofert
częściowych na zadanie 1 i zadanie 2 pozwala na złożenie oferty w niniejszym
Postępowaniu tylko przez jedną firmę tj. Nucmed sp. z o.o. (tudzież konsorcjum z udziałem
tego wykonawcy). Jedynie Nucmed sp. z o.o. posiada niezbędne dane i możliwości
techniczne, które są konieczne do wykonania tak specyficznego zlecenia jak w zadaniu 2,
a które zarazem są niedostępne dla innych wykonawców.
Odwołujący zwrócił uwagę na charakter świadczenia opisanego w zadaniu nr 2.
Zgodnie z rozdziałem IV ust. 5 SWZ Zamawiający wymaga udzielenia na urządzenia (w tym
także na 12-letni skaner PET-CT), co najmniej 12-miesięcznej gwarancji. Gwarancja jest
świadczeniem akcesoryjnym do świadczenia głównego jakim jest sprzedaż rzeczy. To zatem
podmiot, który sprzedał daną rzecz, powinien brać odpowiedzialność gwarancyjną
za dostarczony przez siebie produkt. Natomiast w niniejszej sprawie Zamawiający wymaga
de facto
wzięcia odpowiedzialności gwarancyjnej przez podmioty, które mogą nie mieć nic
wspólnego ze sprzedaną rzeczą. Udzielenie gwarancji, w ramach której wykonawca będzie
zobowiązany do wykonywania napraw przedmiotowego urządzenia może być w praktyce
realizowane tylko przez odpowiedniego przedstawiciela producenta firmy Philips. Zakres
tych czynności jest złożony i bardzo skomplikowany. Jak wynika z dokumentów dotyczących
poprzednio udzielonych przez Zamawiającego zamówień na serwisowanie przedmiotowego
aparatu, koszty 36 miesięcznego serwisu przekraczają 4 miliony złotych. Już same
czynności związane z deinstalacją jak i ponownym zamontowaniem wymagają poznania
przez wykonawców szczegółowych danych takich jak dokładny opis stanu technicznego
przedmiotowego urządzenia, jakie przeglądy i naprawy były do tej pory wykonywane, aby w
ogóle móc ocenić możliwość wykonania przedmiotowego zadania. Tymczasem Zamawiający
praktycznie zaniechał w tym kierunku opisu przedmiotu zamówienia, co czyni go
niekompletnym, niejednoznacznym i nieprecyzyjnym (mając na uwadze chociażby
porównanie do sposobu opisu przedmiotu zamówienia na zadanie 1, gdzie bardzo
szczegółowo opisuje się wszystkie czynności jakie musi zrealizować wykonawca).
Dlatego w tym kontekście Odwołujący podniósł dodatkowo zarzut naruszenia art. 99 ust. 1, 2
i 4 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 Pzp. Zamawiający stawia bowiem w uprzywilejowanie pozycji
wykonawcę, który jest aktualnym serwisantem skanera PET-CT Gemini TF-16. Na tym
bowiem podłożu, podmiot ten ma istotną przewagę nad pozostałymi wykonawcami,
ponieważ jest w posiadaniu kompleksowych informacji o stanie technicznym ww. urządzenia
oraz jest w stanie dokładnie oszacować cenę ofertową, będąc w posiadaniu wiedzy jakie
dokładnie czynności należałoby przeprowadzić w celu prawidłowej realizacji zadania nr 2
w postaci skutecznej deinstalacji i ponownej instalacji ww. aparatu.
Odwołujący podał, że aby dokonać czynności objętych zadaniem nr 2 koniecznym do tego
jest posiadanie odpowiedniego oprogramowania, a także dostępu do kodów serwisowych
urządzenia. W praktyce tylko autoryzowany serwis jest w posiadaniu tego rodzajów narzędzi.
Jeśli zostały udostępnione to ewentualnie klientom tych podmiotów. Jednakże Zamawiający
w żaden sposób nie wspomina o przedmiotowych kodach i możliwości ich udostępnienia
wykonawcy w ramach zadania drugiego. Co więcej, Zamawiający w ramach § 5 ust. 5 wzoru
umowy obarcza wykonawców obowiązkiem zbadania stanu urządzenia przed jego
demontażem: „Przed demontażem Urządzenia Strony dokonają zbadania stanu Urządzenia
oraz podpisz
ą stosowny protokół potwierdzający jego stan. Zamawiający w chwili dokonania
przedmiotu umowy ma prawo do zbadania, czy jest ono zgodne z postanowieniami niniejszej
umowy.” Również zatem i w tym zakresie przedmiot zamówienia nie został właściwie
opisany pr
zez Zamawiającego. Jednocześnie umożliwienie oględzin dopiero tuż przed
deinstalacją stanowi barierę w złożeniu oferty dla każdego wykonawcy nie mającego
wcześniej do czynienia ze wskazanym urządzeniem.
Powyższe świadczy o naruszeniu art. 99 ust. 1, 2 i 4 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 Pzp.
W zakresie braku
podziału zamówienia na części to, jak wskazał Odwołujący, przede
wszystkim prowadzi do kuriozalnej sytuacji, w której dostawcy głównego świadczenia
(kosztownego remontu, nowej gammakamery SPECT
– zadanie 1) pozostają uzależnieni
od firmy serwisującej kilkunastoletni skaner PET-CT. Zamawiający pozbawia się więc
możliwości wyboru spośród wielu rozwiązań i technologii, bo stworzył warunki, w którym
to wspomniany NUCMED zdecyduje za niego. A że w ostatnim czasie współpracuje
z jednym, konkretnym wytwórcą, zamówienie także w zakresie zadania 1 zostało zamknięte.
Zdaniem Odwołującego nie ma racjonalnych i obiektywnych powodów do zaniechania
dokonania podziału zamówienia na części. Obydwa zadania stanowią odrębne i niezależne
od siebie świadczenia. Zadanie 1 obejmuje dostawę wraz z robotami budowlanymi,
natomiast w zakresie zadania 2 mamy do czynienia z usługą instalacyjno-serwisowo-
gwarancyjną. Trudno jest zatem uzasadnić, iż ww. zamówienia są ze sobą związane
technologicznie. Okresy realizacji poszczególnych pozycji dowodzą zaś, że nie występują
konotacje czasowe. Są to zatem świadczenia od siebie niezależne.
Jak widać, pomimo rozgraniczenia przez Zamawiającego obu zadań, jak i wyraźnej ich
odrębności przedmiotowej, Zamawiający nie dopuścił składania ofert częściowych, przez co
ograniczył liczbę podmiotów mogących realnie ubiegać się o udzielenie niniejszego
zamówienia. W świetle wyżej zaprezentowanej argumentacji, Odwołujący wskazał,
iż jedyną drogą umożliwiającą przywrócenie konkurencji w ramach przedmiotowego
postępowania (zarówno w ramach zarzutu nr 1 jak i zarzutu nr 2) jest dopuszczenie
składania ofert częściowych odrębnie na zadanie 1 oraz na zadanie 2, względnie usunięcie
z opisu przedmiotu zamówienia zadania nr 2.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu zmiany treści SWZ, opisu przedmiotu
zamówienia i treści ogłoszenia o zamówieniu przez:
1) dopuszczenie składania ofert częściowych i wydzielenie zadania nr 1 do odrębnej części
zamówienia oraz zadania nr 2 do odrębnej części zamówienia
alternatywnie
2) całkowitego usunięcia zadania nr 2 z przedmiotowego Postępowania.
Odwołujący w uzasadnieniu prawnym wskazanych zarzutów podał, że wymóg
wynikający z art. 91 ust. 2 ustawy Pzp jednoznacznie wskazuje, iż zaniechanie czynności
„parcelacji” zamówienia, jest odstępstwem od reguły jaką jest dokonywanie podziału
zamówienia na części. Oznacza to, że Zamawiający, w przypadku gdy istnieje możliwość
podziału zamówienia na części, powinien dokonać takiego podziału w sposób zgodny
z przepisami ustawy Pzp.
Powyższy pogląd potwierdza stanowisko Urzędu Zamówień
Publicznych(https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/interpretacja-przepisow/pytania-i-
odpowiedzi-dotyczace-nowelizacji-ustawy-prawo-zamowien-publicznych/podzialzamowienia-
wydane wprawdzie na podstawie przepisów poprzednio obowiązującej ustawy,
ale nadal zachowujące aktualność, z którego wynika, iż ww. przepisy stanowią transpozycję
do polskiego porządku prawnego normy zawartej w art. 46 ust. 1 dyrektywy klasycznej.
Zgodnie z
tą regulacją instytucje zamawiające dokonują wskazania najważniejszych
powodów swojej decyzji o niedokonaniu podziału na części, które zamieszcza się w
dokumentach zamówienia lub w indywidualnym sprawozdaniu, o którym mowa w art. 84
dyrektywy klasycznej. Urząd Zamówień Publicznych uargumentował swoje stanowisko tym,
iż jednym z głównych celów dyrektyw z zakresu zamówień publicznych jest zwiększenie
udziału sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) w rynku zamówień publicznych, a
działanie takie powinno zaowocować również zwiększeniem konkurencji między
wykonawcami. W przywołanym stanowisko słusznie wskazano „iż obawy związane z
ewentualnymi niewielkimi trudnościami czy kosztami bądź nieznacznymi problemami z
koordynowaniem działań wykonawców, a tym bardziej wygoda zamawiającego, nie powinny
stanowić dostatecznej podstawy do zaniechania podziału zamówienia na części.”
Ostatecznie UZP podkreślił, iż aby uniknąć naruszenia zachowania uczciwej konkurencji,
należy badać „czy w konkretnych okolicznościach decyzja (co do podziału zamówienia i na
ile części) nie naruszy konkurencji poprzez ograniczenie możliwości ubiegania się o
zamówienie mniejszym podmiotom, w szczególności małym i średnim przedsiębiorstwom.”
Takie stanowisko reprezentowane jest również w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej
m.in. w wyrok
u z dnia 2 stycznia 2017 r. o sygn. KIO 2346/16, w którym Izba, powołując się
na zacytowaną wyżej opinię UZP stwierdziła, że nakaz podziału zamówienia na części
można wywieźć już z ogólnych zasad, na których oparty jest system zamówień publicznych
oraz z t
reści postanowień dyrektyw unijnych (dyrektywa 2014/24/UE) odnoszących się do
zamówień publicznych.
Brak podziału zamówienia na części w celu ograniczenia konkurencji bez wątpienia stanowi
naruszenie art. 16 pkt 1 Pzp. Możliwość naruszenia ww. zasady poprzez zaniechanie
dokonania podziału zamówienia na części stwierdził m.in. Sąd Okręgowy w Warszawie w
wyroku z dnia 28 stycznia 2022 r. o sygn. XXIII Zs 139/21. Wprawdzie stan faktyczny tej
sprawy dotyczył usługi odbioru i zagospodarowania odpadów, niemniej wyraźnie daje pogląd
na możliwość ograniczenia konkurencji poprzez zaniechanie podziału zamówienia na części.
W zakresie uzasadnienia prawnego w przedmiocie zarzutu nr 2
Odwołujący podał,
że zgodnie z art. 99 ust. 1 Pzp przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i
wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Izba niejednokrotnie
rozpatrywała kwestię niejednoznaczności i braku precyzyjności Zamawiającego w opisie
przedmiotu zamówienia, w sposób uniemożliwiający wykonawcom odkodowanie,
co dokładnie mieści się w zakresie zamówienia np. wyrok z dnia 10 grudnia 2021 r. sygn. akt
KIO 2864/21.
W myśl art. 99 ust. 4 Pzp Zamawiającemu nie wolno opisywać przedmiotu
zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Ustawodawca
wprowadził przykładowy katalog naruszeń, jakie mogłyby wpływać na uprzywilejowanie bądź
wyeliminowanie niektórych wykonawców lub produktów, tj. opisywanie przedmiotu
zamówienia za pomocą znaków towarowych, patentów czy nawet pochodzenia, źródła lub
szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez
konkretnego wykonawcę. Oznacza to, że specyfikacje techniczne powinny być
opracowyw
ane w taki sposób, aby uniknąć sztucznego zawężania konkurencji przez
wymogi, które faworyzują konkretnego wykonawcę, odzwierciedlając kluczowe cechy
dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych zwykle przez tego wykonawcę.
W niniejszym stanie faktyczn
ym przez sposób opisu przedmiotu zamówienia w zadaniu nr 2
Zamawiający de facto scharakteryzował usługi właściwe dla wykonawcy serwisującego
skaner PET-CT Gemini TF 16.
W świetle powyższego, odwołanie jest konieczne i uzasadnione, dlatego wnoszę o jego
uw
zględnienie w całości.
Po przeprowadzeniu posiedzenia i rozprawy
z udziałem Stron na podstawie
zebranego materiału w sprawie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje:
Izba
stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art.
528 nowej ustawy
z dnia 11 września 2022 roku skutkujących odrzuceniem odwołania.
Odwołanie zostało złożone do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 22 grudnia 2022 roku
od czynności Zamawiającego z dnia 12 grudnia 2022 roku. Kopia odwołania została
przekazana
w ustawowym terminie Zamawiającemu, co zostało potwierdzone przez
Odwołującego na posiedzeniu oraz wynika z akt sprawy odwoławczej.
Skład orzekający Izby rozpoznając sprawę uwzględnił akta sprawy odwoławczej,
które zgodnie z par. 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku
w sprawie postępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą (Dz.
U. z 2020 r. poz. 2453) stanowią odwołanie wraz z załącznikami oraz dokumentację
postępowania o udzielenie zamówienia w postaci elektronicznej lub kopię dokumentacji,
o
której mowa w § 7 ust. 2, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma kierowane
przez Izbę lub Prezesa Izby w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba uwzględniła stanowiska prezentowane na rozprawie przez Strony postępowania
odwoławczego oraz uwzględniła stanowisko prezentowane przez Zamawiającego w piśmie
procesowym z dnia 3 stycznia 2021 roku 2022
roku „Odpowiedź na odwołanie”.
Izba wyda
ła na rozprawie postanowienie o dopuszczeniu dowodów złożonych
w trakcie rozprawy przez Odwołującego:
− dowód nr 1 - (3 karty): wyciąg ze specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej oraz informacja o złożonych ofertach
w postępowaniu prowadzonym przez tegoż Zamawiającego na usługi serwisowania
dla skanera PET/CT Gemini 16 TF (Philips) z wyposażeniem dodatkowym oraz
aktualizacją systemów opisowych,
− dowód nr 2 - (4 karty) – wydruki 3 email - wystąpienie przez Odwołującego o ofertę na
wykonanie zadania 2 do trzec
h podmiotów, tj. do producenta Philips, do firmy Health
Technologies wraz z odpowiedzią, do firmy Nucmed sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie wraz z odpowiedzią.
Izba wydala na rozprawie postanowienie o dopuszczeniu dowodu zawnioskowanego
w trakcie rozprawy
przez Zamawiającego tj. załącznik nr 2 do regulaminu udzielania
zamówień publicznych „Analiza potrzeb i wymagań przed rozpoczęciem procedury
o udziele
nie zamówienia publicznego p.n.: „Rozwój metod medycyny nuklearnej w
południowo-wschodniej Wielkopolsce – zakup aparatury i specjalistycznego wyposażenia
pracowni radioizotopowej” ”, pkt 4 tego dokumentu.
Izba ustaliła:
Na podstawie art. 552 ust. 1 ustawy
Izba wydając wyrok bierze za podstawę stan
rzeczy ustalony w toku postępowania odwoławczego.
W Sp
ecyfikacji Warunków Zamówienia (dalej: SWZ) Zamawiający zawarł następujące
postanowienia:
Załącznik nr 3 do SWZ - opis przedmiotu zamówienia
W załączniku nr 3 na strona 152 -161 opisano wymagania w zakresie zdania 2 –
Reinstalacja, mode
rnizacja i doposażenie systemu PET/CT / Wymagania graniczne
i oceniane
, przy czym w części A podano – Deinstalacja, transport oraz reinstalacja skanera
PET/CT z Zakładu Medycyny Nuklearnej Wielkopolskiego Centrum Onkologii do ZMN
w Kaliszu, natomiast w c
zęści B określono Doposażenie i modernizację systemu PET/CT
w kolejnych punktach, dla
Systemu opracowywania badań w 16 punktach, dla Wyposażenia
w 3 punktach, oraz Inne w 9 punktach.
Izba zważyła w zakresie zarzutów odwołania:
Izba
na wstępie wskazuję, zgodnie z art. 559 ust. 2 ustawy podstawy prawne oraz
przytacza przepisy prawa:
- art. 16 ustawy -
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób:
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców,
- art. 91 ust. 1 ustawy -
Zamawiający może udzielić zamówienia w częściach, z których
każda stanowi przed-miot odrębnego postępowania o udzielenie zamówienia, lub dopuścić
możliwość składania ofert częściowych w ramach jednego postępowania o udzielenie
zamówienia, określając zakres i przedmiot części oraz wskazując, czy ofertę można składać
w odniesieniu do jednej, kilku lub wszystkich części zamówienia,
- art. 91 ust 2 ustawy -
Zamawiający wskazuje w dokumentach zamówienia powody
niedokonani
a podziału zamówienia na części.
- art. 99 ust. 1 ustawy -
Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i
wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty,
- art. 99 ust. 2 ustawy -
Zamawiający określa w opisie przedmiotu zamówienia wymagane
cechy dostaw, usług lub robót budowlanych. Cechy te mogą odnosić się w szczególności do
określonego procesu, metody produkcji, realizacji wymaganych dostaw, usług lub robót
budowlanych, lub do konkretnego procesu innego etapu ich cyklu życia, nawet jeżeli te
czynniki nie są ich istotnym elementem, pod warunkiem że są one związane z przedmiotem
zamówienia oraz proporcjonalne do jego wartości i celów.
- art. 99 ust. 4 ustawy -
Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków towarowych,
patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty
lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli mogłoby to doprowadzić do
uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców lub produktów.
- art. 83 ust. 1 ustawy -
Zamawiający publiczny, przed wszczęciem postępowania o
udzielenie zamówienia, dokonuje analizy potrzeb i wymagań, uwzględniając rodzaj i wartość
zamówienia.
- art. 83 ust. 2 ustawy -
Analiza, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności:
1) badanie możliwości zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb z wykorzystaniem zasobów
własnych;
2) rozeznanie rynku:
a) w aspekcie alternatywnych środków zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb,
b) w aspekcie możliwych wariantów realizacji zamówienia albo wskazuje, że jest wyłącznie
jedna możliwość wykonania zamówienia.
- art. 83 ust. 3 ustawy -
Analiza, o której mowa w ust. 1, wskazuje:
1) orientacyjną wartość zamówienia dla każdego ze wskazanych wariantów, o których mowa
w ust. 2 pkt 2 lit. b;
2) możliwość podziału zamówienia na części;
3) przewidywany tryb udzielenia zamówienia;
4) możliwość uwzględnienia aspektów społecznych, środowiskowych lub innowacyjnych
zamówienia;
5) ryzyka związane z postępowaniem o udzielenie i realizacją zamówienia.
Art. 7 pkt 3 ustawy -
Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o: (…) dokumentach zamówienia
– należy przez to rozumieć dokumenty sporządzone przez zamawiającego lub dokumenty,
do których zamawiający odwołuje się, inne niż ogłoszenie, służące do określenia lub
opisania warunków zamówienia, w tym specyfikacja warunków zamówienia oraz opis
po
trzeb i wymagań;
W zakresie zarzutu 1 naruszenia art. 16 pkt 1 w zw. z art. 91 ust. 1 i ust. 2 w zw.
z art. 99 ust. 1 ustawy przez prowadzenie postępowania w sposób sprzeczny z zasadą
równego traktowania i uczciwej konkurencji przez zaniechanie dokonania podziału
zamówienia na części i tym samym ograniczenie liczby podmiotów uprawnionych
do ubiegania się o udzielenie zamówienia w Postępowaniu - Izba uznała zarzut
za zasadny.
Izba na wstępie podkreśla, że w postępowaniu odwoławczym Izba nie dokonuje
oceny zasadności prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
na dany przedmiot zamówienia, lecz ocenia podniesione w odwołaniu zarzuty w kontekście
obowiązującego prawa z odniesieniem do postanowień dokumentów zamówienia.
Niespornym p
omiędzy Stronami postępowania o udzielenie zamówienia było to,
że Zamawiający nie dopuścił w postępowaniu składania ofert częściowych, co również
w sposób jednoznaczny wynika z postanowień specyfikacji warunków zamówienia.
Izba zwraca w tym miejscu uwag
ę na przedmiot zamówienia, który szeroko został opisany
przez Zamawiającego w załączniku nr 3 do SWZ, opis przedmiotu zamówienia. W ramach
prowadzonej procedury o udziele
nie zamówienia publicznego realizowane mają być roboty
budowlane polegające na adaptacji posiadanych pomieszczeń przez Zamawiającego, które
przekaże wykonawcy, wykonawca natomiast zobowiązany jest do pełnego zakresu adaptacji
(prace adaptacyjne) oraz instalacji zakupionej gammakamery a także prac instalacyjnych
wyposażenia laboratorium, prac deinstalacyjnych skanera PET w Poznaniu oraz jego
transport i instalacji i uruchomienia w przekazanych wykonawcy pomieszczeniach.
Wykonawca w ramach tego zamówienia ma również wykonać prace związane
z wyposażaniem w dedykowane systemy informatyczne, teletechniczne, wyposażenie
i instalacj
ę systemów bezpieczeństwa oraz kontroli dostępu do poszczególnych stref
umożlwiających bezpieczną dystrybucję środków radiofarmaceutycznych, jak również prac
związanych z opracowaniem obiegu elementów radioaktywnych oraz stref obiegu. W zakres
zamówienia wchodzi również opracowanie i wykonanie magazynu odpadów radioaktywnych
oraz wprowadzenie odpowiednich zabezpieczeń związanych z dostępem do pomieszczeń
pracowni, w szczególności z uwzględnieniem magazynu radiofarmaceutyków. Wykonawca
ma również wykonać prace instalacyjne osłon przed promieniowaniem jonizującym.
Rea
lizacja zamówienia w ramach prac wymaga przygotowania projektu budowlanego
w oparciu o załączoną koncepcję architektoniczną oraz projekt ochrony radiologicznej
uwzgledniający modele urządzeń oraz ich konkretną lokalizację w bunkrze. Szczegółowy
zakres prac polegających na robotach budowlanych, wykończeniowych i pozostałych został
opisany przez Zamawiającego szczegółów w dokumentach zamówienia, tj. dostępnej
wyk
onawcy specyfikacji warunków zamówienia wraz z załącznikami.
Należy podkreślić, że w zakresie przygotowanego opisu przedmiotu zamówienia -
z wyłączeniem Zadania nr 2 - Odwołujący nie wnosił zastrzeżeń i nie budował żadnych
zarzutów. Izba dostrzegła również spłycenie w argumentacji Odwołującego przedmiotu tego
zamówienia do dostawy dwóch urządzeń opisanych w zadaniu 1 – gammakamera oraz
demontażu, modernizacji i montażu w Kaliszu skanera PET. Natomiast z akt sprawy
odwoławczej, w które wchodzi dokumentacja postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego wynika w sposób jednoznaczny, że zamówienie to jest znacząco szersze
i obejmuje swoim zakresem wykonanie robót budowlanych, prac związanych
z wyposażeniem oraz instalacją w dedykowane systemy informatyczne, systemy kontroli,
systemy teletechniczne oraz systemy
bezpieczeństwa. Zamówienie obejmuje szereg prac
do których w ogóle nie odniósł się Odwołujący, pominął je w swojej argumentacji.
Izba uznała za zasadną argumentację Odwołującego odnoszącą się do braku
w dokumentach zamówienia uzasadnienia zaniechania podziału zamówienia na części
według zadań opisanych przez Zamawiającego. Obowiązkiem Zamawiającego wynikającym
z przepisów ustawy jest podanie w dokumentach zamówienia powodów niedokonania
podziału zamówienia na części. W ocenie Izby Odwołujący przedstawioną argumentacją
zarówno w odwołaniu jak i na rozprawie dowiódł, że każde z urządzeń to jest gammakamera,
która jest została wskazana w zadaniu 1, jak również skaner PET jako urządzenia, przy
czym to
drugie do przeniesienia i modernizacji mogą być oferowane przez różne podmioty,
tj. różnych wykonawców.
Wymaga podkreślenia, że zamawiający może udzielić zamówienia w częściach – czyli jest
to uprawnienie zamawiającego - z których każda stanowi przedmiot odrębnego
postępowania o udzielenie zamówienia, lub dopuścić możliwość składania ofert częściowych
w ramach jednego postępowania o udzielenie zamówienia, określając zakres i przedmiot
części oraz wskazując, czy ofertę można składać w odniesieniu do jednej, kilku lub
wszystkich części zamówienia. Przy czym jednocześnie obowiązkiem Zamawiającego jest
wskazanie
w dokumentach zamówienia powodów niedokonania podziału zamówienia
na części. Tak przepisy ustawy. Zgodnie z treścią powyższych przepisów, do wyłącznej
decyzji Z
amawiającego należy stwierdzenie, czy dany przedmiot zamówienia, może zostać
podzielony na części. Z art. 91 ust. 1 ustawy wynika, że intencją ustawodawcy, co do zasady
jest wskazanie,
że zamówienia udziela się całościowo, a tylko w wyjątkowych sytuacjach,
związanych ze specyfiką danego zamówienia, ustawodawca dał uprawnienie
Z
amawiającemu do podzielenia zamówienia na części. W Komentarzy UZP czytamy, że art.
91 ust. 2 ustawy oznacza,
że zamawiający ma obowiązek rozważenia celowości podziału
zam
ówień na części, jednocześnie zachowując swobodę autonomicznego podejmowania
decyzji o ewentualnym podziale i powodach tego podzia
łu. Dopuszczenie możliwości
sk
ładania ofert częściowych jest zatem wyłącznie uprawnieniem zamawiającego, nie
obowi
ązkiem – nawet jeżeli przedmiot zamówienia jest podzielny. Wykonawcom nie
przys
ługuje żadne roszczenie o zastosowanie podziału na części, choć zaniechanie takiego
podzia
łu może być jednak podstawą do wniesienia odwołania. Jednocześnie podkreśla się,
że gdy zamawiający zdecyduje, że podział zamówienia na części nie byłby właściwy,
dokumenty zam
ówienia powinny zawierać wskazanie przyczyn decyzji zamawiającego.
Przyk
ładowo zamawiający mógłby stwierdzić, że taki podział groziłby ograniczeniem
konkurencji albo nadmiernymi trudno
ściami technicznymi lub nadmiernymi kosztami
wykonania zam
ówienia, lub też potrzeba skoordynowania działań różnych wykonawców
realizuj
ących poszczególne części zamówienia mogłaby poważnie zagrozić właściwemu
wykonaniu zam
ówienia (por. motyw 78 preambuły dyrektywy klasycznej).
Mając na uwadze, że każde postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
prowadzone jest w określonych okolicznościach faktycznych związanych z tymże
zamówieniem jak również z tym Zamawiającym, tym samym dla każdego zamówienia
warunki jego realizacji będą inne. Warunki realizacji zamówienia – w tym podział zamówienia
na części, bądź brak dokonywania takiego podziału – na etapie prowadzenia postępowania o
udziele
nie zamówienia publicznego mają odzwierciedlać, a w zasadzie gwarantować w
etapie realizacji zamówienia (umowy) uzyskanie najlepszy efektów realizacji
przedsięwzięcia, najlepszych efektów ekonomicznych, ale również innych mających
znaczenie dla danego zamówienia charakterystycznych właśnie dla niego takich jak np.
organiza
cja realizacji zamówienia i wszystkie z nią powiązane elementy, jak niezbędne z
punktu widzenia przedmiotu zamówienia kompleksowość realizacji zamówienia wynikająca z
możliwości technicznych, organizacyjnych, związanych z bezpieczeństwem itd. Okoliczności
faktyczne jakie uzasadniają podjęte decyzje, w tym decyzje o podziale zamówienia na części
lub jego braku będą zawsze indywidualne i charakterystyczne dla danego zamówienia w
danych okolicznościach.
Tak jak wcześniej zostało już to wskazane, jeżeli Zamawiający nie dokonuje podziału
zamówienia na części to dokumenty zamówienia powinny zawierać wskazanie przyczyn
decyzji Zamawiaj
ącego. Przez dokumenty zamówienia, zgodnie z art. 7 pkt 3 ustawy należy
rozumieć dokumenty sporządzone przez Zamawiającego lub dokumenty, do których
Z
amawiający odwołuje się, inne niż ogłoszenie, służące do określenia lub opisania
warunków zamówienia, w tym specyfikacja warunków zamówienia oraz opis potrzeb i
wymagań. Podstawową i charakterystyczną cechą wszystkich dokumentów zamówienia jest
to, że są one znane każdemu potencjalnemu wykonawcy – oznacza to, że są to dokumenty
dostępne każdemu zainteresowanemu wykonawcy. Dokumenty zamówienia należy odróżnić
od poj
ęcia „dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia” czy „dokumentowania
przebiegu post
ępowania o udzielenie zamówienia publicznego” – te pojęcia bowiem mają
szersze znaczenie i dotyczą wszystkich dokumentów jakie w ramach postępowania powstały
tj. zarówno dokumentów zamówienia jakie zostały udostępnione, lub do których odwołuje się
Zamawiający, ale równie do wszystkich innych dokumentów wytworzonych przez
Zamawiaj
ącego albo dostarczonych Zamawiającemu w związku z przebiegiem
post
ępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w szczególności do protokołu
post
ępowania i do załączników do tego protokołu. Analiza potrzeb i wymagań, jaką
sporządził Zamawiający nie stanowi dokumentu zamówienia, lecz jest dokumentem
sporządzanym przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Jest
to narzędzie zarządcze Zamawiającego, które ma w efekcie przyczynić się do realizacji
zasady efektywności. Na etapie przygotowania postępowania stanowi zebranie informacji na
temat potrzeb i wymaga
ń zamawiającego, jakie mają być zaspokojone, i zarazem próbę
odpowiedzi, jak te potrzeby i wymagania najlepiej, najskuteczniej i najefektywniej
zaspokoi
ć.(Komentarz UZP).
Izba uznała zarzut za zasadny w części w jakiej odnosi się on do zaniechania przez
Zamawiającego obowiązku podania uzasadnienia w dokumentach zamówienia zaniechania
podziału zamówienia na części z możliwością złożenia ofert częściowych w zakresie zadania
1 i zadania 2. Zamawiający wydzielając przedmiot do osobnych zadań, określając odmienne
daty jego realizacji wydaje się zaznaczył swoistą odrębność przy czym nie podał powodów
w
dokumentach zamówienia dlaczego nie dokonuje podziału zamówienia na części
w tym zakresie. W ocenie Izby brak podania tego uzasadnienia, powodów dla których
nie dokonuje podziału zamówienia na części jest zdarzeniem pierwotnym i zarzutem
pierwotnym w
stosunku do zarzutu zaniechania podziału zamówienia na części. Wykonawca
Odwołujący ma słuszność co do braku podania w dokumentach zamówienia powodów
zaniechania podziału zamówienia na części. Dopiero w okolicznościach zapoznania się
z uzasadnieniem zanie
chania podziału zamówienia na części będzie miał sposobność
do ponoszenia zarzutu zaniechania podziału zamówienia na części z uwagi na naruszenie
zasad prawa zamówień publicznych. Brak wiedzy po stronie Odwołującego o powodach
niedokonania podziału zamówienia na części skutkuje w tym wypadku przedwczesnością
samego zarzutu zaniechania podziału zamówienia na części. Tym samym za
bezprzedmiotowe Izba uznała dowody złożone w postępowaniu przez Odwołującego (dowód
1 i 2), bowiem dokumenty te zostały złożone na okoliczności mające uzasadniać zaniechanie
podziału zamówienia na części.
Izba w zakresie powołanego przez Zamawiającego dowodu tj. dowodu z załącznik nr 2
do regulaminu udzielania zamówień publicznych „Analiza potrzeb i wymagań przed
rozpoczęciem procedury o udzielenie zamówienia publicznego p.n.: „Rozwój metod
medycyny nuklearnej w południowo-wschodniej Wielkopolsce – zakup aparatury i
specjalistycznego wyposażenia pracowni radioizotopowej”, pkt 4 tego dokumentu stwierdza,
że dowód ten nie został doręczony Odwołującemu. Brak doręczenia dowodu Odwołującemu
w tym przypadku jest charakterystyczny, bowiem dokument ten nie został ujawniony
wykonawcom w postępowaniu, nie stanowi dokumentów zamówienia i wykonawcy w trakcie
postępowania u dzielnie zamówienia tego dokumentu nie znają. Zamawiający stanął przed
faktycznym problemem ujawniania dokumentu na etapie prowadzenia
postępowania
o udziele
nie zamówienia publicznego, który nie jest dokumentem zamówienia.
Nie przekazując tego dokumentu Odwołującemu, nie doręczając mu tego dowodu,
nie ujawnił dokumentu, który stanowi element dokumentacji postępowania o udzielenie
zamówienia ale nie stanowi dokumentów zamówienia. Izba wydając postanowienie
o dopuszczeniu tego dowodu podjęła taką decyzję mając na względzie argumentację
prowadzoną przez Zamawiającego i stanowisko oparte o ten dowód. Izba w realiach
tej sprawy odwoławczej wydając to postanowienie o dopuszczeniu dowodu uniknęła
przed
sądu co do oceny zasadności odwoływania się przez Zamawiającego do argumentacji
zawartej w tym dowodzie.
W tym miejscu Izba stwierdza, że dowód ten nie został doręczony
stronie przeciwnej co stanowi o jego bezprzedmiotowości w tym postępowaniu
odwoławczym. Tym samym Izba stwierdza bezprzedmiotowość dopuszczonego dowodu.
Mając na uwadze powyższe Izba uznała podniesiony zarzut za zasadny w części odnoszącej
się do naruszenia przepisów art. 91 ust. 2 ustawy w zw. z art. 99 ust. 1 ustawy przez
zaniechanie zamieszczenia w dokumentach zamówienia powodów niedokonania podziału
zamówienia na części.
Izba uznała zarzut w części odnoszącej się do zaniechania podziału zamówienia na części,
a w konsekwencji ograniczenia liczby podmiotów uprawnionych do ubiegania się o
udziele
nie zamówienia za przedwczesny (brak wiedzy po stronie Odwołującego o powodach
niedokonania podziału zamówienia na części skutkuje w tym wypadku przedwczesnością
samego zarzutu zaniechania podziału zamówienia na części).
Izba w konsekwencji
powyższego nakazała Zamawiającemu zamieszczenie w dokumentacji
zamówienia powodów niedokonania podziału zamówienia na części.
W zakresie zarzutu 2
– naruszenia art. 99 ust. 1, 2 i 4 w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 ustawy
przez dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób nieuwzględniający wszystkich
wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na treść oferty, w sposób niejednoznaczny
i nieprecyzyjny, a także poprzez odniesienie się do cech usług w sposób nieproporcjonalny
do celu zamówienia oraz w sposób utrudniający uczciwą konkurencję, charakteryzując usługi
dostarczane przez jednego wykon
awcę, doprowadzając przy tym do wyeliminowania innych
wykonawców, w tym Odwołującego – Izba uznała zarzut za zasadny
Zamawiający, działając w granicach określonych przepisami prawa ma prawo – jak również
obowiązek – sprecyzować przedmiot zamówienia o określonych minimalnych standardach
jakościowych i technicznych. W wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 12 czerwca 2015
roku sygn. akt KIO 1107/15, KIO 1114/15,
Izba wskazała, że: właściwie każdy opis
przedmiotu zamówienia niesie za sobą ograniczenie konkurencji pośrednio lub bezpośrednio
preferując jednych wykonawców i dyskryminując innych. To jednak nie oznacza, że
naruszono zasadę z art. 7 ust. 1 ustawy pzp. Również w orzeczeniu Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 8 czerwca 2018 roku sygn. akt KIO 1046/18 Izba wskazała, że (…) Izbie
nie pozostało nic innego, jak kolejny raz wyrażenie stanowiska, że Zamawiającemu
przysługuje uprawnienie do określenia przedmiotu zamówienia w taki sposób, który w pełni
zabezpiecza jego potrzeby. Zamawiający, który posiada wiedzę o przeznaczeniu
zamawianego sprzętu komputerowego, jest uprawniony do adekwatnego określenia jego
parametrów. (…) Zamawiający nigdy nie jest zobowiązany do takiego formułowania
wymagań, aby umożliwić wszystkim wykonawcom funkcjonującym na rynku złożenie oferty,
a tym bardziej złożenie oferty, która będzie optymalna z punktu widzenia założeń
biznesowych danego wykonawcy. Natomiast w wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego
z dnia 4 lutego 2015 roku sygn. akt GSK 2203/13 zostało wyartykułowane, że: Celem
po
stępowania jest nabycie przez zamawiającego rzeczy (praw, usług), które odpowiadają
jego potrzebom. Zasadnie podnosi skarżący, iż stosowanie zasady uczciwej konkurencji nie
może prowadzić do nabycia dostaw czy usług, które nie odpowiadają potrzebom
zamawia
jącego. Przez sformułowanie potrzeb zamawiającego w stanie faktycznym
rozpoznawanej sprawy należy, w ocenie Sądu, rozumieć nie tylko określenie rodzaju
urządzeń, które zamawiający zamierza nabyć oraz zasad serwisu gwarancyjnego tych
urządzeń. Zmawiający ma prawo, a jako jednostka sektora finansów publicznych i
obowiązek, planowania racjonalnej pod względem finansowym i użytkowym eksploatacji
urządzeń również po okresie gwarancyjnym, w związku z czym określenie przedmiotu
zamówienia powinno uwzględniać również ten element. Również Krajowa Izba Odwoławcza
w swoim orzecznictwie konsekwentnie wskazuje, że granicą rygoryzmu przy formułowaniu
wymagań w zakresie parametrów technicznych zamówienia są potrzeby Zamawiającego,
obiektywie skonkretyzowane w przygotowanym
przez Zamawiającego opisie przedmiotu
zamówienia, jednakże co należy podkreślać, opis przedmiotu zamówienia musi być
precyzyjny i jednoznaczny, dający się zidentyfikować i określić, a obowiązki te Zamawiający
wykonać winien rzetelnie. Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 27
listopada 2006 r., sygn. akt III Ca 1019/06
opis przedmiotu zamówienia powinien być na tyle
jasny, aby pozwalał na identyfikację zamówienia. Natomiast za wyrokiem Sadu Najwyższego
z dnia 5 czerwca 2014 roku sygn. akt CSK 626/13 czytamy,
że w przepisach Pzp
ustanowiono wymóg rzetelnego określenia przedmiotu zamówienia w SIWZ. Wymaga w tym
miejscu podkreślenia, że powyższe orzecznictwo choć wydane na podstawie poprzednio
obowiązującego stanu prawnego tj. na podstawie ustawy z 29 stycznia 2004 roku Prawo
zamówień publicznych pozostaje aktualne również obecnie, bowiem uwcześnie
obowiązujący przepis art. 29 ustawy z 2004 roku koreluje w swej treści z ustawą obecnie
obowiązującą.
W odniesieniu do dyspozycji art. 99 ust. 1 ustawy,
należy zaznaczyć, że podstawowym
obowiązkiem Zamawiającego jest dokonanie opisu w sposób jednoznaczny i wyczerpujący,
a więc taki, który zapewnia, że wykonawcy będą w stanie, bez dokonywania dodatkowych
interpretacji, zidentyfikować, co jest przedmiotem zamówienia i że wszystkie elementy
istotne dla wykonania zamówienia będą w nim uwzględnione oraz również jednoznacznie
podane.
Pamiętać bowiem należy, że to opis przedmiotu zamówienia powinien pozwolić
wykonawcom, którzy zamierzają złożyć w postępowaniu oferty, na przygotowanie oferty
i obliczenie ceny z uwzględnieniem wszystkich czynników wpływających na nią. Tym samym
wykonawcy muszą mieć wiedzę na temat wszystkich czynników wpływających na kalkulację
ceny oferty i nie mogą ich się domyślać czy też wyinterpretowywać, ewentualnie czynić jakiś
hipotetyczn
ych założeń co do przedmiotu zamówienia. Ustawa podaje także, że opisu należy
dokonać za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń oraz uwzględniając
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Zwroty
użyte do określenia przedmiotu zamówienia winny być konkretne, jednoznaczne
i niebudzące wątpliwości, a zagadnienie winno być przedstawione wszechstronnie,
dogłębnie i szczegółowo.
W ocenie Izby, uwzględniając w tym zakresie również stanowisko Zamawiającego
w zasadzie uznające zasadność podniesionego zrzutu odwołania, opis przedmiotu
zamówienia w zakresie zadania 2 - Reinstalacja, modernizacja i doposażenie systemu
PET/CT / Wymagania graniczne i oceniane, nie sp
ełnia ustawowych wymagań. Mając
na uwadze, że przedmiotem zamówienia w zakresie tego zadania jest reinstalacja
urządzenia PET/CT oraz jego modernizacja i doposażenie oraz instalacja w Kaliszu to opis
przedmiotu zamówienia powinien być tak skonstruowany, aby na jego podstawie możliwe
były do zidentyfikowania wszystkie wymagane czynności na poszczególnych etapach oraz
dostępne były wszystkie niezbędne kody i oprogramowania do realizacji wymaganych przez
Zamawiającego prac. Opis przedmiotu zamówienia stanowi szkielet realizacji zamówienia
i jak czegoś nie ma w tym opisie, to tego zwyczajnie nie ma, nie jest to objęte przedmiotem
zamówienia. Dlatego tak istotne i ważne jest bardzo szczegółowe opisanie przedmiotu
zamówienia i wskazanie wszystkich, a nie niektórych elementów przedmiotu zamówienia.
Warto przypomnieć w tym miejscu, że podstawą realizacji zamówienia będzie zawarta
umowa
– udzielone zamówienie – a zakres realizacji tego zamówienia opisany jest
dokumentami zamówienia i zawartą umową; jeżeli czegoś nie ma w tych dokumentach,
to tego nie będzie w realizowanym zamówieniu.
Zamawiający w załączniku nr 3 – opis przedmiotu zamówienia dla Zadania 2 podał część A –
Deinstalacja, transport oraz reinstalacja skanera PET/CT
przy czym nie opisał w żaden
sposób tego procesu, nie przedstawił żadnych informacji o stanie technicznym aparatu
PET/CT,
które powinny być stwierdzone i udostępnione przez Zmawiającego,
o miejscu jego obecnej instalacji o zasadach deinstalacji, o terminach itp. Brak jest
jakiejkolwiek inform
acji o sposobie, zasadach, terminie (w zasadzie czy w ogóle nastąpi)
udostępniania odpowiedniego oprogramowania oraz kodów dostępu serwisowych tego
urządzenia, co umożliw realizacje modernizacji oraz prac związanych z deinstalacją
i instalacją urządzenia w Kaliszu. Wykonawca nie może się niczego domyślać, potencjalny
wykonawca ma wiedzieć wszystko co jest związane z realizacją zamówienia, jego wyceną
itd. na podstawie przedstawionych informacji w dokumentach
zamówienia. Możliwość
jednoznacznego i precyzyjn
ego opisania przedmiotu zamówienia potwierdził sam
Zamawiający w trakcie rozprawy podają, że na ten moment firma Nucmed spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Nucmed) świadcząca obecnie na rzecz
Zamawiającego usługi serwisowania dla skanera PET/CT Gemini 16 TF (Philips)
z wyposażeniem dodatkowym oraz aktualizacją systemów opisowych, posiada dostęp
do wszystkich informacji dotyczących skanera PET. Tym samym potwierdza to, że jedynie
posiadanie tych wszystkich informacji umożliwia przygotowanie się, wycenę i w konsekwencji
realizacje zamówienia w pełni, a to oznacza, że opis przedmiotu zamówienia powinien
również obejmować te wszystkie informacje. Nadmienić należy, że Zamawiający prowadził
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na usługę serwisowania skanera PET,
co oznacza, że miał już sposobność opisywania tego przedmiotu zamówienia. Dlatego
też tak zastanawiające jest dlaczego w opisie przedmiotu zamówienia bark jest wszystkich
niezbędnych informacji, które stanowiłyby w pełni prawidłowy opis przedmiotu zamówienia.
Jednocześnie w piśmie procesowym – Odpowiedź na odwołanie - Zamawiający podał,
że „Wielkopolskie Centrum Onkologii przewidywało i przewiduje udostępnienie wszelkich
niezb
ędnych materiałów, w tym „kodów dostępu” każdemu dostawcy, który zgłosiłby się
do takiego zadania”. To stanowisko Zamawiającego z gruntu zamówień publicznych
niepoprawne i niedopuszczalne potwierdza natomiast, że Zamawiający posiada wszystkie
wymagane dane, informacje i narzędzia, które są niezbędne do realizacji zamówienia
publicznego.
Izba podaje również, że w załączniku nr 3 opis przedmiotu zamówienia, w tabeli na str. 152-
161, w
części B zdania 2 – Reinstalacja, modernizacja i doposażenie systemu PET/CT /
Wymagania graniczne i oceniane
określono Doposażenie i modernizację systemu PET/CT
w kolejnych punktach, dla
Systemu opracowywania badań w 16 punktach, dla Wyposażenia
w 3 punktach, oraz Inne w 9 punktach.
Zamawiający tym samym zdefiniował swoje potrzeby
w tym zakresie, co oznacza, że Zamawiający posiada wiedzę, że opis przedmiotu
zamówienia musi być szczegółowy, jasny, precyzyjny i dający podstawę – tylko w oparciu
o ten opis
– przygotowania oferty, a później realizacji zamówienia.
Izba stwierdziła naruszenia przepisów ustawy tj. art. 99 ust. 1, 2 ustawy i w konsekwencji
naruszenie zasad prawa zamówień publicznych określonych w art. 16 ustawy. Izba
stwierdziła również naruszenie art. 99 ust. 4 ustawy w zw. z art. 16 ustawy z uwagi na to,
że jak podał sam Zamawiający istnieje podmiot świadczący obecnie usługi serwisowe
skanera PET, któremu znane są wszystkie okoliczności związane z serwisowaniem
urządzenia, kodami serwisowymi, wiedzą na temat odpowiednich oprogramowań i kodów
oraz
innymi znanymi tylko Zamawiającemu i Nucmed okolicznościami mającymi znaczenie
dla ewentualnej przyszłej realizacji zamówienia, a które to okoliczności nie zostały
w udostępnione i opisane w przedmiocie zamówienia.
Izba nakazała Zamawiającemu uzupełnienie i sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia
w zakresie zadania 2 w
sposób odnoszący się do wszystkich niezbędnych elementów, które
będą identyfikowały przedmiot zamówienia w odniesieniu do jego stanu technicznego,
wymagań co do deinstalacji, instalacji i transportu oraz modernizacji z z uwzględnieniem
wszystkich wymagany
ch oprogramowań i kodów jakie muszą zostać udostępnione, aby
realizacja czynności opisanych przez Zamawiającego w ogóle była możliwa i jednocześnie
pozwalały każdemu podmiotowi na jego realizację.
Izba podkreśla, że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, stanowi
szczególną formę prowadzącą do zawarcia umowy w sprawie realizacji danego zamówienia,
kreowane jest przez obowiązujące przepisy prawa dla tej dyscypliny i zobowiązuje tymi
przepisami wszystkich uczestników tego systemu. Postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego nie powinno być formalizmem samym w sobie, a jego głównym zadaniem jest
doprowadzenie do zawarcia umowy według reguł postępowania określonych ustawą
i zdefiniowanych co do wymagań w SWZ, a w konsekwencji prowadzić do wyboru
w postępowaniu oferty, która jest zgodna z wymaganiami Zamawiającego oraz
obowiązującymi przepisami prawa. Zamawiających zobowiązany jest do poszanowania
obowiązujących regulacji prawnych w prowadzonej procedurze o zamówienie publiczne oraz
realizacji n
ałożonych na niego obowiązków ustawowych. Prawidłowy opis przedmiotu
zamówienia sporządzony w postępowaniu o udzielenie zamówienia, który jest jednoznaczny
i wyczerpujący nie tylko realizuje ustawowe obowiązki jakie nałożone są na Zamawiającego
ale również stanowi dla Zamawiającego gwarancje realizacji zamówienia zgodnie z jego
potrzebami i wymaganiami. Natomiast wyodrębnienie danych części zamówienia przez
Zamawiającego przy jednoczesnym braku dopuszczenia składania ofert częściowych,
w realiach tej spra
wy o zamówienie, wymaga wskazania powodów od odstąpienia od
podziału zamówienia na części, przy czym samo wskazanie tych powodów w dokumentach
zamówienia stanowi obowiązek Zamawiającego.
Izba wskazuje,
że zgodnie z art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Izba uwzględnia odwołanie
w
całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ
lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu
lub systemu kwalifikowania wykonawców. Zgodnie z art. 557 ustawy w wyroku oraz
w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach
postępowania odwoławczego.
W rozpoznawanie sprawie odwołanie okazało się zasadne z przyczyn wskazanych przez
Izbę w uzasadnieniu wyroku.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 ustawy
z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt 2 lit. a,
b oraz § 7 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r.
w sprawie szc
zegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437),
stosownie do wyniku postępowania.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.
Przewodniczący: ……………………………………