Sygn. akt: KIO 3448/22
WYROK
z dnia 9 stycznia 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Marek Bienias
Protokolant:
Tomasz Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 stycznia 2023 r.
w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 grudnia 2022 r. przez wykonawcę
Remondis Tarnowskie Góry Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowskich Górach w postępowaniu
prowadzonym przez Gmin
ę Psary w Psarach,
przy udziale wykonawcy
REKO Prime Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Myszkowie, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego,
orzeka:
Odrzuca odwołanie w zakresie zarzutu nr 1.
W pozostałym zakresie oddala odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża
wykonawcę Remondis Tarnowskie Góry Sp. z o.o.
z siedzibą w Tarnowskich Górach i
Zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Remondis Tarnowskie Góry Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowskich Górach,
tytułem wpisu od odwołania.
Zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3 704 zł 30 gr
(słownie: trzy tysiące siedemset cztery złote trzydzieści groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika oraz koszty związane z dojazdem na rozprawę.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. − Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129) na niniejszy wyrok − w terminie 14 dni
od dnia jego doręczenia − przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………
Sygn. akt: KIO 3448/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Gmina Psary w Psarach – prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
„Odbiór i zagospodarowanie odpadów
komunalnych pochodzących od właścicieli nieruchomości zamieszkałych, znajdujących się na
terenie Gminy Psary wraz z odbiorem i zagospodarowaniem odpadów komunalnych
zebranych w Punkcie Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych” znak ZP.271.38.2022.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
dnia
19 października 2022 roku pod numerem 2022/S 202-575351.
W dniu 22 grudnia 2022 r. wykonawca
Remondis Tarnowskie Góry Sp. z o.o. z siedzibą w
Tarnowskich Górach wniósł odwołanie, zaskarżając czynności podjęte przez Zamawiającego
polegające na:
⎯ zaniechaniu unieważnienia postepowania, podczas gdy zachodzi wada uniemożliwiająca
zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy o udzieleniu zamówienia publicznego, a to na
skutek braku możliwości weryfikacji – zgodnie z SWZ - aspektu środowiskowego kryterium
oceny ofert, a to w wyniku braku zobowiązania Wykonawców do przedłożenia dokumentacji
potwierdzającej spełnienie normy emisji spalin wskazanych w wykazie pojazdów stanowiącym
załącznik nr 5 do SWZ (np. kopii dowodów rejestracyjnych),
względnie
⎯ nieprawidłowe przyznanie maksymalnej punktacji Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o. za
kryterium nr 2 dotyczący spełnienia aspektu środowiskowego, przyznawane za: podwyższony
standard świadczenia usługi w zakresie realizacji zamówienia przy wykorzystaniu w realizacji
przy wykorzystaniu w realizacji zamówienia pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi
lub spełniających normę emisji spalin, podczas gdy REKO Prime Sp. z o.o. nie wykazał dla
żadnego z pojazdów dokumentacji potwierdzającej spełnienie normy Euro VI,
⎯ zaniechaniu przez Zamawiającego z wykluczenia Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o. z
postępowania, pomimo że: ⎯ Wykonawca REKO Prime Sp. z o.o. w wykazie pojazdów z
załącznika nr 5 do SWZ wskazał pojazdy stanowiące przedmiot leasingu, jednocześnie nie
pr
zedstawiając dokumentacji potwierdzającej, że jest stroną umowy leasingowej, co
powoduje, że nie może być uznany za podmiot dysponujący wskazanym tam parkiem
taborowym bowiem stroną umowy leasingu może być inny podmiot, którego oświadczenia o
oddaniu zasob
ów do realizacji niniejszego zamówienia nie załączono, a także Wykonawca ten
nie wykazał spełnienia norm emisji spalin wskazanych w wykazie, co w konsekwencji
prowadzi do uznania, że REKO Prime Sp. z o.o. swoim działaniem dążyła do wprowadzenia w
błąd Zamawiającego, w celu uzyskania wyższej liczby punktów,
⎯ Wykonawca REKO Prime Sp. z o.o. całkowicie pominął fakt, że w ramach usług
świadczonych na rzecz Gminy Poraj w roku 2022, z uwagi na nierzetelne wykonanie
zamówienia na rzecz tej gminy, były na niego wielokrotnie nakładane kary umowne z tytułu
odbierania odpadów niezgodnie z harmonogramem, czego Wykonawca nie ujawnił pomimo,
iż jedną z przesłanek fakultatywnych wykluczenia, stosowanych przez Zamawiającego w
niniejszym postępowaniu, jest art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP, wprowadzając tym samym
Zamawiającego w błąd dla wykazania braku zaistnienia przesłanki wykluczenia z
postępowania, a w konsekwencji:
⎯ zaniechaniu odrzucenia oferty REKO Prime Sp. z o.o., czego następstwem był:
−
wybór oferty REKO Prime Sp. z o.o. jako najkorzystniejszej z przedstawionych, mimo iż w
złożonych przez powyższego Wykonawcę oświadczeniach podano informacje niezgodne ze
stanem faktycznym, w celu wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu i
zawyżenia ilości punktów przyznawanych przez Zamawiającego w postępowaniu, co jest
sprzeczne z zasadą uczciwej konkurencji i równego traktowania Wykonawców.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 255 pkt 6 PZP
, a to w wyniku zaniechania unieważnienia postępowania w sytuacji, w
której w wyniku złożonych oświadczeń przez REKO Prime Sp. z o.o. oraz w kontekście treści
SWZ, brak jest możliwości weryfikacji istotnych aspektów w niniejszym postępowaniu, a to
normy em
isji spalin, jakie spełniają pojazdy, które mają być dedykowane do wykonania
zamówienia publicznego, pod kątem normy emisji spalin spełnianych przez dane pojazdy, a
tym samym brak jest możliwości wykazania zarówno spełnienia wymogów zamawiającego
udziału w postępowaniu (to jest posiadania pojazdów spełniających co najmniej Euro V) oraz
kryterium oceny ofert (to jest pojazdów spełniających normę emisji spalin Euro VI lub
napędzanych paliwami alternatywnymi) wobec braku zastrzeżenia w SWZ konieczności
przedłożenia dowodów dokumentujących spełnienie w/w norm, np. dowodów rejestracyjnych,
2. art. 109 ust. 1 pkt 7, 8 i 10 PZP w zw. z art. 110 PZP w zw. z 119 PZP art. poprzez
zaniechanie niewykluczenia Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o., podczas gdy wystąpiły
przew
idziane przez Zamawiającego przesłanki wykluczenia z postępowania, to znaczy:
REKO Prime z przyczyn leżących po jego stronie, w znacznym stopniu lub zakresie nie
wykonał lub nienależycie wykonał albo długotrwale nienależycie wykonywał usługę odbioru
od
padów komunalnych na rzecz Gminy Poraj, co doprowadziło do nałożenia na niego
wielokrotnie kar umownych,
REKO Prime wprowadził w błąd Zamawiającego, w zakresie informacji mających istotny
wpływ na podjęcie decyzji, których wystąpienie stwarza wątpliwość co do rzetelności
wykonania zamówienia przez powyższego Wykonawcę, a do których należą:
⎯ złożenie oświadczenia potwierdzającego spełnienie normy Euro VI przez pojazdy wykazane
przez Wykonawcę, których łączna liczba punktów stanowiła 35% całej możliwej punktacji do
uzyskania, za które Zamawiający przyznał Wykonawcy maksymalną ilość punktów, mimo
braku przedstawienia dokumentacji potwierdzającej spełnienie normy Euro VI przez pojazdy
wskazane przez REKO Prime Sp. z o.o. w załączniku nr 5 do SWZ, podczas gdy zgodnie z
posiadaną obecną wiedzą Odwołującego, tylko 3 pojazdy posiadają potwierdzoną normę Euro
VI,
⎯ złożenie oświadczenia potwierdzającego dysponowanie pojazdami do wykonywania
zamówienia publicznego pomimo tego, że pojazdy jako leasingowane mogą być w dyspozycji
innych podmiotów, które nie przedłożyły zobowiązań do udostępnienia zasobów REKO Prime,
wobec czego w takim przypadku na REKO Prime Sp. z o.o. spoczywał obowiązek
przedstawienia zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby, czego w niniejszym
postępowaniu nie uczynił. Następstwem powyższego zaniechania Zamawiającego jest brak
wiedzy w tym zakresie, co doprowadza do sytuacji, że zamówienie będzie wykonywane przez
podmiot trzeci, który podlegałby wykluczeniu, gdyby Zamawiający posiadał niezbędna
dokumentację do przeprowadzenia obligatoryjnego badania pod kątem stwierdzenia, czy nie
zachodzą wobec podmiotu udostępniającego zasoby podstawy wykluczenia, które zostały
przewidziane względem wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o.
⎯ zatajenie informacji dotyczących nierzetelnego wykonania zamówienia przez Wykonawcę
REKO Prime Sp. z o.o. na rzecz Gminy Poraj, w trakcie której Gmina Poraj nakładała na
REKO Prime Sp. z o.o. wielokrotnie kary umowne za niezrealizowanie odbioru odpadów
ko
munalnych z terenu nieruchomości położonych w Gminie Poraj w terminie zgodny z
harmonogramem odbioru,
3. art. 128 ust 1 PZP w zw. z art. 223 ust. 1 PZP w zw. z § 5 Rozporządzenie Ministra
Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych
środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy, poprzez to, iż mimo wystąpienia wątpliwości w ramach
prowadzonego badania przez Zamawiającego nie wystąpił on do REKO Prime Sp. z o.o. z
wezwan
iem do złożenia wyjaśnień wraz z dokumentacją potwierdzającą poziom spełnianych
przez leasingowane pojazdy norm emisji spalin oraz dokumentacji wskazującej, że REKO
Prime Sp. z o.o. jest stroną umów w odniesieniu do leasingowanych pojazdów,
4. art. 226 ust. 1 pkt 2) podpkt a) PZP poprzez zaniechanie odrzucenia oferty REKO Prime,
pomimo że wystąpiły podstawy wskazane w powyższych punktach do wykluczenia
Wykonawcy REKO Prime z Postępowania.
5. art. 239 ust. 1) i 2) w zw. z art. 16 pkt 1) i 2) PZP w zw. z art. 7 PZP poprzez przyznanie
REKO Prime maksymalnej punktacji (tj. 35 pkt) za spełnienie normy Euro VI przez wykazane
w załączniku nr 5 do SWZ pojazdy, wyłącznie na podstawie przedstawionego oświadczenia,
bez dokumentacji zaświadczając spełnienie tejże normy, podczas gdy kryterium aspektu
środowiskowego stanowi istotną rolę w zakresie przyznawanej punktacji i na jej podstawie,
wyboru najkorzystniejszej oferty, a według wiedzy Odwołującej tylko 3 pojazdy spełniają
normę Euro VI, przez co REKO Prime powinno zostać przyznanych tylko 15 punktów zamiast
35, co oznacza, że najkorzystniejszą ofertą złożyła Odwołująca.
Opierając się na przedstawionych zarzutach Odwołujący wnosił o:
1. merytoryczne rozpatrzenie przez Krajową Izbę Odwoławczą (dalej: „KIO”) niniejszego
odwołania i jego uwzględnienie w całości,
2. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentacji Postępowania,
3. nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty z
dnia 12 grudnia 2022 r.,
4. nakazan
ie Zamawiającemu unieważnienie postępowania,
względnie
5. nakazanie Zamawiającemu przeprowadzenie ponownego badania i oceny ofert złożonych
w Postępowaniu, w tym nakazanie Zamawiającemu wykluczenia REKO Prime Sp. z o.o, a w
konsekwencji odrzucenia oferty REKO Prime Sp. z o.o. z Postępowania oraz wyboru oferty
Odwołującej jako najkorzystniejszej
w każdym przypadku natomiast wnoszę o:
6. zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego przed KIO, według norm
przepisanych i zgodnie z faktur
ą przedstawioną przez Odwołującego na rozprawie.
Odwołujący wskazał, że:
Zamawiający prowadzi Postępowanie, którego przedmiotem jest „Odbiór i zagospodarowanie
odpadów komunalnych pochodzących od właścicieli nieruchomości zamieszkałych,
znajdujących się na terenie Gminy Psary wraz z odbiorem i zagospodarowaniem odpadów
komunaln
ych zebranych w Punkcie Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych” znak
ZP.271.38.2022. Ogłoszenie dotyczące powyższego zamówienia zostało opublikowane w
dniu 19 października 2022 r., w którym przewidziano termin składania ofert do dnia 29
listopada 2022
r. do godziny 12:00, a ich otwarcie nastąpiło w dniu 29 listopada 2022 r. o
godzinie 12:30. Całość postępowania przeprowadzana została w formie elektronicznej
zgodnie z art. 63 ust. 2 ustawy PZP.
Dowód: - informacja z otwarcia ofert z dnia 29 listopada 2022 r.,
- informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty z dnia 12 grudnia 2022 r.
(w aktach postępowania przetargowego).
W Postępowaniu zostały złożone 2 oferty, z których za najkorzystniejszą uznano ofertę
Wykonawcy
– REKO Prime Sp. z o.o.
REKO Prime Sp. z o.o. w toku postępowania oświadczył, że spełnia wszystkie wymogi
ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego, co w ocenie Odwołującej, jest
oświadczeniem nieprawdziwym, albowiem chociaż Wykonawca ten wskazał, że posiada
osiem pojazdów zgodnych z SWZ do wykonania zamówienia, ale nie wykazał, że wszystkie
spełniają wymogi postawione w treści ogłoszenia i SWZ oraz że pozostają w jego dyspozycji.
Zamawiający w rozdziale XIX pkt 3.4.2 SWZ zobowiązał Wykonawców do wykazania
dysponowaniem odpowiedni potencjałem technicznym dostępnym wykonawcy w celu
wykonania zamówienia publicznego, na który składać się miało w sumie minimum siedem
pojazdów, o specyfikacji zgodnej z wymienioną w tabeli wymaganego sprzętu wskazanej
przez Zamawiającego w SWZ. Ponadto Zamawiający w rozdziale XXVII SWZ określił kryteria
oceny ofert, którymi kierować się będzie przy wyborze najkorzystniejszej oferty. W pkt 1
powyższego rozdziału znajduje się tabela wskazująca liczbę przyznawanych punktów za
poszczególne kryteria, w tym za aspekt środowiskowy (2 pozycja tabeli), za które
Zamawiający przyznawał w sumie 35 pkt, jeżeli pojazdy spełniały normę Euro VI. Wskazać
należy, że punkty za aspekt środowiskowy stanowiły 35 % całości punktów możliwych do
uzyskania w postępowaniu.
Dowód: - Specyfikacja Warunków Zamówienia dla Zamówienia o nazwie „Odbiór i
zagospodarowanie odpadów komunalnych pochodzących od właścicieli nieruchomości
zamieszkałych, znajdujących się na terenie Gminy Psary wraz z odbiorem i
zagospodarowaniem odpadów komunalnych zebranych w Punkcie Selektywnego Zbierania
Odpadów Komunalnych” z dnia 14 października 2022 r.
(w aktach postępowania przetargowego).
Wykonawca REKO Prime Sp. z o.o. mając na uwadze ilość przyznawanych punktów za
pojazdy spełniające normę w Załączniku nr 5 do SWZ wykazał osiem pojazdów, które oprócz
spełnienia wymogów specyfikacji techniczno-użytkowej pojazdów, spełniają również normę
Euro VI, za którą Zamawiający przyznaje 5 pkt za każdy pojazd spełniający powyższą normę
emisji spalin.
Dowód: - Załącznik nr 5 do SWZ od REKO Prime Sp. z o.o. (w aktach postępowania
przetargowego).
Zgodnie z uzyskanymi przez Odwołującego informacjami z przedstawionych przez REKO
Prime Sp. z o.o. pojazdów, tylko dla trzech pojazdów (tj. WGM6679F, WGM9991F,
WGM6659F) zos
tało potwierdzone spełnienie normy Euro VI, a w zakresie pozostałych
warunek ten nie został przez powyższego Wykonawcę wykazany. Co więcej, nie wykazano
także, że pozostałe pojazdy spełniają normę emisji spalin Euro V. Wskazać należy, że
wykazanie przez RE
KO Prime Sp. z o.o. spełnienia normy Euro VI przez wszystkie pojazdy,
ograniczyło się wyłącznie do oświadczenia złożonego w Załączniku nr 5 do SWZ i
Wykonawca ten nie złożył żadnej potwierdzającej dokumentacji w tym zakresie.
Dowód: - Pismo Starostwa Powiatu Grodziskiego, Wydział Komunikacji z dnia 13 grudnia
2022 r.
W tym miejscu zaznaczyć należy, że skoro Zamawiający przyznawał punktację za spełnienie
normy Euro VI, to weryfikacja w tym zakresie dokumentacji nie powinna była ograniczyć się
jedynie do
złożenia oświadczenia o posiadaniu normy Euro VI przez pojazdy służące do
wykonania zamówienia, ale powinno również zostać prawidłowo udokumentowane, aby
przyznawana przez Zamawiającego punktacja została przydzielona w sposób przejrzysty i
zgodny z zasadą uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Mając na uwadze
powyższe Zamawiający powinien zwrócić się do REKO Prime Sp. z o.o. w toku
prowadzonego badania i oceny ofert, o przedłożenie brakującej dokumentacji zaświadczającej
spełnienie normy EURO IV przez pojazdy wskazane w Załączniku nr 5 do SWZ.
Podkreślenia wymaga również fakt, że REKO Prime Sp. z o.o. w przedstawionym Załączniku
nr 5 do SWZ wskazał, że pojazdy w nim wymienione stanowią przedmiot leasingu, ale nie
przedłożył dokumentów potwierdzających, że jest stroną tejże umowy, co rodzi obawy, że
stroną umowy leasingu może być podmiot trzeci. Z tego względu powyższy Wykonawca
powinien wykazać, że jest stroną umowy leasingu lub przedstawić zobowiązanie podmiotu
udostępniającego zasób, w celu wykazania, że posiada zasoby techniczne niezbędne do
wykonania zamówienia w sposób rzetelny.
Wobec powyższego, mając na uwadze brak możliwości weryfikacji spełniania warunków
udziału w postępowaniu Wykonawców, niniejsze postępowanie jest obarczone wadą
uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy. Tym samym, w ocenie
Odwołującej, konieczne jest unieważnienie postępowania, aby Zamawiający mógł wszcząć
ponowne postępowanie, w którym wady postępowania zostaną usunięte, w szczególności
poprzez uwzględnienie w dokumentacji postępowania konieczności przedłożenia
Zamawiającemu dokumentacji niezbędnej do ustalenia faktycznego dysponowania pojazdami,
jak również spełnienia norm emisji spalin.
Gdyby jednak Krajowa Izba Odwoławcza doszła do przekonania, że wyżej wskazane wady
nie uzasadniają unieważnienia postepowania, to należy zwrócić uwagę na aspekty
uzasadniające wykluczenie REKO Prime z postępowania.
W rozdziale XIX SWZ Zamawiający wskazał podstawy wykluczenia Wykonawców, pośród
których w pkt 2.2. został wskazany art. 109 ust. 1 pkt 7, 8 i 10 ustawy PZP. Przedstawione
przepisy stanowią fakultatywną podstawę wykluczenia Wykonawcy w przypadku między
inny
mi, nienależytego wykonywania wcześniejszej umowy o udzielenie zamówienia
publicznego oraz wprowadzenia zamawiającego w błąd przy przedstawianiu informacji, że nie
podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji, co mogło
mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o
udzielenie zamówienia, lub jeśli zataił te informacje.
W okolicznościach niniejszego postępowania wystąpiły okoliczności prowadzące do
wykluczenia REKO Prime Sp. z o.o. z post
ępowania. Na podstawę wykluczenia wskazanego
Wykonawcy z postępowaniu, wskazuje brak prawidłowego udokumentowania spełnienia
normy Euro VI przez pojazdy wykazane przez REKO Prime Sp. z o.o. oraz niewykazania kto
jest stroną umowy leasingu wymienionych pojazdów, czego następstwem jest wprowadzenie
w błąd Zamawiającego, aby na podstawie niezgodny ze stanem faktycznym danych, uzyskać
maksymalną ilość punktów przyznawanych przez Zamawiającego za kategorię dotyczącą
aspektu środowiskowego oraz spełnić wymogi udziału w postępowaniu.
Jak wskazano powyżej, jedynie w odniesieniu do trzech pojazdów możliwe jest stwierdzenie,
że spełniają one normę emisji spalin Euro VI.
Dowód: - Pismo Starostwa Powiatu Grodziskiego, Wydział Komunikacji z dnia 13 grudnia
2022 r.
Kolejną podstawą do wykluczenia REKO Prime Sp. z o.o. jest zatajenie informacji w
długotrwałego, nienależytego wykonywania usługi na rzecz gminy Poraj, które świadczyła w
roku 2022 r. W ramach wykonywanego na rzecz Gminy Poraj zamówienia, Wykonawca
dopuścił się wielokrotnie nierzetelnego wykonania usługi w zakresie odbioru i
zagospodarowania odpadów komunalnych i/lub prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów, o
czym świadczą kary umowne nałożone na tego Wykonawcę przez Gminę Psary za
nierealizowanie odbioru o
dpadów komunalnych z terenu nieruchomości położonych w Gminie
Poraj w terminie zgodnym z harmonogramem odbioru. Pominięcie zatem przez REKO Prime
w informacjach przekazywanych Zamawiającemu okoliczności związanych z nienależytym
wykonaniem umowy (mimo, że mógł przeprowadzić procedurę tzw. self-cleaningu, a mimo to
postanowił zataić konieczne w tym zakresie informacje) zostało dokonane w celu wykazania,
że Wykonawca REKO Prime Sp. z o.o. gwarantuje prawidłowe i należyte wykonanie
zamówienia, co nie jest prawdą. Tym samym Zamawiający został wprowadzony intencjonalnie
w błąd co do braku wystąpienia fakultatywnej przesłanki wykluczenia z postępowania, co już
samo w sobie powoduje spełnienie dodatkowej, fakultatywnej przesłanki wykluczenia z
postępowania, przewidzianej przez Zamawiającego w SZW.
Dowód: - Pismo Gminy Poraj z dnia 19 grudnia 2022 r. wraz z Notami Księgowymi nr:
Mając na uwadze całokształt okoliczność niniejszej sprawy należ uznać, że wybór oferty
REKO Prime Sp. z o.o. przez Zamawiającego jako najkorzystniejszej powinno zostać
unieważnione, gdyż w ramach prowadzonego postępowania wystąpiły liczne wady, których
bra
k konwalidacji przez Zamawiającego powoduje, że wybór powyższej oferty jest niezgodny
z zasadą uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Podkreślenia wymaga, że
mimo wystąpienia podstaw do wykluczenia Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o. z
postępowania z uwagi na wypełnienie przesłanek zawarty w art. 109 ust. 1 pkt 7, 8 i 10
ustawy PZP, tj. prowadzenie w błąd Zamawiającego w zakresie leasingowanych pojazdów
oraz zatajenie informacji dotyczących nierzetelnego wykonania usługi na rzecz Gminy Poraj,
Za
mawiający zaniechał odrzucenia oferty REKO Prime Sp. z o.o., jak również zaniechał
uzupełnienia przez REKO Prime Sp. z o.o. dokumentacji, w celu udowodnienia spełnienia
warunków wymaganych do przyznania punktów za aspekt środowiskowy w niniejszym
postępowaniu, czego następstwem było bezpodstawne przyznanie maksymalnej liczby
punktów za to kryterium. Odwołujący wskazuje, że punkty przyznawane za aspekt
środowiskowy stanowiły kluczowe kryterium w zakresie przyznawanej punktacji, z uwagi na
fakt, że jeden pojazd stanowił 5 pkt, czyli 5 punktów procentowych całej przyznawanej przez
Zamawiającego punktacji. W konsekwencji powyższego, Zamawiający w sposób
nieuprawniony dokonał wyłonienia Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o. jako podmiotu, który
złożył ofertę najkorzystniejszą.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie z dnia 2 stycznia 2023 r. wnosił o
oddalenie odwołania w całości.
Zamawiający wskazał, że:
W dniu 22 grudnia 2022 roku Odwołujący Remondis Tarnowskie Góry Sp. z o.o. ul. Nakielska
1-3, kod 42-
600 Tarnowskie Góry złożył odwołanie, zaskarżając czynności Zamawiającego
polegające na:
1) zaniechaniu unieważnienia postępowania, podczas gdy zachodzi wada uniemożliwiająca
zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy o udzieleniu zamówienia publicznego, a to na
skutek braku możliwości weryfikacji – zgodnie z SWZ - aspektu środowiskowego kryterium
oceny ofert, a to w wyniku braku zobowiązania Wykonawców do przedłożenia dokumentacji
potwierdzającej spełnienie normy emisji spalin wskazanych w wykazie pojazdów stanowiącym
załącznik nr 5 do SWZ (np. kopii dowodów rejestracyjnych),
względnie
ni
eprawidłowe przyznanie maksymalnej punktacji Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o. za
kryterium nr 2 dotyczący spełnienia aspektu środowiskowego, przyznawane za: podwyższony
standard świadczenia usługi w zakresie realizacji zamówienia przy wykorzystaniu w realizacji
przy wykorzystaniu w realizacji zamówienia pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi
lub spełniających normę emisji spalin, podczas gdy REKO Prime Sp. z o.o. nie wykazał dla
żadnego z pojazdów dokumentacji potwierdzającej spełnienie normy Euro VI.
Zgodnie z zapisami Rozdziału XXVII SWZ, w którym opisano kryteria oceny ofert, wraz z
podaniem wag tych kryteriów i sposobem oceny ofert oraz załącznika nr 1 do SWZ, aspekt
środowiskowy podlegał ocenie w oparciu o oświadczenie. Wykonawcy byli zobowiązani do
oświadczenia w formularzu ofertowym, w zakresie Aspektu środowiskowego: ilości pojazdów
z normą emisji spalin EURO 6 i/lub pojazdów o których mowa w ustawie z dnia 11.01.2018 r.
o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Wykonawca REKO Prime Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością oświadczył, że wszystkie jej pojazdy spełniają normę emisji
spalin EURO 6 i tym samym wypełnił wymagania Zamawiającego w tym zakresie.
Mając powyższe na uwadze, Zamawiający nie zgadza się z twierdzeniem odwołującego, iż
Wykonawca REKO Prime Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie wykazał spełnienia
aspektu środowiskowego w zakresie spełnienia normy Euro 6.
Składając oferty Wykonawca opiera się na wymaganiach zawartych w SWZ i załącznikach.
Nie można oczekiwać, aby Wykonawca składał w konkretnym postępowaniu dokumenty
niepożądane, a następnie ponosił negatywne konsekwencje braku ich przedstawienia.
Zamawiający zgodnie w treścią SWZ poprzestał na ocenie informacji zawartych w
oświadczeniu, wobec braku wymagań udowodnienia informacji zawartych w oświadczeniu.
Prawidłowość czynności realizowanych przez Zamawiającego potwierdza stanowisko KIO w
orzeczeniu nr 1232/18. „Nieprzyznanie Odwołującemu punktów w sytuacji spełnienia przez
niego stawianych przez Zamawiającego warunków koniecznych do ich uzyskania, pozostaje
więc w sprzeczności z art. 7 Pzp. Działanie polegające na nieprzestrzeganiu ustalonych przez
siebie zasad w stosunku do Odwołującego wskazuje, że Zamawiający nie traktuje
Odwołującego na równi z innymi Wykonawcami, którym punkty zostały przyznane, a nadto
wprowadza własne dodatkowe kryteria ocen, wobec czego zachwiana została zasada
równego traktowania Wykonawców a w rezultacie zasada uczciwej konkurencji – wobec
uprzywilejowania jednych kosztem drugich
– pomimo spełniania określonych przez
Zamawiającego warunków koniecznych do uzyskania zamówienia”.
Jeśli wykonawca nie wykazałby pojazdów i nie wypełnił tabeli, oznaczałoby to, iż zobowiązuje
się wykonać zamówienie w podstawowym zakresie i przy danym kryterium otrzymałby 0 pkt.
Zamawiający był zobowiązany do przyznania odpowiedniej liczby punktów w danej ofercie na
podstawie tegoż właśnie oświadczenia i nie wymagał od Wykonawców - również
Odwołującego – potwierdzenia spełniania normy emisji spalin na podstawie innych
dokumentów.
Należy podkreślić, że warunki przyznawania punktów w tym kryterium oceny ofert były takie
same dla wszystkich Wykonawców i szczegółowo opisane w SWZ oraz formularzu ofertowym.
Żaden z Wykonawców (w tym Odwołujący) przed terminem składania ofert nie kwestionował
poprawności sposobu potwierdzenia spełnienia aspektu środowiskowego w zakresie
spełniania normy emisji spalin EURO 6, ani też nie wnioskował o wyjaśnienia treści SWZ.
Zamawiający nie dopuścił się zatem naruszenia przepisów ustawy PZP, przyznał bowiem
poszczególnym ofertom punkty zgodnie z określonym w specyfikacji warunków zamówienia
sposobem oceny ofert. W sposób prawidłowy ustalił ranking ofert biorąc pod uwagę kryterium
ceny oraz kryterium aspektów środowiskowych - pojazdy spełniające normę EURO 6, co
potwierdza wyrok Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1390/20).
Mając na uwadze powyższe zarzut podniesiony przez odwołującego nie znalazł potwierdzenia
w stanie faktycznym.
2) Odwołujący wskazał zarzut o zaniechaniu przez Zamawiającego z wykluczenia Wykonawcy
REKO Prime Sp. z o.o. z postępowania, pomimo że Wykonawca REKO Prime Sp. z o.o. w
wykazie pojazdów z załącznika nr 5 do SWZ wskazał pojazdy stanowiące przedmiot
leasingu
, jednocześnie nie przedstawiając dokumentacji potwierdzającej, że jest stroną
umowy leasingowej, co powoduje, że nie może być uznany za podmiot dysponujący
wskazanym tam parkiem taborowym bowiem stroną umowy leasingu może być inny podmiot,
którego oświadczenia o oddaniu zasobów do realizacji niniejszego zamówienia nie załączono,
a także Wykonawca ten nie wykazał spełnienia norm emisji spalin wskazanych w wykazie, co
w konsekwencji prowadzi do uznania, że REKO Prime Sp. z o.o. swoim działaniem dążyła do
wprowadzenia w błąd Zamawiającego, w celu uzyskania wyższej liczby punktów.
Zamawiający nie zgadza się również z powyższymi twierdzeniem Odwołującego, iż
Wykonawca REKO Prime Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie wykazał
dysponowania pojazdami skierowanymi do realizacji zamówienia ze względu na fakt, iż
stanowią one przedmiot leasingu.
Zgodnie z SWZ Wykonawcy byli zobowiązani do oświadczenia w formularzu ofertowym, w
zakresie Aspekt środowiskowy pojazdów którymi dysponują i które będą wykorzystane do
realizacji zamówienia.
Wykonawca REKO Prime Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oświadczył, że
dysponuje wszystkimi wskazanymi w ofercie p
ojazdami i tym samym wypełnił wymagania
Zamawiającego we przedmiotowym zakresie. Zamawiający również w tym przypadku był
zobowiązany do przyznania odpowiedniej liczby punktów danej ofercie na podstawie tegoż
właśnie oświadczenia i nie był zobowiązany do wymagania od Wykonawców - również
Odwołującego – potwierdzenia dysponowania pojazdami na podstawie innych dokumentów.
Również w tym przypadku warunki przyznawania punktów w tym kryterium oceny ofert były
szczegółowo opisane w SWZ oraz formularzu ofertowym i tu też żaden z Wykonawców przed
terminem składania ofert nie kwestionował poprawności sposobu potwierdzenia
dysponowania pojazdami, ani też nie wnioskował o wyjaśnienia treści SWZ.
Należy tu zwrócić uwagę, że leasingodawca nie jest w postępowaniu przetargowym
traktowany jako podwykonawca lub podmiot udostępniający zasoby, z tego też
względu Zamawiający nie ma obowiązku wymagania od niego jakichkolwiek
dokumentów. W orzecznictwie KIO przyjmuje się, że istnienie stosunku zobowiązaniowego,
który uprawnia wykonawcę do władania rzeczą, korzystania z niej w sposób zgodny z jej
przeznaczeniem, używania jej (np. użytkowanie, najem, dzierżawa, leasing) jest
wystarczające do uznania, że wykonawca dysponuje nią w rozumieniu ustawy PZP i nie
będzie to dysponowanie potencjałem podmiotu trzeciego.
Ponadto Przystępujący w punkcie dotyczącym informacji na temat polegania na zdolności
innych podmiotów zaznaczył odpowiedź "Nie", nie będzie on korzystał z zasobów podmiotów
trzecich.
Odwołujący nie wskazał - ani tym bardziej nie wykazał - że przedstawione w niniejszym
postępowaniu informacje o podstawie dysponowania wskazanymi pojazdami są nieprawdziwe
i jaki mają wpływ na uznanie warunku dysponowania pojazdami za spełniony lub nie –
zwłaszcza, że własność i leasing traktowanie są w tym zakresie właściwie równorzędnie co
potwierdza wyrok Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1390/20).
Mając na uwadze powyższe zarzut podniesiony przez odwołującego nie znalazł potwierdzenia
w stanie faktycznym.
3) Odwołujący wskazał także, że Wykonawca REKO Prime Sp. z o.o. całkowicie pominął fakt,
że w ramach usług świadczonych na rzecz Gminy Poraj w roku 2022, z uwagi na nierzetelne
wykonanie zamówienia na rzecz tej gminy, były na niego wielokrotnie nakładane kary
umowne z tytułu odbierania odpadów niezgodnie z harmonogramem, czego Wykonawca nie
ujawnił pomimo, iż jedną z przesłanek fakultatywnych wykluczenia, stosowanych przez
Zamawiającego w niniejszym postępowaniu, jest art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP, wprowadzając tym
samym Zamawiającego w błąd dla wykazania braku zaistnienia przesłanki wykluczenia z
postępowania.
Odnosząc się do zarzutu Odwołującego jednoznacznie należy stwierdzić, że nie każda kara
umowna mieści się w katalogu sankcji w art.109 ust.1 pkt 7 Pzp. Stanowisko to zostało
jednoznacznie podkreślone w Piśmie Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 2 listopada 2022
r:
„W katalogu tym mieścić się będzie jedynie kara mająca charakter odszkodowawczy.
Określane w umowach kary -w zależności od sposobu ukształtowania postanowień
umownych -
mogą bowiem pełnić różne funkcje, nie tylko funkcję kompensacyjną.”
Art. 109 ust.1 p.7 Pzp posługuje się językiem dyrektywy klasycznej i stanowi, że, aby
zaistniała przesłanka wykluczenia, nienależyte wykonanie zamówienia „musi doprowadzić do
odszkodowania”.
Zgodnie z art. 57 ust.4 lit.g dyrektywy klasycznej 2014/24/UE przesłanka wykluczenia dotyczy
wykluczenia z
udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia każdego wykonawcy, który
„wykazywał znaczące lub uporczywe niedociągnięcia w spełnieniu istotnego wymogu
w
ramach wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego, (...), które
doprowadziły do wcześniejszego rozwiązania tej wcześniejszej umowy, odszkodowań lub
innych porównywalnych sankcji”
Procedura w
sprawie udzielenia zamówienia to proces eliminacji z zamówienia wykonawców,
którzy nie posiadają zdolności dających rękojmię należytego wykonania zamówienia. W tym
zakresie, w oparciu o
podstawy wykluczenia, bada się wiarygodność wykonawcy, by
sprawdzić, czy wykona on zamówienie prawidłowo i legalnie. Ta podstawa wykluczenia opiera
się na podstawowym elemencie w stosunku między zamawiającym a wykonawcą, a
mianowicie na rzetelno
ści wykonawcy, stanowiącej podstawę zaufania pokładanego w nim
przez zamawiającego (MecaC-41/18). Z dostępu do zamówienia mogą być więc wykluczeni
wykonawcy, do
których zamawiający utracił zaufanie z powodu nienależytego wykonania
poprzedniego zamówienia(DeltaC-267/18).
Kary naliczone firmie REKO Prime Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ich zakres,
wysokość, okoliczności ich naliczenia i charakter nieprawidłowości jednoznacznie wskazują,
że nie mają one znamion odszkodowania.
W wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 22 lipca 2021 r. (sygn. akt KIO 1482/21) Izba
stwierdza, że odstąpienie od umowy czy naliczenie kar umownych są jednymi z elementów
konstrukcji przepisu art. 109 ust. 1 pkt 7p.z.p. i to elementami wtórnymi oraz wynikowymi.
Najistotniejsze i konieczne do wykazania w ocenie KIO przez zamawiającego jest
niewykonanie lub nienależyte wykonanie "w znacznym stopniu lub zakresie umowy albo
jej
długotrwałe nienależyte wykonywanie w cywilistycznym rozumieniu tych pojęć oraz
jednoczesne
wykazanie, że odnosi się ono do istotnej części umowy i, że
odpowiedzialność za taki stan rzeczy ponosi wykonawca".
KIO w swych orzeczeniach wielokrotnie wskazyw
ała, iż kary umowne traktowane są jako
element ochrony interesu publicznego, stanowią czynnik represji, motywator, zabezpieczenie
należytego wykonania umowy czy instrument dyscyplinujący wykonawców. Od lat bowiem w
orzecznictwie i
praktyce zamówień publicznych utrwala się stosowanie kary umownej w
oderwaniu od
jej podstawowej funkcji, jaką jest naprawienie szkody poniesionej przez
wierzyciela z
powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Dodatkowo w
kontekście przepisów ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych, która przecież obliguje do dochodzenia należności publicznych, brak
przymusowego dochodzenia kary umownej powoduje, że kary umowne są także nakładane w
okolicznościach, w których po stronie zamawiającego nie wystąpiła szkoda.
Podstawą do wykluczenia wykonawcy może być sytuacja wyjątkowa, w której interes
poprzedniego zamawiającego jako wierzyciela nie został zaspokojony, w konsekwencji czego
zamawiający będzie poszukiwał odszkodowania.
Tryb
unał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 3.10.2019 r., C-267/18, zwrócił uwagę na bardzo
istotną okoliczność związaną z procesem podejmowania decyzji o wykluczeniu wykonawcy z
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, mianowicie instytucja zamawiająca nie
jest związana oceną innych instytucji zamawiających, w tym również uzasadnieniem
odstąpienia od umowy. Każda instytucja zamawiająca w stanie faktycznym konkretnej sprawy
ma swobodę oceny okoliczności, które mogą stanowić podstawę do wykluczenia wykonawcy
z postępowania, a co za tym idzie –może samodzielnie decydować, czy w jej ocenie
wykonawca jest rzetelny i wiarygodny. Uprawnienie to stanowi realizację zasady
proporcjonalności, którą należy bezwzględnie stosować w chwili podejmowania decyzji o
zastosowaniu fakultatywnej podstawy wykluczenia wykonawcy.
Instytucje zamawiające w
przypadku przesłanek fakultatywnego wykluczenia powinny bezwzględnie mieć na
uwadze zasadę proporcjonalności, która oznacza w szczególności, że przed podjęciem
decyzji o
wykluczeniu wykonawcy instytucja taka uwzględnia charakter popełnionych
nieprawidłowości lub powtarzanie nieprawidłowości. Dopiero po szczegółowym rozpoznaniu
wszystkich okoliczności podejmuje decyzję o wykluczeniu z postępowania.
Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 15 grudnia 2020 r. sygn. akt KIO 3090/20 zaznacza, że
sam fakt nałożenia kar umownych na wykonawcę realizującego umowę nie musi
automatycznie oznaczać, że umowa realizowana jest nienależycie.
Nałożenia kar na REKO Prime Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przez Gminę Poraj
nie stanowi o nienależytym wykonaniu umowy.
W tym przypadku stosowanie zasady proporcjonalności prowadzi jednoznacznie do konkluzji
Zamawiającego.
Naliczenie kar w związku z uchybieniem postanowieniom umowy za jednostkowe przypadki
odbioru odpadów niezgodne z harmonogramem usług nie może prowadzić do wykluczenia
wykonawcy z postępowania i tym samym wykluczenia go z rynku zamówień publicznych.
Zgodnie z Wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28 marca 2022 r. KIO 665/22
Wykluczenie Wykonawcy z postępowania na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 7 p.z.p. jest
dopuszczalne jedynie w przypadku zajścia wszystkich określonych w tym przepisie
przesłanek łącznie, a ponadto przesłanki te nie mogą być rozumiane dowolnie.
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 marca 2022 r. KIO 566/22 wskazuje, że
kluczowe znaczenie dla prawidłowej interpretacji omawianych norm ma okoliczność, iż art.
109 ust. 1 pkt 7 oraz art. 111 pkt 4 p.z.p. mają charakter stricte sankcyjny. Zaistnienie
zdarzenia będącego podstawą wykluczenia, o którym mowa w at. 109 ust. 1 pkt 7 p.z.p.,
wiąże się dla wykonawcy z bardzo dotkliwą karą, jaką jest brak możliwości ubiegania się o
udzielenie zamówienia przez okres trzech lat (z zastrzeżeniem uprawnienia wykonawcy do
skorzystania z instytucji samooczyszczenia). Sankcyjny charakter omawianych regulacji
nakazuje ścisłą ich interpretację, w świetle czego bezwzględnie zakazane jest stosowanie
wykładni rozszerzającej.
Ponadto należy zauważyć, ze Wykonawca REKO Prime Spółka z o.o. oświadczył, że nie
podlega wykluczeniu z postępowania, a oświadczenie zostało złożone zgodnie z instrukcją
Urzędu Zamówień Publicznych określoną w piśmie z dnia 2 listopada 2022 r. Urzędu
Zamówień Publicznych p.n.: „Kara umowna w kontekście przesłanki wykluczenia wykonawcy
z powodu nieprawidłowości w realizacji wcześniejszych umów a sposób wypełnienia JEDZ”,
która mówi:
„Kierując się wymogami przejrzystości postępowania, wykonawca w części III sekcja C
formularza JEDZ, odpowiadając na pytanie -(…) -składa oświadczenie skorelowane z
przesłanką wykluczenia z art. 109 ust. 1 pkt 7Pzp (tj. wykluczenie z przyczyn leżących po
stronie wykonawcy, który w znacznym stopniu lub zakresie nie wykonał lub nienależycie
wykonał albo długotrwale nienależycie wykonywał istotne zobowiązanie wynikające z
wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego lub umowy koncesji).(...),W
oświadczeniu składanym na formularzu JEDZ w części III sekcja C nie wskazuje się umów,
przy realizacji których wystąpiły inne niż określone w art. 109 ust. 1 pkt 7Pzp okoliczności.”
Zamawiający podtrzymuje swoją decyzję, a zarzuty podniesione przez Odwołującego nie
znalazły potwierdzenia w stanie faktycznym i jako takie należy uznać je za niezasadne.
Postępowanie nie jest obarczone niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie
niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego z art 255 pkt 6
ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 z późn. zm. dalej PZP).
Stan faktyczny
ustalony przez Izbę:
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
dnia
19 października 2022 roku pod numerem 2022/S 202-575351.
W dniu 22 grudnia 2022 r. wykonawca Remondis Tarnowskie Góry Sp. z o.o. z siedzibą w
Tarnowskich Górach wniósł odwołanie, zaskarżając czynności podjęte przez Zamawiającego
polegające na:
⎯ zaniechaniu unieważnienia postepowania, podczas gdy zachodzi wada uniemożliwiająca
zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy o udzieleniu zamówienia publicznego, a to na
skutek braku możliwości weryfikacji – zgodnie z SWZ - aspektu środowiskowego kryterium
oceny ofert, a to w wyniku braku zobowiązania Wykonawców do przedłożenia dokumentacji
potwierdzającej spełnienie normy emisji spalin wskazanych w wykazie pojazdów stanowiącym
załącznik nr 5 do SWZ (np. kopii dowodów rejestracyjnych),
względnie
⎯ nieprawidłowe przyznanie maksymalnej punktacji Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o. za
kryterium nr 2 dotyczący spełnienia aspektu środowiskowego, przyznawane za: podwyższony
standard świadczenia usługi w zakresie realizacji zamówienia przy wykorzystaniu w realizacji
przy wykorzystaniu w realizacji zamówienia pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi
lub spełniających normę emisji spalin, podczas gdy REKO Prime Sp. z o.o. nie wykazał dla
żadnego z pojazdów dokumentacji potwierdzającej spełnienie normy Euro VI,
⎯ zaniechaniu przez Zamawiającego z wykluczenia Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o. z
postępowania, pomimo że: ⎯ Wykonawca REKO Prime Sp. z o.o. w wykazie pojazdów z
załącznika nr 5 do SWZ wskazał pojazdy stanowiące przedmiot leasingu, jednocześnie nie
przed
stawiając dokumentacji potwierdzającej, że jest stroną umowy leasingowej, co
powoduje, że nie może być uznany za podmiot dysponujący wskazanym tam parkiem
taborowym bowiem stroną umowy leasingu może być inny podmiot, którego oświadczenia o
oddaniu zasobów do realizacji niniejszego zamówienia nie załączono, a także Wykonawca ten
nie wykazał spełnienia norm emisji spalin wskazanych w wykazie, co w konsekwencji
prowadzi do uznania, że REKO Prime Sp. z o.o. swoim działaniem dążyła do wprowadzenia w
błąd Zamawiającego, w celu uzyskania wyższej liczby punktów,
⎯ Wykonawca REKO Prime Sp. z o.o. całkowicie pominął fakt, że w ramach usług
świadczonych na rzecz Gminy Poraj w roku 2022, z uwagi na nierzetelne wykonanie
zamówienia na rzecz tej gminy, były na niego wielokrotnie nakładane kary umowne z tytułu
odbierania odpadów niezgodnie z harmonogramem, czego Wykonawca nie ujawnił pomimo,
iż jedną z przesłanek fakultatywnych wykluczenia, stosowanych przez Zamawiającego w
niniejszym postępowaniu, jest art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP, wprowadzając tym samym
Zamawiającego w błąd dla wykazania braku zaistnienia przesłanki wykluczenia z
postępowania, a w konsekwencji:
⎯ zaniechaniu odrzucenia oferty REKO Prime Sp. z o.o., czego następstwem był:
−
wybór oferty REKO Prime Sp. z o.o. jako najkorzystniejszej z przedstawionych, mimo iż w
złożonych przez powyższego Wykonawcę oświadczeniach podano informacje niezgodne ze
stanem faktycznym, w celu wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu i
zawyżenia ilości punktów przyznawanych przez Zamawiającego w postępowaniu, co jest
sprzeczne z zasadą uczciwej konkurencji i równego traktowania Wykonawców.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 255 pkt 6 PZP
, a to w wyniku zaniechania unieważnienia postępowania w sytuacji, w
której w wyniku złożonych oświadczeń przez REKO Prime Sp. z o.o. oraz w kontekście treści
SWZ, brak jest możliwości weryfikacji istotnych aspektów w niniejszym postępowaniu, a to
normy em
isji spalin, jakie spełniają pojazdy, które mają być dedykowane do wykonania
zamówienia publicznego, pod kątem normy emisji spalin spełnianych przez dane pojazdy, a
tym samym brak jest możliwości wykazania zarówno spełnienia wymogów zamawiającego
udziału w postępowaniu (to jest posiadania pojazdów spełniających co najmniej Euro V) oraz
kryterium oceny ofert (to jest pojazdów spełniających normę emisji spalin Euro VI lub
napędzanych paliwami alternatywnymi) wobec braku zastrzeżenia w SWZ konieczności
przedłożenia dowodów dokumentujących spełnienie w/w norm, np. dowodów rejestracyjnych,
2. art. 109 ust. 1 pkt 7, 8 i 10 PZP w zw. z art. 110 PZP w zw. z 119 PZP art. poprzez
zaniechanie niewykluczenia Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o., podczas gdy wystąpiły
przew
idziane przez Zamawiającego przesłanki wykluczenia z postępowania, to znaczy:
REKO Prime z przyczyn leżących po jego stronie, w znacznym stopniu lub zakresie nie
wykonał lub nienależycie wykonał albo długotrwale nienależycie wykonywał usługę odbioru
odpadów komunalnych na rzecz Gminy Poraj, co doprowadziło do nałożenia na niego
wielokrotnie kar umownych,
REKO Prime wprowadził w błąd Zamawiającego, w zakresie informacji mających istotny
wpływ na podjęcie decyzji, których wystąpienie stwarza wątpliwość co do rzetelności
wykonania zamówienia przez powyższego Wykonawcę, a do których należą:
⎯ złożenie oświadczenia potwierdzającego spełnienie normy Euro VI przez pojazdy wykazane
przez Wykonawcę, których łączna liczba punktów stanowiła 35% całej możliwej punktacji do
uzyskania, za które Zamawiający przyznał Wykonawcy maksymalną ilość punktów, mimo
braku przedstawienia dokumentacji potwierdzającej spełnienie normy Euro VI przez pojazdy
wskazane przez REKO Prime Sp. z o.o. w załączniku nr 5 do SWZ, podczas gdy zgodnie z
posiadaną obecną wiedzą Odwołującego, tylko 3 pojazdy posiadają potwierdzoną normę Euro
VI,
⎯ złożenie oświadczenia potwierdzającego dysponowanie pojazdami do wykonywania
zamówienia publicznego pomimo tego, że pojazdy jako leasingowane mogą być w dyspozycji
innych podmiotów, które nie przedłożyły zobowiązań do udostępnienia zasobów REKO Prime,
wobec czego w takim przypadku na REKO Prime Sp. z o.o. spoczywał obowiązek
przedstawienia zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby, czego w niniejszym
postępowaniu nie uczynił. Następstwem powyższego zaniechania Zamawiającego jest brak
wiedzy w tym zakresie, co doprowadza do sytuacji, że zamówienie będzie wykonywane przez
podmiot trzeci, który podlegałby wykluczeniu, gdyby Zamawiający posiadał niezbędna
dokumentację do przeprowadzenia obligatoryjnego badania pod kątem stwierdzenia, czy nie
zachodzą wobec podmiotu udostępniającego zasoby podstawy wykluczenia, które zostały
przewidziane względem wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o.
⎯ zatajenie informacji dotyczących nierzetelnego wykonania zamówienia przez Wykonawcę
REKO Prime Sp. z o.o
. na rzecz Gminy Poraj, w trakcie której Gmina Poraj nakładała na
REKO Prime Sp. z o.o. wielokrotnie kary umowne za niezrealizowanie odbioru odpadów
komunalnych z terenu nieruchomości położonych w Gminie Poraj w terminie zgodny z
harmonogramem odbioru,
3. art. 128 ust 1 PZP w zw. z art. 223 ust. 1 PZP w zw. z § 5 Rozporządzenie Ministra
Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych
środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy, poprzez to, iż mimo wystąpienia wątpliwości w ramach
prowadzonego badania przez Zamawiającego nie wystąpił on do REKO Prime Sp. z o.o. z
wezwaniem do złożenia wyjaśnień wraz z dokumentacją potwierdzającą poziom spełnianych
przez leasingowane poja
zdy norm emisji spalin oraz dokumentacji wskazującej, że REKO
Prime Sp. z o.o. jest stroną umów w odniesieniu do leasingowanych pojazdów,
4. art. 226 ust. 1 pkt 2) podpkt a) PZP poprzez zaniechanie odrzucenia oferty REKO Prime,
pomimo że wystąpiły podstawy wskazane w powyższych punktach do wykluczenia
Wykonawcy REKO Prime z Postępowania.
5. art. 239 ust. 1) i 2) w zw. z art. 16 pkt 1) i 2) PZP w zw. z art. 7 PZP poprzez przyznanie
REKO Prime maksymalnej punktacji (tj. 35 pkt) za spełnienie normy Euro VI przez wykazane
w załączniku nr 5 do SWZ pojazdy, wyłącznie na podstawie przedstawionego oświadczenia,
bez dokumentacji zaświadczając spełnienie tejże normy, podczas gdy kryterium aspektu
środowiskowego stanowi istotną rolę w zakresie przyznawanej punktacji i na jej podstawie,
wyboru najkorzystniejszej oferty, a według wiedzy Odwołującej tylko 3 pojazdy spełniają
normę Euro VI, przez co REKO Prime powinno zostać przyznanych tylko 15 punktów zamiast
35, co oznacza, że najkorzystniejszą ofertą złożyła Odwołująca.
W wyniku wniesionego odwołania przez wykonawcę Remondis Tarnowskie Góry Sp. z o.o. z
siedzibą w Tarnowskich Górach, ul. Nakielska 1-3, 42-600 Tarnowskie Góry, Zamawiający
wnosił o oddalenie odwołania w całości.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego skutecznie przystąpił wykonawca
REKO Prime Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Myszkowie, ul. Jana
Pawła II 104, 42-300 Myszków.
Izba stwierdziła, ze ww. wykonawca zgłosił przystąpienie do postępowania w ustawowym
terminie, wykazując interes w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść zamawiającego.
Przystępujący pismem wniesionym do Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 stycznia 2023 r.
(pismo z dnia 2 stycznia 2023
r.) wnosił o odrzucenie odwołania w zakresie zarzutu 1, tj.
zarzutu naruszenia przez Zamawiaj
ącego art. 255 pkt 6 ustawy PZP, a w pozostałym zakresie
oddalenie odwołania jako bezzasadnego.
Stan prawny
ustalony przez Izbę:
Zgodnie z art. 255 pkt 6 ustawy PZP,
z
amawiający unieważnia postępowanie o udzielenie
zamówienia, jeżeli postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą
uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia
publicznego.
Zgodnie z
art. 109 ust. 1 pkt 7, 8 i 10 ustawy PZP,
z
postępowania o udzielenie zamówienia
zamawiający może wykluczyć wykonawcę:
który, z przyczyn leżących po jego stronie, w znacznym stopniu lub zakresie nie wykonał
lub nienależycie wykonał albo długotrwale nienależycie wykonywał istotne zobowiązanie
wynikające z wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego lub umowy koncesji,
co doprowadziło do wypowiedzenia lub odstąpienia od umowy, odszkodowania, wykonania
zastępczego lub realizacji uprawnień z tytułu rękojmi za wady;
który w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził
zamawiającego w błąd przy przedstawianiu informacji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia
warunki udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji, co mogło mieć istotny wpływ na decyzje
podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia, lub który zataił
te informacje lub nie jest w stanie przedstawić wymaganych podmiotowych środków
dowodowych;
który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w
błąd, co mogło mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w
postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Zgodnie z
art. 110 ustawy PZP:
1. Wykonawca może zostać wykluczony przez zamawiającego na każdym etapie
postępowania o udzielenie zamówienia.
2. Wykonawca nie podlega wykluczeniu w okolicznościach określonych w art. 108 ust. 1 pkt 1,
2 i 5 lub art. 109 ust. 1 pkt 2-5 i 7-
10, jeżeli udowodni zamawiającemu, że spełnił łącznie
następujące przesłanki:
naprawił lub zobowiązał się do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem,
wykroczeniem lub swoim nieprawidłowym postępowaniem, w tym poprzez zadośćuczynienie
pieniężne;
wyczerpująco wyjaśnił fakty i okoliczności związane z przestępstwem, wykroczeniem lub
swoim nieprawidłowym postępowaniem oraz spowodowanymi przez nie szkodami, aktywnie
współpracując odpowiednio z właściwymi organami, w tym organami ścigania, lub
zamawiającym;
podjął konkretne środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, odpowiednie dla
zapobiegania dalszym przestępstwom, wykroczeniom lub nieprawidłowemu postępowaniu, w
szczególności:
a)
zerwał wszelkie powiązania z osobami lub podmiotami odpowiedzialnymi za nieprawidłowe
postępowanie wykonawcy,
b)
zreorganizował personel,
c)
wdrożył system sprawozdawczości i kontroli,
d)
utworzył struktury audytu wewnętrznego do monitorowania przestrzegania przepisów,
wewnętrznych regulacji lub standardów,
e)
wprowadził wewnętrzne regulacje dotyczące odpowiedzialności i odszkodowań za
n
ieprzestrzeganie przepisów, wewnętrznych regulacji lub standardów.
3. Zamawiający ocenia, czy podjęte przez wykonawcę czynności, o których mowa w ust. 2, są
wystarczające do wykazania jego rzetelności, uwzględniając wagę i szczególne okoliczności
czynu wy
konawcy. Jeżeli podjęte przez wykonawcę czynności, o których mowa w ust. 2, nie
są wystarczające do wykazania jego rzetelności, zamawiający wyklucza wykonawcę.
Zgodnie z
art. 119 ustawy PZP,
Zamawiający ocenia, czy udostępniane wykonawcy przez
podmioty ud
ostępniające zasoby zdolności techniczne lub zawodowe lub ich sytuacja
finansowa lub ekonomiczna, pozwalają na wykazanie przez wykonawcę spełniania warunków
udziału w postępowaniu, o których mowa
, oraz, jeżeli to dotyczy,
kryteriów selekcji, a także bada, czy nie zachodzą wobec tego podmiotu podstawy
wykluczenia, które zostały przewidziane względem wykonawcy.
Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy PZP,
j
eżeli wykonawca nie złożył oświadczenia, o którym
mowa
, podmiotowych środków dowodowych, innych dokumentów lub
oświadczeń składanych w postępowaniu lub są one niekompletne lub zawierają błędy,
zamawiający wzywa wykonawcę odpowiednio do ich złożenia, poprawienia lub uzupełnienia w
wyznaczonym terminie, chyba że:
wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo oferta wykonawcy podlegają
odrzuceniu
bez względu na ich złożenie, uzupełnienie lub poprawienie lub
zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania.
Zgodnie z art. 223 ust. 1 ustawy PZP
, w
toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać
od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert oraz przedmiotowych środków
dowodowych lub innych składanych dokumentów lub oświadczeń. Niedopuszczalne jest
prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty
oraz, z uwzględnieniem ust.
2 i art. 187, dokonywanie
jakiejkolwi
ek zmiany w jej treści.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 2) lit. a ustawy PZP,
Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli została
złożona przez wykonawcę podlegającego wykluczeniu z postępowania.
Zgodnie z art. 239 ust. 1) i 2) ustawy PZP:
1. Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów oceny ofert
określonych w dokumentach zamówienia.
2. Najkorzystniejsza oferta to oferta przedstawiająca najkorzystniejszy stosunek jakości do
ceny lub kosztu lub oferta z najniższą ceną lub kosztem.
Zgodnie z art. 16 pkt 1) i 2) ustawy PZP,
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób:
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
2) przejrzysty.
Krajowa Izba Odwoławcza – po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznaniu się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, stanowiskiem przystępującego, konfrontując je z zebranym
w sprawie materiałem procesowym, w tym z dokumentacją postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego oraz po wysłuchaniu oświadczeń i stanowisk stron, a także
uczestnika postępowania odwoławczego złożonych ustnie do protokołu w toku
rozprawy
– ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający stwierdził, że odwołanie dotyczy materii określonej w art. 513 ustawy PZP
i
podlega rozpoznaniu zgodnie z art. 517 ustawy PZP. Ponadto w ocenie składu orzekającego
Odwołujący wykazał, że posiada legitymację materialną do wniesienia środka zaskarżenia
zgodnie z przesłankami art. 505 ust. 1 ustawy PZP,
tj.
ma interes w uzyskaniu zamówienia, a
naruszenie przez zamawiającego przepisów ustawy PZP może spowodować poniesienie
przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Skład orzekający dokonał oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na uwadze
art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy PZP, który stanowi, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi
naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia.
Izba
– uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy przedłożony przez strony i
przystępującego, po dokonaniu ustaleń poczynionych na podstawie dokumentacji
postępowania, biorąc pod uwagę zakres sprawy zakreślony przez okoliczności podniesione w
odwołaniu oraz stanowiska złożone pisemnie i ustnie do protokołu – stwierdziła, że
sformułowany przez Odwołującego zarzut nr 1 podlega odrzuceniu, natomiast pozostałe
zarzuty zawarte w odwołaniu nie znajdują oparcia w ustalonym stanie faktycznym i prawnym,
a tym samym rozpoznawane odwołanie w zakresie zarzutów 2-5 nie zasługują na
uwzględnienie.
Izba wskazuje, że stosownie do art. 528 pkt 3 ustawy PZP, Izba odrzuca odwołanie, jeżeli
stwierdzi, że odwołanie zostało wniesione po upływie terminu określonego w ustawie. Zgodnie
natomiast z przepisem art. 515 ust. 2 pkt 1 ustawy PZP, o
dwołanie wobec treści ogłoszenia
wszczynającego postępowanie o udzielenie zamówienia lub konkurs lub wobec treści
dokumentów zamówienia wnosi się w terminie 10 dni od dnia publikacji ogłoszenia w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub zamieszczenia dokumentów zamówienia na
stronie internetowej, w przypadku zamówień, których wartość jest równa albo przekracza
progi unijne.
W ramach zarzutu nr 1,
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie „art. 255 pkt 6 PZP,
a to w wyniku zaniechania unieważnienia postępowania w sytuacji, w której w wyniku
złożonych oświadczeń przez REKO Prime Sp. z o.o. oraz w kontekście treści SWZ, brak jest
możliwości weryfikacji istotnych aspektów w niniejszym postępowaniu, a to normy emisji
spalin, jakie spełniają pojazdy, które mają być dedykowane do wykonania zamówienia
publicznego, pod kątem normy emisji spalin spełnianych przez dane pojazdy, a tym samym
brak jest możliwości wykazania zarówno spełnienia wymogów zamawiającego udziału w
postępowaniu (to jest posiadania pojazdów spełniających co najmniej Euro V) oraz kryterium
oceny ofert (to jest pojazdów spełniających normę emisji spalin Euro VI lub napędzanych
paliwami alternatywnymi) wobec braku zastrzeżenia w SWZ konieczności przedłożenia
dowodów dokumentujących spełnienie w/w norm, np. dowodów rejestracyjnych”.
W ramach uzasadnienia powyższego zarzutu Odwołujący stwierdził jedynie na stronie 8
odwołania, że: „mając na uwadze brak możliwości weryfikacji spełniania warunków udziału w
postępowaniu Wykonawców, niniejsze postępowanie jest obarczone wadą uniemożliwiającą
zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy. Tym samym, w ocenie Odwołującej,
konieczne jest unieważnienie postępowania, aby Zamawiający mógł wszcząć ponowne
postępowanie, w którym wady postępowania zostaną usunięte, w szczególności poprzez
uwzględnienie w dokumentacji postępowania konieczności przedłożenia Zamawiającemu
dokumentacji niezbędnej do ustalenia faktycznego dysponowania pojazdami, jak również
spełnienia norm emisji spalin”.
Jeśli Odwołujący nie zgadzał się z postanowieniami SWZ, co do braku możliwości weryfikacji
spełniania warunków udziału w przedmiotowym postępowaniu, to powinien wnieść odwołanie
w terminie liczonym od dnia publikacji tr
eści SWZ (od dnia publikacji ogłoszenia w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej), tj. od dnia 19 października 2022 r. a nie od dnia 12 grudnia
2022 r. (informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty).
W związku z powyższym od dnia 19
października 2022 r. rozpoczął się 10 dniowy bieg terminu na wniesienie odwołania
dot
yczących niezgodnych z ustawą PZP postanowień SWZ lub jej braków. W konsekwencji
Izba stwierdz
iła, że odwołanie w tym zakresie podlegało odrzuceniu, na podstawie art. 528 pkt
3 ustawy PZP.
W dalszej części uzasadnienia Izba odniesie się do zarzutów merytorycznych. W zakresie
zarzutu nr 2
w zakresie naruszenia przez Zamawiającego art. 109 ust. 1 pkt 7, 8 i 10 ustawy
PZP w zw. z art. 110 ustawy PZP w zw. z art. 119 ustawy PZP poprzez zaniechanie
niewykluczenia Wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o., podczas gdy wystąpiły przewidziane
przez Zamawiającego przesłanki wykluczenia z postępowania, to znaczy:
- REKO Prime z
przyczyn leżących po jego stronie, w znacznym stopniu lub zakresie nie
wykonał lub nienależycie wykonał albo długotrwale nienależycie wykonywał usługę odbioru
odpadów komunalnych na rzecz Gminy Poraj, co doprowadziło do nałożenia na niego
wielokrotnie kar umownych,
REKO Prime wprowadził w błąd Zamawiającego, w zakresie informacji mających istotny
wpływ na podjęcie decyzji, których wystąpienie stwarza wątpliwość co do rzetelności
wykonania zamówienia przez powyższego Wykonawcę, a do których należą:
⎯ złożenie oświadczenia potwierdzającego spełnienie normy Euro VI przez pojazdy wykazane
przez Wykonawcę, których łączna liczba punktów stanowiła 35% całej możliwej punktacji do
uzyskania, za które Zamawiający przyznał Wykonawcy maksymalną ilość punktów, mimo
braku przedstawienia dokumentacji potwierdzającej spełnienie normy Euro VI przez pojazdy
wskazane przez REKO Prime Sp. z o.o. w załączniku nr 5 do SWZ, podczas gdy zgodnie z
posiadaną obecną wiedzą Odwołującego, tylko 3 pojazdy posiadają potwierdzoną normę Euro
VI,
⎯ złożenie oświadczenia potwierdzającego dysponowanie pojazdami do wykonywania
zamówienia publicznego pomimo tego, że pojazdy jako leasingowane mogą być w dyspozycji
innych podmiotów, które nie przedłożyły zobowiązań do udostępnienia a zasobów REKO
Prime, wobec czego w takim przypadku na REKO Prime Sp. z o.o. spoczywał obowiązek
przedstawienia zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby, czego w niniejszym
postępowaniu nie uczynił. Następstwem powyższego zaniechania Zamawiającego jest brak
wied
zy w tym zakresie, co doprowadza do sytuacji, że zamówienie będzie wykonywane przez
podmiot trzeci, który podlegałby wykluczeniu, gdyby Zamawiający posiadał niezbędna
dokumentację do przeprowadzenia obligatoryjnego badania pod kątem stwierdzenia, czy nie
z
achodzą wobec podmiotu udostępniającego zasoby podstawy wykluczenia, które zostały
przewidziane względem wykonawcy REKO Prime Sp. z o.o.
⎯ zatajenie informacji dotyczących nierzetelnego wykonania zamówienia przez Wykonawcę
REKO Prime Sp. z o.o. na rzecz Gminy Poraj, w trakcie której Gmina Poraj nakładała na
REKO Prime Sp. z o.o. wielokrotnie kary umowne za niezrealizowanie odbioru odpadów
ko
munalnych z terenu nieruchomości położonych w Gminie Poraj w terminie zgodny z
harmonogramem odbioru,
jest zdaniem Izby niezasadny.
Izba
zważa, że zgodnie z rozdziałem XXVII SWZ, w którym opisano kryteria oceny ofert, wraz
z podaniem wag tych kryteriów i sposobem oceny ofert, zarzucany przez Odwołującego
aspekt środowiskowy podlegał ocenie w oparciu o oświadczenie Wykonawcy w formularzu
ofertowy
m stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ (pkt 4.1. Kryterium II – Aspekt środowiskowy:
ilość pojazdów z normą emisji spalin EURO 6 (lub wyższą) i/lub pojazdów o których mowa w
ustawie z dnia 11.01.2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych), w którym to
formularzu
Przystępujący wskazał 8 pojazdów, oświadczając, że pojazdy te spełniają normę
emisji spalin EURO 6.
Nadto zgodnie z załącznikiem nr 5 do SWZ (Wykaz Narzędzi, Wyposażenia Zakładu i
Urządzeń Technicznych dostępnych Wykonawcy w celu wykonania zamówienia),
Przystępujący w celu wykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu określonego w
pkt 3.4.2 rozdz. XX SWZ
, wskazał te same pojazdy co w formularzu ofertowym, informując o
podstawie dysponowania
. Ww. załączniku Przystępujący oświadczył, że samochód Renault o
numerze rejestracyjnym WND 74757 stanowi
własność, natomiast pozostałe samochody, tj.
SCANIA o numerze rejestracyjnym ST 3277T, SCANIA o numerze rejestracyjnym WGM
6679F, MERCEDES o numerze rejestracyjnym WGM 9991F, IVECO o numerze
rejestracyjnym WND 89249, SCANIA o numerze rejestracyjnym ST 7831T, IVECO o numerze
rejestracyjnym SC 9457X, MERCEDES o numerze rejestracyjnym WGM 6659F, stan
owią
przedmiot leasingu.
Izba wskazuje,
że zdaniem Odwołującego tylko 3 pojazdy o numerze rejestracyjnym WGM
6679F, WGM 9991F, WGM 6659F spełniają normę emisji spalin Euro 6 (dowód w postaci
pisma Starostwa Powiatu Grodziskiego z dnia 13 grudnia 2022 r. załączony do odwołania),
tym samym pozostałe pojazdy w liczbie 5 nie spełniają normy emisji spalin Euro 6. Izba nie
zgadza się z powyższym, ponieważ na podstawie dowodów przedłożonych przez
Przystępującego na rozprawie w postaci dowodów rejestracyjnych wszystkich 8 pojazdów
jednoznacznie wynika,
że samochody te spełniają normy emisji spalin Euro 6, dlatego też
zarzut
ten w powyższym zakresie jest w ocenie Izby bezzasadny.
W dalszej części odwołania Odwołujący wskazuje, że Przystępujący „w przedstawionym
Załączniku nr 5 do SWZ wskazał , że pojazdy w nim wymienione stanowią przedmiot
leasingu, ale nie przedłożył dokumentów potwierdzających, że jest stroną tejże umowy, co
rodzi obawy, że stroną umowy leasingu może być podmiot trzeci. Z tego względu powyższy
Wykonawca powinien wykazać, że jest stroną umowy leasingu lub przedstawić zobowiązanie
podmiotu udostępniającego zasób, w celu wykazania, że posiada zasoby techniczne
niezbędne do wykonania zamówienia w sposób rzetelny”.
Izba chciałaby w tym miejscu zwrócić uwagę, że w orzecznictwie i doktrynie podkreśla się, że
dysponowanie polega na realnej możliwości skorzystania z rzeczy. I tak Sąd Okręgowy
Warszawa - Praga w Warszawie,
IV Wydział Cywilny Odwoławczy w wyroku z dnia 8 kwietnia
2011 r., IV Ca180/11, stwierdził że „w obrocie powszechnie spotykane jest, że poszczególne
podmioty -
nie będąc właścicielami rzeczy dysponują nimi przykładowo jako użytkownicy,
najemcy
, dzierżawcy lub też leasingobiorcy. Rzeczy te nie są jednak wtedy uznawane za
zasoby osób trzecich, gdyż istnienie stosunku zobowiązaniowego uprawniającego dany
podmiot do posiadania i używania danej rzeczy jest wystarczające do uznania, że dysponuje
on n
ią w rozumieniu ustawy Pzp (…)”.
Izba zważa, że na podstawie dowodów przedłożonych przez Przystępującego na rozprawie w
postaci umów leasingowych, jednoznacznie wynika, że Przystępujący jest stroną umów
leasingowych
do samochodów wskazanych w załączniku nr 5 do SWZ, co powoduje
dysponowanie w ramach
potencjału własnego, bez konieczności przedstawiania
zobowiązania podmiotu trzeciego udostępniającego zasób, dlatego też zarzut ten w
powyższym zakresie jest w ocenie Izby bezzasadny.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba doszła do przekonania, że Przystępujący spełnia warunki
udziału w przedmiotowym postępowaniu, tym samym nie sposób zgodzić się z Odwołującym,
że Zamawiający zaniechał wykluczenia Przystępującego z postępowania ze względu na
„brak prawidłowego udokumentowania spełnienia normy Euro VI przez pojazdy wykazane
przez REKO Prime Sp. z o.o.
oraz niewykazania kto jest stroną umowy leasingu
wymienionych pojazdów, czego następstwem jest wprowadzenie w błąd Zamawiającego”.
Nadto Izba wskazuje, że Odwołujący stwierdza, że podstawą do wykluczenia Przystępującego
jest również zatajenie informacji co do „długotrwałego, nienależytego wykonania usługi na
rzecz gminy Poraj, które świadczyła w roku 2022 r. W ramach wykonywanego na rzecz Gminy
Poraj zamówienia, Wykonawca dopuścił się wielokrotnie nierzetelnego wykonania usługi w
zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych i/lub prowadzenia selektywnej
zbiórki odpadów, o czym świadczą kary umowne nałożone na tego Wykonawcę….”.
Izba zważa, że zgodnie z
art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy PZP,
z
postępowania o udzielenie
zamówienia zamawiający może wykluczyć wykonawcę który, z przyczyn leżących po jego
stronie, w znacznym stopniu lub zakresie nie wykonał lub nienależycie wykonał albo
długotrwale nienależycie wykonywał istotne zobowiązanie wynikające z wcześniejszej umowy
w sprawie zamówienia publicznego lub umowy koncesji, co doprowadziło do wypowiedzenia
lub odstąpienia od umowy, odszkodowania, wykonania zastępczego lub realizacji uprawnień z
tytułu rękojmi za wady.
Zgodnie z Wyrokiem Krajowej I
zby Odwoławczej z dnia 28 marca 2022 r., sygn. akt KIO
: „Wykluczenie Wykonawcy z postępowania na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 7 p.z.p.
jest dopuszczalne jedynie w przypadku zajścia wszystkich określonych w tym przepisie
przesłanek łącznie, a ponadto przesłanki te nie mogą być rozumiane dowolnie”, a Izba w pełni
się zgadza z poglądem tamtejszego składu orzekającego.
Przenosząc powyższe na kanwę niniejszej sprawy wskazać należy, że Przystępujący
realizował umowę na rzecz Gminy Poraj przez 15 miesięcy i przez ten okres ww. Gmina
jedynie
pięciokrotnie naliczała Przystępującemu kary umowne na podstawie umowy
GK.272.50.2021 z dnia 27.12.2021 r. (dowody wskazane przez Odwołującego dołączone do
odwołania, tj. nota księgowa nr 24/2022 z dnia 29.06.2022 r. na kwotę 1800 zł, nota księgowa
nr 17/22 z dnia 28.04.2022 r. na kwotę 400 zł, nota księgowa nr 14/2022 z dnia 28.02.2022 r.
na kwotę 2200 zł, nota księgowa nr 5/2022 z dnia 26.01.2022 r. na kwotę 6200 zł, nota
księgowa nr 25/2022 z dnia 22.07.2022 r. na kwotę 14 400 zł), przy czym co istotne ww.
umowa opiewa na kwotę 4 874 569, 20 zł brutto (dowód w postaci umowy nr GK.272.50.2021
z dnia 27 grudnia 2021
r. złożony na rozprawie przez Przystępującego). Patrząc w kontekście
wysokości nałożonych kar umownych przez Gminę Poraj i na wysokość, na jaką opiewa ww.
umow
a, Izba doszła do przekonania, że kary nałożone przez Gminę Poraj mają charakter
marginalny i pomijalny, nie powodując uszczuplenia majątku gminy, na co wskazywał również
Przystępujący na rozprawie.
Izba wskazuje, że podstawą do naliczenia powyższych kar umownych było niezrealizowanie
odbioru odpadów komunalnych z terenu nieruchomości położonych na terenie Gminy Poraj w
terminie zgodnym z harmonogramem odbioru, co nie oznacza,
w ocenie Izby,
że sam fakt
nałożenia kar umownych na Przystępującego automatycznie powoduje, że umowa
realizowana jest nienależycie (tak też wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 15 grudnia
2020 r., sygn. akt KIO 3090/20).
Izba zważa, że
zgodnie z pismem
Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 2 listopada 2022 r.
pn.
Kara umowna w kontekście przesłanki wykluczenia wykonawcy z powodu
nieprawidłowości w realizacji wcześniejszych umów a sposób wypełnienia JEDZ, wynika, że
„nie każda kara umowna będzie mieścić się w katalogu sankcji wskazanych w art. 109 ust. 1
pkt 7 Pzp. W katalogu tym mieścić się będzie jedynie kara mająca charakter
odszkodowawczy. Określane w umowach kary - w zależności od sposobu ukształtowania
postan
owień umownych - mogą bowiem pełnić różne funkcje, nie tylko funkcję
kompensacyjną. Warto jednak mieć na uwadze, że to funkcja kompensacyjna
(odszkodowawcza) jest uznawana za podstawową funkcję kary umownej, gdyż co do zasady
kara ta stanowi surogat odszko
dowania należnego z tytułu szkody spowodowanej
naruszeniem zobowiązania niepieniężnego. Innymi słowy, sam fakt naliczenia kary umownej
nie stanowi automatycznie podstawy do wykluczenia wykonawcy z postępowania”.
Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Izby, Odwołujący nie wykazał, że Przystępujący w
znacznym stopniu nie wykonał lub nienależycie wykonał albo długotrwale nienależycie
wykonywał
istotne zobowiązanie wynikające z wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia
publicznego (tj. z umowy GK.272.50.2021 z dnia 27.12.2021 r.)
, a jednostkowe przypadki
odbioru odpadów niezgodnie z harmonogramem nie mogą prowadzić do wykluczenia
wykonawcy z przedmiotowego postępowania.
Kary umowne
naliczone przez Gminę Poraj nie
miały charakteru odszkodowawczego, ponieważ
p
o stronie Gminy Poraj nie wystąpiła żadna
szkoda
o charakterze majątkowym, tj. nie doszło do uszczuplenia majątku gminy. Świadczy o
tym również dowód Przystępującego w postaci oświadczenia Wójta Gminy Poraj z dnia 5
stycznia 2023 r., że: „Gmina Poraj nie poniosła szkody o charakterze majątkowym”.
Tym samym, w ocenie Izby,
po stronie Przystępującego nie zmaterializował się obowiązek
zastosowania procedury samooczyszczenia,
o której sygnalizował Odwołujący w odwołaniu.
Konsekwencj
ą braku podstaw do wykluczenia Przystępującego z przedmiotowego
postępowania na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy PZP, jest również brak możliwości
wykluczenia
Przystępującego na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 8 i 10 ustawy PZP, ponieważ
ani
w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa ani w wyniku lekkomyślności
lub niedbalstwa
Przystępujący nie przestawił informacji wprowadzających w błąd
Zamawiającego.
Odnośnie zarzutu Odwołującego w zakresie naruszenia przez Zamawiającego art. 128 ust. 1
ustawy PZP w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy
PZP w zw. z § 5 Rozporządzenia Ministra
Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych środków
dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, poprzez to, iż mimo wystąpienia wątpliwości w ramach prowadzonego badania
przez Zamawiającego nie wystąpił on do REKO Prime Sp. z o.o. z wezwaniem do złożenia
wyjaśnień wraz z dokumentacją potwierdzającą poziom spełnianych przez leasingowane
pojazdy norm emisji spalin oraz dokumentacji wskazującej, że REKO Prime Sp. z o.o. jest
stroną umów w odniesieniu do leasingowanych pojazdów (zarzut nr 3), jest zdaniem Izby
niezasadny.
Izba
zważa, że zgodnie z § 5 Rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23
grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub
oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, Zamawiający może żądać
podmiotowych środków dowodowych w przypadku korzystania przez wykonawcę ze zdolności
technicznych lub zawodowych albo sytuacji finansowej lub ekonom
icznej podmiotów
udostępniających zasoby. Ze względu na to, że Przystępujący nie korzysta w przedmiotowej
sprawie
ze zdolności technicznych lub zawodowych albo sytuacji finansowej lub ekonomicznej
podmiotów udostępniających zasoby, zarzut ten jest w ocenie Izby bezzasadny.
Na marginesie Izba wskazuje, że Odwołujący w uzasadnieniu odwołania w żadnym miejscu
nie odniósł się co do naruszenia przez Zamawiającego art. 128 ust. 1 ustawy PZP w zw. z art.
223 ust. 1 ustawy PZP.
Odnośnie zarzutu Odwołującego w zakresie naruszenia przez Zamawiającego art. 226 ust. 1
pkt 2 lit. a ustawy PZP poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Przystępującego (zarzut nr 4),
jest zdaniem Izby niezasadny
. Izba zważa, że biorąc pod uwagę rozważania Izby i materiał
dowodowy w sprawie, w ocenie Izby
Przystępujący spełnia warunki udziału w przedmiotowym
p
ostępowaniu, co powoduje, że nie podlega on wykluczeniu, a jego oferta nie podlega
odrzuceniu.
W konsekwencji powyższego nie mógł się również ostać zarzut nr 5, sugerujący naruszenie
przez Zamawiającego art. 239 ust. 1 i 2 ustawy PZP w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z art. 7
ustawy PZP.
Izba w tym miejscu odniesie się jeszcze do pisma procesowego Odwołującego z dnia 4
stycz
nia 2023 r. w zakresie nałożonych na poprzednika prawnego Przystępującego kar
umownych przez Gminę Niegowa (pismo Urzędu Gminy Niegowa z dnia 4 sierpnia 2021 r. i
25 czerwca 2021 r.) oraz
Gminę Żarki (pismo Urzędu Miasta i Gminy w Żarkach z dnia 3
stycznia
2023 r.), jak również co do wprowadzenia w błąd Zamawiającego w odniesieniu do
pojazdu o numerze rejestracyjnym SC 9457X.
Izba zwraca uwagę, że zgodnie z art. 555 ustawy PZP,
Izba nie może orzekać co do
zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Treść i zakres zarzutu wyznaczają okoliczności
faktyczne, w których Odwołujący upatruje niezgodność działania Zamawiającego z ustawą. W
związku powyższym, ze względu na to, iż powyższe okoliczności faktyczne
nie były objęte
zakresem zaskarżenia pierwotnie w treści odwołania, Izba pominęła
dywagacje Odwołującego
zawarte ww. piśmie w zakresie
wprowadzenia w błąd Zamawiającego w odniesieniu do
pojazdu o numerze rejestracyjnym SC 9457X
, jak również powołane tam dowody
(pismo
Urzędu Gminy Niegowa z dnia 4 sierpnia 2021 r. i 25 czerwca 2021 r. oraz pismo Urzędu
Miasta i Gminy w Żarkach z dnia 3 stycznia 2023 r. na okoliczność nałożenia kar umownych
na poprzednika prawnego Przystępującego)
Nadto Izba wskazuje, że dowód w postaci referencji z dnia 4 listopada 2022 r. nie miał
znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, natomiast dowód w postaci pisma Urzędu Miasta i
Gminy w Żarkach z dnia 3 stycznia 2023 r. w zakresie niespełniania normy emisji spalin Euro
6 przez pojazd o numerze rejestracyjnym ST
3277T jest w świetle zgromadzonego materiału
dowodowego niewiarygodny.
Stosownie do art. 553 ustawy PZP,
o oddaleniu odwołania lub jego uwzględnieniu Izba orzeka
w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje postanowienie.
Orzeczenie Izby, o
którym mowa w pkt 2 sentencji, miało charakter merytoryczny, gdyż
odnosiło się do oddalenia odwołania. Z kolei orzeczenie Izby zawarte w pkt 1 i 3 sentencji
posiadały charakter formalny, gdyż dotyczyły odpowiednio odrzucenia części odwołania oraz
kosztów postępowania, a zatem były postanowieniami. O tym, że orzeczenie o kosztach
zawarte w wyroku Izby jest postanowieniem przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z 8 grudnia
2005 r. III CZP 109/05 (OSN 2006/11/182). Z powołanego przepisu art. 553 zd. 1 ustawy PZP
wy
nika zakaz wydawania przez Izbę orzeczenia o charakterze merytorycznym w innej formie
aniżeli wyrok. Z uwagi zatem na zbieg w jednym orzeczeniu rozstrzygnięć o charakterze
merytorycznym (pkt 2 sentencji) i formalnym (pkt 1 i 3
sentencji), całe orzeczenie musiało
przybrać postać wyroku.
Zgodnie z art. 557 ustawy PZP,
w wyroku oraz w postanowieniu kończącym postępowanie
odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei w świetle art.
575 ustawy PZP, strony oraz uczestnik
postępowania odwoławczego wnoszący sprzeciw
ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Jak wskazuje się w piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów postępowania
odwoławczego stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza, że „obowiązuje
w nim, analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za wynik procesu,
według której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę „przegrywającą” sprawę
(por.
art. 98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192 ustawy - Prawo
zamówień publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M. Prawo
zamówień publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI.
W analizowanej sprawie
odwołanie częściowo podlegało odrzuceniu. Ponadto, w zakresie
rozpatrywanym merytorycznie, odwołanie okazało się niezasadne. Odpowiedzialność za
wynik postępowania ponosił zatem Odwołujący.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie
do wyniku
postępowania - na podstawie art. 574 oraz art. 575 ustawy Prawo zamówień
publicznych
oraz w oparciu o przepisy § 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 8 ust. 1 w zw. z § 8 ust. 2 pkt
1 w zw. z § 5 pkt 2 lit. a i b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r.
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437)
obciążając kosztami postępowania Odwołującego.
Wobec powyższego orzeczono, jak w sentencji.
Przewodniczący: ……………………………