KIO 3464/22 WYROK dnia 10 stycznia 2023 r.

sygn. akt: KIO 3464/22 

WYROK 

z dnia 10 stycznia 2023 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Emil Kuriata 

Protokolant:   

Wiktoria Ceyrowska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  10  stycznia  2023  r.,  w  Warszawie, 

odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  27  grudnia  2022  r.  przez 

wykonawcę  LWZ  sp.  z  o.o.,  Al.  Niepodległości  2A;  55-020  Żórawina,  w  postępowaniu 

prowadzonym przez zamawiającego Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu, ul. 

Krakowska 28; 50-

425 Wrocław, 

przy  udziale  wykonawcy  ETF  Polska  sp.  z  o.o.,  ul.  Irysowa  1,  55-040  Bielany 

Wrocławskie,  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  –  po  stronie 

zamawiającego, 

orzeka: 

Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru 

oferty najkorzystniejszej, odrzucenie na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 

224  ust.  6  ustawy  Pzp 

oferty  złożonej  przez  wykonawcę  ETF  Polska  sp.  z  o.o.,  

ul. Irysowa 1, 55-

040 Bielany Wrocławskie, dokonanie ponownego badania i oceny 

ofert. 

2.  K

osztami  postępowania  obciąża  wykonawcę  ETF  Polska  sp.  z  o.o.,  ul.  Irysowa  1,  55-

040 Bielany Wrocławskie i:  

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  00  gr 

(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę LWZ sp. z 

o.o.,  

Al. Niepodległości 2A; 55-020 Żórawina, tytułem wpisu od odwołania, 

2.2.  zasądza  od  wykonawcy  ETF  Polska  sp.  z  o.o.,  ul.  Irysowa  1,  55-040  Bielany 

Wrocławskie  na  rzecz  wykonawcy  LWZ  sp.  z  o.o.,  Al.  Niepodległości  2A;  55-020 

Żórawina,  kwotę  13  600  zł  00  gr  (słownie:  trzynaście  tysięcy  sześćset  złotych,  zero 

groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu  wpisu od 

odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie do  art.  579 ust.  1 i  art.  580  ust.  1  i  2  ustawy  z  dnia 11  września 2019  r.  Prawo 

zam

ówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

………………………… 

sygn. akt: KIO 3464/22 

Uzasadnienie 

Zamawiający  –  Dolnośląska  Służba  Dróg  i  Kolei  we  Wrocławiu,  prowadzi  postępowanie  

o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  którego  przedmiotem  jest  „Zaprojektowanie  i 

wykonanie robót budowalnych dla zadania pn.: REWITALIZACJA LINII KOLEJOWEJ nr 336 

relacji MIRSK 

– ŚWIERADÓW ZDRÓJ”. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w BZP z dnia 20 września 2022 r., pod nr 

2022/BZP 00355041/01. 

Dnia  22  grudnia  2022 

roku,  zamawiający  poinformował  wykonawców  o  wyniku 

prowadzonego postępowania. 

Dnia  27  grudnia  2022  roku, 

wykonawca  LWZ  sp.  z  o.o.,  Al.  Niepodległości  2A;  55-020 

Żórawina  (dalej  „Odwołujący”)  wniósł  odwołanie  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej 

wobec nast

ępujących czynności i zaniechań zamawiającego polegających na:  

zaniechania  odrzucenia  oferty  wykonawcy  ETF  Polska  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w 

Bielanach  Wrocławskich  („ETF”),  pomimo  że  wykonawca  ten  nie  wykazał,  że  cena  jego 

oferty nie jest rażąco niska;  

2) dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej w p

ostępowaniu, za którą uznana została ta 

złożona przez wykonawcę ETF. 

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie: 

1.  art. 224 ust. 1 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp w zw. z art. 226 

ust. 1 pkt 8 Pzp, 

poprzez zaniechanie odrzucenia oferty ETF z powodu rażąco niskiej 

ceny, pomimo tego, 

że:  

−  wykonawca  ten  był  wezwany  przez  zamawiającego  do  udzielenia  wyjaśnień 

dotyczących  ceny  oferty  złożonej  w  postępowaniu  i  w  złożonych  wyjaśnieniach  nie 

wykazał,  że  cena,  jaką  zaoferował  za  wykonanie  zamówienia  nie  jest  rażąco  niska  

i umożliwia wykonanie zamówienia;  

−  cena  ofertowa  ETF  nie  pozwala  na  zrealizowanie  zamówienia  w  sposób  zgodny  

z oczekiwaniami z

amawiającego;  

2.  art. 224 ust. 1 Pzp w zw. z art. 239 Pzp, poprzez dokonanie wadliwego wyboru oferty 

złożonej  przez  ETF  w  sytuacji,  gdy  oferta  ta  zawiera  cenę  rażąco  niską,  co 

uniemożliwi  realizację  przedmiotu  postępowania  przy  spełnieniu  wszelkich  wymagań 

stawianych przez z

amawiającego w sposób prawidłowy;  

a w konsekwencji 

3.  art.  16  Pzp  poprzez  przeprowadzenie  p

ostępowania  w  sposób  niezapewniający 

zachowania 

uczciwej 

konkurencji, 

równego 

traktowania 

wykonawców, 

proporcjonalności i przejrzystości. 

W  związku  z  powyższym  odwołujący  wniósł  o  rozpatrzenie  i  uwzględnienie  odwołania 

oraz nakazanie z

amawiającemu:  

unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;  

2)  odrzucenia oferty wykonawcy ETF;  

dokonania  ponownego  badania  i  oceny  ofert  oraz  dalszych  czynności  w 

p

ostępowaniu z pominięciem oferty ETF. 

Na  podstawie  art.  534  ust.  1  w  zw.  z  art.  535  Pzp 

odwołujący  wniósł  o  dopuszczenie  

i  przeprowadzenie  dowodów  załączonych  do  odwołania,  wnioskowanych  w  odwołaniu  lub 

przedstawionych  na  rozprawie,  na  okoliczności  wskazane  w  uzasadnieniu  pisemnym  bądź 

ustnym. 

Na  podstawie  art.  573  Pzp 

odwołujący wniósł o zasądzenie od zamawiającego na rzecz 

o

dwołującego  kosztów  postępowania  odwoławczego,  w  tym  kosztów  zastępstwa 

procesowego,  według  norm  przewidzianych  przepisami  prawa  zgodnie  z  fakturą 

przedstawioną na rozprawie. 

Odwołujący  wskazał,  że  ma  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  będącego  przedmiotem 

p

ostępowania  oraz  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia  przez  zamawiającego 

przepisów  prawa.  Gdyby  zamawiający  przeprowadził  czynności  w  postępowaniu  zgodnie  

z  przepisami  Pzp  i  prawidłowo  ocenił  stan  faktyczny,  odrzuciłby  ofertę  wykonawcy  ETF  

i  wówczas  pierwszą  pozycję  w  rankingu  ofert  uzyskałaby  oferta  odwołującego.  Aktualnie 

oferta o

dwołującego jest uplasowana na drugiej pozycji rankingowej. 

Odwołujący,  w  zakresie  merytorycznego  stanowiska  w  sprawie,  uzasadniającego 

wniesienie przedmiotowego odwołania wskazał, co następuje. 

O

bowiązkiem  wykonawcy  względem,  którego  zrodziło  się  domniemanie  zaoferowana 

ceny rażąco niskiej jest:  

a) 

wskazanie konkretnych okoliczności, które przemawiają za możliwością zaoferowania 

ceny na określonym poziomie,  

b) 

wykazanie  w  jaki  sposób  okoliczności  te  rzutują  na  poziom  cenowy  oferty  (poprzez 

określenie wygenerowanych w ten sposób oszczędności);  

c) 

poparcie powyższego materiałem dowodowym.  

Wykonawca 

ETF  nie  sprostał  żadnemu  z  wymienionych  powyżej  obowiązków,  tym 

samym nie obalił domniemania wystąpienia ceny rażąco niskiej. Oferta ETF powinna zostać 

odrzucona. 

Dokonując  analizy  wezwania  nie  sposób  nie  zauważyć,  że  zamawiający  ograniczył  się  

w jego treści do zacytowania art. 224 ust. 3 pkt 1-8 Pzp. Wezwanie takie charakteryzuje się 

dużym stopniem ogólności, co rodzi dla wykonawcy będącego adresatem tego typu wezwań 

określone konsekwencje. Z jednej strony niewątpliwie wykonawcy odpowiadającemu na tak 

sformułowane wezwanie nie sposób czynić zarzutu, że nie wskazał w treści odpowiedzi na 

daną  okoliczność  (zamawiający  nie  sformułował  konkretnych  wątpliwości  odnoszących  się 

np.  do  danego  elementu  kosztotwórczego).  Z  drugiej  strony  swoboda,  jaką  pozostawił 

z

amawiający  wykonawcy  ETF  w  żaden  sposób  nie  umniejsza  obciążającego  ten  podmiot 

ciężaru  dowodzenia.  Wręcz  przeciwnie  –  skonstruowanie  wezwania  o  treści  ogólnej, 

nieodnoszącej  się  do  konkretnych  elementów  wyceny,  generuje  po  stronie  wykonawcy 

obowiązek  wykazania  kalkulacji  całkowitej  ceny  ofertowej  (tj.  wszystkich  elementów 

kosztotwórczych).  Argumentacja  ETF  -  szczegółowa  i  poparta  dowodami  -  powinna  zatem 

rozwiewać wątpliwości zamawiającego w odniesieniu do ceny całkowitej z oferty ETF. Co do 

zasady

, to wykonawcy powinno zależeć najbardziej na obaleniu domniemania, że spełnione 

zostały  przesłanki  rażąco  niskiej  ceny.  Biorąc  bowiem  pod  uwagę  profesjonalny  charakter 

wykonawców,  którzy,  co  oczywiste,  nie  działają  non  profit  i  których  aktywność  biznesowa 

obliczona  jest  na  wygenerowanie  zysku,  każdy  wykonawca  powinien  bez  względu  na 

jakiekolwiek  czynniki  zewnętrzne  dążyć  do  utrzymania  swojego  statusu  w  postępowaniu  

o udzielenie zamówienia publicznego i ochrony złożonej oferty, wykazując tym samym brak 

błędów  w  jej  przygotowaniu.  Przenosząc  wymogi,  jakie  spełniać  muszą  wyjaśnienia  w 

zakresie  rażąco  niskiej  ceny  na  okoliczności  niniejszej  sprawy,  wskazania  wymaga,  że,  na 

etapie  formułowania  treści  wezwania,  zamawiający  najwyraźniej  był  ich  świadomy. 

Zamawiaj

ący  podkreślał  aspekty,  o  których  mowa  w  art.  224  ust.  1  Pzp,  wskazywał,  że 

wymaga złożenia wyjaśnienia oraz przedłożenia dowodów. 

Udzielone  przez  wykonawcę  ETF  wyjaśnienia  mają  charakter  ogólny,  lakoniczny  

i  zdecydowana  większość  użytych  w  ich  treści  argumentów  nie  wnosi  nic  do  rzeczywistej 

oceny  w  zakresie  poziomu  ceny  ofertowej. 

Na  wstępie  wyjaśnień  ETF  składa  szereg 

oświadczeń. Tego typu oświadczenia nie mają najmniejszego znaczenia z punktu widzenia 

oceny  prawidłowości  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny.  Obowiązkiem  każdego 

wykonawcy  jest  bowiem  działanie  rzetelne,  sumienne  i  z  należytą  starannością  (pierwszy 

akapit),  ujęcie  wszystkich  elementów  składających  się  na  przedmiot  zamówienia  (drugi 

akapit),  dokonanie  wnikliwej  analizy  dokumentacji  (trzeci  akapit).  Celem  procedury 

wyjaśniającej  jest  przedstawienie  szczegółowego  i  konkretnego  uzasadnienia,  tymczasem 

powyższy fragment jest tego całkowitym zaprzeczeniem i stanowi egzemplifikację wyjaśnień 

lakonicznych  

i ogólnych. Ten fragment wyjaśnień warto podsumować orzeczeniem Izby z dnia 26 marca 

2015 r. (KIO 499/15)

, które pozostaje wyjątkowo trafne w zaistniałej sytuacji. 

Następnie ETF powołuje się na fakt przynależności do grupy kapitałowej, wymienia spółki 

wchodzące w jej skład i dodaje zdanie komentarza do każdej z nich. Na końcu znajduje się 

konstatacja  o  dotychczasowej  współpracy  skutkującej  zrealizowaniem  wspólnych  projektów  

w latach ubiegłych. Argumenty te także są pozbawione znaczenia w przedmiotowej sprawie. 

Po  pierwsze  należy  podkreślić,  że  przepisy  Pzp  przewidują  procedurę  weryfikacji 

doświadczenia  wykonawców  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia.  Z  regulacji  tych 

skorzystał  zresztą  zamawiający,  formułując  warunki  odnoszące  się  do  doświadczenia 

wykonawcy  (Rozdział  6  SWZ).  Oczywiste  jest  przy  tym,  że  wszyscy  wykonawcy,  którzy 

pozytywnie  przeszli  weryfikację  w  zakresie  warunków  udziału  w  postępowaniu,  uznani 

muszą być za zdolnych do realizacji zamówienia. Skoro tak, to przyjąć jednocześnie należy,  

że legitymują się oni doświadczeniem wymaganym do sprawnego i poprawnego wykonania 

zamówienia.  Okoliczność  wskazana  przez  ETF  (realizacja,  z  powodzeniem,  innych 

inwestycji)  w  żaden  sposób  nie  może  zostać  uznana  za  sprzyjającą,  właściwą  jedynie 

wykonawcy 

ETF  

i  tym  samym  generującą  oszczędność  na  etapie  kalkulowania  ceny  ofertowej.  Jakkolwiek 

realizacja  innych  zamówień  nie  jest  okolicznością  pozwalającą  uznać,  że  nie  mamy  do 

czynienia  z  ceną  rażąco  niską,  to  ETF  nie  zdecydował  się  nawet  na  wskazanie  tych 

inwestycji,  opisanie  i  uzasadnienie  ich  wpływu  na  koszty  realizacji  zamówienia  będącego 

przedmiotem p

ostępowania, nie mówiąc już o wykazaniu poziomu oszczędności, jakie dzięki 

ich  realizacji  udało  się  wygenerować.  Tymczasem,  niezależnie  od  wątpliwej  przydatności 

podnoszonej  argumentacji,  z  w

yjaśnień  nie  sposób  wyczytać  jak  przywołane  okoliczności 

wpływają na  kalkulację cenową.  Jeśli,  w  opinii  wykonawcy,  dana  okoliczność jest  właściwa 

dla  tego  wykonawcy,  pozwala  mu  na  skalkulowanie  oferty  na  poziomie  niższym  niż 

konkurencja,  to  obowiązkiem  wykonawcy  jest  wykazanie  poziomu  wygenerowanych  w  ten 

sposób  oszczędności.  Z  obowiązku  z  tego  ETF  się  nie  wywiązał.  Na  uwagę  zasługuje,  że 

chociaż ETF zdaje się wyciągać daleko idące wnioski z faktu przynależności do jednej grupy 

kapitałowej  

z  innymi  podmiotami,  to  ponownie 

ogranicza  się  do  gołosłownych  twierdzeń.  Wykonawca 

ETF nie próbuje nawet wywiązać się z obowiązków w zakresie przekonania zamawiającego,  

że  przynależność  do  grupy  kapitałowej  rzeczywiście  generuje  określone  okoliczności 

wpływają na cenę. Skoro bowiem wymienione okoliczności pozwalają ETF zaoferować cenę 

na niższym poziomie, to postawić należy następujące pytania:  

a) 

dlaczego  umowa  gwarantująca  preferencyjne  warunki  zawarta  z  ETF  S.A.S.  nie 

została przedstawiona?  

b) 

Jakie ceny kruszyw zapewnił sobie ETF? Z której kopalni będą dostarczane?  

c) 

Jakie ceny mas bitumicznych zapewnił sobie ETF?  

d) 

Jak wpływa na cenę współpraca z podmiotami gwarantującymi dostęp do technologii 

wzmocnień, teletechniki i elektroenergetyki?   

Znamienne jest, że w przypadku żadnego z tych argumentów ETF nie wykazuje wpływu 

na cenę ofertową, ograniczając się do zdawkowego komentarza.  

ETF  w  żaden  sposób  również  w  tym  przypadku  nie  rozwija  swojego  oświadczenia.  Nie 

precyzuje bowiem:  

a) 

gdzie zlokalizowane są miejsca zamieszkania pracowników;  

b) 

jak przekłada się to na koszty dojazdu i noclegów.  

Kolejny argument mający dowodzić rynkowego poziomu ceny to niskie ceny materiałów. 

Także  jednak  w  tym  przypadku  brak  jakichkolwiek  szczegółowych  informacji,  w  tym 

określenia wpływu na ceny jednostkowe. O poziomie i znaczeniu tego argumentu świadczy 

również to, że ETF przyznaje, iż umowy na dostawy zamierza zawrzeć po zawarciu umowy  

z  z

amawiającym. Skoro zatem takie umowy jeszcze nie istnieją, to nie sposób zgodzić się,  

że relacje z  dostawcami  mogą zostać  uznane  za okoliczność  potwierdzającą  prawidłowość 

ceny ofertowej ETF. Jeśli natomiast ETF dysponuje ofertami tych dostawców (które później 

mają znaleźć odzwierciedlenie w umowach), to z równie dyskwalifikujący uznać należy fakt 

zaniechania om

ówienia w wyjaśnieniach ich wpływu na cenę ofertową.  

Następnie ETF pokusiło się o podsumowanie. 

Żadna  z  wymienionych  w  tym  akapicie  okoliczności  (zasoby  sprzętowe  i  kadrowe, 

współpraca z firmami, optymalizacja organizacji robót, ograniczenie kosztów pracowniczych) 

nie  została  udokumentowana.  Brak  jest  jakichkolwiek  kalkulacji  obrazujących  koszty  z  nimi 

związane oraz szczegółów odnośnie ich wpływu na cenę ofertową. 

Do w

yjaśnień ETF załącza oferty na:  

a) 

wykonanie robót, które ETF zamierza wykonać wspólnie lub z podwykonawcą;  

b)  wykonanie dokumentacji projektowej;  

c) 

dostawę podkładów strunobetonowych;  

d) 

materiały.  

Wszystkie  te  oferty  mają  wspólną  cechę  –  brak  w  nich  jakichkolwiek  szczegółowych 

kalkulacji  (ograniczają  się  do  wskazania  ceny  ofertowej  za  dany  zakres),  co  mogłoby 

pozwolić ocenić ich rzetelność i wiarygodność.  

Odwołujący wskazuje, że analiza całokształtu wyjaśnień zdaje się wskazywać, że właśnie 

dzięki załączeniu przywołanych ofert ETF usiłuje sprostać wymogom w zakresie wyjaśniania 

rażąco  niskiej  ceny.  Wszelkie  pozostałe  argumenty  (omówione  powyżej)  nie  mogą  zostać 

uznane  za  mające  jakikolwiek  wpływ  na  ustalenie,  że  cena  ofertowa  jest  rzetelna.  Wręcz 

przeciwnie 

– można by je potraktować jako doskonały przykład wyjaśnień lakonicznych i nic 

niewnoszących do procedury wyjaśnień.  

Wracając jednak do ofert – sposób ich prezentacji, tj. brak omówienia ich przez ETF, brak 

szczegółowej kalkulacji cenowej – sugerują, że ETF „wrzucił” je do wyjaśnień, aby sprostać 

ustawowemu  obowiązkowi,  a  nie  po  to,  aby  rozwiać  wątpliwości  zamawiającego.  Warto 

przyjrzeć się bowiem np. ofertom materiałowym, jakie dołącza ETF. W jaki bowiem sposób 

można  uznać,  że  wpływają  one  na  prawidłowość  kalkulacji  ofertowej,  skoro  ETF  ani  nie 

referuje  do  poziomów  cenowych  z  tego  samego  zakresu  dostępnego  innym  wykonawcom, 

ani nie przedstawia kalkulacji, z której wynikałoby jaki jest wpływ wyceny w tym zakresie na 

cenę  ofertową.  Brak  jest  więc jakiegokolwiek  powiązania  ofert  materiałowych  z  ceną  oferty 

ETF.  

Z  analogiczną  sytuacją  mamy  do  czynienia  w  przypadku  pozostałych  ofert  załączonych  do 

w

yjaśnień (roboty, dokumentacja projektowa), które nie tylko pozostają niezwykle lakoniczne, 

ale i ETF w żaden sposób do nich nie referuje. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że oferty te 

nie stanowią części wyjaśnień, a raczej zostały złożone dodatkowo, „obok” wyjaśnień. Biorąc 

pod  uwagę  złożone  przez  ETF  wyjaśnienia,  ich  zdawkowość,  ogólność  i  oparcie  ich  na 

gołosłownych  zapewnieniach,  a  także  rzekome  wywiązanie  się  z  obowiązku  dołączenia 

wiarygodnych  dowodów,  zaistniałą  sytuację  warto  skonstatować  wyjątkowo  trafnym  w  tych 

okolicznościach wyrokiem Izby z dnia 7 marca 2022 r., sygn. KIO 142/22. Przenosząc tezy  

z  tego  orzeczenia  na  analizowany  stan  faktyczny  zaistniały  w  postępowaniu  stwierdzić 

należy,  że  udzielone  przez  ETF  wyjaśnienia  nie  pozwalają  zamawiającemu  na  dokonanie 

weryfikacji  rzetelności  i  prawidłowości  wyceny  ofertowej  ETF,  a  więc  nie  spełniają  celu 

nakreślonego przez przepisy Pzp. Biorąc pod uwagę złożone wyjaśnienia oraz załączone do 

nich dowody, z

amawiający powinien zatem uznać, że ETF nie wywiązał się z obowiązku, o 

którym 

mowa  

w  art.  224  ust.  5  Pzp,  doszło  do  ziszczenia  się  sytuacji  opisanej  w  art.  224  ust.  6  Pzp,  a 

zatem oferta ETF powinna zostać odrzucona w oparciu o art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp. 

Na marginesie podnieść należy (kierując się daleko posuniętą ostrożnością) w niniejszej 

sprawie  nie  zmaterializowały  się  jakiekolwiek  podstawy  do  wezwania  ETF  do 

uszczegółowienia złożonych wyjaśnień. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Krajowej Izby 

Odwoławczej,  niedopuszczalne  jest  powtarzanie  procedury  wezwania  do  wyjaśnień  rażąco 

niskiej  ceny.  Ma  to  miejsce  zwłaszcza  w  przypadku,  kiedy  wyjaśnienia  wykonawcy  są 

lakoniczne,  ogólne,  niepoparte  dowodami  i  odbiegają  od  istoty  ceny  rażąco  niskiej,  co  ma 

miejsce w niniejszym p

ostępowaniu. Zakaz kierowania do wykonawców kilkukrotnie wezwań 

do złożenia wyjaśnień można wywnioskować z art. 224 Pzp w zw. z art. 16 Pzp. Za zgodne  

z  dochowaniem  zasady  uczciwej  konkurencji  należy  uznać  bowiem  ograniczenie  do 

jednokrotności wezwania do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Nie sposób 

bowiem przyjąć, że działaniem poprawnym zamawiającego byłoby dowolne i nieograniczone 

wzywania  wykonawców  do  składania  wyjaśnień.  Zarówno  zasada  uczciwej  konkurencji  

i  równego  traktowania  wykonawców,  jak  i  zasada  szybkości  i  ekonomiki  postępowania  

o  udzielenie  zamówienia  publicznego  uzasadniają  wniosek,  że  ponowienie  wezwania  musi 

być w sposób szczególny uzasadnione, gdyż niesie ze sobą ryzyko do szerokich nadużyć, w 

tym  do 

potencjalnej  faworyzacji  określonego  grona  wykonawców  oraz  nieuzasadnionego 

przedłużania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.  

Wobec  powyższego,  biorąc  pod  uwagę,  że  wykonawca  nie  przedstawił  żadnych 

rzetelnych  wyjaśnień  czy  dowodów  na  obalenie  domniemania  ceny  rażąco  niskiej,  należy 

kategorycznie stwierdzić,  że oferta wykonawcy ETF  podlega odrzuceniu  bez możliwości  jej 

sanowania. 

Niezależnie  od  opisanej  powyżej  wadliwości  wyjaśnień  w  zakresie  ich  konstrukcji  oraz 

zawartości, odwołujący podkreśla, że zrealizowanie zamówienia za cenę zaoferowaną przez 

ETF  nie  jest  obiektywnie  możliwe.  Wskazać  należy  w  szczególności  na  wycenę 

następujących prac w RCO złożonym przez ETF:  

a)  Poz. 7 - 

Wykonanie podbudowy tłuczniowej wraz z balastowaniem tłucznia  

b)  Poz. 11 - Remont Mostu w km 5,678  

c)  Poz. 5 - Plantowanie i nadanie spadku korony torowiska oraz wzmocnienie podtorza  

d)  Poz. 12 - 

Wykonanie przejazdów kolejowych  

e)  Poz. 6.5 

– Montaż toru.  

Zamawiający  został  pozbawiony  faktycznej  możliwości  oceny  w  zakresie  ceny  ofertowej 

ETF dla tych pozycji, wszak nie pozwalają na to złożone wyjaśnienia. Odwołujący podkreśla 

jednak, że wykonanie wskazanych elementów zamówienia za zaoferowane przez ETF ceny 

nie  jest  możliwe.  Nie  ulega  przy  tym  wątpliwości,  że  argument  w  zakresie  poszczególnych 

elementów  cenotwórczych  w  ofercie  ETF  ma  drugorzędne  znaczenie.  Oferta  ta  powinna 

zostać odrzucona z uwagi na udzielenie wyjaśnień, które nie uzasadniają ceny ofertowej. 

Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której oświadczył, iż uwzględnia 

zarzuty odwołania w całości. 

Przystępujący do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego – wykonawca 

ETF Polska sp. z o.o., wniósł sprzeciw wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów 

odwołania w całości. W ramach złożonego sprzeciwu, przystępujący wskazał, co następuje. 

W  toku  p

ostępowania  zamawiający  działając  na  podstawie  art.  224  ust.  1  Pzp  wezwał 

w

ykonawcę  do  złożenia  wyjaśnień  oraz  przedstawienia  stosownych  dowodów  wskazując,  

iż zaoferowana przez przystępującego cena wykonania zamówienia „wydaje się rażąco niska 

i  budzi  wątpliwości  Zamawiającego”.  Zamawiający  nie  sprecyzował  zakresu  oczekiwanych 

wyjaśnień,  ograniczył  treść  skierowanego  do  ETF  wezwania  do  odwołania  się  do  art.  224 

Pzp,  dotyczącego żądania wyjaśnień  i  dowodów w  zakresie wyliczenia ceny  lub kosztu lub 

ich  istotnych  części  składowych  w  sytuacji,  gdy  oferowana  cena  wydaje  się  rażąco  niska  i 

budzi  wątpliwości  zamawiającego.  W  konsekwencji  przystępujący  nie  dysponował  wiedzą 

jakie  elementy  kalkulacji  zaoferowanej  ceny  budzą  wątpliwości  zamawiającego  i  wymagają 

wyjaśnień.  Podkreślić  należy,  iż  Pzp  nie zawiera żadnych  ograniczeń  odnośnie do  zakresu 

oczekiwanych  wyjaśnień  od  wykonawców  w  procesie  badania  i  oceny  ofert,  w  tym  

w szczególności w części dotyczącej badania rażąco niskiej ceny. Nie sposób pominąć faktu, 

iż ogólny charakter wezwania zamawiającego do wyjaśnienia wyliczenia zaoferowanej ceny, 

jak  to  miało  miejsce  w  toku  postępowania  w  stosunku  do  ceny  zaoferowanej  przez 

p

rzystępującego, jakkolwiek możliwy do zastosowania zarówno w świetle orzecznictwa Izby 

jak i Pzp, determinuje w sposób znaczący zakres składanych wyjaśnień, w tym bezwzględnie 

wpływa  na  ich  ocenę  i  decyzję  zamawiającego  co  do  ewentualnego  odrzucenia  oferty 

wykonawcy z uwagi na rażąco niską cenę.  

Przystępujący, w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, złożył wyjaśnienia dotyczące 

wyliczenia oferowanej ceny („Wyjaśnienia”) wskazując - stosownie do brzmienia art. 224 Pzp 

- ja

kie okoliczności wpłynęły na wysokość zaoferowanej ceny oraz przedkładając dowody na 

okoliczność  realności  oferowanych  kosztów  wykonania  zamówienia,  tj.  oferty  cenowe 

wskazujące  koszty  wykonania  istotnego  zakresu  zamówienia  stanowiącego  przedmiot 

p

ostępowania.  Zgodnie z  wymaganiami  zamawiającego  wskazanymi  w  pkt  14  SWZ  (str.12 

SWZ), wykonawcy obliczając cenę wykonania zamówienia zobligowani zostali do wyliczenia 

ceny  w  oparciu  o  zakres  wskazany  przez  z

amawiającego  w  Zestawieniu  cenowym,  tj. 

dokumencie  opracowanym  przez  z

amawiającego,  stanowiącym  załącznik  nr  3  do  SWZ, 

składanym wraz z ofertą. Zgodnie z wymaganiami SWZ „Wykonawca obliczając cenę musi 

uwzględnić  wszystkie  pozycje  opisane  w  Zestawieniu  cenowym.  Wykonawca  nie  może 

samodzielnie wprowadzić żadnych zmian”. Mając na uwadze ogólny, blankietowy charakter 

wezwania  skierowanego  do  p

rzystępującego  w  zakresie  przedstawienia  wyjaśnień 

dotyczących wyliczenia zaoferowanej ceny oraz wymagania sprecyzowane w SWZ odnośnie 

do  sposobu  wyliczenia  ceny,  przy

stępujący  -  dla  potrzeb  wykazania,  iż  zaoferowana  przez 

niego  cena  jest  realna,  rynkowa  oraz  zapewnia  prawidłowe  wykonanie  zamówienia  - 

przedstawił  w  ramach  złożonych  wyjaśnień  oferty  cenowe  dostawców  materiałów, 

podwykonawców  prac  projektowych  i  robót  budowlanych  wymaganych  dla  potrzeb 

wykonania  zamówienia  -  zgodnie  z  zakresem  wyceny  narzuconej  Zestawieniem  cenowym 

opracowanym  przez  z

amawiającego.  W  ocenie  przystępującego  takie  wyjaśnienie  jest  w 

pełni uzasadnione – z jednej strony - w świetle zakresu wezwania zamawiającego, z drugiej 

zaś – celem uczynienia zadość obowiązkowi wykazania, iż zaoferowana cena nie jest rażąco 

niska.  

Przystępujący  w  odpowiedzi  na  tak  sformułowane  wezwanie  przedstawił  oferty  cenowe 

wykonania poszczególnych elementów wskazanych do wyceny w ramach załącznika nr 3 do 

SWZ,  tj.  Zestawienia  cenowego.  Oferty  cenowe  dostawców,  podwykonawców  prac 

projektowych i 

robót budowlanych, przedłożone w ramach wyjaśnień, odnoszą się wprost do 

realizacji  przedmiotu  p

ostępowania,  potwierdzając  aktualne,  realne  koszty  jego  wykonania 

przez p

rzystępującego. Przekazane oferty, na co wskazuje wprost ich treść, zostały złożone 

przez  podmioty  trzecie  na  wypadek  pozyskania  przez  p

rzystępującego  do  realizacji 

przedmiotu  p

ostępowania.  Odnosząc  się  do  poszczególnych  dowodów  przekazanych 

z

amawiającemu w ramach złożonych wyjaśnień, przystępujący wskazuje, iż przedkładając:  

ofertę  podmiotu  trzeciego  na  realizację  robót  w  zakresie  obiektów  inżynieryjnych  – 

wykazano  rynkowy,  w  tym  dedykowany  w  ramach  p

ostępowania  koszt  wykonania 

dokumentacji projektowej, remontu 32 sztuk 

obiektów inżynieryjnych i remontu mostu w km 

5,678,  tj.  koszt  wykonan

ia  elementów  przedmiotu  zamówienia,  istotnych  z  punktu  widzenia 

realizacji  zamówienia,  na  co  wskazuje  wymóg  ich  wyceny  wynikający  z  Zestawienia 

cenowego, opracowanego przez z

amawiającego;  

ofertę  podmiotu  trzeciego  na  realizację  prac  projektowych  –  wykazano  rynkowy,  w 

tym dedykowany w ramach p

ostępowania koszt wykonania dokumentacji projektowej; oferta 

precyzuje  szczegółowy  zakres  prac  objętych  wskazaną  ceną;  koszt  wykonania  prac 

projektowych  to  istotny  element  wykonania  zamówienia,  na  co  wskazuje  wymóg  jego 

uwzględnienia wynikający z Zestawienia cenowego, opracowanego przez zamawiającego; 

oferty  podmiotów  trzecich  na  dostawę  materiałów  –  wykazano  rynkowy,  w  tym 

dedykowany w ramach p

ostępowania koszt dostawy materiałów wymaganych do wykonania 

zamówienia;  oferty  precyzują  zakres  kosztów  ujętych  w  cenie  dostawy  materiałów; 

przedmiotowy zakres 

dostaw ma istotne znaczenie z punktu widzenia realizacji zamówienia 

na  co  wskazuje  wymóg  ich  wyceny  wynikający  z  Zestawienia  cenowego,  opracowanego 

przez z

amawiającego; 

ofertę  podmiotu  trzeciego  na  wykonanie  prac  przygotowawczych,  ścięcie  ławy 

torowiska, 

renowację systemu odwodnienia, wzmocnienie podtorza, montaż toru, wykonanie 

podbudowy  tłuczniowej  wraz  z  balastowaniem  tłucznia,  oprofilowanie  toru,  regulację  toru  

w  planie  i  profilu,  wykonanie  przejazdów  kolejowych  stanowiących  element  wyceny 

wymaganej  Zestawieniem  cenowym  -  wykazano  rynkowy,  w  tym  dedykowany  w  ramach 

p

ostępowania  koszt  wykonania  w/w  prac;  przedmiotowy  zakres  prac  ma  istotne  znaczenie  

z  punktu  widzenia  realizacji  zamówienia  na  co  wskazuje  wymóg  ich  wyceny  wynikający  

z Zestawienia cenowego, opracowanego przez z

amawiającego.  

Podsumowując  powyższe,  przystępujący  w  ramach  wyjaśnień  dotyczących  wyliczenia 

zaoferowanej  ceny  przedstawił  jednoznaczne,  niebudzące  wątpliwości  dowody  w  postaci 

aktualnych  ofert  otrzymanych  od  podmiotów  trzecich,  dedykowanych  do  realizacji  dostaw 

materiałów,  usług  i  robót  budowlanych  w  ramach  postępowania.  Tym  samym  w  ramach 

złożonych  wyjaśnień  przystępujący  wykazał,  iż  zaoferowana  przez  niego  cena  została 

skalkulowana w oparciu o oferowane mu finansowe warunki dost

awy materiałów, wykonania 

usług  projektowych  i  ceny  wykonania  robót  budowlanych  w  ramach  postępowania. 

Przystępujący  przedłożył  dowody  potwierdzające,  iż  wykona  przedmiot  postępowania  za 

zaoferowaną  cenę.  Oferty  adresowane  do  przystępującego,  odnoszące  się  wprost  do 

p

ostępowania  to  adekwatne  dowody  dla  potwierdzenia  wykonania  zamówienia  za 

zaoferowaną  cenę.  Podkreślić  należy,  iż  powyższy  rodzaj  dowodów  jest  powszechnie 

stosowany  w  praktyce  zamówień  publicznych.  Izba  wielokrotnie  badając  zarzuty  dotyczące 

rażąco niskiej ceny odnosi się do braku przedłożenia ofert jako dokumentów wskazujących 

dokonanie wyliczenia cen w oparciu o realia rynkowe gwarantujące wykonanie zamówienia. 

Przystępujący  przedkładając  oferty  cenowe,  jak  podkreślano  już  dedykowane 

p

rzystępującemu  na  okoliczność  uzyskania  przedmiotu  postępowania  do  realizacji, 

bezwzględnie  dostarczył  zamawiającemu  dokumenty  wskazujące  wymierne  wartości 

ekonomiczne  dla  potrzeb  wykonania  zamówienia.  Tym  samym  nie  sposób  zaprzeczyć,  

iż  uczynił  zadość  spoczywającemu  na  nim  ciężarowi  wykazania,  iż  zaoferowana  cena  nie 

jest  rażąco  niska.  Przystępujący,  mając  na  uwadze  przekazane  zamawiającemu  w  ramach 

w

yjaśnień rażąco niskiej ceny materiały dowodowe wskazuje, iż przedstawił zamawiającemu 

spójne  i  konkretne  wyjaśnienia  dotyczące  podstaw  wyliczenia  zaoferowanej  ceny, 

dokonanego w oparciu o obligatoryjny zakres elementów wyceny narzucony wykonawcom w 

obligatoryjnym elemencie ofert, tj. w Zestawieniu cenowym.  

Niezależnie od powyższych uwag, przystępujący podkreśla, iż wskazał okoliczności, które 

wpłynęły  na  kalkulację  zaoferowanej  ceny  odnosząc  się  m.in.  do  członkostwa  w  grupie 

kapitałowej,  dysponowania  sprzętem,  wskazał  przyjętą  do  wyceny  stawkę  roboczogodziny, 

zgodną z przepisami prawa odnoszącymi się do obowiązujących minimalnych stawek pracy.  

Polemika o

dwołującego w zakresie dotyczącym najistotniejszych elementów wyjaśnień, tj. 

przekazanych  ofert  cenowych,  dedykowanych  p

rzystępującemu  w  sytuacji  pozyskania 

przedmiotu  zamówienia  do  realizacji  (potwierdzających  realne,  rynkowe  koszty  wykonania 

prac,  robót,  realne  koszty  dostaw  materiałów),  jest  bardzo  pobieżna.  Odwołujący  

w  powyższym  zakresie  ogranicza  się  jedynie  do  ogólnego  wskazania  (pkt  31,  str.  11 

odwołania),  iż  oferty  złożone  w  ramach  wyjaśnień  mają  wspólną  cechę  –  brak 

szczegółowych kalkulacji. Jednocześnie odwołujący nie wskazuje co powinno składać się na 

wspomniane  przez  niego  brakujące  kalkulacje,  jakie  istotne  elementy  winny  być  w  nich 

uwzględnione  

w  kontekście  przedmiotu  postępowania,  nie  przedstawia  przykładowych  ofert,  które  w  jego 

ocenie mają właściwy charakter.  

Mając  na  uwadze  powyższe  nie  budzi  wątpliwości  fakt,  iż  stanowisko  wyrażone  przez 

o

dwołującego  wskazujące,  iż  przystępujący  „nie  wykazał  w  żaden  sposób,  iż  zaoferowana 

cena jest ceną rynkową, nie obalił zatem domniemania ceny rażąco niskiej i nie dowiódł, że 

możliwe  jest  zrealizowanie  zamówienia  za  zaoferowaną  cenę”,  nie  jest  poparte  żadnymi 

dowodami,  jako  ogólne  i  lakoniczne  jest  bezpodstawne  i  nie  zasługuje  na  uwzględnienie. 

Cena  wskazana  w  ofercie  ETF  jest  wyliczona rzetelnie,  na  podstawie  faktycznych  kosztów 

wykonania istotnych elementów zamówienia, znajdujących oparcie w rynkowych aktualnych 

cenach  świadczenia  usług  i  dostaw  towarów.  Przekazane  dowody  w  postaci  konkretnych 

ofert  cenowych  dostawców,  podwykonawców,  usługodawców,  złożonych  przystępującemu 

dowodzą  wysokości  kosztów  wykonania  prac  projektowych,  dostaw  materiałów,  robót 

budowlanych,  składających  się  na  wymaganą  przez  zamawiającego  wycenę  wykonania 

przedmiotu p

ostępowania.  

Niezależnie  od  powyższego,  odnosząc  się  do  zarzutów  odwołującego  oraz  mając  na 

uwadze  ogólny  zakres  wezwania  zamawiającego  do  wyjaśnienia  wyliczenia  ceny 

zaoferowanej przez p

rzystępującego, przystępujący podkreśla, iż:  

skierowane  przez  z

amawiającego  do  ETF  wezwanie  do  wyjaśnienia  rażąco  niskiej 

ceny  miało  charakter  ogólny,  na  co  wskazuje  użycie  zwrotu  "w  szczególności"  w  treści 

wezwania oraz odwołanie się wyłącznie do treści art. 224 Pzp, który również stanowi jedynie 

przykładowy zakres wyjaśnień;  

z

amawiający w treści wezwania nie wyszczególnił żadnych konkretnych okoliczności, 

które  mają  zostać  wyjaśnione,  w  tym  nie  zażądał  szczegółowego  rozbicia  ceny, 

szczegółowej  kalkulacji,  której  brak  -  w  tym  w  odniesieniu  do  przekazanych  ofert 

podwykonawców,  usługodawców  i  dostawców  -  podnosi  odwołujący  dla  uzasadnienia 

zarzutów odwołania;  

ogólny,  blankietowy  sposób  wezwania do  złożenia wyjaśnień,  w zakresie wyliczenia 

zaoferowanej  przez  p

rzystępującego  ceny,  jakkolwiek  dopuszczalny  do  zastosowania 

wpływa na możliwość odrzucenia oferty; 

ciężar  wykazania przez przystępującego,  iż zaoferowana cena  nie  jest  rażąco niską 

nie zwalnia z

amawiającego z obowiązku precyzyjnego kierowania wezwań. Brak wskazania 

przez  z

amawiającego  jakie  elementy  składowe  oferowanej  ceny  budzą  jego  wątpliwości, 

brak  sprecyzowania  zakresu  oczekiwań  nie  uzasadnia  przeniesienia  na  przystępującego 

ryzyka „nie trafienia” w zakres oczekiwanych wyjaśnień przez zamawiającego;  

nie sposób przyjąć, iż wyjaśnienia przystępującego, mając na uwadze tak określony 

zakres  wezwania,  nie  stanowią  należytej  odpowiedzi  na  wezwanie,  a  zakres 

przedstawionych  dowodów  nie  potwierdza  realności,  rzetelności  w  zakresie  wyliczenia 

oferowanej ceny;  

w

yjaśnienia ETF stanowią adekwatną odpowiedź na skierowane do niego wezwanie 

z

amawiającego;  

pomimo  lakoniczności  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień,  braku  sprecyzowania 

zakresu  oczekiwanych  w

yjaśnień,  braku  wskazania  jakie  elementy  są  istotne  dla 

z

amawiającego  

w  procesie  badania  oferty  p

rzystępującego,  choćby  preferowanego  zakresu  wyjaśnień  czy 

podania  przykładowych  materiałów  dowodowych,  wyjaśnienia  ETF  są  spójne,  konkretne, 

poparte  precyzyjnym 

materiałem  dowodowym  w  postaci  konkretnych  ofert  wskazujących 

realnie  oferowane  koszty  wykonania  kluczowych  elementów  zamówienia  stanowiącego 

przedmiot p

ostępowania. 

Przystępujący  nie  kwestionuje,  iż  w  związku  z  wezwaniem  do  wyjaśnienia  wyliczenia 

zaof

erowanej  ceny,  która  wzbudziła  wątpliwości  zamawiającego  zobowiązany  był  do 

wykazania, iż zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska. 

Odwołujący zarzucając zamawiającemu naruszenie art.  224 ust.  1 Pzp w  zw.  z  art.  224 

ust. 5 w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp oraz 224 ust. 1 Pzp w zw. 

z art. 239 Pzp poprzez wybór oferty z rażąco niską ceną i zaniechanie odrzucenia oferty z 

uwagi  na  okoliczność,  iż  zawiera  ona  rażąco  niską  cenę,  w  żaden  sposób  nie  wykazał,  że 

oferta ETF zawiera rażąco niską cenę, w tym, że nie jest możliwe zrealizowanie zamówienia 

za  zaoferowaną  przez  ETF  cenę.  Odwołujący  nie  wykazał  także,  by  wyjaśnienia  nie 

uzasadniały  zaoferowanej  ceny.  Przystępujący  podnosi,  iż  zarzuty  odwołania  nie 

uzasadniają jego uwzględnienia. Dla skutecznego podniesienia zarzutu naruszenia art. 226 

ust.  1  pkt  8  Pzp,  tj.  wyboru  oferty  p

rzystępującego  zawierającej,  w  opinii  odwołującego, 

rażąco 

niską 

ceną  

w stosunku do przedmiotu zamówienia, odwołujący zobligowany był nie tylko do wskazania 

okoliczności,  z  których  wywodzi  naruszenie  Pzp  przez  zamawiającego,  lecz  przede 

wszystkim do przedłożenia dowodów, czego odwołujący nie uczynił.  

Konkludując  argumenty  przedstawione  odnośnie  do  zasadności  oddalenia  zarzutów 

odwołania,  w  tym  w  zakresie  zaoferowania  rażąco  niskiej  ceny,  przystępujący  wskazuje,  

iż  ograniczenie  zarzutów  odwołania  do  wskazania  ogólnych  tez  i  twierdzeń  odwołującego 

powoduje,  iż  materiały  złożone  w  toku  postępowania  dowodzą,  iż  brak  jest  podstaw  do 

uwzględnienia odwołania.  

Odnosząc  się  do  stanowiska  odwołującego  co  do  braku  możliwości  ewentualnego 

dalszego  wezwania  p

rzystępującego  do  złożenia  wyjaśnień  odnoszących  się  do  wyliczenia 

ceny,  p

rzystępujący  podnosi,  iż mając  na  uwadze ogólny  charakter  wezwania,  ograniczony 

do  powołania  art.  224  Pzp,  mając  na  uwadze  brak  wskazania  przystępującemu  co  w 

wyliczeniu  zaoferowanej  ceny  budzi  wątpliwości  zamawiającego,  w  jakim  zakresie  jest  on 

zainteresowany uzyskaniem wyjaśnień, o jakim charakterze, przystępujący nie może ponosić 

negatywnych  skutków  ogólnych  i  nieprecyzyjnych  działań  zamawiającego.  W  tym  stanie 

rzeczy  z

amawiający  winien  ponownie  wezwać  przystępującego  do  złożenia  wyjaśnień, 

wskazując, które elementy budzą wątpliwości zamawiającego. 

Pod

sumowując przystępujący wskazał, iż:  

zakres  wezwania  z

amawiającego  do  złożenia  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  był 

lakoniczny  i  w  odniesieniu  do  tak  sformułowanego  wezwania  przystępujący  formułował 

w

yjaśnienia;  

pomimo  ogólnego  wezwania  do  wyjaśnień  przystępujący  sformułował  odpowiedź  

w sposób rzetelny, klarowny i spójny, wykazując, iż cena wskazana w ofercie jest wyliczona 

na podstawie faktycznych kosztów wykonania istotnych elementów zamówienia;  

o

dwołujący  nie  przedstawił  argumentów  i  dowodów,  które  miałyby  wykazać 

zasadność postawionego zarzutu rażąco niskiej ceny oferty przystępującego, odwołujący nie 

jest  wolny  od  obowiązku  wykazania  i  udowodnienia  okoliczności,  które  czyni  podstawą 

zarzutu rażąco niskiej ceny;  

w  okolicznościach  dotyczących  badania  oferty  przystępującego  nie  sposób  przyjąć,  

iż  podnoszony  przez  odwołującego  brak  możliwości  kontynuowania  procesu  wyjaśnień 

znajduje uzasadnienie w przepisach Pzp czy orzecznictwie Izby. 

Izba ustaliła i zważyła, co następuje. 

Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi 

przepis art. 528 ustawy Pzp. 

Zamawiający  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

z  zastosowaniem  przepisów  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  wymaganych  przy 

procedurze,  której  wartość  szacunkowa  zamówienia  nie  przekracza  kwot  określonych 

w przepisach wydanych na podstawie art. 3 

ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  stwierdziła,  że  odwołujący  posiada  interes  w  uzyskaniu 

przedmiotowe

go  zamówienia,  kwalifikowanego  możliwością  poniesienia  szkody  w  wyniku 

naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  ustawy,  o  których  mowa  w  art.  505  ust.  1 

ustawy Pzp, 

co uprawniało go do złożenia odwołania. 

Uwzględniając  dokumentację  z  przedmiotowego  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  jak  również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska 

stron,  oraz  uczestnika  postępowania  odwoławczego,  złożone  w  pismach 

procesowych,  jak  też  podczas  rozprawy  Izba  stwierdziła,  iż  odwołanie  zasługuje  na 

uwzględnienie. 

W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są zasadne. 

Zamawiający na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp w związku z tym, że zaoferowana 

przez 

przystępującego  cena  wydawała  się  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia  oraz  budziła  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia 

lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zażądał  od  przystępującego  wyjaśnień,  w  tym 

złożenia  dowodów,  w  szczególności  w  zakresie  wynikającym  z  ust.  3  ww.  przywołanego 

przepisu. 

Przystępujący złożył wyjaśnienia za pismem z dnia 21 listopada 2022 roku. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  poddała  ocenie  treść  wyjaśnień  złożonych  przez 

przystępującego  mając  na  uwadze  ich  rzetelność  i  zupełność  pod  kątem  obowiązku 

wynikającego  z  treści  przepisów  art.  224  ust.  1  i  6  ustawy  Pzp,  tj.  w  zakresie  wyjaśnienia, 

czyli wykazania

, że cena ofertowa przystępującego nie jest ceną rażąco niską (rnc). 

Okolicznością  bezsporną  w  sprawie  jest  fakt,  że  zamawiający  w  treści  wezwania 

kierowanego  do  przystępującego  odwołał  się  bezpośrednio  do  elementów  wynikających  

z brzmienia przepisu art. 224 ust. 3 ustawy Pzp. 

Jednakże sam fakt powołania się przez zamawiającego na okoliczności wymienione ww. 

przep

isem bez wskazywania szczegółowych elementów oferty przystępującego, które budzą 

u  zamawiającego  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  nie 

powoduje  sytuacji,  w  której  wykonawca  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  może,  składając 

takie wyjaśnienia, w sposób ogólny przedstawić zamawiającemu  okoliczności uprawniające 

go do zaoferowania ceny zaproponowanej w ofercie.  

Istotą  bowiem  przepisu  art.  224  ust.  1  ustawy  Pzp  (będącej  podstawą  wezwania 

zamawiającego  w  przedmiotowym  postępowaniu)  jest  wątpliwość  zamawiającego,  jaką 

wzbudziła  cena  ofertowa  wzywanego  wykonawcy.  Skoro  zatem  zamawiający  powziął  takie 

wątpliwości, to zadaniem wykonawcy jest wyjaśnienie zamawiającemu, że takich wątpliwości 

nie powinien  mieć,  uzasadniając szczegółowo jakie okoliczności  uprawniały  wykonawcę do 

zaoferowania  ceny  za  przedmiot  zamówienia.  Zdaniem  Izby,  niewłaściwe  jest  twierdzenie, 

które  prezentuje  przystępujący,  iż  ogólnikowość  wezwania  pozwalała  mu  na  równie 

ogólnikowe  wyjaśnienia.  Nie taki  jest  bowiem  cel  omawianego  przepisu.  To  na  wykonawcy 

wezwanemu do złożenia wyjaśnień spoczywa ciężar obalenia domniemania zamawiającego 

w  taki  sposób,  który  nie  będzie  prowadził  do  odrzucenia  oferty  wykonawcy.  Prawdą  jest 

stanowisko  prezentowane  przez  odwołującego  i  przystępującego,  że  nie  ma  jednolitego 

wzorca, którym mogliby kierować się wykonawcy składający takie wyjaśnienia. Wzorzec taki 

byłby niemożliwy do ustalenia, gdyż każde postępowanie charakteryzuje się indywidualnymi 

cechami  wyłącznymi  dla  takiego  postępowania.  Dlatego  też  ocena  wyjaśnień,  dla  każdego 

postępowania, musi odbywać się indywidualnie.  

Przyj

ąć  zatem  należy,  indywidualizując  miernik  dla  konkretnego  postępowania  mając, 

jednakże  na  uwadze  obowiązek  spoczywający  na  wykonawcy  dotyczący  wyjaśnienia 

zamawiającemu okoliczności wyłącznie dostępnych danemu wykonawcy, które miały wpływ 

na  cenę,  że  wykonawca  winien  podjąć  starania,  które  w  sposób  bezsprzeczny  wykażą 

prawidłowość zaoferowanej ceny. 

Miernik  należytej  staranności  wykonawcy  powinien  zatem  wykluczyć  sytuację,  w  której 

wykonawca,  co  prawda  składa  wyjaśnienia,  ale  przyjmuje  założenie,  że  w  przypadku  ich 

niewystarczającego  charakteru  będzie  miał  możliwość  uzupełnienia  wyjaśnień  w 

późniejszym terminie. 

Zdaniem  Krajowej  Izby  Odwoławczej  wyjaśnienia  wykonawcy  składane  na  wezwanie 

zamawiającego, muszą być jednoznaczne i ostateczne, tzn. muszą definitywnie wykazywać 

okoliczności  wraz  z  ich  wyjaśnieniem  z  powołaniem  odpowiednich  dowodów,  które  będą 

przemawiały za rzetelnością podanej ceny. 

Przechodząc  na  grunt  przedmiotowego  postępowania,  Izba  stwierdziła,  że  wyjaśnienia 

złożone  przez  przystępującego  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny.  W  wyjaśnieniach 

swoich przystępujący  odwołał  się bowiem  do  ogólnego  doświadczenia firmy,  prawidłowości 

kalkulacji  opartej  o  analizę  dokumentacji  przetargowej,  jak  też  przynależności  do  grupy 

kapitałowej. W żadnym z tych przypadków przystępujący nie przedstawił w jaki sposób i co 

najważniejsze w jakiej wysokości ww. elementy miały wpływ na cenę ofertową. Wyjaśnienia 

takie,  zdaniem  Izby,  mogłyby  posłużyć  wykonawcy  również  w  innych  postępowaniach  jako 

uniwersalna  formuła  dopasowana  do  każdego  postępowania  wyjaśniającego.  Jednakże  nie 

tak

ie jest założenie omawianego przepisu (art. 224 ust. 1 ustawy Pzp).  

Przystępujący  w  swoich  wyjaśnieniach  wymienił  wyjątkowo  sprzyjające  czynniki,  które 

wpływają  na  konkurencyjność  oferty  (strona  nr  4  wyjaśnień,  pierwszy  akapit),  jednakże  nie 

wykazał  przełożenia  tych  czynników  na  cenę,  pozostając  jedynie  na  czynności  ich 

wymienienia.  

Pr

zystępujący,  co  prawda  do  złożonych  wyjaśnień  załączył  oferty  od  podwykonawców  

i  dostawców,  jednakże  nadal  stwierdzić  należało,  że  co  do  zasady  była  to  czynność 

prawidłowa, jednakże nie zostało wykazane, jaki miało to wpływ na realność przedstawionej 

ceny. 

Co  istotne  również,  skoro  u  zamawiającego  powstała  wątpliwość  co  do  wykonania 

przedmiotu zamówienia za cenę podaną w ofercie, wykonawca winien dokonać stosownych 

wyliczeń (np. w postaci kalkulacji), w których podałby zamawiającemu np. w jakiej wysokości 

przewidział ryzyko kontraktowe, czy też jaki zamierza osiągnąć zysk na kontrakcie. 

W  omawianym  zakresie  wskazać  również  należy  na  niekonsekwencję  przystępującego, 

który w swoich wyjaśnieniach powołuje się na przynależność do grupy kapitałowej i rzekomo 

płynące  z  tej  okoliczności  korzyści.  I  tak  w  przypadku  pozycji  2  wskazał  podmiot  Eurovia 

Kruszywa 

(członka  grupy  kapitałowej)  -  która jest  właścicielem  kilku  kopalni,  w  tym  kopalni 

kruszywa 

zlokalizowanej  w  pobliżu  miejsca  realizacji  robót  objętych  niniejszym 

postępowaniem  przetargowym,  na  okoliczność,  że  decyduje  to  o  możliwości  zakupu 

kruszywa  w  odpowiedniej  klasie  i  po  preferencyjnych  cenach. 

Tym  samym  przystępujący 

powinien,  skoro  na  taki 

element  się  powołuje,  przedstawić  ofertę  tego  członka  grupy 

kapitałowej na dostawę kruszyw. Jednakże w tym przypadku przystępujący powołał ofertę na 

dostawę kruszyw od innego wykonawcy firmy Agregado sp. z o.o., a tym samym wyjaśnienia 

nie korelują z przedłożonymi dowodami. 

Z  wyjaśnień  złożonych  zamawiającemu  nie  sposób  ustalić  ostatecznych  kosztów,  jakie 

poniesie wykonawca. W związku z tym brak jest również możliwości dodatkowego wezwania 

wykonawcy do złożenia wyjaśnień, gdyż brak jest elementów kalkulacyjnych, które mogłyby 

takie procedurze podlegać. Dodatkowe wzywanie wykonawcy przystępującego na obecnym 

etapie  postępowania  mogłoby  prowadzić  do  wniosku,  że  wadliwość  złożonych  wyjaśnień 

konwalidowana byłaby na późniejszym etapie postępowania.  

Za  słuszne  należy  przyjąć  stanowisko  odwołującego,  że  nie  można  przyjąć  wyjaśnienia 

przystępującego  za  prawidłowe  i  wystarczające,  gdyż  zostało  sporządzone  na  dużym 

poziomie  ogólności,  jest  wręcz  lakoniczne.  Wobec  takiego  założenia  (z  czym  Izba  się 

zgadza) badanie 

ceny oferty pod kątem rażąco niskiej ceny musiałoby się odbywać tylko na 

podstawie załączonych do  wyjaśnień  ofert,  czyli  zamawiający musiałby sam  sobie wyliczyć  

i  przyporządkować  takie  wyliczenia  pod  czynniki  wpływające  na  konkurencyjność  złożonej 

oferty przystępującego. Jednakże nie taki jest cel omawianego przepisu. To nie zamawiający 

ma  wyliczać  i  się  domyślać,  ale  wykonawca  ma  wyjaśnić  i  wykazać  popierając  swoje 

stanowisko  odpo

wiednimi  dowodami.  W  przedmiotowym  postępowaniu  przystępujący  nie 

dokonał takiej czynności, wobec czego oferta przystępującego podlega odrzuceniu z uwagi 

na  okoliczność,  iż  złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniły  podanej  w  ofercie 

ceny. 

Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575 

ustawy Pzp 

oraz § 7 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 

2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich 

rozliczania oraz  wysokości  i  sposobu  pobierania wpisu wysokości  wpisu  od  odwołania (Dz. 

U. poz. 2437). 

Przewodniczący: 

…………………………