Sygn. akt: KIO 3482/22
WYROK
z dnia 11 stycznia 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza
− w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
Protokolant:
Adam Skowr
oński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 stycznia 2023 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej w dniu
27 grudnia 2022 r. przez
wykonawc
ę P.P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Firma Handlowo
Usługowa RENPIOTR P.P.,
w postępowaniu prowadzonym przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
Regiona
lny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie,
przy udziale P.
Ł. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Transport
Ciężarowy i Roboty Ziemne P.Ł., zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego,
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu w zakresie części 12 zamówienia:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenie oferty P. Ł.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Transport Ciężarowy i Roboty
Ziemne P.
Ł. na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp oraz powtórzenie czynności
badania i oceny ofert;
2. Kosztami post
ępowania obciąża Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
Regiona
lny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie i:
zalicza w poczet k
osztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
t
ytułem wpisu od odwołania;
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty
strony poniesione z t
ytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 w
rześnia 2019 r. – Prawo
z
amówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Iz
by Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
Sygn. akt KIO 3482/22
U z a s a d n i e n i e
Z
amawiający – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Regionalny Zarząd
Gospodarki Wodnej w Szczecinie
– prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w pn.:
Us
ługa kompleksowa – eksploatacja, obsługa i konserwacja urządzeń wodnych wraz
z odcinkowym utrz
ymaniem koryt cieków naturalnych na terenie PGW WP RZGW
w Szczecinie.
Wartość zamówienia jest większa niż progi unijne. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane 27 września 2022 r. pod nr 2022/S 186-526883.
W dniu 27 grudnia 2022 r. wykonawca P.P.
prowadzący działalność gospodarczą pod
nazwą Firma Handlowo Usługowa RENPIOTR P.P. wniósł odwołanie dotyczące części 12
zamówienia (Nadzór Wodny Goleniów), zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisów
art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp, poprzez dokonanie wadliwego
badania oferty Firmy Transport Ci
ężarowy i Roboty Ziemne P.Ł. (dalej: Transport Ciężarowy)
i zaniechanie jej odrzucenia,
mimo że zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiot
u zamówienia.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty Wykonawcy P.
Ł., odrzucenia tej oferty jako zawierającej rażąco nisko cenę oraz
powtórzenia badania i oceny ofert z pominięciem tej oferty.
Odwołujący wskazał, że kwota, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
s
finansowanie zamówienia, to 659 699,37 zł. Wykonawca Transport Ciężarowy, złożył ofertę
opiewaj
ącą na kwotę 446 031,36 zł. Pismem z 23 listopada 2022r. Zamawiający, na
podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp,
zwrócił się do tego wykonawcy o udzielenie
wyja
śnień dotyczących zaoferowanej ceny (cena ta 32,4% niższa od wartości zamówienia
powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem
postępowania w części 12 zamówienia). W odpowiedzi na to wezwanie wykonawca
Transpor
t Ciężarowy złożył 5-stronicowe wyjaśnienia, w których wskazał, że:
− prowadzi przedsiębiorstwo Transport Ciężarowy i Roboty Ziemne Ł.P. od 10 września
2000 roku zgodnie z ustaw
ą z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności
gospodarczej.
Po
zapoznaniu
si
ę z specyfikacją warunków zamówienia,
SZ.ROZ.2810.25.2022 po zmianie nr 1 z dnia 3 pa
ździernika 2022 roku w pełni
świadomie z zachowaniem cech racjonalności złożył ofertę Państwowemu
Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie Regionalny Zarz
ąd Gospodarki Wodnej
w Szczecinie;
− oferta ugruntowana jest wieloletnim doświadczeniem w prowadzeniu tego typu
dzia
łalności gospodarczej oraz rzetelnie wyliczonymi kosztami, które jako przedsiębiorca
Sygn. akt KIO 3482/22
jestem w stanie ponie
ść, aby wywiązać się z przedstawionego zamówienia zgodnie
z oczekiwaniami Zamawiaj
ącego przy aktualnej inflacji cen. Wypracowane metody
i techniki
świadczenia usług przez jego firmę pozwalają na przedstawienie oferty
w konkurencyjnych cenach rynkowych oraz wywi
ązanie się z niej w zakreślonym
terminie;
− posiada niezbędny w pełni sprawny sprzęt do kompleksowego wykonania zamówienia
oraz zespół wykwalifikowanych pracowników;
− pracownicy firmy Transport Ciężarowy i Roboty Ziemne Ł.P. otrzymują wynagrodzenie
miesi
ęczne za pracę ustalone na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października
2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za prac
ę.
Dalej w wyjaśnieniach wskazano, że:
− wykonawca wyliczył, że dla realizacji tej części zamówienia konieczne będzie
zabezpieczeni
e 73 etatów dla pracowników, przy czym każdy pracownik będzie
wynagradzany w wymiarze p
łacy minimalnej obowiązującej w 2023 roku: „czyli koszt
pracowników to 73x3600 zł = 262 800 zł. brutto (płaca min. w 2023 -3600 zł);”
− „koszty związane z pracą maszyn i urządzeń takich jak przedstawia kosztorys
Zamawiaj
ącego są to: kosa spalinowa, kosiarka pływająca, koparko- odmularka, traktor,
r
ębak, sam. skrzyniowy, sam. wywrotka, piła spalinowa, podnośnik koszowy liczba
łączna godzin z kosztorysu wynosi po zsumowaniu 5.529,9 godzin jednak przy pracy
tych maszyn i urz
ądzeń nie mogę posłużyć się ustalonymi cenami rynkowymi ponieważ
wymienione maszyny i urz
ądzenia posiadam w firmie na własność i nie muszę ich
wynajmowa
ć przez co kosztem w ich pracy jest dla mnie paliwo i amortyzacja przy
za
łożeniu, że cena paliwa to 8 zł za litr. Jednak z kosztorysu wynika ze 4895,48 godzin
to praca kosy spalinowej z zu
życiem benzyny 1,2 litra/h po 7 zł za litr
(4895,48x1,2x7z
ł=41 122,03zł brutto) pozostałe 634,42 godziny to praca maszyn na
oleju nap
ędowym o zużyciu 4 litr/h (634,42x4x8=20.301,44 zł brutto). „KOSZT MASZYN
I URZ
ĄDZEŃ ŁĄCZNIE: 61 423,47 zł brutto”;
− „koszty materiałów jak: deski iglaste, okucia do sznurów, śruby i nakrętki, worki na
śmieci + opłata za śmieci, farby + rozpuszczalniki, utylizacja padliny i śmieci, siatka,
beton, smar zakup tych materia
łów w kwocie 4 500 zł brutto. Po zsumowaniu
poszczególnych kosztów :
pracowniczych - 262 800,00 z
ł
maszyn i urz
ądzeń - 61 423,47 zł
materia
łów - 4 500,00 zł
Sygn. akt KIO 3482/22
RAZEM KOSZTY: 328 723,47 z
ł brutto.
Maj
ąc na uwadze powyższe wyliczenie wykonawca wskazał, że cena zaoferowana
w tym zadaniu nr 12-Golen
iów wynosi 446 031,31 zł brutto po odjęciu kosztów w kwocie
328 723,47 z
ł brutto wychodzi zysk brutto 117 307,84 zł. Przy czym wskazał, że jest to zysk,
który jest rentowny i opłacalny dla jego firmy.
W ocen
ie Odwołującego wykonawca Transport Ciężarowy nieprawidłowo dokonuje
powy
ższego wyliczenia: odejmuje od wartości brutto oferty zawierającej 8% podatek VAT
nieprawid
łowe dane w zakresie wynagrodzenia – po pierwsze z uwagi na brak możliwości
odj
ęcia od podatku VAT kosztów wynagrodzenia pracowników, po drugie – przyjęcie
wynagrodzenia brutto jako 3600 z
ł dla jednego etatu, stanowi nieprawidłowe wyliczenie
realnego kosztu pracodawcy, który wynosi w rzeczywistości 4 337,28 zł/etat. Wartość
realnego kosz
tu wynagrodzenia pracowników winna być odjęta od wartości netto oferty.
Ponadto Odwo
łujący podniósł, że wykonawca ten nie wykazał prawidłowości
wyliczenia kosztów maszyn i urządzeń, nie przedstawiając żadnych dowodów
potwierdzaj
ących, że przedstawione wyliczenie znajdzie odzwierciedlenie w realizacji
przedmiotu umowy, maj
ąc na uwadze szczegółowy opis zadania przedstawiony przez
Zamawiaj
ącego w OPZ. Wykonawca nie wykazał dowodami, że faktycznie dysponuje
odpowiednim sprz
ętem (maszynami i urządzeniami). Wykonawca wskazuje, że kosztem
w zakresie maszyn jest dla niego paliwo i amortyzacja, jednak nie podaje na jakim poziomie
maj
ą się plasować oba wskazane koszty, powołując się wyłącznie na koszt paliwa.
Wykonawca nie przedstawi
ł też żadnych dowodów potwierdzających przyjęcie kosztów
materia
łów niezbędnych dla realizacji zamówienia na poziomie 4.500,00 zł brutto.
Dodatkowo wykonawca
Transport Ciężarowy w złożonych wyjaśnieniach (na 4 części
zamówienia), nie przedstawiał żadnych różnic w sposobie realizacji każdej z części
zamówienia, planowanym zaangażowaniu sprzętu, ludzi oraz planowanych działaniach
i uwzgl
ędnieniu ewentualnej konieczności symultanicznej realizacji usług, w korelacji
z bie
żącą działalnością tego wykonawcy jak również kooperacją w ramach 4 odrębnych
cz
ęści przedmiotowego zamówienia w przypadku wygrania przez tego wykonawcę
wszystkich 4 cz
ęści.
Zdaniem Odwołującego wyjaśnienia wykonawcy Transport Ciężarowy nie wskazują
na jakiekolwiek elementy uzasadniaj
ące podaną przez wykonawcę cenę, czy jej odniesienie
do realiów rynkowych. W swoich wyjaśnieniach wykonawca przedstawia wyliczenia,
w
których nakłady na robociznę nijak się miały do tych przedstawionych w kosztorysie
ofertowym
– koszty pracownicze. W ocenie Odwołującego, wykonawca nie przedstawił
żadnych dowodów potwierdzających innowacyjność wdrożonych procesów zarządzania
podczas wykonywania danej us
ługi. Nie wskazał żadnych rozwiązań technicznych będących
Sygn. akt KIO 3482/22
poza zasi
ęgiem rynku, w tym Odwołującego, nie opisał ani jednego wyjątkowo korzystnego
warunk
u jaki mógłby znacząco obniżyć koszt wykonania usługi oraz nie dostarczył żadnych
dowodów na oryginalność świadczonych usług.
Odwołujący podniósł, że nie wiadomo, gdzie doliczono koszty pośrednie, podatek
PIT, sk
ładki ZUS, transport sprzętu, itp., które również należałoby odjąć od tak wyliczonego
zysku. Ponadto
zgodnie z umową wykonawca zobowiązany będzie choćby przedstawić
polis
ę ubezpieczeniową, której koszt również nie został ujęty w przedstawionych
wyja
śnieniach.
Od
wołujący podniósł, że posiadanie własnego sprzętu nie stawia wykonawcy
Transport Ciężarowy w korzystniejszej sytuacji niż sytuacja Odwołującego, który również
dysponuje w
łasnym sprzętem. Co więcej, wykonawca nie przedłożył żadnych dowodów
potwierdzaj
ących, że jest właścicielem sprzętu ani dowodów potwierdzających możliwość
jego wykorzystania w przedmiotowym zadaniu.
Zdaniem Odwołującego, Zakładając, że Zamawiający przekazał mu pełną
dokumentacj
ę postępowania, na podstawie zgromadzonych dowodów i wyjaśnień
otrzymanych od wykonawcy Transport
Ciężarowy, Zamawiający nie był w stanie określić
czynników cenotwórczych kształtujących cenę oferty. Wyjaśnienia te nie zawierają żadnych
dowodów, potwierdzających stanowisko wykonawcy. W żadnym fragmencie wyjaśnień
wykonawca nie wskaza
ł, w jaki sposób zamierza wykonać usługi dla poszczególnej części,
przy za
łożeniu wskazanych cen dla każdej z nich. Co więcej, jeśli realizacja poszczególnych
cz
ęści zamówienia przebiegać będzie bez kolizji z pozostałymi częściami zamówienia
(pomimo znacznych odleg
łości od poszczególnych miejsc realizowanej usługi w ramach
ka
żdej części). Ponadto wykonawca oprócz realizacji przedmiotowego zamówienia wykonuje
również inne usługi, a nie wykazał w swej ofercie ani wyjaśnieniach złożonych
Zamawiaj
ącemu choćby ilu pracowników zatrudnia, jakie realizuje inne zadania, czy sprzęt
na który się powołuje jest jego własnością, jak wygląda zaangażowanie wykorzystania tego
sprz
ętu w innych zadaniach tego wykonawcy. Wykonawca nie przedstawia choćby udziału
kosztów pośrednich prowadzenia przez niego działalności gospodarczej, jak również wpływu
zmian zwi
ązanych z obciążeniami publicznymi w zakresie podatków na wskazany przez
niego wynik finansowy za
łożony w deklarowanej ofercie. Zdaniem Odwołującego brak
dowo
dów na potwierdzenie okoliczności, na które powołuje się wykonawca w wyjaśnieniach
jednoznacznie dyskwalifikuje te wyja
śnienia.
Zdaniem Odwołującego, w zakresie kosztów pracowników nie sposób określić, ile
os
ób, przez jaki czas zgodnie z założeniem tego wykonawcy będzie realizować usługę. Co
wi
ęcej, wykonawca zdaje się pomijać wskazany przez Zamawiającego w sekcji 4.8 SWZ
Sygn. akt KIO 3482/22
wymóg, zgodnie z którym Zamawiający wymaga zatrudnienia osób wykonujących
zamówienie na podstawie umowy o pracę. Wykonawca wskazał w wyjaśnieniach, że
wszystkie koszty pracownicze uj
ęte dla realizacji zadania odnoszą się wyłącznie do
minimalnego wynagrodzenia za prac
ę. Odwołujący podniósł, że przy wynagrodzeniu za
prac
ę w kwocie 3.600 zł brutto, realny koszt pracodawcy wynosi 4 337,28 zł. Zatem
wykonawca szacuj
ąc koszty pracownicze na poziomie: 73x3600 zł = 262 800 zł brutto (płaca
min. w 2023 -3600 z
ł), wprowadza Zamawiającego w błąd, ponieważ realny koszt
pracodawcy przy za
łożeniu 73 etatów wynosiłby 316.621,44 zł.
Odnosząc się do elementów kalkulacji ceny:
Cena brutto oferty - 446 031,36 z
ł
Cena netto oferty
– 412.992,00 zł
Podatek VAT 8 % - 33.039, 36 z
ł
Deklarowane koszty maszyn brutto
– 61.423,47 zł
Deklarowane koszty maszyn netto
– 49.937,78 zł
Podatek VAT od deklarowanych koszt
ów maszyn – 23% - 11.485,69 zł
Deklarowane koszty materia
łów brutto – 4.500,00 zł
Deklarowane koszty maszyn netto
– 3.658,54 zł
Podatek VAT od deklarowanych kosztów maszyn – 23% - 841,46 zł
Odwołujący podniósł, że z uwagi na fakt, iż podatek VAT, jest obojętny dla wykonawcy,
prawid
łowe przyjęcie poszczególnych wartości i kolejności odejmowania poszczególnych
kosztów powinno prowadzić do przyjęcia, że kwotą wyjściową dla odejmowania realnych
kosztów oferty jest wartość netto oferty, od której odejmowane są wartości netto kosztów
materia
łów i sprzętu oraz realna wartość brutto wynagrodzenia pracowników:
412.992,00 z
ł - 49.937,78 zł (wartość netto deklarowanych kosztów maszyn) - 3.658,54 zł
(warto
ść netto deklarowanych kosztów materiałów) = 359.395,68 zł
359.395,68 z
ł - 316.621,44 zł (realna wartość kosztów zaangażowania pracowników)
= 42.774,24 z
ł. Powyższa wartość nie uwzględnia jeszcze wszelkich kosztów niezbędnych
dla zabezpieczenia prawid
łowej realizacji przedmiotu zamówienia oraz podatku
dochodowego.
Odwołujący stwierdził, że mając na względzie obowiązujące przepisy
podatkowe, przyjmuj
ąc powyższą kwotę jako dochód ze sprzedaży usług, łączna wartość
podatku i sk
ładek ubezpieczeniowych wyniesie 19.258,09 zł, w przypadku podatku liniowego
21.705,72 z
ł, w przypadku ryczałtu: 23.105,18 zł. Przyjmując pośrednie opodatkowanie
podatkiem liniowym
(opodatkowanie którym umożliwia pełne odliczenie kosztów uzyskania
przychodów) wartość netto pozostałego wynagrodzenia wykonawcy w skali roku świadczenia
us
ługi stanowi kwotę: 21.068,52 zł, co daje miesięcznie kwotę 1.755,71 zł. Przy czym
Sygn. akt KIO 3482/22
podkre
ślić należy, że wartość ta nie obejmuje wszelkich elementów niezbędnych dla
prawid
łowej realizacji przedmiotu zamówienia, zgodnie z OPZ i wzorem umowy stanowiącym
za
łącznik do SWZ.
Podsumowując Odwołujący wskazał, że wykonawca Transport Ciężarowy nie
przedstawi
ł skrupulatnego wyliczenia ceny swojej oferty. Analiza treści wyjaśnień wskazuje
na br
ak kalkulacji ceny, informacji o kosztach ogólnych prowadzonej działalności
gospo
darczej, które powinny zostać uwzględnione w kalkulacji ceny, jak chociażby tzw.
koszty ogólne zarządu przedsiębiorstwem (wynagrodzenia księgowych, administracji,
kosztów podatkowych etc.). Ponadto wykonawca nie przedstawił dowodów wskazujących,
na to,
że ceny towarów i usług, z jakich zamierza skorzystać w ramach realizacji zamówienia
stanowią deklarowany przez niego koszt. W wyjaśnieniach zabrakło również uwzględnienia
kosztów związanych z ubezpieczeniem i gwarancją, co zdecydowanie również generuje
koszty.
Oznacza to, że Zamawiający błędnie ocenił ofertę jako oferty niezawierającą rażąco
niskiej ceny
. Odwołujący zaznaczył, że skierowanie do wykonawcy wezwania do wyjaśnień
wiąże się z obowiązkiem wykazania, że cena nie ma charakteru rażąco niskiego, a ustawa
Pzp zobowiązuje Zamawiającego do odrzucenia ofert wykonawców, którzy zaoferowali
przedmi
ot zamówienia niezgodny z wymaganiami SWZ, co do zakresu, ilości, jakości,
warunków realizacji, parametrów technicznych i innych elementów istotnych dla wykonania
przedmiotu zamówienia. Aby zastosować tę podstawę odrzucenia oferty, musi być możliwe
do uchwycenia, na czym konkretnie polega niezgodno
ść oferty z SWZ. Innymi słowy trzeba
móc stwierdzić, co i w jaki sposób w ofercie nie jest zgodne z konkretnie wskazanymi,
skwantyfikowanymi i ustalonymi jednoznacznie postanowieniami specyfikacji. Odrzuceniu
podlega wy
łącznie taka oferta, która jest niezgodna z treścią SWZ w sposób zasadniczy
i nieusuwalny.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego post
ępowania oraz biorąc pod
uwag
ę stanowiska stron, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustali
ła, że Odwołujący spełnia określone w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki
korzystania ze
środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez Zamawia
jącego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody polega
jącej na nieuzyskaniu zamówienia.
Do p
ostępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego skutecznie przystąpił
P.
Ł. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Transport Ciężarowy i Roboty Ziemne
P.
Ł.. Izba stwierdziła, że ww. wykonawca zgłosił przystąpienie do postępowania
Sygn. akt KIO 3482/22
w ustawowym terminie
, wykazując interes w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść
Zamawiającego.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zgodnie z punktem 4.1 SWZ przedmiote
m zamówienia jest świadczenie przez
Wykonawcę usług (prac) związanych z utrzymaniem w pełnej sprawności technicznej,
obsługą i konserwacją urządzeń wodnych oraz utrzymaniem odcinków koryt cieków
naturalnych w celu zapewnienia:
1) ochrony przed powod
zią,
spływu lodu oraz przeciwdziałania powstawaniu niekorzystnych zjawisk lodowych,
warunków korzystania z wód w tym utrzymywania zwierciadła wody na poziomie
umożliwiającym funkcjonowanie urządzeń wodnych, obiektów mostowych, rurociągów
oraz innych urządzeń,
działania urządzeń wodnych, w szczególności ich odpowiedniego stanu technicznego
i
funkcjonalnego, w tym zapewnienia warunków przepływu wód zgodnie
z
obowiązującymi pozwoleniami wodnoprawnymi.
Zgodnie z punktem 6 SWZ (Opis sposobu obliczenia ceny):
6.1. W Formul
arzu oferty należy podać:
ryczałtową wartość netto za realizację całego zamówienia w danej części (tj. w okresie
12 miesięcy), do której, na potrzeby oceny ofert, należy dodać kwotę podatku VAT
obliczon
ą wg właściwej stawki, których suma stanowić będzie cenę brutto (z podatkiem
VAT) za realizację danej części zamówienia;
cenę netto oraz cenę brutto za 1 miesiąc wykonywania danej części zamówienia. (…)
6.5 Cena ofertowa winna obejmować wszystkie koszty i składniki wraz z narzutami
niezbędne do wykonania całości przedmiotu zamówienia w zakresie objętym opisem
przedm
iotu zamówienia oraz Wzorem umowy dla danej części zamówienia.
Wartość części 12 zamówienia została oszacowana przez Zamawiającego na kwotę
zł. Podana przez Zamawiającego kwota, jaką zamierza przeznaczyć na
s
finansowanie zamówienia, to 659 699,37 zł.
Na
część 12 zamówienia złożono oferty z następującymi cenami:
− Firma Handlowo Usługowa „RENPIOTR” P.P.: 563 889,60 zł,
− PAWKARD FPHU K.P.: 453 600,00 zł,
− DREW-KOS Sp. z o.o.: 652 763, 28 zł,
Sygn. akt KIO 3482/22
− Transport Ciężarowy i Roboty Ziemne P.Ł.: 446 031 zł.
Przyst
ępujący złożył również oferty na części: 3, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18 i 19.
Pismem z 23 listopada 2023 r. Zam
awiający wezwał Przystępującego – na postawie
art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp
– do złożenia wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny
w
częściach 12, 13, 14 i 19 zamówienia. Zamawiający wskazał w wezwaniu, że weryfikując
ofertę ustalił, że wykonawca oferuje wykonanie przedmiotu zamówienia za kwotę:
w części 12 o 32,39% niższą od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od
towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania,
- w
części 13 o 38,05% niższą od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od
towa
rów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania,
- w
części 14 o 37,98% niższą od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od
towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania,
w części 19 o 32,00% niższą od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od
to
warów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania.
W odpowiedzi na w
ezwanie Przystępujący złożył wyjaśnienia, w których wskazał:
Po zapoznaniu się z specyfikacją warunków zamówienia, p SZ.ROZ.2810.25.2022 po
zmianie n
r 1 z dnia 3 października 2022 roku w pełni świadomie z zachowaniem cech
racjonalności złożyłem ofertę Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie.
Moja oferta ugruntowana jest wie
loletnim doświadczeniem w prowadzeniu tego typu
działalności gospodarczej oraz rzetelnie wyliczonymi kosztami, które jako przedsiębiorca
w jestem w stanie ponie
ść aby wywiązać się z przedstawionego zamówienia zgodnie
z
oczekiwaniami Zamawiającego przy aktualnej inflacji cen. Wypracowane metody i techniki
świadczenia usług przez moją firmę pozwalają na przedstawienie oferty w konkurencyjnych
cenach rynkowych oraz
wywiązanie się z niej w zakreślonym terminie.
Posiadam niezbędny w pełni sprawny sprzęt do kompleksowego wykonania zamówienia
oraz zespół wykwalifikowanych pracowników. Ponadto wskazuje, że pracownicy firmy
Transport Ciężarowy i Roboty Ziemne Ł.P. otrzymują wynagrodzenie miesięczne za pracę
ustalone na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę.
W
odniesieniu do części 12 zamówienia Przystępujący wyjaśnił:
3) za zadanie nr 12-
Goleniów opieram na przedmiarze przedstawionego przez
Zamawiającego. Z kosztorysu wynika iż łączna liczba godzin z poszczególnych pozycji
Sygn. akt KIO 3482/22
wym
aga do obsługi godzinowej pracy zatrudnienia (12061,99:165=73), 73 etatów
pracowników których wynagrodzenie w roku 2023 wynosi 3600 zł brutto za etat, czyli koszt
pracowników to 73x3600 zł.=262 800 zł. brutto (płaca min. w 2023 -3600 zł).
Następnym kosztem w tym zamówieniu są koszty związane z pracą maszyn i urządzeń
takich jak przedstawia kosztorys Zamawiającego są to: kosa spalinowa, kosiarka pływająca,
koparko-
odmularka, traktor, rębak, sam. skrzyniowy, sam. Wywrotka, piła spalinowa,
podnośnik koszowy liczba łączna godzin z kosztorysu wynosi po zsumowaniu 5 529,9 godzin
jednak przy pracy tych maszyn i urządzeń nie mogę posłużyć się ustalonymi cenami
rynkowymi ponieważ wymienione maszyny i urządzenia posiadam w firmie na własność i nie
muszę ich wynajmować przez co kosztem w ich pracy jest dla mnie paliwo i amortyzacja przy
założeniu, że cena paliwa to 8 zł za litr. Jednak z kosztorysu wynika że 4895,48 godzin to
praca kosy spalinowej z zu
życiem benzyny 1,2 litra/h po 7 zł za litr (4895,48x1,2x7zł=41
3zł brutto) pozostałe 634,42 godziny to praca maszyn na oleju napędowym o zużyciu
4litr/h (634,42x4x8=20 301,44 zł brutto). KOSZT MASZYN I URZĄDZEŃ ŁĄCZNIE:
423,47 zł brutto.
Ostatnimi
kosztami jakie z kosztorysu należy uwzględnić są koszty materiałów jak: deski
iglaste, okucia do sznu
rów ,śruby i nakrętki ,worki na śmieci + opłata za śmieci, farby
+ rozpuszczalniki, utyl
izacja padliny i śmieci, siatka, beton, smar zakup tych materiałów
w kw
ocie 4 500 zł brutto.
Po zsumowaniu po
szczególnych kosztów:
- pracowniczych
– 262 800,00 zł
maszyn i urządzeń – 61 423,47 zł
materiałów – 4 500,00 zł
RAZEM KOSZTY: 328 723,47 z
ł brutto
Moja cena zaoferowana w tym zadaniu nr 12-
Goleniów wynosi 446 031,31 zł brutto po
odjęciu powyższych kosztów 328 723,47 zł brutto wychodzi zysk brutto 117 307,84 zł. Jest to
zysk, który jest rentowny i opłacalny dla mojej firmy co przedstawiłem obliczeniami na
podsta
wie danych z kosztorysu Zamawiającego .
Przystępujący nie załączył do wyjaśnień żadnych dowodów.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp, w przypadku gdy cena całkowita oferty
złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej
Sygn. akt KIO 3482/22
o
należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zam
awiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień,
o
których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie
w
ymagają wyjaśnienia.
Zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp, o
bowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.
Art. 224 ust. 6 us
tawy Pzp stanowi, że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną
lub kosztem, podl
ega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym
terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny lub kosztu.
Stosownie do art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
za
wiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Na wstępie podkreślić należy, że rozstrzygając sprawę w kontekście przywołanych
wyżej przepisów Izba bada czynność Zamawiającego polegającą na ocenie złożonych przez
wykonawcę wyjaśnień i prawidłowość decyzji o nieodrzuceniu oferty tego wykonawcy.
Przedmiotem
odwołania może być bowiem czynność lub zaniechanie zamawiającego (art.
519 pkt 1 i 2
ustawy Pzp). Rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy wymagało odpowiedzi na
pytanie, czy na podstaw
ie złożonych przez Przystępującego wyjaśnień Zamawiający był
uprawniony do wn
iosku, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Ponadto p
odkreślenia wymaga, że w świetle powyższych przepisów skierowanie
wezwania do wyj
aśnienia ceny oferty powoduje powstanie po stronie wykonawcy obowiązku
przedstawienia rzetelnych, wyczerp
ujących i popartych dowodami wyjaśnień co do sposobu
kalkulacji ceny, przyjętych założeń, uwzględnionych czynników kosztotwórczych i innych
okolicz
ności mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Jak bowiem wynika
z
przepisów art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp, na wykonawcy spoczywa ciężar wykazania
prawidłowości ceny, a niewywiązanie się z tego obowiązku skutkuje koniecznością
odrzucenia oferty. Zatem ko
nsekwencją złożenia wyjaśnień, które nie pozwalają stwierdzić,
że zaoferowana cena jest realna, nie są wyczerpujące i poparte dowodami, jest – w świetle
przyw
ołanych przepisów ustawy – obowiązek odrzucenia oferty.
Izba podkreśla, że wykonawca wezwany do wyjaśnień jest obciążony obowiązkiem
wykazania prawidłowości ceny i musi to zrobić w terminie wyznaczonym przez
Zamawiaj
ącego. To bowiem na podstawie złożonych wyjaśnień Zamawiający ocenia
rea
lność zaoferowanej ceny i jeżeli realność ta nie jest wykazana – ma obowiązek odrzucić
ofertę. Zatem w wyjaśnieniach powinny znaleźć się wszystkie założenia przyjęte do kalkulacji
Sygn. akt KIO 3482/22
ceny, a wszelkie nowe
okoliczności wpływające na wysokość ponoszonych kosztów,
wskazane
dopiero w postępowaniu odwoławczym, należy uznać za spóźnione, Zamawiający
bowiem
nie dysponował nimi oceniając wyjaśnienia wykonawcy.
Przystępujący dopiero w piśmie procesowym przedstawił dowody w postaci ewidencji
środków trwałych oraz wydruki z porównywarki cen na okoliczność dysponowania sprzętem
oraz w celu wykazania
cen materiałów niezbędnych. Ponadto, w piśmie procesowym
Przystępujący przedstawił odmienne niż w wyjaśnieniach założenia dotyczące kosztów
pr
acy, wskazując, że część prac równą dwóm etatom wykona osobiście (i mimo to
przedstawiając wyższe koszty pracy niż wykazane w wyjaśnieniach). Powyższe twierdzenia
i dowody, jako nieprzedstawione w
wyjaśnieniach, nie mogą usprawiedliwiać oceny tych
wyjaśnień dokonanej przez Zamawiającego.
Zdaniem
Izby nie ma wątpliwości, że Przystępujący w złożonych wyjaśnieniach nie
wyk
azał prawidłowości zaoferowanej ceny. Część wspólna wyjaśnień, dotycząca wszystkich
części, to kilka ogólnych zdań, które w żadnej mierze nie wyjaśniają realności ceny. Z kolei
wyjaśnienia dotyczące części 12 potwierdzają przyjęcie przez wykonawcę do kalkulacji
błędnych założeń oraz nieujęcie w cenie wszystkich kosztów wykonania zamówienia.
Przede wszystkim wykonawca błędnie skalkulował koszty pracownicze, które
stanowią w przedmiotowym zamówieniu najistotniejszy element kosztotwórczy.
Przystępujący uwzględnił w kalkulacji jedynie kwotę minimalnego wynagrodzenia, pomijając
całkowicie koszty zatrudnienia obciążające pracodawcę. Już tylko z tego powodu kalkulację
należy uznać za nierzetelną. Nie ma przy tym znaczenia podniesiona przez Zamawiającego
okoliczn
ość, że minimalne wynagrodzenie w wysokości 3600 zł obowiązywać będzie od
1 lipca 2023 r., a do 30 czerwca 2023 r. wynagro
dzenie to będzie wynosiło 3.490 zł brutto.
Jest
to różnica, która w żadnej mierze nie czyni kalkulacji dotyczącej kosztów pracy
wiaryg
odną, istotną część tych kosztów stanowią bowiem pochodne od wynagrodzeń, które
nie zostały przez wykonawcę uwzględnione. Nie zasługuje również na uwzględnienie
argumentacja Zamawiającego, że w jego ocenie założenia dotyczące etatów są zawyżone,
a wykonawca jest w stanie zreali
zować zamówienie przy mniejszej liczbie osobogodzin.
Odnosząc się do tej argumentacji wskazać należy, że zadaniem Zamawiającego jest ocena
złożonych przez wykonawcę wyjaśnień, nie jest on natomiast uprawniony do poszukiwania
w
zastępstwie wykonawcy wytłumaczenia dla skalkulowania kosztów na zbyt niskim
poziomie
i przyjmowania innych założeń niż przedstawione w wyjaśnieniach. Nie jest też
uprawnione powoływanie się przez Zamawiającego na swoje doświadczenie z realizacji
w
cześniejszych zamówienia, które miałoby mu dawać wiedzę, że za zaoferowaną cenę
mo
żliwe jest wykonanie zamówienia, w sytuacji gdy możliwości takiej nie potwierdzają
złożone wyjaśnienia.
Sygn. akt KIO 3482/22
W odniesieniu do koszt
ów maszyn Izba stwierdziła, że Przystępujący nie przedstawił
w
wyjaśnieniach żadnych dowodów, potwierdzających dysponowanie potrzebnym sprzętem,
zwłaszcza z uwzględnieniem faktu, że wykonawca ten z powodzeniem ubiegał się
o
zamówienie również w kilku innych częściach, w których również ten sprzęt będzie
potrzebny do w
ykonania usług. Ponadto Przystępujący przedstawił założenia dotyczące
kosztów paliwa, pominął natomiast wysokość kosztów związanych amortyzacją.
Również w zakresie kosztów materiałów wyjaśnienia nie zostały poparte żadnymi
dowodami
i ograniczają się do gołosłownej deklaracji co do łącznej wysokości tych kosztów.
Wykonawca nie tylko nie przedstawił żadnych dowodów, ale nawet nie wyjaśnił, jakie
ma
teriały i jakie ich ceny uwzględnił w kalkulacji (zostało to wyszczególnione dopiero
w
piśmie złożonym w postępowaniu odwoławczym).
Dalej należy wskazać, że Przystępujący nie skalkulował w cenie oferty żadnych
kosztów pośrednich. Trudno zakładać, jak to robił Zamawiający, że koszty te mogą zostać
pokryte z
zysku, biorąc pod uwagę, że nieznany jest ich zakres i wysokość. Dodatkowo, jak
słusznie zauważył Odwołujący, w kalkulacji ceny nie ujęto takich kosztów, jak koszty
transportu
sprzętu czy wymaganej przez Zamawiającego polisy ubezpieczeniowej.
Odnosząc się natomiast do wskazanej przez Zamawiającego tezy z orzecznictwa, że
d
owodem mogą być również same wyjaśnienia złożone przez wykonawcę, jeśli cechują się
dostatecznym stopniem szczegółowości, Izba wskazuje, że wyjaśnień złożonych przez
Pr
zystępującego nie sposób uznać za szczegółowe. Zauważenia wymaga ponadto (na co
również wskazuje się w orzecznictwie), że jeżeli wykonawca powołuje się na okoliczności,
które da się potwierdzić dowodami, to powinien takie dowody do wyjaśnień załączyć,
w
przeciwnym razie przyjęte przez niego założenia pozostają tylko gołosłowną deklaracją.
Powy
ższe prowadzi do wniosku, że Zamawiający naruszył przepisy art. 226 ust. 1 pkt
8 i art. 224 ust. 6 ustawy Pzp, przez zaniechanie odrz
ucenia oferty Przystępującego ze
względu na zaoferowanie rażąco niskiej ceny. Ponieważ naruszenie to miało wpływ na wynik
postępowania, odwołanie – stosownie do art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp – podlegało
uwzględnieniu.
Sygn. akt KIO 3482/22
O kosztach post
ępowania orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 i art. 575 ustawy
Pzp oraz
§ 5 pkt 1 oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 2020 r. w sprawie szcz
egółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r.
poz. 2437), stosownie do wyniku pos
tępowania obciążając kosztami Zamawiającego. Izba
nie zas
ądziła na rzecz Odwołującego kosztów wynagrodzenia pełnomocnika, z uwagi na
nieprzedłożenie rachunku lub spisu kosztów, wymaganego przepisem § 5 pkt 2 ww.
rozporządzenia.
Prze
wodniczący: