Sygn. akt: KIO 575/23
WYROK
z dnia 14 marca 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Katarzyna Odrzywolska
Protokolant: Wiktoria Ceyrowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 marca 2023
r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 marca 2023 r. przez wykonawcę: W. R. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą RAD-BUD W. R. z siedzibą w Radomiu
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Gminę Miasto Radom z siedzibą
w Radomiu
przy udziale wykonawcy T. P.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
MILTOM T. P.
z siedzibą w Kowali Stępocinie zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. o
ddala odwołanie;
2. kosztami
postępowania odwoławczego obciąża wykonawcę W. R. prowadzącego
działalność
gospodarczą
pod
firmą
RAD-BUD
W.
R.
z siedzibą w Radomiu, i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę W. R.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą RAD-BUD W. R. z siedzibą w
Radomiu
, tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (tj.: Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………………………….
Sygn. akt: KIO 575/23
U z a s a d n i e n i e
Gmina Miasto Radom z siedzibą w Radomiu (dalej: „zamawiający”) prowadzi
w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie
przepisów ustawy z dnia 11 września
2019 roku -
Prawo zamówień publicznych (dalej: „ustawa Pzp”) postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego pn. „Boisko do piłki nożnej z nawierzchnią ze sztucznej trawy przy
Z. Sz. Z. im. Hubala, ul. Grzecznarowskiego 2”, znak sprawy: In.III.271.1.2023 (dalej
„postepowanie” lub „zamówienie”), o wartości szacunkowej poniżej progów unijnych, o
których mowa w art. 3 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
z dnia 18 stycznia 2023 r. pod nr 2023/BZP 00039315/01.
Wykonawca W. R.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą RAD-BUD W.
R.
z siedzibą w Radomiu (dalej „odwołujący”) w dniu 1 marca 2023 r. wniósł odwołanie od
niezgodnych
z
przepisami
ustawy
Pzp
czynności
i zaniechań zamawiającego, polegających na:
1. zaniechaniu przez z
amawiającego czynności wezwania do złożenia wyjaśnień,
co w konsekwencji doprowadziło do wyboru najkorzystniejszej oferty złożonej przez
firmę MILTOM T. P. z siedzibą w Kowali Stępocinie (dalej „MILTOM” lub
„przystępujący”), która nie spełnia warunków udziału w postępowaniu określonych w
SWZ (§ 7 pkt 1 ppkt 1);
2. wyborze, jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez MILTOM;
3. zaniechaniu odrzucenia oferty MILTOM pomimo,
iż oferta jest niezgodna z warunkami
udziału w postępowaniu, określonymi w § 7 pkt 1 ppkt 1 SWZ z dnia 18 stycznia 2023 r.,
dotyczącymi sytuacji ekonomicznej lub finansowej wykonawcy według których
z
amawiający uzna za spełnienie tego warunku wykazanie przez wykonawcę, że ten
posiada na rach
unku kwotę środków finansowych nie mniejszą niż 200.000,00 (słownie:
dwieście tysięcy złotych) lub, że posiada zdolność kredytową na kwotę minimum
200.000,00 złotych, lub że łącznie z obydwu ww. źródeł (posiada na rachunku i posiada
zdolność kredytową) dysponuje kwotą min. 200.000,00 złotych;
4. zaniechaniu wezwania MILTOM
do złożenia wyjaśnień dotyczących przedłożonego
zaświadczenia mBank S.A. z dnia 17 lutego 2023 r., że Pan T. P. prowadzący
działalność gospodarczą pod nazwą Miltom T. P. posiada w mBank rachunek bieżący
MBIZNES KONTO, którego saldo rzeczywiste na dzień 2023-02-16 wynosiło 50.939,30
zł. oraz saldo dostępne na dzień 2023-02-16 wynosiło 200.689,25 zł., a także że do
r
achunku przyznany został limit kredytowy w wysokości 150.000,00 zł.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu, że ten naruszył niżej wymienione przepisy
ustawy Pzp:
1. art. 128 ust. 4 oraz art. 128 ust. 5 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania firmy
MILTOM do złożenia wyjaśnień lub przedłożenia dokumentów w zakresie zgodności
z wymaganiami stawianymi przez z
amawiającego w Specyfikacji Warunków Zamówienia
(dalej: „SWZ”) wynikającymi z danych treści zawartych w zaświadczeniu z dnia 17 lutego
2023 r. wystawionym przez mBank S. A., ul. Prosta 18, 00- 85 Warszawa;
2. art. 109 ust. 1 pkt 8 ustawy
Pzp poprzez niewykluczenie z udziału w postępowaniu
w
ykonawcy, który nie spełnia warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji;
3. art. 109 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp poprzez zaniechanie zweryfikowania informacji
przedstawianych przez MILTOM
w toku postępowania przetargowego, co mogło mieć
istotny wpływ na decyzje podejmowane w postępowaniu o udzielenie zamówienia;
4. art. 226 ust. 1 pkt 2 ppkt b i c ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty,
złożonej przez firmę MILTOM, jako złożonej przez wykonawcę, który nie spełnia
warunków udziału w postępowaniu oraz który nie złożył wymaganych dokumentów w
postaci podmiotowych środków dowodowych potwierdzających spełnianie warunków
udziału w postępowaniu określonych w SWZ tj. oświadczeń dotyczących spełniania
warunków
udziału
w postępowaniu oraz potwierdzających brak postaw wykluczenia w stosunku
do
podwykonawcy oraz podmiotu udostępniającego zasoby, a w konsekwencji wybór
oferty wykonawcy jako najkorzystniejszej;
a w konsekwencji:
5. art. 239 ust. 1 i 2 w zw. z art. 16 pkt 1 i pkt 2 ustawy Pzp poprzez wybranie, jako
najkorzystniejszej
, oferty złożonej przez MILTOM pomimo, iż podlega ona odrzuceniu,
a więc z naruszeniem zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
oraz przejrzystości.
Z
arzucając powyższe odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty złożonej przez
MILTOM
; wykluczenie z postępowania wykonawcy MILTOM ze względu na niespełnianie
warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji stawianych przez zamawiającego;
dokonania ponownego badania i oceny ofert.
Odwołujący uzasadniając podnoszone w odwołaniu zarzuty, w zakresie naruszenia
art. 128 ust. 4 oraz art. 128 ust. 5 ustawy Pzp
wskazywał, że wykonawca MILTOM przed
upływem terminu składania ofert przedłożył zamawiającemu ofertę przetargową wraz z
załącznikami,
w tym między innymi z obligatoryjnie wymaganym oświadczeniem o spełnieniu warunków
udziału w postępowaniu składanym na podstawie art. 125 ust. 1 ustawy Pzp. W
oświadczeniu z dnia 14 lutego 2023 r. wykonawca zawarł informacje, że (cytat): „1. Spełniam
warunki udziału w postępowaniu określone przez zamawiającego w Specyfikacji Warunków
Zamówienia 2. Oświadczam, że wszystkie informacje podane w powyższym oświadczeniu
są
aktualne
i zgodne z prawdą oraz zostały przedstawione z pełną świadomością konsekwencji
wprowadzenia zamawiającego w błąd przy przedstawianiu informacji.” Zamawiający zgodnie
z ww.
zapisami wezwał w dniu 20 lutego 2023 r., na podstawie art. 274 ust. 1 ustawy Pzp
do uzupełnienia dokumentów, w tym między innymi do przedłożenia informacji banku lub
spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej.
Wykonawca w dniu 22 lutego 2023 r.
przedłożył zamawiającemu wymagane
dokumenty,
w tym rzeczowe oświadczenie z datą 17 lutego 2023 r. Z treści przedmiotowego
oświadczenia wynika, że (tu cytat): „Saldo rzeczywiste na rachunku na dzień 2023-02-16
wynosiło: 50 939,30 PLN Saldo dostępne na rachunku na dzień 2023-02-16 wynosiło:
200 689,25 PLN Do rachunku przyznany został limit kredytowy w wysokości: 150 000,00
PLN”.
Odwołujący wskazał, że aktualnie obowiązujące Rozporządzenie Ministra Rozwoju,
Pracy i Technologii
z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych środków
dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, wydane na podstawie art. 128 ust. 6 ustawy Pzp
jasno i wyraźnie określa
sposoby przedkładania w toku postępowania przetargowego poszczególnych dokumentów,
w tym między innymi terminy ważności poszczególnych z nich. W ślad za cytowanym wyżej
rozporz
ądzeniem zamawiający w SWZ w § 11 ust. 1, pkt 5 zawarł zapisy odnoszące się do
wymogów stawianych wykonawcy w zakresie składanych dokumentów.
Odwołujący podkreślił dalej, że zamawiający na podstawie otrzymanych dokumentów
nie mógł stwierdzić, czy na dzień składania ofert albo wniosku o dopuszczenie do udziału
w postępowaniu wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu. Pomimo tego faktu
i braku możliwości ocenienia na podstawie posiadanych dokumentów realności informacji
zawartych w oświadczeniu złożonym wraz z ofertą w dniu 14 lutego 2023 r., zamawiający nie
wystosował do niego zgodnie z zapisami art. 128 ust. 4 oraz art. 128 ust. 5 ustawy Pzp
wezwania do złożenia wyjaśnień.
Z kolei w zakresie zarzutu naruszenia art. 109 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp oraz art. 109
ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp
odwołujący podnosił, że wykonawca MILTOM powinien zostać
wykluczony z post
ępowania na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 8 Pzp, oraz na podstawie art.
109 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp.
Stwierdził, że wykonawca MILTOM nie spełniał warunków
udziału
w postępowaniu na dzień składania ofert, a poświadczając nieprawdę wprowadził w błąd
z
amawiającego oraz naraził na szkodę i utratę ewentualnych zysków odwołującego, którego
oferta uplasowała się na drugiej pozycji zestawienia ofert, mieści się w wyznaczonym
budżecie oraz spełnia wszelkie wymagania stawiane przez zamawiającego.
Odwołujący podkreślał, że zgodnie z orzecznictwem KIO wykonawca może
przedłożyć informację z banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej
potwierdzającej wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową po
terminie składania ofert z datą późniejszą niż wyznaczony termin składania ofert, ale na
dzień złożenia oferty musi bezspornie spełniać warunki udziału w postępowaniu, a ww.
dokument musi potwierdzać ten fakt. W rzeczywistości wykonawca nie wykazał na dzień 15
lutego 2023 r.
posiadania środków finansowych lub zdolności kredytowej na kwotę 200
zł.
De
facto
dopiero
w dniu 16 lutego 2023 r.,
co wynika z przedłożonego oświadczenia, spełniał wymagane
warunki czyli dzień po upływie terminie składania ofert albo wniosków o dopuszczenie
do u
działu w postępowaniu. W związku z powyższym jednoznacznie nasuwa się
stwierdzenie, że przystępujący świadomie poświadczył nieprawdę w przedkładanym
oświadczeniu
z
dnia
14 lutego 2023 r.
Odwołujący wskazał także na stanowisko KIO wyrażone w wyroku z dnia 11 stycznia
2021 r. sygn. akt KIO 3753/21, w uzasadnieniu którego KIO odniosła się do kwestii
aktualności składanych dokumentów wskazując: „Nie budzi wątpliwości, że postawione przez
zamawiającego warunki udziału w postępowaniu wykonawcy obowiązani są spełniać przez
cały czas trwania postępowania, już od wyznaczonego przez zamawiającego dnia składania
ofert. Jak wynika z przepisów art. 126 ust. 1 i art. 128 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca,
udzielając odpowiedzi na wezwanie zamawiającego wystosowane na podstawie art. 126 ust.
1 lub art. 128 ust. 1 ustawy Pzp, obowiązany jest do złożenia podmiotowych środków
dowodowych aktualnych na dzień ich złożenia. Pojęcie aktualności odnosi się do środka
dowodowego,
a nie do okoliczności spełniania warunku. Złożenie podmiotowych środków dowodowych
aktualnych na dzień ich złożenia, potwierdzających spełnianie warunku udziału
w postępowaniu na ten dzień, tworzy domniemanie, że warunek ten wykonawca spełnia
przez cały czas trwania postępowania, od dnia składania ofert. Nie dotyczy to jednak
sytuacji, gdy ze złożonych przez wykonawcę podmiotowych środków dowodowych wprost
wynika okoliczność braku spełniania przez wykonawcę warunku udziału przez cały
wymagany okres lub na podstawie tych środków dowodowych zamawiający poweźmie co do
tego uzasadnione wątpliwości. W takim przypadku zamawiający jest uprawniony, a wręcz
zobowiązany,
do wystosowania do wykonawcy wezwania do uzupełnienia środków dowodowych
potwierdzających spełnianie warunku udziału w postępowaniu przez cały wymagany okres.”
W niniejszej sprawie wykonawca MILTOM dopiero w dniu 16 lutego 2023 r.
spełniał
wymagane warunki,
czyli dzień po upływie terminie składania ofert albo wniosków o
dopuszczenie
do udziału w postępowaniu.
Podnosz
ąc z kolei zarzuty naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 2 ppkt b i c ustawy Pzp
stwierdzi
ł, że w kontekście powyżej opisanych faktów dokumenty złożone przez wykonawcę
MILTOM
w odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia, nie potwierdzają spełniania warunków
udziału w postępowaniu określonych w SWZ.
W konsekwencji postawił także zarzuty naruszenia art. 239 ust. 1 i 2 w zw. z art. 16
pkt 1 i pkt 2 ustawy P
zp argumentując, że w konsekwencji dokonanych opisanych powyżej
zaniechań zamawiający dokonał wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
MILTOM pomimo,
iż podlega ona odrzuceniu, a więc z naruszeniem zasady uczciwej
konkurencji
i równego traktowania wykonawców oraz przejrzystości.
Zamawiający poinformował wykonawców, zgodnie z art. 185 ust. 1 ustawy Pzp,
o wniesieniu odwołania, wzywając uczestników postępowania do złożenia przystąpienia.
W terminie określonym w art. 525 ust. 1 ustawy Pzp, do postępowania odwoławczego
po stronie zamawiającego przystąpił wykonawca T. P. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą MILTOM T. P. z siedzibą w Kowali Stępocinie
Zamawiający, działając w oparciu o art. 521 ust. 1 ustawy Pzp, złożył do akt sprawy
odpowiedź na odwołanie (pismo z 10 marca 2023 r.), wnosząc o jego oddalenie w całości
jako niezasadnego.
Swoje stanowisko w sprawie zaprezentował także przystępujący w piśmie
procesowym z
łożonym do akt sprawy z 13 marca 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przekazaną
przez zamawiającego do akt sprawy w formie elektronicznej, po zapoznaniu się
z treścią odwołania, odpowiedzią zamawiającego na nie, pismem procesowym
złożonym przez przystępującego, a także po wysłuchaniu oświadczeń, jak też
stanowisk
stron i uczestnika postępowania, złożonych ustnie do protokołu w toku
rozprawy ustaliła i zważyła, co następuje
Izba
ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi art. 528 ustawy
Pzp, s
kutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba dokonała również badania spełnienia przez odwołującego przesłanek
określonych w art. 505 ustawy Pzp, to jest kwestii posiadania przez niego legitymacji
do wniesienia odwołania uznając, że jego interes we wniesieniu odwołania przejawia się
w następujący sposób. Odwołujący złożył swoją ofertę w postępowaniu i ubiega się
o udzielenie zamówienia. W wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów,
wskazanych
w treści odwołania, odwołujący został pozbawiony możliwości uzyskania
zamówienia, gdyż zamawiający dokonał wyboru oferty wykonawcy, który powinien zostać
wykluczony
z postępowania a jego oferta odrzucona. W przypadku uwzględnienia odwołania przez Izbę,
oferta o
dwołującego zostałaby wybrana jako najkorzystniejsza, a w konsekwencji odwołujący
mógłby zrealizować zamówienie i osiągnąć zysk z tego tytułu.
Izba dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o dokumentację postępowania
o udzielenie zamówienia przekazaną przez zamawiającego.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentów innych niż stanowiące element
dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia, złożonych przez przystępującego,
na okoliczności przez niego wskazane.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje
Izba ustaliła, że przedmiotem zamówienia, zgodnie z opisem zamieszczonym w § 3
SWZ jest budowa boiska przyszkolnego o nawierzchni syntetycznej ze sztucznej trawy wraz
z infrastrukturą techniczną (oświetlenie boiska, odwodnienie boiska, piłkochwyty) przy
Zespole Szkół Zawodowych im. Hubala przy ul. Grzecznarowskiego 2 w Radomiu, jako II
etap inwestycji dot. budowy boisk sportowych przy Z.Sz.Z. im. HUBALA ul.
Grzecznarowskiego 2 (boisko wielofunkcyjne zostało zrealizowane w ramach I etapu).
W
§ 6 SWZ zamawiający opisał podstawy wykluczenia wykonawców z postępowania
wskazując, że z postępowania o udzielenie zamówienia wykluczy wykonawcę,
z zastrzeżeniem art. 110 ust. 2 ustawy Pzp, na podstawie przesłanek określonych w: art. 108
ust. 1 ustawy Pzp, art. 109 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp (wykluczenie wykonawcy, w stosunku
do którego otwarto likwidację, ogłoszono upadłość, którego aktywami zarządza likwidator lub
sąd, zawarł układ z wierzycielami, którego działalność gospodarcza jest zawieszona albo
znajduje się on w innej tego rodzaju sytuacji wynikającej z podobnej procedury przewidzianej
w przepisach miejsca wszczęcia tej procedury). Wykluczeniu z udziału w postępowaniu
podlega także wykonawca, w odniesieniu do którego zachodzą okoliczności określone w art.
7 ust. 1 ustawy z dn. 13 kwietnia 2022
r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie
przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa
narodowego.
Ustalono ponadto, że w ogłoszeniu o zamówieniu i SWZ nie przewidziano przesłanki
wykluczenia wykonawców z postępowania, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 8 i pkt 10
ustawy Pzp.
Z kolei w
§ 7 pkt 1, ppkt 1 zamawiający opisał jakie warunki musi spełnić wykonawca
ubiegający się o zamówienie, w tym dotyczące sytuacji ekonomicznej lub finansowej.
Zamawiający wskazał, że uzna za spełnienie tego warunku wykazanie przez wykonawcę,
że ten posiada na rachunku kwotę środków finansowych nie mniejszą niż 200.000,00
(słownie: dwieście tysięcy) złotych, lub że posiada zdolność kredytową na kwotę minimum
200.000,00 złotych, lub że łącznie z obydwu ww. źródeł (posiada na rachunku i posiada
zdolność kredytową) dysponuje kwotą min. 200.000,00 złotych.
W § 8 pkt 1 oraz § 8 pkt 2, ppkt 1 i 2 zamawiający opisał co składa się na ofertę oraz
jakie dokumenty
są przez niego wymagane w postępowaniu. Zgodnie z pkt 1: Formularz
ofertowy stanowi zał. do SWZ. Sposób przygotowania i złożenia oferty (oraz innych
dokumentów składanych na wezwanie zamawiającego) określa § 8 SWZ. Zgodnie z pkt 2:
w
raz z ofertą wykonawca składa: 1) Oświadczenie o nie podleganiu wykluczeniu
z postępowania - załącznik do SWZ; 2) Oświadczenie o spełnieniu warunków udziału
w postępowaniu - załącznik do SWZ. Z kolei w § 8 pkt 3, ppkt 6 SWZ wskazano, że
wykonawca, którego oferta została najwyżej (wstępnie) oceniona zostanie wezwany przez
z
amawiającego, do złożenia, aktualnych na dzień złożenia niżej wymienionych
podmiotowych środków dowodowych: Informacja banku lub spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej potwierdzającej wysokość posiadanych środków finansowych
lub zdolności kredytowej wykonawcy w okresie nie wcześniejszym niż 3 miesiące przed jej
złożeniem - dokument wymagany w celu potwierdzenia warunku udziału w postępowaniu
określonego w § 7 pkt 1 ppkt 1.
Dalej Izba ustaliła, że termin składania ofert w postępowaniu upłynął 15 lutego 2023 r.
Swoje oferty złożyło siedmiu wykonawców, w tym przystępujący i odwołujący. Oferta
przystępującego została oceniona najwyżej.
Izba ustaliła ponadto, że przystępujący złożył wraz z ofertą oświadczenie, o którym
mowa w art. 125 ust. 1 ustawy Pzp -
na formularzu stanowiącym Załącznik nr 2 do SWZ:
„Oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu”. Z kolei w odpowiedzi
na wezwanie z
amawiającego z 20 lutego 2023 r. do złożenia, aktualnych na dzień złożenia
podmiotowych środków dowodowych, przystępujący na potwierdzenie spełnienia warunku
w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej
złożył informację z banku nt. wysokości
środków zgromadzonych na rachunku bankowym oraz wysokości przyznanego przez bank
limitu kredytowego (Zaświadczenie z dnia 17 lutego 2023 r. wydane przez mBank S.A.), z
którego wynikało, że: saldo rzeczywiste na rachunku na dzień 2023-02-16 wynosi 50 939,30
zł.; saldo dostępne na rachunku na dzień 2023-02-16 wynosi 200 689,25 zł.; do rachunku
został przyznany limit kredytowy w wysokości 150 000,00 zł.
Zamawiający w dniu 24 lutego 2023 r. dokonał wyboru, jako najkorzystniejszej
w postępowaniu, oferty złożonej przez wykonawcę MILTOM.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, stanowiska stron
oraz zakres zarzutów podnoszonych w odwołaniu Izba uznała, że odwołanie nie zasługiwało
na uwzględnienie, gdyż odwołujący nie wykazał, że doszło do naruszenia przepisów
wskazywanych w treści wniesionego odwołania.
Na wstępie skład orzekający pragnie odnieść się do zarzutów naruszenia przez
zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 2 ppkt b i c ustawy Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 ustawy
Pzp dotyczący braku spełniania przez wykonawcę MILTOM warunku udziału w
postępowaniu
w zakresie sytuacji ekonomicznej lub
finansowej oraz który nie złożył wymaganych
doku
mentów w postaci podmiotowych środków dowodowych potwierdzających jego
spełnienie oraz art. 128 ust. 4 i art. 128 ust. 5 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
firmy MILTOM do złożenia wyjaśnień lub przedłożenia dokumentów w zakresie niezgodności
treści zawartych w zaświadczeniu z banku, złożonym na wezwanie zamawiającego do
przedłożenia podmiotowych środków dowodowych, z wymaganiami SWZ.
Odwołujący wskazując na naruszenie powyższych przepisów, oraz przywołując treść
Rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie
podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może
żądać zamawiający od wykonawcy (Dz.U. 2020 poz. 2415) dalej jako „rozporządzenie
w sprawie podmiotowych środków dowodowych” kwestionował, iż przedłożone na wezwanie
zamawiającego zaświadczenie z banku nie potwierdzało, że na dzień składania ofert
wykonawca warunki te spełnia. Podkreślał przy tym fakt, że w treści zaświadczenia, które
zostało wystawione w dniu 17 lutego 2023 r. bank potwierdził saldo na rachunku wykonawcy
oraz
saldo dostępne na rachunku na jeden, wskazany dzień tj. 16 lutego 2023 r., z kolei
termin składania ofert w tym postępowaniu upłynął w dniu 15 lutego 2023 r.
Mając na uwadze podnoszone zarzuty, oraz ich uzasadnienie faktyczne, w pierwszej
kolejności przypomnienia wymaga, że w aktualnym stanie prawnym, weryfikacja podmiotowa
wykonawcy odbywa się na dwóch etapach postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego. Pierwszy etap jest dokonywany w oparciu o aktualne na moment upływu
terminu składania ofert oświadczenia wstępne (te wykonawca składa wraz z ofertą), które
mają potwierdzać spełnienie warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw
wykluczenia. Drugi etap jest dokonywany przed zawarciem umowy, w oparciu
jak stwierdził
ustawodawca
„aktualne na dzień złożenia” dokumenty składane przez wykonawcę, którego
oferta została najwyżej oceniona. Istotne jest to, aby stan spełnienia warunków udziału w
postępowaniu oraz braku podstaw wykluczenia istniał nieprzerwanie od upływu terminu
składania ofert do dnia udzielenia zamówienia (zawarcia umowy). Potwierdza powyższe
treść przepisów art. 126 ust. 1 i art. 128 ust. 2 ustawy Pzp.
W ocenie Izby nie budzi wątpliwości, że dokumenty składane w wyniku wezwania w
trybie art. 126 ust. 1 lub art. 128 ust. 2 ustawy Pzp
mają być aktualne na dzień złożenia tych
oświadczeń lub dokumentów, co oznacza, że mogą być one wystawione po dacie składania
ofert, gdyż stan spełnienia warunków i niepodlegania wykluczeniu musi być utrzymany
również na moment ich złożenia. Przedłożone w tym trybie oświadczenia i dokumenty
stanowią bowiem jedynie potwierdzenie okoliczności uprzednio wykazanych w dokumentach
JEDZ
czy też we wstępnym oświadczeniu, a przez fakt, że przedłożone dokumenty są
aktualne na dzień ich złożenia potwierdzają, że stan spełniania warunków udziału w
postępowaniu przez wybranego wykonawcę i brak podstaw wykluczenia nie uległ zmianie i
ma charakter ciągły (powyższe potwierdziła także Krajowa Izba Odwoławcza w uchwale z
dnia
czerwca
2022 r., KIO/KD 17/22).
Dalej, należy również zaznaczyć, że pojęcie aktualności, o którym mowa w art. 126
ust. 1 ustawy Pzp
odnosi się do środka dowodowego, a nie do okoliczności spełniania
określonego przez zamawiającego warunku udziału w postępowaniu. Złożenie zatem
podmiotowych środków dowodowych aktualnych na dzień ich złożenia, potwierdzających
spełnianie warunku udziału w postępowaniu na ten dzień, tworzy domniemanie, że warunek
ten wykonawca spełnia przez cały czas trwania postępowania, od dnia składania ofert. Nie
dotyczy
to
oczywiście sytuacji, gdy ze złożonych przez wykonawcę podmiotowych środków
dowodowych wprost wynika okoliczność braku spełniania przez wykonawcę warunku udziału
przez cały wymagany okres lub na podstawie tych środków dowodowych zamawiający
poweźmie co do tego uzasadnione wątpliwości. W takim przypadku zamawiający jest
uprawniony, a wręcz zobowiązany, do wystosowania do wykonawcy wezwania
do uzupełnienia środków dowodowych potwierdzających spełnianie warunku udziału
w postępowaniu przez cały wymagany okres.
Taka sytuacja
nie miała jednak miejsca w omawianej sprawie. Wykonawca MILTOM,
wraz z ofertą złożył oświadczenie wstępne, w którym potwierdził, że spełnia warunki udziału
w postępowaniu określone w SWZ. To na podstawie tego oświadczenia zamawiający
dokonał wstępnego badania spełnienia przez tego wykonawcę warunków udziału w
postępowaniu. Przedmiotowe oświadczenie stanowiło zatem potwierdzenie, że
p
rzystępujący na dzień składania ofert spełnia warunki udziału w postępowaniu, w tym te
d
otyczące sytuacji ekonomicznej lub finansowej. Z kolei na dalszym etapie postępowania o
udzielenie zamówienia, wezwany przez zamawiającego do złożenia podmiotowych środków
dowodowych, wykonawca MILTOM
złożył podmiotowy środek dowodowy w postaci
informacji z banku (
Zaświadczenie z dnia 17 lutego 2023 r., wydane przez mBank S.A.).
Dokument ten potwierdza
ł wysokość środków zgromadzonych na rachunku bankowym oraz
wysokość przyznanego przez bank limitu kredytowego, a wysokość salda dostępnego na
rachunku bankowym tego wykonawcy odpowiadała wymaganiom zamawiającego
określonym w SWZ.
Przy tym z
łożony środek dowodowy odpowiadał także wymogom ustanowionym
w SWZ oraz w przepisach ustawy Pzp i rozporządzenia w sprawie podmiotowych środków
dowodowych
w zakresie jego aktualności, gdyż był aktualny na dzień złożenia. Po pierwsze
potwierdzał stan środków na dzień, kiedy składane były podmiotowe środki dowodowe.
Po drugie, co wynika
z § 8 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia w spawie podmiotowych środków
dowodowych
, który stanowi, że w celu potwierdzenia spełniania przez wykonawcę warunków
udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji dotyczących sytuacji ekonomicznej lub
finansowej zamawiający może żądać, w szczególności, następujących podmiotowych
środków dowodowych: informacji banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej
potwierdzającej wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową
wykonawcy, w okresie nie wcześniejszym niż 3 miesiące przed jej złożeniem - dokument
przedłożony na wezwanie należy uznać za odpowiadający wymaganiom tam określonym.
Złożona przez przystępującego informacja z banku potwierdzała bowiem wysokość
posiadanych środków i zdolność kredytową w okresie nie wcześniejszym niż 3 miesiące
przed jej złożeniem, o czym stanowi cytowany przepis rozporządzenia w sprawie
podmiotowych środków dowodowych.
Izba dostrzegła okoliczność, którą podnosił odwołujący, że przedłożony przez
MILTOM w post
ępowaniu dokument z banku wskazuje konkretną datę tj. 16 lutego 2023 r.,
jednakże nie podważa to w żaden sposób tego, że przystępujący posiadał sytuację
finansową potwierdzającą spełnianie warunku również w momencie składania ofert i w
momencie otwarcia ofert
, jak też przez cały ten okres.
Jak podkreślono wcześniej Izba podziela ocenę, że warunki udziału w postępowaniu
wykonawca musi spełniać zarówno w terminie składania ofert jak i w całym okresie
prowadzenia postępowania, jednak wymogu tego nie można rozumieć w sposób
prezentowany
przez odwołującego. Gdyby bowiem w ten sposób interpretować wymagania
ustawy Pzp i przepisów wykonawczych, jak chce tego odwołujący to wykonawcy byliby
zobowiązani do potwierdzenia ich sytuacji i zdolności, i poprzeć to stosownymi
dokumentami,
w każdym kolejnym dniu prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia
począwszy od dnia otwarcia ofert.
Z inną sytuacją mielibyśmy do czynienia gdyby treść przedłożonego przez MILTOM
dokumentu budziła wątpliwości co do spełnienia przez niego warunków udziału
w postępowaniu czy to na dzień składania ofert, czy też w czasie prowadzenia
postępowania. Tymczasem analiza treści dokumentu (oświadczenia MBank z 17 lutego 2023
r.)
wskazuje,
że to w zakresie w jakim potwierdza spełnienie przez wykonawcę warunku udziału
w postępowaniu na dany dzień, jest jednoznaczne w swojej treści i poświadcza, że
wymaganie określone w SWZ zostało spełnione na dzień wymagany w postępowaniu.
Skład orzekający nie podziela stanowiska odwołującego, który podnosi, że źródłem
wątpliwości co do treści oświadczenia MBank, winna być data wskazana w treści tego
oświadczenia. Jak już wcześniej wskazano data ta wynika z treści przywołanych wcześniej
przepisów.
Jednocześnie, niezależnie od tego, że zarzuty odwołania w świetle cytowanych
wcześniej regulacji jawią się jako bezzasadne, a przystępujący w prawidłowy sposób
wykazał w toku postępowania o udzielenie zamówienia, że spełnia warunek udziału w
postępowaniu
w zakresie sytuacji ekonomicznej lub finansowe to dodatkowo, aby uniknąć jakichkolwiek
niejasności i wątpliwości w załączeniu do pisma procesowego przedłożył dodatkowo
zaświadczenie mBank S.A. w którym posiada rachunek bankowy, że na dzień składania ofert
tj. 15 lutego
2023 r. posiadał środki pieniężne zgromadzone na rachunku w kwocie 51
429,30 zł. oraz limit kredytowy przy znany do rachunku w kwocie 150 000,00 zł., które
łącznie przekraczają kwotę określoną w opisie warunku udziału w postępowaniu w zakresie
sytuacji ekonomicznej lub
finansowej. Stanowi on potwierdzenie, że również na dzień upływu
terminu składania ofert warunek udziału w postępowaniu w tym zakresie wykonawca
MILTOM spełniał.
N
ie sposób także zgodzić się, że zamawiający powinien wezwać przystępującego
do
wyjaśnień dotyczących treści złożonego dokumentu wystawionego przez mBank.
Przepisy art. 128 ust. 4 i 5 ustawy
Pzp, których naruszenie zarzuca odwołujący, dotyczą
bowiem odmiennych sytuacji. W
myśl art. 128 ust. 4 ustawy Pzp zamawiający kieruje takie
wezwanie jeśli stwierdzi niejasności w dokumentach lub poweźmie wątpliwości co do ich
treści,
po zapoznaniu się z nimi. Z kolei art. 128 ust. 5 ustawy Pzp znajdzie zastosowanie, gdy
złożony dokument budzi wątpliwości lub gdy zamawiający uznaje go za niewystarczający.
Żadna z tych sytuacji nie miała miejsca. Informacja z banku przedłożona przez
p
rzystępującego nie budzi żadnych wątpliwości, jest jednoznaczna w swojej treści, konkretna
i zawiera wszystkie wymagane informacje.
Mając na uwadze powyższe Izba uznała, że powyższe zarzuty dotyczące naruszenia
art. 226 ust. 1 pkt 2 ppkt b i c ustawy Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp oraz art. 128
ust. 4 i ar
t. 128 ust. 5 ustawy Pzp nie znajdują odzwierciedlenia w aktach rozpoznawanej
sprawy, w konsekwencji odwołanie w tym zakresie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Odnosząc się z kolei do zarzutów naruszenia art. 109 ust. 1 pkt 8 i pkt 10 ustawy Pzp
przypomnieć należy, że przesłanki wykluczenia wykonawcy wynikające z art. 109 ust. 1
ustawy Pzp są fakultatywnymi przesłankami wykluczenia. Na powyższe wskazuje użyty
przez ustawodawcę zwrot „może”. Obowiązek wykluczenia wykonawcy z powodu zaistnienia
fak
ultatywnych przesłanek wykluczenia pojawia się wyłącznie wtedy, gdy zamawiający
w danym postępowaniu zdecyduje się na ich wprowadzenie. O tym, w jaki sposób taka
decyzja ma zostać wyrażona w postępowaniu decyduje art. 109 ust. 2 ustawy Pzp, zgodnie z
którym jeżeli zamawiający przewiduje wykluczenie wykonawcy na podstawie ust. 1,
wskazuje podstawy wykluczenia w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia.
Izba stwierdziła, że w przedmiotowej sprawie zamawiający nie przewidział
zastosowania przesłanek wykluczenia z art. 109 ust. 1 pkt 8 i 10 ustawy Pzp, na co wprost
wskazują postanowienia § 6 pkt 1 SWZ.
Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest to, że zamawiający nie miał podstaw w tym
postępowaniu badać spełniania przez przystępującego podstawy wykluczenia z art. 109 ust.
1 pkt 8 i pkt 10 ustawy Pzp. W
obec powyższego Izba stwierdziła, że zamawiający nie
naruszył wskazywanych przez odwołującego przepisów.
Mając na uwadze powyższe odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono
stosownie do wyniku postępowania - na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy Pzp oraz
w oparciu o przepisy § 8 ust. 2 pkt 1 i § 5 pkt 1 i 2 b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania
(Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:
……………………………………….