Sygn. akt: KIO 730/23
WYROK
z dnia 31 marca 2023 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Justyna Tomkowska
Protokolant:
Wiktoria Ceyrowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 marca 2023 roku w Warszawie
odwołania
wniesionego do Pre
zesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 marca 2023 roku przez
wykonawcy Public Transport Service
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie (Odwołujący)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Koleje Śląskie Spółka
z o
graniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Katowicach
przy udziale wykonawcy
PESA Mińsk Mazowiecki Spółka Akcyjna z siedzibą w Mińsku
Mazowieckim,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego
orzeka:
Oddala odwołanie;
kosztami postępowania obciąża Odwołującego - Public Transport Service Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, w następujący sposób:
a)
zalicza w poczet kosztów postępowania kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnastu
tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego - Public Transport Service
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od
odwołania,
b)
zasądza od Odwołującego - Public Transport Service Spółka z ograniczoną
odpowiedzial
nością z siedzibą w Warszawie na rzecz - Zamawiającego – Kolei Śląskich
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Katowicach kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzech tysięcy sześciuset złotych 00/100 groszy) stanowiącą uzasadnione koszty
Strony pon
iesione tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz.U.2022 r., poz. 1710 ze zmianami) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………………
Sygn. akt KIO 730/23
UZASADNIENIE
Zamawiający: Koleje Śląskie Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Katowicach prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego o wartości
zamówienia równej lub przekraczającej progi unijne pn. „Usługa naprawy 4 poziomu
utrzymania elektrycznych zespołów trakcyjnych 5 szt. pojazdów serii EN57AKŚ wraz
z wykonaniem
prac dodatkowych”. Postępowanie prowadzone za pośrednictwem Platformy
Zakupowej Kolei Śląskich Sp. z o.o. pod adresem:
https://kolejeslaskie.eb2b.com.pl
Dnia 16 marca 2023 roku do Prezesa Krajowej Izby O
dwoławczej w Warszawie, na
podstawie art. 513 pkt 1 i 2
w zw. z art. 505 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2022r., poz. 1710 ze zmianami, dalej: „PZP”) odwołanie
złożył wykonawca Public Transport Service Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie, dalej jako „Odwołujący”.
O
dwołanie złożono wobec czynności i zaniechań Zamawiającego z dnia 06 marca
2023 roku polegających na niezgodnych z przepisami prawa:
1) odrzuceniu z p
ostępowania oferty Odwołującego,
2) unieważnieniu postępowania,
podczas, gdy w rzeczywistości wobec oferty Odwołującego nie zaistniały podstawy dla
odrzucenia jego oferty
i nie zachodzą merytoryczne podstawy do unieważnienia
p
ostępowania albowiem cena oferta Odwołującego nie przewyższa kwoty, którą
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Odwołujący zarzucał naruszenie:
1) art. 226 ust. 1 pkt 5 PZP w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 PZP poprzez niezgodne z prawem
odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo że jej treść jest zgodna z warunkami zamówienia,
w szczególności w zakresie naprawy silnika trakcyjnego TMF 50-29-4 na 4 poziomie
utrzymania elektrycznych
zespołów trakcyjnych serii EN57AKŚ zgodnie z Dokumentacją
Techniczno -
Ruchową tych silników, tj. z pominięciem wymiany na nowy rotoru tego silnika
(zwanego zamiennie wirnikiem silnika),
2) art. 226 ust. 1 pkt 8 PZP w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 PZP w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 PZP
poprzez niezgodne z prawem odrzucenie oferty Odwołującego i nieprawidłową ocenę
złożonych przez Odwołującego wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny polegającą na
uznaniu, że Odwołujący nie uwzględnił w ofercie kosztów wymiany na nowy rotoru silnika
trakcyjnego TMF 50-29-
4 w zakresie opisanym przez Zamawiającego w zawiadomieniu
o odrzuceniu oferty
, podczas gdy w rzeczywistości zakres naprawy 4 poziomu utrzymania
elektrycznych zespołów trakcyjnych pojazdów serii EN57AKŚ nie wymaga wymiany wirnika
na nowy i tym samym cen
a oferty złożonej przez Odwołującego nie jest rażąco niska w
stosunku do
przedmiotu zamówienia, zaś Odwołujący w złożonych wyjaśnieniach rażąco
ni
skiej ceny należycie oraz wyczerpująco wykazał i wyjaśnił podaną w ofercie cenę za
wykonanie przedmiotu zamówienia,
3) art. 226 ust. 1 pkt 10 PZP w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 PZP w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 PZP
poprzez niezgodne z prawem odrzucenie oferty Odwołującego i nieprawidłową ocenę
złożonych przez Odwołującego wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny polegającą na
uznaniu, że oferta Odwołującego zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu jako
nieuwzględniająca kosztów wymiany na nowy rotoru silnika trakcyjnego TMF 50-29-4
w zakresie opisanym przez Zamawiającego w zawiadomieniu o odrzuceniu oferty, podczas
gdy w rzeczywistości zakres naprawy 4 poziomu utrzymania elektrycznych zespołów
trakcyjnyc
h pojazdów serii EN57AKŚ nie wymaga wymiany wirnika na nowy i tym samym
cena oferty złożonej przez Odwołującego nie zawiera błędu w obliczeniu ceny i kosztu,
4) art. 255 pkt 3 PZP poprzez niezgodne w z prawem unieważnienie postępowania, podczas
gdy oferta
Odwołującego, w przypadku jej prawidłowej oceny przez Zamawiającego, nie
podlegała odrzuceniu i jej cena nie przekraczała kwoty, którą Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
5) art. 239 ust. 1 i 2 PZP w zw. z art. 17 ust. 2 PZP poprzez zaniechanie uznania oferty
Odwołującego za ofertę najkorzystniejszą, która w przypadku prawidłowej oceny przez
Zamawiającego nie podlegała odrzuceniu i była najkorzystniejsza na podstawie kryterium
oceny ofert, a w konsekwencji nieudzi
eleniu zamówienia Odwołującemu.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1) unieważnienia czynności unieważnienia postępowania,
2) unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego,
3) powtórzenia czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego oraz
wybór oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Odwołujący wskazał, że ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 505
ust. 1 PZP. Objęte odwołaniem czynności i zaniechania Zamawiającego uniemożliwiają
Odwołującemu uzyskanie przedmiotowego zamówienia i jego realizację. Odwołujący może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów PZP. Oferta złożona
przez Odwołującego jest najkorzystniejsza w postępowaniu według kryteriów oceny ofert
przewidzianych przez
Zamawiającego:
1) Kryterium 1 - cena
– waga 60%;
2) Kryterium 2
– gwarancja – waga 30%;
3) Kryterium 3
– termin realizacji zamówienia – waga 10%.
W p
ostępowaniu złożone zostały dwie oferty: oferta Odwołującego oraz oferta PESA
M
ińsk Mazowiecki S.A. (dalej: PESA). Cena oferty Odwołującego jest znacząco niższa od
ceny oferty PESA. Odwołujący zaoferował również krótszy niż PESA termin realizacji
zamówienia oraz dłuższy okres gwarancji. Ponadto oferta Odwołującego jako jedyna nie
prz
ekroczyła kwoty, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia. W związku z naruszeniem przepisów PZP przez Zamawiającego i bezprawnym
odrzuceniem oferty Odwołującego, Odwołujący utracił możliwość uzyskania zamówienia
i tym samym poni
esienie szkodę polegającą na utracie możliwości osiągnięcia przychodu
i zysku z realizacji zamówienia.
Odwołujący zaznaczył, że dowiedział się o okolicznościach stanowiących podstawę
do wnie
sienia odwołania w dniu 06 marca 2023 roku, tj. w dniu, w którym Zamawiający
opublikował pismo – Zawiadomienie o unieważnieniu postępowania, w którym poinformował
wykonawców o odrzuceniu oferty Odwołującego i unieważnieniu postępowania. W związku
z tym odwołanie wniesione zostało w ustawowym terminie. Wpis od odwołania uiszczony
został na rachunek bankowy Urzędu Zamówień Publicznych. Kopia odwołania została
przekazana
Zamawiającemu przed upływem terminu na wniesienie odwołania w taki sposób,
aby mógł on zapoznać się z jej treścią przed upływem tego terminu.
Co do zarzut
ów odwołania Odwołujący podniósł, że w uzasadnieniu odrzucenia oferty
w zakresie
podstawy przewidzianej w art. 226 ust. 1 pkt 5 PZP Zamawiający wskazał, że
Odwołujący w ramach naprawy silników trakcyjnych TMF 50-29-4 nie przewidział wymiany
rotora (wirnika
) tych silników, co zdaniem Zamawiającego jest sprzeczne w warunkami
Zamówienia.
W uzasadnieniu odrzucenia oferty w zakresie podstawy przewidzianej w art. 226 ust.
1 pkt 8 PZP Zamawiający wskazał, że Odwołujący nie przewidując wymiany rotora (wirnika)
w ra
mach naprawy silników trakcyjnych TMF 50-29-4 nie uwzględnił wszystkich kosztów
realizacji zamówienia, co świadczyć ma o tym, że oferta zawiera rażąco niską cenę.
W uzasadnieniu odrzucenia oferty w zakresie podstawy przewidzianej w art. 226 ust.
1 pkt 10 P
ZP Zamawiający wskazał, że Odwołujący nie przewidując wymiany rotora (wirnika)
w ramach naprawy silników trakcyjnych TMF 50-29-4 nie uwzględnił wszystkich kosztów
realizacji zamówienia, co czyni cenę nieprawidłową, gdyż dotyczy innego stanu faktycznego
niż przedmiot zamówienia.
Konsekwencją odrzucenia oferty Odwołującego było unieważnienie postępowania na
podstawie art. 255 pkt 3 PZP, albowiem druga z
e złożonych ofert przekraczała kwotę
przeznaczoną przez Zamawiającego na sfinansowanie zamówienia.
NARUSZENIE 226 UST. 1 PKT 5 PZP W ZW. Z ART. 16 PKT 1 I 2 PZP
Okolicznością bezsporną w sprawie jest to, że zapisy Dokumentacji Systemu
Utrzymania (DSU) dla
elektrycznych zespołów trakcyjnych serii EN57AKŚ przewidują
w ramach naprawy 4 poziomu utrzymania tych poja
zdów wymianę na nowy rotora (wirnika)
silników trakcyjnych TMF 50-29-4, a także to, że zapisy Dokumentacji Techniczno-Ruchowej
(DTR) silników trakcyjnych TMF 50-29-4 nie przewidują wymiany na nowy rotora (wirnika)
silników trakcyjnych TMF 50-29-4.
Okoliczn
ością bezsporną w sprawie jest również to, że Odwołujący w swojej kalkulacji
kosztowej wykonania zamówienia przyjął zakres naprawy silnika trakcyjnego wynikający
z DTR, a zatem nie uwzględnił wymiany rotoru (wirnika) silnika trakcyjnego. Odwołujący nie
za
mierzał wykonać wymiany wirnika w silniku trakcyjnym.
Zarówno DSU pojazdu, jaki DTR poszczególnych podzespołów zamontowanych na
pojeździe mają charakter równorzędny wobec siebie oraz mają charakter nadrzędny wobec
innych dokument
ów określających sposób wykonania zamówienia. Zgodnie z § 2 ust. 1
projektu umowy stanowiącej Załącznik nr 2 do SWZ „Wykonawca zobowiązuje się do
wykonania wszystkich czynności objętych przedmiotem Umowy zgodnie z opisem
Specyfikacji Waru
nków Zamówienia wraz z Załącznikami w postępowaniu KS/ZP/48/2022
oraz zgodnie z wymogami w
ynikającymi z:
a. Obowiązującego DSU, zatwierdzonego przez Koleje Śląskie i Prezesa Urzędu Transportu
Kolejowego;
b. Dokumentacji Techniczno-Ruchowej (dalej: DTR);
c. Warunków Technicznych Wykonania i Odbioru;
d
. Instrukcji określającej ogólne zasady eksploatacji i utrzymania pojazdów kolejowych spółki
K- 1;
e. Instrukcji określającej metody i sposoby wykonywania pomiarów geometrycznych
zestawów
kołowych K-3;
f. Przepisów oraz Polskich i Europejskich Norm obowiązujących w trakcie trwania Umowy;
g. Procedury P/05;
h. Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3
stycznia 2013 r. w sprawie sposobu prowadzenia rejestru oraz sposobu oznakowania
pojazdów kolejowych (tj. z dnia 11 kwietnia 2019 r.: Dz.U. z 2019 r. poz. 918 ze zm.);
przy czym, dokumentacja
, o której mowa w lit. a i b jest nadrzędna w stosunku do
dokumentacji
z lit. d i
e. Zamawiający wskazuje, że może wprowadzić w trakcie postępowania oraz
realizacji umowy zmiany w DSU nie
wpływające na zwiększenie zakresu prac Wykonawcy
przy naprawie 4 poz
iomu utrzymania.”
Zamawiający uzasadniając odrzucenie oferty Odwołującego z powodu rzekomej
niezgodności jej treści z warunkami zamówienia potwierdził istnienie rozbieżności pomiędzy
zapisami DSU pojazdu oraz DTR silnika trakcyjnego TMF 50-29-4. Jednak
Zamawiający
w sposób dowolny uznał, że DSU ma charakter nadrzędny wobec DTR silnika trakcyjnego,
choć pozostaje to w sprzeczności z przywołanym § 2 ust. 1 projektu umowy.
S
am Zamawiający nie wykluczył możliwości wystąpienia rozbieżności pomiędzy
postanowieniami DSU i DTR. W takim przypadku, zgodnie z § 2 ust. 2 projektu umowy,
zastosowani
e znajdą te postanowienia, które są korzystniejsze dla Zamawiającego. Reguła
kolizyjna zastrzeżona przez Zamawiającego na jego korzyść nie była przez nikogo
kwestionowana na etapie ogłoszenia o zamówieniu.
Odwołujący w złożonych wyjaśnieniach w zakresie rażąco niskiej ceny w sposób
jednoznaczny wskazał, że dokonał kalkulacji ceny w oparciu o DTR silnika trakcyjnego,
albowiem wobec rozb
ieżności pomiędzy DSU i DTR uznał, że jest to rozwiązanie
najkorzystniejsze dla Zamawiającego. Jak bowiem wskazano w wyjaśnieniach Odwołującego
złożonych w trybie art. 224 PZP, wymiana wirników wiązać się będzie z dodatkowym
kosz
tem, który musiałby zostać uwzględniony w cenie oferty obciążając budżet
Zamawiającego (łącznie ponad 1,336 mln PLN) i przede wszystkim przekraczając go.
Jednak co najistotniejsze, wymiana wirnika wiązałaby się ze kilkukrotnym wydłużeniem
czasu wykonania p
rzeglądów każdego z pojazdów.
Nie należy również pomijać stanowiska producenta przedmiotowych silników
trakcyjnych i jednocześnie autora DTR tj. Traktionssysteme Austria GmbH (TSA), które
zostało załączone do wyjaśnień Odwołującego z dnia 13.02.2023 roku w zakresie rażąco
niskiej ceny.
Z oświadczenia tego jednoznacznie wynika, że dla tego rodzaju przeglądu nie
jest wymagana wymiana rotoru silnika trakcyjnego.
Zgodnie z ofertami pozyskanymi przez Odwołującego w zakresie naprawy silnika
obejmującego również wymianę wirnika czas wykonania przeglądu całego pojazdu wynosiłby
co najmniej 8 miesięcy. Tymczasem Zamawiający wymagał w SWZ, że maksymalny termin
wykonania usługi nie może być dłuższy niż 70 dni kalendarzowych licząc od dnia
przekazania danego pojazdu do naprawy. Zatem Za
mawiający oczekiwał wykonania
pojedynczego przeglądu pojazdu w okresie krótszym niż 2,5 miesiąca, tj. w okresie ponad
krotnie krótszym niż minimalny czas potrzebny na wykonanie przeglądu pojazdu
w przypadku wymiany wirnika silnika trak
cyjnego przez Odwołującego (8 miesięcy).
Nie sposób uznać, że Zamawiający jako profesjonalny przewoźnik, a także
wykonawca przeglądów utrzymaniowych pojazdów szynowych nie miał wiedzy na temat
czasu oczekiwania na naprawę silnika trakcyjnego obejmującego wymianę wirnika.
Nawet jednak gdyby ta
kowej wiedzy nie miał w chwili ogłaszania przetargu, to uzyskał ją
jeszcze na etapie postępowania przed złożeniem ofert. Pismem z dnia 16.01.2023 roku drugi
z oferentów (PESA Mińsk Mazowiecki S.A.) poinformował Zamawiającego, że czas
wykonania naprawy siln
ików trakcyjnych z uwzględnieniem wymiany wirnika wynosi około
10 miesięcy. Wykonawca ten zwrócił się równocześnie z wnioskiem o wykreślenie
z warunków zamówienia konieczności wymiany wirnika, ewentualnie wprowadzenie do
Umowy zapisu, że pierwszy pojazd do naprawy P4 zostanie przekazany do Wykonawcy nie
wcześniej niż 10 miesięcy od daty zawarcia Umowy.
Zamawiający nie zajął jednak żadnego stanowiska wobec powyższego pisma. Uznać
zatem należy, że Zamawiający nie oczekiwał od wykonawców wymiany wirnika w ramach
naprawy silników trakcyjnych na pojazdach. W przeciwnym wypadku Zamawiający,
w oparciu o wiedzę własną oraz wiedzę przekazaną przez wykonawcę jeszcze przed
otwarciem ofert, uczyniłby zamówienie niemożliwym do wykonania. Nie sposób jest bowiem
wykon
ać naprawy 4 poziomu utrzymania obejmującej wymianę wirnika w silniku trakcyjnym
w terminie 70 dni kalendarzowych w sytuacji, gdy wiedzą wręcz notoryjną jest czas naprawy
wirnika wynoszący od 8 do 10 miesięcy.
Okolicznością mającą ogromne znaczenie w sprawie są również okresy między
przeglądowe pojazdów, w tym również elektrycznych zespołów trakcyjnych EN57AKŚ.
Każdy pojazd szynowy podlega obowiązkowemu przeglądowi w przypadku upływu
określonego czasu od poprzedniego przeglądu lub po przejechaniu określonej ilości
kilometrów od poprzedniego przeglądu – w zależności od tego co nastąpi szybciej.
Nieprzeprowadzenie takiego przeglądu obliguje przewoźnika do wyłączenia pojazdu
z eksploatacji.
Wedle wiedzy Odwo
łującego pierwsze pojazdy serii EN57AKŚ, których dotyczy
postępowanie będą wyłączane z eksploatacji już w czerwcu 2023 roku, jeśli nie zostanie
przeprowadzony przegląd na tych pojazdach. Wobec tego nie sposób uznać,
że Zamawiający, dokonując otwarcia ofert w połowie stycznia 2023 roku i tym samym mając
realną możliwość zawarcia umowy w lutym 2023 roku, oczekiwał wykonania naprawy
trwającej w zależności od wykonawcy od 8 do 10 miesięcy, jeśli pojazdy zostałyby
wyłączone z eksploatacji już w czerwcu 2023 roku. Pojazdy te muszą pozostawać w ciągłej
eksploatacji z
uwagi na ich przeznaczenie, jakim jest przewóz osób.
Przedstawione
okoliczności jednoznacznie w ocenie Odwołującego świadczą o tym,
że Zamawiający określając maksymalny termin 70 dni na wykonanie przeglądu
pojedynczego pojazdu zdeter
minował brak obowiązku wymiany wirnika w silniku trakcyjnym.
Inna interpretacja nie daje się pogodzić z założeniem o racjonalności działania
Zamawiającego.
Odwołujący zgadza się ze stanowiskiem Zamawiającego zawartym w Zawiadomieniu,
że wszelkie wątpliwości dotyczące zapisów SWZ powinny zostać usunięte jeszcze przed
upływem terminu składania ofert. Zamawiający pomija jednak, że to on jest gospodarzem
postępowania, który ma wyłączny wpływ na treść SWZ i to Zamawiający powinien być
strażnikiem zgodności SWZ z prawem, a także jego kompletności, logiczności i wewnętrznej
spójności. Jeżeli sprzeczności SWZ nie zostały przez Zamawiającego usunięte do chwili
otwarcia ofert, to nie mogą one działać i być interpretowane na niekorzyść wykonawcy (tak
wyroku
Sąd Najwyższy z dnia 4 lipca 2019 roku, sygn. akt IV CSK 363/18).
N
ie sposób obecnie obciążać Odwołującego negatywnymi konsekwencjami istnienia
rozbieżności pomiędzy zapisami DSU i DTR. Odwołujący rozbieżność tę rozwiązał
dokonując interpretacji opisu przedmiotu zamówienia zgodnie z nakazem wynikającym z § 2
ust. 2 projektu umowy i dokonał wyboru rozwiązania nie tylko korzystniejszego dla
Zamawiającego, ale przede wszystkim jedynego możliwego do wykonania w świetle
warunków postawionych przez Zamawiającego w SWZ.
Odwołujący potwierdził, że dokonał samodzielnej wykładni umowy, z pominięciem
Zamawiającego. Nie sposób jednak czynić zarzutu Odwołującemu z tego powodu.
Co istotne, sam Zamawiający nie oświadczył, że wykładnia dokonana przez Odwołującego
na p
odstawie § 2 ust. 2 projektu umowy jest wadliwa i przede wszystkim niekorzystna dla
Zamawiającego. Sam Zamawiający nie oświadczył jednoznacznie w Zawiadomieniu,
że oczekiwał od oferentów wymiany wirników w silnikach trakcyjnych.
Zamawiający popada w sprzeczność w uzasadnieniu rozstrzygnięcia o odrzuceniu
ofe
rty Odwołującego i wyprowadza wniosek nielogiczny. Z jednej bowiem strony
Zamawiający potwierdza istnienie wewnętrznej sprzeczności w dokumentacji zamówienia
(„pomimo zaistnienia rozbieżności pomiędzy treścią DSU i DTR”) potwierdzając,
że przedmiot zamówienia nie jest precyzyjnie opisany, ale jednocześnie wyprowadza
wniosek, że oferta Odwołującego jest z nim sprzeczna.
Nie jest prawdziwe twierdzenie Zamawiającego, że Odwołujący ograniczył zakres
świadczonej usługi. Odwołujący zaoferował i skalkulował usługę zgodnie z warunkami
zamówienia, w szczególności DTR silników trakcyjnych, oświadczenia producenta tych
silników oraz całokształtu warunków zamówienia, w tym maksymalnego wymaganego przez
Zamawiającego terminu wykonania naprawy 4 poziomu utrzymania elektrycznych zespołów
trakcyjnych EN57AKŚ.
Odwołujący miał również na względzie kwestie bezpieczeństwa i z tego powodu
zweryfikował u producenta silników trakcyjnych ewentualną konieczność wymiany wirnika, co
producent zanegował w ramach tego przeglądu.
Również czynienie Odwołującemu zarzutu, że powinien był wystąpić z pytaniem do
Zamawiającego w celu usunięcia rozbieżności nie wytrzymuje krytyki. Na niespójność SWZ
zwrócił uwagę drugi z oferentów jeszcze przed otwarciem ofert, jednak nie skłoniło to
Zamawiającego do udzielenia wyjaśnień bądź zmiany SWZ. Ta okoliczność tym bardziej
potwierdza, że Zamawiający nie oczekiwał wymiany wirnika w silniku trakcyjnym. Gdyby tego
oczekiwał, zamówienie byłoby niewykonalne na warunkach przez niego ustalonych,
zw
łaszcza w odniesieniu do maksymalnego terminu wykonania naprawy.
Mając na względzie przedstawione stanowisko zdaniem Odwołującego w pełni
zasadny jest zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 5 PZP w zw. z art.
16 pkt 1 i 2 PZP poprzez jeg
o zastosowanie i odrzucenie oferty Odwołującego, albowiem jej
treść była zgodna z warunkami zamówienia.
NARUSZENIE ART. 226 UST. 1 PKT 8 I 10 PZP W ZW. Z ART. 224 UST. 5 I 6 PZP W ZW.
Z ART. 16 PKT 1 I 2 PZP
Przedstawione stanowisko
w zakresie zgodności oferty Odwołującego z warunkami
zamówienia ma bezpośredni związek z zarzutami naruszenia przez Zamawiającego art. 226
ust. 1 pkt 8 i 10 PZP w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 PZP w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 PZP.
Odwołujący kwestionuje stanowisko Zamawiającego, że jego oferta zawiera rażąco
niską cenę. Na wezwaniem Zamawiającego Odwołujący złożył w dniu 13.02.2023 roku
wyjaśnienia na podstawie art. 224 PZP. Co istotne, wyjaśnienia Odwołującego w zakresie
rażąco niskiej ceny zostały zakwestionowane przez Zamawiającego wyłącznie w zakresie
nie uwzględnienia w kalkulacji kosztów wymiany wirników w silnikach trakcyjnych. Pozostałe
elementy kalkulacji, zar
ówno w zakresie ich rodzaju, jak i ich wysokości nie zostały
zakwestionowane prz
ez Zamawiającego i nie stanowiły podstawy do odrzucenia jego oferty.
Mając na względzie wiążącą Zamawiającego treść uzasadnienia odrzucenia oferty
Odwołującego uznać należy, że Odwołujący obalił domniemanie rażąco niskiej ceny
w pozostałym zakresie. Istotna z punktu widzenia tego zarzutu jest wyłącznie kwestia
kosztów wymiany wirników w silnikach trakcyjnych.
Odwołujący w ramach wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami
Zamawiającego nie miał obowiązku wymiany wirników w silnikach trakcyjnych. Naturalną
konsekwencja takiego stanu rzecz
y jest brak obowiązku uwzględnienia w ofercie kosztów
z tym związanych. Bezspornie bowiem Odwołujący nie zamierza wymienić wirników
w silnikach trakcyjnych, albowiem nie widział takiego obowiązku. Również sam Zamawiający
z
Zawiadomieniu
rozstrzygającym postępowanie przetargowe nie wyartykułował
jednoznacznie, że oczekiwał wymiany wirników.
N
ie można zatem skutecznie zarzucić Odwołującemu, że wobec nie uwzględnienia
kosztów wymiany wirników jego oferta zawiera rażąco niską cenę oraz że jego oferta
zawiera błędy w jej obliczeniu.
Odwołujący dokonał kalkulacji oferty w oparciu o prawidłowo ustalony zakres
przedmiotu zamówienia wynikający z dokumentów zamówienia. Odwołujący uwzględnił
w cenie oferty wszystkie elementy
cenotwórcze, zaś z oczywistych powodów nie uwzględniał
w niej czynności, które nie musiały być przez niego obligatoryjnie wykonane. Nie można
zatem uznać, że oferta Odwołujące zawiera błąd w obliczeniu ceny. Jak stwierdziła Krajowa
Izba Odwoławcza (KIO 2483/20) „Błędem w obliczeniu ceny nie jest z całą pewnością
rzekome nie
uwzględnienie w ofercie wykonawcy całości zakresu zamówienia czy rzekome
pominięcie kosztów materiałów pomocniczych w sytuacji, gdy brak jasnych wymagań
w dokumentacji przetargowej w ty
m zakresie, a ustalone w tym postępowaniu
wynagrodzenie ma charakter ry
czałtowy.”
Nie można również uznać, że cena oferty Odwołującego jest rażąco niska. Odbiega
ona od budżetu Zamawiającego zaledwie o 9%. Nie nosi ona zatem znamion ceny
niewiarygodnej, ni
erealistycznej w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień. Nie
wskazuje ona również na zamiar wykonania zamówienia poniżej kosztów.
NARUSZENIE ART 239 UST. 1 I 2 PZP W ZW. Z ART. 17 UST. 2 PZP ORAZ ART. 255 PKT
3 PZP.
Konsekwencją naruszenia przez Zamawiającego zarzutów dotyczących bezprawnego
odrzucenia oferty
Odwołującego było również naruszenie art. 239 ust. 1 i 2 PZP w zw. z art.
17 ust. 2 PZP oraz art. 255 pkt 3 PZP.
W przypadku nieodrzucenia oferty Odwołującego byłaby ona najkorzystniejsza
w po
stępowaniu na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach
zamówienia, co skutkować powinno jej wyborem przez Zamawiającego i udzieleniem
zamówienia Odwołującemu.
W przypadku nieodrzucenia oferty
brak byłoby również podstaw do unieważnienia
p
ostępowania na podstawie art. 255 pkt 3 PZP, albowiem oferta Odwołującego zawierająca
najniższą cenę nie przewyższa kwoty, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia.
Mając na względzie przedstawione powyżej stanowisko, Odwołujący wnosił
o uwz
ględnienie odwołania w całości.
Po przeprowadzeniu rozprawy z
udziałem Stron I Uczestnika postępowania
odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz
oświadczeń, a także stanowisk Stron i Uczestnika postępowania, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwo
łania, odwołanie nie zawierało braków formalnych i mogło zostać rozpoznane
merytorycznie.
Izba ustali
ła, że Wykonawca wnoszący odwołanie wykazał interes w korzystaniu ze
środków ochrony prawnej. Wykonawca jest podmiotem, który złożył ofertę w postępowaniu
i jest zainteresowany
uzyskaniem zamówienia. Odrzucenie oferty Odwołującego
i w k
onsekwencji unieważnienie całego postępowania, co uniemożliwia Odwołującemu
uzyskanie zamówienia, godzi w interesy ekonomiczne Odwołującego i naraża go na szkodę
w postaci uzyskania zamówienia.
Do postępowania odwoławczego zgłoszenie przystąpienia po stronie Zamawiającego
złożył wykonawca PESA Mińsk Mazowiecki Spółka Akcyjna z siedzibą w Mińsku Mazowiecki
(dalej jako
„Przystępujący”). Izba potwierdziła skuteczność zgłoszenia i dopuściła
wykonawcę jako Przystępującego. Przystępujący wnosił o oddalenie odwołania w całości.
Zamaw
iający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o jego
oddalenie w całości. Zamawiający podtrzymał argumentację przedstawioną w informacji
o wynikach postępowania.
Na podstawie przesłanej przez Zamawiającego dokumentacji postępowania
o ud
zielenie zamówienia publicznego, Izba ustaliła że:
Zamawiający prowadzi postępowanie na Usługę naprawy 4 poziomu utrzymania
elektrycznych zespołów trakcyjnych 5 szt. pojazdów serii EN57AKŚ wraz z wykonaniem prac
dodatkowych.
W toku postępowania, w dniu 16 stycznia 2023 roku Zamawiający otrzymał
następujące pytanie: „zwracamy się z prośbą o udzielenie wyjaśnień na poniższe pytanie
oraz wprowadzenie stosownych zmian do treści SWZ:
1. DSU (silnik trakcyjny TMF 50 29-
4) oraz Załącznik nr 2 do SWZ § 2 ust. 9 punkt 8 –
mając na uwadze zapisy DSU dotyczące obligatoryjnej konieczności wymiany wirnika
„wymienić i wyrównoważy rotor silnika” oraz wymianę stojana „sprawdzić stan izolacji
uzwojenia stojana. Jeżeli uszkodzone wymienić.”, a także mając na uwadze zapisy Umowy
mówiące o konieczności naprawy m.in. silników u Producenta tj. w firmie TSA i oferowane
przez ten podmiot terminy dostaw wirników i stojanów wynoszące do 10 miesięcy zwracamy
się z wnioskiem o wykreślenie z przedmiotu Umowy konieczności wymiany ww.
p
odzespołów (wirnik oraz stojan) lub wprowadzenie zapisu do Umowy, że pierwszy pojazd
do naprawy P4 zostanie przekazany do Wykonawcy nie wcześniej niż 10 miesięcy od daty
zawarcia Umowy
”.
Zamawiający nie miał obowiązku udzielenia odpowiedzi na to pytanie, wpłynęło ono
po upływie ustawowego terminu na zadawanie pytań. Termin składania ofert upływał w dniu
17 stycznia 2023 roku.
W postępowaniu oferty złożyły dwa podmioty: Odwołujący oraz Przystępujący.
Wartość zamówienia została ustalona przez Zamawiającego na kwotę 12.373.800,00
zł. Oferta Odwołującego opiewała na kwotę 11.223.750,00 zł. Przystępujący zaś złożył ofertę
na kwotę 21.494.250,00 zł.
Zamawiający w dniu 20 stycznia 2023 r., na podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1) ustawy
Pzp,
wezwał Odwołującego do udzielenia wyjaśnień w przedmiocie ceny. Zamawiający
w
ezwał Wykonawcę do złożenia szczegółowych i popartych dowodami wyjaśnień
dotyczących treści złożonej oferty w zakresie ceny realizacji przedmiotu zamówienia,
w szczególności do wyjaśnienia przyjętych do wyceny oferty kosztów czynności dotyczących
silnika trakcyjnego wykonywanych w ramach naprawy czwartego poziomu utrzymania
tj. czynności wynikających z DSU pojazdów objętych przedmiotem zamówienia. Ponadto
Zamawiający wezwał do potwierdzenia możliwości wykonania zamówienia w terminach
określonych w SWZ, w tym w szczególności w Załączniku nr 2 do SWZ.
O
dwołujący złożył wyjaśnienia objęte tajemnicą przedsiębiorstwa. Do wyjaśnień
dołączono szczegółową kalkulację oraz inne dowody.
Zamawiający uznał, że oferta Odwołującego podlega odrzuceniu. Podano, że oferta
Odwołującego została odrzucona na podstawie 226 ust. 1 pkt 5), pkt 8) i pkt 10) ustawy Pzp,
ponieważ jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia i nie zawiera wszystkich kosztów,
których poniesienie jest niezbędne do realizacji zamówienia.
Analiza wyjaśnień złożonych przez Wykonawcę wskazuje że:
1. W
zakresie silników trakcyjnych Wykonawca informuje, że do kalkulacji kosztowej
wykonania P4 przyjął zakres naprawy silnika wynikający z DTR silnika, który nie obejmuje
wymiany rotoru silnika trakcyjnego.
2. Wykonawca stwierdził rozbieżność pomiędzy zapisami DSU a DTR silnika. DSU
pojazdu wymaga w zakresie P4 wymiany rotoru silnika. Natomiast DTR silnika w zakresie P4
wymaga demontażu, wstępnego montażu i wyważania, montażu i instalacji rotoru (zwanego
zamiennie w DTR wirnikiem).
3. Wykonawca, mając na względzie rozbieżność, o której mowa w pkt 2, w oparciu
o treść załącznika nr do 2 do SWZ tj. Wzór Umowy § 2 ust. 2 rozstrzygnął, że rozwiązanie
opisane w DTR
są korzystniejsze dla Zamawiającego i w konsekwencji to rozwiązanie
Wykonawca przy
jął do kalkulacji oferty. Wykonawca, w załączniku nr 7 do Wyjaśnień z dnia
13 lutego 2023 r. przedstawił porównanie kosztowe i czasowe dla wykonania przeglądu
silników trakcyjnych zgodnie z zakresem wynikającym z DTR silnika (wariant nr 1) oraz DSU
(wariant nr 2) wraz z ofertą podmiotu, który wykona czynności. Z załączonego porównania
jednoznacznie wynika, że w przypadku realizacji zakresu P4 wynikającego z DSU
Zamawiający poniósłby dodatkowy koszt w łącznej wysokości 1,336 mln zł netto a termin
wykonania P4 wynosiłby łącznie ok. 8 miesięcy (7 miesięcy wymiana rotoru i dodatkowy czas
potrzebny na montaż silnika i jego dostawę silnika po naprawie do PTS, a następnie montaż
wózków, zaosiowanie pojazdu, uruchomienia, odbiory i sprzedaż).
4. Do
datkowo PTS załączył oświadczenie podmiotu, który wykona czynności, które
stwierdza, iż dla tego rodzaju przeglądu nie jest wymagana wymiana rotoru silnika
trakcyjnego.
5. Dodatkowo Wykonaw
ca wskazał, że § 2 ust. 1 Załącznika nr 2 do Umowy zawiera
postana
wianie, iż Zamawiający może wprowadzić w trakcie postępowania oraz realizacji
umowy zmiany w DSU nie wpływające na zwiększenie zakresu prac Wykonawcy przy
naprawie 4 poziomu utrzymania. Zdan
iem Wykonawcy Zamawiający w sposób prosty
i zarazem nie budzący żadnych wątpliwości może na każdym etapie postępowania
i realizacji Umowy jako ECM przeprowadzić zmianę DSU w taki sposób, aby zaistniałą
powyższą rozbieżność usunąć, tj. dostosować zakres naprawy silnika trakcyjnego z DSU do
zakresu wynikającego z DTR silnika.
Zamawiający zaznaczył, że zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia. Przepis ten jest
skorelowany z art. 218 ust. 2 ustawy Pzp
który stanowi, że treść oferty musi być zgodna
z wymaganiami zamawiającego określonymi w dokumentach zamówienia. Przy czym według
definicji zawartej w art. 7 pkt 29 ustawy Pzp
przez warunki zamówienia należy rozumieć
warunki, kt
óre dotyczą zamówienia lub postępowania o udzielenie zamówienia, wynikające
w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań związanych z realizacją
zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych lub projektowanych
postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego. Warunki zamówienia opisywane
lub określane są w dokumentach zamówienia, przy czym z definicji zawartej w art. 7 pkt 3
ustawy Pzp
wynika, że w szczególności jest nim specyfikacja warunków zamówienia.
Odrzuceniu podlega oferta, k
tórej treść - rozumiana jako oświadczenie woli wykonawcy
(zawartość merytoryczna oferty) - nie odpowiada warunkom zamówienia w odniesieniu do
przedmiotu zamówienia lub sposobu jego realizacji tj. zachodzi niezgodność treści oferty
z warunkami zamówienia polegająca na materialnej niezgodności zobowiązania wykonawcy
wyrażonego w jego ofercie ze świadczeniem, którego zaoferowania wymagał zamawiający
w dokumentach zamówienia.
Zgodnie z oświadczeniem Wykonawcy, nie budzi wątpliwości fakt, że:
⎯ Wykonawca nie zamierza wymienić rotoru silnika,
⎯ DSU pojazdu przewiduje wymianę rotoru silnika (DSU str. 63, pkt 11),
⎯ Wymiana rotoru wiąże się z wydłużeniem naprawy do ok. 8 miesięcy
(str. 4 wyjaśnień Wykonawcy z dnia 13 lutego 2023 r.), podczas gdy Wykonawca zobowiązał
się do wykonania naprawy w terminie 50 dni kalendarzowych od dnia przekazania pojazdu
do naprawy (Oferta Wykonawcy).
Stanowisko Wykonawcy przedstawione w wyjaśnieniach z dnia 13 lutego 2023 r. nie
zasługuje na uwzględnienie.
Prawdą jest, ze zgodnie z § 2 ust 2 Załącznika nr 2 do SWZ- Wzoru Umowy: Ustala
się, że w razie rozbieżności pomiędzy postanowieniami DSU i DTR a także Umowy,
załącznikami do Umowy lub SWZ zastosowanie znajdą te postanowienia, które są
korzystniejsze dla Zamawiającego oraz, że Zamawiający może wprowadzić w trakcie
postępowania oraz realizacji umowy zmiany w DSU nie wpływające na zwiększenie zakresu
prac Wykonawcy przy naprawie 4 poziomu utrzymania. Opisane jednak fragmenty Wzoru
umowy nie przyznają Wykonawcy uprawnienia do przeprowadzenia samodzielnej wykładni
Umowy
– tj. z pominięciem Zamawiającego.
Jeżeli w toku przygotowania oferty Wykonawca stwierdził rozbieżność pomiędzy
dokumentami, powinien on wystąpić o wyjaśnienia treści SWZ. Wszelkie wątpliwości
dotyczące zapisów SWZ powinny zostać usunięte jeszcze przed upływem terminu składania
ofert. Również wszelkie wady treści SWZ powinny zostać naprawione w tym okresie.
W przeciwnym wypadku SWZ, nawet jeśli będzie zawierała wady bądź niejasności, będzie
musiała być stosowana w brzmieniu, jakie pozostawało aktualne na dzień upływu terminu
składania ofert. (Komentarz do art. 135 PZP red. Jaworska 2022, wyd. 4/D. Grześkowiak-
Stojek). Wykonawca nie może zakładać, że Zamawiający dokona zmian w dokumentacji
i w oparciu o takie założenie przygotować oferty. Bez zmiany dokumentacji przez
Zamawiającego, Wykonawca nie jest w stanie wykonać naprawy w cenie i w terminie
określonym w zamówieniu, a Zamawiający na żadnym etapie postępowania nie zobowiązał
się do zmiany dokumentacji. Tym samym należy stwierdzić, że oferta PTS jest niezgodna
z warunkami zamówienia, co zgodnie z art.. 226 ust. 1 pkt 5) PZP stanowi podstawę do
odrzucenia oferty Wykonawcy.
Wykonawca błędnie przyjął, że wybór zakresu czynności naprawy silnika zgodnie
z DTR silnika
jest jednoznacznie korzystniejszy dla Zamawiającego. Wykonawca całkowicie
pominął w swojej argumentacji kwestie bezpieczeństwa i konieczności utrzymania pojazdów
zgodnie z DSU. Zamawiający jest podmiotem odpowiedzialnym za utrzymanie pojazdów
i równocześnie podmiotem uprawnionym do kształtowania DSU zgodnie z własnym
uznaniem. Nie oznacza to jednak pełnej dowolności treści tego dokumentu. Każda zmiana
DSU wymaga przeprowadzenia przez Zamawiającego analizy wpływu znaczenia zmiany na
bezpieczeństwo i dopiero pozytywny jej wynik, może pozwolić na zmianę DSU pojazdu.
Jest to proces czasochłonny i Wykonawca nie może mieć gwarancji, że taka zmiana
zostani
e wykonana i to w czasie, który pozwoli na wykonanie zamówienia zgodnie
z ustalonym harmonogramem. Należy również zaznaczyć, że Wykonawca dokonał wyboru
rozwiązania tańszego i szybszego, ale równocześnie ograniczył zakres świadczonej usługi
i to bez wiedzy Zamawiającego.
W ocenie Zamawiającego, w opisanym stanie faktycznym Wykonawca powinien był
złożyć wniosek o wyjaśnienie treści SWZ w zakresie rozbieżności pomiędzy DSU i DTR
silnika, a w przypadku dalszych wątpliwości, przygotować ofertę w taki sposób, by pozwalała
ona na wykonanie zamówienia zgodnie z dokumentacją postępowania. Treść wyjaśnień
Wykonawcy wska
zuje, że Wykonawca nie uwzględnił kosztu wymiany rotoru w ofercie,
a koszt ten miał istotny wpływ na cenę usługi.
P
omimo zaistnienia rozbieżności pomiędzy treścią DSU i DTR, w sytuacji, gdyby nie
doszło do zmiany DSU przez Zamawiającego, wymiana rotoru byłaby zgodna zarówno
z DSU, jak i DTR pojazdu (naprawę należy rozumieć jako doprowadzenie
wyeksploa
towanego lub uszkodzonego elementu do stanu gwarantującego jego poprawne
funkcjonowania, a tym samym wymiana mieści się również w tej definicji).
Zgodnie z art. 224 ust. 1 pkt 10) ustawy Pzp odrzuceniu podlega oferta wykonawcy
jeżeli zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu – Wykonawca nie uwzględnił w ofercie
wszystkich kosztów pozwalających na wykonanie zamówienia zgodnie z Specyfikacją
Warunków Zamówienia. (…). Tym samym Zamawiający zobowiązany był do odrzucenia
oferty Public Transport Service Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością również na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 10) ustawy Pzp.
Przy podejmowaniu decyzji o odrzuceniu oferty Wykonawcy, Zamawiaj
ący kierował
się również potrzebą zapewnienia konkurencyjności postępowania i równości wykonawców.
W ocenie Zamawiającego, wybór jako najkorzystniejszej oferty Wykonawcy, mimo że oferta
ta nie spełniała wymogów SWZ, a dodatkowo, gdy drugi z wykonawców występujących
w postępowaniu mógł dokładnie w przeciwny sposób zinterpretować rozbieżność pomiędzy
DSU i DTR pojazdu, świadczyłby o nierównym traktowaniu wykonawców i naruszeniu
zasady uczciwej konkurencji, do czego Zamawiający nie zamierza dopuścić.
Zgodnie z art. 224 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp odrzuceniu podlega oferta wykonawcy,
która zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia – zgodnie
z przedstawioną argumentacją, Wykonawca nie uwzględnił w ofercie wszystkich kosztów
pozwalających na wykonanie zamówienia zgodnie z Specyfikacją Warunków Zamówienia.
Tym samym Zamawiający zobowiązany był do odrzucenia oferty Public Transport Service
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością również na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8) ustawy
Pzp.
Uzas
adnienie prawne unieważnienia postępowania
Podstawą unieważnienia postępowania jest art. 255 pkt 3) PZP - Cena
najkorzystniejszej oferty niepodlegającej odrzuceniu przewyższa kwotę, którą Zamawiający
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, a Zamawiający nie może zwiększyć
kwoty do ceny najkorzystniejszej oferty.
Zgodnie z
§ 2 ZAKRES I SPOSÓB REALIZACJI PRZEDMIOTU UMOWY – wzoru
umowy
1. Wykonawca zobowiązuje się do wykonania wszystkich czynności objętych
przedmiotem Umowy zgodnie z opisem Specyf
ikacji Warunków Zamówienia wraz
z Załącznikami w postępowaniu KS/ZP/48/2022 oraz zgodnie z wymogami wynikającymi z:
a. Obowiązującego DSU, zatwierdzonego przez Koleje Śląskie i Prezesa Urzędu
Transportu Kolejowego;
b. Dokumentacji Techniczno-Ruchowej (dalej: DTR);
c. Warunków Technicznych Wykonania i Odbioru;
d. Instrukcji określającej ogólne zasady eksploatacji i utrzymania pojazdów
kolejowych spółki K- 1;
e. Instrukcji określającej metody i sposoby wykonywania pomiarów geometrycznych
zestawów kołowych K-3;
f. Przepisów oraz Polskich i Europejskich Norm obowiązujących w trakcie trwania
Umowy;
g. Procedury P/05;
h. Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia
3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu prowadzenia rejestru oraz sposobu oznakowania
pojazdów kolejowych (tj. z dnia 11 kwietnia 2019 r.: Dz.U. z 2019 r. poz. 918 ze zm.);
przy czym, dokumentacja, o której mowa w lit. a i b jest nadrzędna w stosunku do
dokumentacji z lit. d i e. Zamawiający wskazuje, że może wprowadzić w trakcie
postępowania oraz realizacji umowy zmiany w DSU nie wpływające na zwiększenie zakresu
prac Wykonawcy przy naprawie 4 poziomu utrzymania.
2. Ustala się, że w razie rozbieżności pomiędzy postanowieniami DSU i DTR a także
Umowy, załącznikami do Umowy lub SWZ zastosowanie znajdą te postanowienia, które są
korzystniejsze dla Zamawiającego.
Bior
ąc powyższe ustalenia pod uwagę, Izba doszła do przekonania, że odwołanie
w całości podlegało oddaleniu.
Nie było sporne między Stronami postępowania odwoławczego, że występują
rozbieżności w zapisach dokumentacji DSU i DTR co do zakresu czynności do wykonania
w przypadku wirnika sil
nika pojazdów. Kluczowa kwestia odnosiła się do odpowiedzi na
pytanie, czy Odwołujący był uprawniony do samodzielnego zastosowania reguły
wprowadzonej w
§ 2 ust. 2 wzoru umowy, w której postanowiono, że „Ustala się, że w razie
rozbieżności pomiędzy postanowieniami DSU i DTR a także Umowy, załącznikami do
Umowy lub SWZ zastosowanie znajdą te postanowienia, które są korzystniejsze dla
Zamawiającego”.
Odwołujący nie zaprzeczał, że do kalkulacji przyjął, że wirnik nie podlegał będzie
wymianie, co tłumaczył uzyskaniem pozytywnej opinii producenta silników. Odwołujący,
dokonując kalkulacji czynności z wymianą i bez wymiany, uznał za opcję korzystniejszą
(w rozumieniu
„opcję tańszą”) dla Zamawiającego dokonanie przeglądu P4 bez wymiany.
W
ocenie Izby Odwołujący nietrafnie dokonał wykładni zapisów § 2 wzoru umowy co
do ustalonej hierarchii
dokumentów. Celnie podkreślił na rozprawie Przystępujący, iż zapisy
te ustalają regułę nadrzędności DSU i DTR nad pozostałymi dokumentami - Instrukcji
określającej ogólne zasady eksploatacji i utrzymania pojazdów kolejowych spółki K- 1 oraz
Instrukcji określającej metody i sposoby wykonywania pomiarów geometrycznych zestawów
kołowych K-3. Natomiast postanowienia te nie zrównują ze sobą DSU i DTR, czyniąc ich
postanowienia równoważnymi. Zapisy umowy w tym paragrafie nie dają odpowiedzi na
pytanie, który z dokumentów pełni w postępowaniu rolę nadrzędną, wiodącą.
Nie przesądzając, który z dokumentów ma charakter nadrzędy, Izbie wydaje się słusznie
podejście, że decydujące znaczenie mają zapisy DSU, jako dokumentacji dotyczącej całego
pojazdu, warunkującej dopuszczenie pojazdu do użytkowania. DTR, zawierająca opisy
poszczególnych zespołów i podzespołów jest natomiast częścią DSU. W ocenie Izby treść
tych dokum
entów powinna być ze sobą zgodna. Jednocześnie wzór umowy nie ustalał
precyzyjnych reguł czy procedur, kto, kiedy, w jaki sposób decyduje o nadrzędności jednego
dokumentu wobec drugiego.
Wykonawcy winni zatem
w całości stosować się tak do postanowień DSU, jak
również do postanowień DTR, będącej częścią DSU. W przypadku rozbieżności między
treścią tych dokumentów, Zamawiający wprowadził enigmatyczną zasadę, że zastosowanie
znajdą te postanowienia, które są korzystniejsze dla Zamawiającego. Działanie
Odwołującego byłoby prawidłowe, gdyby zwrócił się do Zamawiającego o rozpoczęcie
ustaleń uznających wykonanie jakich czynności będzie dla Zamawiającego korzystniejsze.
Odwołujący takich czynności nie podjął. Decyzję więc podjęto arbitralnie, podczas gdy
umowa to zobowiązanie dwustronne, wymagające od jej stron współdziałania.
W ocenie Izby Odwo
łujący nie był uprawniony do samodzielnego określenia, które
ro
związanie będzie dla Zamawiającego korzystniejsze. Odwołujący analizy dokonał jedynie
w powiązaniu z ceną wykonania poszczególnych czynności, nie wzięto pod uwagę
okoliczności, że Zamawiający może kierować się jeszcze innymi przesłankami niż tylko cena.
Od
wołujący nie przedstawił żadnych dowodów na okoliczność, że przeprowadził rozmowy
z producentem silnika
i uzyskał jego zapewnienie, że wymiana wirnika nie jest konieczna
jeszcze przed złożeniem oferty, stąd w taki sposób przedstawił cenę oferty. Korespondencja
załączona do wyjaśnień ceny datowana jest po złożeniu ofert.
Odwołujący dokonał wyboru rozwiązania tańszego, tym samym ograniczył zakres
zobowiązania, które określał OPZ i składające się na niego dokumenty. Prawidłowo zatem
uznał Zamawiający, że treść oferty Odwołującego nie odpowiada treści SWZ. Odwołujący
przyznał w wyjaśnieniach cenowych, że nie przewidział w cenie oferty wymiany rotoru,
co
znacząco odbiło się na możliwości obniżenia ceny oferty ale nie czyniło oferty zgodnej
z oczekiwaniami Zamawiaj
ącego.
Nie
zasługiwała na podzielenie argumentacja odwołania, że Zamawiający zdawał
sob
ie sprawę z rozbieżności między treścią dokumentacji, otrzymał bowiem pytanie od
je
dnego z wykonawców tuż przed terminem składania ofert. W tej kwestii dostrzeżenia
wym
aga, iż pytanie wpłynęło do Zamawiającego w takiej dacie, że nie był zobowiązany na
nie odpowiadać. Pytanie odnosiło się do sytuacji jednego wykonawcy na rynku. Zamawiający
nie musi antycypować, że taka sytuacja dotyczy innych, wielu czy jednego wykonawcy.
Innych
sygnałów co do istnienia rozbieżności lub problemów z terminem dostawy części
zamiennych Zamawiaj
ący nie otrzymał.
Skoro
Odwołujący przyznał, że wycenił czynności przeglądu P4 kierując się treścią
DTR,
z pominięciem konieczności wymiany wirnika, która wynikała z DSU i pominięciem
kosztów tych czynności, uzasadniało to wysokość ceny jego oferty. Jednocześnie ze
złożonych wyjaśnień cenowych wynikało, że oferta nie obejmuje zakresu wykonania
prze
glądów, jakiego oczekiwał Zamawiający i jaki był dla Zamawiającego podstawą
szacowania wartości zamówienia. Po ogłoszeniu postępowania żaden w Wykonawców nie
zwrócił się do Zamawiającego o ujawnienie tej wartości. Wycena nie była również
kwestionowana przez Odwołującego ani w wyjaśnieniach, ani w odwołaniu. Po uzyskaniu
wyja
śnień od Odwołującego i ich analizie, uprawniony w ocenie Izby był wniosek
Zamawiaj
ącego, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia doszło do złożenia oferty
z rażąco niską ceną. Oczywiście wysokość tej ceny wykonawca uzasadnił treścią wyjaśnień,
ale w odnie
sieniu do opisu przedmiotu zamówienia ocenić należało tę wycenę jako
nieprawidłową. Dlatego też Izba nie dopatrzyła się naruszenia przepisów ustawy Pzp
w
działaniach Zamawiającego, z których wynikało, że uznał on cenę oferty Odwołującego za
nos
zącą znamiona ceny rażąco niskiej.
Na marginesie tylko podkreślenia wymaga, że twierdzenia Odwołującego
z wyja
śnień, odwołania i rozprawy nie są spójne. Jak już zauważono w uzasadnieniu
orzeczenia, korespondencja
z producentem silników datowana jest po terminie składania
ofert.
Z pewnością nie dowodzi ona, że rozmowy o możliwości pominięcia wykonania
czynności wymiany wirnika prowadzono przed złożeniem oferty. Przedstawiony materiał nie
dowodzi także, że wysokość kwotowa oferty na czynności, które mają być wykonywane
z udziałem producenta, znana była Odwołującemu przed złożeniem oferty. Sam Odwołujący
podał, że prowadził korespondencję na potrzeby postępowania wyjaśniającego.
Z
astanawiające zatem jest w jaki sposób Wykonawca skalkulował ofertę, skoro elementy
kluczowe dla j
ej ceny ustalił już po terminie jej złożenia. Choć Izba nie ocenia
szczegółowości i poprawności samych wyjaśnień, bowiem uznanie, że przyjęto błędne
założenia, czyni je niemiarodajnymi dla Zamawiającego, to zauważyć należy, iż producent
wspomina t
akże, że wymiana może okazać się konieczna, jeśli stwierdzi się uszkodzenia
podczas remontu. Wydaj
e się, że takie elementy w wyjaśnieniach i kalkulacji Odwołujący
pomin
ął.
Izba
podziela także stanowisko Zamawiającego, że „przyjmuje się w orzecznictwie, że
błędem w obliczeniu ceny jest błąd polegający na przyjęciu niewłaściwych danych do jej
obliczenia. Przez pojęcie błędu w obliczeniu ceny należy rozumieć każdy inny niż oczywista
omyłka rachunkowa, o której mowa w art. 223 ust. 2 pkt 2 p.z.p., błąd w obliczeniu ceny.
Błąd w obliczeniu ceny jest błędem co do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego, a nie
wadliwie od strony technicznej wykonaną czynnością obliczenia ceny”. Odwołujący błędnie
ustalił zakres czynności w ramach przedmiotu zamówienia do wykonania, dlatego dokonał
taki
ej, a nie innej wyceny. Była ona prawidłowa w odniesieniu do czynności, które zamierzał
wykonać wykonawca, lecz w ujęciu oferta-przedmiot zamówienia zawierała błędy, których
Zamawiający samodzielnie nie może naprawić. Stąd wniosek Zamawiającego o odrzuceniu
oferty Odwołującego jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny uznać należało za prawidłowy.
W konsekwencji
nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut odnoszący się do
nieprawidłowego unieważnienia postępowania. Skoro w postępowaniu jedyną ważną ofertą
pozostała ta, której cena przekraczała budżet Zamawiającego, zobowiązany był on do
unieważnienia postępowania z zastosowaniem art. 255 pkt 3 ustawy Pzp. Odwołujący nie
został obarczony negatywnymi konsekwencjami istnienia rozbieżności pomiędzy zapisami
DSU i DTR. Po pierwsze Zamawiaj
ący zamierza ogłosić kolejne postępowanie, w którym
Wykonawca może wziąć udział. Po drugie po unieważnieniu postępowania Zamawiający
podjął czynności zmierzające do eliminacji rozbieżności w dokumentacji, tak by każdy
z Wykonaw
ców nie miał wątpliwości co do zakresu rzeczowego zamówienia. Wówczas tylko
złożone oferty będą porównywane, a Zamawiający będzie mógł wybrać ofertę
najkorzystniejszą.
Rea
sumując, Izba uznała, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie,
a w działaniach Zamawiającego nie dopatrzyła się naruszenia zasad wynikających z ustawy
Pzp.
Orzekając o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie na
podstawie a
rt. 574 oraz art. 575 ustawy Pzp, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. b
or
az § 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020
roku w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich roz
liczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020r.,
poz. 2437 ze zmianami),
orzekając w tym zakresie o obciążeniu kosztami postępowania
stronę przegrywającą, czyli Odwołującego.
Przewodniczący:
……………………………