Sygn. akt: KIO 2009/24
WYROK
Warszawa, dnia 2 lipca 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca: Irmina Pawlik
Protokolant:
Tomasz Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 czerwca 2024 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10 czerwca 2024 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Partner Spółka z ograniczona
odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie oraz Partner D.A. Spółka z
ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie w postępowaniu prowadzonym
przez zamawiającego Gminę Góra Kalwaria
przy udziale uczestnika po stronie
zamawiającego: wykonawców wspólnie ubiegających się
o
udzielenie zamówienia Remondis Otwock Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z
siedzibą w Otwocku oraz Remondis Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie
orzeka:
oddala odwołanie;
kosztami postępowania obciąża odwołującego - wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Partner Spółka z ograniczona odpowiedzialnością Spółka
komandytowa z siedzibą w Warszawie oraz Partner D.A. Spółka z ograniczona
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania oraz kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez odwołującego
t
ytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
S
ądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca:
………….………….................
Sygn. akt: KIO 2009/24
Uzasadnienie
Zamawiający Gmina Góra Kalwaria (dalej jako „Zamawiający”) prowadzi postępowanie
o
udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego na usługi pn. „Odbiór, transport
i zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych położonych na
terenie Gminy Góra Kalwaria oraz z Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych”
(znak sprawy: ZAP.271.1.2024.ASK).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w dniu
25 stycznia 2024 r. w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej S: 18/2024 pod numerem
00051453-2024. Do
ww. postępowania o udzielenie zamówienia zastosowanie znajdują
przepisy ustawy z dnia
11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2023
r. poz. 1605 ze zm.,
dalej „ustawa Pzp”). Wartość szacunkowa zamówienia przekracza progi
unijne, o
których mowa w art. 3 ustawy Pzp.
W dniu 10 czerwca 2024 r.
wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
Partner Spółka z ograniczona odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą
w Warszawie oraz Partner D.A.
Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w
Warszawie
(dalej jako „Odwołujący”) wnieśli odwołanie wobec czynności i zaniechań
Zamawiającego polegających na:
odrzuceniu oferty Odwołującego jako niezgodnej z warunkami zamówienia na podstawie
art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp,
zaniechaniu wezwania Odwołującego do złożenia załącznika nr 3 do SWZ - Wykazu
instalacji jako podmiotowego środka dowodowego przed wyborem oferty
najkorzystniejszej -
z naruszeniem art. 126 ust 1 ustawy Pzp (gdyby uznać z ostrożności,
że SWZ kreowała wymóg złożenia tego środka dowodowego wraz z ofertą – zaniechanie
wezwania do jego uzupełnienia z naruszeniem art. 128 ust 1 ustawy Pzp),
wyborze jako najkorzystniejszej oferty wykonawców wspólnie ubiegających się
o
udzielenie zamówienia Remondis Otwock Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z
siedzibą w Otwocku oraz Remondis Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w
Warszawie (dalej jako „Przystępujący”)
co skutkuje naruszeniem art. 239 ust 1 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 Pzp poprzez wadliwy wybór
oferty najkorzystniejszej w Postępowaniu a przy uwzględnieniu danych zawartych w ofercie
Odwołującego i postanowień SWZ ma bezpośredni wpływ na zaniechanie wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej jako obarczonej wadą mającą wpływ
na wynik p
ostępowania oraz powtórzenie czynności oceny ofert w postępowaniu i w jej wyniku
unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego, wezwanie Odwołującego do
złożenia Załącznika nr 3 do SWZ – Wykazu instalacji odpadów jako podmiotowego środka
dowodowego w trybie art. 126 ust 1 Pzp, ponowienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej.
Uzasadniając zarzuty Odwołujący w pierwszej kolejności przedstawił informacje
wynikające z ogłoszenia o zamówieniu oraz SWZ dotyczące warunku udziału w postępowaniu
w zakresie
zdolności technicznej i zawodowej odnoszącego się do posiadania przez
wykonawcę instalacji zagospodarowujących odpady oraz instalacji zastępczych lub
aktualnych umów na zagospodarowanie odpadów z instalacjami zagospodarowującymi
odpady oraz instalacjami zastępczymi. Odwołujący opisał także wymagane w tym zakresie
w
SWZ podmiotowe środki dowodowe (wykaz instalacji zagospodarowujących odpady oraz
instalacji zewnętrznych – załącznik nr 3 do SWZ), składane przez wykonawcę najwyżej
ocenionego na wezwanie Zamawia
jącego. Odwołujący podkreślił, że w świetle treści
ogłoszenia o zamówieniu Zamawiający w sposób jednoznaczny zidentyfikował warunek
podmiotowy udziału w postępowaniu odnoszący się zdolności technicznej i zawodowej (art.
112 ust 2 pkt 4 ustawy Pzp) i przewidział weryfikację dowodową spełniania warunku w trybie
art. 126 ust 1 ustawy Pzp na etapie przed wyborem oferty najkorzystniejszej z obowiązkiem
wezwanego wykonawcy do złożenia opisanego w ogłoszeniu podmiotowego środka
dowodowego w postaci wykazu instala
cji zagospodarowujących odpad oraz instalacji
zastępczych – w postaci wypełnionego formularza Załącznika nr 3 do SWZ. Specyfikacja
analogicznie jak ogłoszenie o zamówieniu kwalifikuje wykaz instalacji zagospodarowujących
odpad oraz instalacji zastępczych – w postaci wypełnionego formularza Załącznika nr 3 do
SWZ jako podmiotowy środek dowodowy w rozumieniu art. 7 pkt 17 ustawy Pzp. Zdaniem
Odwołującego w świetle brzmienia zarówno ogłoszenia o zamówieniu jak również treści SWZ
i wzoru formularza Załącznika nr 3 nie ulega wątpliwości, że mamy do czynienia: - z warunkiem
podmiotowym udziału w postępowaniu, - podmiotowym środkiem dowodowym składanym
w
trybie art. 126 ust 1 ustawy Pzp w celu potwierdzenia spełniania warunku, w odpowiedzi na
wezwanie Zamawiającego przed wyborem oferty najkorzystniejszej, - dokument w postaci
wypełnionego Wykazu stanowi Załącznik nr 3 do Umowy o zamówienie publiczne. Dodatkowo
Odwołujący wskazał, że na etapie złożenia ofert Zamawiający wymagał od wykonawców
złożenia wypełnionego JEDZ który zgodnie z SWZ miał na tym etapie postępowania stanowić
wstępne potwierdzenie - dowód spełniania warunku m.in. dotyczącego zdolności technicznej
i
zawodowej. Zdaniem Odwołującego w świetle wymagań dokumentów zamówienia
powołanych powyżej, które są całkowicie spójne i konsekwentne zarówno na poziomie
ogłoszenia o zamówieniu jak i SWZ wraz z załącznikami, nie może być mowy o jakiejkolwiek
niezgodności treści oferty Odwołującego z warunkami zamówienia.
Odwołujący zauważył ponadto, że Zamawiający odrzucając ofertę Odwołującego uznał
że jej treść ma być niezgodna z warunkami zamówienia, przy czym upatruje tej podstawy
wymogu wynikającym z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Odwołujący podniósł, że Zamawiający wskazuje jako podstawę odrzucenia oferty art. 226 ust
1 pkt 5 ustawy Pzp odnoszący się do dokumentów zamówienia nie zaś art. 226 ust 1 pkt 4
ustawy Pzp
– tj. przypadek gdyby oferta wykonawcy miałaby być nieważna na podstawie
o
drębnych przepisów w związku z art. 6d ust. 4 pkt 5) z dnia 13 września 1996r. ustawy
o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2022r. poz. 2519). Zamawiający
zarzuca Odwołującemu, że ten nie złożył w terminie składania ofert wykazu instalacji do
których będą przekazywane odpady. Tymczasem jak wynika z dokumentów zamówienia
Zamawiający w tym zakresie ustanowił warunek podmiotowy udziału w postępowaniu zaś
wstępnym dowodem dla potwierdzenia jego spełniania na etapie złożenia oferty miał być
JEDZ, który Odwołujący złożył – potwierdzając zgodnie z SWZ spełnienie warunku. Z kolei jak
wynika z powołanych powyżej postanowień ogłoszenia oraz SWZ z załącznikami, Wykaz
instalacji odpadów, którego nie złożył z ofertą Odwołujący to podmiotowy środek dowodowy,
którego Zamawiający wymagał dopiero na etapie poprzedzającym czynność wyboru oferty
najkorzystniejszej w stosunku do wykonawcy najwyżej ocenionego. Zamawiający zaniechał
zatem wezwania Odwołującego do złożenia podmiotowego środka dowodowego – formularza
Wykazu instalacji odpadów zgodnie z wzorem stanowiącym Załącznik nr 3 do SWZ -
jednocześnie będącym Załącznikiem nr 3 do Umowy zarzucając, że wykonawca nie złożył
Wykazu wraz z ofertą. Odwołujący wskazał, że regulacja ustawy o utrzymaniu czystości
i
porządku w gminach nie przewiduje sankcji dla przypadku niepodania takich informacji
w
ofercie w szczególności w postaci nieważności umowy w sprawie zamówienia publicznego
– przy czym uwzględniając charakter Wykazu jako podmiotowego środka dowodowego
w
postępowaniu jego złożenie Zamawiającemu nastąpi przed uzyskaniem zamówienia
i
wyborem oferty najkorzystniejszej w postępowaniu.
Odwołujący wskazał, że przepis art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp ma charakter sankcyjny,
co oznacza, że skorzystanie z niego i przypisanie wykonawcy niezgodności jego oferty
z
warunkami zamówienia musi być niewątpliwe i jednoznaczne. Z taką sytuacją nie mamy do
czynienia na gruncie przedmiotowej sprawy
– oferta Odwołującego, merytoryczne oferowane
przez niego świadczenie, jest zgodne z wymogami postawionymi przez Zamawiającego
a
Wykaz instalacji zgodnie z dokumentami zamówienia jako podmiotowy środek dowodowy
miał być złożony na etapie przed wyborem oferty najkorzystniejszej. Znamienne przy tym, że
Zamawiający w pełni świadomy sposób manipuluje treścią dokumentów zamówienia
i
całkowicie pomija w uzasadnieniu czynności odrzucenia oferty Odwołującego, że Załącznik
nr 3 do SWZ
– Wykaz instalacji to podmiotowy środek dowodowy żądany w postępowaniu na
potrzeby wykazania spełniania warunku jaki sam Zamawiający postawił wobec ubiegających
się o udzielenie zamówienia. Uzasadnienie odrzucenia odnosi się tymczasem do innego
fragmentu SWZ w którego treści Zamawiający ponownie odwołuje się do tego samego
Załącznika nr 3 do SWZ. Odwołujący zauważył, że Rozdział II Podrozdział 11 pkt 6 SWZ
wskazuje, że wykonawca składa ofertę z oświadczeniami i dokumentami wskazanymi
w
Rozdziale II podrozdziale 9 SWZ (Odwołujący przywołał brzmienie powyższych
postanowień).
Odwołujący dodał, że SWZ nie była konsekwentna odnośnie etapu postępowania na
jakim należało złożyć Załącznik nr 3 – jednak w świetle treści ogłoszenia i SWZ skoro Załącznik
nr 3 to podmiotowy środek dowodowy dla potwierdzenia warunku udziału, wymagany co
wprost wynika z SWZ i
ogłoszenia na etapie przed wyborem oferty najkorzystniejszej (i jako
podmiotowy środek dowodowy podlegający trybowi uzupełniania zgodnie z art. 128 ust 1
ustawy Pzp) to brak byłoby podstaw do odrzucenia oferty Odwołującego z powodu niezłożenia
podmiotowego środka dowodowego wraz z ofertą. Złożenie podmiotowego środka
dowodowego dla potwierdzenia warunku następuje co do zasady na etapie przed wyborem
oferty najkorzystniejszej (wstępnym dowodem spełnienia warunku na etapie złożenia oferty
jest JEDZ), co wprost wynika i z Pzp
– art. 125 ust 3, jak i SWZ. Odwołujący wskazał także na
art. 126 ust 2 ustawy Pzp, podnosząc, że SWZ ani ogłoszenie o zamówieniu takich wymagań
(wyjątek od zasady składania podmiotowych środków dowodowych na wezwanie przed
wyborem) nie zawierają. Nawet gdyby jednak twierdzić, że SWZ w tym właśnie miejscu
wymagać miała od wykonawców złożenia Załącznika 3 - Wykaz instalacji już wraz z ofertą (co
jednak nie wynika z SWZ, która precyzuje tak warunek udziału jak i podmiotowy środek
dowodowy i etap jego
złożenia przed wyborem na wezwanie Zamawiającego) - to podmiotowy
środek dowodowy jest dokumentem obligatoryjnie uzupełnialnym w trybie art. 128 ust 1 ustawy
Pzp, a więc nawet w takim przypadku obowiązkiem Zamawiającego byłoby wezwanie
Odwołującego do uzupełnienia w trybie art. 128 ust 1 ustawy Pzp przed wyborem oferty
najkorzystniejszej.
Czynność odrzucenia oferty Odwołującego w trybie art. 226 ust 1 pkt 5
ustawy Pzp wskazuje, że Zamawiający potraktował Załącznik nr 3 -Wykaz instalacji który
stanowi podmiotowy środek dowodowy dla potrzeb wykazania spełnienia warunku
podmiotowego jako treść oferty wykonawcy. Załącznik nr 3 – Wykaz instalacji odpadów
stanowi, co jednoznacznie i konsekwentnie wynika z dokumentów zamówienia, podmiotowy
środek dowodowy nie zaś treść oferty.
Odwołujący odnosząc się do treści zawiadomienia o odrzuceniu podniósł ponadto, że
zawarty tam dopisek „Dodatkowe informacje” wskazujący, że wykaz instalacji
zagospodarowujących odpady oraz instalacji zewnętrznych nie podlega uzupełnieniu, nie
znajduje się w treści SWZ, co wyklucza możliwość zastosowania sankcji odrzucenia oferty.
W
powyższych okolicznościach stanowisko Zamawiającego zawarte w uzasadnieniu
odrzuceniu o braku profesjonalizmu Odwołującego jest niezrozumiałe. Jak wynika
z
dokumentacji to sam Zamawiający w powołanym Rozdziale II podrozdział 11 SWZ
wprowadza wykonawców w błąd – najprawdopodobniej omyłkowo wymagając złożenia
Załącznika nr 3 który jest podmiotowym środkiem dowodowym wraz z ofertą podczas gdy
w kilku innych miejscach dokumentacji traktuje ten sam Wykaz jako
podmiotowy środek
dowodowy wymagany przed wyborem,
ale nie jako treść oferty a jednocześnie odrzuca
z
powyższego powodu ofertę najkorzystniejszą. Skoro SWZ i ogłoszenie klarownie wskazują
na warunek podmiotowy i
podmiotowy środek dowodowy w postaci Załącznika nr 3
stanowiącego Załącznik do umowy jako dokumenty wymagane przed wyborem od najwyżej
ocenionego wykonawcy, to całkowicie nielogiczne jest usiłowaniem potraktowania
powyższego wymagania jako kreującego z dokładnie tego samego podmiotowego środka
dowodowego
(Załącznik nr 3) i jego zawartości treść oferty wykonawcy, której niezłożenie
stanowić ma podstawę bezwzględnego odrzucenia oferty Odwołującego.
Z
ostrożności Odwołujący wskazał na orzecznictwo Izby ograniczające dopuszczalność
dokonywania
czynności odrzucenia ofert wykonawców wyłącznie do przypadków
jednoznacznych niezgodności z warunkami zamówienia, przy zakazie dokonywania na tym
etapie postępowania nadinterpretacji wymagań SWZ czy też zmian wymagań. Podkreślił, że
w odniesieniu do treści wymagań SWZ w przypadku ich sprzeczności czy też wątpliwości
odnośnie jednoznaczności i sposobu interpretacji istnieje konieczność odczytywania
postanowień SWZ na korzyść wykonawców. Zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny, jak
i orzecznictwa, ewentualne n
ieprecyzyjności oraz niejasności dokumentacji postępowania
obciążać muszą autora danego dokumentu, zgodnie z zasadą in dubio contra proferentem
(w
razie wątpliwości przeciwko oświadczającemu). W tej sytuacji wszelkie niejasności
i
nieprecyzyjności treści dokumentacji postępowania, w szczególności SWZ oraz OPZ,
obciążają Zamawiającego i nie mogą być interpretowane na niekorzyść wykonawcy.
Wykonawca nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji niewłaściwego przygotowania
dokumentacji
postępowania przez Zamawiającego, czy też skutków rozszerzającej wykładni
treści takiej dokumentacji. Odwołujący wskazuje, że interpretacja jakiej dokonuje w odniesieniu
do wymagania SWZ, skutkująca w dodatku bezzasadnym ograniczeniem konkurencyjności
postępowania, jest niedopuszczalna. Skutkiem nadinterpretacji wymagań SWZ przez
Zamawiającego jest naruszenie zasad udzielania zamówień publicznych takich jak wyrażona
w art. 16 ustawy Pzp
zasada równości oraz uczciwej konkurencji ale także zasady
efektywności o której mowa w art. 17 ustawy Pzp. W wyniku czynności Zamawiającego
naruszających przepisy ustawy Pzp doszło ponadto zdaniem Odwołującego do naruszenia
zasady przejrzystości postępowania a naruszenia powyższe mają bezpośredni wpływ na
wynik postępowania.
Zamawiający w dniu 25 czerwca 2024 r. złożył pisemną odpowiedź na odwołanie,
wnosząc o oddalenie odwołania w całości.
Odnosząc się do zarzutów odwołania Zamawiający w szczególności powołał się na opis
przedmiotu zamówienia oraz obowiązki nałożone na wykonawców (pkt 1.1., 1.2, 5.2 OPZ).
Wskazał, że określił wzór wykazu instalacji i jednoznacznie określił, że ma on stanowić element
oferty wykonawcy. W rozdziale II
podrozdziale 11 pkt 6 lit. c) SWZ, Zamawiający wskazał, że
wykonawca
składa ofertę wraz z wymaganymi oświadczeniami i dokumentami, wskazanymi
w rozdziale II
podrozdziale 9 SWZ. Do oferty należy dołączyć: „c) Wykaz instalacji
zagospodarowujących odpady oraz instalacji zastępczych - załącznik nr 3 do SWZ;” (załącznik
był wymagany do złożenia wraz z ofertą, przed upływem terminu składania ofert). Obowiązek
wskazania w ofercie listy instalacji do których będą przekazywane odpady i wprowadzenie
tego wymogu do SW
Z wynikał z przepisu art. 6d ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 13 września 1996
r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: „ustawa ucpg”). W załączniku nr 5 do
SWZ
– Opis przedmiotu zamówienia - Zamawiający powołał się, w pkt 5.1, na ustawę ucpg”,
gdzie obowiązek wskazania w ofercie wykazu instalacji, do których będą przekazywane
odpady wynika z przepisu art.
6d ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach. Oferta Odwołującego została odrzucona na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp,
gdyż Odwołujący nie wskazał w ofercie do jakich instalacji będzie
przekazywał odpady, tj. nie złożył wraz z ofertą wykazu instalacji zagospodarowujących
odpady oraz instalacji zastępczych, którego wzór stanowił załącznik nr 3 do SWZ. Skoro
Odwołujący nie dołączył do oferty wykazu instalacji, to oznacza, że treść złożonej oferty była
niezgodna z warunkami zamówienia, co w świetle art. 226 ust. 1 pkt 5) ustawy Pzp rodziło
konieczność jej odrzucenia. Zamawiający musi mieć wiedzę dokąd będą trafiały odpady, które
zostaną odebrane od właścicieli nieruchomości, ponieważ wiąże się to z odpowiedzialnością
za gminny
system gospodarki odpadami (w tym osiągnięcie wymaganych poziomów
recyklingu lub
w sytuacji niewłaściwego zagospodarowania odpadów). Z tego powodu wiedza
w zakresie
instalacji, do której wykonawca będzie przekazywał odpady, ma tak istotne
znaczenie. Ponadto,
informacje na temat instalacji, do których przekazywane będą odpady
zbierane selektywnie,
stanowią treść oferty i wskazują na sposób, w jaki będzie wykonywane
świadczenie stanowiące przedmiot zamówienia. Jest to element indywidualizujący oferowane
świadczenie, stanowiący o warunkach realizacji zamówienia i wpływający bezpośrednio na
koszty związane z realizacją zamówienia. Zamawiający podniósł, że charakter prawny i rola
wykazu instalacji zamieszczonego w ofercie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej (w piśmie przywołano orzecznictwo). Zauważył też, że Odwołujący nie
złożył zapytania co do terminu i sposobu złożenia wykazu instalacji, jeżeli termin ten budził
wątpliwości. W postępowaniu zostały złożone oferty przez trzech wykonawców. Odwołujący
był jedynym Wykonawcą, który nie złożył wraz z ofertą wykazu instalacji zagospodarowujących
odpady oraz
instalacji zastępczych.
Odnosząc się do zarzutu zaniechania wezwania Odwołującego do złożenia Załącznika
nr 3
do SWZ Zamawiający wskazał, że przez ofertę należy rozumieć ofertę opisaną w art. 218
220 ustawy Pzp, czyli dokument który można złożyć jedynie raz i tylko w terminie do składania
ofert określonym przez Zamawiającego. Tymczasem w ofercie Odwołującego nie złożono
wykazu instalacji zagospodarowujących odpady oraz instalacji zastępczych, którego wzór
stanowił załącznik nr 3 do SWZ. Zatem wykaz instalacji zagospodarowujących odpady oraz
instalacji zastępczych nie podlega uzupełnieniu. W tym zakresie wskazano na orzecznictwo.
Dalej Zamawiający podniósł, iż wskazane w zarzucie nr 2 przepisy – art. 126 oraz art. 128
dotyczą podmiotowych środków dowodowych, nie odwołują się zaś do treści oferty, zatem
Zamawiający nie wezwał Odwołującego powołując się na powyższe przepisy. Ta niezgodność
treści oferty nie może być usunięta w trybie art. 223 ust. 2 pkt 3) ustawy Pzp, ponieważ
wiązałoby się to z istotną zmianą treści oferty. Nie tylko przesądził o tym sam Zamawiający
w
treści OPZ, ale niesie to ze sobą dalej idące konsekwencje. Zamawiający w ślad za
orzecznictwem
podkreślił, że czym innym jest sposób realizacji zamówienia, który powinien
wynikać z treści oferty, a czym innym wykazanie spełniania warunków udziału
w
postępowaniu. Odwołujący podnosi w swoim odwołaniu, iż wykaz instalacji miał być żądany
na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu a nie wraz z ofertą, wobec
czego Zamawiający przytoczył treść warunku udziału w postępowaniu w tym zakresie,
podkreślając, że warunkiem udziału w postępowaniu nie było wskazanie instalacji, do których
Wykonawca będzie transportował odpady a dysponowanie tymi instalacjami bądź posiadanie
z nimi odpowiednich umów i ta okoliczność powinna być wykazywana na etapie postępowania
udzielenie zamówienia publicznego przed wyborem oferty najkorzystniejszej.
Podsumowując Zamawiający wskazał, że wykaz instalacji żądany wraz z ofertą miał
określać sposób realizacji zamówienia i umożliwiać Zamawiającemu weryfikację zgodności
treści oferty z treścią SWZ i OPZ, zaś wykaz instalacji żądany jako podmiotowe środki
dow
odowe miał potwierdzać, że Wykonawca dysponuje tymi instalacjami (wskazanymi
w
treści oferty) i na jakiej podstawie (tylko w taki sposób Zamawiający mógł ocenić w takim
przypadku spełnianie warunków udziału w postępowaniu). Odwołujący nie dołączył do oferty
wykazu instalacji, to oznacza, że treść złożonej oferty była niezgodna z warunkami
zamówienia, co w świetle art. 226 ust. 1 pkt 5) ustawy Pzp rodziło konieczność jej odrzucenia.
W dniu 25 czerwca 2024 r. pismo procesowe w sprawie złożyli także wykonawcy
wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia Remondis Otwock Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Otwocku oraz Remondis Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie (dalej jako „Przystępujący”), wnosząc o oddalenie
odwołania w całości i prezentując stanowisko zbieżne z zajętym przez Zamawiającego.
Po przeprowadzeniu rozprawy
z udziałem Stron i Uczestnika postępowania
odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,
uwzględniając akta sprawy odwoławczej, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje.
Izba
stwierdziła skuteczność przystąpienia zgłoszonego do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o
udzielenie zamówienia Remondis Otwock Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z
siedzibą w Otwocku oraz Remondis Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie.
Izba stwierdziła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania w całości na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Izba uznała, iż Odwołujący, jako podmiot, który wnosząc odwołanie dąży do
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz unieważnienia czynności
odrzucenia jego oferty, a w konsekwencji powtórzenia badania i oceny ofert z uwzględnieniem
oferty Odwołującego, wykazał, iż posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść
szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp, czym wypełnił
materialnoprawne przesłanki dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505 ust. 1
ustawy Pzp.
Izba ustaliła, co następuje:
W oparciu o dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia przekazaną przez
Zamawiającego Izba ustaliła, że zamówienie obejmuje odbiór, transport i zagospodarowanie
wskazanych w opisie przedmiotu zamówienia (zgodnie z załącznikiem nr 5 do SWZ) odpadów
komunalnych z nieruchomości zamieszkałych położonych na terenie Gminy Góra Kalwaria
oraz z PSZOK, w sposób zapewniający osiągnięcie poziomów recyklingu określonych w art.
3b ust. 1 pkt 1) i 2) ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z 13 września 1996
r. (t. j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1469 ze zm.), przygotowanie do ponownego użycia i odzysku
innymi metodami oraz ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
przekazywanych do składowania zgodnie z postanowieniami ww. ustawy, zapisami
Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami (WPGO) dla Mazowsza oraz zgodnie
z
obowiązującym w czasie trwania umowy Regulaminem utrzymania czystości i porządku na
terenie Gminy Góra Kalwaria. W zakres zamówienia (zgodnie z Rozdziałem II Podrozdział 1
pkt 1.1.) wchodzi:
− odbiór odpadów komunalnych pochodzących z nieruchomości zamieszkałych z obszaru
gminy Góra Kalwaria zgodnie z ustalonym harmonogramem,
− odbiór odpadów z Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych zlokalizowanego
w
Górze Kalwarii, ul. Skierniewicka 6,
− transport odpadów komunalnych do instalacji komunalnych,
− zagospodarowanie odpadów komunalnych zgodnie z obowiązującym prawem,
− dostarczenie właścicielom nieruchomości zamieszkałych worków do selektywnego
zbierania odpadów oraz harmonogramów odbioru odpadów komunalnych.
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia, a także opis wymagań Zamawiającego w stosunku
do realizacji przedmiotu zamówienia określa Opis Przedmiotu Zamówienia (załącznik nr 5 do
SWZ)
oraz wzór umowy (załącznik nr 9 do SWZ).
W Rozdziale II Podrozdział 7 określono warunki udziału w postępowaniu, w tym m.in.
w
pkt 2.4 lit. b) SWZ wskazano, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy,
którzy spełniają warunki dotyczące: zdolności technicznej lub zawodowej: Zamawiający
wymaga aby Wykonawca wykazał, że: b) posiada instalacje zagospodarowujące odpady oraz
instalacje zastępcze lub posiada aktualne umowy na zagospodarowanie odpadów
komunalnych o kodach wskazanych w niniejszym zamówieniu z instalacjami
zagospodarowującymi odpady komunalne oraz instalacjami zastępczymi. W Rozdziale II
Podrozdział 9 zawarto wykaz podmiotowych środków dowodowych, w pkt 2) zawarto wykaz
podmiotowych środków dowodowych składanych na wezwanie Zamawiającego przed
wyborem najkorzystniejszej oferty przez wykonawcę, którego oferta została najwyżej
oceniona, wśród których pod lit. b) wymieniono wykaz instalacji zagospodarowujących odpad
oraz instalacji zastępczych – załącznik nr 3 do SWZ.
Również w ogłoszeniu o zamówieniu, w sekcji 5.1.9 Kryteria kwalifikacji, wskazano na
ww. warunek udziału w postępowaniu oraz podmiotowy środek dowodowy – wykaz instalacji
zagospodarowujących odpad oraz instalacji zastępczych – załącznik nr 3 do SWZ.
W Rozdziale II Podrozdział 11 SWZ określono sposób przygotowania ofert. W pkt 6)
wskazano:
Wykonawca składa ofertę wraz z wymaganymi oświadczeniami i dokumentami,
wskazanymi w rozdziale II podrozdziale 9 SWZ. Do oferty należy dołączyć:
a) formularz oferty -
załącznik nr 1 do SWZ;
b) tabela kosztowa-
załącznik nr 2 do SWZ;
c)
Wykaz instalacji zagospodarowujących odpady oraz instalacji zastępczych- załącznik nr 3
do SWZ;
d)
Jednolity Europejski Dokument Zamówienia złożony pod rygorem nieważności w formie
elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym (JEDZ)
– zgodnie
z z
ałącznikiem nr 4 do SWZ (…).
Załącznik nr 3 do SWZ zawierał tabelę z kolumną „Nazwa usługi” wypełnioną danymi
dotyczącymi poszczególnych kodów odpadów oraz z kolumną „Nazwa i adres instalacji
zagospodarowujących odpad oraz instalacji zastępczych”, którą należało wypełnić poprzez
wskaz
anie instalacji dla poszczególnych frakcji odpadów.
W załączniku nr 5 do SWZ – Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia (dalej „OPZ”),
wskazano w pkt 1.2, że w zakres zamówienia wchodzi transport odpadów do instalacji
komunalnych
. W pkt 5 dotyczącym obowiązków wykonawcy przed rozpoczęciem i w trackie
realizacji zamówienia wskazano, że podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości jest obowiązany do przekazywania odebranych i przyjętych od właścicieli
nieruchomości odpadów do instalacji uprawnionych na podstawie przepisów prawa do
realizacji czynności zagospodarowania, w tym: 1) selektywnie zebranych odpadów
komunalnych bezpośrednio lub za pośrednictwem innego zbierającego odpady
(podwykonawcy) do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią
sposobów postępowania z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2012
r. o odpadach; 2) zmieszanych odpadów komunalnych do instalacji komunalnej zapewniającej
przetwarzanie, o którym mowa wart. 35 ust. 6 pkt 1 ustawy o odpadach, z zastrzeżeniem art.
158 ust. 4 tej ustawy (pkt 5.2.2 OPZ). W pkt 5.2.5 OPZ wskazano, że przekazanie odpadów
do ww. instalacji musi odbyć się z poszanowaniem przepisów prawa o odpadach,
a w
szczególności ilość i rodzaj odpadów przekazanych do ww. instalacji powinna zostać
w
odpowiedni sposób potwierdzona (w tym kwitami wagowymi, kartami przekazania
odpadów). Wykonawca ma obowiązek przekazać odpady ww. instalacjom, według zasad
obowiązujących u tych odbiorców odpadów, w tym także wyładować pojazd z odpadami na
terenie (w miejscu) ww. instalacji lub w miejscu wskazanym przez ten podmiot (do 10 km od
miejsca opisanego wyżej). Zgodnie zaś z pkt 5.2.6. OPZ w przypadku awarii którejś z instalacji
(wskazanych przez Wykonawcę w ofercie) lub odmowy przyjęcia odpadów z innych powodów
przez którąś z instalacji Wykonawca odbierający odpady ma prawo i obowiązek przekazać
odpady do zagospodarowania do innych instalacji. Wykonawca poin
formuje Zamawiającego,
w formie pisemnej, o wszelkich awariach instalacji, przestojach w przyjmowaniu odpadów,
zmianach w funkcjonowaniu instalacji wynikających z przyczyn niezależnych od Wykonawcy,
ograniczeniach wynikających z decyzji organów nadzorczych w terminie do 24 godz. od
momentu zaistniałych zdarzeń, ograniczeń, przestojów. Wykonawca przedstawi
Zamawiającemu umowę z instalacją zastępczą w terminie 7 dni, jeżeli odpady
zagospodarowywane będą w tej instalacji dłużej niż 14 dni. Powyżej opisane awaryjne
przekazanie odpadów do innej instalacji nie stanowi zmiany umowy w tym zakresie, tj.
załącznika nr 3 do umowy.
W pkt 6 OPZ zawarto wymagania stawiane wykonawcy, w tym w pkt 6.7. wymagania
dotyczące przyjmowania odpadów do zagospodarowania. W punkcie tym wskazano:
Wykonawca wskazuje w ofercie poszczególne instalacje w których będą zagospodarowywane
odpady
– dla każdego rodzaju odpadu, do których Wykonawca przekaże odebrane odpady.
Wykonawca wskazuje także w ofercie instalacje zastępcze, w których będzie prowadzone
zagospodarowanie odpadów, dla każdego z wyżej wymienionego rodzaju odpadu. Ponadto:
(…) 3) Wskazane w ofercie Instalacje muszą odpowiadać wymaganiom przepisów prawa,
w
szczególności przepisom ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz
przepisom ustawy o odpadach oraz ustawy prawo ochrony środowiska (…)
5) Zobowiązuje się Wykonawcę do wskazania w ofercie miejsc - adresów Instalacji, w których
będą zagospodarowane odpady komunalne, w tym adres instalacji, do której Podmiot
odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, jest obowiązany przekazać
odebrane odpady oraz miejsc
– adresów innych (zastępczych) instalacji, gdzie będą
przyjmowane i zagospodarowywane odpady komunalne.
6) Odpady będą przekazywane przez Wykonawcę do miejsc wskazanych w ofercie jako
podstawowe instalacje. Zagospodarowanie w instalacjach zastępczych będzie także odbywało
się na koszt Wykonawcy. Wykonawca ma obowiązek niezwłocznie poinformować
Zamawiającego, nie później niż w terminie do 24 h od zaistnienia awarii lub innej okoliczności
uniemożliwiającej zagospodarowanie odpadów w podstawowej instalacji.
Izba ustaliła ponadto, iż w § 8 ust. 1 pkt 16) wzoru umowy (załącznik nr 9 do SWZ)
Zamawiający przewidział możliwość zmiany Umowy, na zasadach wynikających z art. 455 ust.
1 pkt 1 ustawy Pzp, w przypadku: instalacji, w której następować będzie zagospodarowanie
odpadów komunalnych, w szczególności w przypadku zaistnienia obiektywniej niemożliwości
przekazywania odpadów do instalacji wskazanych przez Wykonawcę w ofercie. Ponadto
zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 18 wzoru umowy wykonawca zapłaci Zamawiającemu karę umowną:
za przekazanie odpadów komunalnych do instalacji innej niż wymienione w załączniku nr 3 –
1 000,00 zł za każdy przypadek.
W postepowaniu
wpłynęły trzy oferty: oferta Odwołującego z ceną 21 267 134,65 zł,
oferta Przystępującego z ceną 21 465 651,33 zł oraz oferta wykonawcy Jarper Sp. z o.o.
z
ceną 25 546 960,60 zł. Odwołujący nie załączył do oferty wypełnionego załącznika nr 3 -
wykazu instalacji zagospodarowujących odpad oraz instalacji zastępczych, pozostali dwaj
wykonawcy załączyli taki wykaz.
Zamawiający pismem z dnia 29 maja 2024 r. zawiadomił wykonawców o wyborze oferty
Przystępującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu oraz o odrzuceniu oferty
Odwołującego na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Uzasadniając czynność odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający wskazał, że
Odwołujący nie złożył w terminie składania ofert, tj. do 21.03.2024, godz.10:00, wykazu
instalacji do których będą przekazywane odpady. Obowiązek wskazania w ofercie wykazu
instal
acji do których będą przekazywane odpady wynika z przepisu art. 6d ust. 4 pkt 5 ustawy
z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: „ustawa ucpg”):
Art. 6d ust. 4 Wójt, burmistrz lub prezydent miasta w przypadku sporządzania dokumentów
zamówienia określa w nich w szczególności: […] 5) instalacje, w szczególności instalacje
komunalne, do których podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości,
jest obowiązany przekazać odebrane odpady – w przypadku udzielania zamówienia
publicznego na odbieranie odpadów od właścicieli nieruchomości lub zobowiązuje do
wskazania takich instalacji w ofercie -
w przypadku udzielania zamówienia publicznego na
odbieranie i zagospodarowywanie tych odpadów; w przypadku niewielkich ilości odebranych
odpadów selektywnie zbieranych możliwe jest wskazanie podmiotu zbierającego te odpady;
[…]. Zamawiający określił w Specyfikacji Warunków Zamówienia (dalej: „SWZ”) w rozdziale II
w podrozdziale 11) Sposób przygotowania ofert – Zasady obowiązujące podczas
przygotowania ofert, pkt 6) lit. c): Wykonawca składa ofertę wraz z wymaganymi
oświadczeniami i dokumentami, wskazanymi w rozdziale II podrozdziale 9 SWZ. Do oferty
należy dołączyć: […] c) Wykaz instalacji zagospodarowujących odpady oraz instalacji
zastępczych- załącznik nr 3 do SWZ; […].
Dodatkowe informacje:
Wykaz instalacji zagospodarowujących odpady oraz instalacji zastępczych (sporządzony
na wzorze załącznik nr 3 do SWZ) nie podlega uzupełnieniu. Wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 9 października 2020 r., KIO 2348/20, zgodnie z którym: „obowiązku
tego ni
e można przy tym traktować jako zwykłego formalizmu, ponieważ ma on swoje
uzasadnienie. Zamawiający powinien wiedzieć już z oferty z jakich instalacji do odbioru
odpadów będzie korzystał wykonawca. Pozwoli mu to na ocenę sposobu realizacji
zamówienia przez wykonawcę, co niewątpliwie może mieć przełożenie na ocenę
zgodności oferty z treścią SIWZ lub wysokości ceny realizacji zamówienia w tym jego
istotnych części składowych pod kątem rażąco niskiej ceny. Jeśli zamawiający nie zna
docelowej instalacji odbioru
odpadów, z której korzystał będzie wykonawca to w powyżej
określonym zakresie nie będzie mógł rzetelnie zbadać i ocenić jego oferty.” Uwzględniając
powyższe, KIO stwierdziła, że brak podania w ofercie informacji o instalacjach do których
będą przekazywane odpady, uniemożliwia Zamawiającemu zbadanie oferty Odwołującego
pod kątem zakresu i sposobu, w jaki będzie wykonywane świadczenie obejmujące
przedmiot zamówienia. Wykaz instalacji należy złożyć wraz z ofertą (w terminie składania
ofertą) co wynika także bezpośrednio z art. 6d ust. 4 pkt 5 ustawy ucpg.
Wykonawca jako profesjonalista miał obowiązek zapoznać i zastosować się do wymogów
wynikających z całości dokumentacji. Zgodnie z postanowieniami w rozdziale II
podrozdziale 11 (Sposób przygotowania ofert) pkt 6) lit.c) wykaz instalacji
zagospodarowujących odpady oraz instalacji zastępczych (załącznik nr 3 do SWZ) był
wymagany do złożenia wraz z ofertą, przed upływem terminu składania ofert. Wykonawca
nie złożył zapytania co do terminu złożenia wykazu instalacji, jeżeli termin ten budził
wątpliwości. Skład orzekający KIO podzielił pogląd wyrażony w wyroku z dnia 31 stycznia
2022 r., KIO 21/22: „Odwołujący, jako profesjonalista od lat działający na rynku odpadów
(co sam podkreśla w odwołaniu), powinien nie tylko przykładać szczególną wagę do
wnikliwej analizy
dokumentacji postępowania, ale również znać przepisy powszechnie
obowiązującego prawa, które zwierają regulacje istotne dla jego branży – skoro
z
przepisów wynika obowiązek zamawiającego do żądania od wykonawców wskazania
w
ofercie instalacji, do których będą przekazywane odpady, to oczywistym jest, że
wykonawca musi być przygotowany taki wykaz każdorazowo w ofercie przedstawić.”
Wykonawca nie złożył oświadczeń określonych w rozdziale II podrozdziale 9 pkt 1) ppkt 8
lit e) i f), tj.: e) Oświadczenia o niepodleganiu wykluczeniu na podstawie art. 7 ustawy
z
dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania
wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego
(Dz.U. 2023 poz. 129 ze zm.), f) Oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu na podstawie
art. 5k
rozporządzenia Rady UE 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r., dotyczącego środków
ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie,
w
brzmieniu nadanym rozporządzeniem Rady UE 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r.,
o
istnieniu albo nieistnieniu okoliczności zakazujących udzielenia Wykonawcy zamówienia
publicznego. Zamawiający odstępuje od wezwania do uzupełnienia w/w dokumentów z art.
128 ust. 1 ustawy pzp, ze względu na fakt, że oferta podlega odrzuceniu ze względu na
wyżej wskazaną przesłankę.
Brak złożenia przez Konsorcjum Firm: Partner Sp. z o.o. Sp.K., Partner D.A. Sp. z o.o. w
ofercie wykazu instalacji zagospodarowujących odpady oraz instalacji zastępczych (wg
załącznika nr 3 do SWZ), stanowi przesłankę odrzucenia oferty określoną w art. 226 ust. 1 pkt
5 Pzp.
Izba zważyła, co następuje:
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, stanowiska Stron
i
Uczestnika postępowania, poczynione ustalenia faktyczne oraz orzekając w granicach
zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba za niezasadne uznała zarzuty naruszenia przez Zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt
5 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, naruszenia art. 126 ust. 1 ustawy Pzp,
art. 128 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania do złożenia lub uzupełnienia
podmiotowego środka dowodowego oraz art. 239 ust. 1 w zw. z art. 16 pkt 1 ustawy Pzp
poprzez wybór oferty Przystępującego jako najkorzystniejszej.
Przywołując treść ww. przepisów należy wskazać, że zgodnie z:
− art. 16 pkt 1 ustawy Pzp zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz
równe traktowanie wykonawców;
− art. 126 ust. 1 ustawy Pzp zamawiający przed wyborem najkorzystniejszej oferty wzywa
wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym
terminie, nie krótszym niż 10 dni, aktualnych na dzień złożenia podmiotowych środków
dowodowych;
− art. 128 ust. 1 ustawy Pzp jeżeli wykonawca nie złożył oświadczenia, o którym mowa w art.
125 ust. 1, podmiotowych środków dowodowych, innych dokumentów lub oświadczeń
składanych w postępowaniu lub są one niekompletne lub zawierają błędy, zamawiający
wzywa
wykonawcę odpowiednio do ich złożenia, poprawienia lub uzupełnienia
w
wyznaczonym terminie, chyba że: 1) wniosek o dopuszczenie do udziału
w
postępowaniu albo oferta wykonawcy podlegają odrzuceniu bez względu na ich
złożenie, uzupełnienie lub poprawienie lub 2) zachodzą przesłanki unieważnienia
postępowania;
− art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść jest niezgodna
z warunkami zamówienia;
− art. 239 ust. 1 ustawy Pzp zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.
Odwołujący kwestionował czynność odrzucenia jego oferty jako niezgodnej z warunkami
zamówienia z uwagi na brak złożenia wraz z ofertą wykazu instalacji zagospodarowujących
odpady oraz instalacji zastępczych sporządzonego zgodnie z wzorem stanowiącym załącznik
nr 3 do SWZ
, twierdząc, że dokument ten stanowił podmiotowy środek dowodowy składany
przez wykonawcę, którego ofertę oceniono najwyżej, na wezwanie Zamawiającego w trybie
art. 126 ust. 1 ustawy Pzp.
Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadzała się zatem do
dokonania oceny, jaki charakter na gruncie postanowień SWZ należało przypisać wykazowi
instalacji
zagospodarowujących odpady oraz instalacji zastępczych, tj. czy dokument ten
stanowił treść oferty, a jako taki nie podlegał uzupełnieniu, czy stanowił on podmiotowy środek
dowodowy składany na wezwanie w trybie art. 126 ust. 1 ustawy Pzp i możliwy do uzupełnienia
w trybie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp.
W rozpoznawanej sprawie nie
budził wątpliwości fakt, że wykaz instalacji
zagospodarowujących odpady oraz instalacji zastępczych stanowiący załącznik nr 3 został
w SWZ
wskazany zarówno jako podmiotowy środek dowodowy składany na wezwanie
zamawiającego przez wykonawcę, którego ofertę oceniono najwyżej, na potwierdzenie
spełnienia warunku udziału w postępowaniu określonego w Rozdziale II Podrozdział 7 pkt 2.4
lit. b) SWZ (zob. Rozdział II Podrozdział 9 pkt 2) lit. b SWZ), jak i jako dokument, który należało
złożyć wraz z ofertą (zob. Rozdział II Podrozdział 11 pkt 6) lit. c SWZ). Okolicznością istotną
w ocenie Izby jest natomiast
to, że powyższa niespójność w treści SWZ była ewidentna
i dostrzegalna
już na pierwszy rzut oka.
Izba stwierdziła, że w odwołaniu silnie zaakcentowano postanowienia SWZ dotyczące
kwalifikacji podmiotowej wykonawcy i wymaganych w celu dokonania oceny
spełnienia
warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej podmiotowych
środków dowodowych, Odwołujący nie wskazał natomiast na pozostałe informacje zawarte
w
dokumentach zamówienia dotyczące wykazu instalacji zagospodarowujących odpady oraz
instalacji zastępczych. Odwołujący oparł swoją argumentację jedynie na wybranych,
korzystnych z jego perspektywy, postanowieniach SWZ,
na podstawie których twierdził, że
sporny wykaz jest podmiotowym środkiem dowodowym, pomijając tą treść dokumentów
zamówienia, która wskazywała na konieczność uznania wykazu instalacji za treść oferty.
Izba podkreśla, że obowiązkiem wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia
jest zapoznanie się z dokumentami zamówienia i przygotowanie oferty, która uwzględniać
będzie wymagania z nich wynikające. Wykonawca powinien dokonać zatem kompleksowej
lektury dokumentów zamówienia. Zauważyć należy, że nie tylko Rozdział II Podrozdział 11
SWZ wskazywał na obowiązek złożenia wykazu instalacji wraz z ofertą, czyli na przedmiotowy,
merytoryczny charakter tego dokumentu. Zgodnie z OPZ p
odmiot odbierający odpady
komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany do przekazywania odebranych
i
przyjętych od właścicieli nieruchomości odpadów do instalacji uprawnionych na podstawie
przepisów prawa do realizacji czynności zagospodarowania. Instalacje te należało zaś
wskazać w ofercie, co potwierdza wprost pkt 6.7 OPZ, gdzie wskazano: „wykonawca wskazuje
w ofercie poszczególne instalacje w których będą zagospodarowywane odpady – dla każdego
rodzaju odpadu, do których Wykonawca przekaże odebrane odpady. Wykonawca wskazuje
także w ofercie instalacje zastępcze, w których będzie prowadzone zagospodarowanie
odpadów, dla każdego z wyżej wymienionego rodzaju odpadu.” Dalej w pkt 6.7 OPZ
stwierdzono m.in. „3) Wskazane w ofercie Instalacje muszą odpowiadać wymaganiom
przepisów prawa, w szczególności przepisom ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w
gminach oraz przepisom ustawy o odpadach oraz ustawy prawo ochrony środowiska (…),
5) Zobowiązuje się Wykonawcę do wskazania w ofercie miejsc - adresów Instalacji, w których
będą zagospodarowane odpady komunalne, w tym adres instalacji, do której Podmiot
o
dbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, jest obowiązany przekazać
odebrane odpady oraz miejsc
– adresów innych (zastępczych) instalacji, gdzie będą
przyjmowane i
zagospodarowywane odpady komunalne; 6) Odpady będą przekazywane
przez Wykona
wcę do miejsc wskazanych w ofercie jako podstawowe instalacje.
Zagospodarowanie w
instalacjach zastępczych będzie także odbywało się na koszt
Wykonawcy (…).” Również wzór umowy (załącznik nr 9 do SWZ) odwoływał się do instalacji
wskazanych przez wykonawcę w ofercie. Przedmiotowy wykaz ma stanowić załącznik do
umowy. W
§ 8 ust. 1 pkt 16) wzoru umowy Zamawiający przewidział możliwość zmiany umowy,
na zasadach wynikających z art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, w przypadku: instalacji, w której
następować będzie zagospodarowanie odpadów komunalnych, w szczególności w przypadku
zaistnienia obiektywniej niemożliwości przekazywania odpadów do instalacji wskazanych
przez Wykonawcę w ofercie. Ponadto zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 18 wzoru umowy wykonawca
zapłaci Zamawiającemu karę umowną: za przekazanie odpadów komunalnych do instalacji
innej niż wymienione w załączniku nr 3 – 1 000,00 zł za każdy przypadek.
Dalej należy wskazać, że Odwołujący jako profesjonalista działający na rynku odbioru
i
zagospodarowania odpadów niewątpliwie składając ofertę był także świadomy brzmienia art.
6d ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(Dz. U. z 2024 r. poz. 399), który nakłada na instytucje zamawiające wymóg zobowiązania
wykonawców do wskazania w ofercie instalacji, w szczególności instalacji komunalnych, do
których podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, jest obowiązany
przekazać odebrane odpady. Oczywiście obowiązek ukształtowania odpowiednich
postanowień SWZ obciąża instytucję zamawiającą, niemniej nie zmienia to faktu, że
wykonawca powinien mieć świadomość, że zasadą jest podanie instalacji już w ofercie.
Uzupełniająco można jeszcze wskazać na okoliczność podnoszoną przez
Przystępującego w postępowaniu odwoławczym, a mianowicie że załącznik nr 3 do SWZ -
wykaz instalacji w praktyce ani nie potwierdzał posiadania przez wykonawcę instalacji
z
agospodarowujących odpady oraz instalacje zastępcze, ani posiadania przez wykonawcę
aktualnych umów na zagospodarowanie odpadów komunalnych o kodach wskazanych
w
niniejszym zamówieniu z instalacjami zagospodarowującymi odpady komunalne oraz
instalacjami zastępczymi, czyli okoliczności wskazanych w treści warunku udziału
w
postępowaniu. We wzorze wykazu nie wymagano bowiem podania informacji o tym czy
wykonawca dane instalacje posiada albo czy ma z nimi zawarte umowy, lecz jedynie
wskazania nazw instalacji oraz instalacji zastępczych.
W ocenie Izby okoliczności stanu faktycznego sprawy, w tym treść dokumentów
zamówienia (w szczególności Rozdział II Podrozdział 11 pkt 6) lit. c SWZ oraz przywołane
postanowienia OPZ)
pozwalały wywieść wniosek, że wykaz instalacji zagospodarowujących
odpady oraz instalacji zastępczych stanowił treść oferty – determinował bowiem sposób
realizacji zamówienia. Indywidualizował on oferowane świadczenie poprzez wskazanie do
jakich instalacji wykonawca będzie przekazywał odpady i jakie instalacje będą ewentualnymi
zastępczymi miejscami przekazania odpadów. Element ten niewątpliwie uznać należy za
istotny, konkretyzujący sposób świadczenia usług objętych przedmiotem zamówienia, co
znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Izby
przywołanym w pismach Zamawiającego
i
Przystępującego. Również Sąd Okręgowy w Warszawie - XXIII Wydział Gospodarczy
Odwoławczy i Zamówień Publicznych w wyroku z dnia 6 kwietnia 2022 r., sygn. akt XXIII Zs
6/22 potwierdził, że oświadczenie dotyczące proponowanych instalacji nie jest błahe i „czysto
informacyjne”, lecz służy do weryfikacji, czy deklarowany sposób realizacji zamówienia jest
zgodny z
wymaganiami Zamawiającego oraz wymogami prawa. W konsekwencji informacje
w tym zakresie
– jako stanowiące merytoryczną treść oferty - nie mogą podlegać uzupełnieniu.
Mając na uwadze powyższe, w szczególności kompleksową lekturę postanowień SWZ,
dostrzegalną na pierwszy rzut oka rozbieżność co do charakteru wykazu instalacji, jak
i
uwzględniając wzorzec należytej staranności wymaganej od profesjonalisty, jakim jest
Odwołujący, Izba uznała, że wykonawca w takim stanie faktycznym powinien był (po
stwierdzeniu
niejednoznaczności treści dokumentów zamówienia, którą przy uważnej
i
całościowej lekturze postanowień SWZ powinien był bez problemu dostrzec) złożyć wykaz
instalacji już wraz z ofertą (jak zrobili to pozostali dwaj wykonawcy) albo przynajmniej –
stwierdzając oczywistą niespójność w treści dokumentów zamówienia – zwrócić się do
zamawiającego z wnioskiem o wyjaśnienie treści SWZ. W orzecznictwie podkreśla się, iż
wykonawca, który twierdzi, że treść dokumentacji nie jest jednoznaczna, uwzględniając
zawodową staranność wymaganą od profesjonalisty (art. 355 § 2 KC w zw. z art. 8 ust.
1 usta
wy Pzp) powinien co najmniej, przy wykorzystaniu możliwości wynikającej z art. 135 ust.
ustawy Pzp, zadać w tym zakresie zamawiającemu pytania, celem uzyskania wyjaśnienia
i
doprecyzowania brzmienia wymogów SWZ. Wykonawca, który wątpliwości co do treści
dokumentacji nie wyjaśni, co do zasady traci możliwość powoływania się na te okoliczności
jako przemawiające na jego korzyść (por. m.in. wyrok KIO z dnia 2 września 2021 r., sygn. akt
KIO 2266/21).
Tymczasem Odwołujący samodzielnie zdecydował o podmiotowym charakterze
wykazu instalacji i wykazu takiego wraz z ofertą nie złożył, pomijając, że w innej części SWZ
wskazano na konieczność złożenia tego dokumentu wraz z ofertą, a dokument ten w świetle
opisu
przedmiotu zamówienia stanowił merytoryczną treść oferty.
W ocenie Izby uważna lektura dokumentów zamówienia powinna doprowadzić
Odwołującego do przekonania, że załącznik nr 3 do SWZ ma charakter merytoryczny i stanowi
treść oferty, a wykonawca – dochowując należytej staranności - powinien złożyć go wraz
z
ofertą. Nawet jednak uznając, że SWZ wprowadzała w pewien sposób wykonawców w błąd,
to Odwołujący w takiej sytuacji powinien był na odpowiednim etapie przynajmniej zadać
Zamawiającemu pytanie w tym zakresie. Tymczasem jak wskazał podczas rozprawy
pełnomocnik Odwołującego zajmujący się przygotowaniem dokumentacji ofertowej, uznał on,
że ma do czynienia z podmiotowym środkiem dowodowym, a dopiero dogłębna analiza
(późniejsza) wskazała, że w SWZ są rozbieżności. Jednak zdaniem Izby, aby zidentyfikować
przedmiotową rozbieżność nie była wymagana pogłębiona analiza treści SWZ, była ona łatwo
dostrzegalna.
Już tylko spojrzenie na wykaz dokumentów wymaganych do złożenia wraz
z
ofertą zawarty w Rozdziale II podrozdział 11 SWZ pozwalało stwierdzić, że dokument ten
należało do oferty dołączyć bądź przynajmniej powziąć wątpliwość co do tego na jakim etapie
postępowania należy ten dokument przedstawić. Ponadto Wykonawca sporządzając ofertę
powinien zapoznać się wnikliwie z opisem przedmiotu zamówienia, a opis ten również
wskazywał na konieczność złożenia wykazu instalacji wraz z ofertą. Odwołujący nie dochował
należytej staranności w procesie ofertowania, a w takiej sytuacji na obecnym etapie
postępowania nie może zasłaniać się brakiem przejrzystości i nieprecyzyjnym
sformułowaniem zapisów SWZ. W ocenie Izby w przedmiotowym stanie faktycznym nie może
zostać zastosowana przywołana w odwołaniu zasada, że wątpliwości czy niejednoznaczności
SWZ należy rozstrzygać na korzyść wykonawcy, bowiem zasada ta może znaleźć
zastosowanie tylko w przypadku, gdy profesjonalny w
ykonawca składając ofertę dochował
wymaganej od niego należytej staranności (art. 355 § 2 KC w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp).
Jak wsk
azano w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2014 r., sygn. akt IV CSK
626/13, niezwrócenie się przez wykonawcę do zamawiającego - w razie uzasadnionych
wątpliwości - o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia może
uzasadniać zarzut niedochowania należytej staranności zawodowej (art. 355 § 2 KC).
W świetle powyższego Izba doszła do przekonania, że zarzuty odwołania nie zasługiwały
na uwzględnienie, argumentacja zaprezentowana w odwołaniu była jednostronna i oparta na
wybiórczych okolicznościach faktycznych, co czyniło ją niepełną i nieprzedstawiającą
rzeczywistego stanu rzeczy,
a decyzja Zamawiającego o odrzuceniu oferty Odwołującego na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp nie została skutecznie podważona.
Biorąc pod uwagę wszystko powyższe Izba stwierdziła, że odwołanie podlega oddaleniu
i
na podstawie art. 553 ustawy Pzp orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i 575 ustawy Pzp oraz § 8 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 Rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia
30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437). Z uwagi na oddalenie
odwołania w całości
Izba kosztami postępowania obciążyła Odwołującego. Izba nie zaliczyła do kosztów
postępowania odwoławczego kosztów poniesionych przez Zamawiającego z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika, wobec faktu, że dokument potwierdzający wysokość
poniesionych kosztów (faktura VAT) został złożony do akt sprawy już po zamknięciu rozprawy.
Przewodnicząca:
………….………….................