Sygn. akt: KIO 2734/24
WYROK
Warszawa, dnia 03
września 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca: Joanna Stankiewicz-Baraniak
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 01 sierpnia 2024 r. przez wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: „STEKOP” spółka akcyjna z siedzibą w Warszawie, przy ul. Mołdawskiej 9
– 127 Warszawa), „STEKOP – OCHRONA” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Warszawie, przy ul. Mołdawskiej 9 (02 – 127 Warszawa), SILEZJAN SYSTEM
SECURITY BIURO OCHRONY MIENIA spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, przy ul. Centralnej 24 (52 – 114 Wrocław) w postępowaniu prowadzonym
przez zamawiającego Skarb Państwa – 2 Wojskowy Oddział Gospodarczy we Wrocławiu,
przy ul. Obornickiej 100-102 (50
– 984 Wrocław)
orzeka:
1. U
względnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
zawieszenia postępowania oraz unieważnienie czynności ponownego opublikowania
ogłoszenia o zamówieniu.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Skarb Państwa – 2 Wojskowy
Oddział Gospodarczy we Wrocławiu i:
zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: „STEKOP” spółka akcyjna z
siedzibą w Warszawie, „STEKOP – OCHRONA” spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, SILEZJAN SYSTEM SECURITY
BIURO OCHRONY MIENIA spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu tytułem wpisu od odwołania, kwotę 4 077 zł 00 gr (słownie: cztery
tys
iące siedemdziesiąt siedem złotych zero groszy) poniesioną przez tych
wykonawc
ów tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, kosztu dojazdu na
posiedzenie i rozprawę oraz kosztu z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa
oraz kwotę 4 497 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta dziewięćdziesiąt
siedem złotych zero groszy) poniesioną przez zamawiającego Skarb Państwa –
2 Wojskowy Oddział Gospodarczy we Wrocławiu tytułem wynagrodzenia
pełnomocnika oraz kosztu dojazdu na posiedzenie i rozprawę;
zasądza od zamawiającego Skarbu Państwa – 2 Wojskowego Oddziału
Gospodarczego we
Wrocławiu na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia: „STEKOP” spółka akcyjna z siedzibą w Warszawie,
„STEKOP – OCHRONA” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Warszawie,
SILEZJAN SYSTEM SECURITY BIURO OCHRONY MIENIA spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu kwotę
zł 00 gr (słownie: dziewiętnaście tysięcy siedemdziesiąt siedem złotych
zero
groszy) stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od
odwołania, wynagrodzenia pełnomocnika, dojazdu na posiedzenie i rozprawę
oraz
opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Na orzeczenie
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie –
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 2734/24
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Skarb Państwa – 2 Wojskowy Oddział Gospodarczy z siedzibą we
Wrocławiu (dalej jako „zamawiający”), prowadzi postępowania o udzielenie zamówienia
w
trybie przetargu ograniczonego w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa pn.: „Ochrona
fizyczna osób i mienia realizowana przez SUFO na rzecz 2. WOG - WROCŁAW - Część 2-
znak postępowania: SOO/260/2024 (zwane dalej: „postępowaniem).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w dniu 7 czerwca 2024 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej S: 110/2024 pod numerem 337714-2024.
Wartość zamówienia przekracza progi unijne określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 11
września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych
(Dz.U. z 2023 r. poz. 1605 z późn. zm.) (zwanej dalej: „Pzp”).
W dniu 01 sierpnia 2024 r. wykonawcy
wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: „STEKOP” spółka akcyjna z siedzibą w Warszawie, „STEKOP – OCHRONA”
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, SILEZJAN SYSTEM
SECURITY BIURO OCHRONY MIENIA spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu (zwani dalej: „odwołującym”) wnieśli odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej wobec czynność zamawiającego podjętych w postępowaniu o udzielenie
zamówienia, polegających na:
zawieszeniu przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
ponownym opublikowaniu ogłoszenia o zamówieniu,
udzieleniu w dniu 26 lipca 2024 r. odpowiedzi na pytanie wraz z modyfikacją warunku
udziału w postępowaniu określone w ponownym ogłoszeniu o zamówieniu,
zmianie ogłoszenia o zamówieniu w zakresie warunku udziału w postępowaniu
dotyczącego zdolności technicznej lub zawodowej poprzez zmianę wartości
wymaganego doświadczenia z kwoty 27.000.000,00 zł brutto na kwotę 25.000.000,00
zł brutto,
zaniechaniu zaproszenia Odwołującego do złożenia oferty
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy:
1) art. 411 ust. 11 pkt 2 Pzp w zw. z art. 411 ust. 8 i 9 Pzp poprzez bezpodstawne
zawieszenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, a następnie
ponowne opublikowanie ogłoszenia o zamówieniu niezgodnie z Pzp, w sytuacji gdy
Zamawiający nie wskazał minimalnej liczby wykonawców, których zaprosi do
składania ofert, a co za tym idzie nie miał podstaw do zwieszenia prowadzonego
postępowania,
2) art. 411 ust. 11 pkt 2 Pzp z zw. z art. 395 ust. 1 pkt 1 lit. a) Pzp i art. 143 ust. 4 Pzp w
zw. z art. 16 pkt 1 Pzp poprzez bezpodstawne udzielenie w dniu 26 lipca 2024 r.
odpowiedzi wraz z modyfikacją warunku udziału w postępowaniu i dokonanie zmiany
ogłoszenia o zamówieniu w zakresie warunku udziału w postępowaniu po ponownym
opublikowaniu ogłoszenia o zamówieniu, w sytuacji gdy w przypadku zawieszenia
postępowania i ponownej publikacji niedopuszczalne jest dokonywanie zmian w
dokumentacji postępowania prowadzących do zmiany treści ogłoszenia o
zamówieniu po pierwotnym terminie składania wniosków o dopuszczenie do udziału
w postępowaniu, co doprowadziło w szczególności do nierównego traktowania
wykonawców poprzez wprowadzenie różnych warunków udziału w postępowaniu,
które będą musieli spełnić wykonawcy biorący udział w postępowaniu,
3) art. 411 ust. 10 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 Pzp poprzez zaniechanie zaproszenia do
złożenia oferty Odwołującego, jako wykonawcy, którego wniosek o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu nie podlegał odrzuceniu, podczas gdy Zamawiający
zobowiązany był do kontynuowania postępowania i zaproszenia Odwołującego do
złożenia oferty i nie miał podstaw do zawieszenia prowadzonego postępowania.
W oparciu o przedstawione wyżej zarzuty odwołujący wniósł o:
unieważnienie czynności zawieszenia przedmiotowego postępowania oraz
unieważnienie czynności ponownego opublikowania ogłoszenia o zamówieniu, a
także unieważnienie wszystkich czynności po ponownym opublikowaniu ogłoszenia,
nakazanie Zamawiającemu zaproszenia Odwołującego do złożenia oferty,
ewentualnie
– w przypadku nieuwzględnienia powyższych wniosków:
nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany ponownego ogłoszenia o zamówieniu
w zakresie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub
zawodowej poprzez zmianę wartości wymaganego doświadczenia na kwotę
27.000.000,00 zł brutto
Odwołujący wyjaśnił, że posiada interes we wniesieniu niniejszego odwołania
ponieważ jako jedyny wykonawca, złożył wniosek o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu, który nie podlegał odrzuceniu. Odwołujący powinien zostać zaproszony do
złożenia oferty, w wyniku czego odwołujący najprawdopodobniej uzyskałby przedmiotowe
zamówienie do realizacji. W konsekwencji działań zamawiającego istnieje zatem możliwość
poniesienia szkody przez o
dwołującego tj. utraty zamówienia publicznego. Zamawiający
ponadto dokonał, w wyniku zmiany ponownie opublikowanego ogłoszenia o zamówieniu,
obniżenia wartości wymaganego doświadczenia, jakie powinien posiadać wykonawca.
Zamawiający naruszył więc interesy odwołującego poprzez utrudnienie mu dostępu do
zamówienia tj. sformułowanie dla odwołującego wyższych wymagań, jakie musi spełnić w
zakresie posiadanego doświadczenia, aby został zaproszony do złożenia oferty. Odwołujący
ma zatem interes we wniesieniu odwołania, gdyż działania zamawiającego mogą pozbawić
go możliwości uzyskania zamówienia.
Uzasadniając zarzut 1 odwołania odwołujący wskazał, iż w dniu 22 lipca 2024 r.
z
amawiający, wskazując jako podstawę art. 411 ust. 11 pkt 2 Pzp, zawiesił przedmiotowe
postępowanie. Zamawiający jako powód takiego postępowania wskazał, że „wniosek o
dopuszczenie do udziału w niniejszym postępowaniu złożył tylko jeden wykonawca, a liczba
ta jest niewystarczająca, aby zapewnić konkurencję”. Jak wynika z informacji z otwarcia
wniosków z dnia 17 lipca 2024 r. wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu złożył
tylko jeden wykonawca
– odwołujący, a wniosek ten nie podlegał odrzuceniu. Na dowód
czego odwołujący wskazał Informację o zawieszeniu postępowania z dnia 22 lipca 2024 r. i
Informacja z otwarci
a wniosków z dnia 17 lipca 2024 r.
Następnie odwołujący wskazał, iż pismami z dnia 25 lipca 2024 r. i 29 lipca 2024 r.
skierowanymi do z
amawiającego, odwołujący kwestionował dokonane przez zamawiającego
czynności zawieszenia postępowania, ponownego ogłoszenia postępowania oraz zmiany
warunku udziału w postępowaniu. Odwołujący w dniu 31 lipca 2024 r. otrzymał odpowiedź, w
której zamawiający przedstawiał argumentacje na potwierdzenie swojego stanowiska.
Odwołujący podkreślił, iż nie zgadza się ze stanowiskiem zamawiającego. Zgodnie z
art. 411 ust. 11 Pzp, w przypadku gdy liczba wykonawców, którzy złożyli niepodlegające
odrzuceniu wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, jest mniejsza od minimalnej
liczby określonej przez zamawiającego zgodnie z ust. 8 i 9, zamawiający może:
1) kontynuować postępowanie, zapraszając do składania ofert tych wykonawców, albo
2) zawiesić postępowanie i ponownie opublikować ogłoszenie o zamówieniu,
określając, z zastosowaniem przepisów dotyczących terminów składania wniosków o
dopuszczenie do
udziału w postępowaniu, nowy termin składania wniosków oraz
informując o tym wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, albo
3) unieważnić postępowanie na podstawie art. 258 ust. 1 Pzp.
Odwołujący wskazał, iż zamawiający może ograniczyć liczbę wykonawców
zapraszanych do składania ofert, których wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
nie podlegały odrzuceniu, o ile liczba ta jest wystarczająca, aby zapewnić konkurencję i nie
jest mniejsza niż 3. Zamawiający ograniczając liczbę wykonawców wskazuje w ogłoszeniu o
zamówieniu kryteria selekcji, które zamierza stosować w celu ograniczenia liczby
wykonawców zaproszonych do składania ofert oraz podaje minimalną liczbę wykonawców,
których zaprosi do składania ofert. Zamawiający może wskazać maksymalną liczbę
wykonawców, których zaprosi do składania ofert (art. 411 ust. 8 i 9 Pzp ).
Z powyższego wynika wprost, że warunkiem zastosowania art. 411 ust. 11 Pzp jest
określenie w ogłoszeniu o zamówieniu minimalnej liczby wykonawców zapraszanych do
składania ofert. Określenie w ogłoszeniu o zamówieniu minimalnej liczby wykonawców
zapraszanych do składania ofert jest uprawnieniem, nie obowiązkiem zamawiającego, co
wynika z literalnej wykładni art. 411 ust. 8 i 9 Pzp.
Następnie odwołujący podkreślił, iż w niniejszym postępowaniu zamawiający nie
skorzystał z uprawnienia przysługującego mu na mocy powyższego przepisu, to znaczy nie
ograniczył liczby wykonawców zapraszanych do składania ofert. Stosowna informacja o
minimalnej liczbie wykonawców zaproszonych do składania ofert nie została zawarta w
ogłoszeniu o zamówieniu. Wręcz przeciwnie, w rozdziale 8 pkt 2 Informacji, zamawiający
wskazał wprost: „Zamawiający nie określa minimalnej ilości wykonawców, których zaprosi do
złożenia oferty, spośród wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu i nie
podlegają wykluczeniu na podstawie przesłanych określonych w Rozdziale 6 niniejszej
informacji
”.
Odwołujący zauważył ponadto, iż określenie przez ustawodawcę minimalnego limitu
wykonawców zapraszanych do składania ofert, w postaci co najmniej 3 wykonawców, ma
zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy sam z
amawiający decyduje się na wprowadzenie
takiego limitu. Żaden z przepisów Pzp nie wskazuje ilu minimalnie wykonawców musi złożyć
wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w dziedzinach obronności i
bezpieczeństwa prowadzonym w trybie przetargu ograniczonego, aby zamawiający mógł
przejść do etapu zaproszenia do składania ofert. Wprowadzenie minimalnej liczby
wykonawców zaproszonych do składania ofert jest jedynie uprawnieniem, a nie obowiązkiem
z
amawiającego. Nie można więc przyznać racji zamawiającemu, który w wyżej przywołanej
normie upatruje kategorycznego nakazu udziału w przedmiotowym postępowaniu co
najmniej 3 wykonawców – taki obowiązek nie wynika z żadnego przepisu Pzp.
Dodatkowo odwołujący podkreślił, iż zamawiający jako gospodarz postępowania
ponosi wszelkie skutki sporządzenia dokumentacji przetargowej, która to czynność jest
obowiązkiem zamawiającego i to zamawiający ponosi odpowiedzialność za jej ewentualne
wady. Jeżeli zamawiający na etapie ogłoszenia zamówienia nie widział potrzeby
wskazywania minimalnej liczby wykonawców zapraszanych do składania ofert, co
zakomunikował wykonawcom wprost poprzez zapis w załączniku do ogłoszenia o
zamówieniu, to nie może na etapie po złożeniu wniosków o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu wskazywać na brak konkurencyjności. Wskazując bowiem, jak to uczynił
z
amawiający, że nie określa minimalnej ilości wykonawców, których zaprosi do złożenia
oferty, racjonalny zamawiający musi się liczyć z możliwością złożenia wniosku o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub spełnienia warunków udziału w postępowaniu
tylko przez jednego wykonawcę.
Wykładnia art. 411 ust. 8 Pzp nie budzi żadnych wątpliwości. Na grunt Pzp nie została
przeniesiona regulacja z art. 131j ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych, która stanowiła, że: ,,Zamawiający, udzielając zamówienia w dziedzinach
obronności i bezpieczeństwa w trybie przetargu ograniczonego, negocjacji z ogłoszeniem
albo dialogu konkurencyjnego, zaprasza do składania odpowiednio ofert, ofert wstępnych
albo udziału w dialogu wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, w
liczbie określonej w ogłoszeniu o zamówieniu, zapewniającej konkurencję, nie mniejszej niż
”. Stąd wszelkie stanowiska orzecznicze oraz interpretacje wydane na podstawie
przedmiotowego przepisu utraciły swą aktualność na gruncie postępowań prowadzonych na
podstawie Pzp. Pzp nie zawiera tożsamego przepisu. Pzp nie nakłada obowiązku udziału w
drugim etapie przetargu ograniczonego w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa co
najmniej 3 wykonawców.
Następnie odwołujący przywołał komentarz Urzędu Zamówień Publicznych do art. 148
ust. 1 i 2 Pzp (będącego odpowiednikiem art. 411 ust. 8 i 9 Pzp, stosowanym w ramach trybu
przetargu ograniczonego): „na gruncie Pzp zostało przesądzone wprost, że zamawiający ma
możliwość, a nie obowiązek, ograniczenia liczby wykonawców zapraszanych do złożenia
ofert w oparciu o ustalone przez zamawiającego kryteria selekcji”.
Dopuszczalność
prowadzenia
postępowania
w
dziedzinach
obronności
i
bezpieczeństwa w przypadku złożenia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
tylko przez jednego wykonawcę, potwierdza także art. 411 ust. 11 pkt 1 Pzp, który
dopuszcza, według uznania zamawiającego, możliwość dalszego procedowania pomimo
braku złożenia wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu przez minimalną liczbę
wykonawców.
Zdaniem odwołującego, nie sposób także przyjąć, jak to próbuje forsować
z
amawiający, że w Informacji doszło do oczywistej omyłki pisarskiej. Zgodnie z utrwaloną
definicją omyłki pisarskiej dotyczy ona takich błędów, które są łatwe do zauważenia, a
„oczywistość” omyłki, rozumianej jako określona niedokładność, nasuwa się każdemu, bez
potrzeby przeprowadzania dodatkowych badań czy też ustaleń. Takich przymiotów nie
można przypisać zmianie wyrażenia „maksymalnej” na „minimalną”, w szczególności w
kontekście normy wynikającej z art. 411 ust. 8 i 9 Pzp, który dopuszcza możliwość ustalenia
minimalnej jak i maksymalnej liczby wykonawców, których zamawiający zaprosi do składania
ofert.
Według stanowiska odwołującego, do wykonawców biorących udział w postępowaniu
nie należy badanie intencji zamawiającego, tylko przygotowanie wniosków w oparciu o
udostępnioną dokumentację postępowania. Należy zauważyć, że gdyby faktycznie intencją
Zamawiającego było określenie minimalnej liczby wykonawców mogących wziąć w drugim
etapie postępowania, to powinno to znaleźć odzwierciedlenie, zgodnie z art. 411 ust. 9 Pzp,
w ogłoszeniu o zamówieniu. Ogłoszenie o zamówieniu w przedmiotowym postępowaniu nie
zawiera takich zapisów.
Odwołujący dalej podkreślił, iż zamawiający w uzasadnieniu swojego stanowiska
powołuje się na art. 38 Dyrektywy obronnej, czyli Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i
Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania
niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty
zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i zmieniająca dyrektywy
2004/17/WE i 2004/18/WE. Zgodnie z ust. 3 tego przepisu: „w przypadku procedur
ograniczonych, negocjacyjnych z publikacją ogłoszenia o zamówieniu oraz dialogu
konkurencyjnego, instytucje/podmioty zamawiające mogą ograniczyć liczbę odpowiednich
kandydatów, których zaproszą do składania ofert lub negocjacji. W takim przypadku:
– instytucje/podmioty zamawiające podają w ogłoszeniu o zamówieniu obiektywne i
niedyskryminacyjne kryteria lub reguły, które zamierzają stosować, minimalną liczbę
kandydatów, których zamierzają zaprosić oraz, w stosownych przypadkach, ich maksymalną
liczbę. Minimalna liczba kandydatów, których zamierzają zaprosić, nie może być mniejsza od
trzech,
– następnie instytucje/podmioty zamawiające zapraszają kandydatów w liczbie nie mniejszej
niż ustalona wcześniej liczba minimalna, pod warunkiem że dostępna jest wystarczająca
liczba odpowiednich kandydatów.
W przypadku gdy liczba kandydatów spełniających kryteria kwalifikacji oraz posiadających
wymagane minimum zdolności jest mniejsza od liczby minimalnej, instytucja
zamawiająca/podmiot zamawiający może kontynuować procedurę zapraszając kandydata
lub kandydatów posiadających wymagane kwalifikacje.
Jeżeli instytucja zamawiająca/podmiot zamawiający uzna, że liczba odpowiednich
kandydatów jest zbyt niska, aby zapewnić rzeczywistą konkurencję, może zawiesić
procedurę i ponownie opublikować pierwotne ogłoszenie o zamówieniu zgodnie z art. 30 ust.
2 i art. 32, określając nowy termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału. W takim
przypadku zaprasza się kandydatów wybranych po pierwszej publikacji ogłoszenia oraz
kandydatów wybranych po drugiej publikacji ogłoszenia zgodnie z art. 34. Opcja ta nie
narusza możliwości unieważnienia trwającej procedury udzielenia zamówienia przez
instytucję zamawiającą/podmiot zamawiający oraz wszczęcia nowej procedury”.
W związku z powyższym zdaniem odwołującego zapis ten potwierdza, że określenie
minimalnej liczby wykonawców uzależnione jest od decyzji zamawiającego, który dodatkowo
musi tę decyzję zawrzeć w ogłoszeniu o zamówieniu. Dodać należy także, że dyrektywy nie
mają bezpośredniego stosowania w krajach Unii Europejskiej, co oznacza, że aby mogły być
stosowane w porządku prawnym danego kraju wymagają stosownej implementacji.
Dyrektywa obronna została zaimplementowana do krajowego porządku prawnego ustawą z
dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych, która to została uchylona z dniem 1
stycznia 2021 r. Ustawa ta, a tym samym zapisy dyrektywy obronnej, nie mają zastosowania
do przedmiotowego postępowania. Jak już wskazano powyżej, art. 131j ust. 1 ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r
– Prawo zamówień publicznych, nie ma tożsamego odpowiednika w Pzp.
Zauważyć przy tym należy, że Zamawiający celowo nie przytacza treści całego przepisu
Dyrektywy obronnej, gdyż wnioski z niego płynące są zbieżne z przedstawianymi przez
Odwołującego.
Odwołujący na koniec podsumował, iż mając na uwadze powyższe przedmiotowy
zarzut jest uzasadniony. Zamawiający nie miał żadnych podstaw do zawieszenia
przedmiotowego postępowania, a powinien był kontynuować postępowanie z udziałem
Odwołującego, tj. zaprosić odwołującego do złożenia oferty.
Dla uzasadnienia zarzutu 2 odwołujący ponownie wskazał, na brzmienie art. 411 ust.
11 Pzp. Zamawiający w przypadku zawieszenia postępowania (niezależnie od jego
zasadności, która jest kwestionowana przez odwołującego), zdaniem odwołującego był
uprawniony jedynie do ponownego opublikowania ogłoszenia o zamówieniu. Literalnie
zmiana ogłoszenia o zamówieniu może dotyczyć tylko terminu składania wniosków do
udziału w postępowaniu. Żaden przepis szczególny Pzp umiejscowiony w Dziale VI –
Zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, nie zawiera umocowania
zamawiającego do dokonywania zmian w ogłoszeniu o zamówieniu. Wręcz przeciwnie –
zgodnie z art. 395 ust. 1 pkt 1 lit. a Pzp, do zamówień w dziedzinach obronności i
bezpieczeństwa stosuje się przepisy działu II z wyjątkiem art. 83, art. 87 ust. 2, art. 89 ust. 1 i
3, art. 91 ust. 2, art. 92, art. 94, art. 100-102, art. 110 ust. 2 i 3, art. 115 ust. 2, art. 125 ust. 2,
3 i 6, art. 126 ust. 1 i 2, art. 127, art. 222 ust. 2-
5, art. 245 ust. 6 i art. 262, rozdziału 3, z
wyjątkiem art. 129 i art. 130 ust. 2, chyba, że przepisy niniejszego działu stanowią inaczej.
W oparciu o art. 143 ust. 4 Pzp, niedopuszczalne jest dokonywanie zmian treści SWZ
po upływie terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, które
prowadzą do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu. SWZ natomiast zawiera m.in.
informację o warunkach udziału w postępowaniu ( art. 142 ust. 1 Pzp w zw. z art. 134 ust. 1
pkt 8 Pzp).
Jak wynika z powyższego, niedopuszczalne są jakiekolwiek zmiany ogłoszenia o
zamówieniu po zawieszeniu postępowania, oprócz zmiany terminu składania wniosków.
Należy mieć na względzie, że zmiana warunków udziału w postępowaniu jest zmianą istotną,
godzącą w podstawową zasadę Pzp – równego traktowania wykonawców. Zważyć należy,
że zamawiający ma określać warunki udziału w postępowaniu w sposób proporcjonalny do
przedmiotu zamówienia oraz umożlwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego
wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.
Odwołujący przywołał wyrok KIO z dnia 22 stycznia 2024 r., sygn. akt. 1/24 „Zgodnie z art.
112 ust. 1 p.z.p. warunki udziału w postępowaniu wyrażają minimalne poziomy zdolności. W
przypadku warunku odnoszącego się do doświadczenia zamawiający ocenia, czy
zrealizowane wcześniej umowy pozwalają na uznanie, że wykonawca nabył stosowne
umiejętności do realizacji zamówienia”. Skoro przed zawieszeniem postępowania
z
amawiający ustanowił warunek udziału w postępowaniu dotyczący zdolności technicznej i
zawodowej w postaci posiadania doświadczenia, tj. wykazania wykonania lub wykonywania
jednej usługi w zakresie ochrony fizycznej osób i mienia realizowanej przez SUFO (ochrona
fizyczna realizowana przez uzbrojone formacje ochronne) o wartości minimum
27.000.000,00 zł brutto, w okresie ostatnich 5 lat, przed upływem terminu składania ofert, a
jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w okresie maksymalnie 12 następujących
po sobie miesięcy w ramach jednego kontraktu, to warunek ten musiał być uzasadniony
przedmiotem zamówienia.
Następnie odwołujący na poparcie swojej argumentacji przywołał kolejne wyroki KIO, a
w dalszej kolejności wskazał, iż ewentualna korekta warunku powinna mieć miejsce jeszcze
przed pierwotnym terminem składania wniosków o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu. Wszakże w zaistniałym stanie faktycznym, mamy do czynienia z sytuacją, w
której odwołujący spełnił pierwotne warunki udziału w zamówieniu, których żądał
z
amawiający, a być może będzie musiał konkurować z wykonawcą, który warunków takich
nie spełnia. Niewątpliwie zmiana warunku udziału w postępowaniu na tym etapie stanowi
niedozwoloną zmianę, naruszającą zasadę zachowania uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców, przewidzianą w art. 16 pkt 1 Pzp.
Ponadto, należy mieć na uwadze ratio legis art. 411 ust. 11 Pzp. Ustawodawca
pozostawił zamawiającemu wybór – może kontynuować postępowanie, zapraszając do
składania ofert wykonawców, którzy złożyli niepodlegające odrzuceniu wnioski o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo zawiesić postępowanie i ponownie
opublikować ogłoszenie o zamówieniu, określając, z zastosowaniem przepisów dotyczących
terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, nowy termin
składania wniosków oraz informując o tym wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w
postępowaniu, albo unieważnić postępowanie. Tylko unieważnienie postępowania umożliwia
zmianę dotychczasowych warunków udziału w postępowaniu.
Zdaniem o
dwołującego w przedmiotowym stanie faktycznym zamawiający nie mógł
zmienić warunku udziału w postępowaniu. Czynności Zamawiającego polegające na
zawieszeniu przedmiotowego postępowania i ponownym opublikowaniu ogłoszenia o
zamówieniu są całkowicie bezpodstawne. Zmiana warunku udziału w postępowaniu po
upływie terminu na złożenie wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu jest
niedopuszczalna.
Dla uzasadnienia zarzutu trzeciego
odwołujący, podkreślił, iż jak już wykazał przy
argumentacji wcześniejszych zarzutów, zamawiający w przedmiotowym stanie faktycznym
nie mógł skorzystać z procedury przewidzianej w art. 411 ust. 11 Pzp – nie ma podstaw do
zawieszenia, a następnie do ponownego ogłoszenia postępowania, oraz zmiany warunku
udziału w postępowaniu. Zamawiający winien więc zaprosić do składania oferty
o
dwołującego, jako wykonawcę, który złożył wniosek o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu, spełniając postawione przez zamawiającego warunki. Zaniechanie
z
amawiającego w tym zakresie, oraz podjęcie czynności niemających uzasadnienia w
przepisach Pzp, może spowodować nieuzyskanie zamówienia publicznego przez
wykonawcę, który prawidłowo złożył niepodlegający odrzuceniu wniosek o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu, a ponadto spełnia wymagania zamawiającego przewidziane w
niniejszym postępowaniu (pierwotnym ogłoszeniu o zamówieniu).
Na koniec odwołujący podkreślił, iż czynności zamawiającego prowadzą do
nierównego traktowania wykonawców oraz naruszają zasadę uczciwej konkurencji.
Zamawiający nie zapraszając do złożenia oferty odwołującego, bezprawnie obniżając
warunek udziału w postępowaniu, stwarza warunki dla popełnienia czynów nieuczciwej
konkurencji. Zasada uczciwej konkurencji jest jedną z naczelnych zasad obowiązujących w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Zamawiający przygotowuje i
przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Zapewnienie
przestrzegania zasady zachowania uczciwej konkurencji jest obowiązkiem Zamawiającego.
Opis warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia, jak i wszystkie czynności
Zamawiającego podejmowane w trakcie postępowania muszą być zgodne z wyartykułowaną
w art. 16 pkt 1 Pzp zasadą uczciwej konkurencji.
Działając w imieniu i na rzecz zamawiającego, w dniu 27 sierpnia 2024 r. odpowiedź
na odwołanie w formie pisemnej wniósł pełnomocnik. Ustosunkował się do zarzutów
podniesionych przez o
dwołującego, wniósł o oddalenie odwołania w całości, a także o
zasądzenie od odwołującego na rzecz zamawiającego kosztów postępowania według spisu
kosztów.
Krajowa Izba Odwoławcza po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i
uwzględniając dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak
również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron wyrażone odpowiednio w
odwołaniu i odpowiedzi na odwołanie, a także wyrażone ustnie na rozprawie i
odnotowane w protokole, ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek ustawowych
skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp. i skierowała
odwołanie na rozprawę.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba stwierdziła spełnienie przesłanek art.
ust. 1 ustawy Pzp, tj. istnienie po stronie odwołującego interesu w uzyskaniu
zamówienia oraz możliwości poniesienia przez niego szkody w wyniku naruszenia przez
zamawiającego wskazanych w odwołaniu przepisów ustawy Pzp.
Izba postanowiła dopuścić dowody z: dokumentacji postępowania, odwołania wraz
z
załącznikami, odpowiedzi na odwołanie wraz z załącznikami oraz dowody złożone przez
odwołującego na rozprawie.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówieniu publicznego pn.
Ochrona fizyczna osób i mienia realizowana przez SUFO na rzecz 2. WOG - Wrocław -
Część 2”, znak postępowania nadany przez zamawiającego: SOO/260/2024.
Dnia 17 lipca 2024 r. z
amawiający opublikował informację z otwarcia wniosków, z
której wynikało, że wpłynął tylko jeden wniosek niepodlegający odrzuceniu złożony przez
o
dwołującego.
Dnia 22 lipca 2024 r. z
amawiający opublikował na stronie prowadzonego
postępowania informację o zawieszeniu postępowania na podstawie art. 411 ust. 11 pkt 2
Pzp.
Dnia 23 lipca 2024 r. z
amawiający opublikował informację o założeniu nowego
postępowania na platformie zakupowej. Zamawiający ponownie opublikował ogłoszenie o
przedmiotowym zamówieniu, zakładając na platformie zakupowej na nowo postępowanie o
numerze SOO/260/2024.
Zmawiający wskazał iż postępowanie to jest kontynuacją
postępowania SOO/260/2024 prowadzonego w trybie przetargu ograniczonego na ochronę
fizyczną osób i mienia realizowaną przez SUFO, na rzecz 2. WOG - WROCŁAW CZĘŚĆ 2.
Zamawiający w dniu 25 lipca 2024 r. udzielił odpowiedzi na pytanie wykonawcy
modyfikując przy tym ogłoszenie o zamówieniu w zakresie warunku udziału w postępowaniu
dotyczącym zdolności technicznej lub zawodowej poprzez zmianę wartości posiadanego
doświadczenia z kwoty 27.000.000,00 zł brutto na kwotę 25.000.000,00 zł brutto.
Uwzględniając powyższe, Izba zważyła co następuje:
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania (art. 552 ust.1 Pzp),
oceniając wiarygodność i moc dowodową, po wszechstronnym rozważeniu zebranego
materiału (art. 542 ust. 1 Pzp), Izba stwierdziła co następuje.
Potwierdził się zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 411 ust. 11 pkt 2 Pzp w zw.
z art. 411 ust. 8 i 9 Pzp poprzez bezpodstawne zawieszenie postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, a następnie ponowne opublikowanie ogłoszenia o zamówieniu
niezgodnie z Pzp, w sytuacji gdy z
amawiający nie wskazał minimalnej liczby wykonawców,
których zaprosi do składania ofert, a co za tym idzie nie miał podstaw do zwieszenia
prowadzonego postępowania.
We wstępnych rozważaniach Izba chciała przywołać treść art. 411 ust. 8 i ust. 9,
zgodnie z którymi, zamawiający może ograniczyć liczbę wykonawców zapraszanych do
składania ofert, których wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu nie podlegały
odrzuceniu, o ile liczba ta jest wystarczająca, aby zapewnić konkurencję i nie jest mniejsza
niż 3. Zamawiający ograniczając liczbę wykonawców wskazuje w ogłoszeniu o zamówieniu
kryteria selekcji, które zamierza stosować w celu ograniczenia liczby wykonawców
zaproszonych do składania ofert, oraz podaje minimalną liczbę wykonawców, których
zaprosi do składania ofert. Zamawiający może wskazać maksymalną liczbę wykonawców,
których zaprosi do składania ofert.
Natomiast w art. 411 ust. 11 Pzp,
ustawodawca wskazał, iż w przypadku gdy liczba
wykonawców, którzy złożyli niepodlegające odrzuceniu wnioski o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu, jest mniejsza od minimalnej liczby określonej przez zamawiającego zgodnie z
ust. 8 i 9, zamawiający może:
1) kontynuować postępowanie, zapraszając do składania ofert tych wykonawców, albo
2) zawiesić postępowanie i ponownie opublikować ogłoszenie o zamówieniu,
określając, z zastosowaniem przepisów dotyczących terminów składania wniosków o
dopuszczenie do
udziału w postępowaniu, nowy termin składania wniosków oraz
informując o tym wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, albo
3) unieważnić postępowanie na podstawie art. 258 ust. 1 Pzp.
Mając na uwadze brzmienie przywołanych przepisów, Izba podziela argumentacje
przedstawioną przez odwołującego iż, aby zamawiający mógł zastosować art. 411 ust. 11
Pzp jest niezbędne określenie przez niego w ogłoszeniu o zamówieniu minimalnej liczby
wykonawców zapraszanych do składania ofert. W tym miejscu należy również podkreślić, iż
przepisy Pzp
umożliwiają przeprowadzenie przetargu ograniczonego bez zastosowania
kryteriów selekcji. Jeśli jednak zamawiający zdecyduje się na ograniczenie w stosunku do
wykonawców, to wówczas zobowiązany jest on zaprosić do składania ofert taką liczbę
wykonawców, która zapewni uczciwą konkurencję. W przypadku przetargu ograniczonego
minimalna liczba wynosi trzech wykonawców.
Tak więc jeśli liczba wykonawców, który złożyli niepodlegające odrzuceniu wnioski o
dopuszczenie
do udziału w postępowaniu jest mniejsza od określonej przez zamawiającego
liczby minimalnej to dopiero wówczas zamawiający ma do dyspozycji trzy możliwości
dalszego
postępowania wskazane właśnie w art. 411 ust.11 Pzp.
W rozstrzyganej sprawie zamawiający nie określił minimalnej liczy wykonawców,
których zaprosi do złożenia ofert. Potwierdzeniem tego jest brzmienie pkt 2 w ROZDZILE 8
„Zamawiający nie określa minimalnej ilości wykonawców, których zaprosi do złożenia oferty,
spośród wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu i nie podlegają
wykluczeniu na podstawie przesłanych określonych w Rozdziale 6 niniejszej informacji”.
Dodatkowo zamawiający w piśmie z dnia 31 lipca 2024 r. skierowanym do odwołującego w
pkt 2
potwierdził powyższe wskazując:„ Zamawiający nie ogranicza liczby wykonawców,
których zaprosi do składania ofert spośród wykonawców niepodlegających wykluczeniu i
spełniających warunki udziału w postępowaniu, dlatego w dokumentacji nie określił kryteriów
selekcji.
Mając na uwadze powyższe, zamawiający tym samym pozbawiał się możliwości
skorzystania z art. 411 ust. 11 określając w SWZ, iż nie wskazuje on minimalnej ilości
wykonawców, których zaprosi do złożenia oferty spełniających warunki udziału w
postępowaniu. Dlatego też, odpowiedź zamawiającego z dnia 31 lipca 2024 r. skierowana do
odwołującego określająca w pkt 1, iż: „Zgodnie z ustawą przetarg ograniczony jest
traktowany jako procedura konkurencyjna
, ustawa określa minimalną ilość wykonawców jako
3 wykonawców”, potwierdza, iż upatrywanie przez zamawiającego, iż z przepisów Pzp
wynika,
że w postepowaniu udział powinno wziąć z co najmniej 3 wykonawców, a jeśli nie to
zamawiający ma prawo skorzystania z art. 411 ust. 11 jest niezasadne.
Powyższe potwierdza również, iż w obecnie obowiązującej ustawie Pzp, próżno szukać
regulacji z art. 131 j ust. 1
znajdującego się w poprzednio obowiązującej ustawie z dnia 29
stycznia 2004
Prawo zamówień publicznych, który stanowił, iż: ,,Zamawiający, udzielając
zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa w trybie przetargu ograniczonego,
negocjacji z ogłoszeniem albo dialogu konkurencyjnego, zaprasza do składania odpowiednio
ofert, ofert wstępnych albo udziału w dialogu wykonawców, którzy spełniają warunki udziału
w postępowaniu, w liczbie określonej w ogłoszeniu o zamówieniu, zapewniającej
konkurencję, nie mniejszej niż 3”, na co również zwrócił uwagę odwołujący.
Mając na uwadze powyższe, Izba nie podziela ównież argumentacji zamawiającego,
przedstawionej w odpowiedzi na odwołanie i podtrzymanej na rozprawie, iż motywem jego
działania jest powinność zapewnienia rzeczywistej konkurencji w prowadzonym
postępowaniu. Izba pragnie zauważyć, iż zamawiający chcąc zapewnić konkurencyjność
prowadzonego postępowania posiadał stosowne instrumenty wskazane w ustawie Pzp,
jednak z nich nie skorzystał.
Argumentacja zamawiającego wskazująca na to, iż ze strony zamawiającego doszło do
oczywistej omyłki również jest chybiona, ponieważ w ocenie Izby, stanowisko to nie znajduje
odzwierciedlenia w zebranym materiale procesowym. Przeczy temu
także fakt, iż
z
amawiający w analogicznych postępowaniach: SOO/202/2024, SOO/261/2024 czy
SOO/286/2024 zawarł identyczne brzmienie pkt 2 w ROZDZIALE 8 „Zamawiający nie
określa minimalnej ilości wykonawców, których zaprosi do złożenia oferty, spośród
wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu i nie podlegają wykluczeniu
na podstawie przesłanych określonych w Rozdziale 6 niniejszej informacji”, na potwierdzenie
czego
odwołujący złożył dowody na rozprawie.
Przechodząc do kolejnego zarzutu tj., naruszenia art. 411 ust. 11 pkt 2 Pzp z zw. z art.
395 ust. 1 pkt 1 lit. a) Pzp i art. 143 ust. 4 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 Pzp
Izba wskazuje, iż
z
awieszając postępowanie, zamawiający nie dokonuje formalnego zakończenia
postępowania poprzez jego unieważnienie, a jedynie je kontynuuje ponownie publikując
ogłoszenie o zamówieniu, określając nowy termin składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu oraz informując o tym wykonawców, którzy spełniają warunki
udziału w postępowaniu. Sam zamawiający w Informacji o złożeniu nowego postępowania
na platformie zakupowej z dnia 23 lipca 2024 r.
potwierdził powyższe i wskazał, iż:
„zamawiający informuje (…) że założone zostało nowe postępowanie (…) o numerze
po odwieszeniu, które jest kontynuacją postępowania SOO/260/2024
prowadzonego w trybie przetargu ograniczonego na ochronę fizyczną osób i mienia
realizowaną przez SUFO, na rzecz 2. WOG - WROCŁAW CZĘŚĆ 2”.
Dlatego też mając na uwadze powyższe jak również brzmienie art. 143 ust. 4
ustawodawca wprowadził ograniczenie możliwości dokonania zmian w treści SWZ. Nie
można dokonać zmian treści SWZ po upływie terminu składania wniosków o dopuszczenie
do udziału w postępowaniu, które prowadzą do zmiany treści ogłoszenia. A contrario, po
upływie tego terminu są dopuszczalne zmiany w treści SWZ, ale tylko takie, które nie
prowadzą do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu. Zakaz ten podyktowany jest faktem, że
zmiany w SWZ skutkujące zmianami w ogłoszeniu mogłyby prowadzić do zmiany kręgu
wykonawców zainteresowanych udziałem w postępowaniu.
Reasumując zamawiający nie był uprawiony na tym etapie postępowania do
dokonywania zmian w warunkach udziału w postepowaniu.
Konkludując, potwierdził się również zarzut naruszenia art. 411 ust. 10 Pzp w zw. z art.
16 pkt 1 Pzp
ze względu na to, iż zamawiający nie miał podstaw do zawieszenia
postepowania i
był zobowiązany je kontynuować zgodnie z uregulowaniami Pzp. Izba nie
nakazywała zamawiającemu podejmowania kolejnych czynności w postepowaniu, ponieważ
leży to w gestii zamawiajcie jako dysponenta postepowania.
Dlatego
biorąc pod uwadze powyższe, odwołanie zasługiwało na uwzględnieniu w
związku z potwierdzeniem zarzutów naruszenia przez zamawiającego przepisów Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku, na
podstawie art. 557 i 575 Pzp oraz
§ 5 pkt 1 i 2 lit. b) w zw. z § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437), zaliczając na
poczet kosztów postępowania odwoławczego koszt wpisu od odwołania i koszt
wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego.
Mając na uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
Przewodnicząca: ……………………………..