Sygn. akt: KIO 2794/24
WYROK
Warszawa, dnia
3 września 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca:
Katarzyna Odrzywolska
Członkowie:
Anna Chudzik
Ryszard Tetzlaff
Protokolant:
Adam Skowroński
po rozpoznaniu na
rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 5 sierpnia 2024 r. przez wykonawcę L. K. prowadzącego działalność gospodarczą
pod nazwą L. K. Firma Usługowo Handlowo Produkcyjna z siedzibą w Raniżowie
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych
i Autostrad Oddział w Rzeszowie
przy udziale uczestnika po stronie zamawiającego - wykonawcy Eurovia Polska S.A. z
siedzibą w Kobierzycach
orzeka:
oddala odwołanie;
2. kosztami
postępowania obciąża wykonawcę L. K. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą L. K. Firma Usługowo Handlowo Produkcyjna z siedzibą w
Raniżowie, i:
zalicza do kosztów postępowania odwoławczego: kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę L. K.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą L. K. Firma Usługowo
Handlowo
Produkcyjna z siedzibą w Raniżowie tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od wykonawcy L. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
L. K.
Firma Usługowo Handlowo Produkcyjna z siedzibą w Raniżowie na rzecz
zamawiającego Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w
Rzeszowie
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga
za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca: ……………………..…………
Członkowie: ……………………..…………
……………………..…………
Sygn. akt: KIO 2794/24
UZASADNIENIE
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Rzeszowie (dalej:
„zamawiający”) prowadzi, na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 roku
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1605 ze zm.) - dalej: „ustawa Pzp”
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn.
Całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie dróg krajowych będących w administracji
GDDKiA Oddział w Rzeszowie, w podziale na części: Część 1 - utrzymanie dróg krajowych
Rejonu
w Rzeszowie OUA Rzeszów. Część 2 - utrzymanie dróg krajowych Rejonu w Przemyślu
OUA Przemyśl (dalej „postępowanie” lub „zamówienie”), o wartości szacunkowej powyżej
progów unijnych, o których mowa w art. 3 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej pod numerem: 180930-2024 w dniu 26 marca 2024 r.
Zamawiający w dniu 25 lipca 2024 r. poinformował wykonawcę L. K. Firma Usługowo
Handlowo
Produkcyjna z siedzibą w Raniżowie (dalej jako „odwołujący” lub „L. K.”) o
odtajnieniu informacji zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa, złożonych przez
odwołującego wraz z wyjaśnieniami rażąco niskiej ceny dotyczącymi: Części 1- utrzymanie
dróg krajowych Rejonu w Rzeszowie OUA Rzeszów oraz Części 2 - utrzymanie dróg
krajowych Rejonu w Przemyślu OUA Przemyśl.
W dniu 5 sierpnia 2024 r.
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło
odwołanie wykonawcy L. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą L. K. Firma
Usługowo Handlowo Produkcyjna z siedzibą w Raniżowie w postępowaniu, wobec
czynności zamawiającego (tożsama czynność podjęta względem każdej z części
postępowania) polegających na przyjęciu, że informacje zawarte w piśmie odwołującego z
dnia 1 lipca 2024 r., zawierającym wyjaśnienia ceny zaoferowanej przez wykonawcę L. K.,
tj.:
załączona do wyjaśnień kalkulacja szczegółowa wraz z częścią opisową (zawartą w
samej kalkulacji), zawierająca założenia do tej kalkulacji oraz nazwę/ producenta materiałów;
dowody załączone do wyjaśnień w postaci zindywidualizowanych ofert złożonych
odwołującemu oraz faktur za dostawy, usługi itd. realizowane przez odwołującego lub na
jego rzecz - w zakresie nazwy kontrahenta lub
w sytuacji zastrzeżenia treści oferty jako
tajemnicy przedsiębiorstwa kontrahenta - w całości nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 18 ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art.
11 ust. 2 uznk w zw. z art. 21 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE
z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę
2004/18/WE oraz art. 16 ustawy
Pzp, poprzez niezasadne przyjęcie, że informacje zawarte
w
złożonych wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa
o
dwołującego,
a nadto, że ten nie wykazał, że zastrzeżone w wyjaśnieniach informacje stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa w sytuacji, gdy zastrzeżone informacje mają walor tajemnicy
przedsiębiorstwa, co zostało przez odwołującego odpowiednio wykazane, a udostępnienie
części zastrzeżonych informacji byłoby przy tym działaniem nieproporcjonalnym, odnosiłoby
się bowiem do udostępnienia konkurencyjnym wykonawcom informacji, które nie są
niezbędne do zweryfikowania poprawności złożonych przez odwołującego wyjaśnień ceny.
W oparciu o powyższe zarzuty odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania
w całości oraz nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności z dnia 25 lipca 2024 r.
polegającej na uznaniu, że informacje zawarte w dokumentach zastrzeżonych przez
o
dwołującego jako tajemnica przedsiębiorstwa, tajemnicy tej nie stanowią.
Uzasadniając podnoszone w odwołaniu zarzuty, odwołujący w pierwszej kolejności
opisał przebieg niniejszego postępowania wskazując, iż złożył ofertę w każdej z dwóch
części zamówienia. Zamawiający pismami z dnia 12 czerwca 2024 r. (dwoma, każde
odnoszące się do odrębnej części zamówienia) wezwał odwołującego do złożenia
wyjaśnienia w trybie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp - wysokości zaoferowanej ceny. W dniu 1
lipca 2024 r. o
dwołujący złożył zamawiającemu obszerne, a przede wszystkim bardzo
szczegółowe wyjaśnienia odnoszące się do sposobu wyliczenia ceny ofertowej dla każdej ze
złożonych ofert (dalej „Wyjaśnienia”), przedstawiając dodatkowo szczegółową kalkulację
poszczególnych pozycji rozliczeniowych przewidzianych kosztorysami ofertowymi, popartą
licznymi dowodami w postaci m.in. ofert dostawców, podwykonawców, umów, zestawień
sprzętu wykorzystywanego do realizacji zamówienia itp.
Odwołujący wskazał, iż zgodnie z wezwaniem zamawiającego, rozbił wszystkie ceny
jednostkowe na poszczególne składowe, odrębnie dla każdej z części zamówienia. Treść
Wyjaśnień była natomiast wspólna dla wszystkich części zamówienia z uwagi na zbieżność
w opisie wymogów zamawiającego oraz przyjętych pozycji rozliczeniowych (oczywiście
z uwzględnieniem występujących, choć w niewielkim zakresie, odrębności). Odwołujący
dokumenty składające się na Wyjaśnienia podzielił na dwie części, tj. te, które w całości
mogą zostać udostępnione pozostałym wykonawcom biorącym udział w postępowaniu, oraz
te, które zawierają w swej treści informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa
o
dwołującego, wyłączone z udostępnienia pozostałym wykonawcom. Podkreślił przy tym, że
nie zastrzegł jako tajemnicy przedsiębiorstwa całości dokumentów i informacji składających
się na wyjaśnienia ceny, ograniczając się wyłącznie do zastrzeżenia tych dokumentów
(informacji), które mają z jego punktu widzenia największą wartość gospodarczą.
Przykładowo, zastrzegając treść oferty na dostawę materiałów niezbędnych do realizacji
zamówienia, poprzestał na zastrzeżeniu nazwy oferenta (danych go identyfikujących), za
jawne uznając pozostałe elementy oferty (cenę, warunki dostawy). Odwołujący wyszedł z
założenia,
że rozłączenie danych identyfikujących oferenta oraz warunków, na jakich następuje
ofertowanie i udostępnienie tych ostatnich pozostałym wykonawcom pozwoli na weryfikację
poprawności przedstawionej przez niego kalkulacji, a jednocześnie zabezpieczy jego interes,
np. wyłączając ryzyko „podkupienia” określonego dostawcy, podwykonawcy itd. Zwrócił w
tym miejscu uwagę, iż ustalenie od kogo dokładnie pochodzi oferta załączona do wyjaśnień
ceny jest -
w kontekście celu, jakiemu służą wyjaśnienia - bez znaczenia. Ważne jest
bowiem wykazanie, że określony materiał, usługa jest możliwa do zakupienia przez
wykonawcę na określonych warunkach rynkowych, w tym za określoną cenę, a dla takiego
dowodzenia bez znaczenia jest to, od kogo usługa jest kupowana. Ujawnienie danych
nieistotnych dla oceny złożonych przez wykonawcę wyjaśnień ceny, bałaby naruszeniem
zasady proporcjonalności.
Dalej argumentował, że każdy dowód przygotował w dwóch wersjach - jawnej, gdzie
zaciemnione są tylko dane kontrahenta oraz objętej tajemnicą, gdzie przedstawiano całość
danych (oryginalny plik), także po to by wykazać, że odwołujący nie manipuluje treścią
dokumentów (jako dowód załączył przykładowe zanonimizowane przez odwołującego oferty,
faktury). Zaznacz
ył, że ww. rozwiązanie zastosował w szczególności względem dowodów
załączonych do Wyjaśnień, ograniczając się do zastrzeżenia jako tajemnicę
przedsiębiorstwa wyłącznie nazwy kontrahentów. Rozwiązanie to odpowiadało praktyce, jaką
sam z
amawiający stosował we wcześniejszych postępowaniach, np. w postępowaniu
prowadzonym w 2020
r. na tożsamy przedmiot zamówienia, w którym zamawiający, choć
odtajnił wyjaśnienia odwołującego, za tajemnicę uznał właśnie nazwy kontrahentów,
odpowiednio anonimizując nazwy kontrahentów w udostępnianych dokumentach (dowód:
pismo z
amawiającego z dnia 12 października 2021 r. w sprawie odtajnienia wyjaśnień
złożonych
przez
o
dwołującego).
Z kolei t
reść ofert internetowych, itp. dokumentów, tj. dokumentów, które nie były
zindywidualizowane i dostosowane do potrzeb o
dwołującego, odwołujący w ogóle nie
zastrzegł jako tajemnicy swojego przedsiębiorstwa. Od praktyki polegającej na stworzeniu
jawnej i zastrzeżonej treści dokumentu przedkładanego zamawiającemu, odwołujący odstąpił
wyłącznie przy kalkulacji szczegółowej - treść tego dokumentu zastrzegając w całości, jako
zbiór informacji wymagających ochrony.
Odwołujący zaznaczył, że wraz z Wyjaśnieniami przedstawił również zamawiającemu
obszerne, szczegółowe i poparte dowodami uzasadnienie dla zastrzeżenia części
przedstawianych informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa („Uzasadnienie TP”), w którym
wykazano zasadność czynionego zastrzeżenia. Pismami zamieszczonymi na Platformie
w dniu 25 lipca 2024
r. (dwa odrębne pisma, ale w zasadzie o tożsamej treści) zamawiający
poinformował odwołującego o zamiarze odtajnienia informacji zastrzeżonych przez
o
dwołującego jako tajemnica przedsiębiorstwa, wskazując, że w jego ocenie zastrzegane
informacje nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa, a odwołujący nie wypełnił przesłanki
wynikającej z art. 18 ust. 3 ustawy Pzp i nie wykazał, że zastrzeżone w wyjaśnieniach
informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Odwołujący nie zgadza się z taką oceną
zamawiającego.
W
celu uniknięcia multiplikowania zarzutów i argumentacji, odwołujący przedstawił
wspólne stanowisko odnośnie pism zamawiającego odnoszących się do poszczególnych
części zamówienia. Dodał ponadto, że złożenie jednego odwołania (wspólnych zarzutów
i argumentacji) uzasadnione jest dodatkowo tożsamością zastrzeganych jako tajemnica
przedsiębiorstwa informacji (dokumentów) w każdej części zamówienia, tożsamością
argumentacji z
amawiającego dla każdej części zamówienia oraz faktem, że zamawiający
swoje stanowisko odnoszące się do każdej z części zamówienia przedstawił tego samego
dnia.
Odnosząc się do argumentacji zamawiającego w pierwszej kolejności wskazał,
że decyzja z dnia 25 lipca 2024 r. stanowi w dużej mierze powielenie decyzji zamawiającego
z dnia 15 maja 2023
r. o odtajnieniu wyjaśnień ceny złożonych przez odwołującego
w postępowaniu pn. Całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie dróg krajowych będących
w administracji Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Rzeszowie,
w podziale na 4 części, znak postępowania O.Rz.D-3.2421.27.2022. Co jego zdaniem
wymaga jednak
zasygnalizowania stan faktyczny niniejszej sprawy nie jest tożsamy ze
stanem fatycznym tamtej sprawy, co powoduje, że uzasadnienie zaskarżonej czynności w
pewnym zakresie pozostaje nieadekwatne do okoliczności faktycznych niniejszej sprawy.
Po drugie, decyzja z
amawiającego z dnia 25 lipca 2024 r. referuje tylko do niektórych
okoliczności podniesionych przez odwołującego w Uzasadnieniu, co powoduje,
że argumentacja zamawiającego jest wybiórcza i nie dotyka istoty niniejszej sprawy. Biorąc
z kolei
pod uwagę, że zasadność zarzutów odwołania kwestionujących czynność w tym
przypadku „odtajnienia” informacji może być oceniana wyłącznie w zakresie tych
okoliczności, które zostały przedstawione przez zamawiającego jako uzasadniające jego
decyzję (por. np. wyrok KIO z dnia 6 lipca 2020 r., sygn. akt KIO 796/20), odwołujący w
pierwszej kolejności odniósł się do argumentów, jakie zamawiający podał w decyzji z dnia 25
lipca 2024 r.
Odwołujący w pierwszej kolejności przypomniał ostatni z argumentów gdzie
z
amawiający wskazał: (…) większość wyjaśnień i informacji zawartych w wyjaśnieniach jest
analogiczna jak w wyjaśnieniach odtajnionych w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego pn.: Całoroczne utrzymanie dróg krajowych zarządzanych przez Generalną
Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Rzeszowie wraz ze wszystkimi elementami
z podziałem na dwie części zamówienia: Część Nr 1 Rejon w Rzeszowie OUA Dębica, znak
postępowania O.Rz.D-3.2413.10.2020. oraz w postępowaniu Całoroczne (bieżące i zimowe)
utrzymanie dróg krajowych będących w administracji Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych
i postępowania O.Rz.D-3.2421.27.2022, a zatem są to informacje jawne, stwierdzając, że ten
nie polega na prawdzie i wynika, jak o
dwołujący może się jedynie domyślać, z braku
pogłębionej analizy treści zastrzeżonych dokumentów. Odwołujący wyjaśnił, że zbieżności,
o których pisze zamawiający, występują pomiędzy treścią ogólnych wyjaśnień odwołującego
(plik 00_część ogólna 01 07 2024) złożonych w niniejszym postępowaniu oraz wyjaśnień
składnych w poprzednich, podanych przez zamawiającego postępowaniach również
określanych jako wyjaśnienia „ogólne”. Z tego względu treść powołanego pliku oraz
załączników do niego (w zasadzie identycznych załączników, jak te składane
z
amawiającemu poprzednio, ze zmianami wynikającymi ewentualnie ze zmian, jakie w
czasie
nastąpiły
np.
w zakresie środków trwałych wykonawcy) nie została, właśnie z uwagi na ich wcześniejsze
odtajnienie, objęta tajemnicą przedsiębiorstwa. Zastrzeżeniem tajemnicy zostały objęte
wyłącznie kalkulacje szczegółowe dla poszczególnych grup prac, przy czym odwołujący
w uzasadnieniu zastrzeżenia tajemnicy wskazał wprost: „W pierwszej kolejności,
porządkowo, Wykonawca wyjaśnia, że w związku z udostępnieniem konkurencyjnym
wykonawcom wyjaśnień odnoszących się do sposobu wyliczenia ceny ofertowej
przygotowanych przez Wykonawcę na potrzeby wcześniejszych postępowań prowadzonych
przez Zamawiającego, Wykonawca niniejszym nie zastrzega informacji już wcześniej
udostępnionych (np. Wyjaśnienia - część ogólna wraz z załącznikami) lub względem części
załączników do Wyjaśnień przygotował je z góry w taki sposób by mogły one stanowić
przedmiot udostępnienia (np. przeprowadzając stosowną anonimizację danych osobowych
pracowników przy przekazywanych umowach o pracę)”.
Odwołujący ponownie przypomniał, że przedmiotem zastrzeżenia są wyłącznie
kalkulacje szczegółowe, opracowane obecnie według odmiennej metodologii niż wyjaśnienia
składane w latach ubiegłych oraz wybrane dowody do tej kalkulacji (…). Kalkulacje
szczegółowe w kształcie, w jakim zostały przedstawione zamawiającemu, zostały mu
przedstawione po raz pierwszy. Wobec (1) odtajnienia wcześniejszych wyjaśnień, (2)
konieczności przedstawienia zamawiającemu informacji o materiałach, jakie są przyjęte do
wyliczenia poszczególnych cen oraz (3) wejścia przez odwołującego w posiadanie
dodatkowych danych odnoszących się do realizowanych kontraktów, odwołujący opracował
bowiem nową metodologię wyliczania ceny oraz prezentacji danych zamawiającemu.
Wykonawca w zakresie ostatnich z podnoszonych tu kwestii, wyjaśnił: „Co istotne, te
wszystkie założenia zostały opracowane na nowo w oparciu o kontrakty realizowane przez
Wykonawcę w oparciu o nową formułę kontraktów utrzymaniowych. Składając
Zamawiającemu wyjaśnienia RNC w 2023 r. Wykonawca dysponował danymi tylko z dwóch
kontraktów
realizowanych
w nowej formule (formuła na zlecenie z gwarantowanym zakresem prac ZUD oraz
Zarządzaniem kontraktem, zamiast zlecenia kompleksowego) i to tylko z kilku miesięcy.
Obecnie Wykonawca ma dane z dwóch kontraktów z prawie dwóch lat oraz z kolejnych
czterech z niepełnego roku. Dane te pozwoliły lepiej zidentyfikować koszty ponoszone przez
Wykonawcę oraz przypisać je do poszczególnych pozycji rozliczeniowych w sposób bardziej
adekwatny. Dane te pozwoliły Wykonawcy również zweryfikować, czy stosowane
rozwiązania organizacyjne przynoszą założone rezultaty przy zmienionym modelu kontraktu.
Wykonawca mógł też lepiej zidentyfikować ryzyka właściwe dla takiego rozwiązania”.
Zdaniem odwołującego powyższe dowodzi, iż nie zachodzi tożsamość pomiędzy
kalkulacjami szczegółowymi złożonymi zamawiającemu w 2021 r. i 2023 r., a kalkulacjami
przedstawionymi obecnie. Być można stosowana tu przez odwołującego terminologia
wywołała błędne wrażenie po stronie zamawiającego, jednak uważna lektura Uzasadnienia
oraz treści zastrzeganych dokumentów jednoznacznie wskazuje na odrębności pomiędzy
dokumentami zastrzeganymi obecnie i poprzednio.
Również dowody załączone do Wyjaśnień są dowodami nie udostępnianymi
z
amawiającemu wcześniej - odwołujący pozyskał szereg ofert dedykowanych do tego
postępowania oraz uzupełnił je dowodami w postaci faktur za zakupy realizowane
bezpośrednio przed złożeniem oferty. Z uwagi na daty wytworzenia dokumentów, o których
mowa, nie mogły być one przedłożone zamawiającemu, ani w 2021 r., ani w 2023 r.
Odwołujący odmiennie niż w latach ubiegłych, nie zastrzegł treści całych dokumentów,
a jedynie dane identyfikujące kontrahentów, zgodnie z wcześniejszą praktyką
z
amawiającego. Podsumowując, odwołujący wskazał, że informacje które stały się jawne
wobec wcześniejszych decyzji zamawiającego i rozstrzygnięć KIO, nie objął zastrzeżeniem
tajemnicy przedsiębiorstwa.
Odwołujący przypomniał także, że zamawiający uznając, że zastrzegane informacje
nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa, wskazał również, że: „W ocenie Zamawiającego
za wykazanie przesłanek nie mogą zostać uznane ogólne stwierdzenia stanowiące między
innymi że: „(…) Zastrzegana kalkulacja szczegółowa jest więc kompletnym zbiorem
informacji o tym, jakie koszty ponosi Wykonawca w związku z realizowanymi zamówieniami
oraz o tym, w jaki sposób Wykonawca kalkuluje w związku z tym ceny ofertowe dla
wszystkich kolejno składanych przez siebie ofert dla zamówień o nowym modelu rozliczeń
(jakie koszty wiąże z realizacją danego zakresu prac, w jaki sposób Wykonawca ustala te
koszty, jaką przyjmuje czasochłonność czynności wycenianych, jak ocenia ilości prac
koniecznych do wykonania w ramach tego typu kontraktów, jak szacuje ryzyko, jak szacuje
zysk itd.). (…)”, czy też że: „(…) Kalkulacja obrazuje także, w jaki sposób Wykonawca
szacuje ryzyka i ustala marżę oraz jak koszty te przypisuje do poszczególnych pozycji
rozliczeniowych. Wreszcie kalkulacja pokazuje również, jakie koszty Wykonawca ponosi,
realizując określone prace czy wykonując określone usługi.(…)”. Deklaracji takich nie sposób
uznać za wystarczające dla skutecznego wykazania tajemnicy przedsiębiorstwa. W
uzasadnieniu nie wyjaśnili Państwo, które dokumenty i dowody pozwalają na zweryfikowanie
prawdziwości twierdzeń. Stwierdzenie zamawiającego uzasadniające odtajnienie Wyjaśnień
jest całkowicie niezrozumiałe. Nie sposób ustalić, jakich dowodów i dokumentów oczekuje
z
amawiający
od
o
dwołującego
na
potwierdzenie,
że zastrzegana kalkulacja szczegółowa jest „kompletnym zbiorem informacji o tym, jakie
koszty ponosi w
ykonawca w związku z realizowanymi zamówieniami”, „jaką przyjmuje
czasochłonność czynności wycenianych”, „jak ocenia ilości prac koniecznych do wykonania
w ramach tego typu kontraktów”, „jak szacuje ryzyko, jak szacuje zysk itd.”. O tym, że
kalkulacja zawiera tego typu informacje świadczy jej treść, która jest zamawiającemu znana.
O
dwołujący w tym miejscu zadał pytanie jak miałby w inny sposób wykazać, że prawdziwe
jest twierdzenie o tym, że zastrzegana kalkulacja zawiera określony rodzaj informacji, niż
poprzez przedstawienie z
amawiającemu kalkulacji o takiej właśnie treści.
Dalej odwołujący przytoczył część argumentacji zamawiającego, którą w jego ocenie
można sprowadzić do stwierdzenia: „W kalkulacjach szczegółowych Wykonawca nie
przedstawił nic innego, jak tylko właśnie kalkulacje zaproponowanej ceny, przyjętą na
potrzeby konkretnego postępowania, co podważa obiektywną wartość gospodarczą ujętych
w niej informacji. Wykonawca nie wykazał jakoby sporządzone przez niego kalkulacje wraz z
założeniami posiadały obiektywną wartość gospodarczą. Nie sposób bowiem uznać, że na
skutek
ujawnienia danych ujętych w kalkulacji szczegółowej wraz z założeniami, mogłoby
dojść do zmniejszenia jego szans na złożenie najkorzystniejszej oferty w kolejnych
postępowaniach. Według Zamawiającego mało prawdopodobne jest by jakikolwiek inny
Wykonawca mógł skorzystać z kalkulacji Wykonawcy, bowiem taka kalkulacja kształtowana
jest w zależności od dostępnych dla każdego z Wykonawców zasobów i warunków realizacji
danego zamówienia”. Odnosząc się do tego stwierdzenia odwołujący w pierwszej kolejności
wskaza
ł, że w niniejszym postępowaniu poza odwołującym oferty złożyło jeszcze sześciu
(część 1) oraz pięciu (część 2) wykonawców. Znamienne przy tym jest to, że w obu
częściach, z uwagi na zaoferowaną cenę, oferta odwołującego klasyfikuje się na drugiej
pozycji listy rankingowej, za ofertą firmy ZABERD Sp. z o.o. W przypadku części 1
zamówienia ceny ofert odwołującego i firmy ZABERD Sp. z o.o. kształtują się następująco:
odwołujący - 113 845 453,88 zł., ZABERD Sp. z o.o. - 113 651 984,23 zł. Oferta firmy
ZABERD Sp. z o.o. jest niższa od oferty odwołującego o 193 469,65 zł., co stanowi mniej niż
Różnica
jest
więc
w zasadzie minimalna. Zaznaczył, że takie różnice pomiędzy ofertami wykonawców
występują na rynku wyjątkowo rzadko. Z kolei w przypadku części 2 ceny wykonawców
kształtują się następująco: odwołujący - 194 902 877,99 zł., ZABERD Sp. z o.o. - 191 115
zł. Oferta firmy ZABERD Sp. z o.o. jest niższa od oferty odwołującego o 3,7 mln zł.,
co stanowi ok 1,9 % i co również jest niewielką różnicą. W obu częściach zamówienia oferty
innych wykonawców są dużo droższe od wskazanych tu ofert - różnice sięgają kilkunastu, a
nawet kilkudziesięciu milionów złotych. Tak niewielka różnica jest zastanawiająca, zwłaszcza
jeśli
uwzględni
się różną specyfikę wskazanych tu firm oraz okoliczność, iż w innych, podobnych
postępowaniach oraz w tym postępowaniu, ale pomiędzy ofertami innych wykonawców,
różnice są zdecydowanie większe.
J
ednocześnie odwołujący wskazał, że już po złożeniu Wyjaśnień wszedł w
posiadanie wyjaśnień złożonych przez wykonawcę ZABERD Sp. z o.o. w trybie art. 224 ust.
1 ustawy
Pzp w innym, podobnym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, tj. w
postępowaniu pn. „Całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie dróg krajowych zarządzanych
przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Odział w Łodzi wraz ze wszystkimi
elementami na drodze ekspresowej S8 na odcinku od km 324+772 do km 408+805”
(Zamawiający: GDDKiA Oddział Łódź). Wskazane wyjaśnienia są w istotnej części
zastrzeżone przez ZABERD Sp. z o.o. jako tajemnica przedsiębiorstwa (z informacji
uzyskanych
przez
odwołującego
wynika,
że zastrzeżenie to zostało ocenione przez GDDKiA Oddział Łódź jako skuteczne, mimo
iż uzasadnienie zastrzeżenia tajemnicy tego wykonawcy odwołuje się do argumentów
zbliżonych do tych podnoszonych przez odwołującego, choć samo uzasadnienie jest dużo
bardziej ogólne), a co za tym idzie odwołujący nie mógł prześledzić całości tych wyjaśnień.
Jednak już część jawna tych wyjaśnień zdaje się sugerować, że ZABERD Sp. z o.o.
zaczerpnął część swoich wyjaśnień z wyjaśnień składanych w 2023 r. przez odwołującego
z
amawiającemu w postępowaniu pn. Całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie dróg
krajowych będących w administracji Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział
w Rzeszowie, w podziale na 4 części, znak postępowania O.Rz.D-3.2421.27.2022.
Fragmenty wyjaśnień ZABERD Sp. z o.o. stanowią dosłowne cytaty lub co najmniej
parafrazy z wyjaśnień opracowanych przez odwołującego w 2023 r. i co najważniejsze taka
argumentacja nie była zawarta w wyjaśnieniach składanych przez firmę ZABERD Sp. z o.o.
w postępowaniach mających miejsce przed udostępnieniem temu wykonawcy wyjaśnień
o
dwołującego z 2023 r. (jako dowód odwołujący załączył do odwołania zestawienie
fragmentów wyjaśnień złożonych przez odwołującego zamawiającemu w 2023 r. oraz
wyjaśnień złożonych przez ZABERD Sp. z o.o. w lutym 2024 r. dla GDDKiA Oddział Łódź).
Odwołujący zaznaczył, że nie ma możliwości porównania całej treści wyjaśnień złożonych
przez ZABERD sp. z o.o. GDDKiA Oddział Łódź z treścią swoich wyjaśnień (z uwagi na
zastrzeżenie tajemnicy), nie może również zweryfikować, czy założenia przyjęte przez
ZABERD S
p. z o.o. do wyjaśnień złożonych zamawiającemu - GDDKiA Oddział Rzeszów w
niniejszym
postępowaniu
są
i
ewentualnie,
w jakim zakresie zbieżne z treścią wyjaśnień opracowanych i złożonych przez odwołującego
w 2023 r., j
ednak tą ostatnią okoliczność winien przeanalizować zamawiający. Podobnie
z
amawiający winien sprawdzić, czy wyjaśnienia firmy ZABERD Sp. z o.o. są jedynymi
wyjaśnieniami „inspirowanymi” wyjaśnieniami odwołującego z 2023 r. i czy nie jest
przypadkiem tak, że większa liczba wykonawców składających wyjaśnienia w niniejszym
postępowaniu oparła się na wyjaśnieniach ceny opracowanych przez odwołującego w 2023
r. Jednak już sama okoliczność, że część wyjaśnień ceny odwołującego wskazujących
na opracowaną przez odwołującego metodologię organizacji pracy na kontraktach, służącą
optymalizacji kosztów oraz metodologię przypisywania kosztów wspólnych do różnych
pozycji rozliczeniowych została przez wykonawcę ZABERD Sp. z o.o. przyjęta do jego
wyjaśnień ceny, w powiązaniu z bardzo zbliżoną wyceną ofert firmy ZABERD Sp. z o.o.
prawdopodobnym czyni twierdzenia zawarte w Uzasadnieniu TP
odnośnie tego, że
ujawnienie zastrzeganych informacji utrudnia o
dwołującemu konkurowanie na rynku
zamówień tego typu.
Następnie odwołujący przypomniał stwierdzenie zamawiającego: „Według
Zamawiającego mało prawdopodobne jest by jakikolwiek inny Wykonawca mógł skorzystać
z kalkulacji Wykonawcy, bowiem taka kalkulacja kształtowana jest w zależności od
dostępnych dla każdego z Wykonawców zasobów i warunków realizacji danego zamówienia
(…)
Każdy
z wykonawców ma swoją określoną sytuację i warunki prowadzenia przedsiębiorstwa
i w ocenie Zamawiającego nie są to sytuacje i warunki między przedsiębiorcami tożsame”.
Co za tym idzie, każdy wykonawca kalkuluje cenę oraz czyni założenia co do sposobu
planowania pracy w celu realizacji zamówienia z uwzględnieniem własnej sytuacji, a nie
warunków w jakich działa konkurent. Twierdzenie zamawiającego jest słuszne i powinno być
dokładnie tak, jak pisze zamawiający. Jednak jak pokazują załączone do niniejszego
odwołania wyciągi z wyjaśnień, część założeń odwołującego została przyjęta przez innego
wykonawcę, mimo różnic występujących między tymi podmiotami i to skutecznie, skoro
wyjaśnienia ZABERD Sp. z o.o. zostały przez GDDKiA Łódź przyjęte (oferta tego wykonawcy
została wybrana jako najkorzystniejsza) i to mimo różnic, jakie niewątpliwe występują
pomiędzy postępowaniem prowadzonym przez GDDKiA Łódź, a niniejszym postępowaniem,
czy postępowaniem prowadzonym przez zamawiającego w 2023 r.
Zamawiający wskazał również, że: „Wykonawca nie udowodnił również, że jego ceny
zaoferowane przez podwykonawców są na szczególnie niskim poziomie a podwykonawcy
ci posiadają jakieś szczególne zasoby, umiejętności, czy oferty do których dostęp jest
utrudniony i które powodują, że tylko Wykonawca może z tymi podwykonawcami
współpracować. Nie udowodniono istnienia agresywnej sytuacji negocjacji cen oferowanych
przez podwykonawców na rynku, przykładowo, że ceny oferowane przez te podmioty są na
wyjątkowo niskim poziomie pozwalającym uzyskać przez Wykonawcę przewagę
konkurencyjną”. Odnosząc się do tego stwierdzenia przypomnieć należy, że informacja o
tym, jaka jest cena zakupu określonego materiału oraz jaka jest oferowana przez
podwykonawcę, dostawcę cena nie jest przedmiotem zastrzeżenia jako tajemnica
przedsiębiorstwa (ta część dowodów jest jawna). Te informacje są jawne i poddają się
kontroli ze strony innych wykonawców. Odwołujący zastrzegł wyłącznie jako tajemnicę
przedsiębiorstwa kalkulację szczegółową, jako zbiór pewnych informacji, gdzie ze względów
wyłącznie technicznych trudno byłoby wyodrębnić informację o cenie zakupu materiału,
usługi i ją odtajnić. Fizyczne odtajnienie fragmentu kalkulacji zawierającego cenę zakupu nic
do niniejszej sprawy nie wnosi, skoro tą informację wykonawcy już posiadają na podstawie
innych, jawnych dokumentów.
Kolejno z
amawiający wskazuje: „również informacje w zakresie zasobów
posiadanych przez Wykonawcę nie stanowią zdaniem Zamawiającego tajemnicy
przedsiębiorcy. Wykonawca nie wykazał, że opisany stan posiadania wyróżnia go na rynku a
ujawnienie tych informacji mogłoby narazić go na szkodę”. Stan posiadania wykonawcy nie
jest również przedmiotem zastrzeżenia jako tajemnica przedsiębiorstwa. Dokumenty
odnoszące
się
do tych okoliczności są zawarte w części 00 ogólne oraz np. Grupa 10B ZUD i są jawne
(z wyłączeniem danych osobowych pracowników). Ta część uzasadnienia zamawiającego
nie odnosi się więc do sytuacji, jaka ma miejsce w niniejszej sprawie, w szczególności nie
koresponduje z treścią dokumentów faktycznie zastrzeżonych przez Odwołującego jako
tajemnica przedsiębiorstwa. Jedynie uzupełniająco, odnosząc się do argumentacji
z
amawiającego odnotować należy, że przedmiotem zastrzeżenia jako tajemnica
przedsiębiorstwa nie jest cena zaoferowana przez odwołującego - cena całej oferty, jak
i załączone do oferty kosztorysy ofertowe zawierające ceny jednostkowe lub odpowiednio
ceny za poszczególne elementy rozliczeniowe są jawne. Przedmiotem zastrzeżenia ze
strony o
dwołującego są informacje zawarte w kalkulacjach szczegółowych poszczególnych
cen jednostkowych. P
odkreślił przy tym, iż użycie przez zamawiającego określenia
„kalkulacja szczegółowa” jest w tym przypadku jak najbardziej zasadne - odwołujący w
odróżnieniu od większości wykonawców, którzy zazwyczaj składają wyjaśnienia ceny w tego
typu postępowaniach prowadzonych przez tego zamawiającego nie poprzestał na
przedstawieniu prostego rozbicia cen jednostkowych na
składowe: koszty robocizny,
materiałów, sprzętu, inne koszty, koszty pośrednie, zysk, lecz przedstawił szczegółową
informację odnośnie tego, w jaki sposób każda z tych składowych została wyliczona, przy
jakich założenia, przy wykorzystaniu jakich zasobów ludzkich i sprzętowych itd. Wobec treści
wezwania do złożenia wyjaśnień odwołujący uzupełnił tak sporządzoną kalkulację o
informację o rodzajach i producentach materiałów, podając w Uzasadnieniu TP dodatkową
argumentację
potwierdzającą,
że uzupełnienie kalkulacji szczegółowej o te informacje dodatkowo powoduje wzrost wartości
gospodarczej zastrzeganych informacji. Do kwestii tej z
amawiający w ogóle nie odnosi się
w zaskarżonej decyzji z 25 lipca 2024 r.
Odwołujący dodał, że cena zaoferowana przez odwołującego rzeczywiście dotyczy
tego konkretnego zamówienia (tego konkretnego postępowania), jednakże kalkulacja ceny,
co szczegółowo przedstawiono i wyjaśniono w Uzasadnieniu TP, opiera się na założeniach
do kalkulowania wspólnych dla wszystkich postępowań o udzielenie zamówienia
publicznego, o które ubiega się odwołujący, zmieniony w bieżącym roku z uwagi na
okoliczności opisane szerzej powyżej. O ile więc prawdą jest, że dla potrzeb każdego z
postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wykonawca musi przygotować
zindywidualizowaną, „dopasowaną” do wymogów SWZ kalkulację ceny, o tyle zasadne jest
stanowisko prezentowane przez o
dwołującego, że pewne założenia do kalkulacji, pewne
rozwiązania czy metody redukcji kosztów stosowane przez wykonawcę są wspólne dla wielu
postępowań o udzielenie zamówienia publicznego o zbliżonym przedmiocie i stanowią jego
know -
how wypracowaną na przestrzeni wielu lat prowadzonej działalności gospodarczej.
Zamawiający, który w okresie od 2020 r. do 2024 r., w trzech kolejno prowadzonych przez
siebie
postępowaniach
o udzielenie podobnych zamówień, otrzymał od odwołującego kolejno trzy wyjaśnienia ceny,
nie powinien mieć większych trudności w potwierdzeniu tego, że szereg założeń do kalkulacji
w każdym z tych wyjaśnień/ postępowań było takich samych. Twierdzenia odwołującego nie
są więc gołosłowne.
Następnie odwołujący odniósł się do argumentacji, jaką podnosił przy poprzednim
odtajnieniu jego wyjaśnień ceny: „w niniejszej sprawie nie chodzi przy tym tylko i wyłącznie
o odtworzenie przez konkurentów metodologii wyliczenia ceny ofertowej w celu
zastosowania jej we własnej kalkulacji ceny (choć w ocenie Odwołującego ze względów
podanych
w Zastrzeżeniu i niniejszym odwołaniu poniżej i taka sytuacja może mieć miejsce), ale
przede wszystkim o przewidzenie strategii cenowej Odwołującego. Szereg kosztów, czemu
Odwołujący nie przeczy, może być zbliżona u wykonawców, a co za tym idzie w wielu
przypadkach walka konkurencyjna opiera się na minimalizacji zysku, czy wyceny ryzyka.
Wiedząc na podstawie kolejno składanych wyjaśnień, jak kształtuje się poziom kosztów
konkurenta (który można „uaktualniać” w oparciu o znane zmienne rynkowe) i jak wycenia on
ryzyko, można ustalić, jakiego zysku będzie oczekiwał konkurent i właśnie zmniejszając
poziom własnego zysku, pozyskać zamówienie. Obawy, które prezentował odwołujący
w poprzednim postępowaniu, w niniejszym postępowaniu po części się spełniły. Ranking
ofert w niniejszym postępowaniu pokazuje, jak trudno zachować odwołującemu
konkurencyjność
w sytuacji, gdy jego kolejne wyjaśnienia ceny są udostępniane konkurencyjnym
wykonawcom, a ich treść jest przez tych wykonawców w części kopiowana”. Podkreślił przy
tym, że wszystkie powyższe argumenty odwołujący zawarł w Uzasadnieniu TP, lecz
z
amawiający, zdaniem odwołującego, nie dokonał ich właściwej oceny, istotnie upraszczając
zasygnalizowane przez o
dwołującego problemy związane z udostępnieniem konkurencyjnym
wykonawcom szczegółowych danych, zbieranych przez odwołującego przez lata
prowadzonej przez niego działalności i wykorzystywanych do kalkulowania cen w każdym
kolejnym
postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego.
Stanowisko z
amawiającego zdaje się sugerować, że opracowywane przez
o
dwołującego latami, na podstawie doświadczeń i zbieranych informacji, zasady kalkulacji
ceny ofertowej nie mają żadnej wartości z racji tego, że konkurencyjni wykonawcy nie mogą
ich prosto zastosować w swojej działalności. Takie podejście do omawianej kwestii przeczy
sytuacji, z jaką mamy do czynienia w niniejszej sprawie, ale i dorobkowi orzecznictwa sądów
wypracowanego na gruncie przepisów uznk czy ustawy Pzp, które wręcz tradycyjnie tego
typu informacje uznają za know - how podlegające ochronie, bez konieczności wykazywania
ich unikatowości, oryginalności, czy konkretnej wartości. Nie liczy się bowiem to, czy
metodologia kalkulacji ceny (w tym minimalizacji kosztów) ma charakter unikalny, oryginalny
(niespotykany na rynku), a to, że jest stosowana przez konkretnego wykonawcę w
określonych rodzajach postępowań o udzielenie zamówienia publicznego i w świetle zasad
doświadczenia życiowego może mieć dla niego wartość gospodarczą.
Zamawiający, w decyzji z dnia 25 lipca 2024 r. o odtajnieniu informacji zastrzeżonych
przez o
dwołującego jako tajemnica przedsiębiorstwa kilkukrotnie wskazuje na brak
„udowodnienia” przez niego, iż uzyskane od dostawców czy usługodawców ceny są
„szczególnie niskie”, że „podwykonawcy posiadają jakieś szczególne zasoby”, co powoduje,
że odwołujący nie może współpracować z innymi, że „istnieje agresywna sytuacja
negocjacyjna”, jednakże okoliczności te są w kontekście Uzasadnienia TP przedstawionego
przez o
dwołującego nieistotne dla oceny, czy zastrzegane informacje stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa. Odwołujący nie ma obiektywnie możliwości wykazać, że jego ceny są
wyjątkowo niskie, bo nie ma publikacji określających ceny „rynkowe” (średnie) dla takich
usług, a odwołujący nie zna cen konkurentów, ale jak wskazano powyżej wartość takiej
informacji o
dwołujący wywodzi przede wszystkim z powiązania ceny z jego osobą.
Odwołujący nie może również udowodnić, że jego podwykonawcy mają unikalne zasoby i
o
dwołujący nie może współpracować z innymi podmiotami - w większości przypadków
zapewne możliwe byłoby bowiem nawiązanie współpracy z innymi podmiotami, jednak - co
również jego zdaniem zostało szczegółowo wyjaśnione w Uzasadnieniu TP - odwołujący
podejmując się współpracy z nowym dostawcą lub podwykonawcą musiałby ponieść koszty
jego wyszukania na rynku, weryfikacji jego zdolności, prowadzenia z nim rozmów, a wreszcie
liczyć
się
z
ryzykiem,
że współpraca z danym podmiotem nie będzie układała się pomyślnie i wykonawca będzie
musiał ponosić dodatkowe koszty (np. zmiany podwykonawcy w trakcie wykonywania robót,
kar umownych, opóźnień, koszty dochodzenia roszczeń od podwykonawcy). Okoliczność, że
tych wszystkich kosztów odwołujący nie ponosi (bo poniósł je wcześniej) jest wystarczająca
do przyjęcia, że dzięki takim informacjom odwołujący ma przewagę konkurencyjną, a więc
informacje te mają wartość gospodarczą.
Podsumowując tą część rozważań odwołujący stwierdził, że zamawiający,
zasłaniając się ogólnie sformułowanym zarzutem „nie wykazania” pewnych okoliczności
przez o
dwołującego, nie odnosi się w istocie do decyzji z dnia 25 lipca 2024 r. do
argumentów, jakie zostały podniesione przez odwołującego w Uzasadnieniu TP i przede
wszystkim nie konfrontuje ich z treścią zastrzeganych informacji. Powołując się na
odtajnienie wyjaśnień złożonych w innym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, nie dostrzega różnic pomiędzy wyjaśnieniami złożonymi poprzednio i obecnie
oraz nie zastawia się, o czym mowa była powyżej, jak zbieżności pewnych elementów mogą
zmienić sytuację rynkową wykonawcy, wskazując na wzór jego postępowania. Takie
działanie, w ocenie odwołującego, jest nieprawidłowe. Zgodnie z ugruntowanym
orzecznictwem Izby, W istocie nie wydaje się uzasadnionym wymaganie od wykonawcy
wykaza
nia
dowodami
oddzielnie
każdej
z przesłanek. W szczególności, że w przypadku przesłanki dotyczącej rodzaju informacji
oraz przesłanki ujęcia danych w całości lub w unikalnym zbiorze, obiektywnej oceny ich
spełnienia zazwyczaj można dokonać poprzez weryfikację rzeczowego i wiarygodnego
oświadczenia wykonawcy - szczegółowo odnoszącego się do charakteru informacji, w
korelacji z samą informacją i sposobem jej przedstawienia. (tak KIO w wyroku z dnia 20
listopada 2020 r., sygn. akt KIO 2781/20). Podobne stanow
isko Izba zajęła również w wyroku
z dnia 26 kwietnia 2021 r., sygn. akt KIO 902/21.
Wskazane orzeczenia Izby potwierdzają
zdaniem
odwołującego,
że gdy mowa przede wszystkim o wykazaniu wartości gospodarczej zastrzeganych
informacji wykonawcy mogą poprzestać na przedstawieniu szczegółowego, rzetelnego
wyjaśnienia
w zakresie okoliczności, które przesądzają o wartości gospodarczej zastrzeganych
informacji, co o
dwołujący w niniejszej sprawie uczynił. W ślad za tym zamawiający może
przyjąć,
że wykonawca nie wykazał wartości gospodarczej zastrzeganej informacji tylko w tych
przypadkach, gdy brak jest takiego rzetelnego wyjaśnienia (co nie ma miejsca w niniejszej
sprawie) lub wyjaśnienie przedstawione przez wykonawcę, oceniane z uwzględnieniem
doświadczenia życiowego i zasad logiki oraz w korelacji z zastrzeganymi informacji jest
n
ieprzekonywujące. Zamawiający twierdząc jednak, że dane wyjaśnienie jest
nieprzekonywujące powinien jednoznacznie wskazać, jakie względy przesądziły o takiej
ocenie.
W niniejszej sprawie, z
amawiający zdaje się zmierzać w drugim ze wskazanych
kierunków, jednakże przedstawiona przez niego argumentacja referuje jedynie do części
przedstawionego przez o
dwołującego Uzasadnienia TP (zamawiający nie odniósł się do
istotnej części argumentów podniesionych w Uzasadnieniu TP, co zdaje się potwierdzać,
że ich nie kwestionuje), a argumenty podniesione przez zamawiającego, po ich bliższej
analizie, okazują się nielogiczne, nie uwzględniające realiów rynkowych i oderwane od
argumentów samego odwołującego i rodzaju (w tym stopnia szczegółowości) zastrzeganych
przez niego informacji. Powyższe, w ocenie odwołującego, potwierdza, że ocena charakteru
informacji zastrzeżonych przez odwołującego dokonana przez zamawiającego była
nieprawidłowa, a w ślad za tym została dokonana z naruszeniem podstawowych zasad
prowadzenia postępowania.
Odwołujący przypomniał, że zasada jawności postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego nie ma charakteru bezwzględnego i ustawodawca w art. 18 ust. 3 ustawy Pzp
wskazał od niej wyjątek, związany właśnie z przedstawieniem zamawiającemu informacji
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa wykonawcy. Wyjątek ten, gdyby przyjąć
stanowisko z
amawiającego, byłby w zasadzie iluzoryczny, a sam przepis art. 18 ust. 3
ustawy
Pzp stanowiłby martwa regulację. Okazuje się bowiem, że z jednej strony
zamawiający, w ślad za orzecznictwem Izby, stawiają coraz dalej idące wymagania
względem wyjaśnień składanych w trybie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, oczekując
przedstawiania przez wykonawców coraz bardziej szczegółowych informacji odnoszących
się do działalności wykonawców, ponoszonych przez nich kosztów i sposób ustalania przez
nich cen oferowanych zamawiającym, a jednocześnie z góry zakładają, że takie informacje -
skoro mają wskazywać na sposób kalkulacji ceny ofertowej dla konkretnego postępowania -
niejako z założenia nie mogą stanowić tajemnicy przedsiębiorstwa wykonawcy. Stanowisko
to jest wewnętrznie sprzeczne i całkowicie oderwane od realiów obrotu gospodarczego, w
tym także od ukształtowanego z uwzględnieniem tych realiów orzecznictwa. W tym
kontekście odwołujący odwołał się do wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 19
marca 2015
r., sygn. akt: X Ga 76/15, w którym zwrócono uwagę, że celem prowadzenia
działalności gospodarczej jest maksymalizowanie zysków i ograniczanie strat, a jednym ze
sposobów na osiągnięcie tego celu jest wypracowywanie odpowiednich, racjonalnych zasad
kalkulacji
cen
ofertowych.
W ocenie Sądu: „sposób postępowania, by do takiej minimalizacji kosztów doprowadzić,
stanowi pakiet informacji praktycznych - know-
how danego przedsiębiorcy i częstokroć jest
pilnie przez niego strzeżoną tajemnicą. Przy czym owe „know-how” rozumieć należy przez
pryzmat art. 1i rozporządzenia Komisji WE nr 772/2004 w sprawie stosowania art. 87 ust. 3
Traktatu do kategorii porozumień o transferze technologii (...) i ono oznacza pakiet informacji
praktycznych (które nie zostały opatentowane), wynikających z doświadczenia i badań, które
są: niejawne, czyli nie są powszechnie znane lub łatwo dostępne; istotne, czyli ważne
i użyteczne z punktu widzenia wytwarzania produktów objętych umową oraz
zidentyfikowane, czyli opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można było
sprawdzić, czy spełniają kryteria niejawności i istotności”. Sąd podniósł w tym kontekście, że
uprawnienie posługiwania się takim pakietem informacji praktycznych wydaje się być
oczywiste także w ramach postępowania w sprawie o uzyskanie zamówienia publicznego.
Odwołujący, składając Wyjaśnienia, udostępnił zamawiającemu właśnie taki pakiet informacji
i właśnie z uwagi na charakter tego pakietu informacji, zasługuje on na ochronę jako
tajemnica przedsiębiorstwa.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz obciążenie odwołującego
kosztami postępowania odwoławczego, prezentując swoją argumentację w złożonym do akt
sprawy piśmie procesowym z 27 sierpnia 2024 r.
Do postępowania odwoławczego toczącego się w wyniku wniesienia ww. odwołania,
po stronie zamawiającego, przystąpił wykonawca Eurovia Polska S.A. z siedzibą
w Kobierzycach
(dalej jako „przystępujący”).
Przystępujący zaprezentował swoje stanowisko w sprawie w piśmie procesowym
z 26
sierpnia 2024 r. wskazując, że w jego ocenie niniejsze odwołanie nie zasługuje
na uwzględnienie.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przekazaną
przez zamawiającego do akt sprawy w formie elektronicznej, po zapoznaniu się
z treścią odwołania, odpowiedzią zamawiającego na nie, stanowiskiem pisemnym
złożonym przez przystępującego, a także po wysłuchaniu oświadczeń, jak też
stanowisk stron i uczestnika postępowania, złożonych ustnie do protokołu w toku
rozprawy ustaliła i zważyła, co następuje
Izba
ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi art. 528 ustawy
Pzp, s
kutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba dokonała również badania spełnienia przez odwołującego przesłanek
określonych w art. 505 ustawy Pzp, to jest kwestii posiadania przez niego legitymacji do
wniesienia odwołania uznając, że jego interes we wniesieniu odwołania przejawia się w
następujący sposób. Odwołujący złożył oferty w postępowaniu, na obie części zamówienia, i
ubiega
się
o to
zamówienie. Wykonawca może ponieść szkodę na skutek naruszenia przepisów ustawy
Pzp przez z
amawiającego, gdyż odtajnienie prawidłowo zastrzeżonych dokumentów
stanowiących wyjaśnienia składane w trybie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp może w przyszłości
osłabić jego pozycję konkurencyjną w podobnych postępowaniach o udzielenie zamówienia
publicznego.
Wskazać przy tym należy, że w przypadku czynności polegającej na odtajnieniu
informacji, szkoda wykonawcy ma ze swej natury charakter hipotetyczny, a interes
w uzyskaniu zamówienia można przypisać każdemu wykonawcy deklarującemu
zainteresowanie udziałem w postępowaniu o udzielenie zamówienia, względem którego
z
amawiający niewłaściwie zastosował przepisy ustawy Pzp.
Izba dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o dokumentację postępowania
o udzielenie zamówienia, przekazaną przez zamawiającego w formie elektronicznej.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody wnioskowane przez odwołującego i
zamawiającego, załączone do odwołania oraz przedłożone na rozprawie na okoliczności
przez nich wskazane.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje
Na wstępie Izba ustaliła, że przedmiotem postępowania, zgodnie z opisem zawartym
w SWZ jest:
Całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie dróg krajowych będących
w administracji GDDKiA Oddział w Rzeszowie, w podziale na części: Część 1 - utrzymanie
dróg krajowych Rejonu w Rzeszowie OUA Rzeszów. Część 2 - utrzymanie dróg krajowych
Rejonu w Przemyślu OUA Przemyśl. Odwołujący złożył oferty w każdej z dwóch części
p
ostępowania (części zamówienia).
Zamawiający pismami z dnia 12 czerwca 2024 r. (każde odnoszące się do odrębnej
części zamówienia) wezwał odwołującego do złożenia wyjaśnień w trybie art. 224 ust. 1
ustawy Pzp
w zakresie dotyczącym wysokości zaoferowanej ceny. W wezwaniu
z
amawiający wskazał, że oczekuje złożenia wyczerpujących wyjaśnień, w tym dowodów
dotyczących wyliczenia ceny. Ostateczny termin na złożenie wyjaśnień został wyznaczony
na dzień 1 lipca 2024 r.
W dniu 1 lipca 2024 r. wykonawca L. K.
złożył zamawiającemu wyjaśnienia
odnoszące się do sposobu wyliczenia przez niego ceny ofertowej dla każdej ze złożonych
ofert (dalej
„wyjaśnienia RNC”), załączając do złożonych wyjaśnień RNC szczegółowe
kalkulacje oraz dowody
w postaci m.in. ofert dostawców, podwykonawców, umów, zestawień
sprzętu wykorzystywanego do realizacji zamówienia itp.
Odwołujący, wraz ze złożonymi wyjaśnieniami, działając na podstawie art. 18 ust. 3
ustawy Pzp
zastrzegł niektóre informacje jako tajemnicę swojego przedsiębiorstwa i wskazał,
że te nie podlegają udostępnieniu innym podmiotom: (a) załączoną do wyjaśnień kalkulację
szczegółową wraz z częścią opisową (zawartą w samej kalkulacji), zawierającą założenia
do tej kalkulacji oraz nazwę/ producenta materiałów; (b) dowody załączone do wyjaśnień
w postaci zindywidualizowanych ofert złożonych wykonawcy oraz faktur za dostawy, usługi
itd. realizowane przez w
ykonawcę lub na jego rzecz - w zakresie nazwy kontrahenta lub w
sytuacji zastrzeżenia treści oferty jako tajemnicy przedsiębiorstwa kontrahenta - w całości,
stanowiących odpowiedź na Wezwanie RNC. Przedmiotowe zastrzeżenie uzasadnił,
wskazując w szczególności na wartość gospodarczą zastrzeganych informacji.
Zamawiający pismem z dnia 25 lipca 2024 r. (dla każdej z części odrębnie)
poinformował odwołującego, że jego zdaniem zastrzeżone przez niego informacje w postaci:
załączonej do wyjaśnień kalkulacji szczegółowej wraz z częścią opisową (zawartej w samej
kalkulacji), zawierającej założenia do tej kalkulacji oraz nazwę/ producenta materiałów;
dowod
ów załączonych do wyjaśnień w postaci zindywidualizowanych ofert złożonych
w
ykonawcy oraz faktur, za dostawy, usługi itd. realizowane przez wykonawcę lub na jego
rzecz -
w zakresie nazwy kontrahenta lub w sytuacji zastrzeżenia treści oferty jako tajemnicy
przedsiębiorstwa kontrahenta - w całości, stanowiących odpowiedź na Wezwanie RNC, nie
spełniają wymagań definicji tajemnicy przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 11 ust. 2 uznk,
jak również wykonawca nie wykazał zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy Pzp, że informacje
zawarte w zastrzeżonych dokumentach stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Zamawiający
odtajni
ł więc ww. informacje.
Z powyższą decyzją zamawiającego nie zgodził się wykonawca L. K., wnosząc swoje
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje
W pierwszej kolejności Izba przytoczy przepisy ustawy Pzp oraz uznk, których
naruszenie zarzucał odwołujący, a które były podstawą orzekania w niniejszej sprawie.
Zgodnie z art. 18 ust. 3 Pzp, „Nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę
przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2022 r. poz. 1233), jeżeli wykonawca, wraz z przekazaniem
takich informacji, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, że zastrzeżone
informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Wykonawca nie może zastrzec informacji,
o
których mowa w art. 222 ust. 5.”.
Art. 11 ust. 2 uznk stanowi, że „przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się
informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje
posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i
zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym
rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do
korzystania
z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania
w celu utrzymania ich w poufności”.
W
świetle treści art. 18 ust. 3 Pzp, a także biorąc pod uwagę treść art. 18 ust. 1
ustawy
Pzp, zgodnie z którym „postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne”, art. 18
ust. 2 ustawy
Pzp, który stanowi, iż „zamawiający może ograniczyć dostęp do informacji
związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia tylko w przypadkach określonych w
ustawie”,
art. 74 ustawy
Pzp, stosownie do którego „1. Protokół postępowania jest jawny i
udostępniany na wniosek. 2. Załączniki do protokołu postępowania udostępnia się po
dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty albo unieważnieniu postępowania, z tym że: 1)
oferty
wraz
z załącznikami udostępnia się niezwłocznie po otwarciu ofert, nie później jednak niż w
terminie 3 dni od dnia otwarcia ofert, z uwzględnieniem art. 166 ust. 3 lub art. 291 ust. 2
zdanie drugie, 2) wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wraz z załącznikami
udostępnia się od dnia poinformowania o wynikach oceny tych wniosków - przy czym nie
udostępnia się informacji, które mają charakter poufny, w tym przekazywanych w toku
negocjacji lub dialogu.” oraz art. 73 ust. 1 ustawy Pzp, zgodnie z którym „oferty, opinie
biegłych, oświadczenia, informacja z zebrania z wykonawcami, zawiadomienia, wnioski,
dowód przekazania ogłoszenia Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej, inne dokumenty i
informacje składane przez zamawiającego i wykonawców oraz umowa w sprawie
zamówienia publicznego stanowią załączniki do protokołu postępowania”, nie budzi
wątpliwości, że co do zasady złożone przez wykonawcę wyjaśnienia w zakresie wyliczenia
ceny
i
dokumenty
złożone
jako
załączniki
do tych wyjaśnień są jawne i - stanowiąc załączniki do protokołu postępowania - podlegają
udostępnieniu, a zawarte w nich informacje są informacjami związanymi z postępowaniem
o udzielenie zamówienia, wobec czego zamawiający może ograniczyć do nich dostęp
(w szczególności ich nie ujawniać) tylko w przypadkach określonych przepisami ustawy Pzp.
Zważywszy, że nie ujawnianie zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy Pzp informacji
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów uznk stanowi wyjątek od
wyrażonej w art. 18 ust. 1 ustawy Pzp zasady jawności postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, art. 18 ust. 3 ustawy Pzp musi być interpretowany i stosowany w
sposób ścisły. Co za tym idzie, w ten sam sposób należy interpretować określone w tym
przepisie okoliczności, których wystąpienie zobowiązuje zamawiającego do nieujawniania
informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów uznk.
W konsekwencji należy uznać, że w przypadku, gdy dokonane przez wykonawcę
zastrzeżenie nieudostępniania informacji, o którym mowa w tym przepisie, obejmuje wiele
informacji, wykonawca zobowiązany jest wykazać istnienie określonych w tym przepisie
okoliczności (a tym samym także w art. 11 ust. 2 uznk) w odniesieniu do poszczególnych
informacji, których dotyczy przedmiotowe zastrzeżenie, tj. musi wykazać, że:
jest ona informacją techniczną, technologiczną, organizacyjną przedsiębiorstwa lub inną
informacją posiadającą wartość gospodarczą,
jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze elementów informacji nie jest ona
powszechnie znana osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie
jest łatwo dostępna dla takich osób,
uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu
należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności,
a w przypadku, gdy zastrzeżenie dotyczy „innej informacji posiadającej wartość
gospodarczą” także posiadanie wartości gospodarczej przez tą informację.
Mając na uwadze treść przywołanych wyżej przepisów Izba uznała, że odwołanie nie
zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba wskazuje, że nie sposób podzielić zastrzeżeń
odwołującego i zarzutów stawianych zamawiającemu w zakresie, w jakim twierdzi, że
decyzja
zamawiającego z dnia 25 lipca 2024 r. referuje tylko do niektórych okoliczności
podniesionych przez odwołującego w Uzasadnieniu TP, co w konsekwencji miałoby
powodować,
że argumentacja zamawiającego jest wybiórcza, nie dotyka istoty sprawy, a to w
konsekwencji
miałoby mieć ten skutek, iż podjęta przez zamawiającego czynność odtajnienia
zastrzeżonych informacji - jest nieprawidłowa. Z takimi twierdzeniami nie sposób się zgodzić.
Wbrew sformułowanym przez odwołującego zarzutom, treść pism skierowanych do
niego z dnia 25 lipca 2024 r.,
informujących o odtajnieniu zastrzeżonych przez niego
informacji i dokumentów wskazuje bezspornie, że zamawiający faktycznie oceny w tym
zakresie dokonał. Zamawiający precyzyjnie i jednoznacznie wskazał, które z zastrzeżonych
przez odwołującego informacji uznał za jawne i nieobjęte tajemnicą przedsiębiorstwa,
poda
jąc jednocześnie uzasadnienie faktyczne, jak i prawne dokonywanej przez siebie
czynności. Treść uzasadnienia zawiera zarówno opis stanu faktycznego, poprzez wskazanie
czynności odwołującego, która została poddana badaniu przez zamawiającego, wskazaniu
jakie przepisy mają w niniejszej sprawie zastosowanie, w końcu także odniesienie się do
każdego rodzaju dokumentów, które zostały przez wykonawcę L. K. zastrzeżone i wskazanie
z jakich powodów zastrzeżenie takie nie może zostać uznane za skutecznie dokonane.
Izba
nie kwestionuje poglądów przywoływanych przez odwołującego, który powołuje
się na tezy zawarte w wyroku z KIO z dnia 6 lipca 2020 r. o sygn. akt KIO 796/20, w którym
Izba w istocie zwróciła uwagę, że zasadność zarzutów odwołania kwestionujących daną
czynność zamawiającego dokonuje się w zakresie tych okoliczności, które stanowią
podstawę decyzji zamawiającego, a ta z kolei przedstawiana jest przez niego w piśmie
kierowanym
do wykonawcy, to jednak w przypadku
gdy zamawiający dokonuje czynności polegającej
na odtajnieniu informacji tj.
decyduje, że określone informacje, w zakresie których
wykonawca zastrzegł, że nie mogą być udostępniane, zostaną przez zamawiającego
udostępnione
- uzasadnienie takiej decyzji
sprowadza się do wskazania jaki zakres informacji zamawiający
zamierza odtajnić oraz, z jakich powodów zamawiający uznał, że w zakresie danej informacji
nie zostało wykazane istnienie okoliczności określonych w art. 18 ust. 3 ustawy Pzp i art. 11
ust. 2 uznk
. Już to tylko stanowi realizację obowiązku wynikającego z art. 16 pkt 2 ustawy
Pzp i wyrażonej w nim zasady przejrzystości. Stopień szczegółowości i obszerności takiego
uzasadnienia
winien być adekwatny do tego jaka jest treść uzasadnienia tajemnicy
przedsiębiorstwa, sporządzonego i złożonego w postępowaniu przez wykonawcę, ale nie
sposób zgodzić się z twierdzeniem, że zamawiający musi odnieść się do każdego argumentu
podnoszonego w takim uzasadnieniu. W
okolicznościach niniejszej sprawy, w ocenie Izby,
przekazana
odwołującemu treść pism z 25 lipca 2024 r. wymagania powyższe spełnia.
Podkreślić w tym miejscu także należy, na co wielokrotnie zwracała uwagę Izba
w swoich orzeczeniach, co wynika także z licznych orzeczeń sądów okręgowych, iż
tajemnica przedsiębiorstwa, jako wyjątek od zasady jawności postępowania, powinna być
interpretowana w sposób ścisły, a zamawiający powinien z należytą starannością
zweryfikować zasadność utajnienia oferty. Aby było to możliwe to na wykonawcę
zastrzegającego informacje jako tajemnica przedsiębiorstwa nałożono ciężar wykazania,
że dana zastrzeżona informacja stanowi tajemnicę jego przedsiębiorstwa. Zamawiający
w istocie dokonuje stosowanego badania w tym zakresie
i przekazuje swoją decyzję
wykonawcy, nie można jednak stawiać zamawiającemu wymagań i czynić zarzutów, że nie
odniósł się w sposób wystarczająco szczegółowy czy to do wszystkich podnoszonych przez
wykonawcę argumentów czy też, że nie powiązał określonej argumentacji z konkretną,
zastrzeżoną informacją, gdyż to nie po stronie zamawiającego leży ciężar wykazania
wszystkich okoliczności opisywanych w art. 18 ust. 3 ustawy Pzp.
Ponownie należy wskazać, że to po stronie wykonawcy zastrzegającego informacje
istnieje obowiązek wykazania, że dana informacja jest tajemnicą jego przedsiębiorstwa.
Warto
w tym miejscu powtórzyć za bogatym w tym zakresie orzecznictwem, że obowiązek
„wykazania” oznacza coś więcej aniżeli wyjaśnienie (uzasadnienie) przyczyn co do objęcia
tajemnicą przedsiębiorstwa. Za wykazanie nie może być uznane ogólne uzasadnienie,
sprowadzając się de facto do przytoczenia jedynie elementów definicji legalnej tajemnicy
przedsiębiorstwa, wynikającej z przepisu art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji bądź gołosłowne zapewnienie, że zastrzegana informacja ma walor tajemnicy
przedsiębiorstwa oraz powoływanie się na bogate orzecznictwo Izby i sądów powszechnych
dotyczące tej materii. Ocenie zamawiającego podlegać powinna również okoliczność, czy
wykonawca zastrzegający dane informacje przestawił dowody na potwierdzenie tez
zawartych w uzasadnieniu zastrzeżenia (tak: Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział
Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w Wyroku z dnia 24 listopada 2023 r.
sygn. akt XXIII Zs 102/23).
Zdaniem składu orzekającego odwołujący swoim obowiązkom w
tym zakresie nie sprostał. Jak trafnie wskazuje zamawiający w piśmie z dnia 25 lipca 2024 r.,
informującym wykonawcę L. K. o odtajnieniu zastrzeżonych przez niego informacji nie
wykazał on, że zastrzeżone przez niego dokumenty zasługują na ochronę w świetle art. 11
ust. 2 uznk.
Treść dokumentu pn. Uzasadnienie tajemnicy przedsiębiorstwa jest bowiem zbyt
ogólnikowa i lakoniczna, by możliwe było wywiedzenie zaistnienia powołanych przesłanek
w przedmiocie zastrzeżonych przez odwołującego informacji. Ponadto wykonawca L. K., na
potwierdzenie swojego stanowiska,
nie przedstawił również wystarczających dowodów.
W
Uzasadnieniu TP odwołujący koncentruje się na wartości gospodarczej, którą mają
mieć zastrzegane przez niego informacje, podkreślając w pierwszej kolejności,
że zamawiający wzywając go do wyjaśnień oczekiwał podania danych dotyczących
materiałów, które to dane jak twierdzi odwołujący nie wynikają z zapisów SST. Przyznaje
przy tym, że SST wskazują na wymagania, jakie mają spełniać materiały, nie podają
natomiast
jaki konkretnie materiał należy zastosować. W konsekwencji wywodzi, że dobór
odpowiednich materiałów w tym postępowaniu wymagał od wykonawcy przeanalizowania
setek dostępnych na rynku materiałów, z których jedynie kilka spełnia wymagania
zamawiającego.
Odwołujący jednak w swoich wywodach całkowicie pomija kwestię w jaki sposób
powyższe informacje miałyby zagrozić jego pozycji konkurencyjnej względem kontrahentów.
Jak trafnie zauważyła Izba w Wyroku z dnia z 6 czerwca 2023 r., sygn. akt KIO 1479/23
sporządzona przez wykonawcę, na potrzeby danego postępowania o udzielenie zamówienia,
kalkulacja cenowa ma co do zasady charakter indywidualny i przyjęte w niej założenia
znajdą zastosowanie w konkretnym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Jak
trafnie argumentował zamawiający w swoim stanowisku w postępowaniach, których
przedmiotem jest utrzymanie dróg krajowych, istnieje bowiem wiele zmiennych związanych
np.
z
ukształtowaniem terenu, a co za tym idzie inne są też warunki klimatyczne, które
powodują,
że różne są uwarunkowania dotyczące realizacji zamówienia związane z koniecznością
zastosowania określonych materiałów, sprzętu czy dedykowania określonej liczby
pracowników. Tym samym argumentacja zawarta w Uzasadnieniu TP jakoby wymagania
SST w tego rodzaju postępowaniach były wspólne dla tego typu postępowań w różnych
oddziałach zamawiającego, nie zasługuje na uwzględnienie.
Nie sposób też zgodzić się z tezą zawartą w Uzasadnieniu TP, jakoby inni,
konkurujący z odwołującym wykonawcy mieli czerpać z dobrodziejstwa sporządzonych przez
odwołującego kalkulacji i mogli z nich korzystać na potrzeby czy to prowadzonego aktualnie,
czy też przyszłych postępowań. Zauważyć bowiem należy, że inni wykonawcy obecnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia, którzy już złożyli swoje oferty, nie mają możliwości
zmiany swojej ceny ofertowej
czy też dokonania zmiany wybranego podwykonawcy czy
poddostawcy, celem zoptymalizowania zaoferowanej ceny.
Ubiegając się o zamówienie
każdy z wykonawców zmuszony był zatem wykonać wcześniej podobną pracę w postaci
konieczności doboru odpowiednich materiałów czy pozyskania kontrahentów z którymi
zamierza współpracować. Nietrafiona jest także argumentacja odwołującego jakoby
wykonawcy konkurencyjni mieli pozyskać złożone przez niego wyjaśnienia w celu
uzasadnienia
poprawności złożonych przez siebie ofert w postępowaniu, skoro termin na
przedstawienie tych wyjaśnień już dawno upłynął.
Niepoparta żadnymi dowodami jest także teza o tym, że udostępnienie innym
oferentom
złożonych wyjaśnień spowoduje, że odwołujący utraci swoją przewagę
konkurencyjną czy wręcz może zostać wyeliminowany z danego rynku, gdyż konkurujący
z nim wykonawcy składają bardziej ogólne wyjaśnienia, a poprzez dostęp do złożonych
przez niego zyskują dostęp do know - how odwołującego. Powtórzyć w tym miejscu należy,
że dane ujawnione w wyjaśnieniach po pierwsze nie będą przydatne dla wykonawców
konkurencyjnych w ramach ewentualnych kolejnych postępowań o zbliżonym przedmiocie do
niniejszego, gdyż te dotyczą sytuacji tego, konkretnego wykonawcy i inny podmiot nie będzie
miał możliwości zaadaptować ich wprost jako swoich. Ponadto, jak wskazał zamawiający, na
co przedstawił dowód w postaci wyciągu ze szczegółowej kalkulacji przedłożonej przez
odwołującego
w postępowaniu w 2023 r., szczegółowość przedłożonej kalkulacji w niniejszym
postępowaniu jest analogiczna (wszystkie informacje są tożsame). Pomimo ujawnienia tych
informacji w roku ubiegłym odwołujący nie został wyeliminowany z rynku przez konkurencję,
która uzyskała do tych wyjaśnień dostęp. Przeczy to tezie zawartej w Wyjaśnieniach TP,
jakoby dostęp do wyjaśnień składanych przez odwołującego miał wpływać na zachwianie czy
pogorszenie jego przewagi
w stosunku do konkurujących z nim podmiotów.
Znaczenie w niniejszej sprawie ma także fakt, że jak wskazywał zamawiający od roku
odtajnia on wyjaśnienia w przedmiocie rażąco niskiej ceny, składane w analogicznych
do niniejszego postępowaniach. Pomimo tego, co potwierdzają dowody przedłożone przez
zamawiającego na rozprawie w postaci Informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty
w postępowaniach prowadzonych od roku 2021 do 2023 (7 postępowań, z podziałem na
części), oferta odwołującego wielokrotnie była wybierana w nich jako najkorzystniejsza.
Powyższe dowodzi, że kwestia odtajnienia składanych w postępowaniach wyjaśnień
pozostawała bez wpływu na wynik kolejnego postępowania. Pomimo zatem wiedzy, jaką
nabywają inni wykonawcy także o tym, w jaki sposób wyjaśnienia swoje składał wykonawca
Leszek Kochanowicz,
odwołujący wygrywał kolejne przetargi organizowane przez ten oddział
GDDKiA. Jak zauważył bowiem zamawiający o tym, że wykonawca L. K. jest wybierany w
kolejnych postępowaniach nie decyduje cena jego oferty, ale szczegółowość
i kompleksowość złożonych wyjaśnień. Z kolei inni wykonawcy nawet pomimo, że uzyskali
d
o nich dostęp, nie byli w stanie pozyskać kolejnych zamówień.
Bez znaczenia
również dla kwestii oceny czy dane informacje powinny pozostać
niejawne ma
okoliczność, że inni wykonawcy, na skutek zapoznania się z treścią wyjaśnień
złożonych w tym postępowaniu będą mieli możliwość poznania informacji o rodzaju
zastosowanych materiałów, jak też nazwy producenta czy dostawcy. Należy bowiem
zauważyć, że sama wiedza o tym z jakiego źródła pozyskuje materiały dany wykonawca nie
wystarczy jeszcze konkurencyjnemu podmiotowi do tego, aby
uzyskać nad takim podmiotem
przewagę konkurencyjną.
O tym, że wiedza na temat nazw kontrahentów danego wykonawcy jest nieprzydatna
dla innych podmiotów może świadczyć też przykład wskazywany przez zamawiającego
na rozprawie.
W postępowaniu prowadzonym w roku 2023 r. najniższą cenę na jeden
z kluczowych materiałów niezbędnych do realizacji zamówienia tj. sól drogową
zaproponował wykonawca Zaberd Sp. z o.o. Pomimo, że inni wykonawcy pozyskali wiedzę
na
temat
tego
z jakiego źródła wykonawca ten nabywa sól, żaden podmiot, który ubiega się o to
zamówienie, nie zmienił swojego dostawcy. Istotna jest bowiem nie tylko sama wiedza
odnośnie nazwy dostawcy, ale też warunki na jakich odbywa się współpraca między nimi,
możliwe szczególnie korzystne zasady takiej współpracy, w końcu też niejednokrotnie
znaczenie ma wolumen nabywanych dóbr czy usług i stałość takiej relacji handlowej.
Ponadto jak pokazują dowody przedłożone przez zamawiającego na rozprawie ceny
materiałów używanych do realizacji przedmiotowego zamówienia (w tym ceny soli drogowej)
na tyle
znacząco się zmieniają, że nawet w okresie miesięcznym nie ma możliwości
uzyskania
takich
samych
cen
(z
przedłożonych faktur wynika, że cena soli drogowej tylko pomiędzy wrześniem/
październikiem 2022 r. a styczniem 2023 r. może znacząco wzrosnąć). Skoro tak, to wiedza
na temat tego od jakiego poddostawcy i za jaką cenę nabywana jest sól - będzie całkowicie
nieprzydatna innemu oferentowi
, a co za tym idzie nie stanowi wartości gospodarczej dla
wykonawcy.
Mając na uwadze podnoszoną w treści Uzasadnienia TP argumentację Izba uznała,
że odwołujący nie wykazał spełnienie przesłanek z art. 11 ust. 2 uznk w zw. z art. 18 ust. 3
Pzp w stosunku do
informacji objętych zastrzeżeniem tajemnicy przedsiębiorstwa. Analiza
tego dokumentu wskazuje
, że w przeważającej mierze ma ono charakter niczym nie
popartych twierdzeń dotyczących tego jakie to negatywne skutki wiążą się dla niego z faktem
odtajniania informacji na temat realizowanych kontraktów i możliwości poniesienia szkody.
Podkreślić należy, że samo oświadczenie i deklaracja zastrzegającego w tym
zakresie nie wystarczy, aby
uznać wymóg wykazania wartości gospodarczej lub charakteru
informacji za spełniony. Wartość gospodarcza musi mieć charakter obiektywny, oderwany od
subiektywnej oceny i stanowiska danego wykonawcy.
Oczywistym jest bowiem, że wszelkie
informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje,
wypracowane przez niego na przestrzeni lat prowadzonej przez niego
działalności, będą
zawsze w jego ocenie miały dla niego wartość gospodarczą. Nie jest to jednoznaczne z tym,
że z obiektywnego punktu widzenia mają one jakakolwiek wartość dla innych podmiotów.
Wykonawca powinien zatem wykazać, że takie informacje mogą być dla wykonawcy źródłem
jakichś zysków lub pozwalać mu na zaoszczędzenie określonych kosztów. Wartość tę należy
omówić i wykazać w odniesieniu do każdej zastrzeganej informacji, a nie jedynie gołosłownie
zapewnić, że zastrzegana informacja taką wartość posiada. Nie wystarcza samo
przeświadczenie zastrzegającego, że każda informacja z zakresu funkcjonowania
przedsiębiorstwa ma jakąś wartość gospodarczą, dlatego nie ma potrzeby jej wykazywać.
Przypomnienia wymaga także, że badanie przez zamawiającego zastrzeżonych
przez wykonawcę informacji każdorazowo musi odbywać się z uwzględnieniem z jednej
strony ochrony prawa do zachowania poufności informacji mających „wartość handlową” dla
danego wykonawcy, a z drugiej
zaś ochrony prawa pozostałych wykonawców do uczciwej
konkurencji. Jak trafnie
zauważył Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”),
w
wyroku
z dnia 17 listopada 2022 r., sygn. akt C-54/21
: „Niezbędne jest uwzględnienie z jednej strony
ochrony prawa do zachowania poufności informacji mających „wartość handlową” dla
danego wykonawcy, a z drugiej strony -
ochrony prawa pozostałych wykonawców do
uczciwej konkurencji i wnoszenia środków ochrony prawnej”. W tymże orzeczeniu TSUE jako
niewłaściwą uznał praktykę zamawiających, uwzględniających każdorazowo wnioski
oferentów o uznanie za tajemnicę przedsiębiorstwa wszystkich informacji, o których
nieujawnienie konkurującym z nimi oferentom wnioskują. Uznał, że informacji zawartych
w ofertach, które są istotne dla oceny tych ofert i udzielenia zamówienia na podstawie
kryteriów określonych w ogłoszeniu o zamówieniu specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, nie można każdorazowo i w całości uznawać za poufne. Taka praktyka może
bowiem naruszać równowagę między zasadą przejrzystości (art. 18 ust. 1 dyrektywy) a
ochroną poufności (art. 21 ust. 1 dyrektywy).
Co istotne w realiach rozpoznawanej sprawy
zastrzeżone przez odwołującego
informacje nie służą wyłącznie weryfikacji ceny przez zamawiającego, ale też pokazują jakie
założenia przyjął w tym przetargu wykonawca. Owe założenia podlegają weryfikacji nie tylko
przez zamawiającego, ale w przypadku gdy są jawne, także weryfikacji przez inne podmioty
ubiegające się o to zamówienia. Mając dostęp do złożonych wyjaśnień konkurenci mają
możliwość weryfikacji tych założeń z określonymi przez zamawiającego w SWZ
wymaganiami.
Powyższe stanowi równie istotny argument przemawiający za odtajnieniem
zastrzeżonych danych.
Z
wyżej opisywanych powodów Izba uznała, że zarzut naruszenia art. 18 ust. 3
ustawy
Pzp w związku z art. 11 ust. 2 uznk nie był uzasadniony.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku
postępowania - na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 8
ust. 2 pkt 2 w zw. z § 5 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020
r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r., poz.
Przewodnicząca: ……………………..…………
Członkowie: ……………………..…………
……………………..…………