Sygn. akt KIO 2866/24
POSTANOWIENIE
Warszawa, dnia 21 sierpnia 2024 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Katarzyna Prowadzisz
po rozpoznaniu
na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron, w dniu 21 sierpnia 2024 roku,
w Warszawie,
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
9 sierpnia 2024 roku
przez wykonawcę Fundacja Dziedzictwa Archeologicznego z siedzibą
we Wrocławiu
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Skarb Państwa – Generalna Dyrekcja
Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział w Zielonej Górze
przy udziale uczestnika po stronie Odwołujacego P. W. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą P. W. Pracowania Archeologiczno – Konserwatorska ARCHEOPLAN
z siedzibą w Krakowie
przy udziale uczestnika po stronie Zamawiającego I. M. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą ASINUS I. M. z siedzibą w Warszawie
postanawia:
Odrzuca odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża wykonawcę Fundację Dziedzictwa Archeologicznego
z siedzibą we Wrocławiu i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną
tytułem wpisu od odwołania.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga
za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodniczący:
…………………………….
Sygn. akt KIO 2866/24
Uzasadnienie
Zamawiający – Skarb Państwa – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad,
Oddział w Zielonej Górze prowadzi postępowanie pod nazwą: Umowa ramowa
na wykonanie badań archeologicznych na terenie inwestycji drogowych prowadzonych przez
GDDKiA Oddział w Zielonej Górze wraz z opracowaniem wyników badań.
Nr postępowania: O/ZG.D-3.2411.1.2024
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej:
Numer publikacji ogłoszenia: 173898-2024 Numer wydania Dz.U. S: 59/2024 Data publikacji:
W dniu 9 sierpnia 2024 roku wykonawca Fundacja Dziedzictwa Archeologicznego
z siedzibą we Wrocławiu, działając na podstawie art. 505 ust. 1 i art. 513 pkt 1 i pkt 2 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1605,
dalej; ustawy, ustawy Pzp)
wniósł odwołanie od czynności Zamawiającego:
− nieprawidłowym wyborze wykonawcy,
− nie odrzuceniu oferty ASINUS I. M. al. Solidarności 129/131/40, 00 – 898 Warszawa
mimo, że zachodziły przesłanki (wykluczenia) odrzucenia,
i w związku z tym nastąpiło naruszenie przepisów ustawy polegających na:
− zaniechaniu unieważnienia postępowania w związku z brakiem ofert nie
podlegających odrzuceniu.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 226 ust. 1 pkt 2 lit b) ustawy w zw. z art. 239 ust. 1 ustawy, art. 16 pkt 1 ustawy,
art. 112 ust. 1 ustawy Pzp i art. 116 ust. 1 ustawy
Pzp mające istotny wpływ na wynik
postępowania, przez ich niezastosowanie i zaniechanie odrzucenia oferty ASINUS I.
M.
jako złożonej przez wykonawcę niespełniającego warunków udziału
w postępowaniu w zakresie zdolności technicznych lub zawodowych, obejmujących
dysponowanie potencjałem kadrowym, w zakresie terminu realizacji badań,
powierzchni badanych stanowisk oraz pełnienia funkcji kierownika badań
na stanowiskach, którymi mieli się wykazać kandydaci na kierowników badań;
2) art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. b) oraz pkt 7 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia
16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1233;
dalej: „znku”), a także art. 16 pkt 1 ustawy Pzp, mające istotny wpływ na wynik
postępowania, przez ich niezastosowanie i zaniechanie odrzucenia oferty ASINUS,
która to oferta została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji,
polegających na podaniu w celu przysporzenia korzyści majątkowej (tj. uzyskania
zamówienia) wbrew prawu i dobrym obyczajom, niezgodnych z prawdą informacji
w wykazie osób złożonym Zamawiającemu w postępowaniu, z których wynikało,
że kandydaci na kierowników badań posiadają kwalifikacje, jakich wymagał
Zamawiający, gdy złożone w tym wykazie zapewnienia nie są zgodne
z rzeczywistością.
Odwołujący wniósł o:
− uwzględnienie odwołania,
− nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności ponownego badania i oceny oferty
oraz odrzucenia oferty ASINUS I. M.
al. Solidarności 129/131/40, 00 – 898
Warszawa,
− nakazanie Zamawiającemu unieważnienia postępowania przetargowego,
− zasądzenia od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania, tj.
kosztów wpisu w wysokości 15.000,00 zł , kosztów pełnomocnika oraz koszty
związane z dojazdem na rozprawę,
− dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentacji Postępowania, a także
dowodów opisanych szczegółowo w treści niniejszego odwołania oraz dowodów,
które zostaną powołane i przedłożone na rozprawie.
Odwołujący podał, że ma interes w uzyskaniu niniejszego zamówienia. Mając
powyższe na uwadze, Odwołujący wskazał, iż w wyniku naruszenia przywołanych przepisów
ustawy
Pzp jego interes w uzyskaniu zamówienia doznał uszczerbku, ponieważ oferta
ASINUS I. M.
została wybrana jako najkorzystniejsza, pomimo, że narusza przepisy ustawy
Pzp. Zamawiający wybrał ofertę tylko jednego Wykonawcy do zawarcia umowy ramowej
(dopuszczał zawarcie umowy z większą liczbą uczestników postępowania). Odrzucenie
oferty Asinus I. M.
będzie skutkować unieważnieniem postępowania przetargowego, a w
konsekwencji Zamawiający będzie zmuszony rozpisać nowe postępowanie na umowę
ramową, w którym Odwołujący będzie mógł wziąć udział.
Zatem szkoda Odwołującego odpowiada kwocie zysku jaką Odwołujący utracił na skutek
braku
możliwości uczestniczenia w realizacji zamówień cząstkowych.
Pismem z dnia 20 sierpnia 2024 roku Odwołujący przesłał dowody do odwołania oraz
pismo GDDKiA Oddział w Szczecinie z dnia 14 sierpnia 2024 roku.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła co następuje:
Izba uznała, że odwołanie zostało wniesione w ustawowym terminie.
Na podstawie akt postępowania odwoławczego Izba ustaliła, że Odwołujący złożył
Zamawiającemu kopię odwołania przed upływem terminu do jego wniesienia i terminowo
uiścił wpis od w prawidłowej wysokości na właściwy rachunek bankowy Urzędu Zamówień
Publicznych.
Izba ustaliła, na podstawie akt postępowania odwoławczego, w oparciu o pismo
Zamawiającego z dnia 30 lipca 2024 roku (znak sprawy O/ZG.D-3.2411.1.2024, znak pisma
O/ZG-D-
3.2411.1.12.2024.ab), „Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej”, że
W przedmiotowym postępowaniu złożono 4 oferty.
Poniżej wykaz Wykonawców, którzy złożyli oferty wraz z informacją zawartą w ofertach
na temat ceny, doświadczenia kierownika badań, zaangażowania personelu wykonawcy,
punktów przyznanych za kryteria oraz łącznej liczby punktów.
Nr
ofert
Nazwa
albo
imię
i
nazwisko, siedziba albo
miejsce
zamieszkania
i
adres jeżeli jest
miejscem wykonywania
działalności
Wykonawców
Cena
OFERTY
brutto
(C) (zł)
Liczba
punktów
Kryterium:
„C”
Cena
Liczba punktów
Kryterium:
„D”
Doświadczenie
kierownika badań
Liczba
punktów
Kryterium:
„Z”
Zaangażowania
personelu
wykonawcy
Łączna
ilość
punktów
ASINUS I.
M.
, al. Solidarności
00-898 Warszawa
NIP: 5252313020
60,00 pkt
Wykazano
kierowników
27,00 pkt
Wykazano
archeologów
8,00 pkt
Fundacja
Dziedzictwa
Archeologicznego ul.
Jagiellończyka
239 Wrocław
NIP: 8943054746
NIE
OCENIANO
OFERTA
ODRZUCONA
APB THOR
sp. z o.o
Al. Reymonta 21,
NIE
OCENIANO
OFERTA
ODRZUCONA
62-200 Gniezno
NIP: 7842490847
Pracownia
ArcheologicznoKonserw
atorska Archeoplan, ul.
Do Wilgi 20/5,
419 Kraków
NIP: 8661568078
NIE
OCENIANO
OFERTA
ODRZUCONA
Na podstawie powyższych informacji Izba ustaliła, że oferta Odwołującego została
odrzucona z postępowania, a Odwołujący nie kwestionuje podstaw odrzucenia swojej oferty
w złożonym w dniu 9 sierpnia 2024 roku odwołaniu.
Z treści odwołania wynika w sposób jednoznaczny, że Odwołujący nie kwestionował
czynności Zamawiającego odrzucenia oferty Odwołującego, a Odwołujący nie kwestionując
czynności odrzucenia jego oferty dąży do unieważnienia postępowania – co wynika z
wniosku jaki złożył „nakazanie Zamawiającemu unieważnienia postępowania przetargowego”
oraz stanowiska jakie zawarł w części uzasadnienia interesu w uzyskaniu zamówienia.
Izba wskazuje, zgodnie z art. 559 ust. 2 ustawy
, że na podstawie art. 528 pkt 2
ustawy
Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że odwołanie zostało wniesione przez
podmiot nieuprawniony.
- art. 7 pkt 30 ustawy -
Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o:
- wykonawcy -
należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę
organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która oferuje na rynku wykonanie robót
budowlanych lub obiektu budowlanego, dostawę produktów lub świadczenie usług lub
ubiega się o udzielenie zamówienia, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie
zamówienia publicznego;
- art. 505 ust. 1 ustawy -
Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes
w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę
w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
- art. 505 ust. 2 ustawy -
Środki ochrony prawnej wobec ogłoszenia wszczynającego
postępowanie o udzielenie zamówienia lub ogłoszenia o konkursie oraz dokumentów
zamówienia przysługują również organizacjom wpisanym na listę, o której mowa w art. 469
, oraz Rzecznikowi Małych i Średnich Przedsiębiorców.
Izba stwierdziła, że złożone odwołanie podlega odrzuceniu na podstawie
przepisu art. 528 pkt 2
ustawy z dnia 11 września 2019 roku Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 poz. 2019 ze zm.) ponieważ odwołanie zostało wniesione
przez podmiot nieuprawniony
– w przedmiotowym przypadku podmiot, który utracił
status wykonawcy.
Ustawa Prawo zamówień publicznych w art. 528 pkt 2 ustawy nakłada obligatoryjną
przesłankę odrzucenia odwołania jeżeli Izba stwierdzi, że odwołanie zostało wniesione przez
podmiot nieuprawniony. Krąg podmiotów nieuprawnionych do wniesienia odwołania
wytyczony został przez ustawodawcę w ten sposób, że wskazane zostały podmioty
uprawnione do wniesienia odwołania na określonym etapie postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego. Tym samym, każdy podmiot, który nie mieści się w kręgu
podmiotów uprawnionych do wniesienia odwołania będzie podmiotem nieuprawnionym.
Izba wskazuje,
że krąg podmiotów uprawnionych do korzystania ze środków ochrony
prawnej wyznacza przepis art. 505 ustawy
z dnia 11 września 2019 roku Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 poz. 2019 ze zm. dalej „ustawy”), zaliczając do niego
wykonawcę, uczestnika konkursu, a także inny podmiot, jeżeli ma lub miał interes w
uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę w
wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy z tym zastrzeżeniem, że wobec
ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia przysługują one
również organizacjom wpisanym na listę, o której mowa w art. 469 pkt 15 ustawy oraz
Rzecznikowi Małych i Średnich Przedsiębiorców.
Zgodnie z powyższym tylko podmioty wskazane w tym przepisie mogą zostać uznane
za uprawnione do wniesienia odwołania, stąd a contrario podmioty niezaliczające się do tego
kręgu muszą zostać uznane za nieuprawnione do wniesienia odwołania, a wniesione przez
nie odwołanie podlega odrzuceniu na podstawie art. 528 pkt 2 ustawy. Tym samym, nie
każdy podmiot jest uprawniony do skutecznego wniesienia odwołania.
Kluczowe znacznie dla określenia kręgu podmiotów uprawnionych do skutecznego
wniesienia odwołania, o którym mowa w art. 505 ust. 1 ustawy, ma moment wniesienia
odwołania tj. czy odwołanie zostaje wniesione przed terminem składania ofert w
postępowaniu
o udzielenie zamówienia, czy też odwołanie zostaje wniesione po terminie składania ofert.
Po terminie składania ofert oraz dokonaniu wyboru oferty najkorzystniejszej w postępowaniu
o udzielenie zamówienia krąg podmiotów uprawnionych do skutecznego złożenia odwołania
zostaje zakreślony (ograniczony) do podmiotów, jakie złożyły oferty w postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego, przy czym i w tym zakresie krąg ten może doznaje
ograniczenia jedynie do
tych podmiotów, które określa ustawa ww. przepisie. Gdyby chcieć
rozumieć ten przepis w inny sposób, szerzej przez odniesienie do nieokreślonego kręgu
podmiotów to w ocenie Izby prowadziłoby do absurdalnej sytuacji, w której każdy podmiot,
na każdym etapie postępowania o udzielenie zamówienia mógłby kwestionować wszelkie
czynności i zaniechania Zamawiającego. Jak również taka interpretacja byłaby wprost
niezgodna z obowiązującymi przepisami.
Wymaga wskazania w tym miejscu, że wykonawcą zgodnie z art. 7 pkt 30 ustawy jest osoba
fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej
i ten zakres określenia kręgu podmiotowego pokrywa się z podnoszonym w doktrynie
zakresem „innego podmiotu” wskazanego w art. 505 ust. 1 ustawy – „inny podmiot (tzn.
osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości
prawnej)” (tak Komentarz. Prawo zamówień publicznych red. H. Nowak, M. Winiarz,
Warszawa 2023 r. str. 1325). Takie określenie nie stanowi przypadkowości, bowiem jak
wynika z regulacji art. 7 pkt 30 ustawy i stanowisk doktryny (jw. dla art. 7 pkt 30 ustawy)
odwołanie do tak szerokiego zakresu podmiotowego miło na celu przekreślenie wszelkich
wątpliwości
odnoszących
się
do tego, czy ofertę w postępowaniu może złożyć jedynie przedsiębiorca. Tym samym
dopuszczono jednoznacznie w ustawie szeroki krąg podmiotów uprawnionych do udziału
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, przekreślając tym samym wszelkie
doktrynalne spory odnoszące się do tożsamości prawnej podmiotu uprawnionego do udziału
w postępowaniu. Ta wzajemna korelacja przepisów pozostająca we wzajemnej zgodności
i podlega również powiązaniu z etapami postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Status wykonawcy (osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjną
nieposiadającą osobowości prawnej), w definicji legalnej zawartej w art. 7 pkt 30 ustawy, jest
skorelowany z etapami post
ępowania o udzielenie zamówienia publicznego, co
jednoznacznie wynika również z treści przepisu.
W pierwszej części przepisu (art. 7 pkt 30 ustawy) ustawodawca jednoznacznie odnosi się
w do podmiotów (osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjną
nieposiadającą osobowości prawnej), które oferują na rynku wykonanie robót budowlanych
lub obiektu budowlanego, dostawę produktów lub świadczenie usług lub ubiega się o
udzielenie zamówienia – jest to bardzo szerokie określenie kręgu podmiotowego, w którym
ustawodawca odnosi się zarówno do podmiotów, które są w stanie oferować dany przedmiot
objęty zamówieniem, jak również te co będą się o takie zamówienia ubiegać. Odniesienie
to powiązane jest z etapem postępowania po ogłoszeniu postępowania (a przed terminem
składania ofert). Wszystkie zainteresowane podmioty danym zamówieniem mogą na tym
etapie kwestionować działania Zamawiającego, w tym również kwestionować np. przyjęcie
przez Zamawiającego określonego trybu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
(dla przykładu: kwestionowanie przyjętego przez Zamawiającego trybu konkurencyjnego
lub kwestionowanie trybu niekonkurencyjnego prowadzonego postępowania). Zestawiając
tak szerokie określenie kręgu podmiotów powiązanych z etapem postępowania (art. 7 pkt 30
ustawy) z regulacją art. 528 pkt 2 ustawy w nawiązaniu do kręgu podmiotowego z art. 505
ust. 1 ustawy i podanych „innych podmiotów” Izba stwierdza, że „inne podmioty” określone w
tym przepisie, to właśnie te wszystkie, które oferują na rynku wykonanie robót budowlanych
lub obiektu budowlanego, dostawę produktów lub świadczenie usług lub ubiega się o
udzielenie zamówienia, a które to są osobą fizyczną, osobą prawną albo jednostką
organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. W wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku
z dnia 25 maja 2012 r. sygn. akt. XII Ga 92/12 jednoznacznie podano, że W rozumieniu tego
przepisu (w orzeczeniu art. 179 ust. 1 ustawy z 2004 roku, obecnie art. 505 ust. 1 ustawy
z 2019 roku)
„innymi osobami" będą potencjalni wykonawcy, którzy kwestionują
prawidłowość
zastosowania trybów niekonkurencyjnych przez zamawiającego (zamówienie z wolnej ręki,
negocjacje bez ogłoszenia czy też zapytania o cenę). Podmioty te zostają, bowiem
pozbawione szansy wzięcia udziału w postępowaniu, którą miałyby, gdyby zamawiający
prowadził postępowanie w trybie rozpoczynającym się publicznym ogłoszeniem. Podmiot
przynależny do tej kategorii legitymowanych do wnoszenia środków ochrony prawnej,
analogicznie do innych uprawnionych musi wykazać, że ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. W związku z powyższym pozostałe przesłanki
materialnoprawne odwołania powodują, iż podmioty zaliczane do omawianej kategorii
legitymowanych muszą wykazać swój bezpośredni związek z prowadzonym postępowaniem,
w którym składają odwołanie. Względnie muszą wykazać, że działania lub zaniechania
zamawiającego pozbawiają ich możliwości wzięcia udziału w danym postępowaniu.
W niniejszym postępowaniu w zakresie zaskarżania wyboru trybu przez podmiot
nieuczestniczący w postępowaniu, interes w uzyskaniu danego zamówienia powinien być
rozumiany w sposób abstrakcyjny, jako potencjalna możliwość uzyskania zamówienia,
którego przedmiot jest objęty postępowaniem udzielanym w zaskarżanym trybie. Przesłanka
posiadania tak rozumianego „interesu
”
w uzyskaniu danego zamówienia pozwala, zatem (...)
skarżyć czynności zamawiającego polegające na nieprawidłowym zastosowaniu trybu
zamówienia z wolnej ręki. Orzeczenie to, choć wydane w oparciu o ówcześnie obowiązujący
stan prawny, z uwagi na zbieżność przepisów pozostaje aktualne.
W drugiej części przepisu art. 7 pkt 30, po przecinku (,), ustawodawca precyzyjnie odnosi się
do podmiotów (osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjną nieposiadającą
osobowości prawnej), które złożyły ofertę lub zawarły umowę w sprawie zamówienia
publicznego. Zastosowanie podziału wynikającego z użycia znaku interpunkcyjnego
„przecinka” (,) powoduje, że w tym zakresie przechodzimy do zakresu podmiotowego
powiązanego bezpośrednio z procedowaniem postępowania o zamówienie (kolejny etap
postępowania) przez odniesienie się do tych podmiotów, które złożyły ofertę lub do tych
podmiotów, które zawały umowę. Oznacza to, że „wykonawca” na tym etapie postępowania
tj. po terminie składnia ofert, rozumiany jest jako ten co złożył ofertę w postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego. Na tym etapie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego nie ma już mowy o „innych podmiotach”, które oferują na rynku wykonanie robót
budowlanych lub obiektu budowlanego, dostawę produktów lub świadczenie usług lub
ubiega się o udzielenie zamówienia, bowiem na tym etapie postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego (po terminie składania ofert) wykonawcą jest ten co złożył ofertę,
czyli podmiot który bierze udział w postępowaniu. Oznacza to, że na tym etapie
postępowania ograniczona jest już ilość wykonawców (ilość wykonawców jest taka, jak ilość
złożonych
ofert
w postępowaniu). Wykonawcą pozostaje również ten, który zawarł umowę – a to już jest
kolejny etap zawarcia umowy po przeprowadzonym postępowania o udzielenie zamówienia.
W podsumowaniu powyższego Izba wskazuje, że tak dokonana wykładnia przez Izbę
znajduje odzwierciedlenie w uzasadnieniu zawartym w stanowisku doktryny, a mianowicie:
Status wykonawcy jest skorelowany z etapami post
ępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, w toku kt
órego następuje stopniowe ograniczanie kręgu podmiotów, które są
definiowane jako wykonawcy. Od najszerszego, nieograniczonego kr
ęgu podmiotów na
etapie
og
łoszenia
o zam
ówieniu, po wąską grupę podmiotów, które złożyły oferty, by ostatecznie wykonawcą
pozosta
ł jedynie podmiot, który zawarł umowę i realizuje zamówienie. (tak Komentarz. Prawo
zamówień publicznych red. H. Nowak, M. Winiarz, Warszawa 2023 r. str. 90).
Kluczowym dla rozpoznania tej sprawy odwoławczej jest odniesienie do pojęcia
„wykonawcy”, którego definicja legalna zawarta jest w art. 7 pkt 30 ustawy – wykonawca
to osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej,
która oferuje na rynku wykonanie robót budowlanych lub obiektu budowlanego, dostawę
produktów lub świadczenie usług lub ubiega się o udzielenie zamówienia, złożyła ofertę lub
zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego.
Tym samym status wykonawcy, zgodnie z powyższą definicją, wiąże się z czynnym
uczestnictwem w kolejnych etapach postępowania o udzielenie zamówienia, czy też
z realizacją samego zamówienia. Podobnie zdefiniowane było pojęcie „wykonawcy”
w ustawie
Prawo zamówień publicznych z 2004 roku, a omawiana przesłanka odrzucenia
odwołania nie uległa zmianie. W ocenie Izby, przy uwzględnieniu definicji legalnej
„Wykonawcy”
oraz
zbieżności
przesłanek
odrzucenia
wymaga
odnotowania,
że dotychczasowy dorobek orzecznicy jak również stanowiska doktryny, w powyższym
zakresie pozostaje aktualny.
Izba podkreśla, że sam fakt złożenia oferty w postępowaniu o udzielnie zamówienia
publicznego
przez Odwołującego nie gwarantował i nie gwarantuje zachowania statusu
„wykonawcy” w znaczeniu nadanym temu pojęciu przez ustawodawcę, a to bezpośrednio
wpływa na możliwość korzystania ze środków ochrony prawnej. Status wykonawcy można
nieodwracalnie utracić – przykładowo – w wyniku zaniechania zaskarżenia przez
wykonawcę, który złożył ofertę decyzji Zamawiającego o odrzuceniu jego oferty lub
wykluczeniu
go z udziału w postępowaniu. Podkreślenia wymaga, za wyrokiem Sądu Okręgowego
w Warszawie z dnia 28 kwietnia 2021 r. sygn. akt XXIII Zs 10/21
, że
z
łożenie oferty
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie oznacza jednak, że podmiot, który
ją złożył, do zakończenia tego postępowania będzie wykonawcą w rozumieniu art. 7 pkt 30
ustawy
– podmiot taki może przestać być wykonawcą w ww. rozumieniu, co następuje
na przykład w wyniku zaniechania zaskarżenia czynności zamawiającego polegającej
na odrzuceniu oferty jego oferty.
Oferta
Odwołującego, co potwierdził sam Odwołujący w odwołaniu w załączonym
do odwołania piśmie z dnia 30 lipca 2024 roku, została odrzucona z postępowania o
udzielnie zamówienia, co wynika jednoznacznie z pisma Zamawiającego z dnia 30 lipca
2024 roku Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej
– natomiast zarzuty odwołania nie
odnoszą się do czynności odrzucenia oferty Odwołującego i Odwołujący nie kwestionuje tej
czynności Zamawiającego. Zarzuty odwołania nakierowane są na nieprawidłową w ocenie
Odwołującego czynność wyboru oferty najkorzystniejszej, która to oferta w ocenie
Odwołującego powinna zostać odrzucona z postępowania, w oparciu o podstawy wskazane
w zarzutach odwołania. Izba stwierdziła, że Odwołujący w żaden sposób nie przeciwdziałał
eliminacji oferty Odwołującego z udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia, akceptując
tym samym
ustalenia i ostateczną ocenę swojej oferty dokonaną przez Zamawiającego.
Wymaga odnotowania w tym miejscu, że Odwołujący status wykonawcy
w przedmiotowym
postępowaniu niewątpliwie posiadał (złożył ofertę, ubiegał się
o zamówienie), to jednak, w wyniku czynności podjętej w postępowaniu o udzielenie
zamówienia przez Zamawiającego, polegającej na odrzuceniu jego oferty, której to czynności
O
dwołujący nie zakwestionował (przez podniesienie w ramach tego dowołania zarzutów
w zakresie odrzucenia ofert lub złożenie odwołania w tym zakresie) status aktywnego
uczestnika (wykonawcy) postępowania o udzielenie zamówienia utracił. Czynność
Zamawiającego odrzucenia oferty Odwołującego z postępowania o udzielnie zamówienia
publicznego wywiera skutki prawne, które – wobec niewniesienia odwołania – mają charakter
nieodwracalny.
Przymiot uczestnika postępowania - wykonawcy Odwołujący utracił
w momencie, gdy zdecydował się nie kwestionować czynności Zamawiającego o odrzuceniu
oferty Odwołującego z postępowania, a zaskarżyć jedynie czynność wyboru oferty innego
wykonawcy. W
efekcie Odwołujący również sam zrezygnował z swojego statusu
„wykonawcy” aktywnego uczestnika postępowania.
Takie stanowisko Izby znajduje również swoje odzwierciedlenie np.: w postanowieniu z dnia
18 marca 2021 roku sygn. akt KIO 727/24, postanowienie z dnia 29 kwietnia 2021 roku sygn.
akt KIO 1174/21, postanowienie z dnia 19 lutego 2021 roku sygn. akt KIO 386/2;
postanowieniu z dnia 20 marca 2023 roku sygn. akt KIO 663/23; postanowienie z dnia 8
marca 2023 roku sygn. akt KIO 552/23 (oraz podane w tym postanowieniu orzeczenia),
wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 kwietnia 2021 r. sygn. akt XXIII Zs 10/21.
Wskazać należy również na stanowisko Sadu Okręgowego w postanowieniu Sądu
Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie z dnia 9 października 2008 r., sygn. akt IV Ca
które
z uwagi na spójność obowiązujących w poprzednim stanie prawnym z obecnie
obowiązującymi przepisami jest nadal aktualne.
W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE, chociażby w wyroku z dnia 21
grudnia 2016 r. w sprawie C-355/15 w sprawie Bietergemeinschaft Technische
Gebäudebetreuung GesmbH und Caverion Österreich GmbH przeciwko Universität für
Bodenkultur Wien i VAMED Management und Service GmbH & Co KG in Wien,
Trybunał
uznał, że wykonawcy wykluczonemu na mocy ostatecznej decyzji zamawiającego można
odmówić
dostępu
do odwołania od decyzji o udzieleniu zamówienia, nawet jeżeli oferty złożyli tylko ten
wykluczony wykonawca i
wykonawca, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą,
a zdaniem wykluczonego wykonawcy najkorzystniejsza oferta również powinna była zostać
odrzucona. W glosie do ww. orzeczenia TSUE M. S. (LEX/el. 2017) -
skuteczność
zaskarżania
decyzji
instytucji
zamawiającej
wymaga
posiadania
legitymacji
do wnoszenia środków ochrony prawnej. Skuteczne odwołanie to środek, który może być
wniesiony przez podmiot (oferenta) zainteresowany uzyskaniem określonego zamówienia,
który poniósł szkodę, względnie jest narażony na jej poniesienie w następstwie
podnoszonego naruszenia prawa UE lub przepisów krajowych (dokonujących transpozycji).
Interesu
we wnoszeniu środka ochrony prawnej nie ma oferent ostatecznie wykluczony z
post
ępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Za kluczowe zatem należy uznać
przede wszystkim czynne działanie odwołującego co do obrony własnej oferty, własnego
uczestnictwa
w prowadzonym postępowaniu, by skutecznie mógł on kwestionować pozostałe decyzje
instytucji zamawiającej, które zapadły w postępowaniu.
TSUE w sprawie
Hackermüller (wyrok z dnia 19 czerwca 2003 r. w sprawie C-249/01 W. H.
przeciwko Bundesimmobiliengesellschaft mbH (BIG) i Wiener Entwicklungsgesellschaft mbH
für den Donauraum AG (WED), ECLI:EU:C:2003:359), potwierdza powyższą tezę, bowiem
Trybunał wyraźnie stwierdził, że nie można odmówić prawa do wniesienia odwołania od
decyzji o wyborze oferty najkorzystniejszej wykluczonemu wykonawcy bez umożliwienia mu
zakwestionowania podstaw jego wykluczenia.
Postanowienie wydano na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 529 ust. 1 ustawy.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 1 1 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 z późn. zm.) na niniejsze postanowienie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………….………..