KIO 29/24 Warszawa, 26 stycznia 2024 r.

Stan prawny na dzień: 13.03.2024

Sygn. akt KIO 29/24 

Warszawa, 26 stycznia 2024 r. 

WYROK 

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski 

Protokolantka: 

Aldona Karpińska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  22  stycznia  2024  r.  w  Warsz

awie  odwołania  wniesionego 

2 stycznia 2024 r. do Prezesa Kr

ajowej Izby Odwoławczej  

przez wykonawc

ów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: TARGET sp.j. A. Ł., 

M. R. 

z siedzibą w Warszawie, ASPEKT sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie [„Odwołujący”] 

w  postępowaniu  pn.  Usługi  ochrony  osób  i  mienia  realizowane  w  formie  bezpośredniej 

ochrony fizycznej w obiektach muzeum archeologicznego w Gdańsku w okresie 01.02.2024-

31.01.2025 (ZP/04/2023) 

prowadzonym 

przez 

zamawiającego: 

Muzeum 

Archeologiczne 

Gdańsku 

[„Zamawiający”] 

przy  udziale 

wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Jantar 

sp. z 

o.o. z siedzibą w Słupsku, Jantar 2 sp. z o.o. z siedzibą w Słupsku – zgłaszających 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego [„Przystępujący”] 

orzeka: 

Umarza postępowanie co do wycofanego zarzutu i żądania. 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Zamawiającemu  unieważnienie  wyboru 

najkorzystniejszej  oferty,  a 

w  ramach  powtórnego  badania  ofert  –  wezwanie 

Przystępujących oraz wykonawców, którzy złożyli kolejne dwie oferty  z najniższą 

ce

ną,  na  podstawie  art.  224  ust.  1  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  –  Prawo 

zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 ze zm.) do wyjaśnienia, w tym 

złożenia dowodów, w zakresie wyliczenia ceny oferty. 

3.  K

osztami postępowania odwoławczego obciąża Zamawiającego i: 

1)  zalicza  w  poczet  tych 

kosztów  kwotę  7500  zł  00  gr  (słownie:  siedem  tysięcy 

pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Odwołujących  tytułem  wpisu 


Sygn. akt KIO 29/24 

od 

odwołania oraz kwotę 3600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero 

groszy) jako uzasadnione koszty 

Odwołującego,  

zasądza  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołujących  kwotę  1100  zł  00  gr 

(słownie: jedenaście  tysięcy  sto  złotych  zero  groszy)  jako  odpowiadającą  wpisowi 

od 

odwołania  oraz  uzasadnionym  kosztom  Odwołującego  z  tytułu  wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Na  niniejsze  orzeczenie 

–  w  terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  –  przysługuje  skarga 

za 

pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do  Sądu  Okręgowego 

w Warszawie 

– Sądu Zamówień Publicznych. 


Sygn. akt KIO 29/24 

U z a s a d n i e n i e 

Muzeum 

Archeologiczne  w  Gdańsku  {dalej:  „Zamawiający”}  prowadzi  na  podstawie 

ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 

1605  ze  zm.)  {dalej 

również:  „ustawa  pzp”  lub  „pzp”}  w  trybie  podstawowym  postępowanie 

o udziel

enie  zamówienia  na  usługi  pn.  Usługi  ochrony  osób  i  mienia  realizowane  w  formie 

bezpośredniej  ochrony  fizycznej  w  obiektach  muzeum  archeologicznego  w  Gdańsku 

w okresie 01.02.2024-31.01.2025 (ZP/04/2023). 

Ogłoszenie  o  tym  zamówieniu  7  grudnia  2023  r.  zostało  zamieszczone  w  Biuletynie 

Zamówień publicznych pod nr 00538665. 

Wartość tego zamówienia jest niższa niż progi unijne. 

28  grudnia  2023 

r.  Zamawiający  zawiadomił  drogą  elektroniczną  o  wyborze  jako 

najkorzystniejszej  oferty  złożonej  wspólnie  przez  Jantar  sp.  z o.o.  z  siedzibą  w  Słupsku, 

Jantar  2  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Słupsku  {dalej:  „Konsorcjum  Jantar”  lub  „Przystępujący”}, 

także o klasyfikacji pozostałych ofert według punktowanych kryteriów oceny. 

2 stycznia 2024 r. TARGET sp.j. A. 

Ł. M. R. z siedzibą w Warszawie, ASPEKT sp. z 

o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  którzy  również  wspólnie  złożyli  ofertę  {dalej  również: 

„Odwołujący”  lub  „Konsorcjum”}  wnieśli  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie 

od  

powyższej czynności i zaniechań innych czynności przez Zamawiającego. 

Odwołujący zarzucili Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp: 

1.  Art.  239  ust.  1  i  2  w  zw.  z  art.  226  ust.  1 pkt  8 oraz  art.  224  ust.  4 

– przez wybór jako 

najkorzystniejszej oferty złożonej przez Konsorcjum Jantar zamiast odrzucenia tej oferty. 

2.  Art.  224  ust.  1  w  zw.  z  art.  224  ust.  4 

–  przez  zaniechanie  wezwania:  1)  Konsorcjum 

Jantar,  2)  Konsorcjum  Dogmat 

(Agencja  Ochrony  Osób  i  Mienia  Dogmat  sp.  z  o.o. 

siedzibą  w  Warszawie,  Patrol  Dogmat  spółka  cywilna  M.  P.,  R.  K.  z  Elbląga,  Biuro 

Ochrony  Dogmat  sp. z o.o.  z  siedzibą  w  Elblągu,  D&S Dogmat  sp. z  o.o.  z  siedzibą  w 

Warszawie, Grupa Ochrony Dogmat sp. z o.o. z siedzibą w Elblągu, 3) Szeryf Security 

A.  S.  z  Gdyni  {dalej: 

„Szeryf  Security”}  –  do  złożenia  szczegółowych  wyjaśnień  cen 

złożonych ofert. 

3.  Art.  226  ust.  1  pkt  8  w  zw.  z  art.  224  ust.  4 

–  przez  zaniechanie  odrzucenia  ofert 

złożonych przez Konsorcjum Jantar, Konsorcjum Dogmat i Szeryf Security. 

4.  Art.  16 

–  przez  zaniechanie  przygotowania  i  przeprowadzenia  postępowania 

udzielenie  zamówienia  publicznego  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej 

konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. 


Sygn. akt KIO 29/24 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

Unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty. 

2.  Wezwania Konsorcjum Jantar, Konsorcjum Dogm

at i Szeryf Security do wyjaśnienia cen 

złożonych ofert. 

3.  Ponownej  oceny  ofert  po  odrzuceniu 

złożonych  przez  powyżej  wskazanych 

wykonawców ofert jako zawierających rażąco niskie ceny. 

Odwołujący  sprecyzował  podtrzymany  zarzut  główny  z  pkt  2.  powyżej 

szczególności przez podanie następujących okoliczności faktycznych i prawnych. 

{okoliczności faktyczne} 

W przedmiotowym postepowaniu wpłynęło 7 ofert. 

Odwołujący  w  pismach  z  21  i  27  grudnia  2023  r.  [załączniki  nr  5  i  6  do  odwołania], 

po przedstawieniu  wylicze

ń  kosztów  pracy  przy  uwzględnieniu  minimalnej  stawki 

roboczogodziny 

obowiązującej w 2024 r. (tj. 33,51 zł od 1 stycznia i 34,01 zł od dnia 1 lipca), 

zwrócił  uwagę  Zamawiającemu,  że  ceny  za  roboczogodzinę  w  ofertach  złożonych  przez 

Konsorcjum  Jantar 

(30,07  zł  netto),  Konsorcjum  Dogmat  (30,53  zł  netto)  i  Szeryf  Security 

(31,35  zł  netto)  mogą  zawierać  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia 

wniósł o wezwanie tych wykonawców do złożenia w tym zakresie wyjaśnień w zakresie. 

{okoliczności prawne} 

Wykładania stosowania art. 224 ust. 1 ustawy pzp w podobnych sprawach. 

Jak trafnie 

wskazała Izba w uzasadnieniu wyroku z 24 stycznia 2023 r. sygn. akt KIO 

: …stawka minimalnego wynagrodzenia za pracę, która będzie obowiązywać od 1 lipca 

2023  r.,  była  znana  wykonawcom  w  dniu  składania  ofert  rozporządzenie  Rady  Ministrów 

sprawie  wysokości  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  oraz  wysokości  minimalnej 

stawki  godzinowej  w  2023  r.  (Dz.U.  z  2022  r.  poz.  1952)  zostało  opublikowane  w  dniu  15 

września  2022  r.,  natomiast  termin  składania  ofert  upływał  w  dniu  13  grudnia  2022  r. 

Powyższa  okoliczność  wywołuje  istotne  wątpliwości  co  do  prawidłowości  kalkulacji  ceny 

przez  przystępującego.  W  interesie  publicznym,  jak  i  interesie  zamawiającego,  leży 

szczegółowe  zbadanie  kalkulacji  ceny  dokonanej  przez  przystępującego  tym  zakresie  – 

zdaniem  składu  orzekającego  Izby  –  należało  powziąć  uzasadnione  wątpliwości.  (…) 

Ustalona  przez  zamawiającego  szacunkowa  wartość  zamówienia  czy  miesięczna  stawka 

realizacji  usługi  wynikająca  z  obecnej  umowy  zamawiającego  z  odwołującym,  nie  mają 

przesądzającego  znaczenia.  Nie  można  wykluczyć,  że  te  kwoty/stawki  są  zaniżone. 

Podstawowe  znaczenie  ma  kalkulacja  wykonawcy,  a  w  tym  zakresie 

–  zdaniem  składu 

orzekającego Izby – należało powziąć uzasadnione wątpliwości

Podobnie  w  uzasadnieniu  wyroku  z  16  marca  2022  r.  sygn.  akt  KIO  599/22:  Izba 


Sygn. akt KIO 29/24 

podkreśla,  że  zamawiający  obowiązany  jest  badać  cenę  oferty  nie  tylko  na  podstawie 

wymogów  zawartych  w  przepisach  ustawy  pzp,  ale  również  w  innych  powszechnie 

obowiązujących  przepisach  prawa.  Zamawiający  jest  również  obowiązany  jest  badać, 

czy 

zaoferowana  przez  wykonawców  cena  nie  narusza  przepisów  o  minimalnym 

wynagrodzeniu  za  pracę.  Taka  konstatacja  jest  oczywista  w  świetle  brzmienia  zawartego 

w art. 224 ust. 3 pkt 4 ustawy pzp. W tym przypadku zastosowanie znajdzie art. 224 ust. 1, 

nie  zaś  ust.  2  ustawy  pzp.  Odnosząc  się  do  stanowiska  przystępującego,  wyrażonego 

przystąpieniu  i  podtrzymywanego  na  rozprawie  przed  Krajową  Izbą  Odwoławczą, 

iż odwołujący pominął istotny aspekt pozwalający zgodnie z przepisami prawa na obniżenie 

realnych  kosztów  wynagrodzenia  pracowników,  jakim  jest  możliwość  dofinansowania  do 

wynagrodzenia  pracowników  posiadających  orzeczony  stopień  niepełnosprawności 

Państwowego  Funduszu  Rehabilitacji  Osób  Niepełnosprawnych,  Izba  wskazuje,  że  to 

właśnie  tego  rodzaju  okoliczności  winny  być  przedmiotem  wyjaśnień  składanych 

zamawiającemu  w  wyniku  stosownego  wezwania.  Z  faktu,  iż  istnieje  możliwość  takiego 

dofinansowania,  nie  można  wyprowadzać  tezy,  że  zamawiający  tego  rodzaju  okoliczności 

winien uwzględniać niejako „z urzędu” i że zwalnia go to od przeprowadzenia postępowania 

wyjaśniającego w zakresie zaoferowanych cen. Zamawiający nie ma wiedzy co do poziomu 

dofinansowania  otrzymywanego  przez  poszczególnych  wykonawców.  Dopiero  złożone 

wyjaśnienia,  poparte  dowodami,  pozwalają  zamawiającemu  na  ocenę,  czy  i  w  jaki  sposób 

obniżenie stawki godzinowej przez wykonawcę było uprawnione. 

{subsumpcja} 

W tych okolicznościach Odwołujący zarzucili Zamawiającemu naruszenia przepisów, 

jak na wstępie odwołania, konkludując, że ponieważ stawki godzinowe z tych trzech ofert nie 

zabezpieczają  stawki  wynikającej  z  przepisów  określających  minimalne  wynagrodzenie 

za 

pracę  w  2024  r.,  powinno  wzbudzić  to  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości 

realizacji przedmiotowego zamówienia w sposób wynikający z dokumentacji przetargowej. 

Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  z  18  stycznia  2024  r.  wniósł  o  jego 

oddalenie, następująco uzasadniając zajęcie takiego stanowiska. 

{okoliczności faktyczne} 

Każdy  z  wykonawców  w  formularzu  ofertowym  oświadczył,  że:  po  pierwsze  –

kalkulacja  ceny  oferty  uwzględnia  wymogi  rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  14 

września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości 

minimalnej stawki godzinowej w 2024 r.; po drugie 

– kalkulacja roboczogodziny nie stanowi 

czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu 

nieuczciwej konkurencji. 


Sygn. akt KIO 29/24 

Weryfikacja cen ofertowych pod kątem kryteriów określonych w art. 224 ust. 2 pkt 1 

ustawy  pzp,  przy 

uwzględnieniu  ubruttowionej  wartości  zamówienia  (1.726.920,00  zł) 

średniej arytmetycznej cen wszystkich siedmiu złożonych ofert (1.386.617,11 zł), pokazała, 

że  ceny  skarżonych  ofert  odbiegają  od  powyższych  kwot  o  odpowiednio  o:  Konsorcjum 

Jantar 

–  25,76% i 7,54%, Konsorcjum Dogmat – 24, 62% i 6,13%, Szeryf Security – 22,60% 

i 3,6% (Odwołujący – 16,48% i powyżej średniej arytmetycznej). 

Brzmienie  pkt  3.9.  SWZ: 

Ze  względu  na  specyfikę  ochranianych  obiektów 

Wykonawca  zobowiązany  jest  realizować  ochronę  przez  osoby  niekarane,  posiadające 

zdolność  do  wykonywania  zadań  pracownika  ochrony,  tj.  osoby  posiadające  wysoką 

sprawność  fizyczną  umożliwiającą  skuteczną  ochronę  w  razie  konieczności  podjęcia 

interwencji.  Wykluczeni  są  pracownicy  z  dysfunkcją  narządów  mowy,  ruchu,  słuchu 

lub 

zaburzeniami  psychicznymi.  Wykonawca  nie  może  do  ochrony  obiektów  Muzeum 

kierować 

osób 

orzeczonym 

stopniu 

niepełnosprawności 

uniemożliwiającym 

lub 

utrudniającym wykonanie przedmiotu zamówienia

Dopuszczenie  do  wykonywania  zamówienia  osób  z  orzeczonym  stopniem 

niepełnosprawności  wpisuje  się  w  funkcjonującą  od  wielu  lat  praktykę  przedsiębiorców 

branży usług ochrony kierowania takich osób do ochrony obiektów użyteczności publicznej, 

jak  np.  budynk

ów  sądów  czy  instytucji  kultury.  U  Zamawiającego  od  lat  czynności 

ochroniarskie mogą być świadczone są przy udziale osób z niepełnosprawnością. 

U

możliwienie  w  przedmiotowym  postępowaniu  skorzystania  z  pracowników 

orzeczonym  stopniem  niepełnosprawności  przy  realizacji  usługi  determinowało  ceny 

ofertowe, co 

Zamawiający wziął pod uwagę. 

Przelicz

enie  ceny  oferty  Odwołującego  netto  (1.172.683,12  zł)  przez  34664 

roboczogodzin 

daje  stawkę  roboczogodziny  33,83  zł  netto,  a  więc  również  mniej  niż 

wskazywane w odwołaniu minimalne stawki roboczogodziny. 

{okoliczności prawne} 

Wykładnia normy z art. 224 ust. 1 ustawy pzp w orzecznictwie Izby. 

Jak trafnie 

wskazała Izba w uzasadnieniu wyroku z 24 stycznia 2022 r. sygn. akt KIO 

Dyspozycja art. 224 ust. 1 pzp skierowana jest do zamawiającego i to zamawiający, 

jako  gospodarz  postępowania,  ma  możliwość  zastosowania  procedury  opisanej  tym 

przepisem.  Ustawodawca  w  art.  224  ust.  1  pzp  pozostawił  więc  zamawiającemu  ocenę 

zaistnienia  podstaw  do  wezwania  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  w  przedmiocie 

wyliczenia  ceny.  Zamawiający  powinien  zatem  wezwać  wykonawcę  do  złożenia  wyjaśnień 

zakresie  wyliczenia  ceny  w  sytuacji,  gdy  zaistnieją  wątpliwości  co  do  możliwości 

wykonania  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia 

lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów.  Przepisy  pzp  wyraźnie  rozróżniają  sytuację, 


Sygn. akt KIO 29/24 

której cena przekracza wskaźniki wprost wskazane w przepisach (odniesienie do wartości 

zamówienia ustalonej przed wszczęciem postępowania lub do średniej  arytmetycznej ofert) 

oraz  taką,  kiedy  wskaźniki  te  nie  zostały  przekroczone.  O  ile  w  pierwszym  przypadku 

wezwanie  wykonawcy  do  wyjaśnień  ma  charakter  obligatoryjny,  o  tyle  w  drugim  przypadku 

decyzja o skorzystaniu z takiego wezwania należy wyłącznie do zamawiającego. Warunkiem 

skorzystania  z  wezwania  do  wyjaśnień  jest  sytuacja,  w  której  oferta  wydaje  się 

zamawiającemu rażąco niska. Punktem odniesienia są występujące u zamawiającego (a nie 

u  konkurenta)  podejrzenia  zaoferowania  ceny  rażąco  niskiej.  Tylko  w  takiej  sytuacji 

uprawnienie  do  wezwania  do  wyjaśnień  staje  się  obowiązkiem  zamawiającego.  Wymaga 

również podkreślenia, że przepisy pzp posługują się pojęciami nacechowanymi elementami 

subiektywnymi,  odwołują  się  do  „wątpliwości  zamawiającego”,  czy  wskazują,  że  „cena 

wydaje  się  rażąco  niska”.  Nie  jest  więc  tak,  że  zamawiający  w  każdym  przypadku 

zobowiązany  jest  do  przeprowadzenia  procedury  wyjaśniającej  kalkulację  oferty.  Jest  to 

konieczne  w  sytuacji  pojawienia  się  wątpliwości  zamawiającego.  Jeżeli  ocena  danych 

prowadzi  do  wniosków,  że  wystąpiły  obiektywne  przesłanki  potwierdzające  prawidłowość 

kalkulacji, zamawiający nie ma obowiązku wzywania do wyjaśnień.  

powyższego wynika, że dopiero powzięcie przez zamawiającego wątpliwości co do 

prawidłowości  ceny  umożliwia  mu  wszczęcie  procedury  wyjaśniającej  kalkulację  oferty, 

natomiast  nie  ma  takiego  obowiązku  w  przypadku  pojawienia  się  wątpliwości  u  innego 

wykonawcy, jeśli zdaniem zamawiającego nie zachodzą przesłanki do badania rażąco niskiej 

ceny. 

Z  kolei  według  uzasadnienia  wyroku  Izby  z  dnia  7  grudnia  2021  r.  sygn.  akt  KIO 

Przy  postawieniu  zarzutu  zaniechania  wezwania  innego  wykonawcy  do  złożenia 

wyjaśnień  w  trybie  art.  224  pzp,  ciężar  dowodu,  iż  zamawiający  powinien  powziąć 

uzasadnione  wątpliwości,  aby  wezwać  wykonawcę  do  wyjaśnień  ceny,  spoczywał 

na 

odwołującym, zgodnie z klasycznym rozkładem ciężaru dowodu wynikającym z art. 6 kc. 

szczególności  nie  obowiązywał  tu  odwrócony  rozkład  ciężaru  dowodu  tak  jak  to  ma 

miejsce  w  sytuacji,  gdy  wykonawca  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień,  poprzez  złożone 

wyjaśnienia nie obali ciężaru rażąco niskiej ceny, o którym mowa w art. 224 ust. 5 pzp. 

{wnioski} 

W tych okolicznościach Zamawiający wywiódł, co następuje. 

Po pierwsze,  że  ponieważ  żadna  ze  złożonych ofert  nie wypełniała znamion  rażąco 

niskiej ceny 

określonych w art. 224 ust. 2 ustawy pzp, nie był zobligowany do badania rażąco 

niskiej ceny. 

Po drugie, że Odwołujący nie sprostał ciężarowi dowodu, gdyż odniósł się wyłącznie 

do  stawek  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  i  minimalnej  stawki  godzinowej,  bez 


Sygn. akt KIO 29/24 

uwzględnienia  notorycznej  praktyki  stosowanej  przez  wszystkich  wykonawców  usług 

ochroniarskich, jaką jest zatrudnianie osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, jak 

również uzyskiwanie dofinansowań z PFRON na zatrudnianie takich osób. 

Przystępujący w piśmie z 22 stycznia 2024 r. wniósł o oddalenie odwołania i również 

zwrócił  uwagę  na  fakt  złożenia  przez  wykonawców  w  formularzach  ofert  wspomnianych 

dwóch  oświadczeń  oraz  na  dopuszczenie  udziału  osób  z  orzeczonym  stopniem 

niepełnosprawności w wykonywaniu przedmiotowego zamówienia. 

Ponadto załączył „Kalkulację  ceny  ofertowej  netto na  usługę  ochrony  fizycznej  osób 

mienia w formie bezpośredniej ochrony fizycznej…” odrębnie dla każdego z pięciu obiektów 

Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, na których terenie mają być one wykonywane  

Na  posiedzeniu  Odwołujący  oświadczyli  do  protokołu,  że  wycofują  odwołanie 

w zakresie trzeciego zarzutu [pkt II.3) petitum i pkt 10.-11. 

uzasadnienia odwołania]. 

Z  uwagi  na  brak  podstaw  do  odrzucenia  odwołania  lub  umorzenia  postępowania 

odwoławczego,  sprawa  w  zakresie  niewycofanych  zarzutów  została  skierowana 

do rozpoznania  na  rozprawie, 

podczas  której  Strony  i  Przystępujący  podtrzymały 

dotychczasowe stanowisko i 

argumentację. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy

,  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy, 

jak 

również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska  wyrażone  ustnie 

na rozprawie i 

odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje: 

Z  art.  505  ust.  1 

pzp  wynika,  że  legitymacja  do  wniesienia  odwołania  przysługuje 

wykonawcy,  jeżeli  ma  lub  miał  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  poniósł  lub  może 

ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. 

W  o

cenie  Izby  Odwołujący  wykazali,  że  mają  interes  w  uzyskaniu  przedmiotowego 

zamówienia, gdyż złożyli ofertę w tym postępowaniu o udzielenie zamówienia. Jednocześnie 

może  ponieść  szkodę  w  związku  z  zarzucanymi  Zamawiającemu  naruszeniami  przepisów 

ustawy  pzp,  gdy

ż  zaniechanie  czynności  objętych  żądaniami  względem  oferty 

Przystępujących  i  pozostałych  dwóch  ofert  z  niższą  ceną  uniemożliwia  Odwołującym 

uzyskanie przedmiotowego zamówienia, na co mógłby w przeciwnym razie liczyć. 

{umorzenie w zakresie zarzutu nr 3} 


Sygn. akt KIO 29/24 

Jak  to  już  powyżej  odnotowano,  Odwołujący  wycofali  odwołanie  w  zakresie  zarzutu 

zaniechania  odrzucenia  trzech 

ofert  jako  zawierających  rażąco  niską  cenę  w  stosunku 

do 

przedmiotu zamówienia. 

Art.  520  ustawy  pzp  stanowi,  że:  w  ust  1  –  odwołujący  może  cofnąć  odwołanie 

do 

czasu  zamknięcia  rozprawy,  a  w  ust.  2  –  cofnięte  odwołanie  nie  wywołuje  skutków 

prawnych,  jakie  ustawa  wiąże  z  wniesieniem  odwołania  do  Prezesa  Izby.  Z  kolei  według 

art. 568 pkt 1 ustawy pzp 

Izba umarza postępowania odwoławcze, w formie postanowienia, 

w przypadku: cofnięcia odwołania. 

przywołanych  przepisów  wynika  zatem,  że  w  zakresie  zarzutów  odwołania,  które 

następnie  zostały  wycofane,  Izba  zobowiązana  jest  do  umorzenia  w  tym  zakresie 

postępowania odwoławczego. 

Stąd w tych okolicznościach Izba – działając na podstawie 568 pkt 1 pzp – orzekła, 

jak w pkt 1. sentencji orzeczenia kończącego postępowanie odwoławcze w tej sprawie. 

{rozpoznanie zarzutu nr 2} 

Iz

ba ustaliła następujące okoliczności jako istotne: 

Usługi  będące  przedmiotem  tego  zamówienia,  o  których  mowa  w  nazwie 

postępowania, zasadniczo obejmują: 

stałą  lub  doraźną  bezpośrednią  ochronę  fizyczną  osób  i  mienia  oraz,  w  przypadku 

bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa mienia i osób, podejmowanie działań przez 

co najmniej dwuoso

bową i uzbrojoną grupę interwencyjną; 

stały  monitoring  sygnałów  alarmowych  przysyłanych,  gromadzonych  i  przetwarzanych 

elektronicznych  urządzeniach  i  systemach  alarmowych  Zamawiającego  (systemach 

sygnalizacji  włamania i napadu,  systemach  sygnalizacji  pożarowej, systemach telewizji 

dozorowej , systemie alarmu w przypadku zalania wodą); 

3)  z

aktualizowanie  planów  ochrony  oraz  sporządzenie  instrukcji  ochrony  przez  osobę 

wpisaną na listę kwalifikowanych pracowników ochrony 

– w pięciu lokalizacjach obiektów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku; 

4)   opiek

ę nad salami wystawowymi w jednej z tych lokalizacji. 

[patrz pkt 3.1. i 3.2. SWZ] 

Termin  wykonania  tego  zamówienia  został  określony  na  12  miesięcy,  przy  czym 

planowano, że rozpoczęcie usług rozpocznie się od liczone od 1 lutego 2024 r.[patrz pkt 5. 

SWZ]. 

Zamawiający  wymaga realizacji  wszystkich  godzin  (w  tym  godzin  nocnych)  ochrony 


Sygn. akt KIO 29/24 

fizycznej obiekt

ów– z wyjątkiem grup interwencyjnych oraz innych określonych przypadków, 

takich jak zastępstwo nieobecnego pracownika do 14 dni – w ramach stosunku pracy [patrz 

pkt 3.33.2. SWZ]. 

Ze  względu  na  specyfikę  ochranianych  obiektów  wykonawca  zobowiązany  jest 

realizować  ochronę  przez  niekarane  osoby  zdolne  do  wykonywania  zadań  pracownika 

ochrony,  tj.  posiadające  wysoką  sprawność  fizyczną  umożliwiającą  skuteczną  ochronę 

razie konieczności podjęcia interwencji. 

Wykluczeni  są  natomiast  pracownicy  z  dysfunkcją  narządów  mowy,  ruchu,  słuchu 

lub zaburzeniami psychicznymi. 

Wykonawca  nie  może  do  ochrony  obiektów  kierować  osób  o  orzeczonym  stopniu 

niepełnosprawności, który uniemożliwia wykonanie przedmiotu zamówienia. 

Przy  czym  w  ocenie  Zamawiającego  osoby  z  orzeczoną  niepełnosprawnością 

w stopniu znacznym i umiarkowanym  w rozumieniu art. 4  ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. 

rehabilitacji  zawodowej  i  społecznej  oraz  zatrudnianiu  osób niepełnosprawnych  nie  mogą 

pełnić usług ochrony. 

[patrz pkt 3.9.-3.10. SWZ] 

Na  potrzeby  obliczenia  ceny  oferty  została  podana  liczba  dni  i  zakres  godzinowy 

świadczenia  usług  dla  poszczególnych  obiektów  dla  dni  roboczych  i  wolnych,  z  podziałem 

na 

ochronę  16-godzinną  i  24-godzinną,  przy  czym  34664  wynosi  zsumowana  liczba 

roboczogodzin [patrz pkt 3.4. SWZ]. 

W  ramach  sposobu  obliczenia  ceny 

oferty  zastrzeżono,  że  na  potrzeby  kalkulacji  

należy uwzględnić:  

1)  r

ozporządzenie  Rady  Ministrów  z  dnia  14  września  2023  r.  w  sprawie  wysokości 

minimalnego  wynagrodzenia  za pracę  oraz  wysokości  minimalnej  stawki  godzinowej  w 

2024 r. (Dz. U. poz. 1893); 

że  koszt  roboczogodziny  pracownika  ochrony  musi  uwzględniać  wszelkie  koszty 

związane z wykonywaniem usług, o których mowa w pkt 3. SWZ; 

że  kalkulacja  kosztu  roboczogodziny  nie  może  być  czynem  nieuczciwej  konkurencji 

w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 

[patrz pkt 16.3.-16.4.SWZ] 

Ponieważ  żaden  z  wykonawców  nie  skorzystał  przy  wypełnianiu  formularza  oferty 

(stanowiącego  załącznik  nr  1  do  SWZ)  z  możliwości  określenia  innej  wysokości  stawki 

roboczogodziny netto 

dla każdej z pięciu lokalizacji, w każdej ofercie cena oferty jest de facto 

wypadkową  jednolitej  stawki  roboczogodziny  netto  i  powyższej  łącznej  liczby  tych  godzin, 

po 

powiększeniu o VAT wg stawki 23% [patrz załącznik nr 1 do SWZ i formularze złożonych 

ofert]. 


Sygn. akt KIO 29/24 

Przy czym jednostkowa stawka roboczogodziny netto w ofertach objętych zarzutami 

została określona na: 30,07 zł przez Konsorcjum Jantar, 30,53 zł przez Konsorcjum Dogmat  

i 31,35 zł przez Szeryf Security [patrz formularze tych ofert]. 

1 grudnia 

2023 r. Zamawiający oszacował na podstawie stawki kalkulacyjnej Polskiej 

Izby  Ochrony  na  2004  r.  dla  etatowej  formy  zatrudnienia,  z  uwzględnieniem  korekty 

wybranych 

składników  kosztotwórczych  [co  nie  zostało  bliżej  sprecyzowane],  wartość 

udzielanego zamówienia na  1.404.000,00  zł  [patrz  pkt  3.  protokołu postępowania na  druku 

ZP-

TP oraz wniosek o wszczęcie postępowania z 1 grudnia 2023 r.]. 

Z  takiego  oszacowania  wynika  przyjęcie  przez  Zamawiającego  jako  adekwatnego 

punktu odniesienia stawki roboczogodziny netto na poziomie 40,50 zł. 

Co  prawda  15  grudnia  2023  r. 

przed  otwarciem  ofert  Zamawiający  udostępnił 

informację,  że  na  sfinansowanie  tego  zamówienia  zamierza  przeznaczyć  1.353.000,00  zł. 

daje kwotę 1.100.000 zł netto) [patrz pkt 12. protokołu postępowania na druku ZP-TP]. 

Powyższe  oznacza  jedynie,  że  Zamawiający  dysponuje  kwotą  niższą  niż  wartość 

szacunkowa  powiększona  o  kwotę  podatku  od  towarów  i  usług,  co  nie dezaktualizuje tego 

oszacowania. 

wydanego  na  podstawie  art.  2  ust.  5  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r. 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm.) rozporządzenia 

Rady  Ministrów  z  dnia  15  września  2023  r.  w  sprawie  wysokości  minimalnego 

wynagrodzenia za 

pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz. U. poz. 

1893) wynika, 

że: 

•  od 1 stycznia 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4242 zł [§ 1], 
•  od 1 stycznia 2024 r. minimalną stawka godzinowa wynosi 27,70 zł [§ 2], 
•  od 1 lipca 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4300 zł [§ 3]. 
•  od 1 lipca 2024 r. minimalna stawka godzinowa wynosi 28,10 zł [§ 4]. 

Minimalny koszt roboczogodziny netto 

pracownika zatrudnionego na umowę o pracę 

w 2024 r. 

przy założeniu, że średnio w miesiącu przypada 168 godzin pracy i uwzględnieniu: 

dodatku za pracę w godzinach nocnych przez 56 godzin, składek ZUS i PPK obciążających 

pracodawcę,  kosztów  urlopu  w  wymiarze  27  dni  i  10-dniowej  absencji  chorobowej  w  skali 

roku 

– wynosi dla 2024 r.: od 1 stycznia – 34,49 zł, od 1 lipca – 36,99 zł. 

Przy  czym  przy  założeniu  zatrudnienia  pracownika  z  lekkim  stopniem 

niepełnosprawności i przysługującego z tego tytułu pracodawcy dofinansowania w wysokości 

500 zł miesięcznie może obniżyć koszt roboczogodziny netto w 2024 r. do wysokości: 33,51 

zł do 31 czerwca i 34,01 zł do 31 grudnia. 

[patrz kalkulacja z

awarta w załączniku nr 5 do odwołania] 


Sygn. akt KIO 29/24 

Powyższe  okoliczności  były  niesporne  jako  wynikające  z  dokumentów  tego 

zamówienia lub załączników nr 4 i 5 do odwołania, czyli pism Konsorcjum z 21 i 27 grudnia 

2023 r., do 

których Zamawiający nie odniósł się, co na zasadzie art. 533 ust. 2 ustawy pzp 

za przyznanie tych 

faktów. 

Poza  wszelkim  sporem jest  ponadto, że ani  wymagany  sposób  sporządzenia oferty, 

w  

tym określenia stawki roboczogodziny netto nie wymagał podania, czy i w jakim zakresie 

przy jej kalkulowaniu została uwzględniona pomoc publiczna, ani też żadna z ofert objętych 

zarzutami  odwołania  nie  zawiera  informacji  pozwalających  na  ustalenie,  czy  i  w  jakim 

zakresie  przewidziano  zatrudnienie  na  potrzeby  wykonywania  tego  zamówienia  osób 

z orzeczonym  i  jakim 

stopniem  niepełnosprawności.  Jednocześnie  nie  sposób,  aby  brak 

danych  co  do  przyjętych  przez  poszczególnych  oferentów  założeń  poczytać  za  fakty 

notoryjne w rozumieniu art. 532 ust. 1 ustawy pzp, jak wydaje się, że zasugerowane zostało 

to w odpowiedzi na odwołanie. 

Jednocześnie Zamawiający, jak również wynika z odpowiedzi na odwołanie, badanie 

istnienia podstaw faktycznych wezwania 

wykonawców do wyjaśnienia ceny oferty ograniczył 

do 

ustalenia, że cena żadnej z ofert nie odbiega o mniej niż 30%, zarówno od ubruttowionej 

wartości zamówienia, jak i od średniej arytmetycznej cen  sześciu otwartych ofert, z których 

żadna nie została odrzucona jako zawierająca błędy w obliczeniu ceny. 

Reasumując,  Zamawiający  przeszedł  do  porządku  dziennego  nad  tym, 

że na podstawie  dostępnych  mu  danych  nie  mógł  stwierdzić,  czy  stawki  roboczogodziny 

netto zawarte w ofertach objętych zarzutami odwołania uwzględniają wszystkie koszty, które 

będą  obciążać  wykonawcę  jako  pracodawcę  osób  skierowanych  do  wykonywania  usług 

na 

warunkach  tego  zamówienia  wynikających  z  opisu  jego  przedmiotu.  W  szczególności 

sytuacji,  gdy  wynika  z  niego  wprost,  że  zdaniem  Zamawiającego  nie  wchodzi  w  grę 

zatrudnianie osób z orzeczoną według odnośnych przepisów niepełnosprawnością w stopniu 

znacznym i umiarkowanym. 

Tymczasem,  jak  to  wynika  z  kalkulacji  przedstawionych  z  własnej  inicjatywy  przez 

Przystępujących  [załączniki  do  pisma  procesowego],  założyli  oni  zatrudnianie  na  potrzeby 

wykonywania  tego  zamówienia  takich  osób,  aby  dzięki  temu  otrzymać  dofinansowanie 

umożliwiające  obniżenie  stawki  roboczogodziny  do  poziomu,  który  uprzednio  określili 

złożonej ofercie. 

W  rezultacie  okazuje  się,  że  obiektywnie  rzecz  biorąc  zachodzą  wątpliwości, 

czy 

stawka  z  oferty  Przystępujących  (a  tym  bardziej  z  dwóch  pozostałych  ofert  objętych 

zarzutami  odwołania),  nie  tylko  nie  jest  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  tego 

zamówienia, ale czy umożliwia jego wykonanie zgodnie z wymaganiami SWZ i wynikającymi 

z obowiązujących przepisów. 


Sygn. akt KIO 29/24 

Izba stwierdziła, że w tych okolicznościach odwołanie jest zasadne. 

Zgodnie z art. 224 ust. 1 pzp j

eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części 

składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  lub  budzą 

wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie 

wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów 

zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. 

Przy czym według art. 224 ust. 2 pzp w przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej 

w terminie je

st niższa o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej o należny 

podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  lub  średniej 

arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert  niepodlegających  odrzuceniu  na  podstawie 

art. 

226  ust.  1  pkt  1 i  10,  zamawiający  zwraca  się o udzielenie wyjaśnień,  o których mowa 

ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia;  2)  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Art. 224 ust. 3 pzp stanowi, że wyjaśnienia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć 

szczególności:  1)  zarządzania  procesem  produkcji,  świadczonych  usług  lub  metody 

budowy; 

2)  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  korzystnych  warunków  dostaw, 

usług  albo  związanych  z  realizacją  robót  budowlanych;  3)  oryginalności  dostaw,  usług 

lub 

robót  budowlanych  oferowanych  przez  wykonawcę;  4)  zgodności  z  przepisami 

dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa 

od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych 

na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu 

za  pracę  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz.  2207)  lub  przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw, 

którymi  związane  jest  realizowane  zamówienie;  5)  zgodności  z  prawem  w  rozumieniu 

przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach  dotyczących  pomocy  publicznej;  6)  zgodności 

przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego,  obowiązującymi 

miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie;  7)  zgodności  z  przepisami  z  zakresu 

ochrony  środowiska;  8)  wypełniania  obowiązków  związanych  z  powierzeniem  wykonania 

części zamówienia podwykonawcy. 

Przy czym 

według art. 224 ust. 4 pzp, w przypadku zamówień na roboty budowlane 

lub  usługi,  zamawiający  jest  obowiązany  żądać  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  ust.  1, 


Sygn. akt KIO 29/24 

co 

najmniej w zakresie określonym w ust. 3 pkt 4 i 6. 

Według art. 224 ust. 5 pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej 

ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.  

Art.  224  ust.  6  pzp  stanowi,  że  odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną 

lub kosztem,  podlega  oferta  wyk

onawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym 

terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie 

ceny lub kosztu. 

Z kolei zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

przywołanych  powyżej  przepisów  wynika,  że warunkiem  sine  qua  non  odrzucenia 

oferty  jako  zawierającej  rażąco  niską  cenę  jest  uprzednie  wezwanie  tego  wykonawcy  do 

złożenia  wyjaśnień  i  przedstawienia  dowodów  dotyczących  wyliczenia  tej  ceny  lub  jej 

istotnych  części  składowych.  Dopiero  w  sytuacji,  gdy  nie  sprosta  on  ciężarowi  wykazania, 

że cena  jego  oferty  nie  jest  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  otwiera 

prawną możliwość odrzucenia z tego powodu tej oferty. 

Dla  tej  sprawy  kluczowe  znaczenie  ma  jednak  norma  wynikająca  z  art.  224  ust.  1 

ustawy pzp.  

Z  kolei  relacja  pomiędzy  przepisami  ust.  1  i  2  art.  224  ustawy  pzp  jest  taka,  że ten 

pierwszy ma  charakter  nadrzędny,  a  drugi  określa jedynie szczególne  przypadki,  w  których 

wezwanie  do  wyjaśnienia  ceny  ma  charakter  obligatoryjny  (w  pkt  1)  lub  nieobligatoryjny 

(w 

pkt 2). Nie oznacza to, że inne okoliczności niż objęte tymi przepisami nie mogą w sposób 

zobiektywizowany  wskazywać  na  to,  że  cena  lub  jej  istotne  części  składowe  wydają  się 

rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości co do możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  opisu  przedmiotu  zamówienia 

warunkami umowy lub wynikającymi z odrębnych przepisów. 

Przy czym Izba w pełni podziela interpretację stosowania art. 224 ust. 1 ustawy pzp 

wynikającą z przywołanego powyżej za odwołaniem orzecznictwa Izby, z czym niesprzeczne 

jest  również  rozważania  Izby  wynikające  z  fragmentu  uzasadnienia  wyroku  zacytowanego 

powyżej za odpowiedzią na odwołanie, gdyż za każdym razem decydujące znaczenie mają 

ustalone dla danej sprawy konkretne okoliczności faktyczne. 

W  niniejszej  sprawie  nie  ma  wątpliwości,  że  Zamawiający  zaniechując  wezwania 

wykonawców, którzy złożyli oferty objęte zarzutami odwołania, do wyjaśnień i przedstawienia 

dowodów  w  trybie art.  224  ust.  1  ustawy  pzp,  naruszył ten  przepis.  Z  uwagi  na  wymagany 

sposób realizacji usług objętych przedmiotem tego zamówienia, uwzględniając obowiązujące 

przepisy  dotyczące  kosztów  pracy,  obiektywnie  rzecz  biorąc  Zamawiający  winien  powziąć 

wątpliwości  co  do  możliwości  należytego  wykonania  przez  tych  wykonawców  tego 

zamówienia bez ponoszenia straty. 


Sygn. akt KIO 29/24 

Ponieważ  stosowne  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  mogą  zostać  złożone  wyłącznie 

w wyniku  wezwania  wystosowanego  na  podstawie 

przepisów  art.  224  ustawy  pzp, 

następnie Zamawiający będzie miał obowiązek je ocenić, a Izba dopiero w razie zaistnienia 

sporu co do 

adekwatności wyniku tego badania będzie uprawniona do jego rozstrzygnięcia, 

w  niniejszej  sprawie  nie  podlegały  badaniu  pod  tym  kątem  kalkulacje  przedstawione  przez 

Przystępujących. 

Izba  stwierdziła,  że  ponieważ  naruszenie  przez  Zamawiającego  art.  224  ust.  1, 

a w konsekwencji art. 239 ust. 1 i 2 ustawy pzp 

miało wpływ na wynik prowadzonego przez 

niego  postępowania  o udzielenie  tego  zamówienia,  wobec  czego  –  działając  na  podstawie 

art. 554 ust. 1 pkt 1, ust. 3 pkt 1 lit. a oraz b ustawy pzp 

– orzekła, jak w pkt 2. sentencji. 

O kosztach postępowania odwoławczego w tej sprawie, na które złożył się uiszczony 

wpis  od  odwołania  oraz  uzasadnione  koszty  Odwołujących  w  postaci  wynagrodzenia 

pełnomocnika  (potwierdzone  złożoną  fakturą  VAT),  orzeczono  w  pkt  3.  sentencji  stosownie 

do jej wyniku na podstawie art. 557 ustawy p

zp w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 7 ust. 1 pkt 1 

rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych 

rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu 

pobierania wpisu od 

odwołania (Dz. U. poz. 2437) – obciążając nimi Zamawiającego.