Sygn. akt: KIO 3009/24
WYROK
Warszawa, dnia 20
września 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca: Katarzyna Odrzywolska
Protokolantka: Aldona
Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie
z udziałem stron i uczestników postępowania w dniu 18
września 2024 r. w Warszawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej w dniu 19 sierpnia 2024 r. przez wykonawcę FINEZJA P. I. z siedzibą w
Dorohusku
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego, którym jest: Gmina Dorohusk
przy udziale uczestnika wykonawcy
Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe
WAFLEX R.C.
z siedzibą w Chełmie zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, w tym unieważnienie czynności odrzucenia oferty złożonej
przez wykonawc
ę FINEZJA P.I. z siedzibą w Dorohusku, a także powtórzenie czynności
badania i oceny ofert;
kosztami postępowania obciąża zamawiającego Gminę Dorohusk, i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
FINEZJA P. I.
z siedzibą w Dorohusku tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od zamawiającego Gminy Dorohusk na rzecz wykonawcy FINEZJA P.I. z
siedzibą w Dorohusku kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset
złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z
tytułu wpisu od odwołania.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga
za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca:
……………………………….………
Sygn. akt: KIO 3009/24
U z a s a d n i e n i e
Gmina Dorohusk
(dalej: „zamawiający”) prowadzi, na podstawie przepisów ustawy
z dnia 11 września 2019 roku - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r., poz. 1320)
dalej: „ustawa Pzp” postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Dowóz
uczniów do szkół z terenu Gminy Dorohusk w roku szkolnym 2024/2025'' (dalej
„postępowanie”
lub „zamówienie”), o wartości szacunkowej poniżej progów unijnych, o których mowa w art.
3 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
pod numerem 2024/BZP 00393023/01 z dnia 2 lipca 2024 r.
W dniu 16 sierpnia
2024 r. zamawiający poinformował wykonawców o wyborze, jako
najkorzystniejszej w postępowaniu, oferty złożonej przez wykonawcę Przedsiębiorstwo
Handlowo Usługowe ''WAFLEX'' R.C. z siedzibą w Chełmie (dalej „WAFLEX”) oraz
odrzuceniu oferty wykonawcy FINEZJA P. I.
z siedzibą w Dorohusku.
W
dniu
sierpnia
r.
przez
wykonawcę
FINEZJA
P.
I.
z siedzibą w Dorohusku (dalej „odwołujący” lub „FINEZJA”) zostało wniesione odwołanie
na czynności zamawiającego polegające na wyborze oferty wykonawcy WAFLEX, jako
najkorzystniejszej,
oraz odrzuceniu oferty odwołującego.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie niżej wymienionych przepisów:
1. art. 108 pkt 5 ustawy Pzp poprzez odrzucenie jego oferty bez posiadania wiarygodnych
przesłanek o porozumieniu z innym wykonawcą, mające na celu zakłócenie konkurencji
pomimo, iż złożone zostało zażalenie dnia 14 sierpnia 2024 r. na działanie
zamawiającego poprzez złamanie specyfikacji warunków zamówienia (dalej „SWZ”) do
prowadzonego postępowania - pkt 16, 16.1, 16.2;
2. art. 223 ust. 1 ustawy Pzp
poprzez zaniechanie jego zastosowania w toku badania ofert,
ponieważ zamawiający nie zwrócił się do odwołującego o wyjaśnienia treści złożonych
oświadczeń o wykluczeniu z postępowania, co jednoznacznie przyczyniło się tym, iż
jego oferta została odrzucona, podczas gdy decyzja o ewentualnym wykluczeniu
wykonawcy czy też odrzuceniu oferty powinna być podjęta po przeprowadzeniu
szczegółowego postępowania wyjaśniającego.
Zarzucając powyższe odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
zamawiającemu: (1) unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty wykonawcy
WAFLEX;
(2) unieważnienia czynności odrzucenia oferty odwołującego oraz
(3) przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert.
Zamawiający poinformował wykonawców, zgodnie z art. 185 ust. 1 ustawy Pzp,
o wniesieniu odwołania, wzywając uczestników postępowania do złożenia przystąpienia.
W terminie określonym w art. 525 ust. 1 ustawy Pzp, żaden wykonawca nie przystąpił
do
toczącego się postępowania odwoławczego.
Zamawiający złożył do akt sprawy pismo procesowe z 18 września 2024 r. -
odpowiedź na odwołanie, wnosząc o jego oddalenie w całości jako niezasadnego.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu się
z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, przesłaną przez
zamawiającego w formie elektronicznej, uzupełnioną na posiedzeniu w dniu 18
września 2024 r., po zapoznaniu się z treścią odwołania, odpowiedzią na nie, a także
po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron, złożonych ustnie do protokołu
w toku rozprawy ustaliła i zważyła, co następuje
Izba
ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi art. 528 ustawy
Pzp, s
kutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba dokonała również badania spełnienia przez odwołującego przesłanek
określonych w art. 505 ustawy Pzp, to jest kwestii posiadania przez niego legitymacji do
wniesienia odwołania uznając, że jego interes we wniesieniu odwołania przejawia się w
następujący sposób.
Odwołujący złożył swoją ofertę w postępowaniu i ubiega się o zamówienie. Jego
oferta, w
przypadku uwzględnienia odwołania przez Izbę, miałaby szansę zostać wybrana
jako najkorzystniejsza. G
dyby bowiem Izba uznała, że zamawiający niezasadnie podjął
decyzję
o jej odrzuceniu
, to miałby on możliwość uzyskania zamówienia. Odwołujący może zatem
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp,
możliwość uzyskania zamówienia została bowiem odwołującemu odebrana, a co za tym
idzie utracił szansę na osiągnięcie zysku, który planował osiągnąć w wyniku jego realizacji.
Powyższe stanowi wystarczającą przesłankę do skorzystania przez odwołującego ze
środków ochrony prawnej przewidzianych w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje
Izba ustaliła, że przedmiotem zamówienia, zgodnie z SWZ jest: Dowóz uczniów
do szkół z terenu Gminy Dorohusk w roku szkolnym 2024/2025.
W postępowaniu zostały złożone cztery oferty: (1). P.W. Impex Trans M. B.
Strzeszkowice Duże 311, (24-220) Niedrzwica Duża, cena brutto 331 146,00 zł., czas
podstawienia pojazdu zastępczego 20 min; (2) FINEZJA P.I. Michałówka 106 (22-175)
Dorohusk, cena brutto 191
400,00 zł., czas podstawienia pojazdu zastępczego 20 min; (3)
Viki Bus Usługi Transportowe M. P. Michałówka 106, (22-175) Dorohusk (dalej „Viki Bus”),
cena brutto 167
200,00 zł., czas podstawienia pojazdu zastępczego 20 min; (4) PPHU
WAFLEX C. R. Uher 11b, (22-100)
Chełm, cena brutto 240 200,00 zł., czas podstawienia
pojazdu zastępczego 20 min.
W dniu 10 lipca 2024 r. z
amawiający wezwał wykonawcę Viki Bus do złożenia niżej
wymienionych
podmiotowych środków dowodowych w terminie do dnia 18 lipca 2024 r.
do godz. 10.00.: (
a) Koncesja, zezwolenie, licencja lub dokument potwierdzający,
że wykonawca jest wpisany do jednego z rejestrów zawodowych lub handlowych,
prowadzonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej, w którym wykonawca ma
siedzibę lub miejsce zamieszkania (zezwolenia i licencji na wykonywanie krajowego
transportu drogowego w zakresie przewozu osób); (b) dokument potwierdzający, że
wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę gwarancyjną min. 100.000,00 zł.
Wykonawca
w wyznaczonym terminie nie złożył ww. dokumentów. Żądane dokumenty zostały przesłane
z
amawiającemu po terminie, w niewłaściwej formie tj. nie zostały przesłane w formie
elektronicznej/
postaci elektronicznej. Zamawiający w dniu 29 lipca 2024 r., działając
na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp
wezwał Viki Bus do uzupełnienia podmiotowych
środków dowodowych. Wykonawca ten, w wyznaczonym terminie żądanych dokumentów nie
złożył. W związku z powyższym zamawiający podjął decyzję o odrzuceniu oferty tego
wykonawcy na podstawie art. 226 ust. 1 pkt. 2 lit. c ustawy P
zp, o czym poinformował w
piśmie z 16 sierpnia 2024 r.
W dniu 9 sierpnia 2024 r. z
amawiający, w oparciu o przepis art. 274 ustawy Pzp
wezwał kolejnego w rankingu ofert wykonawcę FINEZJA do złożenia podmiotowych środków
dowodowych,
tożsamych z wymienionymi powyżej oraz wezwał na podstawie art. 252 ust. 2
ustawy Pzp
do wyrażenia zgody na wybór oferty po terminie związania ofertą. W tym samym
dniu wykonawca FINEZJA
przesłał żądane dokumenty, wyrażając zgodę na zawarcie
umowy.
Zamawiający w piśmie z 16 sierpnia 2024 r. poinformował odwołującego, że dokonał
wyboru, jako najkorzystniejszej w postępowaniu, oferty złożonej przez WAFLEX.
Jednocześnie wskazał, że wyklucza go z postępowania na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp, a co za tym i
dzie odrzuca jego ofertę na podstawie art. 226 ust. 1 pkt. 2 lit a
ustawy Pzp. W uzasadnieniu faktycznym wskazał, że stwierdził, na podstawie wiarygodnych
przesłanek, że wykonawca zawarł z innym wykonawcą tj. firmą Viki Bus porozumienie
mające na celu zakłócenie konkurencji poprzez złożenie odrębnych ofert. Na powyższy fakt
wskazuje m.in. dwukrotne niezłożenie dokumentów przez firmę Viki Bus, powodujące
odrzucenie tej oferty, przez co kolejna w rankingu oferta wykonawcy FINEZJA
staje się
najkorzystniejszą; obaj wykonawcy posiadają jednakowy adres prowadzenia działalności;
złożone przez obie firmy formularze ofertowe są wizualnie bardzo podobne oraz posiadania
przez Panią M. P. Pełnomocnictwa do dokonywania czynności w imieniu i na rzecz firmy
FINEZJA,
poświadczonego przez Notariusza w Chełmie J. P. (repetytorium A
nr 3950/2019).
Z powyższą decyzją nie zgodził się odwołujący, składając 19 sierpnia 2024 r. swoje
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, stanowiska stron
prezentowane na rozprawie i w pismach procesowych
, a także zakres zarzutów
podnoszonych w odwołaniu Izba uznała, że odwołanie zasługiwało w całości
na uwzględnienie.
Na wstępie konieczne jest przypomnienie treści przepisów, które znajdą
zastosowanie w niniejszej sprawie.
I tak, zgodnie z art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp, za
mawiający przygotowuje i
przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców oraz przejrzysty.
Art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy Pzp
stanowi, że zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
(pkt 2)
została złożona przez wykonawcę: (lit a) podlegającego wykluczeniu z postępowania.
Z kolei zgodnie z art. 223 ust. 1 ustawy Pzp w toku badania i oceny ofert
zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert
oraz przedmiotowych środków dowodowych lub innych składanych dokumentów lub
oświadczeń. Niedopuszczalne jest prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą
negocjacji dotyczących złożonej oferty oraz, z uwzględnieniem ust. 2 i art. 187, dokonywanie
jakiejkolwiek zmiany w jej treści.
Art. 108 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp
stanowi, że z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza się wykonawcę jeżeli zamawiający może stwierdzić, na podstawie wiarygodnych
przesłanek, że wykonawca zawarł z innymi wykonawcami porozumienie mające na celu
zakłócenie konkurencji, w szczególności jeżeli należąc do tej samej grupy kapitałowej
w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, złożyli
odrębne oferty, oferty częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,
chyba że wykażą, że przygotowali te oferty lub wnioski niezależnie od siebie.
W
skazać również należy, że pojęcie „wiarygodnych przesłanek”, o których mowa
w przepisie art. 108 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp
, pojawia się także w art. 57 ust. 4 lit.
d Dyrektywy Parlamentu Europejskiej i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie
zamówień publicznych uchylającej Dyrektywę 2004/18/WE. Przyjmuje się, że stwierdzenie
zaistnienia „wiarygodnych przesłanek” równoznaczne jest z uprawdopodobnieniem w
wysokim stopniu, że doszło do naruszenia zakazu porozumień antykonkurencyjnych. Nie jest
zatem wymagane dysponowanie dowodem bezpośrednim, aby można było wykluczyć
wykonawcę na tej podstawie. Wystarczającym jest by całokształt okoliczności sprawy
pozwalał na racjonalne i logiczne wyprowadzenie wniosku, że doszło do zawarcia
zmowy przetargowej.
Przy czym skład orzekający w niniejszej sprawie przychyla się do stanowiska
prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że wniosek taki nie może być jedynie jednym
z możliwych wniosków, które można powziąć na skutek analizy zaistniałych w sprawie
okoliczności (tak w wyroku KIO z 20 listopada 2018 r., sygn. akt KIO 2095/18; wyroku KIO
z 25 listopada 2022 r., sygn. akt KIO 2938/22). Zgromadzone w danej sprawie dowody
poszlakowe muszą stanowić pewien zbiór faktów, z których łącznie można wyprowadzić
jeden tylko wniosek
tj. świadczyć o istnieniu zmowy przetargowej. W sytuacji zatem kiedy
w okolicznościach danej sprawy istnieją inne możliwości uzasadnienia zaistniałych faktów
- zastosowanie przepisu art. 108 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp - jest niedopuszczalne. Zmowa
przetargowa jest jednym z najostrzejszych przejawów nieuczciwej konkurencji i o ile nie
sposób wymagać, aby sam wykonawca dostarczył zamawiającemu dowodów bezpośrednich
na fakt zaistnienia zmowy, to jednak dowody poszlakowe muszą być na tyle silne, by dawały
podstawę do sformułowania jednego, nie budzącego żadnych wątpliwości wniosku.
W tym kontekście zwrócić też należy uwagę, że konstrukcja omawianego przepisu
wskazuje, że nie ma on charakteru bezwzględnie obowiązującego w tym znaczeniu, że
nawet w przypadku, gdy
wykonawcy należą do tej samej grupy kapitałowej w rozumieniu
ustawy
z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów a złożyli odrębne oferty,
oferty częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, nie podlegają
wykluczeniu jeśli wykażą, że przygotowali te oferty lub wnioski niezależnie od siebie. Co za
tym idzie, przed ewentualnym wykluczeniem wykonawców, zamawiający powinien dać
szansę uczestnikom postępowania na takie działanie. Mając powyższe na uwadze Izba
uznała, że zasadnie odwołujący formułuje zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 223
ust. 1 ustawy Pzp
, poprzez uniemożliwienie mu złożenia wyjaśnień w zakresie
występujących po stronie zamawiającego wątpliwości. Poprzez brak skierowania do
wykonawcy FINEZJA takiego wezwania z
amawiający pozbawił go tym samym szansy na
odniesienie się do kwestii, które zamawiający uznał jako wiarygodne przesłanki, mające
świadczyć o zmowie pomiędzy przedsiębiorcami. Powyższe zamawiający powinien był
wyjaśnić,
zanim
podjął
decyzję
o wykluczeniu tego wykonawcy z postępowania.
W rozpoznawanej sprawie
zamawiający upatruje wiarygodnych przesłanek na
istnienie zmowy przetargowej w tym,
że: (1) firma Viki Bus Usługi Transportowe M. P., z
którą odwołujący ma pozostawać w zmowie, dwukrotnie nie złożyła dokumentów
podmiotowych,
co w rezultacie spowodowało odrzucenie oferty tego wykonawcy, zaś kolejna w rankingu
oferta
odwołującego stała się najkorzystniejszą; (2) obaj wykonawcy posiadają jednakowy
adres prowadzenia działalności; (3) złożone przez obie firmy formularze ofertowe są
wizualnie bardzo podobne oraz (4) Pani M. P. posiada
Pełnomocnictwo do dokonywania
czynności w imieniu i na rzecz firmy Finezja P. I., poświadczone przez Notariusza w Chełmie
J. P. (repetytorium A nr 3950/2019). Zdaniem Izby
powyższe okoliczności nie stanowią
wystarczającej podstawy, aby uznać, że jedynym możliwym do wyprowadzenia wnioskiem w
niniejszej sprawie
jest, że doszło do zakazanego porozumienia między wykonawcami, a
zatem brak jest podstaw do tego by stwierdzić, że odwołujący podlega wykluczeniu z
postępowania, a jego oferta powinna zostać odrzucona.
Wszystkie powyższe okoliczności, o czym świadczy przebieg postępowania
odwoławczego i argumentacja przywoływana przez odwołującego, można w sposób logiczny
i wiarygodny wyjaśnić, której to szansy zamawiający odwołującemu w toku prowadzonego
postępowania odmówił.
Skład orzekający wziął pod uwagę wyjaśnienia złożone przez odwołującego
na rozprawie, który odniósł się do wszystkich, podnoszonych przez zamawiającego w piśmie
16 sierpnia 2024 r. kwestii
uznając w pierwszej kolejności, że sam fakt, że Viki Bus
na wezwanie zamawiającego nie złożyła wymaganych dokumentów podmiotowych nie jest
dowodem na istnienie porozumienia między wykonawcami. Decyzja powyższa mogła być
bowiem
efektem czystej kalkulacji, podyktowanej względami biznesowymi. Trafnie wskazał
odwołujący, że wykonawcy z różnych powodów rezygnują z udziału w postępowaniu
pomimo, że wcześniej złożyli swoje oferty. Niejednokrotnie dzieje się tak np. z tego powodu,
ze już wcześniej podpisali umowę z innym zamawiającym, a nie dysponują wystarczającym
potencjałem, aby zawrzeć kolejną. W tym kontekście należy zwrócić także uwagę,
że w postępowaniu, którego dotyczy niniejsze postępowanie odwoławcze, zamawiający nie
żądał wniesienia wadium. Z tego względu brak złożenia, a następnie uzupełnienia
podmiotowych środków dowodowych nie wiązał się dla wykonawcy z żadnymi
konsekwencjami. Dlatego też wykonawca Viki Bus mógł swobodnie, w zasadzie na każdym
etapie postępowania, zmienić strategię biznesową i zdecydować się zaangażować
posiadane przez siebie
zasoby sprzętowe i kadrowe na potrzeby realizacji innego,
uzyskanego przez niego zamówienia.
Nie zasługuje też na aprobatę argumentacja zamawiającego, jakoby o celowym
działaniu wykonawcy Viki Bus świadczy fakt, że skoro wykonawca ten złożył poprawnie
ofertę w postępowaniu i podpisał ją w sposób prawidłowy, następnie popełnia „szkolny” błąd
polegający na tym, że przedkłada dokumenty podmiotowe w niewłaściwej formie. Zwrócić
należy uwagę, że mamy do czynienia z mikroprzedsiębiorcą (co wynika z oświadczenia
złożonego w pkt 7 Formularza oferty), który niejednokrotnie zajmuje się wszystkimi sprawami
związanymi z prowadzoną przez siebie działalnością, tym samym może niejednokrotnie
popełniać błędy, które zamawiającemu wydają się „szkolnymi” i popełnianymi celowo,
a w rzeczywistości wynikają czy to z nieznajomości przepisów, braku wiedzy czy po prostu
niedostatecznej
ilości czasu na załatwienie wszystkich spraw, które mogą skumulować się
w danym momencie.
Odnosząc się natomiast do podnoszonych przez zamawiającego kwestii dotyczących
tego, że obaj wykonawcy mają ten sam adres prowadzenia działalności, w ocenie Izby nie
sposób na tej podstawie stwierdzić faktu istnienia niedozwolonego porozumienia.
Odwołujący wyjaśnił na rozprawie, że istniały pomiędzy przedsiębiorcami powiązania
osobiste, w chwili obecnej
nie mają jednak miejsca. Powyższe spowodowało, że
zarejestrowali oni swoją działalność gospodarczą pod tym samym adresem. Izba wskazuje,
że nawet gdyby takowe powiązania osobiste pomiędzy wykonawcami biorącymi udział w
postępowaniu
o udzielenie zamówienia istniały, to z samego faktu istnienia powiązań rodzinnych czy
towarzyskich nie należy wywodzić zawarcia niedozwolonego porozumienia między nimi.
Na rynku lokalnym pomiędzy dwoma przedsiębiorcami działającymi w tej samej branży
występują siłą rzeczy pewne powiązania i trzeba taką okoliczność traktować w kategoriach
zwykłej, możliwej do zaistnienia sytuacji. Nierzadko zdarza się, że wykonawcy tacy
konkurują w licznych postępowaniach, w niektórych z nich z kolei występują wspólnie w
formie konsorcjów, czasami użyczają sobie zasobów, czy też uczestniczą w realizacji
poszczególnych zamówień na zasadach podwykonawstwa. Przy czym w okolicznościach
przedmiotowej sprawy zamawiający nie stwierdził, aby takowe powiązania miały miejsce,
toteż powyższy wywód ma wyłącznie na celu wskazanie, że tym bardziej nie wskazuje na
istnienie
powiązań pomiędzy podmiotami gospodarczymi fakt, że zarejestrowały one swoją
działalność pod tym samym adresem.
Izba wzięła pod uwagę dowody przedłożone przez odwołującego, załączone
do odwołania w postaci „Protokołu zapytania ofertowego” z dnia 27 listopada 2023 r.
prowadzonego w Gminie Stary Brus, z
którego wynika, że na zapytanie skierowane
do odwołującego i Viki Bus oba podmioty udzieliły odpowiedzi, a pomimo tego, że
wykonawca FINEZJA zaproponował wyższą cenę za świadczenie usług transportowych,
wykonawca Viki
Bus nie wycofał się z postępowania, zaś jego oferta została wybrana jako
najkorzystniejsza.
Z kolei z treści „Informacji z otwarcia ofert” z 14 sierpnia 2023 r. w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego w tożsamym przedmiocie w roku ubiegłym, podobnie
jak w roku bieżącym zarówno odwołujący, jak i Viki Bus złożyli swoje oferty, a pomimo tego
zamawiający nie wykluczył z postępowania żadnego z nich. Powyższe świadczy, że na rynku
lokalnym wykonawcy ci składają swoje oferty, konkurują ze sobą, a następnie realizują
zamówienia publiczne.
Kolejna okoliczność, na którą wskazywał zamawiający, a która to miała świadczyć
o tym, że takowe niedozwolone porozumienie pomiędzy wykonawcami zostało zawarte, było
rzekome podobieństwo formularzy ofertowych. Przy tym na rozprawie zamawiający uściślił,
że stwierdzając owo podobieństwo miał na myśli pogrubienie czcionki w tych samych
miejscach i charakterystyczny, jego zdaniem,
znak „X” umiejscowiony poniżej kratki w pkt 6
formularza ofertowego.
Izba uznała, że z podobieństw tych, jakkolwiek pewne występują,
nie sposób wywieść tak daleko idących wniosków, jak to czyni zamawiający. Izba przyjęła
wyjaśnienia odwołującego składane na rozprawie, który zwrócił uwagę, że wszyscy
wykonawcy posługiwali się tymi samymi wzorami, przekazanymi przez zamawiającego jako
załącznik do SWZ (Formularz oferty stanowił załącznik nr 1 do SWZ). Stąd też zarówno
układ załącznika, jego zawartość, niejednokrotnie czcionka są do siebie podobne. Fakt, że
dwóch wykonawców uznało, że należy pogrubionej czcionki użyć przy wpisywaniu ceny
ofertowej, nie jest ani samo w sobie, ani też biorąc pod uwagę pozostałe okoliczności, które
miały miejsce w niniejszej sprawie, przesądzające o zawarciu niedozwolonego
porozumienia.
Ostatnim z argumentów, podnoszonych przez zamawiającego w informacji
o odrzuceniu oferty odwołującego jest fakt posiadania przez Panią M. P. Pełnomocnictwa do
dokonywania czynności w imieniu i na rzecz firmy Finezja P. I. poświadczonego przez
Notariusza w Chełmie J. P. (repetytorium A nr 3950/2019). Jest to okoliczność niesporna w
sprawie, gdyż przyznaje to sam odwołujący wyjaśniając jednak, że to zostało Pani M. P.
udzielone w dniu 22 maja 2019 r., kiedy nie prowadziła ona swojej działalności gospodarczej.
Dodatkowo na rozprawie odwołujący wyjaśnił, że aktualnie osoba ta nie jest już jego
pełnomocnikiem, nie działa w jego imieniu a swoją ofertę złożył i podpisał samodzielnie.
Izba uznała te wyjaśnienia za wiarygodne i doszła do przekonania, że i ta okoliczność nie
może prowadzić do tak daleko idącego wniosku, jakoby ww. wykonawcy dokonali uzgodnień
warunków składanych ofert i zawarli porozumienie ograniczające konkurencję.
Ponownie należy podkreślić, że aby stwierdzić, iż w danych okolicznościach doszło
do zmowy pomiędzy przedsiębiorcami musimy mieć do czynienia z taką sytuacją w której,
w kontekście zaistniałych w sprawie okoliczności, wniosek o zaistnieniu zmowy
przetargowej, jest jedynym logicznym do wyprowadzenia wnioskiem. Tymczasem w sprawie
będącej przedmiotem odwołania, zdaniem składu orzekającego, takie okoliczności nie miały
miejsca.
Wszystkie, podnoszone przez zamawiającego okoliczności, da się w sposób
logiczny
i wiarygodny wytłumaczyć, na co jednak zamawiający nie dał odwołującemu szansy.
Podsumowując, zdaniem Izby, w rozpatrywanej sprawie nie zaistniały wiarygodne
przesłanki, na podstawie których zamawiający mógłby stwierdzić istnienie zmowy
przetargowej, a zatem nie było podstaw do podjęcia przez niego czynności wykluczenia
odwołującego z postępowania. Trafione są także zarzuty, że zamawiający w toku
postępowania nie podjął nawet próby wyjaśnienia powyżej opisywanych okoliczności,
do czego w tym przypadku był zobowiązany. W konsekwencji należy stwierdzić, że przepisy
wskazywane przez o
dwołującego zostały przez zamawiającego naruszone, a odwołanie
zasługiwało w całości na uwzględnienie.
Izba zwraca też uwagę, podobnie jak uczyniła to Izba w wyroku z dnia 25 listopada
2022 r., sygn. akt KIO 2938/22
, że wykazanie w danej sprawie, iż ziściły się przesłanki
wymienione
w art. 108 ust. 1 pkt 5 jest zadaniem trudnym. Zakres postępowania
odwoławczego i środki jakimi dysponuje w jego ramach Izba nie są tak szerokie, jak choćby
możliwości organów, które są właściwe w sprawach ochrony konkurencji. Dlatego też,
pomimo
uwzględnienia odwołania w sprawie, Izba nie wyklucza, że ustalenia organów, które
dysponują szerszymi kompetencjami w zakresie badania zmów przetargowych, mogłyby być
inne. Powyższe nie zmienia faktu, że w ramach postępowania odwoławczego poczynione
przez zamawiającego ustalenia, jego argumentacja zawarta w piśmie kierowanym do
odwołującego, informującym go o odrzuceniu oferty i wyciągane wnioski są
niewystarczające,
aby
uznać,
że dokonana przez niego czynność była prawidłowa.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku
postępowania - na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 7
ust. 1 pkt 1
w związku z § 5 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r.,
poz. 2437).
Przewodnicząca:
……………………………….………