KIO: 3046/24;3056/24 Sygn.akt KIO 3046/24 Sygn. akt KIO 3056/24 WYROK Warszawa dnia 23 września 2024 roku

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Sygn.akt KIO 3046/24  

Sygn. akt KIO 3056/24 

WYROK 

Warszawa dnia 23 

września 2024 roku 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: Renata Tubisz 

       Protokolant:         Klaudia Kwadrans 

po rozpoznaniu na posiedzeniu i rozprawie w Warszawie w dniu 16 

września 2024r. w sprawie 

odwołań wniesionych  do Prezesa Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  23  sierpnia  2024  r.  przez 

odwołujących:  

1.Instal Warszawa S.A. ul. Kosmatki 82, 03-982 Warszawa (KIO 3046/24),  

2.Budimex S.A. ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa (KIO 3056/24),  

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Miejskie  Przedsiębiorstwo 

Wodociągów i Kanalizacji S.A. ul. Na Grobli 19, 50-421Wrocław z udziałem przystępującego: 

Terlan  sp.  z  o.o.    ul.  Lutycka  95,  60-

478  Poznań  (KIO  3046/24  KIO  3056/24)  po  stronie 

odwołujących  

orzeka: 

oddala odwołania i umarza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutów uznanych przez 

zamawiającego 

kosztami postępowania obciąża odwołujących: 2.1.Instal Warszawa S.A. ul. Kosmatki 82, 03-

982  Warszawa  (KIO  3046/24),  2.2.Budimex  S.A.  ul.  Siedmiogrodzka  9,  01-204  Warszawa 

(KIO 3056/24),  

i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  40  000  zł  00  gr  (słownie: 

czterdzieści tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez odwołujących: 1.Instal Warszawa 

S.A. ul. Kosmatki 82, 03-982 Warszawa (KIO 3046/24), 2. Budimex S.A. ul. Siedmiogrodzka 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

9, 01-204 Warszawa (KIO 3056/24), 

przez każdego z odwołujących w kwocie po 20.000,00zl 

(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) tytułem wpisów od odwołania  

zasądza od odwołujących: 1.Instal Warszawa S.A. ul. Kosmatki 82, 03-982 Warszawa (KIO 

3046/24), 2.Budimex S.A. ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa (KIO 3056/24) 

kwotę 7.200 

zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy dwieście złotych zero groszy), od każdego z odwołujących 

po 3.600,00 

zł na rzecz zamawiającego: Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji 

S.A.  ul.  Na  Grobli  19,  50-

421Wrocław,  kwotę  stanowiącą  uzasadnione koszty  poniesione z 

tytułu wynagrodzenia pełnomocnika zamawiającego  

Na  orzeczenie  -  w  terminie  - 

14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za 

pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  - 

Sądu Zamówień Publicznych. 

Przewodniczący: 

……………………………………… 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

uzasadnienie 

Złożone odwołania dotyczą postępowania o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą: 

„Wykonanie  robót  budowlanych  polegających  na  rozbudowie  i  modernizacji  Wrocławskiej 

Oczyszczalni  Ścieków  -  Etap  2",  znak  sprawy  nadany  wewnętrznie  przez  zamawiającego: 

PN/0123/B/2024/1

,  ogłoszenie  o  zamówieniu  opublikowano  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej; 

Numer publikacji ogłoszenia: 485842-2024; Numer wydania Dz.U. S: 157/2024; 

Data publikacji: 13/08/2024.  

Odwołanie z dnia 23 sierpnia 2024 r. Instal Warszawa S.A. z s. w W-wie Sygn.akt KIO 

Działając w imieniu Odwołującego, na podstawie udzielonego pełnomocnictwa (w załączeniu), 

niniejszym na podstawie art. 505 ust. 1 w zw. z art. 513 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 11 września 

2019 r. Prawo zamówień publicznych (dalej jako: "ustawa Pzp") składam odwołanie od: 

czynności  opisu  w  pkt  8.5.2  ust.  1)  Specyfikacji  Warunków  Zamówienia  (dalej  „SWZ") 

warunku udziału w Postępowaniu w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz 

uniemożliwiający  ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia,  a 

dodatkowo naruszający zasadę uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców; 

czynności opisu w pkt 8.5.3 ust. 5) (Kierownik robót elektrycznych) SWZ warunku udziału w 

Postępowaniu w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia  oraz uniemożliwiający 

ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, a dodatkowo naruszający 

zasadę uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców; 

Zamawiającemu zarzucam naruszenie następujących przepisów ustawy Pzp: 

1. art. 16 pkt 1 i pkt 3 ustawy Pzp i art. 112 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 116 ust. 1 ustawy 

Pzp przez czynność opisania w pkt 8.5.2 ust. 1) SWZ warunku udziału w zakresie zdolności 

technicznej i zawodowej dotyczącej doświadczenia wykonawcy w sposób nieproporcjonalny 

do przedmiotu zamówienia oraz uniemożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego 

wykonania  zamówienia,  a  dodatkowo  naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji,  równego 

traktowania wykonawców; 

2. art. 16 pkt 1 i pkt 3 ustawy Pzp i art. 112 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 116 ust. 1 ustawy 

Pzp przez czynność opisania w pkt 8.5.3 ust. 5) (Kierownik robót elektrycznych) SWZ warunku 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

udziału  w  zakresie  zdolności  technicznej  i  zawodowej  dotyczącej  dysponowania  osobami 

kierowanymi  do  wykonania  zamówienia  przez  wykonawcę  w  sposób  nieproporcjonalny  do 

przedmiotu  zamówienia  oraz  uniemożliwiający  ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego 

wykon

ania  zamówienia,  a  dodatkowo  naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji,  równego 

traktowania wykonawców; 

W związku z powyższym, w imieniu Odwołującego wnoszę o uwzględnienie 

niniejszego Odwołania w całości i w konsekwencji nakazanie 

Zamawiającemu: 

zmianę  treści  pkt.  8.5.2  ust.  1  SWZ  przez  zastąpienie  treści  „o  przepustowości 

średniodobowej  nie  mniejszej  niż  Qśred  =  25 000  m3/d"  treścią  „o  przepustowości 

średniodobowej nie mniejszej niż Qśred = 20 000 m3/d i/tub wydajności nie mniejszej niż 100 

RLM*"  oraz  dodanie  wyjaśnienia  o  następującej  treści:  „Zgodnie  z  §  2  pkt  1) 

rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w 

sprawie  substancji  szczególnie  szkodliwych  dla  środowiska  wodnego  oraz  warunków,  jakie 

należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu 

wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych przez RLM - rozumie się 

przez to równoważną liczbę mieszkańców w rozumieniu art. 86 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 20 

Lipca 2017 r. - Prawo wodne"; 

zmianę treści 8.5.2 ust. 1 SWZ przez zastąpienie w pkt b) sformułowania „urządzenia" na 

„urządzeń systemu". 

tj. 

nadanie mu treści: 

8.5.2 w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (w zakresie doświadczenia), wykaże, że 

w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia 

działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał należycie: 

roboty  budowlane  polegające  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków  o  przepustowości  średniodobowej  nie  mniejszej  niż  Qśred  =  205  000  m3/d  i/fub 

wydajności  nie  mniejszej  niż  100  000  RLM*  zakończone  pozytywnym  rozruchem 

mechanicznym, 

hydraulicznym i technologicznym, których zakres obejmował co najmniej: 

a) 

budowę zbiornika o konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

b) 

dostawę i montaż urządzeń systemu napowietrzania ścieków o wydajności co najmniej 

QPow=6500 m3/h oraz mieszadeł o wydajności co najmniej 2000 m3/h, 

c) 

dostawę i montaż zgarniaczy w obiekcie o kubaturze co najmniej 5 000 m3 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Ww. zakres określony w pkt. a) - c) mógł być wykonany w ramach jednej umowy kompleksowo, 

jak i w ramach odrębnych umów. [...] 

*Zgodnie z § 2 pkt 1) rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 

dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie 

substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 

oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także 

przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych przez 

RLM - 

rozumie się przez to równoważną liczbę mieszkańców w rozumieniu art. 86 ust 3 pkt 2 

ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne". 

Zmianę treści pkt. 8.5.3 ust. 5) SWZ poprzez nadanie mu następującej treści: 

„Kierownik robót elektrycznych - 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania 

robotami  elektrycznymi  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji  i  urządzeń 

elektrycznych  i  elektroenergetycznych  w  zakresie  niezbędnym  do  realizacji  przedmiotu 

zamówienia,  posiadającą  co  najmniej  12-miesięczne  doświadczenie  w  pełnieniu  funkcji 

kierownika  robót  -  elektrycznych  lub  kierownika  budowy  przy  budowie  lub  rozbudowie  lub 

przebudowie  instalacji  elektrycznych  o  wartości  nie  mniejszej  niż  5  000  000  zł  netto  na 

obiektach przemysłowych, na jednej inwestycji" 

ewentualnie na następującą treść: 

„Kierownik robót elektrycznych - 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania 

robotami  elektrycznymi  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji  i  urządzeń 

elektrycznych  i  elektroenergetycznych  w  zakresie  niezbędnym  do  realizacji  przedmiotu 

zamówienia,  posiadającą  co  najmniej  12-miesięczne  doświadczenie  w  pełnieniu  funkcji 

kierownika robót elektrycznych lub kierownika budowy, w tym przy budowie lub rozbudowie 

lub  przebudowie instalacji  elektrycznych o  wartości  nie mniejszej  niż  5  000 000  zł  netto  na 

obiektach przemysłowych, na jednej inwestycji" 

Wniosek o zasądzenie kosztów: Odwołujący wnosi o zasądzenie od Zamawiającego na rzecz 

Odwołującego  kosztów  postępowania  odwoławczego,  w  tym  kosztów  zastępstwa 

procesowego,  według  norm  przewidzianych  przepisami  prawa,  zgodnie  z  fakturą 

przedstawioną na rozprawie.  

Interes Odwołującego w rozumieniu art. 505 ust. 1 ustawy Pzp: Odwołujący posiada interes w 

uzyskaniu  zamówienia,  bowiem  jest  wykonawcą,  który  zamierza  ubiegać  się  o  udzielenie 

zamówienia  i  zaoferować  jego  wykonanie  na  rzecz  Zamawiającego.  W  konsekwencji 

na

ruszenia przez Zamawiającego wskazanych powyżej przepisów ustawy Pzp Odwołujący nie 

może  zaoferować  w  Postępowaniu realizacji  zamówienia z  uwagi  na to,  że Odwołujący  nie 

spełnia  wadliwie  i  w  sposób  nieproporcjonalny  określonych  warunków  udziału  w 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

postępowaniu, pomimo tego, że jest w stanie należycie wykonać przedmiot zamówienia. Tym 

samym, wskutek naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp Odwołujący został 

pozbawiony  możliwości  ubiegania  się  o  udzielenie  zamówienia  i  złożenia  konkurencyjnej 

oferty.  W  konsekwencji,  Odwołujący  poniesie  szkodę  odpowiadającą  stratą  w  postaci 

nieuzyskanych  przychodów  z  realizacji  zamówienia,  które  mógłby  uzyskać,  gdyby 

Zamawiający  nie  naruszył  wskazanych  w  odwołaniu  przepisów  ustawy  Pzp.  Odwołujący 

wskazuje  nad

to,  że  interes  Odwołującego  we  wniesieniu  odwołania  oraz  opis  sposobu 

naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  ustawy  Pzp  należy  czytać  łącznie  z  treścią 

uzasadnienia  niniejszego  odwołania,  które  obrazują  okoliczności  faktyczne  i  prawne 

naruszenia  przepisów  ustawy  Pzp  przez  Zamawiającego.  Odwołujący  wskazuje  także,  że 

interes Odwołującego we wniesieniu odwołania należy rozpatrywać również jako dążenie do 

zapewnienia  zgodności  postępowania  Zamawiającego  z  bezwzględnie  obowiązującymi 

przepisami ustawy Pzp. 

Wymaga wskazania, że w kontekście interesu prawnego na etapie przed składaniem ofert, w 

szczególności  w  postępowaniu  prowadzonym  w  trybie  przetargu  nieograniczonego,  ocena 

interesu w uzyskaniu zamówienia i możliwości poniesienia szkody ogranicza się właściwe do 

badania zainteresowania danego podmiotu udziału w postępowaniu. Wymaga wskazania, że 

wskutek naruszenia przepisów ustawy Pzp Odwołujący może ponieść szkodę wynikającą z 

braku  możliwości  zaoferowania  w  postępowaniu  wykonania  zamówienia.  Nie  ulega 

wątpliwości  zatem,  że  Odwołujący  posiada  i  wykazał  -  także  w  świetle  treści  uzasadnienia 

odwołania - legitymację do wniesienia niniejszego odwołania. 

Termin na wniesienie odwołania: Ogłoszenie o zamówieniu oraz SWZ zostały opublikowane 

w dniu 13 sierpnia 2024 r. W świetle powyższego termin na złożenie odwołania upływa w dniu 

23 sierpnia 2024 r., a więc należy uznać, że Odwołujący dochował 10-dniowego terminu na 

wniesienie odwołania. 

Dowód 1: Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane w dniu 13 sierpnia 2024 r. - w załączeniu 

UZASADNIENIE 

I. Stan faktyczny 

1.Zamawiający  prowadzi  Postępowanie  w  trybie  przetargu  nieograniczonego,  którego 

przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych polegających na rozbudowie i modernizacji 

Wrocławskiej Oczyszczalni Ścieków - Etap 2 w zakresie: 

Części  nr  1  -  układu technologicznego  oczyszczania ścieków  (bloków  biologicznych  i  stacji 

dmuchania) 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Części nr 2 - osadników wtórnych z komorami ścieków i osadów oraz pompowni osadów 

Części nr 3 - instalacji defosfatacji Części nr 4 - laguny osadowej 

Dowód 2: Specyfikacja Warunków Zamówienia (w aktach Postępowania) 

Zamawiający określił w pkt 17.1 SWZ, iż nie dopuszcza składania ofert częściowych i 

oczekuje podania ceny za wykonanie całości przedmiotu zamówienia.    

Zgodnie z pkt 8.5.2 ust. 1) oraz 8.5.3 ust. 5) SWZ Zamawiający wskazał następujące 

warunki udziału w postępowaniu (dalej „Warunek Udziału"): 

8.5. Zamawiający uzna za spełnione warunki, o których mowa w pkt 8.1, jeżeli Wykonawca: 

w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (w zakresie doświadczenia). wykaże, że 

w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia 

działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał należycie: 

1)  roboty  budowlane  polegającą  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków o przepustowości średniodobowej nie mniejszej niż Qśred = 25 000 m3/d, zakończone 

pozytywnym  rozruchem  mechanicznym, 

hydraulicznym  i  technologicznym,  których  zakres 

obejmował co najmniej: 

a) 

budowę zbiornika o konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

b) 

dostawę  i  montaż  urządzenia  do  napowietrzania  ścieków  o  wydajności  co  najmniej 

QPow = 6500 m3/h oraz mieszadeł o wydajności co najmniej 2 000 m3/h, 

c) 

dostawę i montaż zgarniaczy w obiekcie o kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

Ww. zakres określony w pkt. a) - c) mógł być wykonany w ramach jednej umowy kompleksowo, 

jak i w ramach odrębnych umów. 

w  zakresie  zdolności  technicznej  i  zawodowej  (w  zakresie  dysponowania  osobami 

kierowanymi do wykonania zamówienia), wykaże następujące osoby, które będą skierowane 

do  realizacji  zamówienia,  umożliwiające  realizację  zamówienia  na  odpowiednim  poziomie 

jakości: 

5) Kierownik robót elektrycznych - 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania 

robotami  elektrycznymi  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji  i  urządzeń 

elektrycznych  i  elektroenergetycznych  w  zakresie  niezbędnym  do  realizacji  przedmiotu 

zamówienia,  posiadająca co  najmniej  5-letnie  doświadczenie w  pełnieniu funkcji  kierownika 

robót  elektrycznych  lub  kierownika  budowy  przy  budowie  lub  rozbudowie  lub  przebudowie 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

instalacji  elektrycznych  o  wartości  nie  mniejszej  niż  5  000  000  zł  netto  na  obiektach 

przemysłowych, na jednej inwestycji, 

Zdaniem  Odwołującego  określony  w  SWZ  Warunek  Udziału  w  Postępowaniu  jest 

nadmiarowy,  nieproporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia,  uniemożliwia  ocenę  zdolności 

wykonawcy do należytego wykonania zamówienia oraz narusza zasadę uczciwej konkurencji 

i równego traktowania wykonawców. 

II. Uzasadnienie zarzutów 

II. 1 Podstawowe zasady opisu warunków udziału w postępowaniu 

Należy  wskazać  w  pierwszym  rzędzie,  że  zamawiający  jako  gospodarz  prowadzonego 

przez  siebie  postępowania,  w  celu  zabezpieczenia  prawidłowego  jego  przebiegu, 

zobowiązany jest do wymagania od potencjalnych wykonawców, starających się o udzielenie 

zamówienia  publicznego  spełnienia  takich  warunków  udziału  w  postępowaniu,  które  będą 

adekwatne do tego przedmiotu. Wymaga to wyważenia z jednej strony uzasadnionych potrzeb 

zamawiającego,  z  jednoczesnym  umożliwieniem  stosunkowo  szerokiej  grupie wykonawców 

dostępu  do  tego  zamówienia.  Postawiony  warunek  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 

zdolności technicznej i zawodowej (doświadczenia) ma być bowiem miernikiem, wskazującym, 

że wykonawca, który w swej przeszłości zawodowej wykonywał określone zadania, zbliżone 

zakrese

m, charakterystyką do tego, które jest przedmiotem zamówienia wykona je w sposób 

prawidłowy.  Nie  oznacza  to  przy  tym,  że  te  zadania  mają  być  tożsame,  identyczne  z 

przedmiotem  zamówienia.  Istotne  jest,  aby  były  one  reprezentatywne  do  potwierdzenia 

zdolności  wykonawcy  do  realizacji  zamówienia,  by  obejmowały  one  te  elementy,  które  są 

istotne z perspektywy ustalenia, że wykonawca posiada odpowiednie doświadczenie. 

Przepisy ustawy Pzp nie definiują warunków udziału w postępowaniu, jednak przez nie 

należy  rozumieć  wszelkie  okoliczności  faktyczne  lub  prawne,  od  istnienia  albo  nieistnienia 

których uzależniona jest możliwość ubiegania się przez wykonawcę o udzielenie zamówienia. 

Ustawodawca  określił,  iż  zamawiający  określa  warunki  udziału  w  postępowaniu  oraz 

wymagane  od  wykonawców  środki  dowodowe  w  sposób  proporcjonalny  do  przedmiotu 

zamówienia  oraz  umożliwiający  ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania 

zamówienia,  w  szczególności  wyrażając  je  jako  minimalne  poziomy  zdolności.  Zasada 

proporcjonalności oznacza, że opisane przez zamawiającego warunki udziału w postępowaniu 

muszą  być  uzasadnione  wartością  zamówienia,  charakterystyką,  zakresem,  stopniem 

złożoności  lub  warunkami  realizacji zamówienia.  Nie powinny  także ograniczać dostępu  do 

zamówienia wykonawcom dającym rękojmię należytego jego wykonania. Jak podkreśla Izba 

w wyroku z dnia 8 marca 2013 roku (sygn. akt KI

O 426/13), obowiązkiem zamawiającego przy 

kszta

łtowaniu wymagań stawianych wykonawcom jest nie tylko odniesienie się do przedmiotu 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

zamówienia,  ale  też  ocena  sytuacji  rynkowej.  Na  konieczność  przestrzegania  zasady 

proporcjonalności zwracał również uwagę Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 23 

grudnia 2009 r. w sprawie Serrantoni Srl i Consorzio stabile edili Scrl przeciwko Comune di 

Milano  (C-

376/08),  w  którym  wskazał, że przy  określaniu, jacy wykonawcy  nie mogą  wziąć 

udziału  w  postępowaniu,  niezbędne  jest  zachowanie  zasady  proporcjonalności,  a  więc 

ograniczania konkurencji gwarantowanej w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską 

w  stopniu  jak  najmniejszym  i  jedynie  niezbędnym  dla  osiągnięcia  celów.  W  wyroku  z  27 

października 2005 r. w sprawie Contse SA przeciwko Instituto Nacional de Gestion Sanitaria 

(C-

234/03)  orzekł,  że  naruszeniem  Traktatu  jest  żądany  przez  zamawiającego  wymóg 

doświadczenia,  który  powinni  udowodnić  wykonawcy,  jeśli  nie  jest  niezbędny  dla  oceny 

zdolności wykonawcy do wykonania zamówienia. 

Jak wskazała Izba w wyroku z dnia 14 kwietnia 2022 r. (sygn. akt KIO 885/22) „zasada 

proporcjonalności, o której mowa w art. 16 ustawy pzp nakazuje zachowania adekwatnego do 

danej  sytuacji,  tym  samym  musi  być  ono  odpowiednie  w  okolicznościach  danej  sprawy,  a 

podejmowane działania muszą odpowiadać założonym celom. W myśl art 112 ust 1 ustawy 

pzp  zamawiający  jest  zobligowany  formułować  warunki  udziału  w  postępowaniu  oraz 

wymagane  od  wykonawców  środki  dowodowe,  w  sposób  proporcjonalny  do  przedmiotu 

zamówienia,  z  uwzględnieniem  potrzeb  danego  zamówienia  oraz  umożliwiający  ocenę 

zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia.  W  odniesieniu  do  zasady 

proporcjonalności Izba podziela stanowisko wyrażone w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 

dnia  4  października  2019  r.,  sygn.  akt:  KIO  1859/19,  iż:  ”zgodnie  z  tą  zasadą  nakaz 

przygotowania  i  przeprowadzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób 

proporcjonalny, z uwzględnieniem zachowania konkurencji wśród wykonawców ubiegających 

się  o  udzielenie  zamówienia,  nie  jest  tożsamy  z  nakazem  dopuszczenia  do  zamówienia 

wszystkich  podmiotów,  w  tym  niezdolnych  do  jego  realizacji  w  należyty  sposób,  lub 

dopuszczenia  wszystkich  rozwiązań  istniejących  na  rynku,  w  tym  nieodpowiadających 

potrzebom zamawiającego." W tym kontekście wskazania wymaga, że ustanowione warunki 

udziału w postępowaniu muszą spełniać tzw. test proporcjonalności, którego przeprowadzenie 

ma wykazać, że podejmowane działania są niezbędne i adekwatne do wybranego celu (tak 

też: wyrok TSUE z dnia 16 września 1999 r. w sprawie C-414/97) 

Warunki udziału zamawiający winien wyrażać jako minimalne poziomy zdolności co skutkuje 

tym, iż za zdolnego do wykonania zamówienia uznaje się wykonawcę, który wykaże spełnienie 

minimalnych  wielkości,  określonych  przez  zamawiającego.  Należy  przy  tym  uwzględniać 

specyfikę  zamówienia,  w  tym  jego  rodzaj,  przedmiot,  zakres,  sposób  wykonania,  wartość  i 

sposób płatności. Celem stawiania przez zamawiających warunków udziału w postępowaniu, 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

jest  zapewnienie,  aby  zamówienie  zostało  powierzone  podmiotowi  dającemu  rękojmię jego 

należytej realizacji. Zamawiający zobowiązany jest przy tym zachować równowagę pomiędzy 

jego  tak  rozumianym  interesem,  a  interesem  wykonawców.  Chodzi  o  to,  aby  poprzez 

wprowadzenie  nadmiernych  wymagań,  nie  nastąpiło  wyeliminowanie  z  postępowania 

wykonawców,  zdolnych  do  jego  należytego  wykonania  (tak  też:  wyrok  Krajowej  Izby 

Odwoławczej z dnia 29 września 2017 r.( sygn. akt KIO 1922/17).". 

Warunki udziału w postępowaniu mają na celu ograniczenie ryzyka wyboru wykonawcy 

niezdolnego do wykonania zamówienia publicznego lub wykonawcy, w stosunku do którego, 

ze względu na sytuację podmiotową, zachodzi prawdopodobieństwo nienależytego wykonania 

zamówienia. Co do zasady warunki udziału w postępowaniu odnoszą się do cech zawodowych 

wykonawcy,  których  posiadanie  jest  konieczne,  a  zarazem  wystarczające  do  prawidłowej 

realizacji  zamówienia.  Postawione  warunki  nie  mogą  zatem  ograniczać  dostępu  do 

zamówienia  wykonawcom  zdolnym  do  jego  realizacji.  Opis  stawianych warunków  powinien 

być każdorazowo dokonywany przez pryzmat celu, jakiemu ma on służyć, a więc zapewnieniu 

wyboru  wykonawcy,  który  daje  rękojmię  należytego  wykonania  przedmiotu  udzielanego 

zamówienia. Nie można dokonywać zatem opisu warunków w sposób, który wykracza poza 

realizację tego celu. Opis oceny spełniania warunków powinien być sformułowany w sposób 

obiektywny,  podyktowany  specyfiką  zamówienia,  jego  zakresem  i  stopniem  złożoności. 

Adekwatn

ość,  konieczność  i  wystarczalność  to  podkreślane  w  orzecznictwie  Trybunału 

Sprawiedliwości  wyznaczniki  zasady  proporcjonalności,  musi  być  brana  pod  uwagę  przy 

stawianiu warunków udziału w postępowaniu. 

Nadto, w stosunku do zasady adekwatności i proporcjonalności warunków udziału w 

postępowaniu,  Zamawiający  nie  może  wymagać  od  wykonawców  wykazaniem  się  takim 

doświadczeniem,  które  jest  tożsame  z  przedmiotem  zamówienia.  Opis  warunku  udziału  w 

postępowaniu  dokonywany  jest  odrębną  instytucją  od  opisu  przedmiotu  zamówienia.  Opis 

warunku  powinien  być  związany  z  przedmiotem  zamówienia,  jednak  nie  musi,  a  nawet  nie 

powinien z nim być tożsamy (patrz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej w sprawie o sygn. akt 

KIO 595/

17). Za nieproporcjonalny należałoby uznać warunek udziału w postępowaniu, który 

jest  tożsamy  z  przedmiotem  zamówienia  (patrz  Uchwała  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w 

sprawie  o  sygn.  akt  KIO/KD  20/18).  Domaganie  się  doświadczenia  identycznego  z 

przedmiotem  zamówienia  jest  z  mocy  ustawy  wyłączone  (patrz  uchwała  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO/KD  76/12,  KIO/KD  66/15).  Określenie  warunku 

powinno polegać na wyznaczeniu "minimalnych poziomów zdolności”, a wiec nawiązywać do 

posiadania 

doświadczenia  w  realizacji  zamówień  o  zbliżonym  charakterze  do  przedmiotu 

udzielanego zamówienia. Nie można zatem wyprowadzać wniosku o wymogu legitymowania 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

się przez wykonawcę dokładnie takimi samymi zrealizowanymi zamówieniami, jak przedmiot 

zamówienia o które się ubiega. Opis warunku nie może więc przenosić na zasadzie 1:1  opisu 

przedmiotu zamówienia. W postępowaniu mają wziąć udział wykonawcy, którzy rzeczywiście 

są  w  stanie  zrealizować  zamówienie,  a  nie  tylko  wykonawcy  w  przeszłości  wykonujący 

dokładnie  takie  samo  zamówienie.  Wykonawcy  powinni  mieć  możliwość  wykazania  się 

doświadczeniem w zakresie czynności podobnych do tych, które są objęte zakresem danego 

zamówienia,  a  nie  identycznych  (tak  A.  Gawrońska-Baran,  Komentarz,  Prawo  Zamówień 

Publicznych). Jak wskazała Izba w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 maja 2021 r. 

(sygn. akt KIO 834/21): "Warunek udziału w postępowaniu nie musi i nie powinien obejmować 

zamówienia  identycznego,  bo  też  nie  taka  jest  rola  wykazania  warunków  udziału  w 

postępowaniu.  Powinien  umożliwiać  on  ocenę  zdolności  (potencjału)  wykonawcy  do 

wykonania 

przedmiotu zamówienia. Ponadto  warunki  udziału  w  postępowaniu  powinny  być 

określane z zachowaniem zasady proporcjonalności." 

II.2 Postępowanie na wykonanie Etapu I 

W kwietniu 2024 r. Zamawiający wszczął postępowanie o udzielenie zamówienia pn. 

„Wykonanie  robót  budowlanych  polegających  na  rozbudowie  i  modernizacji  Wrocławskiej 

Oczyszczalni Ścieków - Etap 1" obejmujący Część 1 - budowę Instalacji Deamonifikacji oraz 

Część 2 - przebudowę oczyszczalni ścieków w zakresie obiektów podczyszczania wstępnego 

(od komory wlotowej do osadników wstępnych włącznie) wraz z infrastrukturą towarzyszącą. 

W pkt. 8.5.2 ust. 1) SWZ określił następujący warunek udziału w postępowaniu: 

8.5.2. w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (w zakresie doświadczenia, wykaże, że 

w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia 

działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał należycie: 

1)  roboty  budowlane  polegającą  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków o przepustowości średniodobowej nie mniejszej niż Q&«F 50 000 m3/d, zakończoną 

pozytywnym rozruchem mechanicznym i hydraulicznym, której zakres obejmował co najmniej: 

a) 

budowę minimum dwóch obiektów o konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 3 

000 m3 każdy, 

b) 

dostawę  i  montaż  urządzeń  systemu  napowietrzania  ścieków  oraz  mieszadeł  w 

obiekcie o kubaturze co najmniej 3 000 m3, 

c) 

dostawę i montaż zgarniaczy w obiekcie o kubaturze co najmniej 2 000 m3, 

d) 

dostawę i montaż systemu mechanicznego oczyszczania ścieków opartego o kraty o 

przepływie maksymalnym nie mniejszym niż 500 l/s, przenośniki skratek oraz prasopłuczki, 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

e) 

dostawę i montaż pompy o wydajności co najmniej 1200 m3/h. 

Ww. zakres określony w pkt. a) - e) mógł być wykonany w ramach jednej umowy kompleksowo, 

jak i w ramach odrębnych umów.  

Należy  wskazać,  że  był  to  jeden  z  pięciu  warunków  w  zakresie  zdolności  technicznej  i 

zawodowej,  a  poprzez  zgodę  Zamawiającego  na  wykazanie  podpunktów  a)  -  e)  w  ramach 

oddzielnych inwestycji należy uznać, że w tym zakresie Zamawiający postawił Wykonawcy aż 

10  warunków  do  spełnienia.  Nie  licząc  warunków  w  zakresie  sytuacji  ekonomicznej  i 

finansowej oraz osób zdolnych do wykonania zamówienia. 

Dowód 3: Specyfikacja Warunków Zamówienia (wyciąg)(w załączeniu) 

Ponieważ  Odwołujący  nie  spełniał  powyższego  warunku  udziału  w  postępowaniu  z 

uwagi  na  to,  że  wykonane  przez  Odwołującego  roboty  oraz  dostawy  wraz  z  montażem 

odbywały się na oczyszczalniach ścieków o mniejszej średniodobowej przepustowości wniósł 

on wni

osek o wyjaśnienie i zmianę SWZ, w tym zakresie. 

Dowód 4: wnioski o wyjaśnienie SWZ (w załączeniu) 

Zamawiający  uchylił  się  jednak  od  udzielenia  odpowiedzi  na  pytania  Odwołującego 

oraz  nie  dokonał  zmiany  SWZ,  wskutek  czego  Odwołujący  nie  był  w  stanie  złożyć  oferty. 

Natomiast w postępowaniu oferty złożyło zaledwie dwóch wykonawców: Inżynieria Rzeszów 

S.A. oraz Control Process S.A. Inżynieria Rzeszów i Control Process S.A. z powołaniem się 

na zasoby podmiotów trzecich. 

Dowód 5: Informacja z otwarcia ofert z dnia 5 lipca 2024 r. (w załączeniu) 

Dowód 6: Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej (w załączeniu) 

Tym samym Zamawiający wskutek wyśrubowania warunków udziału w postępowaniu 

otrzymał  zaledwie  2  oferty  przekraczające  budżet.  Świadczy  to  dobitnie,  o  rażącym 

ograniczeniu  konkurencji  przez  Zamawiającego,  właściwie  sprowadzając  postępowanie  do 

sytuacji, 

w której wyłącznie jedna spółka z polskiego rynku samodzielnie spełniała określony 

warunek udziału w postępowaniu. 

II.3. 

Nieproporcjonalność warunku oraz utrudnianie uczciwej konkurencji - doświadczenie 

wykonawcy 

Odwołujący  wskazuje,  że  według  Warunku  Udziału  wykonawcy  mają  wykazać  się 

wykonaniem robót budowlanych polegających na budowie lub przebudowie lub  rozbudowie 

oczyszczalni ścieków (...) których zakres obejmował co najmniej elementy wskazane w lit. a), 

b

)  i  c),  zakończonych  pozytywnym  rozruchem  mechanicznym,  hydraulicznym  i 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

technologicznym.  Zamawiający  wymaga  w  punkcie  a)  -  c)  elementów  zawierających 

szczegółowo  określone  parametry,  takie  jak:  konstrukcja  i  kubatura  dla  zbiornika  (pkt.  a), 

wydajność  systemu  napowietrzania  oraz  mieszadeł  (pkt.  b),  oraz  kubatury  obiektu  w  której 

zostały zamontowane zgarniacze (pkt c). 

Przy  tak  dokładnie  określonych  parametrach  szczegółowych  dla  oceny  posiadania 

doświadczenia  we  wskazanym  zakresie  bez  znaczenia  jest  przepustowość  oczyszczalni, 

ponieważ  nie  determinuje  ona  sposobu  realizacji  wskazanych  robót.  Budowa  zbiornika  o 

określonej  konstrukcji  i  kubaturze  na  oczyszczalni  ścieków  jest  przy  tym,  takim  samym 

wyzwaniem konstrukcyjnym i technologicznym niezależnie od tego, jaką przepustowość ma 

oczyszczalnia  ścieków.  Wykonanie  zbiornika  o  parametrach  wskazanych  przez 

Zamawiającego  da  takie  samo  doświadczenie,  gdy  'wykonany  zostanie  na  oczyszczalni 

ścieków  o przepustowości10  000 m3/d czy  25  000  m3/d.  Dalej jest to  „budowa zbiornika o 

konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 5 000 m3". 

18. Zbiornik o konstrukcji żelbetowej na oczyszczalni ścieków to generalnie obiekt, który służy 

realizacji  procesów  technologicznych.  Może  to  być  reaktor  biologiczny,  w  którym  zachodzą 

procesy  biologicznego  oczyszczania  ścieków,  osadnik  wstępny  albo  wtórny,  w  którym 

zachodzą  procesy  oddzielenia  osadów/części  stałych  od  ścieków,  ale  również  zbiorniki 

retencyjne  ścieków  i/lub  osadów,  zbiorniki  przetwarzania  osadów  jak  zamknięte  komory 

fermentacyjne  itp.  W  ramach  niniejszego  zamówienia  planowana  jest  budowa  osadnika 

wtórnego.  Poniżej  Odwołujący  prezentuje  przykładowy  obraz  zbiorników  żelbetowych  o 

kubaturze powyżej 5000 m3, które zastosowano na oczyszczalni ścieków o przepustowości 

poniżej 25 000 m3/d, a spełniające wymagania Zamawiającego określone w punkcie 

a) 

(oczyszczalnia ścieków w Chrzanowie Dużym). 

Zamieszczone zdjęcie 

Analogicznie, w zakresie lit b) Warunku Udziału Zamawiający wymaga by wykonawca 

wykazał  się  dostawą  i  montażem  urządzenia  do  napowietrzania  ścieków  o  wydajności  co 

najmniej  QPow  =  6500  m3/h  oraz  mieszadeł  o  wydajności  co  najmniej  2  000  m3/h,  a 

tymczase

m,  dostawa  i  montaż  takich  urządzeń  jest  równie  skomplikowana  konstrukcyjnie  i 

technologicznie  niezależnie  od  przepustowości  oczyszczalni  ścieków.  To  samo  tyczy  się 

wymagania  w  lit  c)  według  którego  wykonawca  ma  wykazać  się  dostawą  i  montażem 

zgarniaczy w obiekcie o kubaturze co najmniej 5 000 m3. 

Urządzenia do napowietrzania ścieków jest to zespół urządzeń i instalacji, które mają 

na  celu  wprowadzenie  odpowiedniej  ilości  tlenu  do  ścieków  dla  realizacji  biologicznych 

procesów oczyszczania ścieków. Urządzenia to dmuchawy lub aeratory, a elementy instalacji 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

to  rurociągi  sprężonego  powietrza,  ruszty  napowietrzające,  dyfuzory.  Dla  spełnienia  funkcji 

napowietrzania konieczny jest zespól urządzeń i instalacji. W ramach niniejszego zamówienia 

planowana jest dostawa i montaż nowych dmuchaw, modernizacja rusztów napowietrzających 

poprzez dołożenie dyfuzorów. Zdjęcie prezentuje układ systemu napowietrzania w reaktorach 

biologicznych, który zastosowano na oczyszczalni ścieków o przepustowości poniżej 25 000 

m3/d,  a  spełniających  wymagania  Zamawiającego  określone  w  punkcie  b)  (oczyszczalnia 

ścieków w Chrzanowie Dużym).  

Odnosząc  się  do  lit.  b)  Warunku  Udziału  należy  również  podkreślić  jego 

nieprecyzyjność.  Urządzeniem  do  napowietrzania  ścieków  może  być:  dmuchawa,  aerator 

powierzchniowy, a elementami systemu są np. ruszty napowietrzające i/lub dyfuzory. Zatem 

wskazanie 

przez  Zamawiającego  w  lit  b)  Warunku  Udziału,  iż  wykonawca  ma  wykazać  się 

dostawą i montażem urządzenia do napowietrzania ścieków o wydajności co najmniej QPow 

= 6500 m3/h wskazuje na konieczność wykazania dostawy i montażu jednego urządzenia o 

żądanej wydajności. W złożonych układach określone wydajności uzyskuje się przez zespól 

urządzeń współpracujących ze sobą, co w przedmiotowym postępowaniu odzwierciedla opis 

przedmiotu  zamówienia.  Zamawiający  winien  więc  zmodyfikować  odpowiednio  Warunek 

Udziału,  by  był  on  proporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia  i  weryfikował  zdolność 

wykonawcy do należytego wykonania zamówienia 

Mieszadła  w  procesach  oczyszczania  ścieków  i  przetwarzani  osadów  mają  na  celu 

utrzymanie  osadów  w  formie  zawieszonej,  i/lub  wymuszenie  ruchu  ścieków,  i/lub 

homogenizację  i  wymieszanie  objętości  zbiornika.  W  ramach  niniejszego  zamówienia 

planowana jest 

dostawa i montaż mieszadeł pompujących w reaktorach biologicznych. 

Foto: mieszadła w reaktorze biologicznym 

Zgarniacze  na  oczyszczalniach  ścieków  stosowane  są  głównie  jako  elementy 

wyposażenia  technologicznego  osadników  wstępnych  i  wtórnych  mające  za  zadanie 

zgarnianie  i  usuwanie  osadów  sedymentujących  na  dnie  zbiorników  oraz  flotujących  na 

powierzchni  ścieków.  W  ramach  niniejszego  zamówienia  planowana jest  dostawa  i  montaż 

zgarniacza do osadnika wtórnego. Zdjęcie prezentuje montaż zgarniacza w osadniku wtórnym 

który zastosowano na oczyszczalni ścieków o przepustowości poniżej 25 000 'm3/d. W ramach 

przedmiot

owego  zamówienia  osadnik  wtórny  projektuje  się  jako  zbiornik  o  średnicy 

wewnętrznej 48,0 m. W projekcie realizowanym przez Odwołującego w Oczyszczalni ścieków 

w Elblągu (22 000 m3/d) - osadniki miały 50 m (obiekt wskazany na zdjęciach), a przy montażu 

wiel

kość  elementów  ma  znaczenie,  więc  widać,  że  na  wielkość  urządzenia  w  osadniku  nie 

wpływa bezpośrednio przepustowość oczyszczalni. Należy też podkreślić, że osadniki te miały 

kubaturę ponad 6000 m3. Oznacza to, że pomimo realizacji prac na oczyszczalni o mniejszej 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

przepustowości  Odwołujący  posiada  doświadczenie  w  zakresie  punktu  c)  dające  rękojmie 

należytego wykonania wskazanego zakresu. 

Foto: zgarniacz w osadniku wtórnym 

Zamawiający  określił  szczegółowe  parametry  każdego  elementu  oraz  dopuścił 

wykazanie punktów a) - c) w ramach odrębnych inwestycji, co potwierdza, że najistotniejsze 

dla  weryfikacji  doświadczenia  wykonawcy  w  tym  zakresie  jest  doświadczenie  w  realizacji 

poszczególnych  elementów  i  by  realizacja  odbyła  się  na  oczyszczalni  ścieków,  a  nie 

kompleksowa realizacja oczyszczalni. Należy wskazać również, że jest to jeden (zawierający 

trzy podpunkty) z ośmiu warunków postawionych wykonawcy w ramach zdolności technicznej 

lub zawodowej, a uznając, że punkty a) - c) można wykazać w ramach oddzielnych realizacji 

łącznie  wykonawca  musi  wykazać  się  spełnieniem  aż  10  warunków  w  zakresie  zdolności 

technicznej i zawodowej. 

Odwołujący posiada doświadczenie w każdym z wymaganych przez Zamawiającego 

elementów  określonych w  punkcie  a)  -  c)  -  nawet  na  więcej  niż  jednej  inwestycji  na  każdy 

podpunkt.  Każdy  z  zakresów  realizowany  był  na  budowie,  rozbudowie  lub  przebudowie 

oczysz

czalni ścieków. Jednak były to oczyszczalnie o przepustowościach od 13 500 m3/d do 

22 000 m3/d oraz powyżej 100 000 RLM (a więc spełniające wymagania technologiczne takie 

jaki  Wrocławska  Oczyszczalnia  Ścieków).  Jednak  żadna  z  nich  nie  spełnia  kryterium 

wym

aganej przez Zamawiającego przepustowości. Oznacza to, że pomimo spełniania przez 

Odwołującego  szczegółowych  warunków  udziału,  a  więc  posiadania  doświadczenia  w 

wymaganym zakresie, które daje rękojmię należytego wykonania zamówienia, Odwołujący nie 

może  wziąć  udziału  w  postępowaniu.  Wskazać  też  należy,  że  skoro  dla  zdobycia 

doświadczenia  w  poszczególnych  punktach  a)  -  c)  wystarczająca  była  realizacja  prac  na 

oczyszczalniach  o  mniejszych  parametrach,  a  Zamawiający  zobowiązany  jest  określić 

warunku udziału na minimalnym poziomie, który jest konieczny, a zarazem wystarczający, to 

należy uznać, że parametr 25 000 m3/d jest nadmiarowy, a wystarczającym będzie 20 000 

m3/d.  

Podkreślenia wymaga, że warunki udziału w postępowaniu służą weryfikacji zdolności 

wykonawcy do należytego wykonania przedmiotu zamówienia. Zamawiający zobowiązany jest 

je określić na minimalnym poziomie, który pozwoli na zweryfikowanie zdolności wykonawcy 

do  należytego  wykonania  zamówienia.  Zrealizowanie  budowy  zbiornika  określonym  w  lit  a) 

oraz dostawą i montażem urządzeń, o których mowa w lit b) i c) będzie polegała na wykonaniu 

tych  samych  czynności  i  będzie  analogicznie  skomplikowana,  niezależnie  od  tego,  jaką 

przepustowość ma określona oczyszczalnia ścieków. Przedmiotem weryfikacji doświadczenia 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

w tym zakresie nie jest budowa oczyszczalni ścieków, ale konkretne roboty zrealizowane w 

ramach rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków. 

Przepustowość, a więc wielkość oczyszczalni, na której realizowane są roboty nie ma 

znaczenia dla prac wskazanych w poszczególnych podpunktach. Jest istotna pod względem 

technologicznym,  a  więc  osiągnięcia  efektu  oczyszczania  ścieków.  Jednak  kryterium,  które 

determinuje  obowiązujące  przepisami  prawa  wymogi  dla  poszczególnych  oczyszczalni 

wyrażone jest nie w przepustowości wyrażonej liczbowo, ale wielkości wyrażonej za pomocą 

RLM. W tym zakresie wymaga wskazania, że zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra 

Gospodarki  Morskiej  i  Żeglugi  Śródlądowej  z  dnia  12  lipca  2019  r.  w  sprawie  substancji 

szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy 

wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub 

roztopowych  do  wód  lub  do  urządzeń  wodnych  (dalej  „Rozporządzenie")  oczyszczalnie 

ścieków podlegają kategoryzacji według RLM. Stosownie do § 2 pkt 1) Rozporządzenia przez 

RLM - 

rozumie się przez to równoważną liczbę mieszkańców w rozumieniu art. 86 ust. 3 pkt 2 

ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - 

Prawo wodne. Według pkt 3) RLM oczyszczalni - rozumie sią 

przez  to  projektowe  obciążenie  oczyszczalni  ścieków  wyrażone  równoważną  liczbą 

mieszkańców  RLM;  a  w  przypadku  braku  projektowej  wartości  RLM,  rozumie  sią  przez  to 

wartość  ustaloną  na  podstawie  maksymalnego  projektowego  ładunku  pięciodobowego 

biochemicznego  zapotrzebowania  na  tlen  (BZT5),  gdzie  1  RLM  oczyszczalni  równy  jest 

ładunkowi BZT5 w ilości 60 g tlenu na dobą. Zatem według przepisów Rozporządzenia istotne 

w kontekście kategoryzacji oczyszczalni ścieków jest jej wielkość wyrażona w liczbie RLM, a 

nie średniodobowa  przepustowość  oczyszczalni.  Wskazujemy,  że  punktem  granicznym jest 

wartość  RLM  powyżej  100  000.  Oznacza  to,  że  oczyszczalnia  ścieków,  niezależnie  od 

przepustowości  wyrażonej  liczbowo,  a  obsługująca  ponad  100  000  RLM  będzie  musiała 

spełniać  wyższe  wymagania  w  zakresie  oczyszczania  ścieków.  Do  tej  kategorii,  a  więc 

oczyszczalni  obsługujących  ponad  100  000  RLM  zalicza  się  Wrocławska  Oczyszczalni 

Ścieków.  W  związku  z  powyższym  zasadnym  wydaje  się  by  wyrazić  przepustowość 

oczyszczalni również za pomocą RLM. 

Mając  na  względzie,  że  dla  zdobycia  szczegółowego  doświadczenia  wystarczająca 

była realizacja prac na oczyszczalniach o przepustowości 20 000 m3/d oraz że Wrocławska 

Oczyszczalnia  Ścieków  zalicza  się  do  oczyszczalni,  które  muszą  spełnić  wymagania 

uzysk

ania efektu ekologicznego dla oczyszczalni o wydajności ponad 100 000 RLM, zdaniem 

Odwołującego  najbardziej  miarodajnym,  koniecznym  ale  przede  wszystkim  wystarczającym 

do  weryfikacji  doświadczenia  wykonawcy  byłoby  wymaganie  by  wykonawca  wykazał  się 

realiza

cją  prac  określonych  w  punkcie  1  Warunku  Udziału  na  oczyszczalni  ścieków  o 

średniodobowej przepustowości nie mniejszej niż 20 000 m3/d i/lub o wydajności nie mniejszej 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

niż  100  000 RLM.  Należy  podkreślić,  że  wymagane elementy  mają  określone szczegółowe 

parametry  minimalne,  zatem  średniodobowa  przepustowość  w  oczywisty  sposób  nie 

determinuje sposobu ich wykonania. 

Określony  przez  Zamawiającego  Warunek  Udziału  nie  tylko  jest  nadmiarowy, 

nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia tj. zakresu robót budowlanych i dostaw wraz z 

montażem objętych przedmiotem zamówienia (czego nie należy mylić z budową oczyszczalni 

ścieków),  ale  także  drastycznie  ogranicza  konkurencję.  W  tych  warunkach,  Zamawiający 

praktycznie  wyeliminował  konkurencję  pomiędzy  wykonawcami,  określając  w  Warunku 

Udziału  wymóg  średniodobowej  przepustowości  oczyszczalni,  który  w  żaden  sposób  nie 

weryfikuje 

zdolności wykonawców do realizacji robót i dostawy wraz z montażem urządzeń 

będących przedmiotem zamówienia. 

II.4. 

Nieproporcjonalność warunku oraz utrudnianie uczciwej konkurencji - doświadczenie 

personelu 

Odwołujący  wskazuje,  że  wymaganie  stosownie  do  pkt  8.5.3 ust.  5)  SWZ  od  osoby 

dedykowanej na Kierownika robót elektrycznych 5 letniego doświadczenia na jednej inwestycji 

przemysłowej  o  wartości  instalacji  elektrycznych  nie  mniejszej  niż  5  000  000  zł  jest 

nadmiarowe i nieproporcjonalne do przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający  określił  w  pkt.  6.1  SWZ  termin  wykonania  zamówienia  na  24  miesiące. 

Wymaganie,  aby  Kierownik  robót  elektrycznych  posiadał  5  lat  doświadczenia  na  jednej 

inwestycji przemysłowej jest nieproporcjonalne i nie znajduje więc uzasadnienia w przedmiocie 

zamówienia. Podkreślić wymaga także, że Odwołujący właściwie nie spotkał się z inwestycją 

komunalną (a taką stanowi przedmiot zamówienia), która trwałaby nieprzerwanie przez 5 lat, 

z zastrzeżeniem inwestycji wstrzymanych lub gdy przekroczono termin realizacji zamówienia 

z  uwagi  na  nienależyte  wykonanie  umowy  przez  wykonawcę  lub  inwestycji  wykazywanych 

przez  firmę,  która  złożyła  ofertę  w  ramach  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  pn. 

„Wykonanie  robót  budowlanych  polegających  na  rozbudowie  i  modernizacji  Wrocławskiej 

Oczyszczalni  Ścieków  -  Etap  1",  czyli  Inżyniera  Rzeszów  S.A.  (analogiczne  zapisy  dot. 

doświadczenia  Kierownika  robót  elektrycznych).  Niezrozumiałe  jest  wprowadzenie  do 

wymagań inwestycji przemysłowej, a nie oczyszczalni ścieków czy inwestycji komunalnej oraz 

wprowadzenie  długiego  okresu  doświadczenia  na  tylko jednej  inwestycji.  Są  to  wymagania 

silnie  ograniczające  udział  wykonawców  w  postępowaniu,  a  nie  niezbędne  do  zapewniania 

doświadczonego  personelu  w  realizacji  zadań  na  oczyszczalni  ścieków.  Zamawiający  albo 

winien  ograniczyć  wymaganie  do  12  miesięcznego  doświadczenia  na  takiej  inwestycji 

(analogicznie  do  wymogów  dla  doświadczenia  wymaganego  dla  kierownika  budowy  i 

kierownika  robót  sanitarnych)  albo  wymagać  5-letniego  doświadczenia  ogółem,  w  tym  na 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

jednej inwestycji o wskazanych w Warunku Udziału parametrach. Żądanie tak specyficznego 

doświadczenia (identycznego jak w etapie I), akurat w zakresie Kierownika robót elektrycznych 

(którego wymagane doświadczenie jest nawet bardziej rygorystyczne niż Kierownika budowy), 

niespójnego  z  wymaganiami  dla  pozostałego  personelu  kluczowego,  może  wskazywać  na 

celowe ograniczanie możliwości złożenia oferty przez innych wykonawców 

Odwołujący  wskazuje  przy  tym,  że  uwzględnienie  przez  Zamawiającego  całości  zarzutów 

niniejszego odwołania stosownie do  art.  522  ust.  1 ustawy  Pzp przed  otwarciem rozprawy, 

umożliwi usunięcie występującej wady postępowania, a Izba będzie uprawniona do umorzenia 

postępowania odwoławczego. 

Zamawiający,  zgodnie  z  §  7  ust.  3  i  4  Rozporządzenie  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30 

grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich 

rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U.2020.2437 t.j.) nie 

będzie  zaś  obciążony  kosztami  postępowania  odwoławczego.  Zasadne  byłoby  więc 

uwzględnienie zarzutów niniejszego odwołania przez Zamawiającego w całości w odpowiedzi 

na odwołanie, jeszcze zanim Izba merytorycznie rozpatrzy sprawę na rozprawie. 

Odpowiedź zamawiającego z dnia 9 września 2024r. na odwołanie KIO 3046/24 

Działając w imieniu Zamawiającego, na podstawie art. 521 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 

2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1320),  dalej: „ustawa Pzp”, po 

zapoznaniu się z treścią odwołania wniesionego przez ww. Odwołującego, Zamawiający wnosi 

o oddalenie odwołania w części. 

Uzasadnienie 

ZARZUT 1, pkt 1): 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 16 pkt 1 i pkt 3 ustawy Pzp i art. 112 ust. 

1 ustawy Pzp w zw. z art. 16 ust. 1 ustawy Pzp przez czynność opisaną w pkt 8.5.2. ust. 1) 

SWZ  warunku  udziału  w  zakresie  zdolności  technicznej  i  zawodowej  dotyczącej 

doświadczenia  wykonawcy  w  sposób  nieproporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia  oraz 

uniemożliwiający  ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia,  a 

dodatkowo naruszający zasadę uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców 

i wniósł o nakazanie Zamawiającemu: 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

1)  zmianę  treści  pkt  8.5.2.  ust.  1  SWZ  przez  zastąpienie  treści  „o  przepustowości 

średniodobowej  nie  mniejszej  niż  Qśred  -  25  000  m3/d"  treścią  „o  przepustowości 

średniodobowej nie mniejszej niż Qśred = 20 000 m2/d i/lub wydajności nie mniejszej niż 100 

0  RLM*”  oraz  dodanie  wyjaśnienia  o  następującej  treści:  „*Zgodnie  z  §  2  pkt  1) 

rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w 

sprawie  substancji  szczególnie  szkodliwych  dla  środowiska  wodnego  oraz  warunków,  jakie 

należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu 

wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych przez RLM - rozumie się 

przez to równoważną liczbę mieszkańców w rozumieniu art. 86 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 

lipca 2017 r. - 

Prawo wodne”; 

Stanowisko Zamawiającego dotyczące Zarzutu 1 pkt 1): 

Zamawiający  nie  podziela  stanowiska  prezentowanego  przez  Odwołującego  w  zakresie 

zarzutu  określonego  w  pkt  1),  a  dotyczącego  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 

zdolności  technicznej  i  zawodowej  Wykonawców  opisanego  w  pkt.  8.5.2  ust.  1)  SWZ. 

Zamawiaj

ący oświadcza,  iż  warunek  ten  zostały  ukształtowany  w  granicach  i  na  podstawie 

prawa, jest uzasadniony i proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający, w zakresie kwestionowanym w odwołaniu (w zarzucie 1 pkt 1), wskazał, iż „uzna 

za spełnione warunki, o których mowa w pkt 8.1, jeżeli Wykonawca: 

8.5.2 w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (w zakresie doświadczenia), wykaże, że 

w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia 

działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał należycie: 

1)  roboty  budowlane  polegającą  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków o przepustowości średniodobowej nie mniejszej niż Qśred = 25 000 m3/d, zakończone 

pozytywnym  rozruchem  mechanicznym,  hydraulicznym  i  technologicznym,  których  zakres 

obejmował co najmniej (...) 

Wymaganie to zostało sformułowane po szczegółowej analizie cech planowanego obiektu, dla 

którego budowy doświadczenie jest badane. Wrocławska Oczyszczalnia Ścieków jest jedną z 

pięciu największych  oczyszczalni  ścieków  w  Polsce. Obecny  etap  budowy  dotyczy  budowy 

instalacji  do  odzysku fosforu,  przebudowa  laguny  osadowej  - 

zbiornik o pojemności 30 784 

m3, rozbudowy części biologicznej oczyszczalni w tym przebudowy 7 szt. osadników wtórnych 

i budowy nowego osadnika o kubaturze 14 252 m3 oraz wymiany urządzeń do napowietrzania 

ścieków w postaci 5 dmuchaw o wydajności 15 000 m3/h każda, a wartość robót oszacowana 

jest na więcej niż 100 mln zł. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Zamawiający,  ustalając  warunki  udziału  w  postępowaniu,  określił  je  adekwatnie  do  skali 

planowanych  robót,  jednakże,  by  nie  naruszyć  zasady  proporcjonalności,  obniżył  je  w 

stosunku do cech obiektu wznoszonego, są to więc warunki: 

proporcjonalne  do  przedmiotu  zamówienia,  bo  uwzględniają  minimalne  (znacznie 

mniejsze  od  parametrów  rozbudowywanych  elementów  oczyszczalni  ścieków)  parametry 

obiektów  wykonaniem  których  wykonawca  powinien  się  wykazać  -  parametry  podane  w 

warunkach  są  znacznie  mniejsze  od  parametrów  obiektów  i  urządzeń  budowanych  na 

oczyszczalni, 

określające  minimalny  poziom  zdolności  wykonawcy  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia, 

uwzględniające sytuację rynkową w zakresie potencjalnych wykonawców, którzy mogą 

ubiegać się o zamówienie. Zgodnie z wykonaną przez zamawiającego analizą danych z VI 

aktualizacji  Krajowego  Programu  Oczyszczania  Ścieków  Komunalnych  (VI  AKPOŚK)  ilość 

oczys

zczalni o parametrach przepustowości 25 000 m3/d. (a więc o parametrze takim jak w 

treści  warunku)  wynosi  ponad  50  w  Polsce.  -  dane  te  pochodzą  ze  stron  Ministerstwa 

Infrastruktury 

www.gov.pl/web/infrastruktura/gospodarka-

sciekowa  („VI  aktualizacja 

Krajo

wego  programu  oczyszczania  ścieków  komunalnych  -  załącznik  nr  3”,  dokument  ten 

(wersja XLSX) stanowi zał. nr 3 do niniejszego pisma), 

nie można także pominąć faktu, że zamawiający celem zwiększenia konkurencji ustalił 

aż 15 letni okres honorowanego doświadczenia. 

Zamawiający,  wszczynając  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia,  zamieścił  na  stronie 

prowadzonego postępowania dokumenty, z treści których wynikają parametry planowanej do 

rozbudowy  Wrocławskiej  Oczyszczalni  Ścieków  (WOŚ),  które  zostały  podane  w  poniższej 

t

abeli. Tabela ta pokazuje także porównanie parametrów WOŚ z parametrami ujętymi przez 

Zamawiającego  w  warunku  udziału  w  postępowaniu  opisanym  w  pkt.  8.5.2  ust.  1)  SWZ  i 

zmiany parametrów zaproponowane przez Odwołującego.  

Tabela porównująca parametry określone w warunkach udziału w postępowaniu i propozycji 

Odwołującego  w  stosunku  do  parametrów  rozbudowywanej  Wrocławskiej  Oczyszczalni 

Ścieków (WPS) 

Nazwa obiektu, urządzenia lub systemu urządzeń  Nazwa parametru 

Wartość  parametru 

podana  w  warunkach  udziału  w  postępowaniu  Udział  procentowy  parametru  podanego  w 

warunku w stosunku do parametru WOŚ  Parametr  obiektu/  urządzenia  lub  WOŚ  po 

przebudowie 

Liczba obiektów/ urządzenia lub systemu WOŚ po przebudowie  Miejsce 

w 

OPZ opisujące parametry obiektów, urządzeń lub system urządzeń Parametr proponowany 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

przez  Odwołującego  w  złożonym  odwołaniu  Udział  procentowy  parametru  proponowanego 

przez Odwołującego stosunku do parametru WOŚ - proponowany do zmiany lub dodania 

OCZYSZCZALNA 

ŚCIEKÓW 

Średniodobowa  przepustowość  Q  średnie  mniejsza  niż  25000  m3/d  17% 

147000 m3 Ad 

ATE  (analiza  techniczno-  ekonomiczna)  pkt.  3.1  str.  9 

proponowany do zmiany nie mniejsza niż 20 000 m3Aj,  14% 

OCZYSZCZALNA 

ŚCIEKÓW RLM - równoważna liczba mieszkańców w rozumieniu Art. 86 

ust 3 pkL 2 Ustawy z dnia 20bpca2017 - Prawo wodne 

brak 

 1400000  RUM 

załącznik 

do Projektu budowanego, decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia 

strona Ł proponowany do wprowadzenia 100 000  RLM  7% 

Zbiornik o konstrukcji żelbetowej 

kubatura/objętość 

5000 m3 

14 252 m3 1 

Projekt architektoniczno - 

budowlany w zakresie osadników wtórnych str. 49 

bz. 

bz. 

Urządzenie do napowietrzania ścieków - dmuchawa 

Wydajność Qpow 

6500m3/h 

15 000 m3/h  5 Bloki Biologiczne - Projekt wykonawczy, 

branża technologiczna TOM- 

l/V. pkt. 3.3.21 pkt 3.3.3 

proponowany do usunięcia  usunięcie 

Urządzenia systemu napowietrzania ścieków Wydajność Qpow  brak  -  130500  m3/h  10 

Bloki Biologiczne - 

Projekt wykonawczy, branż technologiczna TOM- l/V. pkt 3.321 pkt 3.3.3 

proponowany do wprowadzenia 6 500 m3/h 

Mieszadła 

wydajność 

2000 m3/h 

3200 m3/h 

Bloki 

Biologiczne-

Projekt wykonawczy. branż technologiczna TOM- uy pkt 32.2.1 i pkt 32.4.1 

bz. 

bz. 

Obiekt, w którym zamontowano zgarniacze kubatura/objętość 5000 m3  35%  14 252 m3 1 

Projekt architektoniczno - 

budowlany w zakresie osadników wtórnych str. 49 

bz. 

bz. 

Pod tabelą 

Z  podanych  powyżej  danych  wynika,  że  parametry  obiektu  i  urządzeń  określone  przez 

Zamawiającego  w  warunku  udziału  w  postępowaniu,  będącym  przedmiotem  Odwołania, 

określają  minimalny  poziom  zdolności  Wykonawcy  potrzebny  do  zrealizowania 

przedmiotowego zamówienia. 

Podana w warunku średniodobowa przepustowość oczyszczalni o wielkości nie mniejsza niż 

25  000  m3/d  została  ustalona  przez  Zamawiającego  na  poziomie  przepustowości  jednego 

ciągu procesowego w układzie podlegającym rozbudowie, która wynosi 28 000 m3/d. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Wśród  wszystkich  warunków  dotyczących  doświadczenia  wykonawcy  najważniejsze 

znaczenie  dla  sprawdzenia  niezbędnego  doświadczenia  i  minimalnego  poziomu  zdolności 

Wykonawcy, jest doświadczenie w realizacji obiektów o przepustowości oczyszczalni ścieków, 

na  kt

órej  Wykonawca  wykonywał  roboty.  To  podstawowy  parametr,  który  mówi  o  wielkości 

obiektu i instalacji na nim zamontowanych, złożoności układu oczyszczalni i co najważniejsze 

o objętości ścieków znajdujących się w układzie w trakcie wykonywania prób i sprawdzeń oraz 

rozruchu oczyszczalni, przeprowadzanych przez Wykonawcę. 

Nie jest prawdą, jak to pisze wykonawca w Odwołaniu, że przepustowość oczyszczalni liczona 

w  m3/d  nie  ma  znaczenia  dla  wielkości  budowanych  na  oczyszczalni  ścieków  obiektów, 

ponieważ jest to główny parametr, na podstawie którego projektowane są np. ilości, wielkości 

i moce elektryczne urządzeń, ilości i kubatury zbiorników, średnice rurociągów i armatury. 

Dodanie do warunku dodatkowego parametru wydajności oczyszczalni podanego w RLM w 

wysokości 100 000 RLM, jak proponuje Odwołujący, nie jest prawidłowym parametrem, który 

pozwalałby Zamawiającemu sprawdzić potrzebne doświadczenie Wykonawców. RLM-y nie są 

je

dynym  parametrem  określającym  wydajność  dobieranych  urządzeń,  rurociągów, 

skomplikowania  automatyki  itp.,  a  przy  tych  samych  wartościach  RLM,  przepustowość 

oczyszczalni,  i  co  za  tym  idzie  kubatury  obiektów  i  wielkości  urządzeń,  mogą  być  różne. 

Dlatego  też  Równoważna  Liczba  Mieszkańców  nie  jest  wymiernym  wskaźnikiem  do 

budowania  warunku  udziału  w  postępowaniu  warunkującego  potrzebne  doświadczenie  dla 

wykonawcy robót. Wrocławska Oczyszczalnia Ścieków pracuje obecnie na wydajności RLM 1 

050  000,  a  docelowo  1  4

00  000.  Wnioskowana  przez  Odwołującego  zmiana,  dotycząca 

wprowadzenia  do  warunku  wydajności  oczyszczalni  ścieków  o  wartości  100  000  RLM,  jest 

nieadekwatna do skali przedmiotu zamówienia. 

Ustalone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (Dz.U. 2019 

poz.  1311)  kategorie  oczyszczalni  uzależnione od  RLM (równoważnej  liczby mieszkańców) 

opisują  wymagania  dotyczące  skuteczności  usuwania  zanieczyszczeń  (parametrów 

jako

ściowych ścieków oczyszczonych odprowadzanych do środowiska), a nie ustalają typów 

układów  technologicznych,  wielkości  zbiorników,  urządzeń  czy  instalacji  oraz  sposobu  ich 

współpracy. 

To, że Odwołujący wykonywał zbiorniki o podobnych gabarytach lub montował urządzenia o 

zbliżonych  parametrach  do  podanych  w  warunku,  ale  w  oczyszczalni  o  mniejszej 

przepustowości  nie  daje  mu  wymaganego  doświadczenia  do  zrealizowania  tak 

skomplikowanych  robót  jakie  są  przedmiotem  zamówienia  na  jednej  z  największych 

oczyszczalni ścieków komunalnych w Polsce. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Dopuszczona przez zamawiającego możliwość zebrania potrzebnego doświadczenia poprzez 

budowę  zbiornika,  dostawę  i  montaż  zgarniaczy  i  dostawę  i  montażu  mieszadeł  w  ramach 

jednej  umowy  kompleksowo  jak  i  w  ramach  odrębnych  umów,  których  przedmiotem  była 

budow

a, przebudowa lub rozbudowa oczyszczalni ścieków o przepustowości nie mniejszej niż 

25  000  m3/d  potwierdza,  że  najistotniejsze  dla  weryfikacji  potrzebnego  doświadczenia 

wykonawcy  w  tym  zakresie  jest  realizacja  wymienionych  robót  na  oczyszczalni  ścieków  o 

w

ymaganej przepustowości, a nie tylko wykonanie poszczególnych elementów robót jw. 

Z podanych powyżej parametrów jednoznacznie wynika, iż przedmiot zamówienia jest złożony 

i 

wymaga od wykonawców, zainteresowanych jego realizacją, bardzo dużego doświadczenia 

i umiejętności w wykonywaniu robót na tak dużym obiekcie. Nie jest prawdą, iż przepustowość 

oczyszczalni nie ma znaczenia dla posiadanego przez danego wykonawcę doświadczenia. W 

ocenie  Zamawiającego  doświadczenie  w  realizacji  określonych  robót  dotyczących 

oczyszczalni  ścieków  o  określonej  przepustowości  daje  rękojmię  należytego  wykonania 

przedmio

towego zamówienia. 

Posiadanie  przez  Wykonawcę  wymaganego  doświadczenia  pozwoli  Zamawiającemu  na 

wstępną weryfikację czy Wykonawca w trakcie realizacji zamówienia będzie w stanie poradzić 

sobie m. in. z realizacją prac przy tak dużym napływie ścieków (po rozbudowie WOŚ na każdy 

ciąg ściekowy - 5 ciągów biologicznych - przypada przepustowość ok. 30 000 m3/d w pogodzie 

suchej, a 40 000 tys. m3/d w pogodzie deszczowej). Jednocześnie doświadczenie w realizacji 

zamówień  dotyczących oczyszczalni  ścieków  o określonej  przepustowości  służyć ma  także 

potwierdzeniu,  że  wykonawca  daje  rękojmię  należytego  wykonania  wielobranżowych  robót 

budowlanych na obiektach o dużym stopniu skomplikowania, gdzie występują budowle o dużej 

kubaturze,  proces  oczyszczania  ścieków  wymaga  większej  powierzchni  (więcej  ciągów 

ściekowych),  rurociągi  i  instalacje  oraz  zamontowana  na  nich  armatura posiadają znacznie 

większe średnice niż na obiektach o mniejszej przepustowości, układ automatycznej regulacji 

jest bardzie skomplikowany i rozbudowany, a nadto występują większe urządzenia. 

Doświadczenie  wykonawcy  w  wykonaniu  rozruchu  mechanicznego,  technologicznego  i 

hydraulicznego  daje  mu  umiejętność  rozumienia  jak  przebiega  proces  technologiczny 

oczyszczani  i  gwarancję,  że  będzie  umiał  poradzić  sobie  z  prawidłowym  jego 

przeprowadzeniem i o

siągnięciem niezbędnych parametrów urządzeń i procesu oczyszczania 

ścieków.  Takiego  doświadczenia  nie  daje  same  wybudowanie  obiektów  kubaturowych  np. 

zbiorników  czy  dostawa  i  montaż  urządzeń.  Brak  tego  doświadczenia  może  doprowadzić 

nawet  do  katastrofy  eko

logicznej spowodowanej wylaniem podczas prób nieoczyszczonych 

ścieków do środowiska, wtedy gdy wykonawca nie będzie umiał sobie poradzić z bardzo dużą 

ilością  ścieków  jakie  będzie  musiał  obsłużyć  podczas  prowadzonych  prób  i  rozruchu 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

oczyszczalni.  Dlatego  prowadzenie  rozruchu  jest  jednym  z  najważniejszych  umiejętności 

Wykonawcy. 

Prowadzenie robót na czynnym obiekcie, nie zakłócając przy tym pracy oczyszczalni, wymaga 

od  wykonawców  bardzo  dużych  umiejętności  organizacyjnych,  technicznych  i  posiadania 

dużego zaplecza osobowego i sprzętowego. Biorąc pod uwagę, iż rezultatem przedmiotowego 

postępowania będzie rozbudowana oczyszczalnia ścieków do przepustowości Qśred = 147 

000  m3/d,  wymaganie  dotyczące  posiadania  doświadczenia  z  uwzględnieniem 

przepustowości oczyszczalni ścieków na poziomie Qśred = 25 000 m3/d, nie jest wymaganiem 

nadmi

ernym ani nieproporcjonalnym. Warunki udziału w postępowaniu dotyczące zdolności 

technicznych  lub  zawodowych  zostały  ukształtowane  przez  pryzmat  opisu  przedmiotu 

zamówienia z uwzględnieniem sytuacji faktycznej i prawnej na rynku zamówień publicznych z 

zachowaniem zasady uczciwej konkurencji. 

Jak sam Wykonawca pisze w odwołaniu: 

„Opis warunku powinien być związany z przedmiotem zamówienia, jednak nie musi, a nawet 

nie powinien z nim być tożsamy (patrz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej w sprawie o sygn. 

akt  KIO  595/17).  Za  nieproporcjonalny należałoby uznać warunek udziału w  postępowaniu, 

który jest tożsamy z przedmiotem zamówienia (patrz Uchwała Krajowej Izby Odwoławczej w 

sprawie  o  sygn.  akt  KIO/KD  20/18).  Domaganie  się  doświadczenia  identycznego  z 

prze

dmiotem  zamówienia  jest  z  mocy  ustawy  wyłączone  (patrz  uchwała  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO/KD  76/12,  KIO/KD  66/15).  Określenie  warunku 

powinno poleg

ać na wyznaczeniu „minimalnych poziomów zdolności”, a więc nawiązywać do 

posiadania 

doświadczenia  w  realizacji  zamówień  o  zbliżonym  charakterze  do  przedmiotu 

udzielanego zamówienia. Nie można zatem wyprowadzać wniosku o wymogu legitymowania 

się przez wykonawcę dokładnie takimi samymi zrealizowanymi zamówieniami, jak przedmiot 

zamówienia, o które się ubiega. Opis warunku nie może więc przenosić na zasadzie 1:1 opisu 

przedmiotu zamówienia.” 

Zamawiający zastosował się do zasad określonych w ustawie i nie zastosował w warunkach 

wymagań  wykazania  się  doświadczeniem  1:1,  w  stosunku  do  przedmiotu,  analizując  także 

rynek  w  zakresie  wykonanych  inwestycji,  o  czym  świadczy  fakt,  że  parametry  podane  w 

warunkach  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  są  znacznie  mniejsze,  co  pokazuje 

powyższa tabela. 

Fakt,  iż  Odwołujący  nie  posiada  wymaganego  doświadczenia,  które  pozwoliłoby  mu  wziąć 

udział  w  postępowaniu  nie  oznacza,  że  Zamawiający  nieprawidłowo  określił  te  warunki. 

Warunki udziału w postępowaniu służą określeniu kręgu wykonawców, którzy dają rękojmię 

należytego wykonania zamówienia w tym prawidłowego wykonania rozruchu oczyszczalni po 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

wykonanych pracach. Ważne jest przy tym, aby były powiązane z przedmiotem zamówienia i 

do niego proporcjonalne oraz pozwalały na wyłonienie wykonawcy, który zapewni osiągnięcie 

celu postępowania. Warunki udziału w postępowaniu powinny być określone w taki sposób, 

aby nie ograniczać dostępu do zamówienia wykonawcom dającym rękojmię jego należytego 

wykonania. Odwołujący nie wykazał przy tym, iż na rynku nie były zrealizowane zamówienia o 

skali podobnej do przedmiotowego zamówienia czy też skali określonej w warunkach udziału 

w  postępowaniu  w  okresie  ostatnich  15  lat.  Zamawiający  zwraca  uwagę,  iż  wymagana 

przepustowość Qśred = 25 000 m3/d nie jest wygórowana, także przy uwzględnieniu faktu, iż 

w Polsce występuje kilkadziesiąt oczyszczalni ścieków o przepustowości min. Qśred = 25 000 

m3/d i w ciągu ostatnich 15 lat większość z nich została poddana rozbudowie. 

W związku z powyższym, mając na uwadze bardzo duży i skomplikowany zakres robót jaki 

obejmuje przedmiot zamówienia, zdaniem Zamawiającego warunki udziału w postępowaniu 

zostały  ustalone  w  sposób  proporcjonalny  do  przedmiotu  zamawiania,  zapewniający 

zachowanie  uczciwej 

konkurencji  oraz  równe  traktowanie  wykonawców,  a  jednocześnie 

dające Zamawiającemu rękojmię wyłonienia wykonawcy z dużym, niezbędnym do realizacji 

przedmiotowego zamówienia, doświadczeniem. 

ZARZUT 1 pkt 2): 

W związku z Zarzutem 1 Odwołujący wniósł również o nakazanie Zamawiającemu: 

2) zmianę treści 8.5.2. ust. 1 SWZ poprzez zastąpienie w pkt b) sformułowania „urządzenia” 

na „urządzeń systemu”, tj. nadanie mu treści: 

„8.5.2. w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (w zakresie doświadczenia), wykaże, że 

w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia 

działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał należycie: 

1)  roboty  budowlane  polegające  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków  o  przepustowości  średniodobowej  nie  mniejszej  niż  Qśred  =  205  000  m3/d  i/lub 

wydajności  nie  mniejszej  niż  100  000  RLM*  zakończone  pozytywnym  rozruchem 

mechaniczny

m, hydraulicznym i technologicznym, których zakres obejmował co najmniej: 

a) 

budowę zbiornika o konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

b) 

dostawę  i  montaż  urządzenia  systemu  napowietrzenia  ścieków  o  wydajności  co 

najmniej QPow=6500 m3/h oraz mieszadeł o wydajności co najmniej 2000 m3/h, 

c) 

dostawę i montaż zgarniaczy w obiekcie o kubaturze co najmniej 5 000 m3 

ww. zakres określony w pkt a) - c) mógł być wykonany w ramach jednej umowy kompleksowo, 

jak i w ramach odrębnych umów. [...] 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

*Zgodnie z § 2 pkt 1) rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 

dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 

oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także 

przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych przez 

RLM - 

rozumie się przez to równoważną liczbę mieszkańców w rozumieniu art. 86 ust. 2 pkt 2 

ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - 

Prawo wodne”. 

Stanowisko Zamawiającego dotyczące Zarzutu 1 pkt 2): 

Zamawiający  nie  podziela  stanowiska  prezentowanego  przez  Odwołującego  z  zakresie 

zarzutu  określonego  w  pkt  2),  a  dotyczącego  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 

zdolności  technicznej  i  zawodowej  Wykonawców  opisanego  w  pkt.  8.5.2  ust.  1)  SWZ. 

Zamawiaj

ący oświadcza,  iż  warunek  ten  zostały  ukształtowany  w  granicach  i  na  podstawie 

prawa, jest uzasadniony i proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający ustalając treść warunku i odnosząc wymaganą wydajność do doświadczenia w 

dostawie i  montażu  pojedynczego urządzenia (a  nie sumy  urządzeń  systemu)  o określonej 

wydajności, miał na uwadze wielkość planowanych do zamontowania dmuchaw (urządzeń), 

k

tóre  są  o  bardzo  dużej  wydajności  aż  15  000 m3/h  każda,  a  w  całym  przebudowywanym 

systemie napowietrzania będzie aż 5 szt. dmuchaw. Łącznie więc urządzenia systemu będą 

posiadały  wydajność  75  000  m3/h.  Oczekiwanie  Odwołującego  iż  wystarczające  w  tym 

zakres

ie będzie doświadczenie w dostawie i montażu systemu urządzeń o łącznej wydajności 

6 500 m3/h, tj. 12 krotnie mniejszej, nie znajduje uzasadnienia. Zamawiający zwraca uwagę, 

że już obecny (objęty odwołaniem) warunek określa wymaganie co do wydajności urządzenia 

referencyjnego  o  ponad  50%  niżej  parametry  urządzenia  planowanego  do  nabycia  w 

postępowaniu (6 500 m3/h versus 15 000 m3/h). 

Proponowana  przez  Wykonawcę  zmiana  nie  pozwoliłaby  Zamawiającemu  na  uzyskanie 

Wykonawcy, który posiadałby umiejętności adekwatne do przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający  jednocześnie  informuje,  że  wprowadził  w  pkt.  8.5.2  ust.  1)  b)  SWZ,  w  celu 

doprecyzowania definicji „urządzenie” w zapisie warunku „b) dostawę i montaż urządzenia do 

napowietrzania  ścieków  o  wydajności  co  najmniej  QPow  =  6500  m3/h  oraz  mieszadeł  o 

wydajności co najmniej 2 000 m3/h”, na końcu warunku zdanie: 

„Przez  sformułowanie  „urządzenie  do  napowietrzania  ścieków”  należy rozumieć  dmuchawę 

sterowaną  poprzez  układ  automatycznej  regulacji  zamontowaną  w  ramach  systemu 

napowietrzania  ścieków  służącą  do  napowietrzania  ścieków  w  procesie  oczyszczania 

ścieków.”. 

ZARZUT 2: 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 16 pkt 1 i pkt 3 ustawy Pzp i art. 112 ust. 

1 ustawy Pzp w zw. z art. 116 ust. 1 ustawy Pzp przez czynność opisania w pkt 8.5.3. ust. 5) 

(Kierownik  robót  elektrycznych)  SWZ  warunku  udziału  w  zakresie  zdolności  technicznej  i 

zawodowej dotyczącej dysponowania osobami kierowanymi do wykonania zamówienia przez 

wykonawcę  w  sposób  nieproporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia  oraz  uniemożliwiający 

ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, a dodatkowo naruszający 

zasadę uczciwej konkurencji równego traktowania wykonawców 

i wniósł o nakazanie Zamawiającemu zmiany treści pkt 8.5.3. ust. 5) SWZ przez nadanie mu 

następującej treści: 

„Kierownik robót elektrycznych - 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania 

robotami  elektrycznymi  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji  i  urządzeń 

elektrycznych  i  elektroenergetycznych  w  zakresie  niezbędnym  do  realizacji  przedmiotu 

zamówienia,  posiadająca  co  najmniej  12-miesięczne  doświadczenie  w  pełnieniu  funkcji 

kierownika  robót  elektrycznych  lub  kierownika  budowy  przy  budowie  lub  rozbudowie  lub 

przebudowie  instalacji  elektrycznych  o  wartości  nie  mniejszej  niż  5  000  000  zł  netto  na 

obiektach przemysłowych, na jednej inwestycji” 

ewentualnie na następującą treść: 

„Kierownik robót elektrycznych - 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania 

robotami  elektrycznymi  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji  i  urządzeń 

elektrycznych  i  elektroenergetycznych  w  zakresie  niezbędnym  do  realizacji  przedmiotu 

zamówienia,  posiadającą co  najmniej  5-letnie  doświadczenie w  pełnieniu funkcji  kierownika 

robót  elektrycznych  lub  kierownika  budowy,  w  tym  przy  budowie  lub  rozbudowie  lub 

przebudowie  instalacji  elektrycznych  o  wartości  nie  mniejszej  niż  5  000  000  zł  netto  na 

obiektach przemysłowych, na jednej inwestycji”. 

Stanowisko Zamawiającego dotyczące Zarzutu 2: 

Zamawiający uznaje za zasadne wprowadzenie zmiany w warunku udziału w postępowaniu 

opisanym  w  pkt.  8.5.3  SWZ,  którego  treść  jest  przedmiotem  zarzutu  Odwołującego 

określonego w pkt 2). 

Zamawiający jednocześnie informuje, że wprowadził zmianę warunku opisanego w pkt. 8.5.3 

SWZ w dniu 6.09.2024 r. zmieniając go zgodnie z żądaniem Odwołującego na następujący: 

„8.5.3.  ust.  5)  w  zakresie  zdolności  technicznej  i  zawodowej  (w  zakresie  dysponowania 

osobami  kierowanymi  do  wykonania  zamówienia),  wykaże  następujące  osoby,  które  będą 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

skierowane do realizacji zamówienia, umożliwiające realizację zamówienia na odpowiednim 

poziomie jakości: 

Kierownik robót elektrycznych - 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania 

robotami  elektrycznymi  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji  i  urządzeń 

elektrycznych  i  elektroenergetycznych  w  zakresie  niezbędnym  do  realizacji  przedmiotu 

zamówienia,  posiadająca co  najmniej  5-letnie  doświadczenie w  pełnieniu funkcji  kierownika 

robót  elektrycznych  lub  kierownika  budowy  przy  budowie  lub  rozbudowie  lub  przebudowie 

instalacji  elektrycznych  na  obiektach  przemysłowych,  w  tym  przy  budowie,  rozbudowie, 

przebudowie instalacji elektrycznych o wartości nie mniejszej niż 5 000 000 zł netto w ramach 

jednej inwestycji.” 

Zamawiający  uwzględnia  więc  żądanie  Odwołującego  by  doświadczenie  kierownika  robót 

elektrycznych  nie  w  całym  5  letnim  okresie  doświadczenia  w  kierowaniu  robotami  było 

uzyskane  wyłącznie  przy  kierowaniu  robotami  przy  dużych  inwestycjach  w  obiektach 

przemysłowych  i  uzna  doświadczenie  w  kierowaniu  robotami  elektrycznymi  (kierowanie 

budową) we wszelkich obiektach przemysłowych, o ile choćby w części doświadczenie to było 

nabyte w obiekcie przemysłowym o wartości inwestycji jak wskazana w warunku. Zamawiający 

wybrał  jeden  z  wariantów  zmiany  warunku  zaproponowanych  przez  Odwołującego  i 

adekwatny do intencji 

Odwołującego.   

W  tym  stanie  rzeczy 

zamawiający,  składając  odpowiedź  na  odwołanie,  wnosi  o  oddalenie 

odwołania.  

W dniu 13 września 2024r. odwołujący przedstawił stanowisko w sprawie, powołując się na 

okoliczność, że wykonywane roboty budowlane będą prowadzone w systemie „buduj”, a nie 

„projektuj  i  buduj”,  co  w  jego  ocenie  ma  znaczenie  dla  określenia  odpowiedzialności 

wykonawcy robót jak i związanej z tym poziomem koniecznego doświadczenia zawodowego 

wykonawcy rob

ót budowlanych (pismo w akrach sprawy).  

odwołanie  z  dnia  23  sierpnia  2024  r.    Budimex  S.A.  z  s.  w  Warszawie  (Sygn.akt  KIO 

Działając  w  imieniu  Budimex  S.A.  z  siedzibą  w  Warszawie  (dalej  jako  „Odwołujący")  na 

podstawie  art.  513  pkt  1  w  zw.  z  art.  505  ust.  1  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Prawo 

zamówień publicznych (dalej jako „ustawa Pzp"), niniejszym wnoszę odwołanie od czynności 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Zamawiającego  polegającej  na  ustaleniu  treści  Specyfikacji  Warunków  Zamówienia 

dotyczącej Postępowania (dalej jako: „SWZ"), w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp i 

KC, tj.:   

1)  art. 8 ust.1 ustawy Pzp w zw. z art. 647, art.654, art.5 i art.353

KC w zw. z art.16 ustawy 

Pzp  przez  wprowadzenie  do  Wzoru  Umowy  niespójnych  i  niejasnych  postanowień 

dotyczących  zasad  odbioru  robót  budowlanych,  uzależniających  de  facto  dokonanie 

odbioru i 

wypłatę należnego wynagrodzenia od obioru bezusterkowego, co godzi w istotę 

i naturę umowy o roboty budowlane, stanowiąc wyraz uchylania się przez Zamawiającego 

od  podstawowych 

obowiązków  nałożonych  na  inwestora,  będąc  jednocześnie 

postanowieniem  niekorzystnym  dla  wykonawców,  naruszającym  bezwzględnie 

obowiązujące przepisy prawa oraz równowagę stron umowy i prowadzącym do naruszenia 

praw podmiotowych wykonawców (zarzut nr 1); 

2)  art. 16 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 99 ust. 1 ustawy Pzp w zw. 

z art. 431 ustawy Pzp, w zw. z art. 433 pkt 3 ustawy Pzp, w zw. art. 353

KC, w zw. z art. 

5  KC  przez  sformułowanie  w  ramach  wzoru  umowy  postanowienia  dotyczącego  braku 

możliwości  żądania  podwyższenia  wynagrodzenia  ryczałtowego  w  przypadku  braku 

możliwości przewidzenia rozmiaru lub kosztów prac w czasie zawarcia umowy, co godzi w 

istotę  i  naturę  umowy  o  roboty  budowlane,  będąc  jednocześnie  postanowieniem 

niekorzystnym  dla  wykonawców,  naruszającym  bezwzględnie  obowiązujące  przepisy 

prawa,  równowagę  stron  umowy  i  prowadzi  do  naruszenia  praw  podmiotowych 

wyk

onawców, a także dopuszcza zbyt dużą uznaniowość działań Zamawiającego (zarzut 

nr 2); 

3)  art. 16 ustawy Pzp, w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp, art. 99 ust 1 ustawy Pzp w zw. z art. 

KC w zw. z art. 647 KC przez dokonanie opisu przedmiotu zamówienia i postanowień 

umowy  w  sposób  niepełny,  niejasny,  nieprecyzyjny  oraz  przez  nadużycie  przez 

Zamawiającego uprawnienia wynikającego ze swobody kształtowania warunków umowy 

w  zakresie  zobowiązania  wykonawcy  do  zabezpieczenia  przed  uszkodzeniem  lub 

zaginięciem  wszelkiego  mienia  znajdującego  się  na  terenie  budowy  i  tym  samym 

naruszenie  zasady  równowagi  stron  stosunku  zobowiązaniowego,  co  pozostaje  w 

sprzeczności  z  zasadami  współżycia  społecznego,  godzi  w  naturę  stosunku  prawnego, 

naruszając  tym  samym  równowagę  kontraktową  stron  oraz  stanowi  nadużycie  przez 

Zamawiającego  przysługującego  mu  prawa  podmiotowego  ukształtowania  istotnych 

postanowień umownych (zarzut nr 3); 

4)  art. 16 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 99 ust. 1 ustawy Pzp w zw. 

z art. 431 ustawy Pzp i w zw. z art. 455 ust. 1 ustawy Pzp w zw. art. 353

KC, w zw. z art. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

5  KC  przez  sformułowanie  w  ramach  wzoru  umowy  postanowienia  dotyczącego 

możliwości  zmiany  zakresu  zamówienia  bez  podania  limitu,  co  godzi  w  istotę  i  naturę 

umowy  o  roboty  budowlane,  będąc  jednocześnie  postanowieniem  niekorzystnym  dla 

wykonawców,  naruszającym  bezwzględnie  obowiązujące  przepisy  prawa,  równowagę 

stron  umowy  i  prowadzi  do  naruszenia  praw  podmiotowych  wykonawców,  a  także 

dopuszcza zbyt dużą uznaniowość działań Zamawiającego (zarzut nr 4); 

5)  art. 16 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 99 ust. 1 ustawy Pzp w zw. 

z art. 431 ustawy Pzp i w zw. art. 353

KC, w zw. z art. 5 KC przez ustalenie możliwości 

dochodzenia  odszkodowania  uzupełniającego  (przekraczającego)  wysokość  kar 

umownych  do  wysokości  nie  tylko  rzeczywiście  poniesionej  szkody,  ale  również 

utraconych korzyści, do wysokości aż 70% wynagrodzenia umownego, co godzi w istotę i 

naturę umowy o roboty budowlane, będąc jednocześnie postanowieniem niekorzystnym 

dla wykonawców, naruszającym bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa, równowagę 

stron umowy i prowadzi do naruszenia praw podmiotowych wykonawców, a także narusza 

zasadę  proporcjonalności,  w  szczególności  w  stosunku  do  specyfiki  zamówienia  i 

uwarunkowań i praktyk rynkowych (zarzut nr 5). 

W związku z powyższymi zarzutami Odwołujący wnosi o: 

uwzględnienie odwołania, 

nakazanie  Zamawiającemu  dokonania  zmiany  treści  SWZ  w  sposób  wskazany  w 

uzasadnieniu niniejszego odwołania. 

Interes i szkoda: 

W  wyniku  naruszenia  przez  Zamawiającego  wskazanych  przepisów  ustawy  Pzp  interes 

Odwołującego  w  uzyskaniu  zamówienia  doznał  uszczerbku,  ponieważ  Odwołujący  jest 

wykonawcą  zainteresowanym  pozyskaniem  przedmiotowego  zamówienia  i  może  ponieść 

szkodę  na  skutek  naruszeń,  których  dopuścił  się  Zamawiający.  Szkoda  ta  polega  na 

wyłączeniu  możliwości  pozyskania  zamówienia,  a  w  konsekwencji  osiągnięcia  zysku  w 

związku z jego realizacją. Powyższe dowodzi naruszenia interesu w uzyskaniu zamówienia, 

co  czyni  zadość  wymaganiom  określonym  w  art.  505  ust.  1  ustawy  Pzp  do  wniesienia 

niniejszego odwołania. 

Zachowanie terminu i wymogów formalnych: 

Odwołanie  zostało  wniesione  z  zachowaniem  ustawowego  terminu,  gdyż  ogłoszenie  o 

zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  w  dniu  13 

sierpnia 2024 r. Biorąc pod uwagę powyższe, 10-dniowy termin na wniesienie odwołania, o 

którym mowa w art. 515 ust. 1 pkt 1) ustawy Pzp został zachowany. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Odwołujący  uiścił  wpis  od  niniejszego  odwołania  w  wymaganej  wysokości  oraz  przekazał 

kopię niniejszego odwołania wraz z załącznikami Zamawiającemu. 

Uzasadnienie odwołania  

Uwagi ogólne 

Biorąc pod uwagę fakt, że formułowane zarzuty dotyczą treści Umowy udostępnionej przez 

Zamawiającego  w  ramach  załączników  do  treści  SWZ,  na  wstępie  wskazujemy,  że 

jakkolwiek  Odwołujący  akceptuje,  że  Zamawiający  jako  gospodarz  postępowania  ma 

pewną  swobodę  w  formułowaniu  warunków  realizacyjnych,  to  swoboda  ta  nie  powinna 

mieć  charakteru  nieograniczonego,  w  tym  nie  może  prowadzić  do  nadużycia  własnego 

prawa podmiotowego. Treść przyszłego stosunku zobowiązaniowego kreowanego przez 

Zamawiającego, niezależnie od przysługującej Zamawiającemu uprzywilejowanej pozycji, 

powinien  być  tak  ukształtowany  aby  realizacja  zamówienia  była  możliwa.  Celem 

Zamawiającego powinno być również dążenie do osiągnięcia korzystnych rynkowo cen. 

Zamawiający nie powinien konstruować umowy w sposób, który negatywnie wpłynie na 

ilość  złożonych  w  przetargu  ofert.  Nie  może  także  przerzucić  całości  ryzyka 

gospodarczego  na  wykonawcę

.  Postanowienia  umowy  powinny  zostać  przy  tym 

określone  w  sposób  na  tyle  precyzyjny,  aby  wykonawca  był  w  stanie  określić  cenę 

ofertową. W sytuacji, w której nie jest możliwe podanie katalogu zamkniętego okoliczności, 

z  którymi  wiążą  się  określone  następstwa,  Zamawiający  powinien  dążyć  do  jak 

najpełniejszego  ich  wyszczególnienia

.  W  odniesieniu  do  określania  zasad  przyszłego 

stosunku zobowiązaniowego, podkreślenia wymaga, że swobodę umów ograniczają m.in. 

zasady współżycia społecznego oraz bezwzględnie obowiązujące przepisy (art. 353

 KC). 

I  tak,  w  dziedzinie  stosunków  zobowiązaniowych,  z  których  znaczna  część  służy 

wymianie  dóbr  i  usług,  podstawowe  znaczenie  ma  wymóg  zapewnienia  tzw.  słuszności 

(sprawiedliwości) kontraktowej, rozumianej jako równomierny rozkład uprawnień i obowiązków 

w stosunku prawnym, czy też korzyści i ciężarów oraz szans i ryzyk związanych z powstaniem 

i  realizacją  tego  stosunku.  Badając  umowę  pod  względem  słuszności  kontraktowej,  trzeba 

pamiętać o podstawowym założeniu prawa cywilnego, według którego umowy służą realizacji 

woli stron je zawierających. O naruszeniu zasad współżycia społecznego w postaci wymogu 

sprawiedliwości umowy można więc mówić wtedy, gdy zawarta przez stronę umowa nie jest 

wyrazem jej w pełni swobodnie i rozważnie podjętej decyzji, gdyż na treść umowy wpłynął brak 

koniecznej  wiedzy  czy  presja  ekonomiczna  (np.  wynikająca  z  faktu  korzystania  przez 

kontrahenta  z  pozycji  dominującej),  a  przyczyną  tego  nie  jest  niedbalstwo  samego 

pokrzywdzonego.  Dalsza  przesłanka  uznania  umowy  za  wykraczającą  poza  granice 

kompetencji stron wynika z istoty zasad współżycia społecznego jako ocen i norm moralnych, 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

a polega również na uwzględnieniu postawy drugiej strony umowy. Negatywna ocena umowy 

ze względu na kryteria moralne uzasadniona jest tylko w tych przypadkach, gdy kontrahentowi 

osoby  pokrzywdzonej  można  postawić  zarzut  złego  postępowania,  polegającego  na 

wykorzystaniu  (świadomym  lub  spowodowanym  niedbalstwem)  swojej  przewagi.  Tak  też 

jednoznacznie  stwierdzał  Sąd  Najwyższy  w  wyrokach  o  sygn.  IV  CSK  478/07  oraz  II  CSK 

528/10.  Takiej  negatywnej  ocenie  powinna  też  podlegać  umowa  o  zamówienie  publiczne, 

ukształtowana  przez  Zamawiającego  z  wykorzystaniem  jego  silniejszej  pozycji  w 

Postępowaniu,  gdyż  umowa  taka  powinna  chronić  interesy  nie  tylko  Zamawiającego,  ale 

również Wykonawcy

Odnośniki:  

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga z dnia 16 sierpnia 2005 r., sygn. akt IV Ca 

Wyrok KIO z dnia 20 stycznia 2014 r., sygn. akt KIO 2949/13. 

KIO w wyrokach o sygn. KIO 1910/11 i KIO 1918/11. 

I. 

Zarzut dotyczący odbioru bezusterkowego - zarzut nr 1 

1. Zamawiający w ramach projektowanych postanowień Umowy, wprowadził w §6 i §7 Umowy 

m.in. następujące postanowienia regulujące procedurę odbioru robót: 

• 

§6 Umowy: 

Sposób zapłaty 1. Zapłata wynagrodzenia nastąpi: 

fakturą końcową w wysokości nie mniej niż 10% kwoty wynagrodzenia umownego, o 

którym mowa w § 4 ust. 1 Umowy, po zakończeniu, bezusterkowym odebraniu i przekazaniu 

przedmiotu  Umowy,  wystawioną  po  podpisaniu  Świadectwa  końcowego  wykonania  robót 

sporządzonego  wg  wzoru  stanowiącego  załącznik  nr  1  do  Umowy  i  Protokołu  Odbioru 

Końcowego przedmiotu Umowy, o którym mowa w § 7 ust. 3 Umowy. 

• §7 Umowy: 

4.  Strony  ustalają,  iż  przedmiotem  odbioru  końcowego  jest  wykonanie  całego  przedmiotu 

Umowy. Potwierdzeniem dokonania odbioru końcowego będzie Protokół Odbioru Końcowego 

potwierdzający bezusterkowe wykonanie całego przedmiotu Umowy, podpisany przez komisję 

odbiorową  powołaną  przez  Zamawiającego.  Zamawiający  dopuszcza  wykonanie  odbioru 

końcowego odrębnie dla części 1, części 2, części 3, części 4. Zamawiający może dopuścić 

odbiór końcowy bez drobniejszych zaległych prac lub z wadami, których dokończenie czy też 

usunięcie nie będzie miało znaczącego wpływu na użytkowanie przedmiotu Umowy zgodnie z 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

przeznaczeniem i nie będzie konieczne do uzyskania pozwolenia na użytkowanie. W takim 

przypadku Zamawiający zatrzyma z faktury końcowej kwotę odpowiadającą wartości zaległych 

prac  do  czasu  ich  wykonania  oraz  wyznaczy  Wykonawcy  termin  do  wykonania  tych  prac. 

Zakończenie tych prac będzie potwierdzone podpisaniem protokołu odbioru prac zaległych. 

Należy  zaznaczyć,  że  ustalając  w  taki  sposób  procedurę  odbiorową  Zamawiający 

wprowadził  bezusterkowy  odbiór  końcowy,  jednoznacznie  sankcjonowany  i  wyłączony  na 

gruncie  ugruntowanego  orzecznictwa  w  tym  zakresie  i  praktyki  realizacyjnej  projektów 

wykonywa

nych w reżimie zamówień publicznych. Powyższe postanowienia generują sytuację, 

w  której  pomimo  możliwości  korzystania z  efektu wykonanych prac przez  Zamawiającego  i 

pomimo istnienia nieznacznych jedynie uchybień w robotach wykonanych przez wykonawcę 

zostaj

e  on  pozbawiony  należnego  mu  wynagrodzenia,  finansując  de  facto  dane 

przedsięwzięcie  powyżej  uzasadnionych  ram  czasowych.  Zgodnie  z  zamierzeniem 

Zamawiającego i treścią cytowanych postanowień umownych wykonawca nie mógłby uzyskać 

należnego  mu  wynagrodzenia  i  zobowiązany  byłby  do  ponoszenia  kosztów  utrzymania 

obiektu, pomimo możliwości jego prawidłowego użytkowania. 

Zatem  w  przypadku,  w  którym  wykonawca  wykonał  swoje  zobowiązanie,  a 

zidentyfikowane  braki  mają  charakter  wyłącznie  nieistotnych  usterek,  obowiązkiem 

Zamawiającego,  wynikającym  z  treści  art.  647  KC  jest  dokonanie  odbioru  robót  i  wypłata 

należnego  wykonawcy  wynagrodzenia.  Ustawodawca  nie  przewidział  w  tym  zakresie 

fakultatywności  umożliwiającej  przyjmowanie przez Zamawiającego dowolnie obranej  przez 

siebie daty odbioru. Każdorazowo jeśli przedmiot umowy o roboty budowlane wypełnia treść 

zobowiązania  wynikającego  z  dokumentacji  projektowej  i  umożliwia  zamawiającemu 

korzystanie  z  obiektu,  to  obowiązkiem  zamawiającego  jest  dokonanie  odbioru  wykonanych 

prac i zapłata. W taki bowiem sposób - przez odniesienie do przedmiotowego znaczenia danej 

wady  i  jej  przełożenia  na  funkcjonowanie  przedmiotu  umowy  -  definiowana  jest  „istotność" 

uchybień zidentyfikowanych w ramach przedmiotu umowy. 

Co istotne, tożsame zasady, nakazujące dokonanie odbioru i wypłatę wynagrodzenia 

w  sytuacjach  zidentyfikowania  w  przedmiocie  umowy  wad  nieistotnych,  obowiązują  tak  w 

przypadku  dokonywania  odbioru  końcowego,  jak  i  odbiorów  częściowych.  Co  w  przypadku 

odbioru 

częściowego jest uzasadnione tym bardziej, że odbiór częściowy powinien być wręcz 

traktowany bardziej liberalnie i nie wszystkie wady, które umożliwiałyby odmowę dokonania 

odbioru końcowego, stanowiłyby uzasadnienie dla odmowy dokonania odbioru częściowego 

(należy tu wziąć bowiem pod uwagę fazę realizacji, w której znajdują się roboty i możliwość 

pewnej korekty na dalszym etapie prac). Niektórzy komentatorzy wskazują wręcz, że odbiór 

częściowy  wypełnia raczej rolę „finansowego"  kwitowania prac,  niż  oceny  ich jakości,  która 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

przeprowadzana  jest  zasadniczo  w  ramach  odbioru  końcowego  (tak:  Kodeks  cywilny. 

Komentarz red. prof. ucz. UW dr hab. Konrad Osajda; jak również Kodeks cywilny. Komentarz 

red. prof. dr hab. Edward Gniewek, prof. dr hab. Piotr Machnikowski). Co za tym idzie, 

również 

w przypadku odbioru częściowego, warunkiem wypłaty wynagrodzenia częściowego, nie może 

być  ocena  wykonania  danego  odcinka  robót  bez  jakichkolwiek  wad  (tak  istotnych  jak  i 

nieistotnych). 

Wszelkie nieistotne wady zidentyfikowane w ramach czynności odbiorowych i kwestia 

„rozliczenia"  wykonawcy  z  ich  usuwania  odbywa  się  w  ramach  rękojmi  i  gwarancji, 

zabezpieczając  więc  w  sposób  wystarczający  interesy  Zamawiającego  w  tym  przedmiocie. 

Należy  bowiem  zauważyć,  że  odebranie przedmiotu  umowy (nawet z wadami nieistotnymi) 

rozpoczyna  jednocześnie  bieg  okresu  rękojmi  i  gwarancji.  Wynika  to  chociażby  ze 

stosowanych w drodze analogii przepisów dotyczących rękojmi i gwarancji przy sprzedaży (art. 

577§4  KC,  art.  568§1  KC)  wiążących  rozpoczęcie  biegu  rękojmi  i  gwarancji  z  momentem 

wydania rzeczy kupującemu. Co za tym idzie, w takiej sytuacji to właśnie roszczenia z rękojmi 

czy  gwarancji  są  reżimem  właściwym  dla  wywodzenia  i  egzekwowania  uprawnień 

Zamawiaj

ącego  z  zakresu  usuwania  wszelkich  nieprawidłowości  dotyczących  przedmiotu 

umowy (art. 638 

§1 KC). Dopuszczenie do sytuacji, w której Zamawiający w sposób dowolny 

blokuje wypłatę wynagrodzenia dla wykonawcy, próbując wymusić usunięcie rzekomych wad 

stwierd

zonych  podczas  odbiorów,  które  realnie  mają  charakter  nieznaczących  uchybień, 

pomimo, iż jego interesy i uprawnienia zabezpieczone są poprzez ustawowe instrumenty, nie 

ma nic wspólnego ani z zasadą równowagi stron stosunku zobowiązaniowego, ani z zasadą 

ws

półdziałania zamawiającego i wykonawcy przy wykonywaniu umowy w sprawie zamówienia 

publicznego, wprost wyartykułowaną w ramach ustawy Pzp (art. 431 ustawy Pzp). 

Biorąc  pod  uwagę  powyższe  należy  wskazać,  że  poprzez  tak  ukształtowane 

postanowienia  umowne  Zamawiający  uchyla  się  od  ciążącego  na  nim,  bezwzględnego 

obowiązku  wynikającego  z  treści  art.  647  KC,  który  wskazuje,  że  jednym  z  podstawowych 

obowiązków  inwestora,  w  tym  wypadku  Zamawiającego,  w  ramach  umowy  o  roboty 

budowlane jest dokonanie odbioru robót. Odbiór wykonanych robót jest kwestią kluczową w 

relacjach inwestor (zamawiający) — wykonawca. Stąd też, jakakolwiek praktyka uchylania się 

przez  inwestorów  od  tego  obowiązku,  w  szczególności  przy  odbiorach  końcowych,  jest 

jednoznacznie  sankcjonowana,  zwłaszcza,  że  doświadczenie  realizacyjne  pokazuje,  że  na 

etapie  odbioru  robót  może  dochodzić  do  sporów  co  do  kwestii  istnienia  wad,  a  inwestorzy 

wykorzystują  tego  typu  abuzywne  postanowienia  np.  w  celu  nieuzasadnionego  blokowania 

wypłaty  wynagrodzenia  dla  wykonawcy,  próbując  wymusić  usunięcie  rzekomych  wad 

stwierdzonych podczas odbiorów, które realnie mają charakter nieznaczących uchybień. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

W orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że w przypadku kodeksowej umowy o roboty 

budowlane o niewykonaniu zobowiązania nie można mówić, jeżeli wykonawca wykonał roboty, 

lecz  są  one  wadliwe.  Decydujące  znaczenie  ma  charakter  wad.  W  konsekwencji 

niedopuszczalnym  jest  wprowadzanie  tzw.  bezusterkowego  odbioru  robót,  co  potwierdza 

jednolicie zarówno orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej jak i sądów powszechnych: 

Wyrok SN z 14.02.2007 r.; sygn. akt II CNP 70/06 

„Oddanie  dzieła  nie  powoduje  wymagalności  wierzytelności  przyjmującego  zamówienie  o 

wynagrodzenie, gdy oddane dzieło jest dotknięte wadą istotną, tj. czyniącą je niezdatnym do 

zwykłego  użytku  lub  sprzeciwiającą  się  wyraźnie  umowie.  Jeżeli  natomiast  dzieło  ma  tylko 

wadę  nieistotną,  należy  uznać,  że  jego  oddanie  powoduje,  w  myśl  art.  642  §  1  KC 

wymagalność wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie za dzieło." 

Wyrok SA w Białymstoku z 04.04.2014 r.; sygn. akt I ACa 860/13: 

„Wykonanie robót budowlanych z wadami nie może być utożsamiane z ich niewykonaniem i 

nie rodzi po stronie zamawiającego uprawnienia do odmowy odbioru robót. Przyjmuje się, że 

odmowa odbioru będzie uzasadniona jedynie w przypadku, gdy przedmiot zamówienia będzie 

mógł być kwalifikowany jako wykonany niezgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej 

lub wady będą na tyle istotne, że obiekt nie będzie się nadawał do użytkowania. Wobec 

zgłoszenia zakończenia robót i braku uzasadnionych podstaw do odmowy odbioru, a także do 

skorzystania  z  uprawnienia  do  domagania  się  obniżenia  wynagrodzenia  strona  jest 

zobowiązana  do  odbioru  robót  i  do  świadczenia  pełnego  wynagrodzenia  wynikającego  z 

umowy." 

Wyrok  SA  we  Wrocławiu  z  18.12.2013  r.;  sygn.  akt  I  ACa  1302/13:  „Jedynie  w 

sytuacji, gdy oddane dzieło jest dotknięte wadą istotną, tj. czyniącą je niezdatnym do zwykłego 

użytku lub sprzeciwiającą się wyraźnie umowie, zamawiający może odmówić jego odebrania. 

Jeżeli natomiast dzieło ma tylko wadę nieistotną, zamawiający nie może skutecznie uchylić 

się  od  odebrania  dzieła.  Te  uwagi  należy  odnieść  także  do  umowy  o  wykonanie  robót 

budowlanych  czy  też  umowy  o  wykonanie  remontu  budynku."  Wyrok  SA  we  Wrocławiu  z 

18.10.2012  r.  I  ACa  1046/12: 

„Przez  wykonanie  -  oddanie  dzieła  (odpowiednio  robót 

budowlanych)  rozumieć  należy  taką  sytuację,  gdy  roboty  zostały  wykonane  zgodnie  z 

zakresem przedmiotowym umowy, na co nie ma wpływu ewentualne posiadania przez dzieło 

lub  wykonane  roboty  budowlane,  nieis

totnych  wad,  usterek  i  niedoróbek.  Nawet  ujawnienie 

wad robót budowlanych nie zwalnia inwestora od obowiązku dokonania odbioru robót (wynika 

on z art. 647 KC), z tą bowiem chwilą nabywa on uprawnienia z tytułu rękojmi przewidziane w 

art. 637 KC i art. 638 KC. Możliwość odstąpienia od umowy przewidziana jest jedynie wtedy, 

kiedy dzieło (roboty budowlane) posiada wady istotne. Zgłaszane zarzuty odnoszące się do 

wad nieistotnych, nie stanowią podstawy, ani do odmowy sporządzenia protokołu końcowego 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

odbioru robót powierzonych stronie powodowej, ani też do odstąpienia od umowy. Ewentualnie 

mogłyby rodzić, o ile byłyby zasadne roszczenia z rękojmi i gwarancji." Wyrok Krajowej Izby 

Odwoławczej z dnia 8 listopada 2019 r. (sygn. akt KIO 2017/19, KIO 2027/19):  „Stosownie 

do  647  k.c.  przez  umowę  o  roboty  budowlane  wykonawca  zobowiązuje  się  do  oddania 

przewidzianego  w  umowie  obiektu,  wykonanego  zgodnie  z  projektem  i  zasadami  wiedzy 

technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy 

czynności związanych z przygotowanie robót, w szczególności do przekazania terenu budowy 

i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Z 

powyższego  przepisu  wynika,  iż  jednym  z  podstawowych  obowiązków  zamawiającego  jest 

dokonanie  odbioru  wykonanych  przez  wykonawcę  robót.  W  sytuacji,  zatem,  gdy  obiekt 

zostanie wykonany zgodnie z projektem, obowiązującymi przepisami i sztuką budowlaną oraz 

gdy  zostanie  wydana  pozytywna  decyzja  o  pozwoleniu  na  użytkowanie,  to  w  przypadku 

zgłoszenia obiektu do odbioru zamawiający winien do niego przystąpić. Gdy natomiast w toku 

odbioru  zostaną  ujawnione  nieistotne  wady  (usterki),  które  nie  wpływają  na  możliwość 

użytkowania  obiektu  i  są  możliwe  do  ich  niezwłocznego  usunięcia,  nie  powinno  to 

uniemożliwiać  odbioru  obiektu,  zwłaszcza,  gdy  jest  możliwe  przejecie  obiektu  i  jego 

wykorzystywanie  zgodnie  z  jego  celem.  Zamawiający  winien  w  takim  przypadku  dokonać 

odbioru 

i zakreślić termin na ich usunięcie. 

Trudno, w sytuacji bardzo dużych obiektów i o dużej ich wartości, jak objęty przedmiotowym 

zamówieniem,  przyjąć,  aby  w  sytuacji,  gdy  obiekt  jest  w  stanie  umożliwiającym  jego 

wykorzystywanie zgodnie z przeznaczeniem, z powodu drobnych usterek, niewpływających w 

żadnej  mierze  na  możliwość  korzystania  z  niego  zgodnie  z  jego  przeznaczeniem  (np.  w 

sytuacji usterkowego osadzenia drzwi do pomieszczenia gospodarczego, co nie uniemożliwia, 

ani  ich  otwierania  i  zamykania,  ani  wykorzystania  tego  pomieszczenia  zgodnie  z 

przeznaczeniem  i  jest  znikomej  wartości  na  tle  całego  zamówienia)  i  np.  obiekt  zostanie 

przejęty  do  użytkowania,  co  jest  częstym  zjawiskiem,  odmówić  racji  wykonawcy,  iż  jest 

podstawa do jego odbioru końcowego. Celem i zamiarem konstruowania stosunku prawnego 

powinno  być  bowiem  wywiązanie  się  każdej  ze  stron  z  jej  obowiązków  kontraktowych, 

ukształtowanych  z  uwzględnieniem  obowiązujących  przepisów  prawa  i  celu  wszczęcia 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  którym  jest  wybudowanie  obiektu  służącego  do 

założonych celów (...)." 

Reasumując, przedmiotowe postanowienia Umowne zatem z jednej strony cechują się 

niespójnością,  co  godzi  w  dyrektywę  prowadzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego w sposób przejrzysty i zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji, z drugiej 

zaś  dają  Zamawiającemu  uprawnienie  do  podjęcia  takich  samych  działań  zarówno  w 

odniesieniu do  wad  istotnych (uniemożliwiających,  prawidłowe korzystanie z rezultatu  prac) 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

jak  i  wad  nieistotnych  (usterek  nie  mających  wpływu  na  możliwość  korzystania  z  efektu 

wykonanych  prac),  co  jest  niezgodne  tak  z  praktyką  budowlaną  jak  i  bezwzględnie 

obowiązującymi  przepisami  prawa.  Przy  czym  takie  uregulowanie  procedury  odbioru 

końcowego  ma  dalej  idące  konsekwencje,  gdyż  od  bezusterkowego  protokołu  odbioru 

końcowego  przedmiotu  Umowy  zaczyna  biec  termin  okresu  gwarancji  oraz  zwrot  części 

wniesionego zabezpieczenia należytego wykonania Umowy. Podkreślić należy ponownie, że 

Zamawiający nie tylko nie ma prawa do dowolności podejmowanych działań przy stwierdzeniu 

wad  o  charakterze  nieistotnym,  ale  też  nie  ma  uprawnienia  do  wstrzymywania  wypłaty 

jakiejkolwiek części  wynagrodzenia  przy  ich  wystąpieniu,  dążąc  do  konieczności  uzyskania 

przez wykonaw

ców protokołów bezusterkowych. Jednocześnie, w związku z tym, że kwestia 

odbioru robót i wypłaty wynagrodzenia jest jednym z najistotniejszych elementów związanych 

z uprawnieniami wykonawcy dotyczącymi realizacji inwestycji, postanowienia Umowy w tym 

przed

miocie  nie  mogą  pozostawać  niespójne  i  nieczytelne  co  do  realnych  intencji 

Zamawiającego, stwarzając pole do dowolnej ich interpretacji. Sprzeciwiałoby się to bowiem 

nie tylko omówionym powyżej zasadom odbioru prac w ramach umowy o roboty budowlane, 

ale  też  podstawowym  zasadom  przyświecającym  udzielanie  zamówień  publicznych,  w  tym 

zasadzie  przejrzystości  i  proporcjonalności.  Tym  samym  Wykonawca  postuluje  o 

usunięcie/korektę  postanowień  związanych  z  procedurą  odbioru  by  dostosować  ją  do 

wymogów prawa i zapewnić, że z chwilą podpisania protokołu odbioru końcowego Wykonawca 

otrzyma  n

ależne  wynagrodzenie  oraz  zwrot  części  zabezpieczenia,  a  także  rozpocznie  się 

okres gwarancji, w trakcie którego zostaną usunięte usterki. 

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności Odwołujący wnosi o modyfikację treści 

SWZ poprzez usuniecie „bezusterkowych" odbiorów i nadanie jej następującego brzmienia: 

§6 Umowy: 

Sposób zapłaty 1. Zapłata wynagrodzenia nastąpi: 

fakturą  końcową  w  wysokości  nie  mniej  niż  10%  kwoty  wynagrodzenia  umownego,  o 

którym  mowa  w  §  4  ust.  1  Umowy,  po  zakończeniu,  i  przekazaniu  przedmiotu  Umowy, 

wystawioną po podpisaniu Świadectwa końcowego wykonania robót sporządzonego wg 

wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do Umowy i Protokołu Odbioru Końcowego przedmiotu 

Umowy, o którym mowa w § 7 ust. 3 Umowy. 

§7 Umowy: 

4.  Strony  ustalają,  iż  przedmiotem  odbioru  końcowego  jest  wykonanie  całego  przedmiotu 

Umowy. Potwierdzeniem dokonania odbioru końcowego będzie Protokół Odbioru Końcowego 

potwierdzający - wykonanie całego przedmiotu Umowy, podpisany przez komisję odbiorową 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

powołaną  przez  Zamawiającego.  Zamawiający  dopuszcza  wykonanie  odbioru  końcowego 

odrębnie  dla  części  1,  części  2,  części  3,  części  4.  Zamawiający  może  dopuścić  odbiór 

końcowy  bez  drobniejszych  zaległych  prac  lub  z  wadami,  których  dokończenie  czy  też 

usunięcie nie będzie miało znaczącego wpływu na użytkowanie przedmiotu Umowy zgodnie z 

przeznaczeniem i nie będzie konieczne do uzyskania pozwolenia na użytkowanie. W takim 

przypadku Zamawiający zatrzyma z faktury końcowej kwotę odpowiadającą wartości zaległych 

prac  do  czasu  ich  wykonania  oraz  wyznaczy  Wykonawcy  termin  do  wykonania  tych  prac. 

Zakończenie tych prac będzie potwierdzone podpisaniem protokołu odbioru prac zaległych.     

II. 

Zarzut  dotyczący  zastrzeżenia  przez  Zamawiającego  braku  możliwości  żądania 

podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego – zarzut nr 2 

w ramach § 4 ust.4. Umowy Zamawiający przewidział, że: 

Wykonawca  nie  będzie  mógł  żądać  podwyższenia  wynagrodzenia  ryczałtowego,  o  którym 

mowa w ust.1, chociażby nie można było w czasie zawarcia umowy przewidzieć rozmiary lub 

kosztów prac. Wykonawca oświadcza, że miał wszelkie informacje niezbędne do prawidłowej 

wyceny wartości robót. 

Jednocześnie,  zgodnie  z  Rozdziałem  17  Specyfikacji  Warunków  Zamówienia  (dalej 

jako: „SWZ"): 

17.8.  Wykonawca  nie  będzie  mógł  żądać  podwyższenia  wynagrodzenia  ryczałtowego, 

chociażby nie można było w czasie zawarcia umowy przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. 

We  wskazanych  postanowieniach  dokumentacji  postępowania  Zamawiający 

przewidział ograniczenie, czy też właściwie całkowitą eliminację sytuacji, w której wykonawca 

może domagać się podwyższenia wynagrodzenia, gdy zakres prac i/lub też ich koszt ulega 

zmianie, chociaż nie można było takich okoliczności przewidzieć w czasie zawarcia umowy. 

Co więcej, Zamawiający wymusza na wykonawcy złożenie oświadczenia o posiadaniu przez 

wykonawcę  wszystkich  informacji  niezbędnych  do  dokonania  prawidłowej  wyceny  wartości 

robót.  Tym  samym  Zamawiający  przewiduje  wprost  zmiany  zakresu  czy  terminu  realizacji 

robót (w szczególności wydłużenie), także z przyczyn zupełnie niezależnych od wykonawcy, 

bez  adekwatnego  wynagrodzenia wykonawcy. W  ramach  tego  postanowienia Zamawiający 

przerzuca zatem na wykonawcę ryzyko, którego zgodnie z prawem wykonawca nie powinien 

ponosić, co wprost narusza klauzule abuzywne określone w art. 433 pkt 3 ustawy Pzp przez 

przerzucenie na wykonawcę ryzyka: 

Art. 433. Projektowane postanowienia umowy nie mogą przewidywać:  

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

odpowiedzialności wykonawcy za okoliczności, za które wyłączną odpowiedzialność ponosi 

zamawiający. 

Odwołujący  w  tym  miejscu  wskazuje,  że  jego  celem  nie  jest  doprowadzenie  do 

ukształtowania  warunków  realizacji  przedmiotu  zamówienia  jak  najbardziej  dogodnych  dla 

wykonawców,  niezależnie  od  potrzeb  Zamawiającego.  Celem  Odwołującego  jest,  by 

Postępowanie  zostało  przeprowadzone,  a zamówienie zostało udzielone z  poszanowaniem 

przepisów prawa, zasady uczciwej konkurencji, równego traktowania stron oraz zachowania 

równowagi  stron  umowy  na  realizację  Zamówienia,  co  daje  gwarancję  jego  należytego 

wykonania 

i 

osi

ągnięcia  zamierzonych  celów  zarówno  przez  Zamawiającego 

zainteresowanego  otrzymaniem  usługi  o  wysokiej  jakości,  jak  i  po  stronie  wykonawcy 

zainteresowanego  należytym  wykonaniem  Zamówienia  i  w  konsekwencji  uzyskaniem 

doświadczenia  niezbędnego  do  prowadzenia  działań  na  rynku  zamówień  publicznych  oraz 

osiągnięciem zysku w postaci odpowiedniego wynagrodzenia, co pozostaje w zgodzie z istotą 

prowadzenia  działalności  gospodarczej  i  odpłatnym  charakterem  zamówienia  publicznego. 

Konieczność realizacji uzasadnionych potrzeb Zamawiającego w oczywisty sposób wpływa na 

ograniczenie  zasady  swobody  umów  w  obszarze  zamówień  publicznych,  niemniej  jednak 

należy dostrzec, że swoboda Zamawiającego w zakresie kształtowania postanowień umowy 

nie jest nieograniczona. 

Przykładowo w wyroku z dnia 18 maja 2015 r., sygn. akt: KIO 897/15, Krajowa Izba 

Odwoławcza  zauważyła,  że  ustalenie  przez  Zamawiającego  warunków  umowy  nie  ma 

charakteru  absolutnego,  gdyż  Zamawiający  nie  może  nadużywać  swojego  prawa 

podmiotowego,  a  granicami  oceny,  czy  do 

takiego  nadużycia  doszło  jest  przepis  art.  353

Kodeksu cywilnego oraz klauzula generalna z art. 5 Kodeksu cywilnego. Odwołujący, w ślad 

za stanowiskiem zaprezentowanym przez Izbę wskazuje, iż „Uprawnienie zamawiającego do 

kształtowania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  jego  potrzebami  nie  oznacza  prawa  do 

zupełnie  dowolnego  kształtowania  wymagań  SIWZ  (w  tym  warunków  umowy),  które  mogą 

prowadzić do obciążenia wykonawcy w stopniu wykraczającym ponad uzasadnione potrzeby 

zamawiającego. Zamawiający w szczególności ma obowiązek ukształtować stosunek prawny 

w 

granicach 

określonych  treścią art. 

  oraz 

art. 

5 k.c,  co  oznacza, 

że  postanowienia  umowne  nie  mogą  być  sprzeczne  z  właściwością  stosunku 

zobowiązaniowego,  ustawą  lub  zasadami  współżycia  społecznego.  Właściwość  (naturę) 

stosunku  należy  rozumieć  jako  nakaz  respektowania  podstawowych  cech  stosunku 

kontraktowego, które stanowią o jego istocie." (wyrok KIO z dnia 6 listopada 2014 roku, sygn. 

akt: KIO 2177/14). 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Podkreślić należy, iż Sąd Najwyższy w wyrokach o sygn. IV CSK 478/07 oraz II CSK 

528/10 stwierdził, iż negatywnej ocenie powinna też podlegać umowa o zamówienie publiczne, 

ukształtowana  przez  Zamawiającego  z  wykorzystaniem  jego  silniejszej  pozycji  w 

pos

tępowaniu,  gdyż  umowa  taka  powinna  chronić  interesy  nie  tylko  Zamawiającego,  ale 

również  Wykonawcy.  Nierównym  rozkładem  ryzyka  kontraktowego  jest  przede  wszystkim 

obarczanie wykonawcy odpowiedzialnością za działania i zaniechania podmiotów, za które, 

zgodn

ie z prawem odpowiedzialności nie ponosi, czy też odpowiedzialnością za elementy, o 

których  nie miał  szansy  się  dowiedzieć  w  czasie  zawarcia  umowy  i  bez  swojej  winy.  Takie 

postanowienia  naruszają  też  wprost  obowiązujący  w  ustawie  Pzp  art.  433  pkt  3,  zgodnie  z 

którym ustawodawca zakazał Zamawiającemu takiego kształtowania postanowień umownych, 

które  nakładałoby  na  Wykonawcę  odpowiedzialność  za  okoliczności  stanowiące  wyłączną 

odpowiedzialność  zamawiającego.  Z  powyższego  wynika  jasno,  że  to  Zamawiający  ma 

odp

owiadać  za  to,  co  zgodnie  z  zasadami  kontraktowania  powinno  leżeć  po  stronie  jego 

odpowiedzialności, bez obarczania za to Wykonawcy. Bezsprzecznie zapewnia to równowagę 

stron  umowy  i  zapobiega  nadużyciom  w  zakresie,  z  jakimi  w  poprzednim  stanie  prawnym 

zma

gali się wykonawcy. Niezgodne z powyższym będzie zatem przerzucenie na wykonawcę 

ryzyka  za  okoliczności  wprost  leżące  po  stronie  Zamawiającego  i  takiego  naruszenia 

wykonawca upatruje w postanowieniach z § 4 ust. 4 Umowy, jak również Rozdziału 17, ust. 

17.8 SWZ. 

W tych właśnie postanowieniach Zamawiający przewidział nieograniczone właściwie 

ryzyko obciążające wyłącznie wykonawcę, a takie działanie Zamawiającego jest niezgodne z 

klauzulą  abuzywną  art.  433  pkt  3  ustawy  Pzp  i  stanowi  co  najmniej  rażące  naruszenie 

równowagi  kontraktowej,  jest  niezasadne,  oderwane  od  obecnych  realiów,  a także  skrajnie 

niekorzystne i uprzywilejowujące wyłącznie Zamawiającego, który jako ostateczny beneficjent 

przedmiotu  zamówienia,  wyłącza  swój  obowiązek  współdziałania  wraz  z  jakąkolwiek 

odpowiedzialnością za realizację inwestycji. 

Mając na uwadze brak możliwości jednoznacznego określenia przedmiotu zamówienia 

(art.  99  ust  1  ustawy  Pzp),  a  jednocześnie  brak  możliwości  wyceny  pełnego  zakresu 

koniecznego  do  wykonania  zamówienia,  Odwołujący  wnosi  o  zmianę  formy  rozliczenia 

(wynagrodz

enia)  z  usunięciem  postanowień  próbujących  w  całości  przerzucić  to  ryzyko  na 

wykonawcę. Zamawiający mimo, iż jest stroną silniejszą mającą możliwość kreowania treści 

przyszłego stosunku prawnego nie może tej pozycji nadużywać w ten sposób, że tam gdzie 

nie jest pewny zakresu przedmiotu 

zamówienia, to poprzez ogólne sformułowania przerzuci 

ten koszt i ryzyko na wykonawcę, który nie jest w stanie skalkulować takiego ryzyka w ofercie. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Odwołujący podkreśla, że definiowanie obowiązków nałożonych na wykonawców na 

podstawie  przyszłych  i  hipotetycznych  zdarzeń,  skorelowane  z  koniecznością  wyceny 

wszelkich  konsekwencji  z  nich  wynikających  bezpośrednio  w  cenie  ofertowej  wielokrotnie 

poddawa

ne  było  krytyce  przez  Krajową  Izbę  Odwoławczą  czy  Sądy  Okręgowe.  Tytułem 

przykładu powołać można w tym zakresie wyrok KIO z dnia 6 marca 2013 r. (sygn. akt KIO 

411/13), wyrok KIO z dnia 14 września 2016 r. (sygn. akt KIO 1607/16) czy wyrok KIO z dnia 

8 kwi

etnia 2016 r. (sygn. akt KIO 437/16), w ramach których konsekwentnie podkreślano m.in. 

okoliczność,  iż  obciążanie  wykonawców  w  całości  ryzykiem  wystąpienia  okoliczności 

nieznanych na etapie ofertowania czy zawarcia umowy jest niewłaściwe, a opis przedmiotu 

zamówienia  powinien  być  na  tyle  precyzyjny  aby  umożliwiał  skalkulowanie  ceny  ofertowej. 

Niewątpliwie, naganność praktyk nieuwzględniających powyższych postulatów wzmożona jest 

przy  inwestycjach  zbliżonych  przedmiotem  zamówienia  do  niniejszej  inwestycji,  w  ramach 

których skala ryzyk związanych z każdą niedoprecyzowaną i nieznaną okolicznością wiąże się 

z ogromnymi kosztami, które spowodować mogą w konsekwencji nieopłacalność kontraktu, a 

w skrajnych przypadkach nawet upadłość podmiotu realizującego dane zadanie inwestycyjne. 

Dlatego też jak wskazywała KIO w wyroku o sygn. KIO 1607/16 „opis przedmiotu zamówienia 

stanowi kluczowy element dokumentacji, która jest przygotowana przez zamawiającego i nie 

może  być  on  ogólny,  szacunkowy  i  niedookreślony,  wzajemnie  niespójny,  przenoszący  na 

wykonawców składających ofertę ciężar jego dookreślenia. Za niedopuszczalną należy uznać 

praktykę opisu przedmiotu zamówienia poprzez zdarzenia przyszłe, niedookreślone, których 

rzeczywista  potrzeba  wykonania  jak  i  rozmiar  uzależnione  są  od  rezultatu  podjętych  przez 

wykonawcę  czynności  już  na  etapie  realizacji  (....Nadużywanie  praw  podmiotowych  przez 

zamawiającego  do  ustalania  warunków  zamówienia,  nie  służy  realizacji  celów  zakładanym 

przez  ustawę  Prawo  zamówień  publicznych  -  otwartych  na  konkurencję.  Zniechęca 

wykonawców do uczestnictwa w takim postępowaniu, gdzie granice przedmiotu zamówienia, 

które przyjdzie im realizować nie zostały w sposób przewidywalny określone, a wykonawcę 

obarcza  się  nadmiernym  ryzykiem  niedoszacowania  ceny  oferty.  W  warunkach  tak 

prowadzonego  postępowania,  każdy  z  wykonawców  będzie  mógł  inaczej  identyfikować 

poszczególne ryzyka, co może doprowadzić do złożenia nieporównywalnych ofert". 

W  konsekwencji,  zdaniem  Odwołującego,  Zamawiający  w  ramach  dokumentacji 

postępowania  winien  wprowadzić  jednoznaczny  mechanizm,  który  pozwoli  na  wdrożenie 

ewentualnych  zmian  kontraktowych  w  zakresie  terminu  czy  należnego  wykonawcy 

wynagrodzenia,  każdorazowo  jeśli  w  przyszłości  okaże  się,  że  dana  zmiana,  której 

wprowadzenia oczekuje Zamawiający, oceniona zostanie jako zmiana istotna, ze wszystkimi 

konsekwencjami prawno - 

finansowymi z tego wynikającymi. 

Biorąc pod uwagę powyższe, Odwołujący wnosi o modyfikacje treści SWZ (§4 ust. 4 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

umowy oraz Rozdziału 17, ust. 17.8 SWZ) poprzez nadanie jej następującego brzmienia: 

• 

§4 ust. 4 Umowy:  

Wykonawca będzie mógł żądać podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego, o którym mowa 

w ust.1, w przypadku gdyby 

nie można było w czasie zawarcia Umowy przewidzieć rozmiaru 

lub kosztów prac. W takim przypadku do rozliczenia między Stronami dojdzie na zasadach 

umownych. 

• Rozdział 17, ust. 17.8. SWZ: 

Wykonawca 

będzie  mógł  żądać  podwyższenia  wynagrodzenia  ryczałtowego,  w  przypadku 

gdyby 

nie można było w czasie zawarcia umowy przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. 

Alternatywnie Odwołujący wnosi o wykreślenie obu wymienionych postanowień. 

III. 

Zarzut  przerzucenia  na  wykonawcę  nadmiernych  ryzyk  związanych  z  niepełnym  i 

nieprecyzyjnym opisem przedmiotu zamówienia - zarzut nr 3 

Fundamentalnym wymogiem stawianym każdemu Zamawiającemu jest sporządzenie 

należytego  opisu  przedmiotu  zamówienia.  Wytyczne  w  tym  zakresie  ustawodawca 

doprecyzował w art. 99 ustawy Pzp. Zgodnie bowiem z art. 99 ust. 1 ustawy Pzp przedmiot 

zamówienia  opisuje  się  w  sposób  jednoznaczny  i  wyczerpujący,  za  pomocą  dostatecznie 

dokładnych  i  zrozumiałych określeń,  uwzględniając wymagania i  okoliczności mogące  mieć 

wpływ na sporządzenie oferty. Odwołujący zwraca przy tym uwagę, że zakres przyszłych prac 

budowlanyc

h  objętych  dokumentacją  Postępowania  zdeterminowany  jest  ich  treścią.  W 

przypadku, jeśli Zamawiający w sposób niepełny i nieprecyzyjny formułuje swoje wymagania, 

wykonawca nie będzie w stanie uwzględnić w pełni i świadomie zakresu niezbędnych prac, a 

w konsekwencji przedstawić rzetelnej, kompleksowej oferty, która ponadto będzie mogła być 

porównana  z  innymi  ofertami  złożonymi  w  Postępowaniu.  Powyższe  powoduje  po  stronie 

wykonawcy ryzyko nieprzewidywalnego zakresu i kosztu robót. Co więcej, brak pewności co 

do zakresu świadczenia uniemożliwia wycenę ryzyka po stronie wykonawcy i może prowadzić 

do złożenia nieporównywalnych ofert w postępowaniu. 

W treści §9 ust. 29 Umowy Zamawiający określił, że: 

Do obowiązków i zakresu odpowiedzialności Wykonawcy należy: 

Zabezpieczenie przed uszkodzeniem lub zaginięciem wszelkiego mienia znajdującego się na 

terenie budowy oraz znajdującego się w zasięgu prowadzonych robót, dróg dostępu, montażu 

lub transportu części i urządzeń. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Kluczowa  w  sformułowaniu  tego  postanowienia  jest  okoliczność,  że  Zamawiający 

usiłuje przerzucić na wykonawcę ryzyko za dokładnie każde mienie znajdujące się na terenie 

budowy, znajdujące się w zasięgu prowadzonych robót, dróg dostępu, montażu lub transportu 

części i urządzeń, a więc również takie, które może nie mieć żadnego związku z realizacją 

przedmiotu zamówienia, czy też może nie przynależeć do lokalizacji. W efekcie, wykonawca 

musi wkalkulować do oferty ryzyka, których nie tylko nie jest w stanie realnie przewidzieć, ale 

też takie, za które absolutnie nie ponosi odpowiedzialności. Aby podać konkretny przykład, a 

jednocześnie unaocznić absurdalność wskazanego postanowienia, wykonawca wskazuje, że 

na podstawie kontestowanego 

postanowienia wykonawca zobowiązany będzie do ponoszenia 

odpowiedzialności za auto kierownika oczyszczalni, które zostanie pozostawione otwarte na 

terenie budowy, albo w zupełnie niedookreślonym „zasięgu prowadzonych robót". Za sprawą 

opisu dokonanego prze

z Zamawiającego, wykonawcy nie są w stanie ustalić zakresu swoich 

zobowiązań. 

W  §9  ust.  29  Umowy  Zamawiający  określił  najszerzej  jak  tylko  się  da  zakres 

obowiązków  wykonawców,  co  maksymalizuje  ryzyka  wykonawców  i  sprawia,  że  w  żaden 

sposób  nie  będą  oni  w  stanie  ocenić  i  oszacować  wpływu  tych  ryzyk  na  ofertę  złożoną  w 

postępowaniu. Powyższe w sposób jaskrawy świadczy o tym, że w istocie nie wiadomo, jaki 

jest zakres zobowiązania wykonawcy. 

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności, Odwołujący wnosi o modyfikacje treści 

SWZ poprzez usuniecie §9 ust. 29 Umowy. 

Alternatywnie. Odwołujący wnosi o modyfikacje treści SWZ przez wprowadzenie następującej 

zmiany do §9 ust. 29 Umowy: 

Do obowiązków i zakresu odpowiedzialności Wykonawcy należy: 

Zabezpieczenie  przed  uszkodzeniem  lub  zaginięciem  wszelkiego  mienia  mającego 

bezpośredni związek z realizacją przedmiotu umowy znajdującego się na terenie budowy oraz 

znajdującego się w zasięgu prowadzonych robót, dróg dostępu, montażu lub transportu części 

i urządzeń. 

IV. 

Zarzut dotyczący zastrzeżenia przez Zamawiającego uprawnienia do zmiany zakresu 

zamówienia bez ustalenia jego limitu - zarzut nr 4 

W treści §13 ust. 3 pkt 6) Umowy Zamawiający określił, że: 

Zmiany, o których mowa w ust. 1, których Zamawiający będzie mógł dokonać zgodnie z art. 

455 ust. 1 pkt 1) Ustawy Prawo zamówień publicznych, mogą obejmować: 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

zmianę  zakresu  robót  budowlanych  przez  ich  ograniczenie  w  sytuacji,  gdy  wykonanie 

niektórych  robót  okazało  się  zbędne,  zmieniły  się  okoliczności  związane  z  wykonaniem 

Umowy  lub  wykonanie  poszczególnych  robót  nie  leży  w  interesie  publicznym  lub 

Zamawiającego.  Wynagrodzenie  Wykonawcy  zmniejsza  się  odpowiednio  w  stosunku  do 

zmniejszonego zakresu robót z uwzględnieniem mechanizmu opisanego w ust. 6. 

Biorąc pod uwagę powyższe, Odwołujący w pierwszej kolejności wskazuje, że zasadą 

jest, że umowa winna zakładać realizację całości inwestycji, która wyceniana była w ramach 

oferty, a wszelkie odstępstwa od tej zasady rozpatrywane być powinny w kontekście art. 455 

ustawy Pzp, który jasno wskazuje,  że niedopuszczalna jest zmiana postanowień umowy, w 

stosunku do treści, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba, że zachodzi co 

najmniej jedna z okoliczności wskazanych w przywoływanym przepisie. Chcąc zabezpieczyć 

ewentualne  zmiany  zakresu  rzeczowego  realizowanej  inwestycji

,  Zamawiający  winien  więc 

sytuację taką zakwalifikować jako możliwą zmianę treści umowy (art. 455 ust. 1 ustawy Pzp), 

precyzując jednocześnie sposób i zakres jej wprowadzenia. 

Podkreślenia wymaga jednocześnie, że wykonawcy tworząc ofertę oraz oszacowując 

koszty  realizacji  danej  inwestycji  biorą  pod  uwagę  wykonanie  całości  inwestycji.  Podmioty 

ubiegające się o zamówienie, składając ofertę liczą, że będą realizować całą umowę, na tej 

podstawie  kalkulują  więc  koszty  personelu,  zabezpieczeń,  zagospodarowania  placu, 

ubezpieczeń,  ochrony  itp.  W  sposób  proporcjonalny  obliczają  też  koszty  pośrednie  i  zyski 

związane z daną realizacją, które to kalkulacje mogą okazać się nieadekwatne przy możliwości 

dowolnego  wyłączania  zakresów  rzeczowych  robót  i  braku  jednoznacznego  mechanizmu 

rekompensat dla wykonawców. W skrajnych przypadkach wyłączenia znaczącej części robót 

z  zakresu  umowy,  taka  realizacja  może  stać  się  nieopłacalna  z  perspektywy  wykonawcy. 

Byłoby  to  nieuzasadnione  nie  tylko  ekonomiczne,  ale  też  nieadekwatne  do  koniecznego 

przygotowania osobowego i technicznego związanego z przygotowaniem oferty, niwecząc cel 

ubiegania się o dane zamówienie. 

Uprawnienie  zastrzeżone  przez  Zamawiającego  wykracza  zatem  poza  dozwoloną  i 

akceptowalną  swobodę  umów,  gdyż  mamy  do  czynienia  z  sytuacją,  w  której  jeden  z 

podmiotów stosunku zobowiązaniowego ma prawo do dowolnego kształtowania przedmiotu 

umowy  i  arbitra

lnej  zmiany  wcześniej  ustalonych  warunków.  Brak  określenia  konkretnych 

warunków  zmiany  rzeczowego  zakresu  realizacji  robót  i  w  konsekwencji  -  należnego 

wynagrodzenia,  stanowi  wyraz  nadmiernego  przerzucenia  ryzyk  na  wykonawców,  którzy 

pozostają  w  niepewności  co  do  zakresu  swojego  świadczenia,  będąc  jednocześnie 

pozbawionymi jakichkolwiek uprawnień. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

W  ocenie Odwołującego,  w  omawianym  przypadku,  Zamawiający  próbuje w  sposób 

nieuprawniony przerzucić na wykonawców całość ryzyka i odpowiedzialności finansowej za 

zaistnienie tych sytuacji. 

W  związku  z  powyższym  wykonawca nie jest w  stanie oszacować  w  jakim  zakresie 

może  dojść  do  jednostronnej  zmiany  zakresu  umowy  i  w  konsekwencji  przysługującego 

wykonawcy wynagrodzenia. Kalkulacja takich ryzyk przy takich zastrzeżeniach poczynionych 

przez Zamawiającego byłaby przy tym na tyle spekulacyjna, że prowadzić mogłaby wprost do 

n

ieporównywalności  składanych  ofert.  W  konsekwencji  oznacza  to,  że  obecny  kształt 

postanowień  przewidzianych  przez  Zamawiającego  nie  tylko  nie  gwarantuje  mu  wdrożenia 

opisa

nych postanowień, ale też naraża go na kalkulację ryzyk po stronie wykonawców z tego 

wynikających,  które  to  ryzyka  mogą  nigdy  się  nie  zaktualizować  (co  oznaczałoby 

wydatkowanie środków publicznych zakładające ekstraordynaryjne koszty). Tymczasem jak 

wskaza

ła  KIO  w  wyroku  z  dnia  22.01.2014  r.  (sygn.  akt  KIO  24/14):  „Zamawiający  ma 

obowiązek uwzględnić i podać wszystkie informacje, mające wpływ na sporządzenie oferty i 

skalkulowanie ceny. 

Jeżeli nawet istnieje pewne ryzyko co do zakresu usługi w całym okresie 

jej 

realizacji, to nie może ono być w całości przerzucane na wykonawcę, który powinien mieć 

pewność w odniesieniu do stałych  elementów,  pozwalających  na  przyjęcie  założeń 

kalkulacyjnych 

ekonomiczności  kontraktu  za  zaoferowaną  cenę."  Biorąc  pod  uwagę 

powyższe,  Odwołujący  wnosi  o  modyfikacje  treści  SWZ  (§13  ust.  3  pkt  6  Umowy)  przez 

nadanie jej następującego brzmienia: 

Zmiany, o których mowa w ust. 1, których Zamawiający będzie mógł dokonać zgodnie z art. 

455 ust. 1 pkt 1) Ustawy Prawo zamówień publicznych, mogą obejmować: 

zmianę  zakresu  robót  budowlanych  poprzez  ich  ograniczenie  w  sytuacji,  gdy  wykonanie 

niektórych  robót  okazało  się  zbędne,  zmieniły  się  okoliczności  związane  z  wykonaniem 

Umowy  lub  wykonanie  poszczególnych  robót  nie  leży  w  interesie  publicznym  lub 

Zamawiającego.  Wynagrodzenie  Wykonawcy  zmniejsza  się  odpowiednio  w  stosunku  do 

zmniejszonego  zakresu  robót  z  uwzględnieniem  mechanizmu  opisanego  w  ust.  6. 

Zamawiający  określa  minimalny  zakres  realizacji  przedmiotu  zamówienia  na  90%  wartości 

oferty Wykonawcy. 

V. 

Zarzut 

dotyczący 

zastrzeżenia 

możliwości 

dochodzenia 

odszkodowania 

uzupełniającego  (przekraczającego)  wysokość  kar  umownych  do  wysokości  nie  tylko 

rzeczywiście poniesionej szkody, ale również utraconych korzyści - zarzut nr 5 

W treści §12 ust. 3 Umowy Zamawiający określił, że: 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Strony 

ustalają, 

że 

będą 

mogły 

dochodzić 

odszkodowania 

uzupełniającego 

(przewyższającego - dopisek Odwołującego, który wynika z treści postanowienia) wysokość 

kar  umownych  do  wysokości  rzeczywiście  poniesionej  szkody  i  utraconych  korzyści  do 

wysokości 70% wynagrodzenia umownego netto określonego w § 4 ust. 1 Umowy. 

Na podstawie powyższego postanowienia Zamawiający ustala możliwość dochodzenia 

odszkodowania uzupełniającego przewyższającego wysokość kar umownych, jednak nie tylko 

w  zakresie  rzeczywiście  poniesionej  szkody,  co  jest  ustaloną  praktyką  rynkową,  ale  także 

utraconych korzyści, a zatem nie tylko damnum emergens, ale i lucrum cessans. Co prawda 

Zamawiający  powyższe uprawnienie  przewidział  dla  „Stron",  a  zatem  nie  tylko  dla  samego 

Zamawiającego, ale nie zmienia to faktu, że w tej sytuacji to Zamawiający, jako gospodarz 

postępowania, ma istotnie większe szanse na dochodzenie odszkodowania uzupełniającego, 

które  poza  rzeczywiście  poniesioną  szkodą  będzie  obejmować  również  utracone  korzyści. 

Zdaniem  Odwołującego,  brzmienie  kontestowanego  postanowienia  powoduje,  że  to  przede 

wszystkim  wykonawca  poniesie  odpowiedzialność  z  tytułu  odszkodowania  uzupełniającego 

przekraczającego  wysokość  zastrzeżonych  kar  umownych.  Z  uwagi  na  zasady  współżycia 

społecznego oraz konieczność oszacowania przez Wykonawcę ryzyka kontraktowego i tym 

samym  wartości  oferty  niezbędnym  jest  wprowadzenie  ograniczenia  wysokości 

odpowiedzialności  Wykonawcy  z  tytułu  realizacji  zamówienia  wyłącznie  do  rzeczywiście 

poniesionej szkody. Uwzględnianie w zakresie odpowiedzialności również utraconych korzyści 

prowadzi  do  ustanowienia  nadmiernych  i  nieadekwatnych  obciążeń.  Jednocześnie, 

uwzględnienie  lucrum  cessans,  ze  względu  na  swój  właściwie  nieograniczony  charakter 

znacząco  wpłynie  na  krąg  podmiotów  biorących  udział  w  przetargu  i  sprawi,  że  ceny  ofert 

wzro

sną poprzez konieczność uwzględnienia tego ryzyka kontraktowego przez Wykonawców.  

Warto w tym miejscu jednocześnie zaznaczyć, że ustalenie odpowiedzialności jedynie 

do wysokości rzeczywiście poniesionej szkody jest obecnie standardem rynkowym i dobrym 

obyczajem obowiązującym przy zawieraniu umów, szczególnie o znacznej wartości i stopniu 

skomplikowania. 

Odwołujący  jest  zdania,  że  co  do  zasady  Zamawiający  uprawniony  jest  do 

kształtowania  postanowień  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego,  zgodnie  z  zasadą 

swobody umów wyrażoną w art. 353

KC z zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z ustawy 

Pzp.  Jednakże  zgodnie  z  zasadami  obowiązującego  porządku  prawnego  uprawnienie 

Zamawiającego  do  ustalenia  warunków  umowy  nie  ma  charakteru  absolutnego,  gdyż 

Zamawiający  nie  może  swego  prawa  podmiotowego  nadużywać.  Wynika  to  zarówno  z 

ograniczeń  zasady  swobody  umów,  jak  i  z  innej  podstawowej  zasady  prawa  cywilnego, 

wyrażonej w art. 5 KC, zgodnie z którą nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

sprzeczny  ze  społeczno-gospodarczym  przeznaczeniem  tego  prawa  lub  z  zasadami 

współżycia społecznego, a takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za 

wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Kwestionowane postanowienie umowy prowadzi 

z

daniem  Odwołującego  do  ustanowienia  nadmiernych  i  nieadekwatnych  obciążeń 

Wykonawcy,  naruszających  również  wyrażoną  w  art.  16  pkt  3  ustawy  Pzp  zasadę 

proporcjonalności. 

Odwołujący  wskazuje,  że  Kodeks  cywilny  przewiduje  możliwość  dochodzenia 

odszkodowania 

uzupełniającego ponad wysokość  zastrzeżonej  kary  umownej,  stanowiącej 

tzw. 

surogat  odszkodowania.  Tym  samym  skorzystanie  z  takiej  możliwości  przez 

Zamawiającego  nie  narusza  ustawy.  Należy  jednak  zauważyć,  że  górną  wysokość 

odszkodowania  wyznacza  wysokość  powstałej  szkody.  Łączna  kwota  kary  umownej 

odszkodowania uzupełniającego nie może bowiem przekraczać wysokości szkody, powstałej 

na skutek wskazanych w umowie okoliczn

ości, przy czym w zakresie przekraczającym karę 

umowną strony będą zmuszone wykazać wszystkie przesłanki odpowiedzialności wykonawcy 

na zasadach ogólnych, tj. udowodnić fakt powstania szkody i jej wysokość, a także adekwatny 

związek przyczynowy między niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania a 

szkodą, zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu przy roszczeniach odszkodowawczych. 

Wprowadzenie w umowie odszkodowania uzupełniającego uwzględniającego lucrum 

cessans sprzeciwia się właściwości (naturze) stosunku i zasadom współżycia społecznego. 

Tego typu postanowienie stanowi wyraz nadużycia prawa ze strony Zamawiającego. Należy 

pod

kreślić,  że  celem  udzielenia  i  przyjęcia  do  realizacji  zamówienia  jest  jego  należyte 

wykonanie przez wykonawcę. Obie strony mają zatem osiągnąć dozwoloną korzyść w wyniku 

realizacji tej umowy. Zamawiający ma uzyskać należycie wykonany przedmiot umowy, a druga 

strona  zapłatę  za jego wykonanie.  Wykonawca,  do  którego  stosuje  się miernik  staranności 

przewidziany  dla  profesjonalisty,  winien  zatem  tak  działać,  aby  nie  doszło  po  stronie 

Zamawiającego  do  szkody,  która  byłaby  następstwem  okoliczności,  za  które  wykonawca 

ponosi odpowiedzialność. 

Niezależnie  od  powyższego  Odwołujący  wskazuje,  że  przewidzenie  limitu 

procentowego  odszkodowania uzupełniającego w  wysokości  70% jest  rażąco wygórowane, 

podczas gdy powinno być maksymalne takie, jak został przez Zamawiającego określony limit 

kar  umownych  ze 

wszystkich  tytułów.  Odmienne  ukształtowanie  tego  limitu  w  sposób 

niewspółmierny  przerzuca  ryzyka  na  wykonawcę  i  stanowi  o  zupełnej  nieproporcjonalności 

postanowień umowy. 

Biorąc pod uwagę powyższe, Odwołujący wnosi o modyfikacje treści SWZ (§12 ust. 3 Umowy) 

przez nadanie jej następującego brzmienia: 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Strony 

ustalają, 

że 

będą 

mogły 

dochodzić 

odszkodowania 

uzupełniającego 

(przewyższającego - dopisek Odwołującego, który wynika z treści postanowienia) wysokość 

kar  umownych  do  wysokości  rzeczywiście  poniesionej  szkody  do  wysokości  30%  

wynagrodzenia umowneg

o netto określonego w § 4 ust. 1 Umowy. 

Biorąc  pod  uwagę  wszystkie  powyższe  okoliczności,  skorzystanie  ze  środków  ochrony 

prawnej stało się konieczne i uzasadnione, a Odwołujący wnosi o uwzględnienie odwołania. 

Odpowiedź zamawiającego z dnia 9 września 2024r. Sygn. akt  KIO 3056/24 

Działając w imieniu Zamawiającego, na podstawie art. 521 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 

2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1320), dalej: „ustawa Pzp”, po 

zapoznaniu  się  z  treścią  odwołania  wniesionego  przez  ww.  Odwołującego,  składam 

odpowiedź na odwołanie wniesione w niniejszym Postępowaniu: 

Zarzut 1. 

Zamawiający uwzględnia zarzut i w dniu 6.09.2024 r. wprowadził zmiany zgodnie z żądaniem 

Odwołującego. 

Zarzut nr 2 

Zamawiający  wnosi  o  oddalenie  zarzutu.  Przywoływana  przez  odwołującego  treść 

postanowień SWZ (§ 4 ust 4) oraz pkt 17.8 SWZ są powieleniem treści art. 632 § 1 Kc. Żaden 

przepis  ustawy  Pzp  nie  zabrania  stosowania  wynagrodzenia  ryczałtowego  w  umowie  o 

zamówienie publiczne. Przeciwnie - art. 8 Pzp wprost odsyła do przepisów Kc w sprawach 

nieuregulowanych w 

Pzp. Wynagrodzenie ryczałtowe nie jest modyfikowane przez jakikolwiek 

przepis prawa zamówień publicznych, co oznacza, że w całości stosuje się doń przywołany 

art. 632 Kc. Art. 433 pkt 3) Pzp, na naruszenie, którego wskazuje Odwołujący, nie jest w żaden 

sposób  naruszany  przepisem  art.  632  Kc  i  odpowiadającymi mu  postanowieniami  umowy  i 

SWZ.  Przepisy  te  bowiem  dotyczą  odmiennych  (rozłącznych)  stanów  faktycznych  i  ich 

współstosowanie przez zamawiającego jest prawidłowe. Art. 632 Kc dotyczy przeniesienia na 

wykonawcę ryzyka rozmiaru i kosztów prac wykonania przedmiotu robót zgodnie z umową i 

OPZ.  I  tego  zamawiający  od  wykonawcy  oczekuje  w  ramach  wynagrodzenia  ryczałtowego 

zgodnie  z  jego  istotą.  W  żadnym  razie  jednak  art.  632  Kc  nie  dotyczy  konieczności 

wykonywania  przez  Wykonawcę  czynności  umową  nie  objętych,  w  tym  takich  których 

konieczność wykonania została w 100% wywołana działaniami Zamawiającego. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Tego rodzaju postanowień tj obarczania ryzykiem wykonawcy za okoliczności, które w 100% 

obciążają zamawiającego zabrania art. 433 pkt 3) Pzp. Jednakże ani wskazane w odwołaniu 

postanowienia  SWZ  ani  jakiekolwiek  inne  postanowienia  dokumentów  zamówienia  nie 

kształtują odpowiedzialności w ten sposób. 

Odwołujący, domagając się modyfikacji SWZ w sposób wskazany w odwołaniu, próbuje normę 

ustaloną  w  art.  433  pkt  3)  ustanawiającą  zakaz  przenoszenia  na  wykonawcę  ryzyka 

wywołanego w całości przez zamawiającego, wykorzystać do zdjęcia z siebie jakiegokolwiek 

ryzyka - 

w tym ryzyka własnych niestarannych zachowań, ryzyka nie wywołanego przez żadną 

ze stron umowy. Przepis art. 433 pkt 3) nie daje wykonawcy takiego prawa. 

Nie  znajduje  także  uzasadnienia  zarzut  naruszenia  art.  431  oraz  353

Kc  przez  użyte  w 

dokumentach zamówienia pojęcia identyczne jak w art. 632 Kc. Biorąc pod uwagę, że art. 431 

Pzp (o obowiązku współpracy stron umowy) w zasadzie odpowiada swą treścią art. 354 Kc, a 

także fakt, że wszystkie te przepisy (art. 354, art. 353

, art. 632 § 1) współistnieją w Kc - zarzut 

Odwołującego  sprowadza  się  do  twierdzenia,  że  Kc  jest  wewnętrznie  sprzeczny  i 

odpowiedzialność  przy  wynagrodzeniu  ryczałtowym  taka  jak  ustalił  ją  ustawodawca,  nie 

zgadza się z ustaloną przez ustawodawcę zasadą współpracy i swobodą umów. Poglądu tego 

z przyczyn oczywistych nie da się podzielić. 

Odwołujący nie próbuje nawet wskazać, w jaki sposób jego zdaniem w zakresie tego zarzutu 

doszło do naruszenia art. 99 Kc. Nie wskazał bowiem na jakiekolwiek braki lub niejasności w 

OPZ  ograniczając  się  do  sformułowania  tezy  że  OPZ  powinien  być  wyczerpujący. 

Zamawiający ocenia OPZ jako wyczerpujący i sporządzony z należytą starannością. 

Zarzut nr 3 

Zamawiający wnosi o oddalenie zarzutu. Opis przedmiotu zamówienia został w tym przypadku 

sporządzony zgodnie z art. 99 Pzp a odpowiedzialność na wykonawcę została przeniesiona 

za uszkodzenie lub zaginięcie „wszelkiego” mienia. Nie sposób opisać to dokładniej. Słowo 

„wszelkie”  jest  powszechnie  zrozumiałe,  podobnie  jak  słowo  „mienie”  Zakres 

odpowiedzialności  wykonawcy  jest  więc  znany.  Fakt,  że  wykonawca  ocenia  ten  zakres  za 

nadmiernie szeroki, nie stanowi o naruszeniu art. 99 Pzp, który nie zakazuje szeroko ustalać 

odpowiedzialności wykonawcy za szkody. Nie ma w przepisach Pzp, ani w przepisach Kc norm 

które zabraniałyby odpowiedzialność tą nakładać także za zniszczenie lub zaginięcie mienia 

nie  związanego  bezpośrednio  z  realizacją  przedmiotu  umowy  jednakże  pozostającego  na 

terenie  budowy.  Wykonawca,  domagając  się  tego  ograniczenia,  próbuje  zwolnić  się  z 

odpowiedzialności  za  zniszczenia  mienia,  które  z  budową  bezpośrednio  związane  nie  jest, 

nawet  gdy  niesporne  byłoby,  że  wykonawca  mienie  takie  zniszczył  czy  dopuścił  do  jego 

zaginięcia.  Po  skreśleniu  żądanych  postanowień  Umowy  wykonawca  mógłby  bez 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

konsekwencji  uszkodzić  urządzenia  zamawiającego  które  znajdują  się  np.  przy  drogach 

dojazdowych do budowy (i wielu innych miejscach) jeśli nie mają z budową związku. 

W ocenie zamawiającego w ten sposób to Odwołujący próbuje korzystać z prawa w sposób 

niezgodny  z  jego  przeznaczeniem  i  wbrew  zasadom  współżycia  społecznego,  których 

naruszenie bezpodstawnie zarzuca Zamawiającemu w odwołaniu. 

Zarzut nr 4 

Zamawiający  wnosi  o  oddalenie  zarzutu.  Odwołujący,  domagając  się  ustalenia  limitu 

ewentualnych zmian umowy, zdaje się mylić przepisy przywołane w treści zarzutu z art. 433 

pkt 4) Pzp, który zabrania jednostronną czynnością zamawiającego ustalać zakresu umowy 

bez zdefiniowania tzw. części gwarantowanej. Do takiego naruszenia nie doszło i co więcej - 

naruszenia tego przepisu jednakże zamawiającemu nie zarzucono. 

Nie sposób natomiast mówić o naruszeniu art. 16, 8, 99, 431, 455 Pzp i art. 353

 Kc przez 

treść  §  13  ust.  3  pkt  6)  Umowy.  To  postanowienie  kontraktowe  ze  swojej  istoty  nie  może 

naruszać  przepisów  dotyczących  współpracy  stron  umowy  i  opisu  przedmiotu  zamówienia. 

Postanowienie dotyczy bowiem dopuszczalnych zmian umowy, tj czynności dwustronnej na 

którą  wymagana  jest  zgoda  obu  stron  umowy,  i  wykładnia  art.  455  ustawy  Pzp  jest  w  tym 

zakresie jednoznaczna. Ewentualny brak zgody wykonawcy na zmiany przewidywane w 

§ 13 

Umowy  spowoduje, że zmiany  te  nie będą  wprowadzone.  Postanowienie to nie może  więc 

naruszać żadnych praw wykonawcy, stąd w tym przypadku także ze względu na brak interesu 

we wniesieniu odwołania zarzut winien być oddalony. 

Zamawiający  zwraca  przy  tym  ponownie  uwagę,  że  z  uzasadnienia  odwołania  wynika,  iż 

Odwołujący niesłusznie przyjmuje, że § 13 ust. 3 pkt 6) ustala władztwo zamawiającego do 

jednostronnej  zmiany  umowy,  podczas  gdy  to  postanowienie  ustalania  jedynie  prawo 

zamawiającego do wprowadzenia zmian. Prawo to, by mogło się zmaterializować - jak każda 

zmiana umowy, musi wiązać się ze zgodą drugiej strony umowy na każdą zmianę. 

Zarzut nr 5 

Zamawiający  wnosi  o  oddalenie  zarzutu.  Jak  słusznie  zwraca  uwagę  Odwołujący,  prawo 

żądania odszkodowań za utracone korzyści do ściśle określonej wysokości dotyczy obu stron 

umowy - 

nie może więc dojść do zarzucanego naruszenia zasad współżycia społecznego lub 

stosowania  prawa  niezgodnie  z  jego  przeznaczeniem.  Co  więcej  -  ustalenie  wysokości 

odszkodowania  na  poziomie  niższym  niż  możliwa  szkoda  (70%)  nie  stanowi  o  nadużyciu 

prawa przez twórcę wzorca, nie narusza też zasady proporcjonalności. Zasadą w przepisach 

prawa cywilnego jest możliwość dochodzenia odszkodowania za szkodę w pełni, a wysokość 

szkody i tym samym żądanego odszkodowania podlegają ocenie sądu. Pogląd Odwołującego, 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

że  wysokość  odszkodowania  winna  być  limitowana  w  sposób  tożsamy  jak  limitowanie  kar 

umownych, nie znajduje oparcia w żadnym przepisie prawa. Zamawiający zwraca przy tym 

uwagę,  że  ewentualny  brak  kontraktowych  postanowień  o  szczegółowych  zasadach 

odszkodowani

a  za  szkody  przenoszące  wysokość  kar  umownych,  dozwalałby 

zamawiającemu dochodzenie od wykonawcy odszkodowania w wysokości pełnej. Tym samym 

w ocenie zamawiającego wątpliwy jest interes Odwołującego w sformułowaniu zarzutu nr 5. 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła 

Sygn.akt KIO 3046/24 (Instal Warszawa S.A. z s. w Warszawie)  i Sygn.akt KIO 3056/24 

(Budimex S.A.  z s. w Warszawie) 

Złożone odwołania dotyczą postępowania o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą: 

„Wykonanie  robót  budowlanych  polegających  na  rozbudowie  i  modernizacji  Wrocławskiej 

Oczyszczalni  Ścieków  -  Etap  2",  znak  sprawy  nadany  wewnętrznie  przez  zamawiającego: 

PN/0123/B/2024/1

,  ogłoszenie  o  zamówieniu  opublikowano  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej; Numer publikacji ogłoszenia: 485842-2024; Numer wydania Dz.U. S: 157/2024; 

Data publikacji: 13/08/2024.  

Sygn.akt KIO 3046/24 

Odwołanie Instal Warszawa S.A. z s. w  Warszawie 

Odwołaniem zaskarżono  

1.  czynności  opisu  w  pkt  8.5.2  ust.  1)  Specyfikacji  Warunków  Zamówienia  (dalej  „SWZ") 

warunku udziału w postępowaniu w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz 

uniemożliwiający  ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia,  a 

dodatkowo naruszający zasadę uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców; 

2. czynności opisu w pkt 8.5.3 ust. 5) (Kierownik robót elektrycznych) SWZ warunku udziału w 

Postępowaniu w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia  oraz uniemożliwiający 

ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, a dodatkowo naruszający 

zasadę uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców; 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Powyższe czynności zamawiającego stanowiły podstawę sformułowania zarzutów odwołania 

o naruszeniu 

następujących przepisów ustawy Pzp: 

1. art. 16 pkt 1 i pkt 3 ustawy Pzp i art. 112 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 116 ust. 1 ustawy 

Pzp przez czynność opisania w pkt 8.5.2 ust. 1) SWZ warunku udziału w zakresie zdolności 

technicznej i zawodowej dotyczącej doświadczenia wykonawcy w sposób nieproporcjonalny 

do przedmiotu zamówienia oraz uniemożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego 

wykonania  zamówienia,  a  dodatkowo  naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji,  równego 

traktowania wykonawców; 

2. art. 16 pkt 1 i pkt 3 ustawy Pzp i art. 112 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 116 ust. 1 ustawy 

Pzp przez czynność opisania w pkt 8.5.3 ust. 5) (Kierownik robót elektrycznych) SWZ warunku 

udziału  w  zakresie  zdolności  technicznej  i  zawodowej  dotyczącej  dysponowania  osobami 

kierowanymi  do  wykonania  zamówienia  przez  wykonawcę  w  sposób  nieproporcjonalny  do 

przedmiotu  zamówienia  oraz  uniemożliwiający  ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego 

wykonania  zamówienia,  a  dodatkowo  naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji,  równego 

traktowania wykonawców; 

Na podstawie tak sformułowanych zarzutów odwołujący wniósł  o uwzględnienie odwołania w 

całości i nakazanie zamawiającemu: 

1)  zmianę  treści  pkt.  8.5.2  ust.  1  SWZ  przez  zastąpienie  treści  „o  przepustowości 

średniodobowej  nie  mniejszej  niż  Qśred  =  25 000  m3/d"  treścią  „o  przepustowości 

średniodobowej nie mniejszej niż Qśred = 20 000 m3/d i/tub wydajności nie mniejszej niż 100 

0  RLM*"  oraz  dodanie  wyjaśnienia  o  następującej  treści:  „Zgodnie  z  §  2  pkt  1) 

rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w 

sprawie  substancji  szczególnie  szkodliwych  dla  środowiska  wodnego  oraz  warunków,  jakie 

należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu 

wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych przez RLM - rozumie się 

przez to równoważną liczbę mieszkańców w rozumieniu art. 86 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 20 

Lipca 2017 r. - Prawo wodne"; 

2) zmianę treści 8.5.2 ust. 1 SWZ przez zastąpienie w pkt b) sformułowania „urządzenia" na 

„urządzeń systemu" tj. nadanie mu treści: 

8.5.2 w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (w zakresie doświadczenia), wykaże, że 

w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia 

działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał należycie: 

1)  roboty  budowlane  polegające  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków  o  przepustowości  średniodobowej  nie  mniejszej  niż  Qśred  =  20  000  m3/d  i/fub 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

wydajności  nie  mniejszej  niż  100  000  RLM*  zakończone  pozytywnym  rozruchem 

mechanicznym, hydraulicznym i technologicznym, których zakres obejmował co najmniej: 

a) 

budowę zbiornika o konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

b) 

dostawę i montaż urządzeń systemu napowietrzania ścieków o wydajności co najmniej 

QPow=6500 m3/h oraz mieszadeł o wydajności co najmniej 2000 m3/h, 

c) 

dostawę i montaż zgarniaczy w obiekcie o kubaturze co najmniej 5 000 m3 

Ww. zakres określony w pkt. a) - c) mógł być wykonany w ramach jednej umowy kompleksowo, 

jak i w ramach odrębnych umów. [...] 

*Zgodnie z § 2 pkt 1) rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 

dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 

oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także 

przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych przez 

RLM - 

rozumie się przez to równoważną liczbę mieszkańców w rozumieniu art. 86 ust 3 pkt 2 

ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne". 

Zmianę treści pkt. 8.5.3 ust. 5) SWZ poprzez nadanie mu następującej treści: 

„Kierownik robót elektrycznych - 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania 

robotami  elektrycznymi  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji  i  urządzeń 

elektrycznych  i  elektroenergetycznych  w  zakresie  niezbędnym  do  realizacji  przedmiotu 

zamówienia,  posiadającą  co  najmniej  12-miesięczne  doświadczenie  w  pełnieniu  funkcji 

kierownika  robót  -  elektrycznych  lub  kierownika  budowy  przy  budowie  lub  rozbudowie  lub 

przebudowie  instalacji  elektrycznych  o  wartości  nie  mniejszej  niż  5  000  000  zł  netto  na 

obiektach przemysłowych, na jednej inwestycji" 

ewentualnie na następującą treść: 

„Kierownik robót elektrycznych - 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania 

robotami  elektrycznymi  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji  i  urządzeń 

elektrycznych  i  elektroenergetycznych  w  zakresie  niezbędnym  do  realizacji  przedmiotu 

zamówienia,  posiadającą  co  najmniej  12-miesięczne  doświadczenie  w  pełnieniu  funkcji 

kierownika robót elektrycznych lub kierownika budowy, w tym przy budowie lub rozbudowie 

lub  przebudowie instalacji  elektrycznych o  wartości  nie mniejszej  niż  5  000 000  zł  netto  na 

obiektach przemysłowych, na jednej inwestycji" 

Wniosek o zasądzenie kosztów: Odwołujący wnosi o zasądzenie od Zamawiającego na rzecz 

Odwołującego  kosztów  postępowania  odwoławczego,  w  tym  kosztów  zastępstwa 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

procesowego,  według  norm  przewidzianych  przepisami  prawa,  zgodnie  z  fakturą 

przedstawioną na rozprawie.  

Izba  n

a  wstępie  wskazuje,  że  zamawiający  udzielając  odpowiedzi  na  odwołanie  uwzględnił 

zarzut  dotyczący  wymagań  jakie  sformułowano  wobec  doświadczenia  zawodowego 

kierownika robót elektrycznych. W związku z tym, że po stronie zamawiającego nie przystąpił 

żaden  wykonawca,  Izba  kierując  się  treścią  art.  522  ust.4  ustawy  Pzp  umorzyła  częściowo 

zarzuty 

odwołania  to  jest  zarzut  dotyczący  wymaganego  doświadczenia  zawodowego  od 

kierownika rob

ót elektrycznych.  

Odwołujący składając odwołanie wskazał na posiadany przez niego interes, w rozumieniu art. 

505  ust.  1  ustawy  Pzp,  w 

uzyskaniu  zamówienia,  który  jest  wymagany  do  złożenia  środka 

ochrony  prawnej,  jakim  jest 

odwołanie.  Wykazując  interes  w  złożeniu  odwołania  przywołał 

okoliczność bycia wykonawcą, który zamierza ubiegać się o udzielenie zamówienia i złożyć 

ofertę  zamawiającemu  w  przedmiotowym  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego. 

W ocenie odwołującego, wymagane warunki udziału dotyczące doświadczenia 

zawodowego  wykonawcy 

składającego  ofertę  oraz  doświadczenia  zawodowego  osoby 

kierowanej na stanowisko kierownika rob

ót elektrycznych, są nadmierne i nieproporcjonalne 

do  przedmiotu  zamówienia,  a  przez  to  dyskryminujące  potencjalnego  wykonawcę  oraz 

naruszające prawo do uczciwej konkurencji wykonawców. Jak powyżej Izba nadmieniła zarzut, 

a  tym  samym  jego  uzasadnienie 

przez  odwołującego,  co  do  nadmiernego  wymagania 

doświadczenia  zawodowego  osoby  kierowanej  na  funkcję  kierownika  robót  elektrycznych,  

został  uznany  przez  zamawiającego,  co  poskutkowało  wyłączeniem  tego  zarzutu  od 

rozpoznania 

przez Izbę, przez umorzenie w tej części zarzutów odwołania, co znalazło wyraz 

w sentencji 

powyższego wyroku.  Pozostał do rozpoznania drugi zarzut odwołania dotyczący 

doświadczenia zawodowego wykonawcy  na  inwestycji  obejmującej  budowę  czy rozbudowę 

oczyszczalni  ścieków  o  przepustowości  minimum  25 000  m

ścieków  na  dobę,  gdy  według 

odwołującego wystarczającym jest doświadczenie na inwestycji o przepustowości ścieków na 

poziomie  20 000  m

na  dobę

Izba  w  tym  pozostałym  zakresie  dopuszcza  odwołanie  do 

rozpoznania 

uznając, że odwołujący nie posiada wymaganego doświadczenia zawodowego 

inwestycji na oczyszczalni ścieków o przepustowości minimum 25 000 m

ścieków na dobę, 

co uniemożliwia jemu złożenie oferty w przedmiotowym postępowaniu. Przy czym odwołujący 

jest przekonany

, że jest w stanie wykonać prawidłowo przedmiotowe zamówienie, a warunki 

wymaganego  doświadczenia  od  potencjalnego  wykonawcy  są  nadmierne,  nieuzasadnione 

technicznie 

i mogą być bez żadnego ryzyka po stronie zamawiającego obniżone do pułapu 

20 000 m

ścieków na dobę z 25.000 m

ścieków na dobę.  

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Podsumowując powyższe oraz w świetle zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie, 

Izba stwierdza  

po stronie odwołującego interes w uzyskaniu zamówienia, a tym samym prawo 

do wniesienia odwołania.  

Odwołujący dotrzymał terminu do wniesienia odwołania, ponieważ ogłoszenie o zamówieniu 

oraz 

specyfikacja warunków zamówienia (swz) zostały opublikowane w dniu 13 sierpnia 2024 

roku

. W świetle powyższego termin na złożenie odwołania upływał w dniu 23 sierpnia 2024 r., 

a więc odwołanie złożono w obowiązującym 10 dniowym terminie. 

Co do stanu faktycznego w sprawie 

należy stwierdzić, że zamawiający prowadzi postępowanie 

w trybie przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych 

polegających  na  rozbudowie i  modernizacji  Wrocławskiej  Oczyszczalni Ścieków  -  Etap  2 w 

zakresie: 

Części  nr  1  -  układu technologicznego  oczyszczania ścieków  (bloków  biologicznych  i  stacji 

dmuchania) 

Części nr 2 - osadników wtórnych z komorami ścieków i osadów oraz pompowni osadów 

Części nr 3 - instalacji defosfatacji Części nr 4 - laguny osadowej 

Jak już powyżej Izba nadmieniła, zgodnie z pkt 8.5.2 ust. 1) oraz 8.5.3 ust. 5) swz zamawiający 

wskazał następujące warunki udziału w postępowaniu: 

w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (w zakresie doświadczenia) wykaże, że 

w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia 

działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał należycie: 

1)  roboty  budowlane  polegającą  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków o przepustowości średniodobowej nie mniejszej niż Qśred = 25 000 m3/d, zakończone 

pozytywnym  rozruchem  mechanicznym,  hydraulicznym  i  technologicznym,  których  zakres 

obejmował co najmniej: 

a) 

budowę zbiornika o konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

b) 

dostawę  i  montaż  urządzenia  do  napowietrzania  ścieków  o  wydajności  co  najmniej 

QPow = 6500 m3/h oraz mieszadeł o wydajności co najmniej 2 000 m3/h, 

c) 

dostawę i montaż zgarniaczy w obiekcie o kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

Ww. zakres określony w pkt. a) - c) mógł być wykonany w ramach jednej umowy kompleksowo, 

jak i w ramach odrębnych umów. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Jak już powyżej Izba nadmieniła, według odwołującego określony w swz warunek udziału w 

p

ostępowaniu jest nadmiarowy, nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia, uniemożliwia 

ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia  oraz  narusza  zasadę 

uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. 

Izba rozpatrując zaistniały spór pomiędzy odwołującym a zamawiającym sprowadzający się 

do  żądania  obniżenia  przepustowości  oczyszczalni  ścieków,  które  była  budowana, 

przebudowywana czy też rozbudowywana z 25.000. m

przepustowości ścieków na dobę na 

20. 000 m

przepustowości ścieków na dobę uwzględniła obowiązujące zasady art. 112 ust.1 

ustawy  Pzp.  Zgodnie  z  tymi  zasadami 

zamawiający  ma  obowiązek  przestrzegać  zasady 

proporcjonalności do przedmiotu zamówienia, zdolności wykonawcy do należytego wykonania 

zamówienia przy  zachowaniu zasady minimalnego poziomu zdolności. 

Odwołujący  uzasadniając  swoje  żądania  przywoływał  między  innymi  następującą 

argumentację:  „Przy  tak  dokładnie  określonych  parametrach  szczegółowych  dla  oceny 

posiadania  doświadczenia  we  wskazanym  zakresie  bez  znaczenia  jest  przepustowość 

oczyszczalni,  ponieważ nie  determinuje  ona  sposobu  realizacji  wskazanych  robót.  Budowa 

zbiornika  o  określonej  konstrukcji  i  kubaturze  na  oczyszczalni  ścieków  jest  przy  tym,  takim 

samym  wyzwaniem  konstrukcyjnym  i  technologicznym  niezależnie  od  tego,  jaką 

przepustowość ma oczyszczalnia ścieków. Wykonanie zbiornika o parametrach wskazanych 

przez Zamawiającego da takie samo doświadczenie, gdy wykonany zostanie na oczyszczalni 

ścieków  o przepustowości10  000 m3/d czy  25  000  m3/d.  Dalej jest to  „budowa zbiornika o 

konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 5 000 m3". „Odwołujący posiada doświadczenie 

w każdym z wymaganych przez Zamawiającego elementów określonych w punkcie a) - c) - 

nawet na więcej niż jednej inwestycji na każdy podpunkt. Każdy z zakresów realizowany był 

na budowie, rozbudowie lub przebudowie oczyszczalni ścieków. Jednak były to oczyszczalnie 

o przepustowościach od 13 500 m3/d do 22 000 m3/d oraz powyżej 100 000 RLM (a więc 

spełniające  wymagania  technologiczne  takie  jaki  Wrocławska  Oczyszczalnia  Ścieków). 

Jednak żadna z nich nie spełnia kryterium wymaganej przez Zamawiającego przepustowości. 

Oznacza to, że pomimo spełniania przez Odwołującego szczegółowych warunków udziału, a 

więc  posiadania  doświadczenia  w  wymaganym  zakresie,  które  daje  rękojmię  należytego 

wykonania zamówienia, Odwołujący nie może wziąć udziału w postępowaniu. Wskazać też 

należy,  że  skoro  dla  zdobycia  doświadczenia  w  poszczególnych  punktach  a)  -  c) 

wystarczająca  była  realizacja  prac  na  oczyszczalniach  o  mniejszych  parametrach,  a 

Zamawiający zobowiązany jest określić warunku udziału na minimalnym poziomie, który jest 

konieczny,  a  zarazem  wystarczający,  to  należy  uznać,  że  parametr  25  000  m3/d  jest 

nadmiarowy, a wystarczającym będzie 20 000 m3/d.”(…) „Podkreślenia wymaga, że warunki 

udziału  w  postępowaniu  służą  weryfikacji  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

przedmiotu zamówienia. Zamawiający zobowiązany jest je określić na minimalnym poziomie, 

który pozwoli na zweryfikowanie zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia. 

Zrealizowanie budowy  zbiornika określonym  w  lit  a)  oraz  dostawą i  montażem  urządzeń, o 

których  mowa  w  lit  b)  i  c)  będzie  polegała  na  wykonaniu  tych  samych  czynności  i  będzie 

analogicznie  skomplikowana,  niezależnie  od  tego,  jaką  przepustowość  ma  określona 

oczyszczalnia  ścieków.  Przedmiotem  weryfikacji  doświadczenia  w  tym  zakresie  nie  jest 

budowa  oczyszczalni  ścieków,  ale  konkretne  roboty  zrealizowane  w  ramach  rozbudowy  i 

modernizacji oczyszczalni ścieków.” 

„Przepustowość,  a  więc  wielkość  oczyszczalni,  na  której  realizowane  są  roboty  nie  ma 

znaczenia dla prac wskazanych w poszczególnych podpunktach. Jest istotna pod względem 

technologicznym,  a  więc  osiągnięcia  efektu  oczyszczania  ścieków.  Jednak  kryterium,  które 

determinuje  obowiązujące  przepisami  prawa  wymogi  dla  poszczególnych  oczyszczalni 

wyrażone jest nie w przepustowości wyrażonej liczbowo, ale wielkości wyrażonej za pomocą 

RLM. W tym zakresie wymaga wskazania, że zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra 

Gospodarki  Morskiej  i  Żeglugi  Śródlądowej  z  dnia  12  lipca  2019  r.  w  sprawie  substancji 

szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy 

wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub 

roztopowych  do  wód  lub  do  urządzeń  wodnych  (dalej  „Rozporządzenie")  oczyszczalnie 

ścieków podlegają kategoryzacji według RLM. Stosownie do § 2 pkt 1) Rozporządzenia przez 

RLM - 

rozumie się przez to równoważną liczbę mieszkańców w rozumieniu art. 86 ust. 3 pkt 2 

ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - 

Prawo wodne. Według pkt 3) RLM oczyszczalni - rozumie sią 

przez  to  projektowe  obciążenie  oczyszczalni  ścieków  wyrażone  równoważną  liczbą 

mieszkańców  RLM;  a  w  przypadku  braku  projektowej  wartości  RLM,  rozumie  sią  przez  to 

wartość  ustaloną  na  podstawie  maksymalnego  projektowego  ładunku  pięciodobowego 

biochemicznego  zapotrzebowania  na  tlen  (BZT5),  gdzie  1  RLM  oczyszczalni  równy  jest 

ładunkowi BZT5 w ilości 60 g tlenu na dobą. Zatem według przepisów Rozporządzenia istotne 

w kontekście kategoryzacji oczyszczalni ścieków jest jej wielkość wyrażona w liczbie RLM, a 

nie średniodobowa  przepustowość  oczyszczalni.  Wskazujemy,  że  punktem  granicznym jest 

wartość  RLM  powyżej  100  000.  Oznacza  to,  że  oczyszczalnia  ścieków,  niezależnie  od 

przepustowości  wyrażonej  liczbowo,  a  obsługująca  ponad  100  000  RLM  będzie  musiała 

spełniać  wyższe  wymagania  w  zakresie  oczyszczania  ścieków.  Do  tej  kategorii,  a  więc 

oczyszczalni  obsługujących  ponad  100  000  RLM  zalicza  się  Wrocławska  Oczyszczalni 

Ścieków.  W  związku  z  powyższym  zasadnym  wydaje  się  by  wyrazić  przepustowość 

oczyszczalni  również  za  pomocą  RLM(….).Mając  na  względzie,  że  dla  zdobycia 

szczegółowego  doświadczenia  wystarczająca  była  realizacja  prac  na  oczyszczalniach  o 

przepustowości  20  000  m3/d  oraz  że  Wrocławska  Oczyszczalnia  Ścieków  zalicza  się  do 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

oczyszczalni,  które  muszą  spełnić  wymagania  uzyskania  efektu  ekologicznego  dla 

oczyszczalni  o  wydajności  ponad  100  000  RLM,  zdaniem  Odwołującego  najbardziej 

miarodajnym, koniecznym ale przede wszystkim wystarczającym do weryfikacji doświadczenia 

wykonawcy 

byłoby  wymaganie  by  wykonawca  wykazał  się  realizacją  prac  określonych  w 

punkcie 1  Warunku  Udziału na  oczyszczalni  ścieków  o  średniodobowej  przepustowości  nie 

mniejszej niż 20 000 m3/d i/lub o wydajności nie mniejszej niż 100 000 RLM. Należy podkreślić, 

że  wymagane  elementy  mają  określone  szczegółowe  parametry  minimalne,  zatem 

średniodobowa  przepustowość  w  oczywisty  sposób  nie  determinuje  sposobu  ich 

wykonania

”(…)”Określony przez Zamawiającego Warunek Udziału nie tylko jest nadmiarowy, 

nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia tj. zakresu robót budowlanych i dostaw wraz z 

montażem objętych przedmiotem zamówienia (czego nie należy mylić z budową oczyszczalni 

ścieków),  ale  także  drastycznie  ogranicza  konkurencję.  W  tych  warunkach,  Zamawiający 

praktycznie  wyeli

minował  konkurencję  pomiędzy  wykonawcami,  określając  w  Warunku 

Udziału  wymóg  średniodobowej  przepustowości  oczyszczalni,  który  w  żaden  sposób  nie 

weryfikuje zdolności wykonawców do realizacji robót i dostawy wraz z montażem urządzeń 

będących przedmiotem zamówienia”. 

Izba  p

odsumowując  stwierdza,  że  przeważająca  argumentacja  odwołania,  powyżej 

zacytowana, jak i  cytowana  w 

całości we wstępnej części uzasadnienia wyroku, sprowadza 

się  do  wskazywania  innych  mierników  zdolności  wymaganej  niż  przepustowość  dobowa 

oczyszczalni  ścieków,  na  którą  stawia  zamawiający  w  dokumentach  zamówienia.  Dla 

odwołującego miarodajnym miernikiem zdolności, tak jak w powyżej przywołanej argumentacji 

odwołania,  jest  RML  (równoważny  miernik  ludności)  to  jest  dla  miast  powyżej  100.000 

mieszkańców,  dla  których  to  ośrodków  ustalono  podwyższone  parametry  oczyszczania 

ścieków, które w ocenie odwołującego są wystarczające dla zapewnienia właściwej realizacji 

zamówienia.  Ponadto  dzięki  takiemu  miernikowi  byłby  zdolny  do  wykazania  doświadczenia 

zawodowego  jako  wykonawca.  Ponadto 

odwołujący  argumentuje,  że  w  jego  ocenie 

przepustowość  20.000  m

  na 

dobę  ścieków  jest  wystarczającą  zwłaszcza,  że  spełnia 

szczegółowe wymagania co do urządzeń, które mają być przedmiotem robót budowlanych „1) 

roboty  budowlane  polegające  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków o przepustowości średniodobowej nie mniejszej niż Qśred = 25 000 m3/d, zakończone 

pozytywnym  rozruchem  mechanicznym,  hydraulicznym  i  technologicznym,  których  zakres 

obejmował co najmniej: 

a) 

budowę zbiornika o konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

b) 

dostawę  i  montaż  urządzenia  do  napowietrzania  ścieków  o  wydajności  co  najmniej 

QPow = 6500 m3/h oraz mieszadeł o wydajności co najmniej 2 000 m3/h, 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

c) 

dostawę i montaż zgarniaczy w obiekcie o kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

Ww. zakres określony w pkt. a) - c) mógł być wykonany w ramach jednej umowy kompleksowo, 

jak i w ramach odrębnych umów”. 

Z  kolei  zamawiający,  udzielając  odpowiedzi  na  odwołanie  przywołał  w    szczególności 

następującą  argumentację,  jak  poniżej,  w  związku  z  wnioskiem  o  oddalenie  odwołania,  w 

zakresie  nie  uwzględnionym,  to  jest  poza  zdolnością  zawodową  kierownika  robót 

elektrycznych, które to żądania uwzględnił. 

„Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu zmianę treści pkt 8.5.2. ust. 1 SWZ przez 

zastąpienie treści „o przepustowości średniodobowej nie mniejszej niż Qśred - 25 000 m

/d" 

treścią  „o  przepustowości  średniodobowej  nie  mniejszej  niż  Qśred  =  20  000  m

/d  i/lub 

wydajności nie mniejszej niż 100 000 RLM” oraz dodanie wyjaśnienia o następującej treści: 

„Zgodnie z § 2 pkt 1) rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 

dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 

oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także 

przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych przez 

RLM - 

rozumie się przez to równoważną liczbę mieszkańców w rozumieniu art. 86 ust. 2 pkt 2 

ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne

”. 

Zamawiający,  w  przywołanej  odpowiedzi  na  odwołanie,  nie  podzielił  stanowiska 

prezentowanego przez o

dwołującego w zakresie zarzutu określonego w pkt 1), a dotyczącego 

warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej Wykonawców 

opisanego  w  pkt.  8.5.2  ust.  1)  swz

.  Zamawiający  oświadczył,  że  warunek  ten  został 

ukształtowany  w  granicach  i  na  podstawie  prawa,  jest  uzasadniony  i  proporcjonalny  do 

przedmiotu zamówienia. „Zamawiający, w zakresie kwestionowanym w odwołaniu wskazał, że 

„uzna za spełnione warunki, o których mowa w pkt 8.1, jeżeli Wykonawca: 

8.5.2 w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (w zakresie doświadczenia), wykaże, że 

w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia 

działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał należycie: 

1)  roboty  budowlane  polegającą  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków o przepustowości średniodobowej nie mniejszej niż Qśred = 25 000 m

/d, zakończone 

pozytywnym  rozruchem  mechanicznym,  hydraulicznym  i  technologicznym,  których  zakres 

obejmował co najmniej (...)”. 

Zamawiający nie podzielając żądania odwołania obniżenia o 5 tys. przepustowości ścieków 

na dobę jako wymagane minimalne doświadczenie wykonawcy argumentował stanowisko w 

następujący  sposób  „Wymaganie  to  zostało  sformułowane  po  szczegółowej  analizie  cech 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

planowanego  obiektu,  dla  którego  budowy  doświadczenie  jest  badane.  Wrocławska 

Oczyszczalnia  Ścieków  jest  jedną  z  pięciu  największych  oczyszczalni  ścieków  w  Polsce. 

Obecny  etap  budowy  dotyczy  budowy  instalacji  do  odzysku  fosforu,  przebudowa  laguny 

osadowej - 

zbiornik o pojemności 30 784 m

, rozbudowy części biologicznej oczyszczalni w 

tym przebudowy 7 szt. osadników wtórnych i budowy nowego osadnika o kubaturze 14 252 

m3 oraz wymiany urządzeń do napowietrzania ścieków w postaci 5 dmuchaw o wydajności 15 

m3/h każda,  a  wartość robót  oszacowana jest  na  więcej  niż  100  mln zł.  Zamawiający, 

ustalając warunki udziału w postępowaniu, określił je adekwatnie do skali planowanych robót, 

jednakże, by nie naruszyć zasady proporcjonalności, obniżył je w stosunku do cech obiektu 

wznoszonego, są to więc warunki: 

proporcjonalne  do  przedmiotu  zamówienia,  bo  uwzględniają  minimalne  (znacznie 

mniejsze  od  parametrów  rozbudowywanych  elementów  oczyszczalni  ścieków)  parametry 

obiektów  wykonaniem  których  wykonawca  powinien  się  wykazać  -  parametry  podane  w 

warunkach  są  znacznie  mniejsze  od  parametrów  obiektów  i  urządzeń  budowanych  na 

oczyszczalni, 

określające  minimalny  poziom  zdolności  wykonawcy  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia, 

uwzględniające sytuację rynkową w zakresie potencjalnych wykonawców, którzy mogą 

ubiegać się o zamówienie. Zgodnie z wykonaną przez zamawiającego analizą danych z VI 

aktualizacji  Krajowego  Programu  Oczyszczania  Ścieków  Komunalnych  (VI  AKPOŚK)  ilość 

oczys

zczalni o parametrach przepustowości 25 000 m

/d. (a więc o parametrze takim jak w 

treści  warunku)  wynosi  ponad  50  w  Polsce.  -  dane  te  pochodzą  ze  stron  Ministerstwa 

Infrastruktury 

www.gov.pl/web/infrastruktura/gospodarka-

sciekowa  („VI  aktualizacja 

Krajo

wego  programu  oczyszczania  ścieków  komunalnych  -  załącznik  nr  3”,  dokument  ten 

(wersja XLSX) stanowi zał. nr 3 do niniejszego pisma), 

nie można także pominąć faktu, że zamawiający celem zwiększenia konkurencji ustalił 

aż 15 letni okres honorowanego doświadczenia.” 

Tak,  w 

cytowanym  powyżej  skrócie,  zamawiający  uzasadniał  w  odpowiedzi  na  odwołanie 

decyzję  o  ustaleniu  wymaganych  parametrów  doświadczenia  zawodowego  potencjalnych 

wykonawców.  Zdaniem  zamawiającego  określił  je  jako  minimalne  w  stosunku  do  rozmiaru 

inwestycji  rozbudowy  oczyszczalni,  wskaz

ał  na  wydłużony  15-letni  okres  zdobycia 

doświadczenia zawodowego oraz na rynkowość modernizowanej oczyszczalni w porównaniu 

z  obiektami  w  skali  kraju. 

Według  zamawiającego,  parametry  obiektu  i  urządzeń  w  nim, 

określone w warunku udziału, wskazują minimalny poziom zdolności wykonawcy, potrzebny 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

do  zrealizowania  zamówienia,  co  Izba  potwierdza,  w  świetle  zgromadzonego  materiału 

dowodowego (swz w tym dokumentacja projektowa). 

Jak wyjaśniał zamawiający podana w warunku średniodobowa przepustowość oczyszczalni o 

wielkości nie mniejszej niż 25 000 m

/d została ustalona przez zamawiającego na poziomie 

przepustowości  jednego  ciągu  procesowego  w  układzie  podlegającym  rozbudowie,  która 

wynosi pojedynczo 28 000 m3/d

obę. 

Izba  podziela  pogląd,  że  wśród  warunków  dotyczących  doświadczenia  wykonawcy  ważne 

znaczenie  dla  sprawdzenia  niezbędnego  doświadczenia  i  minimalnego  poziomu  zdolności 

wykonawcy,  ma 

doświadczenie  w  realizacji  obiektów  o  określonej  przepustowości 

oczyszczalni  ścieków,  na  której  wykonawca  wykonywał  roboty.  To  podstawowy  parametr, 

który  mówi  o  wielkości  obiektu  i  instalacji  na  nim  zamontowanych,  złożoności  układu 

oczyszczalni  i  co  najważniejsze  o  objętości  ścieków  znajdujących  się  w  układzie  w  trakcie 

wykonywania  prób  i  sprawdzeń  oraz  rozruchu  oczyszczalni,  przeprowadzanych  przez 

w

ykonawcę. W ocenie Izby, wskazane parametry obiektu i urządzeń w nim, określają  wielkość 

przepustowości  ścieków  na  obiekcie,  zarządzania  inwestycją  i  ostatecznie  gwarantują 

zamawiającemu skuteczny rozruch obiektu jako oczyszczalni ścieków. 

Zamawiający  odmowę  zmiany  doświadczenia  w  zakresie  przepustowości  oczyszczalni 

dodatkowo  uzasadnia  (…)  „Nie  jest  prawdą,  jak  to  pisze  wykonawca  w  Odwołaniu,  że 

przepustowość oczyszczalni liczona w m

/d nie ma znaczenia dla wielkości budowanych na 

oczyszczalni  ścieków  obiektów,  ponieważ  jest  to  główny  parametr,  na  podstawie  którego 

projektowane są np. ilości, wielkości i moce elektryczne urządzeń, ilości i kubatury zbiorników, 

średnice  rurociągów  i  armatury.  Dodanie  do  warunku  dodatkowego  parametru  wydajności 

oczyszczalni pod

anego w RLM w wysokości 100 000 RLM, jak proponuje Odwołujący, nie jest 

prawidłowym  parametrem,  który  pozwalałby  Zamawiającemu  sprawdzić  potrzebne 

doświadczenie  Wykonawców.  RLM-y  nie  są  jedynym  parametrem  określającym  wydajność 

dobieranych  urządzeń,  rurociągów,  skomplikowania  automatyki  itp.,  a  przy  tych  samych 

wartościach RLM, przepustowość oczyszczalni, i co za tym idzie kubatury obiektów i wielkości 

urządzeń, mogą być różne. Dlatego też Równoważna Liczba Mieszkańców nie jest wymiernym 

wskaźnikiem  do  budowania  warunku  udziału  w  postępowaniu  warunkującego  potrzebne 

doświadczenie dla wykonawcy robót. Wrocławska Oczyszczalnia Ścieków pracuje obecnie na 

wydajności  RLM  1  050  000,  a  docelowo  1  400  000.  Wnioskowana  przez  Odwołującego 

zmiana,  dotycząca  wprowadzenia  do  warunku  wydajności  oczyszczalni  ścieków  o  wartości 

100  000  RLM,  jest  nieadekwatna  do  skali  przedmiotu  zamówienia.  Ustalone  w 

Rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (Dz.U. 2019 poz. 1311) 

kategorie  oczyszczalni  uzależnione  od  RLM  (równoważnej  liczby  mieszkańców)  opisują 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

wymagania  dotyczące  skuteczności  usuwania  zanieczyszczeń  (parametrów  jakościowych 

ścieków  oczyszczonych  odprowadzanych  do  środowiska),  a  nie  ustalają  typów  układów 

technologicznych, wielkości zbiorników, urządzeń czy instalacji oraz sposobu ich współpracy. 

To, że Odwołujący wykonywał zbiorniki o podobnych gabarytach lub montował urządzenia o 

zbliżonych  parametrach  do  podanych  w  warunku,  ale  w  oczyszczalni  o  mniejszej 

przepustowości  nie  daje  mu  wymaganego  doświadczenia  do  zrealizowania  tak 

skomplikowanych  ro

bót  jakie  są  przedmiotem  zamówienia  na  jednej  z  największych 

oczyszczalni ścieków komunalnych w Polsce.” 

W  ocenie Izby powyższa argumentacja zamawiającego  całkowicie wykazuje bezzasadność 

żądania  odwołującego  posługiwania  się  wskaźnikiem  RML  przy  wyznaczaniu  niezbędnego 

doświadczenia zawodowego wykonawcy. 

Z  kolei  co  do  zasadności  wymogu  doświadczenia  zawodowego  wykonawcy  na  obiekcie  o 

przepustowości  minimum  25.000m

na  dobę  niech  posłuży  poniższa  argumentacja 

zamawiającego:  (…)  ”Posiadanie  przez  Wykonawcę  wymaganego  doświadczenia  pozwoli 

Zamawiającemu  na  wstępną  weryfikację  czy  Wykonawca  w  trakcie  realizacji  zamówienia 

będzie w stanie poradzić sobie m. in. z realizacją prac przy tak dużym napływie ścieków (po 

rozbudowie WOŚ na każdy ciąg ściekowy - 5 ciągów biologicznych - przypada przepustowość 

ok.  30  000  m3/d  w  pogodzie  suchej,  a  40  000  tys.  m3/d  w  pogodzie  deszczowej)

.”(…) 

”Doświadczenie  wykonawcy  w  wykonaniu  rozruchu  mechanicznego,  technologicznego  i 

hydraulicznego  daje  mu  umiejętność  rozumienia  jak  przebiega  proces  technologiczny 

oczyszczani  i  gwarancję,  że  będzie  umiał  poradzić  sobie  z  prawidłowym  jego 

przeprowadzeniem i osiągnięciem niezbędnych parametrów urządzeń i procesu oczyszczania 

ścieków.  Takiego  doświadczenia  nie  daje  same  wybudowanie  obiektów  kubaturowych  np. 

zbiorników  czy  dostawa  i  montaż  urządzeń.  Brak  tego  doświadczenia  może  doprowadzić 

nawet do katastrofy ekologicznej spowodowanej wylaniem podczas prób nieoczyszczonych 

ścieków do środowiska, wtedy gdy wykonawca nie będzie umiał sobie poradzić z bardzo dużą 

ilością  ścieków  jakie  będzie  musiał  obsłużyć  podczas  prowadzonych  prób  i  rozruchu 

oczyszczalni.  Dlatego  prowadzenie  rozruchu  jest  jednym  z  najważniejszych  umiejętności 

Wykonawcy.

(…)  Prowadzenie  robót  na  czynnym  obiekcie,  nie  zakłócając  przy  tym  pracy 

oczyszczalni,  wymaga  od  wykonawców  bardzo  dużych  umiejętności  organizacyjnych, 

technicznych i posiadania dużego zaplecza osobowego i sprzętowego. Biorąc pod uwagę, iż 

rezultatem  przedmiot

owego  postępowania  będzie  rozbudowana  oczyszczalnia  ścieków  do 

przepustowości  Qśred  =  147  000  m

/d,  wymaganie  dotyczące  posiadania  doświadczenia z 

uwzględnieniem przepustowości oczyszczalni ścieków na poziomie Qśred = 25 000 m3/d, nie 

jest  wymaganiem  nadmi

ernym  ani  nieproporcjonalnym.  Warunki  udziału  w  postępowaniu 

dotyczące zdolności technicznych lub zawodowych zostały ukształtowane przez pryzmat opisu 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem sytuacji faktycznej i prawnej na rynku zamówień 

publicznych  z  zachowaniem  zasady  uczciwej  konkurencji. 

Zamawiający  zastosował  się  do 

zasad  określonych  w  ustawie  i  nie  zastosował  w  warunkach  wymagań  wykazania  się 

doświadczeniem  1:1,  w  stosunku  do  przedmiotu,  analizując  także  rynek  w  zakresie 

wykonanych  inwestycji

”.(…)”  Odwołujący  nie  wykazał  przy  tym,  iż  na  rynku  nie  były 

zrealizowane  zamówienia  o  skali  podobnej  do  przedmiotowego  zamówienia  czy  też  skali 

określonej  w  warunkach  udziału  w  postępowaniu  w  okresie  ostatnich  15  lat.  Zamawiający 

zwraca uwagę, iż wymagana przepustowość Qśred = 25 000 m3/d nie jest wygórowana, także 

przy  uwzględnieniu  faktu,  iż  w  Polsce  występuje  kilkadziesiąt  oczyszczalni  ścieków  o 

przepustowości min. Qśred = 25 000 m3/d i w ciągu ostatnich 15 lat większość z nich została 

poddana  rozbudowie

”.(…)”W  związku  z  powyższym,  mając  na  uwadze  bardzo  duży  i 

skomplikowany zakres robót jaki obejmuje przedmiot zamówienia, zdaniem Zamawiającego 

warunki  udziału  w  postępowaniu  zostały  ustalone  w  sposób  proporcjonalny  do  przedmiotu 

zamawiania,  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  oraz  równe  traktowanie 

wykonawców,  a  jednocześnie  dające  Zamawiającemu  rękojmię  wyłonienia  wykonawcy  z 

dużym, niezbędnym do realizacji przedmiotowego zamówienia, doświadczeniem”. 

W  ocenie  Izby  w 

powyżej  cytowanych  fragmentach  stanowiska  zamawiający  wykazał 

bezsprzecznie

, że zarzut odwołującego zmniejszenia przepustowości z 25 000 do 20 000 m3 

/d jest nieuzasadnione i tak:   

na każdy ciąg ściekowy - 5 ciągów biologicznych - przypada przepustowość ok. 30 000 m3/d 

w pogodzie suchej, a 40 000 tys. m3/d w pogodzie deszczowej, przy wymogu 

doświadczenia 

zawodowego 25 000 tys. m3/d; 

b

rak doświadczenia może prowadzić do katastrofy ekologicznej to jest wylania w czasie prób 

nieoczyszczonych ścieków do środowiska, gdy wykonawca nie będzie umiał zaradzić bardzo 

dużej ilości ścieków do obsługi w czasie prób i rozruchu oczyszczalni; 

p

rowadzenie  robót  na  czynnym  obiekcie,  nie  zakłócając  pracy  oczyszczalni,  wymaga  od 

wykonawców  dużych  umiejętności  organizacyjnych,  technicznych  i  posiadania  dużego 

zaplecza osobowego i sprzętowego, ponieważ rezultatem postępowania będzie rozbudowana 

oczyszczalnia ścieków do przepustowości Qśred = 147 000 m

/d; 

z

amawiający  zastosował  się  do  zasad  określonych  w  ustawie  Pzp  i  nie  zastosował  w 

warunkach  wymagań  wykazania  się  doświadczeniem  1:1,  w  stosunku  do  przedmiotu  

zamówienia, a bezsprzecznie poniżej potencjału rozbudowywanej oczyszczalni; 

z

amawiający  zwraca  uwagę,  iż  wymagana  przepustowość  Qśred  =  25  000  m3/d  nie  jest 

wygórowana, także przy uwzględnieniu faktu, iż w Polsce występuje kilkadziesiąt oczyszczalni 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

ścieków o przepustowości min. Qśred = 25 000 m3/d i w ciągu ostatnich 15 lat większość z 

nich została poddana rozbudowie. 

Izba podziela stanowisko  

zamawiającego co do nie nadużycia prawa, w zakresie określenia 

wymaganego 

doświadczenia  zawodowego  na  oczyszczalni  ścieków  o  przepustowości 

minimum Q

śred = 25 m

na d

obę, mając na uwadze parametry techniczne rozbudowywanej 

oczyszczalni ścieków.    

W związku z zarzutem pierwszym odwołujący wniósł również o nakazanie zamawiającemu: 

2) zmianę treści 8.5.2. ust. 1 SWZ poprzez zastąpienie w pkt b) sformułowania „urządzenia” 

na 

„urządzeń systemu”, tj. nadanie mu treści: 

„8.5.2. w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (w zakresie doświadczenia), wykaże, że 

w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia 

działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał należycie: 

1)  roboty  budowlane  polegające  na  budowie  lub  przebudowie  lub  rozbudowie  oczyszczalni 

ścieków  o  przepustowości  średniodobowej  nie  mniejszej  niż  Qśred  =  20  000  m3/d  i/lub 

wydajności  nie  mniejszej  niż  100  000  RLM*  zakończone  pozytywnym  rozruchem 

mechanicznym

, hydraulicznym i technologicznym, których zakres obejmował co najmniej: 

a) 

budowę zbiornika o konstrukcji żelbetowej i kubaturze co najmniej 5 000 m3, 

b) 

dostawę  i  montaż  urządzenia  systemu  napowietrzenia  ścieków  o  wydajności  co 

najmniej QPow=6500 m3/h oraz mieszadeł o wydajności co najmniej 2000 m3/h, 

c) 

dostawę i montaż zgarniaczy w obiekcie o kubaturze co najmniej 5 000 m3 

ww. zakres określony w pkt a) - c) mógł być wykonany w ramach jednej umowy kompleksowo, 

jak i w ramach odrębnych umów. [...] 

Izba podziela s

tanowisko Zamawiającego dotyczące Zarzutu 1 pkt 2) i tak: 

„Zamawiający  nie  podziela  stanowiska  prezentowanego  przez  Odwołującego  z  zakresie 

zarzutu  określonego  w  pkt  2),  a  dotyczącego  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 

zdolności  technicznej  i  zawodowej  Wykonawców  opisanego  w  pkt.  8.5.2  ust.  1)  SWZ. 

Zamawiaj

ący oświadcza,  iż  warunek  ten  zostały  ukształtowany  w  granicach  i  na  podstawie 

prawa, jest uzasadniony i proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający ustalając treść warunku i odnosząc wymaganą wydajność do doświadczenia w 

dostawie i  montażu  pojedynczego urządzenia (a  nie sumy  urządzeń  systemu)  o określonej 

wydajności, miał na uwadze wielkość planowanych do zamontowania dmuchaw (urządzeń), 

k

tóre  są  o  bardzo  dużej  wydajności  aż  15  000 m3/h  każda,  a  w  całym  przebudowywanym 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

systemie napowietrzania będzie aż 5 szt. dmuchaw. Łącznie więc urządzenia systemu będą 

posiadały  wydajność  75  000  m3/h.  Oczekiwanie  Odwołującego  iż  wystarczające  w  tym 

zakresie będzie doświadczenie w dostawie i montażu systemu urządzeń o łącznej wydajności 

6 500 m3/h, tj. 12 krotnie mniejszej, nie znajduje uzasadnienia. Zamawiający zwraca uwagę, 

że już obecny (objęty odwołaniem) warunek określa wymaganie co do wydajności urządzenia 

referencyjnego  o  ponad  50%  niżej  parametry  urządzenia  planowanego  do  nabycia  w 

postępowaniu (6 500 m3/h versus 15 000 m3/h). 

Proponowana  przez  Wykonawcę  zmiana  nie  pozwoliłaby  Zamawiającemu  na  uzyskanie 

Wykonawcy, który posiadałby umiejętności adekwatne do przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający  jednocześnie  informuje,  że  wprowadził  w  pkt.  8.5.2  ust.  1)  b)  SWZ,  w  celu 

doprecyzowania definicji „urządzenie” w zapisie warunku „b) dostawę i montaż urządzenia do 

napowietrzania  ścieków  o  wydajności  co  najmniej  QPow  =  6500  m3/h  oraz  mieszadeł  o 

wydajności co najmniej 2 000 m3/h”, na końcu warunku zdanie: 

„Przez  sformułowanie  „urządzenie  do  napowietrzania  ścieków”  należy rozumieć  dmuchawę 

sterowaną  poprzez  układ  automatycznej  regulacji  zamontowaną  w  ramach  systemu 

napowietrzania  ścieków  służącą  do  napowietrzania  ścieków  w  procesie  oczyszczania 

ścieków.” 

O

dwołujący pismem z dnia 13 września 2024r. odniósł się do stanowiska zamawiającego to 

jest do 

odpowiedzi na odwołanie. Zasadnicza argumentacja odwołującego sprowadza się do 

twierdzenia, 

że  wymagania  zamawiającego  co  do  posiadanego  doświadczenia  są 

n

ieuprawnione,  ponieważ  rozwiązania  techniczne  wynikają  z  dokumentacji  projektowej 

wykonanej  na  zamówienie  zamawiającego,  a  odwołujący  jako  wykonawca  odpowiada  za 

zakup  odpowiednich 

zgodnych  z  dokumentacją  projektową  urządzeń  i  ich  dostawę  oraz 

montaż. W piśmie tym odwołujący wniósł też o umorzenie zarzutów odwołania na podstawie 

art.522 ust.4  ustawy Pzp co do 

doświadczenia zawodowego kierownika robót elektrycznych, 

co Izba uwzględniła w sentencji wyroku.  Izba nie podziela argumentacji odwołującego, co do 

zasad 

odpowiedzialności  za  roboty  budowlane  w  systemie  buduj,  ponieważ  to  wykonawca 

odpowiada za efekt 

odbioru i oczyszczania ścieków zgodnie z dokumentacją oraz  rozruch, 

odbiór  inwestycji  i  uzyskanie  pozwolenia  na  jej  użytkowanie,  włącznie  z  obowiązkiem 

zgłoszenia uwag jako wykonawca do dokumentacji projektowej.  Przedmiotem zamówienia są 

roboty  budowlane  polegające  na  rozbudowie  i  modernizacji  Wrocławskiej  Oczyszczalni 

Ścieków – etap 2 w zakresie i na warunkach określonych w umowie, wyjaśnieniach do swz, 

dokumentacji projektowej, Specyfikacji Technicznej Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych, 

swz,  ofercie  wykonawcy.  Do 

obowiązków  wykonawcy  należy  przeprowadzenie  prób  i 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

rozruchów  montowanych  urządzeń  oraz  uzyskanie  decyzji  pozwolenia  na  użytkowanie  w 

imieniu  zamawiającego  wraz  ze  sporządzeniem  dokumentacji  powykonawczej,  jak  i 

wykonywanie  serwisu 

i przeglądów  gwarancyjnych  w  ramach  rękojmi  i  gwarancji  zgodnie z 

kartą gwarancyjną według załącznika do umowy.  

Podsumowując w ocenie Izby, po analizie i rozważeniu argumentacji odwołania, odpowiedzi 

na  odwołanie  oraz  pisma  odwołującego  z  dnia  13  września  2024r.(w  aktach  sprawy), 

zamawiający  ustalając  poziom  doświadczenia  zawodowego  dla  wykonawcy  robót 

budowlanych

, nie przekroczył jego minimalnego poziomu dyktowanego treścią art.112 ust.1 

ustawy  Pzp.

,  uwzględniając  parametry  urządzeń  jak  i  docelową  wydajność  oczyszczalni 

ścieków.  

Odwołujący nie udowodnił naruszenia przepisów ustawy Pzp., które miałyby istotny wpływ na 

wynik  post

ępowania,  co  stanowi  podstawę  oddalenia  odwołania  w  świetle  art.553  w  zw.  z 

art.554 ust.1 pkt 1) ustawy Pzp. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art.557 i art.574 ustawy z 

dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, stosownie do jego wyniku, zgodnie 

z  § 8 ust. 2 pkt 1) w zw. z § 5 pkt 2 lit.  b) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie 

szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 

r.  poz.  2437),  zaliczając  w  poczet  postępowania  odwoławczego  koszt  wpisu  od  odwołania, 

uiszczony  przez  odwołującego  w  kwocie  20.000,00  złotych  oraz  zasądzając  na  rzecz 

zamawiającego od odwołującego zwrot kwoty 3.600,00 zł na rzecz zamawiającego stanowiącą 

uzasadnione koszty poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika zamawiającego.  

Sygn.akt KIO 3056/24 Odwołanie Budimex S.A. z s. w  Warszawie 

Co do posiadania interesu i szkody: 

Odwołujący jako potencjalny wykonawca posiada interes w uzyskaniu zamówienia  i ma prawo 

do  wniesienia  odwołania,  powołując  się  na  szereg  wskazanych  w  odwołaniu  naruszeń 

przepisów ustawy Pzp oraz k.c. w związku z postanowieniami wzoru umowy, którą wykonawca 

będzie zawierał z zamawiającym. Powyższe zarzuty naruszenia ustawy Pzp i k.c. uprawniają 

odwołującego w rozumieniu art. 505 ust. 1 ustawy Pzp do wniesienia odwołania, skoro w jego 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

ocenie zawarcie umowy na warunkach ustalonych przez zamawiającego narusza jego interes 

finansowy w przypadku realizowania zamówienia.   

Co do zachowania 

terminu i wymogów formalnych wniesionego odwołania:  

Odwołanie  zostało  wniesione  z  zachowaniem  ustawowego terminu,  ponieważ  ogłoszenie  o 

zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  w  dniu  13 

sierpnia 2024 r. Biorąc pod uwagę powyższe, 10-dniowy termin na wniesienie odwołania, o 

kt

órym mowa w art. 515 ust. 1 pkt 1) ustawy Pzp został zachowany. 

Odwołujący  uiścił  wpis  od  niniejszego  odwołania  w  wymaganej  wysokości  oraz  przekazał 

kopię niniejszego odwołania wraz z załącznikami zamawiającemu. 

O

dwołanie  od  czynności  zamawiającego  polegającej  na  ustaleniu  treści  Specyfikacji 

Warunków  Zamówienia  (postanowień  wzoru  umowy)  dotyczącej  Postępowania  (dalej  jako: 

„SWZ"), w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp i KC, tj.:   

1.  art.  8  ust.1  ustawy  Pzp  w  zw.  z  art.  647,  art.654,  art.5  i  art.353

k.c.  w  zw.  z  art.16 

ustawy  Pzp  przez  wprowadzenie  do  Wzoru  Umowy  niespójnych  i  niejasnych 

postanowień dotyczących zasad odbioru robót budowlanych, uzależniających de facto 

dokonanie odbioru i wypłatę należnego wynagrodzenia od odbioru bezusterkowego, 

co godzi w istotę i naturę umowy o roboty budowlane, stanowiąc wyraz uchylania się 

przez z

amawiającego od podstawowych obowiązków nałożonych na inwestora, będąc 

jednocześnie  postanowieniem  niekorzystnym  dla  wykonawców,  naruszającym 

bezwzględnie  obowiązujące  przepisy  prawa  oraz  równowagę  stron  umowy  i 

prowadzącym do naruszenia praw podmiotowych wykonawców (zarzut nr 1); 

Zarzut oparto na szeregu przepisach w tym na przepisie k.c.

, który stanowiąc o obowiązkach 

stron 

przewiduje  po  stronie  zamawiającego  obowiązek  odebrania  przedmiotu  zamówienia  i 

wypr

acowanego orzecznictwa stanowiącego o obowiązku odebrania przedmiotu zamówienia, 

j

eżeli nadaje się do zwykłego używania, pomimo stwierdzonych usterek przy jego odbiorze. 

Zamawiający składając odpowiedź na odwołanie, odnosząc się do zarzutu nr 1 oświadczył, że  

uwzględnia zarzut i w dniu 6.09.2024 r. wprowadził zmiany zgodnie z żądaniem odwołującego. 

W złożonym odwołaniu domagano się zmiany następujących postanowień we wzorze umowy: 

Zarzut dotyczący odbioru bezusterkowego - zarzut nr 1 

1.  Zamawiający  w  ramach  projektowanych  postanowień  Umowy,  wprowadził  w  §  6  i  §  7 

Umowy m.in. 

następujące postanowienia regulujące procedurę odbioru robót: 

• 

§ 6 Umowy: 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Sposób zapłaty 1. Zapłata wynagrodzenia nastąpi: 

6) fakturą końcową w wysokości nie mniej niż 10% kwoty wynagrodzenia umownego, o którym 

mowa  w  §  4  ust.  1  Umowy,  po  zakończeniu,  bezusterkowym  odebraniu  i  przekazaniu 

przedmiotu  Umowy,  wystawioną  po  podpisaniu  Świadectwa  końcowego  wykonania  robót 

sporządzonego  wg  wzoru  stanowiącego  załącznik  nr  1  do  Umowy  i  Protokołu  Odbioru 

Końcowego przedmiotu Umowy, o którym mowa w § 7 ust. 3 Umowy. 

• § 7 Umowy: 

4.  Strony  ustalają,  iż  przedmiotem  odbioru  końcowego  jest  wykonanie  całego  przedmiotu 

Umowy. Potwierdzeniem dokonania odbioru końcowego będzie Protokół Odbioru Końcowego 

potwierdzający bezusterkowe wykonanie całego przedmiotu Umowy, podpisany przez komisję 

odbiorową  powołaną  przez  Zamawiającego.  Zamawiający  dopuszcza  wykonanie  odbioru 

końcowego odrębnie dla części 1, części 2, części 3, części 4. Zamawiający może dopuścić 

odbiór końcowy bez drobniejszych zaległych prac lub z wadami, których dokończenie czy też 

usunięcie nie będzie miało znaczącego wpływu na użytkowanie przedmiotu Umowy zgodnie z 

przeznaczeniem i nie będzie konieczne do uzyskania pozwolenia na użytkowanie. W takim 

przypadku Zamawiający zatrzyma z faktury końcowej kwotę odpowiadającą wartości zaległych 

prac  do  czasu  ich  wykonania  oraz  wyznaczy  Wykonawcy  termin  do  wykonania  tych  prac. 

Zakończenie tych prac będzie potwierdzone podpisaniem protokołu odbioru prac zaległych. 

Zamawiający uwzględniając zarzut zobowiązał się do wprowadzenia następującej treści § 6 i  

§ 7 wzoru umowy 

§6 Umowy: 

Sposób zapłaty 1. Zapłata wynagrodzenia nastąpi: 

fakturą  końcową  w  wysokości  nie  mniej  niż  10%  kwoty  wynagrodzenia  umownego,  o 

którym  mowa  w  §  4  ust.  1  Umowy,  po  zakończeniu,  i  przekazaniu  przedmiotu  Umowy, 

wystawioną po podpisaniu Świadectwa końcowego wykonania robót sporządzonego wg 

wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do Umowy i Protokołu Odbioru Końcowego przedmiotu 

Umowy, o którym mowa w § 7 ust. 3 Umowy. 

§7 Umowy: 

Strony ustalają, iż przedmiotem odbioru końcowego jest wykonanie całego przedmiotu 

Umowy.  Potwierdzeniem  dokonania  odbioru  końcowego  będzie  Protokół  Odbioru 

Końcowego potwierdzający - wykonanie całego przedmiotu Umowy, podpisany przez 

komisję  odbiorową  powołaną  przez  Zamawiającego.  Zamawiający  dopuszcza 

wykonanie  odbioru  końcowego  odrębnie  dla  części  1,  części  2,  części  3,  części  4. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Zamawiający może dopuścić odbiór końcowy bez drobniejszych zaległych prac lub z 

wadami, których dokończenie czy też usunięcie nie będzie miało znaczącego wpływu 

na użytkowanie przedmiotu Umowy zgodnie z przeznaczeniem i nie będzie konieczne 

do uzyskania po

zwolenia na użytkowanie. W takim przypadku Zamawiający zatrzyma 

z  faktury  końcowej  kwotę  odpowiadającą  wartości  zaległych  prac  do  czasu  ich 

wykonania oraz wyznaczy Wykonawcy termin do wykonania tych prac. Zakończenie 

tych prac będzie potwierdzone podpisaniem protokołu odbioru prac zaległych.   

W  związku  z  powyższym  to jest  uwzględnieniem  zarzutu,  postępowanie  odwoławcze  w 

zakresie 

zarzutu odnoszącego się do „bezusterkowego odbioru przedmiotu zamówienia” 

zostało umorzone.     

2.  art. 16 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 99 ust. 1 ustawy Pzp w 

zw. z art. 431 ustawy Pzp, w zw. z art. 433 pkt 3 ustawy Pzp, w zw. art. 353

KC, w zw. 

z 

art. 5 KC przez sformułowanie w ramach wzoru umowy postanowienia dotyczącego 

braku  możliwości  żądania  podwyższenia  wynagrodzenia  ryczałtowego  w  przypadku 

braku możliwości przewidzenia rozmiaru lub kosztów prac w czasie zawarcia umowy, 

co  godzi  w  istotę  i  naturę  umowy  o  roboty  budowlane,  będąc  jednocześnie 

postanowieniem  niekorzystnym  dla  wykonawców,  naruszającym  bezwzględnie 

obowiązujące przepisy prawa, równowagę stron umowy i prowadzi do naruszenia praw 

podmiotowych  wykonawców,  a  także  dopuszcza  zbyt  dużą  uznaniowość  działań 

Zamawiającego (zarzut nr 2); 

Izba 

podzieliła  argumentację  zamawiającego  przedstawioną  w  odpowiedzi  na  odwołanie, 

wnoszącego o oddalenie zarzutu. „Przywoływana przez odwołującego treść postanowień SWZ 

(§ 4 ust 4) oraz pkt 17.8 SWZ są powieleniem treści art. 632 § 1 Kc. Żaden przepis ustawy 

Pzp nie zabrania stosowania wynagrodzenia ryczałtowego w umowie o zamówienie publiczne. 

Przeciwnie - art. 8 Pzp 

wprost odsyła do przepisów Kc w sprawach nieuregulowanych w Pzp. 

Wynagrodzenie ryczałtowe nie jest modyfikowane przez jakikolwiek przepis prawa zamówień 

publicznych, co oznacza, że w całości stosuje się doń przywołany art. 632 Kc. Art. 433 pkt 3) 

Pzp,  na  naruszenie,  którego  wskazuje  Odwołujący,  nie  jest  w  żaden  sposób  naruszany 

przepisem  art.  632  Kc  i  odpowiadającymi  mu  postanowieniami  umowy  i  SWZ.  Przepisy  te 

bowiem dotyczą odmiennych (rozłącznych) stanów faktycznych i ich współstosowanie przez 

zamawiającego  jest  prawidłowe.  Art.  632  Kc  dotyczy  przeniesienia  na  wykonawcę  ryzyka 

rozmiaru  i  kosztów  prac  wykonania  przedmiotu  robót  zgodnie  z  umową  i  OPZ.  I  tego 

zamawiający od wykonawcy oczekuje w ramach wynagrodzenia ryczałtowego zgodnie z jego 

istotą.  W  żadnym  razie  jednak  art.  632  Kc  nie  dotyczy  konieczności  wykonywania  przez 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

Wykonawcę  czynności  umową  nie  objętych,  w  tym  takich  których  konieczność  wykonania 

została  w  100%  wywołana  działaniami  Zamawiającego.  Tego  rodzaju  postanowień  tj 

obarczania  ryzykiem  wykonawcy  za  okoliczności,  które  w  100%  obciążają  zamawiającego 

zabrania art. 433 pkt 3) Pzp. Jednakże ani wskazane w odwołaniu postanowienia SWZ ani 

jakiekolwiek inne postanowienia dokumentów zamówienia nie kształtują odpowiedzialności w 

ten sposób. Odwołujący, domagając się modyfikacji SWZ w sposób wskazany w odwołaniu, 

próbuje normę ustaloną w art. 433 pkt 3) ustanawiającą zakaz przenoszenia na wykonawcę 

ryzyka  wywołanego  w  całości  przez  zamawiającego,  wykorzystać  do  zdjęcia  z  siebie 

jakiegokolwiek  ryzyka  - 

w  tym  ryzyka  własnych  niestarannych  zachowań,  ryzyka  nie 

wywołanego przez żadną ze stron umowy. Przepis art. 433 pkt 3) nie daje wykonawcy takiego 

prawa. 

Nie znajduje także uzasadnienia zarzut naruszenia art. 431 oraz 353

Kc przez użyte 

w dokumentach zamówienia pojęcia identyczne jak w art. 632 Kc. Biorąc pod uwagę, że art. 

431 Pzp (o obowiązku współpracy stron umowy) w zasadzie odpowiada swą treścią art. 354 

Kc, a także fakt, że wszystkie te przepisy (art. 354, art. 353

, art. 632 § 1) współistnieją w Kc - 

zarzut  Odwołującego  sprowadza  się  do  twierdzenia,  że  Kc  jest  wewnętrznie  sprzeczny  i 

odpowiedzialność  przy  wynagrodzeniu  ryczałtowym  taka  jak  ustalił  ją  ustawodawca,  nie 

zgadza się z ustaloną przez ustawodawcę zasadą współpracy i swobodą umów. Poglądu tego 

z przyczyn oczywistych nie da się podzielić. Odwołujący nie próbuje nawet wskazać, w jaki 

sposób jego zdaniem w zakresie tego zarzutu doszło do naruszenia art. 99 Kc. Nie wskazał 

bowiem na jakiekolwiek 

braki lub niejasności w OPZ ograniczając się do sformułowania tezy 

że  OPZ  powinien  być  wyczerpujący.  Zamawiający  ocenia  OPZ  jako  wyczerpujący  i 

sporządzony z należytą starannością”. 

Izba podziela w pełni powyżej cytowaną argumentację zamawiającego i uznaje ja za własną 

w  zakresie  stwierdzenia  bezzasadności  żądania  odwołującego  do  zmiany  konsekwencji 

wynikających z przyjętej zasady rozliczenia wynagrodzenia za roboty budowlane w oparciu o 

ryczałt  oraz  dokumenty  zamówienia  obejmujące  dokumentację  projektową.  Odwołujący 

przyjmując,  godząc  się  na  wynagrodzenie  ryczałtowe  nie  może  żądać  podwyższenia 

wynagrodzenia,  bez  względu  na  okoliczności,  które  wystąpią  po  zawarciu  umowy.  Izba 

stwierdza, że przedmiotowy zarzut odwołania podlega oddaleniu. 

3.  art. 16 ustawy Pzp, w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp, art. 99 ust 1 ustawy Pzp w zw. z 

art.  353

KC  w  zw.  z  art.  647  KC  przez  dokonanie  opisu  przedmiotu  zamówienia  i 

postanowień umowy w sposób niepełny, niejasny, nieprecyzyjny oraz przez nadużycie 

przez Zamawiającego uprawnienia wynikającego ze swobody kształtowania warunków 

umowy w zakresie zobowiązania wykonawcy do zabezpieczenia przed uszkodzeniem 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

lub zaginięciem wszelkiego mienia znajdującego się na terenie budowy i tym samym 

naruszenie  zasady  równowagi  stron  stosunku  zobowiązaniowego,  co  pozostaje  w 

sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, godzi w naturę stosunku prawnego, 

naruszając tym samym równowagę kontraktową stron oraz stanowi nadużycie przez 

Zamawiającego  przysługującego  mu  prawa  podmiotowego  ukształtowania  istotnych 

postanowień umownych (zarzut nr 3). 

Izba  podziela  argumentację  i  stanowisko  zamawiającego  i  przyjmuje  je  jako  własne.  

„Zamawiający  wnosi  o  oddalenie  zarzutu.  Opis  przedmiotu  zamówienia  został  w  tym 

przypadku sporządzony zgodnie z art. 99 Pzp a odpowiedzialność na wykonawcę została 

przeniesiona  za  uszkodzenie  lub  zaginięcie  „wszelkiego”  mienia.  Nie  sposób  opisać  to 

dokładniej.  Słowo  „wszelkie”  jest  powszechnie  zrozumiałe,  podobnie  jak  słowo  „mienie” 

Zakres  odpowiedzialności  wykonawcy  jest  więc  znany.  Fakt,  że  wykonawca  ocenia  ten 

zakres  za nadmiernie szeroki,  nie  stanowi  o  naruszeniu art.  99  Pzp, który  nie zakazuje 

szeroko u

stalać odpowiedzialności wykonawcy za szkody. Nie ma w przepisach Pzp, ani 

w  przepisach  Kc  norm  które  zabraniałyby  odpowiedzialność  tą  nakładać  także  za 

zniszczenie  lub 

zaginięcie mienia nie związanego bezpośrednio z realizacją przedmiotu 

umowy  jednakże  pozostającego  na  terenie  budowy.  Wykonawca,  domagając  się  tego 

ograniczenia,  próbuje  zwolnić  się  z  odpowiedzialności  za  zniszczenia  mienia,  które  z 

budową  bezpośrednio  związane  nie  jest,  nawet  gdy  niesporne  byłoby,  że  wykonawca 

mienie  takie  zniszczył  czy  dopuścił  do  jego  zaginięcia.  Po  skreśleniu  żądanych 

postanowień  Umowy  wykonawca  mógłby  bez  konsekwencji  uszkodzić  urządzenia 

zamawiającego które znajdują się np. przy drogach dojazdowych do budowy (i wielu innych 

miejscach) jeśli nie mają z budową związku. W ocenie zamawiającego w ten sposób to 

Odwołujący  próbuje  korzystać  z  prawa  w  sposób  niezgodny  z  jego  przeznaczeniem  i 

wbrew  zasadom  współżycia  społecznego,  których  naruszenie  bezpodstawnie  zarzuca 

Zamawiającemu w odwołaniu”.  

Stanowisko  zamawiającego  jest  słuszne  i  usprawiedliwione  okolicznością  wykonywania 

robót budowlanych na czynnym zakładzie Oczyszczalni Ścieków. Z chwilą przejęcia terenu 

budowy w tym przypadku terenu Oczyszczalni Ścieków co do zasady Wykonawca ponosi 

odpowiedzialność  za  wszystkie  zdarzenia  na  jej  terenie  jak  Zamawiający  przed 

przekazaniem  terenu  rob

ót  budowlanych  (Oczyszczalni  Ścieków).  Zamawiający  ma 

obowiązek przekazania terenu budowy, z którym wiąże się prawo dysponowania terenem, 

ale  też  z  obowiązkiem  wykonawcy  jego  zabezpieczenia  przed  szkodami  w  mieniu  i 

osobach  na  nim  przebywających.  Izba  stwierdza,  że  przedmiotowy  zarzut  odwołania 

podlega oddaleniu. 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

4.  art. 16 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 99 ust. 1 ustawy Pzp w 

zw. z art. 431 ustawy Pzp i w zw. z art. 455 ust. 1 ustawy Pzp w zw. art. 353

KC, w 

zw.  z  art.  5  KC  przez  sformułowanie  w  ramach  wzoru  umowy  postanowienia 

dotyczącego możliwości zmiany zakresu zamówienia bez podania limitu, co godzi w 

istotę  i  naturę  umowy  o  roboty  budowlane,  będąc  jednocześnie  postanowieniem 

niekorzystnym dla wykon

awców, naruszającym bezwzględnie obowiązujące przepisy 

prawa,  równowagę  stron  umowy  i  prowadzi  do  naruszenia  praw  podmiotowych 

wykonawców,  a  także  dopuszcza  zbyt  dużą  uznaniowość  działań  Zamawiającego 

(zarzut nr 4); 

Izba  podziela  argumentację  i  stanowisko  zamawiającego  i  przyjmuje  je  za  własne, 

przyjmując  wyjaśnienie  i  interpretację  §  13  ust.  3  pkt  6)  Umowy,  jako  stanowiącego 

podstawę do ustalenia w drodze porozumienia  stron zmiany zakresu zamówienia, a nie 

jednostronnej zmiany zakresu 

zamówienia przez zamawiającego. „Zamawiający wnosi o 

oddalenie  zarzutu.  Odwołujący,  domagając  się  ustalenia  limitu  ewentualnych  zmian 

umowy, zdaje się mylić przepisy przywołane w treści zarzutu z art. 433 pkt 4) Pzp, który 

zabrania  jednostronną  czynnością  zamawiającego  ustalać  zakresu  umowy  bez 

zdefiniowania tzw. części gwarantowanej. Do takiego naruszenia nie doszło i co więcej - 

naruszenia tego przepisu jednakże zamawiającemu nie zarzucono. Nie sposób natomiast 

mówić o naruszeniu art. 16, 8, 99, 431, 455 Pzp i art. 353

 Kc 

przez treść § 13 ust. 3 pkt 

6) Umowy. To postanowienie kontraktowe ze swojej istoty nie może naruszać przepisów 

dotyczących  współpracy  stron  umowy  i  opisu  przedmiotu  zamówienia.  Postanowienie 

dotyczy  bowiem  dopuszczalnych  zmian  umowy,  tj  czynności  dwustronnej  na  którą 

wymagana  jest  zgoda  obu  stron  umowy,  i  wykładnia  art.  455  ustawy  Pzp  jest  w  tym 

zakresie jednoznaczna. Ewentualny brak zgody wykonawcy na zmiany przewidywane w § 

13 Umowy spowoduje, że zmiany te nie będą wprowadzone. Postanowienie to nie może 

więc naruszać żadnych praw wykonawcy, stąd w tym przypadku także ze względu na brak 

interesu we wniesieniu odwołania zarzut winien być oddalony. Zamawiający zwraca przy 

tym  ponownie  uwagę,  że  z  uzasadnienia  odwołania  wynika,  iż  Odwołujący  niesłusznie 

przyjmuje, że § 13 ust. 3 pkt 6) ustala władztwo zamawiającego do jednostronnej zmiany 

umowy,  podczas  gdy  to  postanowienie  ustalania  jedynie  prawo  zam

awiającego  do 

wprowadzenia zmian. Prawo to, by mogło się zmaterializować - jak każda zmiana umowy, 

musi wiązać się ze zgodą drugiej strony umowy na każdą zmianę.” Powyższe stanowisko 

zamawiającego, w związku z interpretacją treści § 13 Zmiany umowy ust.3 pkt 6 wzoru 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

umowy, potwierdza i 

gwarantuje wykonawcy prawo, a nie obowiązek do zmiany zakresu 

robót  budowlanych  poprzez  ich  ograniczenie.  Izba  stwierdza,  że  przedmiotowy  zarzut 

odwołania podlega oddaleniu. 

5.  art. 16 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 99 ust. 1 ustawy Pzp w 

zw.  z  art.  431  ustawy  Pzp  i  w  zw.  art.  353

  KC,  w  zw.  z  art.  5  KC  przez  ustalenie 

możliwości  dochodzenia  odszkodowania  uzupełniającego  (przekraczającego) 

wysokość kar umownych do wysokości nie tylko rzeczywiście poniesionej szkody, ale 

również  utraconych  korzyści,  do  wysokości  aż  70%  wynagrodzenia  umownego,  co 

godzi  w  istotę  i  naturę  umowy  o  roboty  budowlane,  będąc  jednocześnie 

postanowieniem  niekorzystnym  dla  wykonawców,  naruszającym  bezwzględnie 

obowiązujące przepisy prawa, równowagę stron umowy i prowadzi do naruszenia praw 

podmiotowych  wykonawców,  a  także  narusza  zasadę  proporcjonalności,  w 

szczególności w stosunku do specyfiki zamówienia i uwarunkowań i praktyk rynkowych 

(zarzut nr 5). 

Izba  podziela  argumentację  i  stanowisko  zamawiającego  i  przyjmuje  je  za  własne. 

„Zamawiający wnosi o oddalenie zarzutu. Jak słusznie zwraca uwagę Odwołujący, prawo 

żądania odszkodowań za utracone korzyści do ściśle określonej wysokości dotyczy obu 

stron  umowy  - 

nie  może  więc  dojść  do  zarzucanego  naruszenia  zasad  współżycia 

społecznego  lub  stosowania  prawa  niezgodnie  z  jego  przeznaczeniem.  Co  więcej  - 

ustalenie wysokości odszkodowania na poziomie niższym niż możliwa szkoda (70%) nie 

stanowi  o  nadużyciu  prawa  przez  twórcę  wzorca,  nie  narusza  też  zasady 

proporcjonalności.  Zasadą  w  przepisach  prawa  cywilnego  jest  możliwość  dochodzenia 

odszkodowania  za  szkodę  w  pełni,  a  wysokość  szkody  i  tym  samym  żądanego 

odszkodowania  podlegają  ocenie  sądu.  Pogląd  Odwołującego,  że  wysokość 

odszkodowania winna być limitowana w sposób tożsamy jak limitowanie kar umownych, 

nie znajduje oparcia w żadnym przepisie prawa. Zamawiający zwraca przy tym uwagę, że 

ewentualny brak kontraktowych postanowień o szczegółowych zasadach odszkodowania 

za  szkody  przenoszące  wysokość  kar  umownych,  dozwalałby  zamawiającemu 

dochodzenie od wykonawcy odszkodowania w wysokości pełnej. Tym samym w ocenie 

zamawiającego  wątpliwy  jest  interes  Odwołującego  w  sformułowaniu  zarzutu  nr  5.” 

Ustalenie  granicy  wysokości  dochodzenia  odszkodowania  „na  poziomie  niższym  niż 

możliwa szkoda (do 70% wynagrodzenia umownego)” nie stanowi nadużycia prawa przez 

zmawiającego,  ponieważ  nie  narusza  bezwzględnie  obowiązującego  prawa,  równowagi 

Sygn.akt KIO: 3046/24;3056/24 
 

stron umowy, 

praw podmiotowych wykonawców, a także zasady proporcjonalności i jest 

prawem obu stron. 

Izba stwierdza, że przedmiotowy zarzut odwołania podlega oddaleniu. 

Podsumowując powyższe Izba nie stwierdza niezgodności projektowanych postanowień 

umowy 

z wymaganiami wynikającymi z przepisów ustawy co stanowi podstawę oddalenia 

odwołania na podstawie art.553 w zw. z art.554 ust.1 pkt 2) ustawy Pzp. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  na  podstawie  art.557  i  art.574 

ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  -  Prawo  zamówień  publicznych,  stosownie  do  jego 

wyniku, zgodnie z  § 8 ust. 2 pkt 1) w zw. z § 5 pkt 2 lit.  b) rozporządzenia Prezesa Rady 

Mini

strów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich 

rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 

2020  r.  (Dz.U.  z  2020  r.  poz.  2437),  zaliczając  w  poczet  postępowania  odwoławczego 

koszt  wpis

u  od  odwołania,  uiszczony  przez  odwołującego  w  kwocie  20.000,00  złotych 

oraz zasądzając na rzecz zamawiającego od odwołującego zwrot kwoty 3.600,00 zł na 

rzecz zamawiającego stanowiącą uzasadnione koszty poniesione z tytułu wynagrodzenia 

pełnomocnika zamawiającego. 

Przewodniczący: 

………………………………………