Do 1 lipca gminy muszą rozstrzygnąć przetargi na śmieci

Gmina zobowiązana jest do wyboru firmy świadczącej usługę odbioru albo odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych w drodze przetargu. Musi się to odbyć zgodnie z regułami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. Są i będą to przetargi o znacznej wartości. Wspomniana ustawa określa dość restrykcyjne zasady w przypadku, gdy wartość zamówienia netto, będącego przedmiotem przetargu jest równa lub przekracza kwotę 200.000 euro. Co to oznacza dla zamawiającego, jakim obecnie stanie się gmina?

Przede wszystkim dłuższe terminy składania ofert, czyli w przypadku przetargu nieograniczonego to min. 40 dni, oraz prawo wykonawców uczestniczących w przetargu do korzystania z procedur odwoławczych w pełnym zakresie, tj. na każdą podjętą w przetargu czynność zamawiającego. Uwzględnić należy, że procedura odwoławcza trwa ok. 3 - 4 tygodni, w którym to czasie przetarg ulega niejako zawieszeniu. Krajowa Izba Odwoławcza ma ustawowo 15 dni, w których musi odbyć się rozpoznanie wniesionego odwołania. Dobrze, gdy Izba wyda wyrok w dniu, w którym odbywa się rozprawa. W sprawach skomplikowanych, jakimi są / będą zapewne przedmiotowe przetargi organizowane przez gminy na wyrok czekać można nawet kilka dni. Co istotne, od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej przysługuje stronom skarga do sądu. Termin na wniesienie skargi to 7 dni od daty doręczenia orzeczenia, a na to nierzadko czekać trzeba kilkanaście dni. Dalej termin na rozpoznanie skargi przez sąd 1 miesiąc – nieczęsto dochowywany. Pomimo, że złożenie skargi do sądu nie blokuje dalszego prowadzenia postępowania, dokonania wyboru oferty i zawarcia umowy z wykonawcą, mało który zamawiający jest na tyle odważny, aby ryzykować podpisanie umowy przed wydaniem kończącego całą procedurę odwoławczą wyroku sądu. Szczególnie w przetargach znacznej wagi dla interesu społecznego i o znacznej wartości.

Co w sytuacji, gdy gminie nie uda się dokonać w procedurze przetargowej wyboru wykonawcy i zawrzeć umowy na odbiór albo odbiór i zagospodarowanie odpadów do dnia 1 lipca 2013? W Pzp ustawodawca przewidział co prawda procedurę udzielenia zamówienia w trybie z wolnej ręki, której zastosowanie wymaga jednak zaistnienia szczególnych, wymienionych przez ustawę okoliczności. Jeżeli gmina zbyt późno wszczęła przetarg i to spowodowało, że umowa na odbiór odpadów nie została zawarta do 1 lipca 2013 r. czy będzie w stanie udowodnić zaistnienie jednej z wylistowanych przez ustawodawcę okoliczności? Np. tej wymienionej w art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp – przypadek zaistnienia wyjątkowej sytuacji niewynikającej z przyczyn leżących po stronie zamawiającego i niemożliwej przez niego do przewidzenia? Czy uwzględniając, że ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. ta okoliczność znajdzie uzasadnienie? Czy gmina nie miała świadomości ile może trwać procedura o udzielenie zamówienia publicznego o znacznej wartości, prowadzonego w procedurze unijnej – zaostrzonej? W tym wszystkim wydaje się, że gmina może nie mieć innego wyjścia i aby zapewnić odbiór odpadów od mieszkańców - do czasu wyboru wykonawcy w drodze przetargu i zawarcia z nim umowy – może być niejako zmuszona zastosować zamówienie z wolnej ręki. Problemu takiego nie będą miały spóźniające się z procedurą przetargową gminy, w przypadku których znajdzie zastosowanie art. 6a ustawy Pzp. Zgodnie z tym przepisem takie zamówienie będzie można potraktować jako zamówienie udzielane w częściach i stosownie do wartości części zastosować procedurę. Warunek – wartość tej części musi być mniejsza niż 80.000 euro oraz stanowić nie więcej niż 20% wartości całego udzielanego zamówienia. W ten sposób gmina będzie mogła zabezpieczyć odbiór odpadów do czasu wyboru wykonawcy w drodze przetargu. W sytuacji, gdy wartość tej części zamówienia nie przekracza 14.000 euro przepisy Pzp nie mają zastosowania.