Od 16 kwietnia br. obowiązuje ustawa z 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (Dz.U. poz. 835). Ustawa wprowadza m.in. nowe przesłanki wykluczenia do Prawa zamówień publicznych określonych podmiotów wspierających agresję rosyjską oraz kary pieniężne m.in. wobec podmiotów, które w czasie stanu wykluczenia ubiegają się o zamówienia publiczne. W ustawie powierzono także Ministrowi Spraw Wewnętrznych zadanie prowadzenia listy podmiotów, wobec których stosuje się opisane w niej środki sankcyjne (m.in. przesłanki wykluczenia). Ustawa weszła w życie 16 kwietnia 2022 r.
Obszerne opracowania dotyczące przygotowania dokumentacji przetargowej dostosowanej do nowych przesłanek wykluczenia oraz stosowanie przesłanek wykluczenia w praktyce m.in. w odniesieniu do trwających procedur znajdziesz tutaj:
Sprawdź także odpowiedź na pytanie: Jak stosować przesłankę wykluczenia z ustawy o przeciwdziałaniu agresji rosyjskiej do postępowań w toku?
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub z konkursu zamawiający wyklucza:
1) wykonawcę oraz uczestnika konkursu wymienionego w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisanego na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3;
2) wykonawcę oraz uczestnika konkursu, którego beneficjentem rzeczywistym w rozumieniu ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu jest osoba wymieniona w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisana na listę lub będąca takim beneficjentem rzeczywistym od 24 lutego 2022 r., o ile została wpisana na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3;
3) wykonawcę oraz uczestnika konkursu, którego jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości jest podmiot wymieniony w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisany na listę lub będący taką jednostką dominującą od 24 lutego 2022 r., o ile został wpisany na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3.
Rozporządzenia, o których mowa w powyższych pkt 1–3 to:
Wykluczenie następuje na okres trwania opisanych powyżej okoliczności.
Zamawiający w przypadku wykonawcy wykluczonego zgodnie z powyższymi przesłankami:
Osoba lub podmiot, które podlegają wykluczeniu w opisanych powyżej sytuacjach i które w okresie tego wykluczenia ubiegają się o udzielenie zamówienia publicznego lub dopuszczenie do udziału w konkursie lub biorą udział w postępowaniu bądź konkursie, podlegają karze pieniężnej.
Karę nakłada prezes Urzędu Zamówień Publicznych, w drodze decyzji, w wysokości do 20.000.000 zł.
Ustawa wskazuje jednocześnie, jak rozumie się „ubieganie się o udzielenie zamówienia publicznego lub dopuszczenie do udziału w konkursie”. Będzie to sytuacja, w której odpowiednio podmiot złoży wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, złoży ofertę, przystąpi do negocjacji lub złoży pracę konkursową.
Opisane regulacje zamawiający będzie musiał stosować także w postępowaniach i konkursach, których udziela poza ustawą Pzp, w tym w procedurach, w których wartość zamówienia nie przekracza 130.000 zł.
Sankcję wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia lub konkursu, o którym mowa w art. 1 pkt 3 ustawy, należy stosować również do postępowań i konkursów wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie ustawy.
Należy jednak wskazać, że:
1) okres wykluczenia rozpocznie się nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy (czyli od 1 maja 2022 r.);
2) zamawiający dostosowuje dokumentację zamówienia lub regulamin konkursu w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy (również od 1 maja br.).
UZP przypomina także, że wszyscy zamawiający mają obowiązek wprost stosować unijny zakaz udziału rosyjskich wykonawców w zamówieniach publicznych. Szczegóły opisujemy tutaj: >> Zakaz udziału rosyjskich wykonawców w przetargach unijnych