Ustawa o drogach niekonstytucyjna

Nowelizacja ustawy o drogach publicznych wskazuje, że przejmowane przez gminy odcinki dróg zastępowane przez nowe drogi ekspresowe lub obwodnice stają się automatycznie drogami wojewódzkimi na podstawie uchwały rady gminy. Przy czym może to dotyczyć decyzji już wydanych w przeszłości. Ustawodawca przewidział „kaskadowy” mechanizm przekazywania przez poszczególne szczeble samorządu dróg na niższy szczebel: przez województwo do powiatu, a przez powiat do gminy.

Takie rozwiązanie stanowiłoby swoiste wycofanie się państwa z funkcji, jaką jest określenie bezpośrednio w drodze ustawy zadań poszczególnych szczebli samorządu terytorialnego – doszłoby do scedowania tych uprawnień na jednostki samorządu. Po raz pierwszy w systemie prawnym znalazłyby się przepisy stanowiące podstawę do określania zadań realizowanych przez gminy i powiaty nie bezpośrednio w ustawie, ale przez samorząd innego szczebla, w drodze uchwały, odpowiednio sejmiku województwa, rady powiatu i rady gminy. W opinii Prezydenta RP takie rozwiązanie budzi wątpliwości co do zgodności z wynikającą z Konstytucji zasadą określania zadań samorządów w ustawie, a także z konstytucyjnie chronioną samodzielnością gminy będącej podstawową jednostką samorządu terytorialnego – stanowisko Prezydenta Komorowskiego.

Ponadto nie ma określonych kryteriów, na podstawie których możliwe jest przekazanie danego odcinka drogi w zależności od funkcji, jakie pełni ona dla społeczności lokalnej. Zdaniem Prezydenta RP konieczne jest precyzyjne określenie w ustawie zadań w zakresie dróg, jakie mają realizować gminy, powiaty i województwa. Oprócz tego rząd powinien przedstawić propozycje, w drodze ustawy, odciążenia gmin, które obecnie ponoszą koszty utrzymania odcinków dróg zastępowanych nowymi.