Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (fr. – Cour de justice , ang. – the Court of Justice, w skrócie TS) to jeden z trzech organów sądowych Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, powołany na mocy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w wersji nadanej przez Traktat lizboński z 1 grudnia 2009 r. Siedzibą Trybunału jest Luksemburg.
Podstawa prawna funkcjonowania Trybunału to art. 13, 19 Traktatu o Unii Europejskiej, art. 251–281 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Protokół (nr 3) w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości.
Zgodnie z art. 19 ust. 1 TUE Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, sąd i sądy wyspecjalizowane, a głównym celem jest zapewnienie poszanowania prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów. W skład Trybunału wchodzi jeden sędzia z każdego Państwa Członkowskiego, natomiast w skład Sądu co najmniej jeden sędzia z każdego Państwa Członkowskiego. Językiem roboczym Trybunału jest język francuski.
Zakres działania Trybunału wyznacza dyspozycja art. 19 ust. 3 TUE, który stanowi:
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzeka zgodnie z Traktatami:
a) w zakresie skarg wniesionych przez Państwa Członkowskie, instytucje lub osoby fizyczne lub prawne;
b) w trybie prejudycjalnym, na wniosek sądów Państw Członkowskich, w sprawie wykładni prawa Unii lub ważności aktów przyjętych przez instytucje;
c) w innych sprawach przewidzianych w Traktatach.
Sposób funkcjonowania Trybunału oraz szczegółowy zakres spraw przekazanych do rozpoznawania przez Trybunał jest opisany w art. 251–281 TFUE. Z punktu widzenia Prawa zamówień publicznych doniosłe znaczenie ma art. 267 TFUE, który stanowi:
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym:
a) o wykładni Traktatów;
b) o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii;
W przypadku gdy pytanie z tym związane jest podniesione przed sądem jednego z Państw Członkowskich, sąd ten może, jeśli uzna, że decyzja w tej kwestii jest niezbędna do wydania wyroku, zwrócić się do Trybunału z wnioskiem o rozpatrzenie tego pytania. W przypadku gdy takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisłej przed sądem krajowym, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, sąd ten jest zobowiązany wnieść sprawę do Trybunału.
Jeżeli takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisłej przed sądem krajowym dotyczącej osoby pozbawionej wolności, Trybunał stanowi w jak najkrótszym terminie.
W wyroku z 13 grudnia 2011 r. w sprawie C-465/11 Trybunał potwierdził, że Krajowa Izba Odwoławcza jest sądem w rozumieniu art. 267 TFUE, wskazując, że:
Należy w tym względzie przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału przy ustalaniu, czy organ odsyłający ma charakter „sądu” w rozumieniu art. 267 TFUE, co jest kwestią podlegającą wyłącznie porządkowi prawnemu Unii, Trybunał bierze pod uwagę zespół przesłanek, takich jak w szczególności ustawowe umocowanie istnienia organu, jego stały charakter, obligatoryjny charakter jego jurysdykcji, kontradyktoryjność postępowania, stosowanie przez organ przepisów prawa oraz jego niezawisłość (wyroki: z 17 września 1997 r. w sprawie C‑54/96 Dorsch Consult, Rec. s. I‑4961, pkt 23; a także z 19 kwietnia 2012 r. w sprawie C‑443/09 Grillo Star, pkt 20 i przytoczone tam orzecznictwo).
W niniejszym przypadku należy stwierdzić, że, jak wynika z przedłożonych Trybunałowi akt sprawy, Krajowa Izba Odwoławcza, która jest organem ustanowionym na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych, mającym wyłączną właściwość do rozpoznawania w pierwszej instancji sporów wykonawców z instytucjami zamawiającymi, i którego funkcjonowanie regulują art. 172–198 wspomnianej ustawy, jest sądem w rozumieniu art. 267 TFUE, gdy wykonuje swoje kompetencje objęte zakresem wymienionych przepisów, co ma miejsce w ramach postępowania głównego. Fakt, że na podstawie innych przepisów omawiany organ jest również upoważniony do pełnienia funkcji o charakterze konsultacyjnym, jest w tym względzie bez znaczenia.
Tym samym przyznane zostały Krajowej Izbie Odwoławczej kompetencje do kierowania pytań prejudycjalnych do Trybunału w zakresie wykładni przepisów dotyczących zamówień publicznych.
Podstawa prawna
Traktat o Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C 202 z 7 czerwca 2016 r., str. 13), wersja skonsolidowana – art. 13, 19.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C 202 z 7 czerwca 2016 r., str. 47), wersja skonsolidowana – art. 251–281.
Orzecznictwo: wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 13 grudnia 2011 r. w sprawie C-465/11.