CESJA WIERZYTELNOŚCI W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH

Do cesji nie jest potrzebna zgoda dłużnika. W wyniku cesji bowiem, jego sytuacja prawna nie zmienia się. Dochodzi jedynie do modyfikacji podmiotowej – w miejsce dotychczasowego wierzyciela wchodzi osoba trzecia, a wierzytelność nie ulega zmianie.

Na podstawie cesji, osoba trzecia nabywa wierzytelność o dokładnie takim samym zakresie, jaka przysługiwała zbywcy. Tym samym, na nabywcę wierzytelności przechodzą wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki, a także prawa związane z zabezpieczeniem wierzytelności oraz roszczenia o zapłatę kar umownych.

Przeszkodą do dokonania cesji wierzytelności może być:

• przepis ustawy,
• zapisy umowy, w której strony mogą wprowadzić zakaz zbywania wierzytelności (czyli po prostu zakaz cesji),
• właściwość zobowiązania.

Przepisy dotyczące cesji wierzytelności zostały zawarte w art. 509–518 Kodeksu cywilnego. Opisane zasady stosujemy do cesji wierzytelności w umowach w sprawie zamówienia publicznego, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy Pzp. Cesja wierzytelności wynikających z umów o zamówienie publiczne nie jest zatem odgórnie zakazana, a możliwość jej dokonania zależy od okoliczności danej sprawy.

Umowa zawierana między zamawiającym i wykonawcą jest umową wzajemną, dwustronnie zobowiązującą. Strona tej umowy jest zatem zarówno wierzycielem uprawnionym do przyjęcia określonego świadczenia, jak i dłużnikiem zobowiązanym, by swoje świadczenie spełnić. Wierzytelnością zamawiającego jest realizacja określonego umową zobowiązania tj. dostawy, usługi lub roboty budowlanej. Wykonawca natomiast jest wierzycielem w zakresie zapłaty wynagrodzenia.

Co do zasady, wykonawca będący wierzycielem w zakresie należnego mu wynagrodzenia może dokonać cesji wierzytelności bez zgody zamawiającego np. na podwykonawcę, pod warunkiem, że realizacja opisanego uprawnienia nie pozostaje w sprzeczności z ustawą, umową lub właściwością zobowiązania. Cesja wierzytelności wykonawcy nie prowadzi do zmiany po stronie podmiotu zobowiązanego do wykonania zamówienia. Wywołuje jedynie skutek w postaci zmiany podmiotu, który jest upoważniony do otrzymania wynagrodzenia. Jako taka nie jest sprzeczna z ustawą lub właściwością zobowiązania.

Dokonanie cesji wierzytelności jest zatem możliwe pod warunkiem, że umowa w sprawie realizacji zamówienia publicznego nie zawiera klauzuli, z której wynika zakaz jej dokonywania. Klauzula zakazująca nie musi mieć charakteru bezwzględnego. Może przykładowo uzależniać możliwość cesji od wyrażenia na nią zgody przez zamawiającego. W przypadku klauzuli bezwzględnej jednak cesja jest zakazana.

Dokonanie cesji wierzytelności która jest zakazana, powoduje jej nieważność, zgodnie z przepisem art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego.

Zobacz także: UMOWA O ZAMÓWIENIE PUBLICZNE, WYNAGRODZENIE