INFORMACJE NIEJAWNE PZP

Stan prawny na dzień: 20.03.2024

Informacje niejawne to takie informacje , których nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne, także w trakcie ich opracowywania oraz niezależnie od formy i sposobu ich wyrażania. Informacjom niejawnym nadaje się klauzule tajności zgodnie z przepisami ustawy o ochronie informacji niejawnych. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp udzielając zamówień publicznych, którym nadano klauzulę zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych, odbywa się z wyłączeniem stosowania ustawy Pzp.

Klasyfikacja informacji niejawnych według 4 klauzul tajności

Klasyfikowanie informacji niejawnych odbywa się według 4 klauzul:

  • ściśle tajne, jeśli ich nieuprawnione ujawnienie spowoduje wyjątkowo poważną szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że: zagrozi niepodległości, suwerenności lub integralności terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej;
  • tajne, jeśli ich nieuprawnione ujawnienie spowoduje poważną szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że: uniemożliwi realizację zadań związanych z ochroną suwerenności, lub porządku konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej;
  • poufne, jeśli ich nieuprawnione ujawnienie spowoduje szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że: utrudni prowadzenie bieżącej polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej;
  • zastrzeżone, jeśli nie nadano im wyższej klauzuli tajności, a ich nieuprawnione ujawnienie może mieć szkodliwy wpływ na wykonywanie przez organy władzy publicznej lub inne jednostki organizacyjne zadań w zakresie obrony narodowej Rzeczypospolitej Polskiej.

Kontrola ochrony informacji niejawnych

Zasady ochrony informacji niejawnych określa ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 roku o ochronie informacji niejawnych. Informacje niejawne mogą być udostępnione wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo wykonywania czynności zleconych.

Osobą poczytywaną za dającą rękojmię zachowania tajemnicy jest:

1)     w przypadku informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”, osoba, która:

  • została pisemnie upoważniona przez kierownika jednostki organizacyjnej, jeżeli nie posiada ona poświadczenia bezpieczeństwa;
  • odbyła szkolenie w zakresie ochrony informacji niejawnych;

2)     w przypadku informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej, osoba która:

  • uzyskała poświadczenie bezpieczeństwa w zakresie dostępu do określonej klauzuli tajności;
  • odbyła szkolenie w zakresie ochrony informacji niejawnych.

Informacje niejawne, którym nadano określoną klauzulę tajności:

  • muszą być przetwarzane w warunkach uniemożliwiających ich nieuprawnione ujawnienie, zgodnie z przepisami określającymi wymagania dotyczące kancelarii tajnych, bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych, obiegu materiałów i środków bezpieczeństwa fizycznego, odpowiednich do nadanej klauzuli tajności;
  • podlegają ochronie w sposób określony odpowiednio w nadanej klauzuli tajności, z zastosowaniem środków bezpieczeństwa określonych w ustawie i przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie.

Nadzór nad funkcjonowaniem systemu ochrony poufności informacji pełni Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) oraz Służba Kontrwywiadu Wojskowego (SKW). Szef ABW pełni funkcję krajowej władzy bezpieczeństwa.

Zamówienia publiczne w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa a poufność informacji

W przypadku zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa obejmujących informacje niejawne, zamawiający jest zobowiązany określić w dokumencie zamówienia wymagania w zakresie bezpieczeństwa poufności informacji podlegających ochronie. Wymagania te mają zapewnić bezpieczeństwo informacji w toku realizacji umowy i mogą dotyczyć zobowiązania wykonawców i podwykonawców do zachowania poufnego charakteru materiałów zawierających informacje niejawne, które znajdują się w ich posiadaniu zarówno na etapie postępowania, jak i na etapie realizacji zamówienia.

W tym celu zamawiający może, w szczególności:

1)     żądać złożenia wraz z ofertą:

  • zobowiązania wykonawcy i już znanych podwykonawców do ochrony informacji niejawnych znajdujących się w ich posiadaniu lub z którymi zapoznają się w trakcie realizacji zamówienia i po jego zakończeniu;
  • zobowiązania wykonawcy do uzyskania od innych podwykonawców, którym powierzy podwykonawstwo w trakcie realizacji zamówienia, zobowiązań do ochrony informacji niejawnych oraz do złożenia ich zamawiającemu przed zawarciem umowy o podwykonawstwo;
  • informacji dotyczących już znanych podwykonawców, w tym podania ich imion i nazwisk oraz miejsca zamieszkania albo nazwy i siedziby oraz danych, które umożliwiają zamawiającemu stwierdzenie, że każdy z nich posiada kwalifikacje wymagane do ochrony informacji niejawnych, do których mają dostęp lub które zostaną wytworzone w związku z wykonywaniem umowy o podwykonawstwo;
  • zobowiązania wykonawcy do dostarczenia informacji dotyczących nowych podwykonawców, przed zawarciem umowy o podwykonawstwo;

3)     określić prawo zweryfikowania lub odsunięcia pracowników wykonawcy, którzy mają brać udział w realizacji zamówienia, zarówno na etapie prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, jak również na etapie realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, jeżeli wymaga tego ochrona podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa albo jest to konieczne w celu podniesienia bezpieczeństwa realizowanych zamówień.

Udzielanie zamówień lub przeprowadzanie konkursów, którym nadano klauzulę zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych, w zakresie, w jakim ochrona istotnych interesów bezpieczeństwa państwa nie może zostać zagwarantowana w inny sposób, w szczególności z zastosowaniem przepisów dotyczących zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa, odbywa się z wyłączeniem stosowania ustawy Pzp na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.

Poświadczenie bezpieczeństwa dostępu do informacji niejawnych dla członków KIO i biegłych

Posiadanie poświadczenia bezpieczeństwa upoważniającego do dostępu do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej stanowi warunek, który spełniać musi członek KIO.

W przypadku odmowy wydania albo cofnięcia poświadczenia bezpieczeństwa, o którym mowa w ustawie o ochronie informacji niejawnych, członka Izby odwołuje minister właściwy do spraw gospodarki.

Pojęcie informacji niejawnych pojawia się w ustawie Pzp również w kontekście dowodu z opinii biegłego. Otóż w przypadku postępowania odwoławczego, którego dokumentacja zawiera informacje niejawne, skład orzekający powołuje biegłego, który posiada dostęp do informacji niejawnych.

W przypadku wniesienia odwołania dotyczącego postępowania o udzielenie zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, którego dokumentacja zawiera informacje niejawne, prezes UZP, na wniosek prezesa KIO, mając na uwadze zapewnienie ochrony informacji niejawnych, wskazuje miejsce rozpoznania odwołania przez Izbę.

Podstawa prawna

  • art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 23 ust. 5, art. 405–407, art. 474 ust. 2 pkt 10, art. 478 ust. 2 pkt 9,
  • art. 539, art. 547 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 1605 ze zm.),
  • art. 1, art. 8, art. 10 ustawy z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 756).
Katarzyna Bełdowska

Katarzyna Bełdowska

Ekspert z zakresu zamówień publicznych, wieloletni praktyk działający zarówno po stronie zamawiających jak i wykonawców, autor licznych profesjonalnych publikacji z dziedziny zamówień publicznych, w...
Słowa kluczowe:
informacje niejawne

Powiązane treści