Do zamówienia publicznego na dostawę aparatury badawczej nie trzeba stosować ustawy Pzp

Zgodnie z art. 4 ust. 8b ustawy Pzp zamawiający nie musi stosować przepisów tejże ustawy  w przypadku gdy przedmiotem zamówienia są usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych, które nie są w całości opłacane przez zamawiającego, lub z których korzyści nie przypadają wyłącznie zamawiającemu dla potrzeb jego własnej działalność. Jest wyjątek od ogólnej zasady mówiącej o tym, że każda jednostka zamawiająca – określona w art. 3 ust. 1 ustawy Pzp – zobowiązana jest do wydatkowania funduszy publicznych w sposób określony w ustawie Pzp tj. do udzielenia zamówienia publicznego.

Wyjątek wskazany powyżej co do braku konieczności przeprowadzania procedury przetargowej ma to znaczenie, że aby mógł zaistnieć muszą wystąpić wszystkie określone w powołanym przepisie przesłanki. Jak wynika z opinii prawnej Urzędu Zamówień Publicznych pt.: „Wyłączenia stosowania przepisów ustawy Pzp do dostaw i usług służących wyłącznie do celów prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych”: „Po pierwsze, konieczne jest zatem ustalenie przez zamawiającego, że zamawiana usługa lub dostawa służy wyłącznie do celów prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych bądź rozwojowych. Wobec braku zdefiniowania powyższych pojęć przez ustawę Pzp oraz faktu, że uzasadnienie nowelizacji wprowadzającej art. 4 pkt 8a do ustawy Pzp wskazuje jako jej ratio legis usunięcie bariery w rozwoju innowacyjności i nauki, ustaleniu zakresu znaczeniowego powyższych pojęć, pomocniczo może posłużyć ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1640), zwana dalej „u.z.f.n.”, która w art. 2 pkt 4 zawiera definicję prac rozwojowych, zaś w art. 2 pkt 3 lit. a i b pojęcie pracy badawczej zostało użyte jako element definicji badania naukowego. Analiza porównawcza definicji zawartych w powyższych przepisach u.z.f.n., przeprowadzona w odniesieniu do terminów użytych przez ustawodawcę w art. 4 pkt 8a ustawy Pzp, prowadzi do konstatacji, że zakres znaczeniowy tych ostatnich pokrywa się z definicjami badania naukowego oraz prac rozwojowych, zawartymi w przepisach u.z.f.n. Jako wspólną i fundamentalną cechę badań naukowych oraz prac rozwojowych, na gruncie przepisów u.z.f.n., możemy wskazać ich oryginalność oraz to, że są dokonywane w celu zdobycia nowej wiedzy. Na gruncie tak ustalonej wykładni, zamawiający musi zatem wykazać, iż zamówienie, w stosunku do którego zamierza on zastosować wyłączenie, przewidziane w art. 4 pkt 8a ustawy Pzp, będzie realizowane w ramach badania naukowego bądź pracy rozwojowej. Po drugie, art. 4 pkt 8a ustawy Pzp stanowi, iż usługi lub dostawy mogą być zamawiane wyłącznie w celu realizacji wymienionych w zamówieniu rodzajów prac. Oznacza to zatem, iż dana usługa lub dostawa nie może być wykorzystywana – niejako przy okazji – do realizacji innych celów niż konkretne badanie naukowe, ewentualnie innych celów związanych z pracami, o których mowa w art. 4 pkt 8a ustawy Pzp”.

Tym samym zakup sprzętu, oprogramowania, narzędzi itp. jest możliwy do przeprowadzenia bez rygoru ustawowego, tylko wówczas gdy zamawiający nie będzie nabytych dóbr wykorzystywał do innych projektów ani pracy bieżącej danej jednostki. Dodatkowo niemożliwe jest wykorzystanie poczynionych przez zamawiającego zakupów w celu prowadzenia produkcji seryjnej mającej na celu osiągnięcie rentowności rynkowej lub pokryciu kosztów badań i rozwoju. Nawet wówczas jeśli dostawy bądź usługi były zostały zakupione na potrzeby wykonywania badań naukowych.

Ostatni warunek do spełnienia jest już najmniej kontrowersyjny i dotyczy wartości zamówienia. Nie może być ona większa niż progi unijne tj.:

• 134 000/207 000 euro dla dostaw i usług;
• 5 186 000 euro dla robót budowlanych.