Konsekwencje uwzględnienia zarzutu głównego
Uwzględnienie przez Izbę zarzutu głównego skutkuje brakiem podstaw do rozpoznawania zarzutu ewentualnego.
W zakresie zarzutu ewentualnego, który został sformułowany na wypadek nieuwzględnienia zarzutu głównego, Izba podzieliła stanowisko wyrażone przez Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z 1 października 2021 r., sygn. akt XXIII Zs 53/21. W orzeczeniu tym stwierdzono, że "Zarzut ewentualny na gruncie niniejszego postępowania należy zestawić z powszechnie przyjętym i uznanym cywilistycznym roszczeniem ewentualnym. Ani prawo zamówień publicznych ani kodeks postępowania cywilnego nie precyzują pojęcia zarzutu ewentualnego. Jednakże ani jeden, ani drugi akt prawny nie ograniczają możliwości sformułowania zarzutu czy też roszczenia ewentualnego. Dodatkowo judykatura dopuszcza taką konstrukcję procesową. Skoro zatem dopuszczalne jest podnoszenie roszczenia ewentualnego w postępowaniach prowadzonych na podstawie KPC, to także w pełni dopuszczalne jest podnoszenie zarzutu ewentualnego w postępowaniach prowadzonych na podstawie ZamPublU".
Zdaniem Sądu Najwyższego
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż żądanie ewentualne zgłaszane jako dodatkowe na wypadek niemożności uwzględnienia przez Sąd żądania zasadniczego, jest szczególnym przypadkiem kumulacji roszczeń. Przy uwzględnieniu żądania zasadniczego Sąd nie orzeka w ogóle o żądaniu ewentualnym, a czyni to jedynie, gdy brak jest podstaw do uwzględnienia żądania zasadniczego. W tym duchu wyroki Sądu Najwyższego:
- sygn. akt III CRN 58/95 z dnia 31 stycznia 1996 r.
- sygn. akt IV CSK 219/11z dnia 12 stycznia 2012 r.
- sygn. akt I CSK 100/12i z dnia 4 października 2012 r.
Podobnie wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z 18 października 2013 r., sygn. akt III CZP 58/13, stwierdzając, że powód może sformułować w powództwie żądanie ewentualne, na wypadek nieuwzględnienia przez sąd żądania głównego. Również w wyroku z 26 stycznia 1979 r. (sygn. akt IV CR 403) wskazując, iż zgłoszenie żądania ewentualnego stanowi szczególny przypadek kumulacji przedmiotowej w procesie - mianowicie sąd orzeka o żądaniu ewentualnym wtedy, gdy oddali powództwo o świadczenie zgłoszone na pierwszym miejscu.
Pozostałe orzeczenia KIO
Uwzględnienie przez Izbę zarzutu głównego skutkuje brakiem podstaw do rozpoznawania zarzutu ewentualnego, a tym samym i braku podstaw badania dowodów czy też okoliczności faktycznych dotyczących żądania ewentualnego, skoro żądanie ewentualne nie jest przedmiotem orzeczenia wskutek uwzględnienia zarzutu głównego. Do podobnych wniosków doszła także Krajowa Izba Odwoławcza w licznych orzeczeniach, tak np. w wyroku z 15 stycznia 2024 r., sygn. akt KIO 3883/23 oraz w wyroku z 29 stycznia 2024 r., sygn. akt KIO 19/24.
Sygnatura
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 21 marca 2025 r. sygn. akt KIO 798/25
