Przepis art. 523 ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych stanowi, że uczestnik postępowania odwoławczego, który przystąpił do postępowania po stronie zamawiającego, może wnieść sprzeciw wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów przedstawionych w odwołaniu w całości albo w części. Sprzeciw można wnieść w formie pisemnej, elektronicznej lub ustnie do protokołu.
Wyjaśnienie charakteru czynności sprzeciwu wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów odwołania można odnaleźć w wyroku KIO z 25 lipca 2013 r. (sygn. akt KIO 1685/13).
W jego uzasadnieniu Izba stwierdziła, że „(...) wniesienie sprzeciwu w trybie art. 186 ust. 4 PrZamPubl2004 [aktualnie jest to art. 523 ust. 3 ustawy Pzp z 2019 r. – przyp. autora] nie oznacza, iż wnoszący sprzeciw przejmuje pozycję procesową, której obowiązkiem jest wykazanie nieprawidłowości w czynności zamawiającego uwzględniającej zarzuty odwołania. Sprzeciw jest sposobem obrony wykonawcy, przy pomocy którego wykonawca wnoszący sprzeciw doprowadza do rozpoznania odwołania, w sytuacji, gdy zamawiający uwzględnia w całości zarzuty odwołania – art. 186 ust. 4 PrZamPubl2004 [aktualnie jest to art. 523 ust. 3 ustawy Pzp z 2019 r. – przyp. autora].
Tym samym wnoszący sprzeciw ma na celu wykazanie, że pierwotna czynność zamawiającego o odrzuceniu oferty wykonawcy była zasadna".
Wyrok bazował na przepisach nieobowiązującej już ustawy Pzp z 2004 roku, jednak stanowisko zaprezentowane przez skład orzekający jest aktualne również w świetle regulacji ustawy Pzp z 2019 roku.
Praktyczne zastosowanie instytucji sprzeciwu wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów odwołania można wyjaśnić na prostym przykładzie:
Oferta wykonawcy X została wybrana jako najkorzystniejsza. Na czynność tę złożył odwołanie wykonawca Y, który twierdził, że zamawiający naruszył ustawę Pzp, dokonując wyboru oferty wykonawcy X. W ocenie wykonawcy Y oferta wybrana jako najkorzystniejsza powinna być odrzucona.
Zamawiający uznał argumentację zawartą w odwołaniu za zasadną i postanowił uwzględnić zarzuty odwołania. Z takim działaniem nie zgodził się wykonawca X. Chcąc dalej bronić swoich interesów zdecydował się on na wniesienie sprzeciwu wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów odwołania.
Tym samym wykonawca X niejako „zastąpił” zamawiającego w postępowaniu odwoławczym. W wyniku tego sprawa będąca przedmiotem odwołania zostanie rozstrzygnięta przez KIO na podstawie argumentów prezentowanych przez wykonawcę X (na potwierdzenie prawidłowości działania zamawiającego polegającego na wyborze oferty tego wykonawcy jako najkorzystniejszej) oraz wykonawcę Y (na potwierdzenie naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp przy wyborze oferty najkorzystniejszej).
Wniesienie przez wykonawcę sprzeciwu wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów odwołania ma również znaczenie z punktu widzenia kosztów postępowania odwoławczego. Przepis art. 575 ustawy Pzp stanowi bowiem, że strony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku. Oznacza to, że w sytuacji uwzględnienia zarzutów przez KIO, uczestnik wnoszący sprzeciw może zostać obciążony kosztami postępowania odwoławczego.
Z drugiej strony, jeżeli KIO oddali zarzuty odwołania, których uwzględnieniu przez zamawiającego sprzeciwił się uczestnik postępowania odwoławczego, to może żądać on przyznania mu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.