Od 1 stycznia 2023 r. obowiązuje nowe minimalne wynagrodzenie za pracę zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 roku (Dz.U. poz. 1952). Jak w związku z tym waloryzować długoterminowe umowy w sprawie zamówień publicznych?
Zagadnienie omawiamy na podstawie pytań jednego z naszych Czytelników.
Pytanie:Zamawiający zawarł w trybie przetargu nieograniczonego umowę na świadczenie usług ochrony na okres dłuższy niż 12 miesięcy. W umowie przewidziano zgodnie z art. 436 pkt 4 lit. b ustawy Pzp postanowienie dotyczące zmiany wysokości wynagrodzenia w przypadku zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę albo wysokości minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Umowa została zawarta 11 maja 2022 r. i obowiązuje od 1 czerwca 2022 r. do 31 maja 2024 r. Dnia 1 stycznia 2023 r. zmieniło się minimalne wynagrodzenie za pracę. Czy w takim przypadku zamawiający powinien dokonać zmiany wynagrodzenia wykonawcy począwszy od stycznia 2023 r. czy też dopiero po upływie 12 miesięcy od daty zawarcia umowy, tj. 1 czerwca 2023 r.?
Odpowiedź: W przypadku umowy zawartej 1 czerwca 2022 r. waloryzacja wynagrodzenia, o której mowa w art. 436 pkt 4 lit. b ustawy Pzp, powinna obejmować okres od 1 stycznia 2023 r.
W przypadku kontraktu długoterminowego tj. przekraczającego 12 miesięcy, zamawiający jest zobowiązany wskazać w umowie 4 obowiązkowe klauzule waloryzacyjne. Jedna z nich obliguje zamawiającego do zmiany wynagrodzenia wykonawcy w przypadku zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę albo wysokości minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Zgodnie z art. 436 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający ma obowiązek określić w treści umowy zasady wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia w przypadku modyfikacji w jednym z 4 obszarów obciążeń publicznoprawnych. Ustawodawca zastrzega również, że przewidziana klauzula ma zastosowanie, jeżeli zmiany w powyższym zakresie będą miały wpływ na koszty wykonania zamówienia przez wykonawcę.
Wskazany 12 miesięczny okres trwania umowy, który zobowiązuje zamawiającego, aby przewidział klauzule waloryzacyjne, nie jest równoznaczny z automatycznym obowiązkiem waloryzacji umowy dopiero po 12 miesiącach. W opisanej sytuacji, z całą pewnością błędem będzie waloryzowanie wynagrodzenia dopiero od 1 czerwca 2023 r., gdyż okoliczność określona w klauzuli (zmiana minimalnego wynagrodzenia za pracę) będzie obowiązywać począwszy od 1 stycznia 2023 r. Począwszy od tej daty, zmianie ulegną obciążenia publicznoprawne, które mają wpływ na koszt realizacji umówionego świadczenia.
Za tym, że nie należy zwlekać 12 miesięcy z waloryzacją, przemawia także cel wprowadzenia art. 436 pkt 4 ustawy Pzp. Celem tym jest ochrona wykonawcy przed stratami, jakie może ponieść w przypadku zamówienia długoterminowego w związku z podwyższeniem publicznoprawnych obciążeń finansowych. Obciążenia te z jednej strony stanowią element kosztów realizacji zamówienia, z drugiej zaś, są niezależne od wykonawcy. Waloryzacja obejmuje jednak wyłącznie te zmiany, których na etapie postępowania nie można było przewidzieć i tym samym nie było możliwe wkalkulowanie ich w cenę oferty. Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że o potrzebie waloryzacji nie przesądza liczba miesięcy trwania kontraktu do czasu wprowadzenia zmian. Istotne znaczenie ma natomiast możliwość ich przewidzenia na etapie kontraktowania.
Odnosząc powyższe do minimalnego wynagrodzenia za pracę, w mojej ocenie, w przypadku umowy obowiązującej od 1 czerwca 2022 r. wykonawca nie miał możliwości wkalkulowania ryzyka zmiany stawek w 2023 roku.
W ustawie z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, wskazano m.in. jaka jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2003 roku, sposób jej obliczenia w kolejnych latach oraz tryb obwieszczenia o tym informacji.
I tak, zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, wysokość minimalnego wynagrodzenia, a także wysokość minimalnej stawki godzinowej, o których mowa w ust. 3, podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia prezesa Rady Ministrów, w terminie do 15 września każdego roku. Zgodnie z tą regulacją, 13 września 2022 r. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 roku, ustaliła, w sposób wiążący, kwoty obowiązujące począwszy od 1 stycznia 2023 roku.
W ofertach składanych po tej dacie, wykonawca powinien był zatem przewidzieć minimalne wynagrodzenie na 2023 rok, albowiem jest już znane i wiążące, niezależnie od tego, że naturalnie zacznie obowiązywać dopiero na początku 2023 roku.
Jeżeli natomiast do złożenia oferty doszło przed tym terminem, wykonawca nie wkalkulował w cenę oferty kosztu minimalnego wynagrodzenia za pracę na rok 2023, ponieważ nie był on możliwy do przewidzenia.
Tym samym, waloryzacja wynagrodzenia uregulowana zgodnie z art. 436 pkt 4 ustawy Pzp będzie miała zastosowanie do zmian wprowadzonych w toku realizacji umowy, o których wiedzy/co do których pewności, nie ma wykonawca w dniu składania ofert.
Teraz o takich newsach możesz dowiadywać się jako pierwszy! Jak? Pobierz darmową aplikację „Twój asystent” i od dziś bądź zawsze na bieżąco! Więcej dowiesz się tutaj >> https://twojasystent.pl/portal-zamowienia-publiczne