PPP zwiększy szanse na dofinansowanie unijne w latach 2014-2020

Przedsięwzięcia uwzględniające łączenie funduszy europejskich i partnerstwa publiczno-prywatnego nazywane są często „hybrydowymi projektami PPP”. Praktyka zagraniczna pokazuje, że podobny montaż finansowy sprawdza się przy wielu inwestycjach. W Polsce, w latach 2007-2013 zrealizowano kilkanaście przedsięwzięć o analogicznym charakterze. Dotyczyły one głównie szerokopasmowego Internetu i gospodarki odpadami. Hybrydowe PPP sprawdziło się także w obszarach rewitalizacji, sportu, rekreacji oraz efektywności energetycznej. Wsparcie finansowe ze środków UE udzielone zostało w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko oraz Regionalnych Programów Województwa Pomorskiego, Śląskiego, Kujawsko-Pomorskiego i Świętokrzyskiego.

Ograniczone wykorzystanie w Polsce z formuły hybrydowego PPP podyktowane było brakiem odpowiednich regulacji promujących i dających właściwe podstawy do efektywnego wdrażania projektów tego rodzaju. Ponadto, nieco czasu wymagało przekonanie się różnych środowisk do instytucji partnerstwa publiczno-prywatnego jako takiej. Teraz sytuacja jest zupełnie inna. Liczba umów PPP systematycznie rośnie, a nowe dokumenty programowe na szczeblu europejskim wyraźnie wskazały PPP jako jedno z głównych narzędzi realizujących politykę spójności w najbliższych latach.

Dla sektora publicznego to duża szansa. Nie dość, że uczestnictwo prywatnego inwestora może pomóc w zagwarantowaniu koniecznego wkładu własnego w przedsięwzięcie, to sam projekt wdrażany jest przy udziale wyspecjalizowanego podmiotu posiadającego odpowiednie doświadczenie i know-how. Niebagatelną kwestią jest także neutralny wpływ zobowiązań z tytułu PPP na dług podmiotu publicznego (przy odpowiednim podziale ryzyk w umowie). Ponadto, wykorzystanie formuły partnerskiej w projekcie wpływać będzie pozytywnie na ocenę przez instytucje udzielające wsparcia w ramach poszczególnych programach operacyjnych.

Zaakcentowanie przez Unię Europejską istotnej roli partnerstwa publiczno-prywatnego w nowej perspektywie finansowania to ważny krok w upowszechnianiu tej metody realizacji inwestycji publicznych. Nowe rozporządzenie (tzw. Rozporządzenie Ogólne) daje nie tylko legitymację do łączenia PPP z funduszami UE, ale przewiduje dodatkowo ciekawe mechanizmy takich operacji prawno-finansowych. Dzięki niemu usunięte zostały wątpliwości, jakie wiązały się ze stosowanie PPP w połączeniu z funduszami europejskimi.

Co konkretnie ulega zmianie? Pojawiają się definicje partnerstwa publiczno-prywatnego i operacji PPP. Strony uzyskują bardzo elastyczne możliwości ukształtowania swojej współpracy oraz zaplanowania całego przedsięwzięcia. Zależnie od potrzeb partnerów i specyfiki danego przedsięwzięcia możliwość ubiegania się o dofinansowanie zaistnieje zarówno na etapie przygotowania inwestycji, negocjacji z inwestorami, jak i po zawarciu stosownego kontraktu partnerskiego. Liczne ułatwienia dotyczyć będą także wydatkowania pozyskanego wsparcia – zarówno przez podmiot publiczny, jak i partnera prywatnego. Przejawia się to nie tylko na wyraźnym upoważnieniu stron do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych, ale także w planowanej konstrukcji tzw. escrow account – rachunku powierniczego umożliwiającego korzystanie z przyznanej dotacji w dłuższym horyzoncie czasowym [inaczej niż obecnie według reguły n+2(3)]. Ponadto, nowe prawo przewiduje szereg rozwiązań „awaryjnych” mających na celu kontynuowanie projektu – np. na wypadek upadłości partnera prywatnego lub rozwiązania z nim umowy.

Warto dodać, że zalety łączenia PPP z funduszami europejskimi dotyczą także łączenia partnerstwa z krajowymi źródłami dofinansowania. Praktyka pokazuje, że inwestycje tego rodzaju cechują się wyjątkowo korzystnymi warunkami realizacji – zarówno dla podmiotów z sektora publicznego, jak i dla przedsiębiorców. Przykładem mogą być tu przedsięwzięcia z obszaru efektywności energetycznej – np. termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej, czy poprawa funkcjonowania miejskiego oświetlenia dofinansowana z programów zarządzanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Co więcej, wskazane inwestycje cechują się nie tylko ciekawym, mieszanym montażem finansowym, ale generują dla beneficjentów wymierne oszczędności w dłuższej perspektywie gwarantując jednocześnie dostęp do nowoczesnej infrastruktury.

Kancelaria PAXUS