Uwaga! Nowe stanowisko UZP w sprawie powoływania się na zasoby podmiotów trzecich

Stan prawny na dzień: 29.08.2017
466093585b76367c632de64f076e7b617beef273-medium

Zgodnie z najnowszą opinią prawną Urzędu Zamówień Publicznych wykonawca może w ramach uzupełnienia dokumentów na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp zmienić  zgłoszony podmiot trzeci na inny podmiot albo wykazać warunki samodzielnie tj. własnym potencjałem. Wolno mu to zrobić jednak, tylko wtedy gdy w momencie składania oferty (lub wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu) opierał się w tym zakresie na zdolnościach podmiotów trzecich. Nie jest natomiast dopuszczalne, by oferent, który pierwotnie sam wykazywał warunki, w ramach uzupełnienia dokumentów powołał się w tym względzie na potencjał innego podmiotu.

Urząd Zamówień Publicznych wydał opinię prawną pt. „Relacja art. 22a ust. 6 do art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych”. Przyczynkiem do tego był wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 4 maja 2017 r. ws. Esaprojekt (sygn. akt C-387/14). W rozpoznawanych przez TSUE okolicznościach wykonawca po upływie terminu składania ofert powołał się na doświadczenie podmiotu trzeciego oraz dostarczył zobowiązanie tego podmiotu do oddania mu do dyspozycji zdolności i środków niezbędnych do realizacji zamówienia. Pierwotnie w swojej ofercie nie wykazywał natomiast warunków udziału w postępowaniu z pomocą innych podmiotów.

Założenia wyroku TSUE

W ocenie Trybunału dokonane przez wykonawcę wyjaśnienia nie były jedynie zwykłym wyjaśnieniem szczegółów lub sprostowaniem oczywistej omyłki i stanowiły de facto istotną i znaczącą zmianę pierwotnej oferty, przypominającą raczej przedstawienie nowej oferty.

TSUE podkreślił, że takie uzupełnienie dokumentów ma bezpośredni wpływ na kluczowe elementy postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Warunkuje bowiem samą tożsamość wykonawcy oraz wpływa na wynik weryfikacji jego zdolności do realizacji zamówienia. Zdaniem Trybunału gdyby zamawiający dopuścił, aby dany wykonawca złożył zobowiązanie podmiotu trzeciego w celu uzupełnienia swej pierwotnej oferty, w sposób nieuzasadniony potraktowałby go korzystniej niż innych kandydatów. To z kolei naruszałoby zasady równego i niedyskryminacyjnego traktowania wykonawców, a także wynikający z nich obowiązek przejrzystości prowadzonej procedury.

 

Pamiętaj

Wykonawca, który w momencie składania oferty opiera się jedynie na własnych zdolnościach, nie jest uprawniony do powoływania się na zdolności podmiotów trzecich w ramach wyjaśniania i uzupełniania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu. Zdaniem TSUE dopuszczenie takiej możliwości skutkowałoby zmianą podmiotową po stronie wykonawcy ubiegającego się o zamówienie.

 

Wzajemna relacja przepisów ustawy Pzp

Artykuł 22a ust. 6 ustawy Pzp stanowi, że jeżeli zdolności techniczne lub zawodowe albo sytuacja ekonomiczna bądź finansowa podmiotu trzeciego (na którego zasoby powołuje się wykonawca), nie potwierdzają spełnienia warunków udziału w postępowaniu lub zachodzą wobec tych podmiotów podstawy wykluczenia, zamawiający żąda, aby wykonawca w określonym terminie:

1)      zastąpił ten podmiot innym podmiotem lub podmiotami lub

2)      zobowiązał się do osobistego wykonania odpowiedniej części zamówienia, jeżeli wykaże odpowiednie zdolności techniczne lub zawodowe albo sytuację finansową lub ekonomiczną.

Z kolei zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp jeżeli:

    • ·         wykonawca nie złożył oświadczenia, o którym mowa w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których stanowi art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania,
  • ·         oświadczenia lub dokumenty są niekompletne, zawierają błędy lub budzą wskazane przez zamawiającego wątpliwości,

zamawiający wzywa do ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania wyjaśnień w terminie przez siebie wskazanym. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy mimo ich złożenia, uzupełnienia, poprawienia lub udzielenia wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania. 

UZP podkreśla w omawianej opinii 2 ważne kwestie związane z interpretacją art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, mianowicie:

1)      zastosowanie tego przepisu jest obligatoryjne,

2)      wolno tylko raz wezwać wykonawcę o konkretny brakujący, nieprawidłowy lub niepotwierdzający spełniania warunku udziału w postępowaniu (braku podstaw do wykluczenia bądź spełniania kryteriów selekcji) dokument.

Zdaniem UZP art. 22a ust. 6 ustawy Pzp jedynie doprecyzowuje możliwe działania wykonawcy w sytuacjach określonych w art. 26 ust. 3 ustawy Pzp przy powoływaniu się na potencjał podmiotu trzeciego. Artykuł 22a ust. 6 ustawy Pzp dotyczy zatem okoliczności, gdy zgłoszony przez wykonawcę na etapie składania ofert (wniosków) podmiot trzeci nie będzie potwierdzał, że dysponuje wymaganym przez zamawiającego zasobem lub gdy w odniesieniu do podmiotu trzeciego nie zostanie potwierdzony brak podstaw do wykluczenia. 

Wykonawca wezwany w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do uzupełnienia dokumentu podmiotu trzeciego, może:

1)      dokonać stosownego uzupełnienia dokumentu dotyczącego podmiotu trzeciego zgłoszonego pierwotnie, albo

2)      skorzystać z dyspozycji art. 22a ust. 6 ustawy Pzp, tj. na okoliczność wezwania zmienić podmiot trzeci na inny lub samodzielnie spełnić warunek w zakresie udostępnianego zasobu.

Artykuł 22a ust. 6 ustawy Pzp nie dubluje zasady dotyczącej uzupełniania dokumentów z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, nie ingeruje w nią i nie stanowi odrębnej regulacji względem tej zasady.

Źródło: www.uzp.gov.pl

Opracowanie:

Autor:

Justyna Rek-Pawłowska

prawnik z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu prawa zamówień publicznych, w tym jako pracownik działu prawnego dużej spółki budowlanej reprezentujący spółkę przed KIO, sporządzający opinie prawne z zakresu prawa zamówień publicznych i weryfikujący poprawność ofert składanych przez poszczególne działy spółki, od wielu lat redaktor prowadząca publikacji o tematyce zamówień publicznych skierowanych do zamawiających i wykonawców

Justyna Rek-Pawłowska

Justyna Rek-Pawłowska

Prawnik z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu Prawa zamówień publicznych, w tym jako pracownik działu prawnego dużej spółki budowlanej na rynku inwestycji infrastrukturalnych reprezentujący...